Tài liệu Skkn sử dụng phương pháp trực quan kết hợp dạy học tích cực trong giảng dạy chương ” hô hấp” sinh học 8

.DOC

1695

133

Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
=======================================================
MỤC LỤC
I. Tóm tắt đề tài............................................................................Trang 2
II. Giới thiệu .................................................................................Trang 3
1. Hiện trạng.........................................................................Trang 3
2. Giải pháp thay thế............................................................Trang 4
3. Vấn đề nghiên cứu...........................................................Trang 4
4. Giả thuyết nghiên cứu.....................................................Trang 5
III. Phương pháp...........................................................................Trang 5
1. Khách thể nghiên cứu ....................................................Trang 5
2. Thiết kế nghiên cứu ........................................................Trang 6
3. Quy trình nghiên cứu .....................................................Trang 7
4. Đo lường và thu thập dữ liệu .......................................Trang 22
IV. Phân tích dữ liệu và bàn luận kết quả................................Trang 22
1. Phân tích dữ liệu............................................................Trang 22
2. Bàn luận kết quả ...........................................................Trang 23
V. Kết luận và khuyến nghị .......................................................Trang 23
1. Kết luận...........................................................................Trang 24
2. Khuyến nghị..................................................................Trang 25
VI. Tài liệu tham khảo................................................................Trang 26
VII. Phụ lục của đề tài ...............................................................Trang 27
Bảng điểm......................................................................... Trang 27
Đề và đáp án bài kiểm tra trước và sau tác động....................Trang 28
Người viết đề tài: Trần Thị Quế – Trường THCS Đăk Nang 1
Trang 1
Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
=======================================================
I. TÓM TẮT ĐỀ TÀI
Môn sinh học là khoa học thực nghiệm mà phương pháp giảng dạy chủ
yếu là quan sát và thí nghiệm nên giáo viên phải giúp học sinh có phương
pháp học tập, phương pháp tư duy, dựa vào phương pháp nghiên cứu đặc thù
đó.
Ở thời đại khoa học kỹ thuật phát triển ngày nay, tính trực quan trong
dạy và học không những chỉ đóng vai trò minh họa cho bài giảng của giáo
viên, làm cho học sinh quen với cái đặc tính bên ngoài và bên trong của sự vật
hiện tượng và sự biến diễn của quá trình công nghệ mà còn đảm bảo cho học
sinh nhận biết sâu sắc các vấn đề đó và tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn.
Ngoài ra, việc phát huy khả năng quan sát có ý nghĩa lớn đối với việc
chuẩn bị cho học sinh bước vào đời vì nó giúp cho học sinh nhận thức một
cách nhanh chóng và toàn diện hoàn cảnh xung quanh.
Gần đây mặc dù đã có những cải tiến trong nội dung và phương pháp
dạy học song hiệu quả chưa cao vì khối lượng kiến thức còn nhiều nặng về
mô tả, lí thuyết, đa phần giáo viên coi tranh ảnh, sơ đồ trong sách giáo khoa
chỉ là phương tiện minh họa và học sinh tự tìm hiểu( không có hướng dẫn)
nên các em chỉ xem cho vui chứ không cho là việc học tập để tìm hiểu sâu
hơn, hiểu rõ hơn nội dung bài học. Từ đó, hạn chế tính tích cực chủ động của
học sinh trong giờ học làm hạn chế hứng thú học tập bộ môn.
Mặt khác trong dạy học bộ môn việc được trang bị các phương tiện hỗ trợ cho
quá trình dạy học của giáo viên còn hạn chế, cũng như việc chuẩn bị đồ dùng
dạy học nói chung và tranh ảnh dạy sinh học nói riêng chưa được quan tâm
kịp thời và có hiệu quả.
Trước thực trạng đó nhằm khai thác tối đa ưu thế của tranh ảnh trong
giảng dạy, tôi quyết định chọn đề tài: ''SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TRỰC
QUAN KẾT HỢP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG GIẢNG DẠY CHƯƠNG
'' HÔ HẤP" SINH HỌC 8'' để nghiên cứu và học tập.
Nghiên cứu được tiến hành trên hai nhóm tương đương. Nhóm thực
nghiệm (lớp 8A) và nhóm đối chứng( lớp 8B) trường THCS Đăk Nang đều do
Người viết đề tài: Trần Thị Quế – Trường THCS Đăk Nang 2
Trang 2
Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
=======================================================
cùng một giáo viên dạy, thực hiện nghiêm túc, công khai, cụ thể và chính
xác....
Trước khi tác động, giáo viên ra bài kiểm tra khảo sát ở trên cả hai lớp,
kết quả điểm TBC của hai lớp là tương đương nhau. Sau khi tác động, kết quả
điểm TBC lớp 8A (lớp thực nghiệm) cao hơn điểm TBC lớp 8B (lớp đối
chứng). Điểm bài kiểm tra đầu ra của lớp thực nghiệm có giá trị trung bình là
7,44; điểm bài kiểm tra đầu ra của lớp đối chứng có giá trị trung bình là 6,37.
Kết quả kiểm chứng T-Test p = 0,003 cho thấy điểm trung bình của hai lớp
thực nghiệm và lớp đối chứng có sự khác biệt rõ rệt. Điều đó chứng minh
rằng biện pháp tôi đưa ra đã có tác động khá tích cực đến khả năng tiếp thu
bài của học sinh trong quá trình dạy học.
II. GIỚI THIỆU
1. Hiện trạng
Chương trình Sinh học 8 là phần tiếp theo của chương trình Sinh học 7,
cung cấp những kiến thức cơ bản, phổ thông tương đối hoàn chỉnh về con
người, đây là đại diện cao nhất của Lớp thú trong chương trình Sinh học 7.
Với quan điểm về Cơ thể người và vệ sinh giúp học sinh hiểu được đặc
điểm cấu tạo của cơ thể người. Quan điểm này được quán triệt xuyên suốt
trong chương trình học, chi phối mục tiêu kiến thức của chương trình Sinh
học 8 bảo đảm tính cấu trúc, hệ thống toàn bộ kiến thức của chương trình. Từ
đó áp dụng các biện pháp vệ sinh, rèn luyện thân thể khỏe mạnh, tạo điều kiện
cho các hoạt động học tập và lao động có hiệu suất và chất lượng.
Trong chương trình học về bộ môn Sinh học 8 chúng ta chủ yếu sử
dụng kênh hình để lĩnh hội kiến thức, chính vì vậy việc sử dụng, khai thác
tranh ảnh có hiệu quả là vấn đề rất quan trọng. Đi đôi với nó là các phương
pháp lựa chọn trong giảng dạy cho phù hợp cũng ảnh hưởng không kém tới
kết quả học tập của học sinh.
Thực tiễn giảng dạy Sinh học tại Trường THCS Đăk Nang là một
trường học nằm trên xã đặc biệt khó khăn nên cở sở vật chất thiếu thốn rất
Người viết đề tài: Trần Thị Quế – Trường THCS Đăk Nang 3
Trang 3
Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
=======================================================
nhiều: thiếu thốn về phòng học bộ môn, thiết bị dạy học, đồ dùng dạy học và
đặc biệt là các thiết bị hiện đại để hỗ trợ trong học tập.
Thứ hai là phụ huynh ít quan tâm tới con em mình vì còn phải lo cuộc
sống mưu sinh; học sinh dân tộc chiếm tỉ lệ cao do đồng bào dân tộc ngoài
Bắc di cư vào rất đông; địa bàn phân bố dân cư xa trường nên học sinh đi lại
khó khăn. Học sinh chỉ có tài liệu duy nhất là sách giáo khoa để tìm hiểu kiến
thức, ít được tiếp xúc với các phương tiện hiện đại hơn cho nên kết quả đạt
được không cao.
Thực tế cho thấy, trong quá trình dạy học giáo viên vẫn sử dụng nhiều
phương pháp dạy học truyền thống như: thầy hỏi - trò đáp, thầy đọc - trò viết,
chưa chú trọng vào phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Học
sinh chủ yếu dựa vào kênh chữ để tiếp thu kiến thức, chưa khai thác kênh
hình một cách hiệu quả, chưa tự giác tìm tòi để hoàn thiện kiến thức cho
mình.
2. Giải pháp thay thế
Để khắc phục những tình trạng nêu trên khi điều kiện nhà trường chưa
khắc phục được về cơ sở vật chất tôi đã có những giải pháp cụ thể và khoa
học vào nội dung của môn Sinh 8 học để tìm hiểu hiệu quả của nó. Đó là
phương pháp
'' Sử dụng phương pháp trực quan kết hợp dạy học tích cực trong giảng
dạy chương '' Hô hấp'' Sinh học 8''.
3. Vấn đề nghiên cứu
Trên cở sở nắm được việc thay đổi của Bộ giáo dục về Luật giáo dục
nhất là các phương pháp dạy học tôi nhận thấy việc sử dụng phương pháp trực
quan kết hợp dạy học tích cực nhằm phát huy tính chủ động, tích cực của học
sinh để nâng cao chất lượng các môn học mà cụ thể là môn Sinh học 8 là cần
thiết trong quá trình dạy học.
Người viết đề tài: Trần Thị Quế – Trường THCS Đăk Nang 4
Trang 4
Đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
=======================================================
Qua nghiên cứu và tham gia các lớp tập huấn chuyên môn; qua giảng
dạy thực tế và dự giờ đồng nghiệp tôi nhận thấy phương pháp trực quan kết
hợp với dạy học tích cực đem lại hiệu quả cao nên tôi đã đưa ra vấn đề:
'' Sử dụng phương pháp trực quan kết hợp dạy học tích cực trong giảng
dạy chương '' Hô hấp'' Sinh học 8'' để nghiên cứu.
4. Giả thuyết nghiên cứu.
Sử dụng phương pháp trực quan kết hợp dạy học tích cực trong giảng
dạy chương '' Hô hấp'' Sinh học 8 có hiệu quả gì?
Sử dụng phương pháp trực quan kết hợp dạy học tích cực trong giảng
dạy chương '' Hô hấp'' Sinh học 8 được thực hiện như thế nào?
III. PHƯƠNG PHÁP
1. Khách thể nghiên cứu:
Tôi được phân công giảng dạy bộ môn Sinh học 8 của Trường THCS
Đăk Nang, huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông. Trường gồm 3 lớp/ khối, lớp 8
gồm lớp 8A, 8B, 8C.
+ Về giáo viên: Trần Thị Quế - Trình độ chuyên môn Đại học Sinh học, có
kinh nghiệm giảng dạy nhiều năm, dạy cả hai lớp 8A và 8B.
+ Về học sinh: Thành phần, tỉ lệ giới tính, dân tộc, năng lực nhận thức của
học sinh ở hai lớp là tương đương được thể hiện ở bảng 1.
Bảng 1
Lớp Tổng số Nữ Dân tộc
8A (Thực nghiệm) 27 12 3
8B (Đối chứng) 27 11 4
+ Về ý học tập:
- Ưu điểm : Đa số các em có ý thức học tập, trên lớp chú ý nghe giảng, về
nhà học bài và làm bài đầy đủ.
- Hạn chế : Đa số học vẫn còn chưa biết khai thác kênh hình hiệu quả,
trình bày một vấn đề trên hình ảnh chưa tốt. Có một số học còn lười học, chưa
có ý thức cao trong học tập.
Người viết đề tài: Trần Thị Quế – Trường THCS Đăk Nang 5
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất