Tài liệu Skkn thiết kế trò chơi âm nhạc trong các tiết giảng dạy âm nhạc tự chọn khối lớp 6 ở trường thcs

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” z A. PHÇN Më §ÇU ¢m nh¹c lµ mét bé phËn quan träng cña v¨n hãa nghÖ thuËt, mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o nªn nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi, mét ®éng lùc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Quan ®iÓm ®ã võa lµ c¬ së ph¬ng ph¸p luËn cho viÖc x¸c ®Þnh tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc x©y dùng, ph¸t triÓn nÒn ¢m nh¹c x· héi chñ nghÜa, võa kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß quan träng cña ¢m nh¹c trong ®êi sèng x· héi nãi chung vµ hÖ thèng nhµ trêng nãi riªng. ¢m nh¹c còng nh c¸c trµo lu nghÖ thuËt kh¸c lu«n lu«n ë tr¹ng th¸i chuyÓn ®éng vµ ph¸t triÓn theo thêi gian. Tuy nhiªn, dï ë bÊt cø thêi ®iÓm nµo th× ¢m nh¹c còng lµm trßn sø mÖnh cña m×nh ®èi víi con ngêi, nã t« ®iÓm vµ lµm phong phó thªm cho cuéc sèng tinh thÇn cña con ngêi. Nh nhµ phª b×nh ¢m nh¹c Xª rèp ®· nãi “ ¢m nh¹c lµ ng«n ng÷ cña t©m hån ” Gièng nh ng«n ng÷, ¢m nh¹c cã thÓ truyÒn ®¹t nh÷ng c¶m xóc cña con ngêi nh : vui, buån ,u t hay phÊn khëi .Khi thëng thøc mét t¸c phÈm ¢m nh¹c, ngêi nghe cã thÓ tù m×nh ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng c¶m xóc mµ ngêi nh¹c sÜ muèn göi g¾m vµo trong t¸c phÈm . C¸c nhµ lý luËn phª b×nh ¢m nh¹c cho r»ng: “¢m nh¹c lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m” Cho dï t¸c phÈm ¢m nh¹c chØ biÓu hiÖn, béc lé vµ truyÒn ®¹t t×nh c¶m ®Õn ngêi thëng thøc, th× lo¹i h×nh nghÖ thuËt nµy vÉn gi÷ v÷ng chøc n¨ng cña nã. Còng nh c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt kh¸c, ¢m nh¹c gåm 3 chøc n¨ng : ThÈm mü – Gi¸o dôc - NhËn thøc. ¢m nh¹c lµm cho ngêi nghe híng thiÖn h¬n biÕt chän läc c¸i hay, c¸i ®Ñp trong cuéc sèng.Th«ng qua viÖc thëng thøc ¢m nh¹c, con ngêi thªm yªu cuéc sèng, yªu quª h¬ng ®Êt níc. Cã thÓ nãi “ ¢m nh¹c lµ mét bé m«n nghÖ thuËt kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong cuéc sèng cña chóng ta ”. I. LÝ DO CHäN §Ò TµI – Môc ®Ých nghiªn cøu: ¢m nh¹c lu«n cã xu híng v¬n tíi nh÷ng gi¸ trÞ vÜnh h»ng : ch©n, thiÖn, mü. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®êi sèng x· héi ®· cã nhiÒu biÕn ®æi m¹nh mÏ. Trµo lu v¨n hãa, v¨n nghÖ, ¢m nh¹c ngµy nay bao gåm c¶ nh÷ng nh©n tè tÝch cùc lÉn yÕu Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 1 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” tè tiªu cùc. ChÝnh v× thÕ ®· ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc ®Þnh híng thÞ hiÕu vµ c¶m thô ¢m nh¹c cña giíi trÎ . Trong nhµ trêng phæ th«ng, ¢m nh¹c lu«n lµ ngêi b¹n ®ång hµnh cña c¸c em. Víi t c¸ch lµ mét m«n häc ®éc lËp, ®îc phæ cËp phæ th«ng cho ®èi tîng häc sinh THCS nh»m d¹y cho c¸c em nh÷ng kiÕn thøc s¬ ®¼ng vÒ ¢m nh¹c, ®¸p øng mét khÝa c¹nh ®êi sèng tinh thÇn cña häc sinh, t¹o cuéc sèng v¨n hãa tinh thÇn phong phó, lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh mét m«i trêng v¨n hãa lµnh m¹nh trong nhµ trêng. Cïng víi c¸c m«n häc kh¸c, ¢m nh¹c gióp häc sinh ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ tr×nh ®é häc vÊn, vÒ nh©n c¸ch, híng tíi c¸i hay, c¸i ®Ñp, c¸i nh©n b¶n, t¹o tr¹ng th¸i t©m lý tÝch cùc ®Ó c¸c em tiÕp thu m«n häc kh¸c tèt h¬n. Gi¸o dôc ¢m nh¹c lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt ®¸p øng nhu cÇu v¨n hãa tinh thÇn cña c¸c em häc sinh. ViÖc ®a bé m«n ¢m nh¹c vµo nhµ trêng phæ th«ng trong thêi gian qua bíc ®Çu thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, tuy nhiªn vÉn cßn víng ph¶i nh÷ng khã kh¨n, bÊt cËp, hiÖu qu¶ h¹n chÕ, cÇn ®îc tËp trung ®Çu t, ®æi míi vÒ ph¬ng ph¸p, n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y vµ häc tËp. Còng nh c¸c m«n häc kh¸c, môc tiªu chung cña m«n häc ¢m nh¹c ë cÊp THCS lµ + H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¶m thô ¢m nh¹c cña häc sinh, t¹o cho c¸c em cã tr×nh ®é v¨n hãa ¢m nh¹c nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¸o dôc toµn diÖn vµ hµi hßa nh©n c¸ch. + Gi¸o dôc cho häc sinh cã thÞ hiÕu ¢m nh¹c lµnh m¹nh, híng tíi nh÷ng ®iÒu thiÖn trong cuéc sèng. + KhÝch lÖ häc sinh h¨ng h¸i tham gia ho¹t ®éng ¢m nh¹c díi nhiÒu h×nh thøc, lµm cho ®êi sèng tinh thÇn phong phó, lµnh m¹nh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c em béc lé vµ ph¸t triÓn n¨ng khiÕu. Lµ gi¸o viªn d¹y bé m«n ¢m nh¹c ë trêng THCS Lª Ngäc H©n víi kinh nghiÖm cña 11 n¨m c«ng t¸c, t«i nhËn thÊy ®Ó c¸c em yªu thÝch vµ høng thó häc ¢m nh¹c ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i cã ph¬ng ph¸p d¹y ®æi míi vµ ®a c¸c trß ch¬i ©m nh¹c vµo trong tiÕt häc lµm cho tiÕt häc s«i næi, hµo høng . Còng gièng nh c¸c trß ch¬i kh¸c "Trß ch¬i trong ¢m nh¹c "cã t¸c dông rÊt to lín. Th«ng qua c¸c trß ch¬i häc sinh ®îc häc vui - vui häc, cñng cè thªm nhiÒu vÒ c¸c kÜ n¨ng ph¸t triÓn tai nghe, vÒ tiÕt tÊu, kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n, nhËn xÐt. Qua trß ch¬i ¢m nh¹c cßn gióp c¸c em tiÕp nhËn kiÕn thøc b»ng nhiÒu gi¸c quan. Sö dông cµng nhiÒu gi¸c quan th× c¸c em cµng tiÕn bé trong häc tËp vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¶m thô ¢m nh¹c cña häc sinh, t¹o cho c¸c em cã tr×nh ®é v¨n hãa ¢m nh¹c nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¸o dôc toµn diÖn vµ hµi hßa nh©n c¸ch. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 2 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” Trong gi¶ng d¹y ngµy nay hÇu hÕt c¸c m«n häc ®Òu cã sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó phôc vô cho gi¶ng d¹y vµ m«n häc ¢m nh¹c còng kh«ng n»m ngoµi quü ®¹o chung ®ã . VËy lµm thÕ nµo ®Ó ®a trß ch¬i ¢m nh¹c vµo c¸c giê häc cho thùc sù hiÖu qu¶, gióp häc sinh tiÕp cËn dÔ h¬n, ph¸t huy tèt tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong giê ¢m nh¹c vµ thu hót ®îc häc sinh, g©y høng thó häc tËp ¢m nh¹c.Trong khu«n khæ bµi viÕt nµy, t«i muèn tËp trung vµo lµm næi bËt viÖc : “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” T«i nghÜ r»ng, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy còng lµ ph¬ng ph¸p tù n©ng cao vÒ chuyªn m«n cho b¶n th©n, ®ång thêi còng cã thÓ gióp cho c¸c b¹n ®ång nghiÖp tham kh¶o thªm mét s¸ng kiÕn míi, cïng ch¾t läc vµ ®a ra mét ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tèi u vµ hiÖu qu¶ nhÊt trong viÖc gi¶ng d¹y ¢m nh¹c trong thêi gian tíi II. Ph¹m vi ®èi tîng nghiªn cøu : - §Ò tµi nghiªn cøu t¹i trêng THCS Lª Ngäc H©n - QuËn Hai Bµ Trng - §Þa chØ : 41 phè Lß §óc - Hµ Néi - §èi tîng : Häc sinh THCS, løa tuæi 11 - Ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 . III. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ó ®Ò tµi: “ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” ®¹t kÕt qu¶ tèt, t«i ®· phèi hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p nghiªn cøu : 1.Ph¬ng ph¸p thu thËp tµi liÖu: T«i ph¶i thu thËp th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c nhau nh : s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, thu thËp tµi liÖu tõ trªn m¹ng ®Ó phôc vô cho viÖc thiÕt kÕ c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c phong phó ®a vµo bµi d¹y trong ch¬ng tr×nh ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 cña trêng t«i . 2.Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 3 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” Tõ c¸c nguån tµi liÖu ta ®· thu thËp ®îc, víi mçi bµi gi¶ng cô thÓ t«i ph¶i lùa chän vµ ph©n tÝch nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµ s¸t thùc. 3.Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm: Tõ nh÷ng bµi so¹n cô thÓ víi nh÷ng trß ch¬i ¢m nh¹c kh¸c nhau ®a vµo gi¶ng d¹y thùc tÕ ®èi víi ®èi tîng cô thÓ lµ häc sinh khèi líp 6. 4.Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra ®¸nh gi¸: §èi chiÕu kÕt qu¶ cña bµi gi¶ng cã thiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c hay øng dông c«ng nghÖ th«ng tin phong phó víi mét bµi gi¶ng theo ph¬ng ph¸p cæ truyÒn ®Ó thÊy ®îc vai trß, hiÖu qu¶ cña trß ch¬i ¢m nh¹c. Tham kh¶o kinh nghiÖm tõ ®ång nghiÖp, ý kiÕn cña häc sinh mµ t«i trùc tiÕp gi¶ng d¹y. IV. KÕt CÊu Cña s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : §Ò tµi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm dµi 27 trang, gåm : A. PhÇn më ®Çu : B. PhÇn néi dung : + Ch¬ng I : Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ trß ch¬i 1. ý nghÜa vµ t¸c dông cña trß ch¬i 2. Trß ch¬i vµ ®Æc ®iÓm t©m lý cña trß ch¬i + Ch¬ng II : ThiÕt kÕ trß ch¬I ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n 1. Trùc tr¹ng sö dông trß ch¬i trong giê ¢m nh¹c hiÖn nay 2. Sö dông trß ch¬i trong giê d¹y ¢m nh¹c 3. Nguyªn t¾c tæ chøc trß ch¬i trong gi¸o dôc vµ d¹y häc m«n¢m nh¹c Nguyªn t¾c lùa chän trß ch¬i Nguyªn t¾c tæ chøc trß ch¬i 4. ThiÕt kÕ mét sè trß ch¬i ¢m nh¹c Mét sè trß ch¬i tæ chøc khi «n tËp bµi h¸t Mét sè trß ch¬i víi khu«ng nh¹c, nèt nh¹c Minh häa thiÕt kÕ mét sè trß ch¬i trong bµi gi¶ng ®iÖn tö + Ch¬ng III : Kh¶o s¸t thùc nghiÖm ë trêng THCS Lª Ngäc H©n khèi líp 6 1. Môc tiªu vµ yªu cÇu cña viÖc thùc nghiÖm Môc tiªu Yªu cÇu 2. Néi dung thùc nghiÖm Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 4 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” 3. Tæ chøc thùc nghiÖm 4. NhËn xÐt chung cña viÖc thùc nghiÖm * Minh häa mét tiÕt d¹y ¢m nh¹c tù chän líp 6 ( cã lång ghÐp trß ch¬i ) C. KÕt luËn - KiÕn nghÞ * Tµi liÖu tham kh¶o B.PHÇn NéI DUNG Ch¬ng I: Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ trß ch¬I 1.ý nghÜa vµ t¸c dông cña trß ch¬i. Vui ch¬i gi¶i trÝ lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi ®êi sèng con ngêi nãi chung . Nã lµ mãn ¨n tinh thÇn, lµ mét phÇn tÊt yÕu cña cuéc sèng, ë mçi ®é tuæi cã c¸c h×nh thøc, c¸ch thøc vui ch¬i gi¶i trÝ riªng nh»m tháa m·n ®Æc ®iÓm t©m lý cña løa tuæi .Trong c¸c lo¹i h×nh vui ch¬i gi¶i trÝ, trß ch¬i lµ lo¹i h×nh vui ch¬i chiÕm mét phÇn quan träng . Trß ch¬i lµ nhu cÇu tù nhiªn cña con ngêi. Trß ch¬i cßn lµ mét ph¬ng tiÖn nh»m thu hót, tËp hîp vµ gi¸o dôc häc sinh nhanh nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Trß ch¬i gãp phÇn ®iÒu hßa vµ c©n b»ng nguån n¨ng lîng d thõa trong qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng b×nh thêng trong c¬ thÓ c¸c em. Trß ch¬i võa lµ nhu cÇu tù nhiªn, võa lµ ph¬ng tiÖn gi¸o dôc toµn diÖn cho häc sinh.Trß ch¬i gióp cho c¬ thÓ ph¸t triÓn c©n ®èi, hµi hßa. NhiÒu trß ch¬i ®ßi hái sù vËn ®éng toµn c¬ thÓ t¸c dông trùc tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn thÓ chÊt cña c¸c em gãp phÇn t¹o nªn mét c¬ thÓ kháe m¹nh.Trß ch¬i ®iÒu hßa vµ c©n b»ng nguån n¨ng lîng vµ d thõa trong qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt. Nã ph¸t triÓn c¸c tè chÊt khÐo lÐo, chÝnh x¸c, kh¶ n¨ng ph¶n x¹ nhanh ... lµm cho con ngêi dÔ thÝch øng víi sù biÕn ®æi cña m«i trêng. Trß ch¬i cßn gãp phÇn ph¸t triÓn trÝ tuÖ v× trß ch¬i lu«n ®ßi hái sù th«ng minh, s¸ng t¹o, sù míi mÎ.Trß ch¬i lµm cho t©m hån ph¸t triÓn lµnh m¹nh. C¸c trß ch¬i båi dìng t×nh ®oµn kÕt, hîp t¸c, ý thøc tæ chøc kØ luËt, tÝnh trung thùc thËt thµ dòng c¶m, sù cëi më c¶m th«ng gi÷a con ngêi víi con ngêi. Trß ch¬i gãp phÇn cñng cè kiÕn thøc qua trß ch¬i c¸c em cã thªm hiÓu biÕt vÒ thiªn nhiªn, x· héi, b¶n th©n "Häc mµ ch¬i - ch¬i mµ häc "lµ ph¬ng thøc gi¸o dôc nhÑ nhµng hiÖu qu¶ nhÊt. 2 .Trß ch¬i vµ ®Æc ®iÓm t©m lÝ cña trß ch¬i. Trß ch¬i lµ mét ho¹t ®éng rÊt quen thuéc, gÇn gòi víi con ngêi tõ trÎ em ®Õn ngêi lín. BÊt cø ai trong cuéc ®êi còng ®· tõng tham gia vµo nh÷ng trß ch¬i. Còng nh lao ®éng, häc tËp, trß ch¬i lµ mét lo¹i h×nh ho¹t ®éng sèng cña con ngêi. Trß ch¬i chøa ®ùng chñ ®Ò, néi dung nhÊt ®Þnh, nh÷ng quy t¾c mµ ngêi ch¬i ph¶i tu©n thñ. Trß ch¬i võa mang tÝnh chÊt vui ch¬i gi¶i trÝ song ®ång thêi l¹i cã ý nghÜa gi¸o dìng vµ gi¸o dôc lín lao ®èi víi con ngêi ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c em häc sinh. Trß Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 5 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” ch¬i t¹o tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c em thÓ hiÖn nhu cÇu tù nhiªn vÒ ho¹t ®éng vµ nh÷ng rung ®éng thùc sù tríc thÕ giíi xung quanh. Trong khi ch¬i c¸c em ph¶n ¸nh hiÖn thùc xung quanh ®ång thêi thÓ hiÖn th¸i ®é nhÊt ®Þnh ®èi víi m«i trêng. §èi víi c¸c em ch¬i cã nghÜa lµ ho¹t ®éng, lµ kh¬i dËy trong m×nh nh÷ng c¶m gi¸c vµ m¬ íc ®ã, lµ c¶m gi¸c, tri gi¸c vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch s¸ng t¹o thÕ giíi vµo trong tëng tîng cña m×nh. §óng nh Go-r¬-ki ®· nhËn xÐt "Trß ch¬i lµ con ®êng ®Ó trÎ em nhËn thøc thÕ giíi, lµ n¬i chóng ®ang sèng vµ lµ c¸i chóng nhËn thÊy cÇn ph¶i thay ®æi " Ho¹t ®éng trß ch¬i thóc ®Èy c¸c em : - NhËn thøc hiÖn thùc. - H×nh thµnh nhËn thøc vÒ hµnh vi. - TiÕp nhËn nh÷ng quy t¾c vµ quy luËt sinh ho¹t x· héi. - H×nh thµnh n¨ng lùc quan s¸t vµ ®¸nh gi¸. * Trß ch¬i dµnh cho c¸c em häc sinh cã mét sè ®Æc ®iÓm t©m lý sau: - Sù s¸ng t¹o tù do vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m lý cña trÎ: MÆc dï trong trß ch¬i cã nh÷ng nguyªn t¾c, luËt lÖ mµ ngêi ch¬i ph¶i phôc tïng, song sù biÓu hiÖn tù do cña ho¹t ®éng ®îc b¾t ®Çu, tiÕp tôc vµ kÕt thóc theo ý muèn riªng lµ ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña trß ch¬i dµnh cho løa tuæi häc sinh . - TÝnh chÊt tÝch cùc cña ho¹t ®éng: Trß ch¬i kh«ng bao giê lµ sù lÆp l¹i m¸y mãc, cïng cøng nh¾c c¸c ®éng t¸c nµo ®ã. Trß ch¬i ®ßi hái ph¶i cã sù suy nghÜ, nç lùc ho¹t ®éng cña ngêi tham gia . -Trµn ®Çy c¶m xóc: Trß ch¬i lu«n g¾n víi c¶m gi¸c tháa m·n râ rÖt ë trÎ, trong trß ch¬i trÎ lu«n cã c¶m xóc vui síng. Trß ch¬i còng lµm n¶y sinh ë c¸c em t×nh b¹n bÌ, sù quan t©m lÉn nhau. Ch¬ng II : ThiÕt kÕ trß ch¬I ©m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ©m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n 1. Thùc tr¹ng sö dông trß ch¬i trong giê häc ¢m nh¹c hiÖn nay Theo tinh thÇn chØ ®¹o cña Së gi¸o dôc - §µo t¹o Hµ Néi, hiÖn nay tÊt c¶ c¸c trêng THCS ë Hµ Néi ®· s¾p xÕp thêi khãa biÓu t¨ng cêng cho c¸c m«n N¨ng khiÕu trong ®ã cã ¢m nh¹c . ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ®· ®a ch¬ng tr×nh d¹y häc ¢m nh¹c tù chän cho häc sinh khèi líp 6. Mçi tuÇn häc sinh khèi líp 6 sÏ häc 2 tiÕt ¢m nh¹c, mét tiÕt chÝnh khãa theo ch¬ng tr×nh vµ mét tiÕt ¢m nh¹c tù chän do c¸c gi¸o viªn ¢m nh¹c tù lªn kÕ ho¹ch vµ x©y dùng néi dung ch¬ng tr×nh häc tù Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 6 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” chän .Vµ mét trong nh÷ng néi dung d¹y cho c¸c tiÕt ¢m nh¹c tù chän nµy lµ trß ch¬i ¢m nh¹c Trß ch¬i ¢m nh¹c cßn ®îc ®an xen vµ ®a vµo c¸c tiÕt chÝnh khãa t¹o cho häc sinh kh«ng khÝ tho¶i m¸i, th gi·n, kh«ng c¨ng th¼ng, ¸p lùc trong häc tËp cña häc sinh, theo ®óng ph¬ng ch©m cña bé m«n "Häc mµ ch¬i - ch¬i mµ häc "nhng l¹i ®em ®Õn hiÖu qu¶ cao trong häc tËp . Qua gi¶ng d¹y thùc tÕ t«i ®· gÆp ph¶i nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n sau : a .ThuËn lîi : - Lµ gi¸o viªn ®îc ®µo t¹o chuyªn ngµnh m«n ¢m nh¹c cña trêng §HSP Hµ Néi . - Cã nhiÒu n¨m liªn tôc d¹y ¢m nh¹c c¸c khèi líp . - Cã lßng nhiÖt t×nh, yªu nghÒ, mÕn trÎ, thÝch s¸ng t¹o, lu«n mong muèn trÎ ®îc ho¹t ®éng vµ vui ch¬i . - Cã chuyªn m«n v÷ng vµng trong gi¶ng d¹y . - Lu«n ®îc sù gióp ®ì cña BGH nhµ trêng vµ ®ång nghiÖp . - §èi tîng häc sinh ®Òu lµ c¸c em ngoan, ®Æc biÖt lµ c¸c em rÊt yªu thÝch bé m«n ¢m nh¹c . - Nhµ trêng trang bÞ c¸c ®å dïng phôc vô cho gi¶ng d¹y ¢m nh¹c ®Çy ®ñ nh: ®µn oãc gan, ®µi ®Üa, m¸y vi tÝnh, m¸y projector, mét sè nh¹c cô gâ..... b .Khã kh¨n : - Cha cã sù híng dÉn cô thÓ néi dung tiÕt d¹y ¢m nh¹c tù chän cho nªn ngêi gi¸o viªn ph¶i tù nghiªn cøu tæ chøc ho¹t ®éng cho tiÕt d¹y ®ã . - Cha cã nhiÒu tµi liÖu ®Ó gi¸o viªn tham kh¶o cho riªng phÇn trß ch¬i ¢m nh¹c . - Trong giê häc cßn cã mét sè em cha h¨ng h¸i, tham gia häc mét c¸ch thô ®éng kh«ng tÝch cùc do ®ã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña c¸c em cã phÇn h¹n chÕ, b¶n th©n t«i lu«n mong muèn giê d¹y ¢m nh¹c ph¶i thùc sù trë thµnh s©n ch¬i bæ Ých vµ lÝ thó ë trong s©n ch¬i nµy c¸c em ®îc vui ch¬i, s¸ng t¹o ®¹t ph¬ng ch©m "Häc mµ vui - Vui mµ häc ". Tõ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ®· nªu ë trªn ®· ®Æt ra nh÷ng c©u hái cho ngêi gi¸o viªn lµ sÏ d¹y nh thÕ nµo? Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ®ã ra sao trong c¸c tiÕt d¹y ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt? NÕu trong tiÕt d¹y chØ sö dông kh« cøng theo quy tr×nh th× häc sinh sÏ nhanh ch¸n giê häc buån tÎ, kh«ng hÊp dÉn häc sinh. Tõ thùc tÕ ®ã theo t«i ngoµi viÖc tæ chøc giê häc theo ®óng quy tr×nh th× nªn lång ghÐp vµ ®a c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c vµo c¸c tiÕt d¹y, ph¶i s¸ng t¹o tæ chøc c¸c ho¹t ®éng trong giê häc sao cho phong phó, hÊp dÉn ®Ó l«i cuèn häc sinh. §ã lµ lÝ do chÝnh t«i chän ®Ò tµi nµy . Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 7 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” 2. Sö dông trß ch¬i trong giê d¹y ¢m nh¹c . Cïng víi häc, ch¬i lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña häc sinh .Ho¹t ®éng häc vÉn lµ ho¹t ®éng chñ ®¹o, tuy vËy ho¹t ®éng vui ch¬i vÉn gi÷ mét vai trß rÊt quan träng cã mét ý nghÜa lín lao ®èi víi c¸c em. LÝ luËn vµ thùc tÕ ®· chøng tá r»ng: NÕu biÕt tæ chøc cho häc sinh vui ch¬i mét c¸ch hîp lÝ, ®óng ®¾n th× ®Òu mang l¹i hiÖu qu¶ gi¸o dôc cao. C¸c trß ch¬i nh»m môc ®Ých tríc tiªn lµ gi¶i trÝ, th gi·n. §Æc biÖt trß ch¬i ¢m nh¹c ®· t¹o cho häc sinh ®îc cñng cè bµi ch¾c h¬n, häc sinh ®îc ph¸t triÓn ®Çy ®ñ vÒ trÝ tuÖ, thÓ chÊt thÈm mÜ, h×nh thµnh nhiÒu c¸c kÜ n¨ng kh¸c nh kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n, khÐo tay nhanh nhÑn ...Cô thÓ lµ : - Néi dung trß ch¬i ¢m nh¹c sÏ cñng cè bµi häc trong c¸c tiÕt d¹y . - Qua c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c häc sinh luyÖn tËp ®îc nh÷ng kÜ n¨ng, rÌn luyÖn tai nghe trÝ nhí. - B»ng trß ch¬i ¢m nh¹c häc sinh ®îc h×nh thµnh n¨ng lùc quan s¸t, nhËn xÐt ®¸nh gi¸. - Trß ch¬i ¢m nh¹c ®îc tiÕn hµnh trong c¸c tiÕt «n tËp bµi h¸t nhÑ nhµng sinh ®éng. Häc sinh ®îc l«i cuèn vµo giê häc mét c¸ch tù nhiªn høng thó, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ®ång thêi gi¶i táa mÖt mái, c¨ng th¼ng trong qu¸ tr×nh häc tËp. - Th«ng qua trß ch¬i kh¶ n¨ng giao tiÕp gi÷a gi¸o viªn vµ häc sinh vµ gi÷a c¸c em víi nhau sÏ ®îc t¨ng cêng. * C¸c lo¹i trß ch¬i : - HiÖn nay cã rÊt nhiÒu trß ch¬i ®îc giíi thiÖu th«ng qua nh÷ng cuéc thi t×m hiÓu vÒ kiÕn thøc nãi chung vµ kiÕn thøc ¢m nh¹c nãi riªng. Chóng ta cã thÓ nghiªn cøu ®Ó ®a vµo tæ chøc c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c trong giê cho phï hîp víi häc sinh. Theo t«i c¸c trß ch¬i cã thÓ tæ chøc trong c¸c giê häc ¢m nh¹c lµ: - Thi h¸t theo chñ ®Ò. - Nghe giai ®iÖu ®o¸n tªn bµi h¸t. - Nghe tiÕt tÊu ®o¸n tªn bµi h¸t. - Nghe giäng h¸t t×m ngêi h¸t. -H¸t theo nguyªn ©m u, e, a, i, o . - H¸t nhanh, h¸t chËm. - H¸t to, h¸t nhá. - §o¸n tªn bµi h¸t qua « ch÷. - §o¸n tªn bµi h¸t qua tranh vÏ. - G¾n tªn nèt nh¹c. ................................................. ë ®©y chóng ta thÊy lµ cã rÊt nhiÒu c¸c trß ch¬i chóng ta cã thÓ sö dông ® îc trong c¸c giê häc ¢m nh¹c. NhÊt lµ ë c¸c tiÕt «n tËp vµ c¸c tiÕt ¢m nh¹c tù chän. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 8 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” Tïy theo néi dung tõng trß ch¬i mµ gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc lîng thêi gian cho phï hîp. Cã thÓ chØ cã trß ch¬i chØ diÔn ra trong 2' - 3' nhng còng cã thÓ trß ch¬i diÔn ra trong 10' hoÆc l©u h¬n, vµ còng tïy trong mçi giê häc gi¸o viªn cã thÓ " lång ghÐp", "xen kÏ" c¸c trß ch¬i cho linh ho¹t ®Ó hÊp dÉn häc sinh. §ã lµ ®iÒu quan träng mµ mçi gi¸o viªn cÇn chó ý. 3. Nguyªn t¾c tæ chøc trß ch¬i trong gi¸o dôc vµ d¹y häc m«n ¢m nh¹c. 3.1. Nguyªn t¾c lùa chän trß ch¬i: Trß ch¬i cã vai trß quan träng trong viÖc gi¸o dôc c¶m nhËn ¢m nh¹c cho häc sinh THCS. Song muèn ph¸t huy ®îc vai trß gi¸o dôc nµy, cÇn tu©n theo nhng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh trong viÖc lùa chän trß ch¬i. Trß ch¬i ®îc lùa chän ph¶i: - §¶m b¶o tÝnh gi¸o dôc, tÝnh nghÖ thuËt, phï hîp víi viÖc gi¸o dôc häc sinh c¶m nhËn ¢m nh¹c. - §¶m b¶o tÝnh hÊp dÉn ®èi víi häc sinh, thu hót ®îc nhiÒu häc sinh tham gia ch¬i, t¹o ®îc kh«ng khÝ thi ®ua s«i næi, vui vÎ, hµo høng trong giê häc. - §¶m b¶o phï hîp víi n¨ng lùc vµ tr×nh ®é häc sinh líp 6. Bëi v× nÕu trß ch¬i khã th× häc sinh sÏ kh«ng thÓ ch¬i ®îc, cßn nÕu trß ch¬i qu¸ ®¬n gi¶n th× häc sinh sÏ ch¸n, kh«ng muèn ch¬i. - §¶m b¶o phï hîp ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh thùc tÕ cña líp häc. 3.2. Nguyªn t¾c tæ chøc trß ch¬i: Nguyªn t¾c 1: B¶o ®¶m cho häc sinh hiÓu râ yªu cÇu, néi dung vµ c¸ch tæ chøc trß ch¬i. Néi dung ch¬i ph¶i gióp cho häc sinh biÕt cÇn lµm nh÷ng g× vµ c¸ch tæ chøc trß ch¬i, gióp cho häc sinh ph¶i biÕt lµm nh thÕ nµo trong khi ch¬i. Tõ ®ã häc sinh sÏ thùc hiÖn trß ch¬i ®îc ®óng híng víi néi dung ®Çy ®ñ, víi c¸ch thøc ho¹t ®éng phï hîp. V× vËy, tríc khi ch¬i, gi¸o viªn cÇn ph¶i gi¶i thÝch râ rµng vµ ®Çy ®ñ nh÷ng yªu cÇu cÇn ®¹t, néi dung vµ c¸ch thøc ho¹t ®éng cÇn thùc hiÖn. NÕu kh«ng th× c¸c em sÏ tiÕn hµnh trß ch¬i mét c¸ch v« ý thøc, tïy tiÖn vµ sÏ kh«ng thu ®îc kÕt qu¶. Nguyªn t¾c 2: B¶o ®¶m tæ chøc trß ch¬i ®îc tù nhiªn, kh«ng gß Ðp C¸c trß ch¬i ¢m nh¹c cÇn gióp c¸c em tham gia mét c¸ch tù nhiªn, tho¶i m¸i mµ kh«ng gß Ðp mang tÝnh gi¸o dôc nghÖ thuËt cao. Th«ng qua c¸c trß ch¬i häc sinh ®îc ph¸t triÓn c¸c kÜ n¨ng vÒ tai nghe, kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n... Nguyªn t¾c 3: B¶o ®¶m lu©n phiªn c¸c trß ch¬i mét c¸ch hîp lÝ. Nh ®· tr×nh bµy ë trªn cã rÊt nhiÒu trß ch¬i ¢m nh¹c mµ gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc cho häc sinh ch¬i. Nhng tïy thuéc vµo nhng néi dung bµi häc mµ gi¸o viªn lùa chän nh÷ng néi dung ch¬i cho phï hîp. Kh«ng nªn tiÕt nµo còng chØ tæ chøc mét trß ch¬i nh vËy häc sinh sÏ ch¸n, kh«ng cßn høng thó tham gia n÷a. Do ®ã, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm t©m sinh lÝ cña häc sinh nªn lu©n phiªn c¸c trß ch¬i gióp häc sinh Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 9 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” chuyÓn híng chó ý vµ høng thó mét c¸ch hîp lÝ nh»m phôc vô cho nh÷ng yªu cÇu gi¸o dôc vÒ ¢m nh¹c cho häc sinh. Nguyªn t¾c 4: B¶o ®¶m tæ chøc trß ch¬i víi tinh thÇn " Thi ®ua, ®ång ®éi". Trong c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c kÓ trªn cã nh÷ng trß ch¬i c¸ nh©n tham gia, nhng cã nh÷ng trß ch¬i mang tÝnh thi ®ua ®ång ®éi. Trong khi tæ chøc cho häc sinh ch¬i nh÷ng trß ch¬i cã tæ chøc ®ång ®éi gi¸o viªn cÇn quan t©m ®Õn yÕu tè "thi ®ua" cã chuÈn vµ thang ®¸nh gi¸ thµnh tÝch chung cña ®ång ®éi. Nhê vËy, kÝch thÝch ®îc tÝnh tÝch cùc phÊn ®Êu cña mçi häc sinh v× thµnh tÝch b¶n th©n vµ v× thµnh tÝch cña ®ång ®éi. Nhê vËy kÝch thÝch ®îc tÝnh tÝch cùc phÊn ®Êu cña mçi häc sinh v× thµnh tÝch b¶n th©n vµ v× thµnh tÝch cña ®ång ®éi. Qua ®ã, vun ®¾p cho c¸c em ý thøc ®ång ®éi, t×nh b¹n th©n ¸i. Nh÷ng nguyªn t¾c trªn liªn quan mËt thiÕt víi nhau, hç trî cho nhau trong viÖc tæ chøc trß ch¬i ¢m nh¹c trong giê häc ®¹t kÕt qu¶ gi¸o dôc nh mong muèn. 4. ThiÕt kÕ mét sè trß ch¬i ©m nh¹c Víi kinh nghiÖm cña c¸ nh©n t«i, sau ®©y t«i xin tr×nh bµy ph¬ng ¸n tæ chøc mét vµi trß ch¬i chóng ta cã thÓ tæ chøc cho häc sinh trong giê ¢m nh¹c tù chän. 4.1. Mét sè trß ch¬i tæ chøc khi «n tËp bµi h¸t. * Trß ch¬i: "H¸t to - H¸t nhá" - Môc ®Ých: Th«ng qua trß ch¬i, häc sinh biÕt thÓ hiÖn s¾c th¸i to, nhá, qua c¸c kÝ hiÖu tay trong mçi bµi h¸t. - ChuÈn bÞ: Mét sè bµi h¸t ®· häc. - Ngêi ch¬i: TËp thÓ líp. - C¸ch ch¬i: + Gi¸o viªn chia tËp thÓ ch¬i thµnh hai ®éi vµ h¸t theo ®éng t¸c cña gi¸o viªn: Bµn tay ®¸nh nhÞp cña gi¸o viªn xße ra: C¶ líp h¸t to Bµn tay gi¸o viªn tõ tõ n¾m l¹i: H¸t nhá dÇn. Bµn tay gi¸o viªn n¾m chÆt l¹i: Kh«ng h¸t. + Gi¸o viªn quy ®Þnh mçi ®éi ch¬i theo mét tay chØ huy cña gi¸o viªn (®éi1: tay tr¸i ; ®éi 2: tay ph¶i). + Gi¸o viªn b¾t nhÞp cho c¶ líp h¸t mét bµi, häc sinh ch¬i h¸t to. + Gi¸o viªn dïng hai tay ®Ó ®iÒu khiÓn hai ®éi h¸t to nhá. Khi gi¸o viªn n¾m chÆt tay häc sinh ch¬i vÉn ph¶i h¸t thÇm theo nhÞp ®Ó khi gi¸o viªn më tay ph¶i h¸t ®óng lêi tiÕp theo. * Lu ý + Häc sinh ch¬i ph¶i h¸t theo sù ®iÒu khiÓn cña gi¸o viªn. + Gi¸o viªn ®ãng më nhanh bµn tay ®Ó t¹o kh«ng khÝ. + Chän nh÷ng bµi h¸t cã nhÞp nhanh, chËm kh¸c nhau t¹o kh«ng khÝ. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 10 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” + Cã thÓ cho mçi ®éi h¸t mét bµi h¸t kh¸c nhau ®Ó t¨ng møc ®é khã cña trß ch¬i. * Trß ch¬i "H¸t nhanh -h¸t chËm” - Môc ®Ých: Qua kÝ hiÖu bµn tay cña gi¸o viªn, häc sinh biÕt h¸t nhanh, h¸t chËm theo ®óng hiÖu lÖnh. - ChuÈn bÞ: Mét sè bµi h¸t ®· häc. - Ngêi ch¬i: TËp thÓ líp. - C¸ch ch¬i: + Gi¸o viªn quy íc kÝ hiÖu tay: Khi gi¸o viªn guång hai tay nhanh th× häc sinh h¸t nhanh, khi gi¸o viªn guång hai tay chËm h¬n th× häc sinh h¸t chËm. * Lu ý: Häc sinh kh«ng h¸t qu¸ nhanh, h¸t dån nhÞp mµ cÇn tËp trung thùc hiÖn theo ®óng hiÖu lÖnh. * Trß ch¬i: "Nghe giäng h¸t, t×m ngêi h¸t" - Môc ®Ých: Gióp cho häc sinh n©ng cao kh¶ n¨ng nghe, ph©n biÖt ®îc giäng h¸t cña c¸c b¹n trong líp. - ChuÈn bÞ: Mét sè bµi h¸t ®· häc. - C¸ch ch¬i: Gi¸o viªn mêi mét häc sinh lªn b¶ng, ®øng quay lng xuèng líp. Gi¸o viªn ghi tªn mét sè bµi h¸t ®· häc lªn b¶ng, chØ ®Þnh mét häc sinh bÊt k× ë díi líp ®øng h¸t. Em nµy h¸t 1- 2 c©u, sau ®ã häc sinh trªn b¶ng quay xuèng vµ ®o¸n tªn b¹n võa h¸t. NÕu ®o¸n ®óng sÏ ®îc vÒ chç vµ em võa h¸t lªn thay thÕ. NÕu ®o¸n cha ®óng th× tiÕp tôc trß ch¬i, nÕu ba lÇn vÉn ®o¸n sai th× gi¸o viªn chØ ®Þnh em kh¸c lªn thay thÕ. * Lu ý: Yªu cÇu líp gi÷ trËt tù, kh«ng nãi tªn b¹n h¸t. * Trß ch¬i:" H¸t víi nguyªn ©m i, o, a, u" - Môc ®Ých: + Gióp c¸c em rÌn luyÖn trÝ nhí, ph¶n x¹ nhanh nhÑn. + LuyÖn ©m thanh, lÊy h¬i ®Ó ¸p dông vµo giê häc h¸t, nh¹c. - C¸ch ch¬i: + Néi dung: H¸t theo nguyªn ©m ®îc gi¸o viªn quy ®Þnh. Híng dÉn: + Gi¸o viªn phæ biÕn víi tËp thÓ líp c¸c quy ®Þnh sau: Bµn tay gi¸o viªn n¾m: ch÷ O Bµn tay gi¸o viªn n¾m, ngãn trá th¼ng: ch÷ I Bµn tay gi¸o viªn t¹o thµnh nöa vßng trßn: ch÷ E Bµn tay n¾m, ngãn trá vµ ngãn gi÷a th¼ng: ch÷ A. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 11 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” + Gi¸o viªn cho tËp thÓ líp h¸t mét bµi tËp thÓ, ®ång thêi gi¸o viªn dïng tay lµm ch÷. Khi tay gi¸o viªn ë ch÷ nµo tËp thÓ líp h¸t chØ mét ch÷ ®· quy ®Þnh theo giai ®iÖu bµi h¸t ®ã. * Lu ý: Häc sinh hÕt søc tËp trung v× gi¸o viªn cã thÓ thay ®æi liªn tôc c¸c nguyªn ©m. Yªu cÇu häc sinh võa ph¶i h¸t ®óng víi kÝ hiÖu cña nguyªn ©m, võa ph¶i h¸t ®óng giai ®iÖu cña bµi h¸t. Trß ch¬i nµy rÊt thó vÞ v× khi h¸t nguyªn ©m víi giai ®iÖu bµi h¸t cã nhiÒu lóc rÊt buån cêi t¹o cho häc sinh kh«ng khÝ thËt sù tho¶i m¸i vµ cã nh÷ng tiÕng cêi thËt tho¶i m¸i. Qua viÖc tæ chøc trß ch¬i t«i nhËn thÊy r»ng häc sinh cña t«i rÊt høng khëi mçi khi tham gia trß ch¬i nµy. 4.2. Mét sè trß ch¬i víi khu«ng nh¹c, nèt nh¹c: *Trß ch¬i:" Khu«ng nh¹c, bµn tay" - Môc ®Ých: Qua trß ch¬i gióp häc sinh nhí ®îc vÞ trÝ, tªn gäi c¸c nèt nh¹c. - ChuÈn bÞ: + Hai khu«ng nh¹c bµn tay (c¾t b»ng b×a cã g¾n nam ch©m ë mÆt sau) + C¸c nèt nh¹c ( cã g¾n nam ch©m) - Ngêi ch¬i: 2 ®éi ch¬i (mçi ®éi 4 häc sinh) - C¸ch ch¬i: Hai ®éi sau khi nghe hiÖu lÖnh cña gi¸o viªn th× tõng c¸ nh©n trong ®éi sÏ lÇn lît cÇm nèt nh¹c g¾n liÒn ®óng vÞ trÝ cña tõng nèt trªn khu«ng nh¹c cña bµn tay. §éi nµo g¾n xong tríc lµ ®éi th¾ng cuéc. *Lu ý: - Häc sinh g¾n ®óng vÞ trÝ, ®Ñp. - Trong khi c¸c ®éi ch¬i b¾t ®Çu ch¬i, gi¸o viªn b¾t nhÞp cho c¶ líp h¸t ë díi h¸t tËp thÓ 1 bµi h¸t ®Ó cæ vò ®éi ch¬i. * Trß ch¬i: "G¾n tªn nèt nh¹c lªn khu«ng" - Môc ®Ých: Th«ng qua trß ch¬i häc sinh ®îc cñng cè, n©ng cao kiÕn thøc vÒ vÞ trÝ nèt nh¹c trªn khu«ng. - ChuÈn bÞ: + Vµi khu«ng nh¹c ®· kÎ s½n . + Nèt nh¹c g¾n nam ch©m - Ngêi ch¬i: C¸ nh©n häc sinh (Tõ 2 ®Õn 4 häc sinh) - C¸ch ch¬i: + Gi¸o viªn chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm cö 1 b¹n nhanh nhÑn tham gia trß ch¬i. + Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh g¾n tªn mét vµi nèt nh¹c nµo ®ã lªn khu«ng, hoÆc g¾n nèt nh¹c lªn khuoongtheo bµi tËp ®äc nh¹c nµo ®ã khi nghe hiÖu lÖnh cña gi¸o viªn. Ngêi ch¬i ph¶i nhanh chãng cÇm c¸c nèt nh¹c g¾n vµo khu«ng nh¹c sao Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 12 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” cho ®óng víi yªu cÇu. HÕt thêi gian, b¹n nµo xong tríc, ®óng, ®Òu, ®Ñp lµ ngêi th¾ng cuéc. §èi víi ch¬ng tr×nh líp 6 th× gi¸o viªn cho häc sinh g¾n c¸c nèt nh¹c lªn khu«ng theo c¸c bµi tËp ®äc nh¹c. Trªn ®©y lµ ph¬ng ph¸p tæ chøc mét vµi trß ch¬i ¢m nh¹c trong sè rÊt nhiÒu c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c mµ t«i thêng sö dông trong c¸c tiÕt d¹y cña m×nh vµ t«i nhËn thÊy r»ng häc sinh cña t«i rÊt thÝch giê häc ¢m nh¹c. §Æc biÖt lµ rÊt thÝch thó khi ®îc tham gia c¸c trß ch¬i . 4.3Minh häa thiÕt kÕ mét sè trß ch¬i trong bµi gi¶ng ®iÖn tö : * Trß ch¬i « ch÷ : * Trß ch¬i nghe vµ ®o¸n tªn nh¹c cô d©n téc Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 13 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” * Trß ch¬i nghe vµ ®o¸n tªn nh¹c cô ph¬ng t©y: * Trß ch¬i T×m c©u h¸t trong tranh Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 14 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” * Trß ch¬i X¸c ®Þnh ®óng tªn c¸c nh¹c sÜ * Trß ch¬i nghe nh¹c ®o¸n c©u h¸t Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 15 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” Ch¬ng Iii : Kh¶o s¸t thùc nghiÖm ë trêng thcs lª ngäc h©n - khèi líp 6 1. Môc tiªu vµ yªu cÇu cña viÖc thùc nghiÖm 1.1. Môc tiªu : Kh¼ng ®Þnh mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ hiÖu qu¶ cña viÖc ®a c¸c trß ch¬I ¢m nh¹c vµo bµi gi¶ng ®Ó tõ ®ã thÊy ®îc vai trß quan träng gióp häc sinh võa ®îc ch¬I võa ®îc häc vµ tõ ®ã gËy høng thó häc tËp m«n ¢m nh¹c cho c¸c em . 1.2. Yªu cÇu : - Thùc nghiÖm ph¶I ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan - Phï hîp víi møc ®é nhËn thøc cña häc sinh - Bµi thùc nghiÖm ®a ra ®Ó thùc hiÖn néi dung cña ®Ò tµi lµ “ ThiÕt kÕ trß ch¬I ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” 2. Néi dung thùc nghiÖm : Gi¸o viªn cÇn so¹n 2 gi¸o ¸n cho : Líp thùc nghiÖm Líp ®èi chøng 3. Tæ chøc thùc nghiÖm Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 16 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” - ViÖc tæ chøc thùc nghiÖm ®îc diÔn ra ë hai líp. Líp thùc nghiÖm lµ líp 6A vµ líp ®èi chøng lµ líp 6G cña trêng THCS Lª Ngäc H©n - QuËn Hai Bµ Trng Hµ Néi. - Líp thùc nghiÖm ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ së cã sö dông c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c phong phó víi øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y vµ c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, m¸y vi tÝnh, c¸c phÇn mÒm hç trî cho viÖc thiÕt kÕ c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c hay ®· ®îc biªn so¹n phï hîp nh»m g©y høng thó víi m«n häc ¢m nh¹c, ®ång thêi ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh trong viÖc lÜnh héi tri thøc. - Líp ®èi chøng ®îc tiÕn hµnh thÐo c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc cã øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c, nhng trong bµi gi¶ng gi¸o viªn kh«ng ®a mét trß ch¬i ¢m nh¹c nµo vµo vµ chØ d¹y cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc cã trong néi dung bµi d¹y theo ch¬ng tr×nh häc ¢m nh¹c 6 ®· quy ®Þnh. - Líp ®èi chøng vµ líp thùc nghiÖm ph¶i cã tr×nh ®é t¬ng ®¬ng nhau. 4. NhËn xÐt chung cña viÖc thùc nghiÖm : Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn t«i rót ra ®îc mét sè nhËn xÐt chung vÒ kÕt qu¶ nh sau : VÒ kh«ng khÝ líp häc : - Líp häc thùc nghiÖm cã sö dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ xen kÏ c¸c trß ch¬i ¢m nh¹c vµo mçi phÇn chuyÓn tiÕp cña bµi gi¶ng ®· lµm cho kh«ng khÝ líp häc s«i næi, t¹o cho häc sinh cã mét s©n ch¬i bæ Ých, häc mµ vui, vui mµ hoc. T«i nhËn thÊy häc sinh rÊt hµo høng chê ®ãn tõng phÇn xen kÏ cña trß ch¬i trong bµi gi¶ng . - Trong khi ®ã líp häc ®èi chøng, häc sinh nghiªm tóc, ch¨m chó nghe gi¶ng bµi, kh«ng khÝ líp häc cha s«i næi vµ cha g©y høng thó cho häc sinh. VÒ kh¶ n¨ng lÜnh héi cña häc sinh : - Líp thùc nghiÖm do høng thó häc tËp vµ qua c¸c trß ch¬i c¸c em võa ®îc häc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· biÕt vµ h×nh thµnh kü n¨ng häc tËp vµ tiÕp thu bµi tèt h¬n so v¬i häc sinh ë líp ®èi chøng. STT 1 2 3 B¶ng thèng kª kÕt qu¶ cô thÓ c«ng t¸c thùc nghiÖm Møc ®é nhËn thøc Líp Thùc nghiÖm Líp ®èi chøng BiÕt 100 % 95% HiÓu 80 % 65 % T duy 50 % 25 % Qua kÕt qu¶ thùc nghiÖm trªn gióp gi¸o viªn ¢m nh¹c cña trêng kh«ng chØ trau dåi kiÕn thøc, n©ng cao chuyªn m«n, nghiÖp vô mµ cßn ph¶i lu«n lu«n t×m tßi, häc hái vµ ®a ra ®îc nh÷ng s¸ng kiÕn míi ,®Ó mang tíi cho häc sinh nh÷ng giê häc hay, bæ Ých . Trß ch¬i ¢m nh¹c cã t¸c dông hç trî rÊt nhiÒu cho gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. Th«ng qua trß ch¬i nµy gi¸o viªn gióp cho häc sinh cñng cè, n©ng cao kiÕn Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 17 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” thøc cña bµi rÊt tèt, rÌn luyÖn kü n¨ng vÒ tai nghe, kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n nhËn xÐt, khÐo tay, nhanh nhÑn. §Æc biÖt lµ giê d¹y l¹i rÊt "nhÑ nhµng" mµ " hiÖu qu¶". Thùc sù l«i cuèn häc sinh. T«i thiÕt nghÜ r»ng, mçi gi¸o viªn ¢m nh¹c khi lªn líp ®Òu cã thÓ mang theo m×nh nh÷ng " tói ®å ch¬i" ®a d¹ng phong phó. Th«ng qua c¸c trß ch¬i ®Ó häc kiÕn thøc - Häc kiÕn thøc th«ng qua c¸c trß ch¬i ®óng nghÜa víi c©u "Häc ®Ó vui - vui ®Ó häc". Víi viÖc ¸p dông trß ch¬i ¢m nh¹c vµo tiÕt d¹y ¢m nh¹c ®· cho thÊy nh÷ng hiÖu qu¶ râ rÖt: - 100% c¸c em yªu thÝch m«n häc, mong muèn tíi giê häc ¢m nh¹c. - 100% c¸c em høng thó khi tham gia c¸c trß ch¬i vµ mong muèn ®îc ch¬i. - C¸c em tiÕp thu bµi nhanh, giê häc rÊt sinh ®éng l¹i nhÑ nhµng vµ l«i cuèn häc sinh. - C¸c em rÊt m¹nh d¹n tù tin tríc tËp thÓ. - Qua c¸c giê häc ¢m nh¹c ®· ph¸t hiÖn thªm nh÷ng em cã n¨ng khiÕu ¢m nh¹c ®a vµo ®éi v¨n nghÖ cña nhµ trêng. * Minh häa mét tiÕt d¹y ¢m nh¹c tù chän líp 6 ( cã lång ghÐp trß ch¬i ) TiÕt 3 : ¤n tËp 2 bµi h¸t “ S¸ng m·i tªn trêng em ” “ C¸nh Ðn tuæi th¬ “ KÕt hîp thÓ hiÖn mét sè ®éng t¸c minh häa I) Môc tiªu : - HS h¸t thuÇn thôc 2 bµi h¸t “ S¸ng m·i tªn trêng em ” “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” - BiÕt thÓ hiÖn mét sè ®éng t¸c minh häa cho bµi h¸t thªm sinh ®éng - Tham gia trß ch¬i ghÐp tranh, nghe nh¹c ®o¸n c©u h¸t vµ thi h¸t II ) ChuÈn bÞ cña Gi¸o viªn : - Nh¹c cô quen dïng - §µn vµ h¸t thuÇn thôc 2 bµi h¸t trªn . - Mét sè ®éng t¸c minh häa cho bµi h¸t ®Ó lµm mÉu cho HS - ChuÈn bÞ trß ch¬i ghÐp tranh, nghe nh¹c ®o¸n c©u h¸t vµ thi h¸t III) TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. æn ®Þnh tæ chøc líp ( 1- 2 p) 2. KiÓm tra bµi cò ( §an xen trong giê häc ) 3. Bµi míi : H§ cña GV GV ghi b¶ng GV ®µn Néi Dung H§ cña HS 1) ¤n tËp bµi h¸t (10p) HS ghi bµi “ S¸ng m·i tªn trêng em ” GV ®Öm ®µn cho HS h¸t 1 lÇn bµi h¸t , nh¾c HS h¸t nhë HS h¸t ®óng s¾c th¸I cña tõng ®o¹n GV ®Öm ®µn cho HS tËp h¸t ®uæi mét c¸ch thuÇn thôc mµ GV ®· híng dÉn ë tiÕt tríc . Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 18 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” GV chØ ®Þnh GV gäi mét sè nhãm lªn tr×nh bµy bµi h¸t víi HS thùc hiÖn h×nh thøc h¸t lÜnh xíng vµ h¸t ®uæi GV ®¸nh gi¸ GV nhËn xÐt , ®¸nh gi¸ vµ cho ®iÓm . HS nhËn xÐt GV híng dÉn GV gäi mét sè HS nªu c¶m nhËn cña m×nh sau khi häc bµi h¸t . GV híng dÉn GV cho häc sinh tham gia HS nghe * Trß ch¬i thø nhÊt“ Nghe nh¹c ®o¸n c©u h¸t” GV phæ biÕn luËt ch¬i : GV phæ biÕn GV sÏ ®µn 2 giai ®iÖu cã trong mét bµi h¸t, HS nghe häc sinh nghe vµ ®o¸n thö xem ®ã lµ giai ®iÖu cña c©u h¸t nµo ? vµ lµ c©u thø mÊy ? trong bµi h¸t cã tªn lµ g× ?c¸c em h·y h¸t c©u h¸t ®ã GV ®Öm ®µn GV ®Öm ®µn c©u 1 vµ c©u 4 cña bµi h¸t HS nghe vµ ®o¸n “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” vµ cho hs ®o¸n Sau khi häc sinh ®o¸n xong c©u h¸t th× gi¸o GV tr×nh chiÕu viªn cho häc sinh xem ®¸p ¸n . HS quan s¸t GV ghi b¶ng 2) ¤n tËp bµi h¸t (10p) HS ghi bµi “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” GV ®µn GV ®Öm ®µn cho c¶ líp h¸t ®Çy ®ñ c¶ bµi HS h¸t GV chó ý GV nghe vµ söa nh÷ng chç HS cßn h¸t sai . HS söa sai GV chØ ®Þnh Cö 2 HS h¸t tèt lÜnh xíng ®o¹n a cña 2 lêi ,c¶ HS thùc hiÖn líp cïng h¸t ®o¹n ®iÖp khóc . GV chó ý nh¾c HS h¸t c©u kÕt thóc 2 lÇn vµ h¸t d·n nhÞp ë lÇn 2 . GV chØ ®Þnh GV mêi mét sè HS nªu c¶m nhËn cña m×nh HS tr×nh bµy vÒ bµi h¸t . GV híng dÉn GV gîi ý cho HS nªu mét sè h×nh thøc h¸t HS tr¶ lêi kh¸c ®Ó thÓ hiÖn bµi h¸t thªm sinh ®éng GV híng dÉn GV chia líp thµnh 4 nhãm . Cho mçi nhãm 5 HS thùc hiÖn phót ®Ó lùa chän h×nh thøc h¸t cho nhãm m×nh vµ cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy * Trß ch¬i thø hai: XÕp h×nh theo tranh GV tr×nh chiÕu mét bøc tranh mÉu minh häa HS quan s¸t GV híng dÉn bµi h¸t “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” GV phæ biÕn luËt ch¬i “ XÕp h×nh theo tranh ” GV phæ biÕn luËt - C¸c em quan s¸t kÜ bøc tranh trªn b¶ng vµ HS nghe trªn tay c« lµ s¸u miÕng ghÐp, mçi miÕng lµ ch¬i mét phÇn bøc tranh ®Ó c¸c em s¾p xÕp chóng theo ®óng bøc tranh trªn b¶ng. C« mêi 3 ®éi mçi ®éi 3 b¹n, c¸c b¹n lÇn lît lªn xÕp m¶nh ghÐp. §éi nµo xÕp chÝnh x¸c vµ nhanh h¬n lµ ®éi ®ã chiÕn th¾ng. - GV hái c¸c ®éi bøc tranh xÕp ®îc lµ néi GV hái HS tr¶ lêi dung nµo cña bµi h¸t ? - GV mêi c¶ líp ®øng lªn biÓu diÔn bµi h¸t GV chØ ®Þnh HS thÓ hiÖn nµy? Bµi h¸t “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” GV ghi b¶ng GV lµm mÉu 3)Mét sè ®éng t¸c minh häa cho bµi h¸t HS ghi bµi “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” (10p) GV dùa vµo lêi bµi h¸t vµ lµm mÉu mét sè HS quan s¸t ®éng t¸c minh häa cho bµi h¸t nh sau : “ Mét c¸nh Ðn... Êm dÇn “ vai c¸c em ®ung ®a Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 19 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ ThiÕt kÕ trß ch¬i ¢m nh¹c trong c¸c tiÕt gi¶ng d¹y ¢m nh¹c tù chän khèi líp 6 ë trêng THCS Lª Ngäc H©n ” theo nhÞp cña c©u h¸t , sang bªn ph¶i tríc . “ Tõ trêi ...cá c©y “ Tay c¸c em ®a tõ tõ sang bªn ph¶i vµ bªn tr¸i . GV híng dÉn GV híng dÉn GV ®¸nh gi¸ GV híng dÉn GV phæ biÕn GV quan s¸t “ BÇu trêi ... míi “ vai c¸c em ®ung ®a theo nhÞp §o¹n §iÖp khóc : C¸c em bíc sang ph¶i vµ d©m ch©n theo nhÞp cña bµi h¸t , c©u tiÕp theo bíc sang tr¸i .Lµm nh vËy t¬ng tù cho ®Õn hÕt bµi . GV chia líp ra thµnh 4 nhãm , cho c¸c em dùa vµo nh÷ng ®éng t¸c minh häa trªn ®Ó s¸ng t¹o ra nh÷ng ®éng t¸c míi cña nhãm m×nh vµ cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy ý tëng míi cña nhãm m×nh . GV ®¸nh gi¸ ; nhËn xÐt vµ cho ®iÓm theo nhãm . *Trß ch¬i thø ba: Thi h¸t theo chñ ®Ò c¸c con vËt. Gv chia líp thµnh 3 nhãm vµ phæ biÕn luËt ch¬i : Sau khi nhãm thø nhÊt h¸t mét ®o¹n cña bµi h¸t nãi vÒ con vËt nµo ®ã,th× nhãm thø hai ph¶i tiÕp tôc h¸t ngay c©u h¸t cã con vËt kh¸c. Råi ®Õn nhãm thø ba.Sau ®ã quay l¹i nhãm thø nhÊt, nhãm nµo kh«ng t×m ra bµi h¸t kh¸c ®Ó h¸t hoÆc ph¶n øng chËm sÏ bÞ lo¹i. Nhãm nµo cßn l¹i ®Õn sau cïng, nhãm ®ã sÏ th¾ng cuéc. *Lu ý:Kh«ng ®îc h¸t l¹i bµi h¸t mµ nhãm tríc ®· h¸t. -GV quan s¸t HS ch¬i vµ lµm träng tµi cuéc thi. HS quan s¸t Hs thùc hiÖn HS nhËn xÐt HS nghe HS thùc hiÖn HS thùc hiÖn 4.Cñng cè : (5 p) GV ®Öm ®µn cho HS h¸t l¹i 2 bµi h¸t trªn 5. Híng dÉn vÒ nhµ : TËp thÓ hiÖn c¸c ®éng t¸c minh häa cho bµi h¸t “ C¸nh Ðn tuæi th¬ ” IV )RKN : C. KÕT LUËN Vµ KIÕN NGHÞ Tõ viÖc ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm trong viÖc ®a trß ch¬i ¢m nh¹c vµo c¸c tiÕt d¹y ¢m nh¹c ë trêng THCS vµ qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ thùc nghiÖm t«i nhËn thÊy : Muèn sö dông trß ch¬i ¢m nh¹c trong tiÕt d¹y cã hiÖu qu¶, hç trî bµi gi¶ng Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ Nh Quúnh 20