Tài liệu Skkn vận dụng một số trò chơi trong giảng dạy nội dung tiếp sức

ĐỀ TÀI: VẬN DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG GIẢNG DẠY NỘI DUNG TIẾP SỨC Tác giả: Lê Thị Thảo Tổ bộ môn: Ngoại ngữ - TD - QPAN Trường: THPT Lang Chánh I. MỞ ĐẦU 1. Ý nghĩa đề tài SKKN: + Ý nghĩa thực tiễn: Giáo dục thể chất chất là một loại hình giáo dục mà nội dung chuyên biệt là dạy học vận động (động tác) và phát triển có chủ định các tố chất vận động như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, mềm dẻo và khéo léo. Nội dung chạy tiếp sức đòi hỏi người tập vừa có tố chất sức nhanh đồng thời phải khéo léo trong khi vận động và phải có sự phối hợp đồng đội tốt. Trong giảng dạy nội dung chạy tiếp sức điều khó khăn thường gặp đối với giáo viên là phải hình thành cho các em đồng thời các kỹ năng vận động đó. Để tạo hứng thú trong tập luyện ngoài việc tuân thủ các bài tập bổ trợ về kỹ thuật, bằng kinh nghiệm giảng dạy của mình tôi đã vận dụng một số trò chơi vận động nhằm phát triển tố chất sức nhanh, sự khéo léo. Xem đó như một phương tiện bổ trợ trực tiếp làm rút ngắn quá trình hình thành và phát triển kỹ năng, kỹ xảo cần thiết cho kỹ thuật chạy tiếp sức. Vì vậy tôi đã chọn đề tài “Vận dụng một số trò chơi trong giảng dạy nội dung chạy tiếp sức” + Ý nghĩa kinh tế, xã hội: - Đề tài đã giải quyết được sự yếu kém về thể lực của học sinh nói chung và thể lực chuyên môn của nội dung chạy tiếp sức. - Trò chơi vận động giúp con người tăng thêm vẻ đẹp hình thể, tính nhanh nhẹn, sự khéo léo, tính đoàn kết, năng động và sáng tạo. Nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục phổ thông” giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân”. 2. Thực trạng đối tượng học sinh thời điểm ban đầu: - Trình độ học sinh không đồng đều. - Kỹ thuật trao - nhận tín gậy yêu cầu phải trong khu vực 20m quy định. Đồng thời trao - nhận tín gậy phải thực hiện trong điều kiện tốc độ cao tương ứng 1 với tốc độ của cự ly chạy. Đây là kỹ thuật rất khó, dễ gây cho học sinh tiếp thu động tác một cách thụ động, không hứng thú trong tập luyện. 3. Những điều kiện cụ thể khi thực hiện đề tài: + Nhiệm vụ giáo viên được giao. - Nhiệm vụ giáo viên được giao: Tôi được phân công giảng dạy môn Thể dục tại 4 lớp 12C1; 12C2, 12C3 ,12C4. + Tình hình địa phương, trường, lớp: - Địa phương là một huyện miền núi, điều kiện kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn, tỉ lệ học sinh đi học ở bậc THPT còn thấp, chất lượng đầu vào thấp. Đây thật sự là vấn đề khó khăn trong quá trình học sinh tiếp thu kiến thức. - Học sinh không đồng đều về trình độ và thể lực do đặc trưng của vùng. II. NỘI DUNG ĐỀ TÀI: 1. Đối tượng. Đối tượng tôi chọn có 4 lớp 12 với 183HS/1 năm, tỷ lệ nam nữ giữa các lớp tương đương với nhau. Thể lực giữa các lớp lúc chọn vào là ngẫu nhiên gần như bằng nhau. Được chia làm 2 nhóm; nhóm1 làm đối chứng, nhóm 2 thực nghiệm. Nhóm thứ nhất: tập luyện bình thường theo hướng dẫn của SGV bao gồm các lớp: 12C3 có 47 học sinh, 12C4 có 48 học sinh. Tổng số học sinh của nhóm đối chứng là 95 học sinh. Nhóm thứ hai: Tập luyện theo phương pháp thực nghiệm áp dụng các trò chơi vận động phát triển tố chất sức nhanh, khéo léo vào giảng dạy nội dung chạy tiếp sức: 12 C1 có 39 học sinh,12 C2 có 49 học sinh. Tổng số học sinh của nhóm thực nghiệm là 88 học sinh. 2. Vận dụng một số trò chơi vận động phát triển sức nhanh, sự khéo léo trong giảng dạy nội dung chạy tiếp sức. Trong một giờ dạy nội dung kỹ thuật “chạy tiếp sức”, để góp phần nâng cao hiệu quả của tiết học, tạo được sự hứng thú của học sinh trong tập luyện, tôi đã nghiên cứu và vận dụng các trò chơi vận động vào sau phần khởi động với mục đích làm cho học sinh có trạng thái hưng phấn, đua tranh, quyết tâm, đoàn kết..., để bước vào tập luyện một cách tự giác, tích cực. 2.1. Các trò chơi phát triển sức nhanh. Sức nhanh là một tố chất cơ bản trong kỹ thuật chạy tiếp sức. Nó thể hiện ở độ dài và tần số bước chạy, sự phản ứng nhanh trong vận động. 2 Vì vậy các trò chơi vận động được đưa vào để phát triển sức nhanh cho học sinh tôi lựa chọn các trò chơi sau: Trò chơi 1: “Chạy đuổi”. 1- Mục đích, tác dụng: - Nhằm phát triển tố chất sức nhanh, phát triển tốc độ chạy. - Rèn luyện ý chí quyết tâm 2- Chuẩn bị: - Cho học sinh tự chọn đôi tập sao cho tương đồng về thể lực - Kẻ 4 đường chạy. Kẻ 2 vạch chuẩn bị và xuất phát 1 cách nhau khoảng 1,5m. Kẻ vạch xuất phát 2 cách vạch xuất phát 1: 4 – 5m. Kẻ vạch đích cách vạch xuất phát 2: 15 – 30m. - Chuẩn bị sân chơi và đội hình thi đấu ( xem hình 1) Hình 1 3- Cách chơi: - Khi đến lượt, từng đợt 2 nhóm tiến từ vạch chuẩn bị vào vạch xuất phát 1 và xuất phát 2. Khi có lệnh của trọng tài, 2 nhóm cùng xuất phát cao và chạy nhanh, người sau đuổi theo người trước. Nếu người chạy sau đuổi kịp người chạy trước, dùng tay đánh nhẹ vào người bạn, người chạy trước như vậy là thua. Nếu người chạy trước chạy quá đích mà người chạy sau chưa đuổi kịp, thì người chạy sau thua. Lần chơi tiếp theo đổi vị trí cho nhau. Chạy qua đích xong giảm dần tốc độ, đi thường thành 1 hàng dọc về tập hợp ở cuối hàng. 4- Luật chơi: -Người đuổi bắt chỉ được tính là thắng khi chạm vào người chạy trước trong phạm vi chưa qua vạch đích. - Trong khi đuổi bắt không được có hành động xô, đẩy đối phương. Trò chơi 2: “Truyền tin thắng trận”. 1- Mục đích, tác dụng: 3 - Nhằm phát triển tố chất sức nhanh, phát triển tốc độ chạy. - Rèn luyện tinh thần đồng đội, ý chí quyết tâm. 2- Chuẩn bị: - Chia lớp thành 2 đội đều nhau về số lượng, nam - nữ, tương đồng về thể lực. Mỗi đội lại xếp thành 2 hàng dọc sau vạch vôi cách nhau 15 - 30m. - Chuẩn bị sân chơi và đội hình thi đấu ( xem hình 2). Hình 2 3- Cách chơi: Người đứng đầu hàng của 2 đội cùng phía cầm cờ. Khi có lệnh của trọng tài thì nhanh chóng chạy sang hàng bên kia trao cờ cho người thứ nhất. Người nhận cờ lại chạy sang hàng bên này trao cờ cho người thứ 2. Cứ như vậy cho đến hết, đội nào số người chạy về đích trước là thắng cuộc. 4- Luật chơi: -Người nhận cờ không được bước ra ngoài vạch. - Cờ phải được trao tận tay, không được tung, bắt. Trò chơi 3: “Chạy thoi tiếp sức”. 1- Mục đích, tác dụng: - Nhằm phát triển tố chất sức nhanh, phát triển tốc độ chạy. - Giáo dục tính đồng đội, rèn luyện ý chí quyết tâm. 2- Chuẩn bị: - Chia học sinh của lớp thành 4 nhóm, số học sinh mỗi nhóm bằng nhau về số lượng và tương đồng về thể lực. - Chuẩn bị sân chơi và đội hình thi đấu (xem hình 3) 4 Hình 3 3- Cách chơi: - Khi có lệnh của trọng tài, 4 em đầu hàng chạy về trước rồi vòng qua vật mốc đã quy định (nên theo chiều bên phải) chạy trở lại vỗ vào tay người thứ 2 đã chìa sẵn đang đứng trước vạch xuất phát, sau đó trở về vị trí cuối hàng của đội mình. Cứ như vậy cho tới người cuối cùng trong hàng thực hiện, lúc này vị trí đội hình trở về vị trí ban đầu. Đội nào kết thúc nhanh hơn là đội thắng cuộc. 4 - Luật chơi: - Phải tuân thủ theo lệnh của trọng tài, không được xuất phát sớm. - Khi chạy qua vật làm mốc phải chạy theo chiều đã quy định, chạy về đích phải chạm tay đồng đội. [ 2.2.Các bài tập phát triển khéo léo ( năng lực phối hợp vận động). Năng lực phối hợp vận động trong chạy tiếp sức đòi hỏi phải kết hợp nhiều năng lực khác nhau. Song tuỳ theo mục đích hành động với từng trường hợp cụ thể mà một năng lực nào đó sẽ cần được thể hiện trội hơn năng lực khác. Đặc biệt là các năng lực liên kết, định hướng, phân biệt, phản ứng và thích ứng, ngoài ra còn có năng lực nhịp điệu và thăng bằng. Vì vậy tôi lựa chọn các trò chơi sau: Trò chơi 1: “Chuyền bóng qua đầu”. 1- Mục đích, tác dụng: - Nhằm rèn luyện phản xạ nhanh nhẹn, khéo léo, chính xác trong sự phối hợp đồng đội. 2- Chuẩn bị: - Chia học sinh thành 2 đội đều nhau về số lượng và tương đồng về thể lực đứng theo hàng dọc dưới vạch xuất phát.Trước đầu hàng mỗi đội đặt 1 quả bóng 5 - Chuẩn bị sân chơi và đội hình thi đấu (xem hình 4) Hình 4 3- Cách chơi: Khi trọng tài ra lệnh bắt đầu, người đầu hàng nhanh chóng 2 tay ôm bóng lên và đưa qua đầu cho người thứ 2, người thứ 2 lại tiếp tục đưa qua đầu cho người thứ 3, cứ liên tiếp như thế cho đến người cuối cùng. Sau khi nhận được bóng, người cuối cùng mau chóng chạy lên đầu hàng, đứng cách người thứ nhất 1m và lại đưa bóng qua đầu cho người sau mình. Trò chơi được tiếp tục cho đến khi mỗi người trong hàng thực hiện xong 1 lần chạy ôm bóng từ dưới lên. Khi đó người đầu hàng lúc đầu chính là người thực hiện cuối cùng và hàng ngũ trở lại đúng vị trí ban đầu. Đội nào xong trước là đội thắng cuộc. 4-Luật chơi: - Không được tung bóng qua đầu người đứng sau mình. - Người cuối hàng chỉ được xuất phát chạy lên khi đã nhận được bóng trong tay. - Chỉ được công nhận là xong khi mỗi người trong hàng đều có 1 lần chạy ôm bóng từ dưới lên và hàng ngũ đúng vị trí ban đầu. Trò chơi 2: “Cướp cờ”. 1- Mục đích, tác dụng: - Nhằm phát triển tố chất nhanh nhẹn, khéo léo và khả năng phản xạ. - Rèn luyện ý chí quyết tâm. 2- Chuẩn bị: - Chia học sinh thành 2 đội đều nhau về số lượng và tương đồng về thể lực đứng theo hàng ngang dưới vạch xuất phát và được điểm số từ 1 đến hết. - Chuẩn bị sân chơi và đội hình thi đấu (xem hình 5) ` 6 Hình 5 3- Cách chơi: - Chia lớp thành 2 đội đều nhau, mỗi đội đứng thành 1 hàng ngang trước vạch xuất phát, sau đó cho điểm số từ đầu hàng đến cuối hàng tương ứng từ 1 đến hết. Mỗi người phải nhớ đúng số của mình. - Trọng tài hô số nào thì số đó chạy nhanh lên cướp lấy cờ. Người nào cướp được cờ chạy về đến hàng của mình qua vạch xuất phát mà không bị đối phương đánh vào người là được 1 điểm. Cứ như vậy đến khi kết thúc thời gian chơi đội nào được nhiều điểm hơn là đội thắng cuộc. * Lưu ý: Trọng tài có thể gọi nhiều số lên cướp cờ cùng 1 lúc. 4- Luật chơi: - Khi lên cướp cờ, chân không được đứng vào trong vòng tròn. - Nếu có nhiều người lên cướp cờ cùng 1 lúc thì được phép chuyền, ném cờ từ người này qua người khác để nhanh chóng mang được cờ về hàng của mình. Khi đang cầm cờ nếu bị đối phương đánh vào người coi như cờ ngoài cuộc, cờ được đưa về vòng tròn sau đó lại cho chơi tiếp. Trò chơi 3: “Tiếp sức trao tín gậy”. 1- Mục đích, tác dụng: - Nhằm phát triển tố chất sức nhanh, khéo léo, chính xác trong sự phối hợp đồng đội. - Rèn luyện ý chí quyết tâm, giáo dục tinh thần tập thể, tính tổ chức kỷ luật. 2 - Chuẩn bị: - Chia lớp thành nhiều đội, mỗi đội gồm 4 người, người số 1 mỗi đội cầm tín gậy. Thể lực giữa các đội trong 1 lần thi tương đối đều nhau. - Chuẩn bị sân chơi và đội hình thi đấu (xem hình 6) 7 Hình 6 3- Cách chơi: Khi có lệnh của trọng tài, người số 1 chạy lên trao tín gậy cho người số 2. Người số 2 nhận gậy rồi chạy lên trao tín gậy cho người số 3. Người số 3 chạy theo chiều ngược lại trao tín gậy cho người số 4. Người số 4 nhận gậy và chạy nhanh về đích. Trò chơi có thể tổ chức cùng một lúc 2- 8 đội, đội nào về trước thì đội đó thắng cuộc. 4- Luật chơi: - Tín gậy phải được trao đúng kỹ thuật, không được tung, ném. - Phải chạy qua vật làm mốc và đúng chiều quy định 3. Kiểm tra đánh giá. Để đánh giá năng lực phát triển như kỹ thuật mà các em đã được học tôi đã đưa 2 nội dung đặc trưng để kiểm tra cho cả 2 nhóm. 3.1. Nội dung kiểm tra: 1. Chạy 80m để đánh giá thành tích và công nhận kết quả kiểm tra theo tiêu chuẩn RLTT ở nội dung sức nhanh. 2. Kiểm tra khả năng phối hợp trao - nhận tín gậy. 3.2. Cách tiến hành kiểm tra và thang điểm. 1 Chạy 80m để đánh giá thành tích. - Chuẩn bị: + Kẻ sân theo luật quy định nhất thiết phải có vạch xuất phát, vạch đích, vạch ranh giới giữa các ô chạy và dây đích. Cho 2 HS cầm dây đích. + GV phân chia đợt chạy và ô chạy (nam, nữ riêng) 8 - Cách cho điểm: GV cho điểm theo tiêu chuẩn thành tích chạy 80m (s): Điểm Nữ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 16,00 15,80 15,60 15,40 15,20 15,00 14.80 14,40 14.00 13,50 Nam 14,00 13,80 13,60 13,40 13,20 13,00 12,80 12,50 12,20 11,60 2.Kiểm tra khả năng phối hợp trao - nhận tín gậy: -Chuẩn bị: . + Kẻ sân theo luật quy định. Cự li kiểm tra 4 x 80m. + Sau khi khởi động, GV gọi lần lượt 1 hoặc 2 nhóm vào kiểm tra và 1 đến 2 nhóm chuẩn bị bên ngoài. - Cách cho điểm: + Điểm 9 – 10: Thực hiện đúng kỹ thuật trao - nhận tín gậy, phối hợp đúng kỹ thuật ở nửa cuối khu vực quy định, chạy tốc độ cao. + Điểm 7 – 8: Thực hiện đúng kỹ thuật trao - nhận tín gậy, phối hợp cơ bản đúng kỹ thuật ở giữa khu vực quy định, chạy tốc độ trên trung bình. + Điểm 5 – 6: Thực hiện cơ bản đúng kỹ thuật trao - nhận tín gậy, phối hợp cơ bản đúng kỹ thuật ở đầu khu vực quy định, chạy tốc độ trung bình. + Điểm 3 – 4: Thực hiện được kỹ thuật trao - nhận tín gậy, chạy với tốc độ chậm. + Điểm 1- 2: Không thực hiện được kỹ thuật trao - nhận tín gậy. III. NHỮNG KẾT QUẢ CỤ THỂ QUA QUÁ TRÌNH THỰC NGHIỆM. 1.Kết quả đạt được. Sau khi kiểm tra 2 nội dung trên cho 4 lớp ở cả 2 nhóm tính bình quân điểm kiểm tra của cả 2 nội dung có kết quả như sau: - Nhóm không đưa các trò chơi vận động, tập các bài tập đơn thuần: TT Lớp 1 2 3 12C3 12C4 Tổng Số hs 47 48 95 Loại giỏi (Điểm 9-10) 6hs = 12,8% 7hs = 14,6% 13hs = 13,7% Loại khá (Điểm7-8) 10hs = 21,3% 12hs = 25,0% 22hs = 23,2% Loại đạt (Điểm5-6) 25hs = 53,1% 24hs = 50,0 % 49hs = 51,5% Không đạt (Điểm dưới5) 6hs = 12,8% 5hs = 10,4% 11hs = 11,6% 9 - Nhóm đưa các trò chơi vận động vào áp dụng trong giảng dạy nội dung chạy tiếp sức phương pháp thực nghiệm TT Lớp 1 2 3 12C1 12C2 Tổng Số hs 39 49 88 Loại giỏi (Điểm 9-10) 10hs = 25,6% 13hs = 26,5% 23hs = 26,2% Loại khá (Điểm7-8) 17hs = 43,6% 20hs = 40,8% 37hs = 42,0% Loại đạt (Điểm5-6) 12hs = 30,8% 16hs = 32,7% 28hs = 31,8% Không đạt (Điểm dưới5) 0 hs = 0% 0 hs = 0% 0 hs = 0% 2. Nhận xét, đánh giá. Qua so sánh 2 bảng thành tích kiểm tra trên của 2 nhóm đối tượng thực nghiệm và không thực nghiệm tôi thấy. Kết quả học tập của các em được nâng lên rõ rệt. Thứ nhất: các em được áp dụng các trò chơi vận động có tinh thần thoải mái hơn, yêu thích tập luyện hơn mặc dù tập luyện mệt hơn. Kết quả kiểm tra đánh giá về kỹ thuật cũng như tố chất thể lực của nhóm được thực nghiệm tăng lên rõ rệt. Thứ hai: Từ cơ sở các trò chơi vận động đó ở trường, ở lớp, các em đã tích cực hơn trong việc luyện tập ở nhà và có thể vận dụng các trò chơi trong giờ giải lao của các tiết học văn hoá, qua đó giúp học sinh có tinh thần học tập tốt hơn.Ngoài ra còn củng cố cho các em kỹ năng tổ chức các hoạt động ngoài giờ. Từ đó các em phát triển tốt hơn về mặt thể chất cũng như trình độ, thể lực và kỹ thuật của nội dung chạy tiếp sức,chuẩn bị cho việc tiếp thu nhanh các môn học khác. So sánh thành tích kiểm tra của 2 nhóm nghiên cứu: Loại giỏi: Quân bình tăng 12,5% (Do loại trung bình và chưa đạt giảm) Loại khá: Quân bình tăng 16,8% (Do loại trung bình và chưa đạt giảm) Loại đạt: Quân bình giảm 19,7% (Do loại khá giỏi tăng lên) Chưa đạt: Quân bình giảm 11,6% ( Do loại khá giỏi tăng lên) IV. KẾT LUẬN. Với thời gian nghiên cứu và đem áp dụng các trò chơi vận động trên vào giảng dạy nội dung kỹ thuật chạy tiếp cho các em học sinh, tôi thấy thể lực chuyên môn của các em được nâng lên rõ rệt, các em năm 10 bắt kỹ thuật tốt hơn. Giờ học của các em sinh động hơn, không bị nhàm chán, gò bó. Khi các em vui chơi ở ngoài giờ học, các em có thể tự tổ chức các trò chơi nêu trên một cách hiệu quả. Với 88 học sinh được thực nghiệm và 95 học sinh em không được áp dụng các trò chơi vận động trên ở 4 lớp 12 trong quá trình giảng dạy nội dung kỹ thuật chạy tiếp sức ở Trường THPT Lang Chánh , tôi thấy kết quả rất tốt với các em được thực nghiệm. Vì vậy tôi mạnh dạn đem sáng kiến của mình để góp phần chung vào việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển một cách toàn diện. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến bổ sung của các đồng nghiệp, các cấp quản lí, để sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn, có thể áp dụng rộng rãi hơn . Lang Chánh, ngày 10 tháng 5 năm 2011 Người viết Lê Thị Thảo 11