Tài liệu Thiết kế bài giảng địa lí 9 - tập 2

NguyÔn ch©u giang thiÕt kÕ bμi gi¶ng ®Þa lÝ Trung häc c¬ së ` TËp hai Nhμ xuÊt b¶n hμ néi – 2006 Sù ph©n ho¸ l·nh thæ Bµi 17 vïng trung du vμ vïng miÒn nói B¾c Bé I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc : HS cÇn • N¾m v÷ng ý nghÜa vÞ trÝ ®Þa lÝ, nh÷ng thÕ m¹nh vµ khã kh¨n c¬ b¶n cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®Æc ®iÓm d©n c− x· héi cña vïng. • HiÓu râ sù kh¸c biÖt gi÷a hai tiÓu vïng T©y B¾c vµ §«ng B¾c, ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a hai tiÓu vïng, tÇm quan träng cña c¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ m«i tr−êng, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 2. KÜ n¨ng • X¸c ®Þnh ranh giíi cña vïng, vÞ trÝ mét sè tµi nguyªn thiªn nhiªn quan träng trªn b¶n ®å. • Ph©n tÝch vµ gi¶i thÝch ®−îc mét sè chØ tiªu ph¸t triÓn d©n c− x· héi. II. Ph−¬ng tiÖn d¹y häc 1. – L−îc ®å c¸c vïng kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm. – L−îc ®å tù nhiªn vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. 2. Tµi liÖu lÞch sö vÒ mét sè d©n téc ë ViÖt Nam. 3. Tµi liÖu, tranh ¶nh vÒ thiªn nhiªn vµ tµi nguyªn Trung du miÒn nói B¾c Bé. III. Bµi gi¶ng 1. KiÓm tra bµi cò (kh«ng) 2. Bµi míi Vµo bµi : Tõ khi kinh tÕ n−íc ta ®· chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr−êng theo ®Þnh h−íng XHCN, th× c¬ cÊu cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¶ vÒ chÊt vµ l−îng. Bªn c¹nh ®ã, do yªu cÇu cña viÖc më cöa víi thÕ giíi vµ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc, ViÖt Nam cÇn cã mét chiÕn l−îc ph¸t triÓn phï hîp. Nhµ n−íc ®· x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Õn n¨m 2010 vµ sÏ cã quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Õn n¨m 2020. (GV giíi thiÖu B¶ng hÖ thèng c¸c vïng l·nh thæ) B¶ng hÖ thèng c¸c vïng l∙nh thæ (2002) (§¬n vÞ %) Vïng DiÖn tÝch D©n sè Vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c 30,4 14,4 §ång b»ng s«ng Hång 4,5 22 B¾c Trung Bé 15,6 12,9 Duyªn h¶i Nam Trung Bé 13,4 10,5 T©y Nguyªn 16,5 5,5 §«ng Nam Bé 7,2 13,7 §ång b»ng Cöu Long 12,4 21 C¶ n−íc 100 100 Bé Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ghi b¶ng GV : Dïng biÓu ®å “C¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm” giíi thiÖu l·nh thæ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. (L−u ý c¶ bé phËn c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o trªn vÞnh B¾c Bé) Ho¹t ®éng nhãm / cÆp CH. Quan s¸t h×nh 17.1 h·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Þa lÝ cña vïng ? (– Chung ®−êng biªn giíi víi c¸c quèc gia nµo ?) – §Þa ®Çu phÝa B¾c ? (s¸t chÝ tuyÕn B¾c – Lòng Có) – §Þa ®Çu phÝa T©y B¾c ? – Gi¸p vïng kinh tÕ… ? CH. VÞ trÝ ®Þa lÝ cña vïng cã ý nghÜa nh− thÕ nµo ®èi víi tù nhiªn, kinh tÕ – x· héi ? (– CÊu tróc ®Þa chÊt, ®Þa h×nh, tµi nguyªn). – KhÝ hËu (nhÊn m¹nh) : Khu vùc cã mïa ®«ng l¹nh, s¸t chÝ tuyÕn B¾c nªn tµi nguyªn sinh vËt ®a d¹ng. – Cã ®iÒu kiÖn giao l−u kinh tÕ, v¨n ho¸ víi Trung Quèc, Lµo, ®ång I. VÞ trÝ vμ giíi h¹n l·nh thæ b»ng s«ng Hång, vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c. GV chèt kiÕn thøc. – PhÝa B¾c gi¸p Trung Quèc. – PhÝa T©y gi¸p Lµo. – PhÝa §«ng Nam gi¸p biÓn. – PhÝa Nam gi¸p víi vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ B¾c Trung Bé. II. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vμ tμi nguyªn thiªn nhiªn Ho¹t ®éng Dùa vµo h×nh 17.1 vµ kiÕn thøc ®· häc cho biÕt ®Æc ®iÓm chung cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn miÒn nói B¾c Bé vµ Trung du B¾c Bé. (T©y B¾c : ®Þa h×nh cao, ®å sé nhÊt ®Êt n−íc. §«ng B¾c : nói trung b×nh. Trung du : d¹ng b¸t óp – gi¸ trÞ ph¸t triÓn kinh tÕ…) Ho¹t ®éng nhãm (4 nhãm) CH. C¨n cø b¶ng 17.1 h·y nªu : Nhãm 1 : Sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn gi÷a 2 tiÓu vïng T©y B¾c vµ §«ng B¾c. Nhãm 2 : Nªu thÕ m¹nh kinh tÕ vµ nh÷ng khã kh¨n trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ do ®iÒu kiÖn tù nhiªn ? CH. Nhãm 3 : T¹i sao nãi vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé lµ vïng giµu cã nhÊt n−íc ta vÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n vµ thuû ®iÖn ? CH. Nhãm 4 : V× sao viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi b¶o vÖ m«i tr−êng tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ? (tµi nguyªn c¹n, ®Êt trèng ®åi träc ph¸t triÓn, thiªn tai biÕn ®éng… ¶nh h−ëng rÊt xÊu tíi m«i tr−êng, nguån n−íc nhµ m¸y thuû ®iÖn…) – GV : §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, GV cung cÊp B¶ng “ C¬ cÊu tµi nguyªn theo l·nh thæ” chèt l¹i c©u hái nhãm 3. – GV kÕt luËn – Lµ vïng cã ®Æc tr−ng ®Þa h×nh cao nhÊt n−íc ta ®Æc biÖt cã vïng trung du d¹ng ®åi b¸t óp cã gi¸ trÞ kinh tÕ lín. – KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm cã mïa ®«ng l¹nh thÝch hîp cho c©y c«ng nghiÖp cËn nhiÖt vµ «n ®íi ph¸t triÓn, ®a d¹ng sinh häc. – Tµi nguyªn kho¸ng s¶n, thuû ®iÖn phong phó, ®a d¹ng. Ho¹t ®éng nhãm (4 nhãm) III. §Æc ®iÓm d©n c−, x· héi CH 1 : Cho biÕt ngoµi ng−êi Kinh, vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé lµ ®Þa bµn c− tró chÝnh cña nh÷ng d©n téc ng−êi nµo ? §Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña hä ? CH 2 : Dùa vµo sè liÖu trong b¶ng 17.2 h·y nhËn xÐt sù chªnh lÖch vÒ d©n c− x· héi cña hai tiÓu vïng §«ng B¾c vµ T©y B¾c ? (+ So s¸nh c¸c tiªu chÝ gi÷a hai tiÓu vïng vµ hai tiÓu vïng víi c¶ n−íc. + KÕt luËn : – T©y B¾c thÊp kÐm h¬n §«ng B¾c vÒ d©n c− x· héi. – 2 tiÓu vïng thÊp h¬n so víi trung b×nh c¶ n−íc vÒ d©n c− x· héi) CH 3 (2 nhãm) : T¹i sao Trung du B¾c Bé lµ ®Þa bµn ®«ng d©n vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cao h¬n miÒn nói B¾c Bé ? (Trung du gÇn ®ång b»ng cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cao, nguån n−íc, nguån ®Êt lín, giao th«ng, c«ng nghiÖp, c©y c«ng nghiÖp, ch¨n nu«i gia sóc…) GV : Sau khi HS tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn, GV chuÈn x¸c kiÕn thøc, chèt l¹i. – Vïng lµ ®Þa bµn c− tró cña nhiÒu d©n téc. D©n téc Ýt ng−êi chÝnh : Th¸i, M−êng, Dao, M«ng, Tµy, Nïng. – §êi sèng mét bé phËn d©n c− vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n, song nhµ n−íc quan t©m ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo. CH. H·y kÓ nh÷ng c«ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói B¾c Bé mµ em biÕt. IV. Cñng cè : PhiÕu bμi tËp §¸nh dÊu (×) vµo c©u ®óng C©u 1. Víi diÖn tÝch 100 965km2, d©n sè chiÕm 11,5 triÖu ng−êi (2002) so víi c¶ n−íc, Trung du vµ miÒn nói chiÕm kho¶ng : a) 31% diÖn tÝch 15% d©n sè. b) 35,1% diÖn tÝch 25% d©n sè. F F c) 31,7% diÖn tÝch 14,4% d©n sè d) 42,5% diÖn tÝch 18,2% d©n sè. F F C©u 2. Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé cã vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi : a) PhÝa B¾c gi¸p 2 tØnh V©n Nam, Qu¶ng T©y cña Trung Quèc lµ thÞ tr−êng bu«n b¸n lín. F b) PhÝa T©y gi¸p Lµo thuËn tiÖn trao ®æi n«ng, h¶i s¶n, l©m s¶n gi÷a hai n−íc. F c) PhÝa Nam gi¸p vïng kinh tÕ n¨ng ®éng ®ång b»ng s«ng Hång. F d) PhÝa §«ng Nam gi¸p biÓn, ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn. F e) C¸c ®¸p ¸n trªn. F C©u 3. ThÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn cña Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé lµ : a) Nguån l©m s¶n phong phó. F b) Nguån kho¸ng s¶n vµ n¨ng l−îng to lín. F c) Nguån s¶n phÈm c©y c«ng nghiÖp, c©y d−îc liÖu, ¨n qu¶ ®a d¹ng. d) Nguån l−¬ng thùc vµ thùc phÈm dåi dµo. F F C©u 4. Nguyªn nh©n dÉn tíi sù chªnh lÖch vÒ d©n c− vµ x· héi cña tiÓu vïng T©y B¾c so víi tiÓu vïng §«ng B¾c lµ do : a) §Þa h×nh chia c¾t s©u s¾c, giao th«ng khã kh¨n. F b) Thêi tiÕt diÔn biÕn thÊt th−êng. Tµi nguyªn rõng bÞ c¹n kiÖt. F c) DiÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp Ýt, diÖn tÝch ®Êt ch−a sö dông lín. F d) Tµi nguyªn kho¸ng s¶n ch−a ®¸nh gi¸ vµ khai th¸c, kh«ng cã biÓn. F e) TÊt c¶ c¸c ý kiÕn. F C©u 5. ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, n©ng cao ®êi sèng c¸c d©n téc ë Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé ph¶i ®i ®«i víi viÖc b¶o vÖ m«i tr−êng vµ tµi nguyªn tù nhiªn ë ®©y v× : a) Mét sè tµi nguyªn khai th¸c ®ang bÞ c¹n kiÖt. F (§Êt ®ai, sinh vËt, kho¸ng s¶n …) b) Vïng giµu cã tµi nguyªn vµ Ýt ®−îc khai th¸c. F c) M«i tr−êng sinh th¸i bÞ tµn ph¸ do ph¸ rõng, diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi träc t¨ng. F d) Sù suy gi¶m vÒ chÊt l−îng m«i tr−êng, tµi nguyªn ; sÏ t¸c ®éng xÊu ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, sinh ho¹t cho vïng vµ §ång b»ng s«ng Hång. e) Gåm ®¸p ¸n (a, c, d) g) Gåm tÊt c¶ ®¸p ¸n trªn. §¸p ¸n : C©u 1 (a) ; c©u 2 (e) ; c©u 3 (b) ; C©u 4 (e) ; C©u 5 (e) F vïng trung du vμ miÒn nói B¾c bé (tiÕp theo) Bµi 18 I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc : HS cÇn – HiÓu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé vÒ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ dÞch vô. – NhËn biÕt vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña c¸c trung t©m kinh tÕ trong vïng. 2. KÜ n¨ng ch−¬ng 1 - N¾m v÷ng ph−¬ng ph¸p so s¸nh c¸c yÕu tè ®Þa lÝ. ch−¬ng 2 - Khai th¸c c¸c kªnh ch÷, kªnh chÝnh ®Ó ph©n tÝch, gi¶i thÝch nh÷ng kiÕn thøc, c¸c c©u hái trong bµi. II. Ph−¬ng tiÖn d¹y häc 1. L−îc ®å kinh tÕ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. 2. Tµi liÖu, tranh ¶nh vÒ tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi trong vïng. III. Bµi gi¶ng 1. KiÓm tra bµi cò : a) Cho biÕt nh÷ng thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn cña Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. b) V× sao viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao ®êi sèng c¸c d©n téc ph¶i ®i ®«i víi b¶o vÖ m«i tr−êng tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ghi b¶ng IV. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ Ho¹t ®éng nhãm / cÆp CH. Quan s¸t h×nh 18.1 x¸c ®Þnh c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn, c¸c trung t©m c«ng nghiÖp luyÖn kim, ho¸ chÊt. CH. V× sao khai th¸c kho¸ng s¶n lµ thÕ m¹nh cña tiÓu vïng §«ng B¾c ? (Khu vùc giµu kho¸ng s¶n bËc nhÊt n−íc ta…) – Ph¸t triÓn thuû ®iÖn lµ thÕ m¹nh cña tiÓu vïng T©y B¾c ? (®Çu nguån mét sè hÖ thèng s«ng lín, ®Þa thÕ l−u vùc cao, ®å sé nhÊt n−íc ta – lßng s«ng, c¸c chi l−u rÊt dèc, nhiÒu th¸c ghÒnh → nguån thuû n¨ng lín nhÊt ViÖt Nam. CH. Nªu ý nghÜa cña thuû ®iÖn Hoµ B×nh ? (s¶n xuÊt ®iÖn, ®iÒu tiÕt lò, 1. C«ng nghiÖp cung cÊp n−íc t−íi mïa kh«, khai th¸c du lÞch, nu«i trång thuû s¶n, ®iÒu hoµ khÝ hËu) GV tham kh¶o phô lôc më réng kiÕn thøc cho HS. CH. X¸c ®Þnh c¸c c¬ së chÕ biÕn kho¸ng s¶n, cho biÕt mèi liªn hÖ gi÷a n¬i khai th¸c vµ n¬i chÕ biÕn ? GV KÕt luËn. – TËp trung ph¸t triÓn c«ng nghiÖp khai th¸c vµ n¨ng l−îng (nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn). – Khai th¸c g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn, mét phÇn phôc vô xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng 2. N«ng nghiÖp CH. Cho biÕt n«ng nghiÖp cña vïng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn nh− thÕ nµo ? – KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm cã mïa ®«ng l¹nh thÝch hîp cho c©y c«ng nghiÖp cËn nhiÖt vµ «n ®íi ph¸t triÓn. CH. X¸c ®Þnh trªn H 18.1 ®Þa bµn ph©n bè c¸c c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ? C©y trång nµo cã tØ träng lín nhÊt so víi c¶ n−íc. CH. Nhê nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi g× mµ c©y chÌ chiÕm tØ träng lín vÒ diÖn tÝch vµ s¶n l−îng so víi c¶ n−íc ? (®Êt peralÝt ®åi nói, khÝ hËu, thÞ tr−êng lín…) – C©y chÌ lµ thÕ m¹nh cña GV tham kh¶o phô lôc (vÒ c©y chÌ trong TKBG Líp 9 tËp 1 Tr 162) më vïng chiÕm tØ träng lín nhÊt, cã th−¬ng hiÖu næi tiÕng trong vµ réng kiÕn thøc cho HS. ngoµi n−íc. – Ng« lµ nguån l−¬ng thùc CH. Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé cã ®iÒu kiÖn g× ®Ó s¶n xuÊt l−¬ng thùc chÝnh cña ng−êi d©n vïng cao phÝa B¾c. ? (c¸nh ®ång gi÷a nói, n−¬ng rÉy…) CH. Cho biÕt trong vïng cßn cã nh÷ng thÕ m¹nh g× ®em l¹i hiÖu qu¶ – NghÒ rõng ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ cao ? (nghÒ rõng, nu«i tr©u, theo h−íng n«ng – l©m kÕt hîp. lîn, ®¸nh b¾t, nu«i trång thuû, h¶i s¶n…) CH. Nªu ý nghÜa cña viÖc ph¸t triÓn nghÒ rõng theo h−íng n«ng l©m kÕt hîp ë Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé (®iÒu tiÕt chÕ ®é dßng ch¶y cña c¸c dßng s«ng, c©n b»ng sinh th¸i, n©ng cao ®êi sèng…) – §µn tr©u chiÕm tØ träng lín nhÊt c¶ n−íc (57,3%). CH. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña vïng cßn cã nh÷ng khã kh¨n g× ? (– S¶n xuÊt cßn mang tÝnh tù tóc, tù cÊp, l¹c hËu. – Thiªn tai lò quÐt, xãi mßn ®Êt. – ThÞ tr−êng, vèn ®Çu t−, quy ho¹ch…). Ho¹t ®éng c¶ líp – Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cßn nhiÒu khã kh¨n. 3. DÞch vô CH. X¸c ®Þnh trªn h×nh 18.1 c¸c tuyÕn ®−êng s¾t, ®−êng « t« xuÊt ph¸t tõ thñ ®« Hµ Néi ®i ®Õn c¸c thµnh phè, thÞ x· c¸c tØnh biªn giíi ViÖt – Trung, ViÖt – Lµo. CH. – H·y cho biÕt ®Æc ®iÓm c¸c tuyÕn ®−êng trªn ? (nèi liÒn ®ång b»ng s«ng Hång víi Trung Quèc, Lµo) – Cho biÕt vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé cã thÓ trao ®æi c¸c s¶n phÈm g× víi c¸c vïng kh¸c ? (XuÊt : kho¸ng s¶n, l©m s¶n, ch¨n nu«i…). (NhËp : l−¬ng thùc, hµng c«ng nghiÖp…). – C¸c cöa khÈu quèc tÕ quan CH. T×m trªn h×nh 18.1 c¸c cöa khÈu quan träng trªn biªn giíi ViÖt – träng : Mãng C¸i, H÷u NghÞ, Lµo Cai, T©y Trang. Trung, Lµo – ViÖt ? CH. Cho biÕt c¸c thÕ m¹nh ph¸t – Ho¹t ®éng du lÞch lµ thÕ triÓn du lÞch cña vïng ? m¹nh kinh tÕ cña vïng. §Æc biÖt lµ vÞnh H¹ Long. V. C¸c trung t©m kinh tÕ Ho¹t ®éng nhãm / cÆp CH. – X¸c ®Þnh trªn h×nh 18.1 vÞ trÝ c¸c trung t©m kinh tÕ ? – C¸c thµnh phè cã vÞ trÝ – Nªu c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®Æc quan träng : Th¸i Nguyªn, ViÖt Tr×, L¹ng S¬n, H¹ Long. Mçi tr−ng cña mçi trung t©m ? trung t©m cã chøc n¨ng riªng. (Th¸i Nguyªn : luyÖn kim, c¬ khÝ ViÖt Tr× : ho¸ chÊt vËt liÖu x©y dùng H¹ Long : c«ng nghiÖp than, du lÞch L¹ng S¬n : cöa khÈu quèc tÕ). IV. Cñng cè PhiÕu häc tËp C©u 1. Khai th¸c kho¸ng s¶n lµ thÕ m¹nh cña tiÓu vïng §«ng B¾c v× : a) §«ng B¾c lµ vïng khai th¸c kho¸ng s¶n tõ l©u ®êi. F b) §«ng B¾c lµ vïng cã tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó vµ giµu cã nhÊt n−íc. F c) Cã nhiÒu lo¹i kho¸ng s¶n quan träng ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. F d) Lµ vïng cã nhiÒu lo¹i tµi nguyªn, kho¸ng s¶n c«ng nghiÖp quan träng ®èi víi quèc gia. F C©u 2. Ph¸t triÓn thuû ®iÖn lµ thÕ m¹nh cña tiÓu vïng T©y B¾c v× : a) Trong vïng cã ®Þa h×nh cao, ®å sé, bÞ c¾t xÎ m¹nh. F b) S«ng ngßi trong vïng nhiÒu th¸c ghÒnh. F c) Nhê cã nguån thuû n¨ng dåi dµo. F d) TÊt c¶ ®Òu ®óng. F C©u 3. KhÝ hËu cã tÝnh chÊt cËn nhiÖt vµ ®Êt feralÝt mµu mì cña vïng Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c thÝch hîp víi c¸c lo¹i c©y ®Æc s¶n : a) ChÌ, håi, quÕ F c) D−îc liÖu, rau qu¶ «n F d) TÊt c¶ c¸c ®¸p ¸n trªn F ®íi b) §Ëu t−¬ng, ng« F C©u 4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c©y chÌ chiÕm tØ träng lín vÒ diÖn tÝch vµ s¶n l−îng so víi toµn quèc ë Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c lµ cã : a) §Þa h×nh, ®Êt ®ai phï hîp. F b) KhÝ hËu cËn nhiÖt, ®Êt feralÝt. F c) ThÞ tr−êng tiªu dïng réng lín trong vµ ngoµi n−íc. F d) Cã nguån lao ®éng dåi dµo, c©y chÌ gièng tèt. F C©u 5. C¸c tØnh biªn giíi cã quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ truyÒn th«ng víi thÞ tr−êng hai tØnh V©n Nam vµ Qu¶ng T©y cña Trung Quèc qua tuyÕn ®−êng s¾t liªn vËn ë c¸c cöa khÈu. a) T©y Trang, Lµo Cai F b) Lòng Có, M−êng TÌ F c) H÷u NghÞ, Lµo Cai d) Mãng C¸i, H÷u NghÞ F F §¸p ¸n : C©u 1 : (b) C©u 3 : (a + c) C©u 2 : (d) C©u 4 : (b + c) C©u 5 : (c) DÆn dß : ChuÈn bÞ cho thùc hµnh giê sau – RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè trªn b¶n ®å. – Dông cô vÏ s¬ ®å. thùc hμnh Bµi 19 ®äc b¶n ®å, ph©n tÝch vμ ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña tμi nguyªn kho¸ng s¶n ®èi víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë trung du vμ miÒn nói b¾c bé I. Môc tiªu bµi häc HS cÇn • N¾m ®−îc kÜ n¨ng ®äc c¸c b¶n ®å. • Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng vµ ¶nh h−ëng cña tµi nguyªn kho¸ng s¶n ®èi víi sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. • BiÕt vÏ s¬ ®å thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c, chÕ biÕn vµ sö dông tµi nguyªn kho¸ng s¶n. II. Ph−¬ng tiÖn d¹y häc 4. B¶n ®å tù nhiªn, b¶n ®å kinh tÕ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé, ¸t l¸t ®Þa lÝ ViÖt Nam. 5. Vë thùc hµnh, bót ch×, th−íc, m¸y tÝnh bá tói. III. Bµi gi¶ng. 1. KiÓm tra bµi cò a) V× sao nãi miÒn nói vµ Trung du phÝa B¾c cã vai trß rÊt quan träng cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp c¬ b¶n ë n−íc ta. b) Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé ph¸t triÓn nghÒ rõng theo h−íng n«ng – l©m kÕt hîp cã ý nghÜa lín lao nh− thÕ nµo ? 2. Bµi thùc hµnh Vµo bµi : N. N. Branxki, nhµ ®Þa lÝ næi tiÕng ng−êi Nga cã nãi : “§Þa lÝ häc b¾t ®Çu tõ b¶n ®å vµ kÕt thóc b»ng b¶n ®å”. Nh− vËy, ®äc b¶n ®å cã ý nghÜa lín trong viÖc häc ®Þa lÝ. Thùc hiÖn tèt nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu nµy, ng−êi häc sinh ®· ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè ®Þa lÝ theo thêi gian vµ kh«ng gian. Víi môc tiªu trªn, bµi thùc hµnh h«m nay chóng ta cïng ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña tµi nguyªn kho¸ng s¶n tíi sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. Bµi tËp 1. X¸c ®Þnh vÞ trÝ trªn h×nh 17.1 c¸c má kho¸ng s¶n. 1. GV yªu cÇu HS ®äc ®Ò bµi. 2. Ho¹t ®éng nhãm / cÆp. a) Yªu cÇu ®äc phÇn chó gi¶i tµi nguyªn kho¸ng s¶n h×nh 17.1 b) – X¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c má kho¸ng s¶n chñ yÕu : than, s¾t, thiÕc, apatÝt, b«xÝt, ch× kÏm. – §äc râ tªn ®Þa ph−¬ng cã kho¸ng s¶n ®ã (Than : Qu¶ng Ninh ; thiÕc : Cao B»ng ; apatÝt : Lµo Cai ; b«xÝt : L¹ng S¬n ; ch× kÏm : B¾c C¹n). – Gäi HS lªn b¶ng x¸c ®Þnh c¸c má trªn l−îc ®å (phãng to). c) GV giíi thiÖu b¶ng : mét sè tµi nguyªn kho¸ng s¶n chñ yÕu ë vïng trung du vµ miÒn nói phÝa b¾c Tªn kho¸ng s¶n §¬n vÞ Than AntraxÝt Than mì tØ tÊn triÖu tÊn Than löa ®Ìn triÖu tÊn S¾t ThiÕc triÖu tÊn triÖu tÊn ApatÝt Titan Mangan tØ tÊn ngh×n tÊn triÖu tÊn Tr÷ l−îng c«ng nghiÖp 3,5 7,1 100 136 10 2,1 390,9 1,4 % so víi c¶ n−íc 90 §Þa ®iÓm Qu¶ng Ninh PhÊn MÔ, Lµng CÈm, Th¸i Nguyªn Na D−¬ng (L¹ng S¬n) Lµng LÕch, Quay X¸ (Yªn B¸i) 16,9 B¸ (Hµ Tïng Giang)… TÜnh Tóc (Cao B»ng) S¬n D−¬ng (Tuyªn Quang) Lµo Cai N»m trong quÆng 64 s¾t nói Chïa (Th¸i Nguyªn) Tèc TÊt (Cao B»ng) 56