Tài liệu Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại chi nhánh ngân hàng công thương khu vực đống đa

tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a Môc Lôc Lêi më ®Çu Ch­¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ rñi ro tÝn dông + Trang 2 3 1.1. TÝn dông. 1.2. Rñi ro tÝn dông vµ biÖn ph¸p qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông trong c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i 666 6 Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th­¬ng §èng §a 27 2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th­¬ng §èng §a. 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông vµ nh÷ng rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh NHCT §èng §a 33 Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th­¬ng §èng §a 53 3.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh NHCT §èng §a trong thêi gian tíi 3.2. Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh NHCT §èng §a 58 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 67 KÕt luËn tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng t¹i ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ, chóng ta ®ang cã rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi dÓ tiÕn lªn mét n­íc c«ng nghiÖp tiÕn tiÕn. §ång thêi ®ã lµ mét m«i tr­êng c¹nh tranh rÊt kh¾c nghiÖt. §ßi hái mçi chñ thÓ kinh tÕ tham gia vµo thÞ tr­êng ph¶i cã mét kh¶ n¨ng tµi chÝnh v÷ng m¹nh vµ trong s¹ch. VÊn ®Ò vèn ®Çu t­ trong nªn kinh tÕ hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò nãng báng vµ nh¹y c¶m. Yªu cÇu ®Æt ra lµ chóng ta cÇn ph¶i cã l­îng vèn lín ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ. Do ®ã vai trß tÝn dông ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh tÕ lµ hÕt søc quan träng. Trong vßng quay cña nÒn kinh tÕ, ngµnh ng©n hµng lu«n cã ¶nh h­ëng to lín trong ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó d¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt cña nÒn kinh tÕ vÒ vÊn ®Ò vèn ®ßi hái mçi ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch tÝn dông cho phï hîp, hiÖu qu¶ cao, rñi ro thÊp nhÊt cã thÓ. Tr­íc t×nh h×nh héi nhËp cña toµn bé nªn kinh tÕ, còng nh­ cña ngµnh ng©n hµng nãi riªng, yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi hÖ thèng Ng©n hµng C«ng th­¬ng vµ Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th­¬ng khu vùc §èng §a lµ ph¶i h¹n chÕ thÊp nhÊt rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng tÝn dông. NhËn thøc ®­îc sù quan träng cña vÊn ®Ò nµy, t«i ®· lô¨ chän ®Ò tµi: Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th­¬ng khu vùc §èng §a . RÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó gãp phµn lµm cho ®Ò tµi nµy ®ù¬c hoµn chØnh h¬n n÷a. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a Ch­¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ rñi ro tÝn dông 1.1. TÝn dông. 1.1.1. Kh¸i niÖm. TÝn dông lµ giao dÞch vÒ tµi s¶n (tiÒn hoÆc hµng ho¸) gi÷a bªn cho vay lµ ng©n hµng vµ c¸c dÞnh chÕ tµi chÝnh kh¸c víi bªn ®i vay lµ c¸ nh©n, doanh nghiÖp Trong ®ã quyÒn cho vay chuyÓn giao tµi s¶n cho bªn ®i vay sö dông trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn, bªn ®i vay cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ v« ®iÒu kiÖn c¶ vèn gèc lÉn l·i cho bªn cho vay khi ®Ðn h¹n thanh to¸n. Bªn c¹nh ®ã quan hÖ tÝn dông còng cÇn ®­îc hiÓu lµ quan hÖ hai chiÒu, vµ ng©n hµng võa lµ ng­êi ®i vay, võa lµ ng­êi cho vay. NghiÖp vô kinh doanh tÝn dông lµ nghiÖp vô kinh doanh chñ chèt cña NHTM ®Ó t¹o ra lîi nhuËn nh»m bï ®¾p nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ho¹t ®éng kinh doanh, trong ®ã cã chi phÝ bï ®¨p rñi ro tÝn dông, vµ c¸c chi phÝ kh¸c. 1.1.2. §Æc ®iÓm cña tÝn dông. - Nh÷ng h×nh thøc trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng bao gåm cho vay vµ cho thuª . Tµi s¶n giao dÞch trong cho vay lµ b»ng tiÒn vµ tµi s¶n trong cho thuª lµ bÊt ®éng s¶n vµ ®éng s¶n. Trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng, tiÒn vay ®­îc cÊp trªn c¬ së cam kÕt hoµn tr¶ v« ®iÒu kiÖn. - Lßng tin: Quan hÖ tÝn dông ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së niÒm tin r»ng ng­êi ®i vay sÏ hoµn tr¶ ®óng h¹n. - VÒ mÆt ph¸p lý, nh÷ng v¨n b¶n x¸c dÞnh quan hÖ tÝn dông nh­ hîp ®ång tÝn dông, khÕ ­íc ®ã lµ nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý nh»m rµng buéc nh÷ng tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña hai bªn cho vay vµ ®i vay. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a - TÝnh hoµn tr¶: Ng­êi ®i vay th«ng th­êng ph¶i thanh to¸n phÇn l·i ngoµi vèn gçc, v× vËy ng­êi ®i vay ph¶i thanh to¸n nhiÒu h¬n so víi lóc ®Çu vay. - TÝnh thêi h¹n: Lµ kho¶ng thêi gian mµ ng­êi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ ®óng h¹n. 1.1.3. Vai trß cña tÝn dông. - Thø nhÊt, tÝn dông ®¸p øng nhu cÇu vèn ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®ång thêi gãp phÇn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhu cÇu vèn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ vÊn ®Ò quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp, bªn c¹nh ®ã quan hÖ mua b¸n chÞu lu«n tån t¹i trªn thÞ tr­êng, do ®ã víi ho¹t ®éng tÝn dông ®· gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ ®­îc diÔn ra nhanh h¬n, gióp cho ng­êi cÇn vèn cã thÓ t×m ®­îc vèn nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n ®Ó cã thÓ duy tr× ho¹t ®éng s¶n xuÈt kinh doanh ®­îc liªn tôc vµ gióp cho ng­êi thõa vèn cã thÓ b¶o qu¶n an toµn, ®ång thêi kinh doanh kiÕm lêi. Trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, tÝn dông lµ mét trong nh÷ng nguån h×nh thµnh vèn cho doanh nghiÖp, ®· gãp phÇn ®éng viªn vËt t­ hµng ho¸ ®i vµo s¶n xuÊt, thóc ®Èy øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. - Thø hai, tÝn dông thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ tËp trung s¶n xuÊt. B¶n chÊt ®Æc tr­ng ho¹t ®éng ng©n hµng lµ huy ®éng vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi ph©n t¸n trong nÒn kinh tÕ, trong x· héi ®Ó thùc hiÖn cho vay tíi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ co nhu cÇu vèn phôc vô cho qua tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Çu t­ tËp trung lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸, h¹n chÕ sù l·ng phÝ vèn, tiÕt kiÖm mäi nguån lùc nh­ thêi gian, chi phÝ huy ®éng vèn cho s¶n xuÊt tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a - Thø ba, tÝn dông thóc ®Èy qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ lu©n chuyÓn tiÒn tÖ. TÝn dông ®· tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ lu©n chuyÓn tiÒn tÖ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt nh÷ng ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ. Ho¹t ®éng tÝn dông lu«n chÞu sù chi phèi trùc tiÕp cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ChÝnh phñ, v× vËy ®· gãp phÇn vµo viÖc ®Èy nhanh qua tr×nh l­u chuyÓn tiÒn tÖ trong nªn kinh tÕ thÞ tr­êng, h¹n chÕ thÊp nhÊt sù ø ®äng vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®Èy nhanh vßng quay cña vèn. -Thø t­, tÝn dông gãp phÇn thóc ®Èy chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ Víi sù tµi trî tÝn dông cña ng©n hµng, mçi doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn mét chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c mét c¸ch minh b¹ch vµ hiÖu qu¶ h¬n. Khi sö dông vèn vay ng©n hµng c¸c doanh nghiÖp ph¶i t«n träng c¸c hîp ®ång tÝn dông, ph¶i thùc hiÖn thanh to¸n l·i vµ nî vay ®óng h¹n, còng nh­ viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh rµng buéc tr¸ch nhiÖm nghÜa vô kh¸c ghi trong hîp ®ång nh­ lµ vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh V× vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp khi sö dông vèn vay cña ng©n hµng ph¶i quan t©m tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. - Thø n¨m, tÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. HiÖn nay, xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ®¸t n­íc yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i më réng mèi quan hÖ kinh tÕ kh«ng chØ trong ph¹m vi mét quèc gia mµ cßn ph¶ m¬ réng ra ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi. TÝn dông ®· trë thµnh cÇu nèi gi÷a nÒn kinh tÕ trong n­íc víi thÕ giíi vµ khu vùc. §èi víi n­íc ta, mét n­íc ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, tÝn dông ®ãng vai trß rÊt quan träng nhÊt lµ trong c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu, trong c«ng cuéc qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu NG¦êI ViÖt trªn thÕ giíi. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a TÝn dông ngµy nay lµ mét c«ng cô ®Ó gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi nh­ tµi trî viÖc mua b¸n chÞu hµng hãa, më réng s¶n xuÊt , nang cao chÊt l­îng s¶n phÈm cho phï hîp víi yªu cÇu vÒ quy m« vµ chÊt l­îng cña thÞ tr­êng thÕ giíi. - Thø s¸u, tÝn dông lµ c«ng cô tµi trî vèn cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn vµ c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm. Víi c«ng cô tÝn dông, ChÝnh phñ sÏ tµi trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn b»ng viÖc cho vay ­u ®·i víi l·i suÊt thÊp, thêi h¹n dµi, møc vèn lín. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cßn tËp tung vèn tÝn dông vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän, ®Ó t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ trong chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®Êt n­íc tõng thêi kú. - Thø b¶y, tÝn dông gãp phÇn ®iÒu chÝnh c¬ cÊu kinh tÕ, chÝnh s¸ch kinh tÕ, h¹n chÕ l¹m ph¸t. Ng©n hµng t¹o ra c¸c nguån vèn chñ yÕu tõ viÖc huy ®éng c¸c nguån tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ th«ng qua chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t hÊp dÉn, sau ®ã ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ, vµo c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®Êt n­íc mµ ChÝnh phñ ®· ®Ò ra. Bªn c¹nh ®ã vÉn ®¶m b¶o ®ù¬c kh«ng ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn t×nh h×nh gi¸ c¶ vµ l­u th«ng tiÒn tÖ quèc gia. Ng­îc l¹i, Nhµ n­íc sö dông biÖn ph¸p kh¸c, vÝ dô nh­ ph¸t hµnh tiÒn giÊy ®Ó t¹o nguån vèn ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ, sÏ g©y ra sù mÊt c©n ®èi trong l­u th«ng, trong quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, lµm t¨ng l¹m ph¸t KÕt qu¶ lµ ¶nh h­ëng tiªu cùc tíi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 1.2. Rñi ro tÝn dông vµ biÖn ph¸p qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông trong c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.2.1. Ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a Sau khi ®Êt n­íc tiÕn hµnh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng vµ cã sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, hÖ thèng ng©n hµng ®­îc ph©n chia thµnh hai cÊp. Ng©n hµng Nhµ n­íc ®­îc ®¶m nhiÖm chøc n¨ng qu¶n lý vÜ m«, cßn c¸c NHTM thùc hiªn nhiÖm vô kinh doanh trªn lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ trong ®ã cã ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông. NHTM ®­îc ho¹t ®éng ®éc lËp trÓn c¬ së lç l·i tù chÞu tr¸ch nhiÖm. Nguån vèn kinh doanh hiÖn nay kh«ng cßn do Nhµ n­íc cÊp mµ ph¶i tù huy ®éng tõ nh÷ng nguån nhµn rçi trong x· héi, thùc hiªn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn bï ®¾p c¸c chi phÝ ®Çu vµo, trªn nguyªn t¾c phï hîp víi c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc trong tõng thêi kú. 1.2.2. Rñi ro tÝn dông vµ c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña NHTM 1.2.2.1. Kh¸i niÖm vÒ rñi ro tÝn dông Rñi ro tÝn dông lµ kho¶n lç tiÒm tµng vèn cã ®­îc t¹o ra khi cÊp tÝn dông cho mét kh¸ch hµng, hay cã thÓ hiÓu lµ kh¶ n¨ng kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc nî theo hîp ®ång tÝn dông. XÐt vÒ khÝa c¹nh cña ng©n hµng, thi rñi ro tÝn dông ®ång nghÜa víi thu nhËp dù tÝnh cña ng©n hµng tõ c¸c tµi s¶n cã sinh lêi kh«ng ®­îc hoµn tr¶ ®µy ®ñ c¶ vÒ mÆt sè l­îng vµ thêi h¹n. Do quan hÖ tÝn dông ®­îc hiÓu theo hai chiÒu lµ ®i vay vµ cho vay, v× v©y, còng cÇn ph¶i hiÓu rñi ro tÝn dông theo hai chiÒu ®ã lµ rñi ro trong cho vay vµ rñi ro trong ho¹t ®éng ®i vay. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, nhu cµu cÊp thiÕt vÒ ngußn vèn ®µu t­ cµng lín th× møc ®é rñi ro tÝn dông cµng cao. Nguån thu nhËp chÝnh cña c¸c NHTM lµ tõ l·i suÊt mµ ng­êi vay sÏ thanh to¸n cho ng©n hµng, phÇn kh¸c lµ tõ ho¹t ®éng trao ®æi c¸c mãn vay hoÆc tõ viÖc b¶o ®¶m vµ tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a cung cÊp c¸c dÞch vô t­¬ng tù. Nguån thu nhËp nµy phô thuéc chñ yÕu vµo doanh sè vµ l·i suÊt cho vay. Tuy nhiªn kh«ng cã gi ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng tiÒn vay vµ tiÒn l·i sÏ ®­îc ng­êi vay hoµn tr¶ ®óng h¹n vµ ®Çy ®ñ. Sù mÊt m¸t vèn vay vµ thu nhËp nµy do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, ®ã chÝnh lµ nh÷ng rñi ro mµ ng©n hµng th­êng gÆp khi cho vay. Nh÷ng rñi ro nµy lµ mét nh©n tè quan träng cã thÓ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña c¶ mét ng©n hµng. V× vËy, môc tiªu chÝnh cña c¸c nhµ qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông lµ ®¶m b¶o lîi nhuËn tèi ®a ë c¸c møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh viÖc cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh – ng©n hµng gia t¨ng vµ bÞ ¸p lùc tõ nhiÒu phÝa, do ®ã cã thÓ nãi r»ng t×nh tr¹ng rñi ro vµ ®Æc biÖ lµ rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng ®ang ®­îc hÕt søc chó träng. 1.2.2.2. C¸c chØ tiªu ®o l­êng rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM. §Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc ®óng møc ®é rñi ro tÝn dông cña c¸c NHTM cÇn ph¶i dùa trªn mét sè chØ tiªu sau: - ChØ tiªu: Tæng d­ nî tÝn dông trªn tæng tµi s¶n cã D­ nî tÝn dông Tæng tµi s¶n cã §©y lµ chØ sè tæng quan vÒ quy m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tÝn dông cña mét ®ån tµi s¶n cã. Cã thÓ ®¸nh gi¸ kÌm víi chØ tiªu: D­ nî tÝn dông Tæng nguån vèn huy ®éng Tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc, r»ng hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung cña ng©n hµng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn huy ®éng cña ng©n hµng. Rñi ro tÝn tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a dông chØ cã thÓ x¶y ra khi b¶n th©n ng©n hµng cho vay qu¸ nhiÒu so víi tiªu chuÈn an toµn cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, so víi quy m« vèn huy ®éng. HiÖn nay, c¸c ng©n hµng th­êng cho vay víi tû lÖ chiÕm kho¶ng trªn 70% trong toµn bé danh môc tµi s¶n cã. NÕu cho vay qua møc sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh kho¶n, kh¶ n¨ng qu¶n lý cña ng©n hµng, khi ®ã kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro tÝn dông sÏ rÊt lín. - ChØ tiªu: Tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d­ nî Nî qu¸ h¹n Tæng d­ nî §©y lµ chØ tiªu c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông. ChØ tiªu nµy cµng thÊp cµng tèt, nh­ng ng­îc l¹i kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ r»ng khi chØ sè nµy v­ît qu¸ tiªu chuÈn chung cña ngµnh th× lµ xÊu. §Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n vÒ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng ta cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ kÌm theo chØ tiªu vßng quay cña c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n nµy, kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n. Bëi v×, tû lÖ nî qu¸ h¹n cao mµ kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt nî qu¸ h¹n hay vßng quay cña c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cao th× kh¶ n¨ng ng©n hµng gÆp rñi ro tÝn dông sÏ sÊt thÊp. Vµ ng­îc l¹i, ng©n hµng sÏ gÆp rñi ro tÝn dông. - ChØ tiªu: Nî khã ®ßi trªn tæng nî qu¸ h¹n Nî qu¸ h¹n khã ®ßi Tæng nî qua h¹n Tû lÖ nµy ®¸nh gi¸ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n trªn 360 ngµy, ®­îc x¸c ®Þnh lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. Tû lÖ nµy cao chøng tá kh¶ n¨ng thu håi vèn thÊp, nguy c¬ mÊt vån cao, chÊt l­îng tÝn dông cña ng©n hµng thÊp. - ChØ tiªu: Møc ®é chªnh lÖch thêi l­îng cña tµi s¶n cã vêi tµi s¶n nî tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh nÕu kÕ ho¹ch huy ®éng vèn vµ s­ dông vèn kh«ng cã sù nhÊt qu¸n th× sÏ dÉn ®Õn nguy c¬ x¶ ra rñi ro tÝn dông rÊt cao vµ kho ®ã møc ®é ¶nh h­ëng lµ toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §¸nh gi¸ møc ®é ¶nh h­ëng cña sù chªnh lÖch cña thêi l­îng cã thÓ dùa vµo c«ng thøc sau: E = A - L Trong ®ã: + A = - DA. A . i 1+i L = - DL . L . i 1+i Víi: * i : l·i suÊt * DA, DL : lµ thêi l­îng cña toµn bé tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî * A, L : lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî Trong tr­êng hîp E < 0, chøng tá r»ng ng©n hµng gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh, trong ®ã cã c¶ rñi ro tÝn dông. 1.2.2.3 Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. a. Nhãm nguyªn nh©n chung a.1. M«i tr­êng kinh tÕ cã nh÷ng biÕn ®éng ®èi nghÞch víi môc tiªu ph¸t triÓn cña mçi ng©n hµng . - NÒn kinh tÕ suy tho¸i vµ ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ sè kinh tÕ vÜ mè sau: l¹m ph¸t t¨ng trong nhiÒu kú liªn tiÕp, sù biÕn ®éng cña ®ång néi tÖ, l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng L¹m ph¸t t¨ng cao trong nhiÒu kú liªn tiÕp. Khi ®ã chØ sè gi¸ cóa c¸c lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng t¨ng theo. §iÒu nµy ®ång nghÜa r»ng chi phÝ s¶n xuÊt ®Çu vµo t¨ng, vµ sÏ ¶nh h­ëng tiªu cùc tíi ho¹t ®éng tiªu thô trªn thÞ tr­êng cña ng­êi ®i vay. Doanh sè gi¶m sÏ kÐo theo lîi nhuËn gi¶m theo. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a KÕt qu¶ lµ ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch tr¶ nî cña ng­êi di vay ®èi vãi ng©n hµng Khi cã sù biÕn ®éng cña tû gi¸ th× còng cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông, vÝ dô nh­ trong tr­êng hîp cho vay c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu, nÕu tû gi¸ t¨ng sÏ dÉn tíi tr­êng hîp thua lç do chi phÝ ®Çu vµo t¨ng, qua ®ã ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng. a.2. XuÊt ph¸t tõ ¶nh h­ëng cña v¨n ho¸ x· héi. §ã lµ ¶nh h­ëng cña viÖc thay ®æi tËp qu¸n tiªu dïng trong x· héi, nhÊt lµ trong giai ®o¹n chuyÓn giao cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. §ã lµ sù thay ®æi c¸ch suy nghÜ cña c¶ mét x· héi vÒ thãi quen tiªu dïng, nÕu doanh nghiÖp nµo kh«ng cã sù n¾m b¾t kÞp thêi møc ®é thay ®æi ®ã sÏ gÆp khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, thËm chÝ cã thÓ dÉn tíi ph¸ s¶n, ®iÒu ®ã sÏ trùc tiÕp, hoÆc gi¸n tiÕp g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong ho¹t ®éng cho vay. §©y thùc sù lµ vÊn ®Ò ®ßi hái mçi ng©n hµng ph¶i cã ho¹t ®éng marketing mét c¸ch cã hiÖu qu¶.trong giai ®o¹n canh tranh kh¾c nghiÖt cña nÒn kinh tÕ. a.3. ¶nh h­ëng cña nh©n tè c«ng nghÖ. YÕu tè c«ng nghÖ hiÖn nay ®ang lµ yÕu tè rÊt quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cu¶ mçi ng©n hµng. Trªn thùc tÕ, sù thay ®æi cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng vµ tíi c¶ qu¸ tr×nh cÊp tÝn dông. Qua ®ã nh»m khai th¸c triÖt ®Ó “vèn thêi gian”, kÐo dµi c¸nh tay ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ lu«n gi÷ vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Gãp phÇn lµm h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng. a.4. ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng chÝnh trÞ ph¸p luËt tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a Kinh doanh ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh doanh chÞu sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña luËt ph¸p. M«i tr­êng ph¸p lý sÏ mang ®Ðn cho ng©n hµng mét lo¹t c¸c c¬ héi míi còng nh­ th¸ch thøc míi. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ trong ho¹t ®éng tÝn dông, nh­ viÖc rì bá c¸c h¹n chÕ trong cho vay c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, cßn sù níi láng trong qu¶n lý cña luËt ph¸p còng cã thÓ ®Æt ng©n hµng tr­íc nh÷ng nguy c¬ c¹nh tranh míi, nh­ viÖc cho phÐp thµnh lËp c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi sÏ ®Æt c¸c ng©n hµng cña n­íc ®ã vµo t×nh thÕ c¹nh tranh gay g¾t h¬n vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­, tiÕt kiÖm cña ChÝnh phñ trong tõng thêi kú Sù thiÕu chÝnh x¸c trong dù ®o¸n m«i tr­êng luËt ph¸p trong ho¹t ®éng tÝn dông còng ®Èy ng©n hµng vµo t×nh tr¹ng rñi ro, nh­ dù ®o¸n sai khu vùc kinh tÕ ®­îc ­u tiªu ®Çu t­, hay bÞ h¹n chÕ, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sai lÇm trong chÝnh s¸ch huy ®éng vèn vµ trong chÝnh s¸ch cho vay. M«i tr­êng chÝnh trÞ ph¸p luËt nµy kh«ng chØ bã gän trong ph¹m vi LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, mµ cßn liªn quan tíi LuËt d©n sù, LuËt Doanh nghiÖp vµ còng kh«ng chØ bã gän trong ph¹m vi mét quèc gia mµ cßn më réng ra ph¹m vi quèc tÕ nhÊt lµ trong ®iÖu kiÖn kinh tÕ héi nhËp nh­ hiÖn nay. §ång nghÜa víi ®ã lµ rñi ro sÏ kh«ng cßn lµ ë mçi ngµnh ng©n hµng mµ lan tíi tÇm quèc gia, khu vùc. a.5. M«i tr­êng ®Þa lÝ C¸c vïng ®Þa lÝ kh¸c nhau còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau nh­ tµi nguyªn, giao th«ng, ®Þa h×nh, tËp qu¸n, c¸ch thøc giao tiÕp, nhu cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô nãi chung vµ s¶n phÈm dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng nãi riªng. ChÝnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã h×nh thµnh c¸c tô ®iÓm d©n c­, trung t©m th­¬ng m¹i, du lÞch hoÆc trung t©m s¶n xuÊt Rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông do m«i tr­êng ®Þa lÝ mang ®Õn rÊt khã cã thÓ n¾m b¾t, dù ®o¸n vµ nÕu cã thÓ dù ®o¸n d­îc th× còng sÏ bÞ tæn thÊt rÊt cao nh­ sù kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn, sù khan hiÕm nguån tµi nguyªn tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a Nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nh÷ng khu vùc nµy lu«n chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t, nh÷ng nguy c¬ rñi ro rÊt cao. b. Nguyªn nh©n tõ phÝa ng­êi vay b.1. §èi víi nhãm kh¸ch hµng c¸ nh©n (trong cho vay tiªu dïng) Cho vay tiªu dïng lµ c¸c kho¶n cho vay nh»m tµi trî cho nhu cÇu chi tiªu cña ng­êi tiªu dïng bao gåm c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh. §©y lµ nguån tµi chÝnh v« cïng quan träng trang tr¶i nhu cÇu nhµ ë, ®å dïng gia ®×nh vµ xe cé Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro trong cho vay tiªu dïng ®ã lµ: + Do t×nh tr¹ng søc khoÎ, bÖnh tËt, hoÆc m©u thuÉn trong gia ®×nh +Ng­êi vay bÞ th©t nghiÖp t¹m thêi, hoÆc l©u dµi ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp + Do ng­êi ®i vay ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch kh«ng chÝnh x¸c, hoÆc cã thÓ do ng­êi ®i v¼y dông tiÒn vay sai môc ®Ých, hoÆc ch­a cã kinh nghiÖm trong viÖc tæ chøc s¶n xuÊt, qu¶n lý kinh doanh dÉn ®Õn tr¶ nî kh«ng ®óng h¹n cho ng©n hµng. Trong t­¬ng lai nhu cÇu vay tiªu dïng trong d©n c­ cã kh¶ n¨ng t¨ng m¹nh, do møc sèng cña c¸c tÇng líp d©n c­ ngµy cµng t¨ng cao c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. V× vËy, b¶n th©n c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch tÝn dông thÝch hîp ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong cho vay, ®ång thêi gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông. b.2. §èi víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp. Nh÷ng nguyªn nh©n cã thÓ g©y ra rñi ro tÝn dông cho ng©n hµng lµ: + Doanh nghiÖp sö dông vèn vay sai môc ®Ých, hoÆc sö dông vèn vay vµo viÖc s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i mÆt hµng bÞ ph¸p luËt cÊm. + Kh«ng ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ trong sö dông vèn, l·ng phÝ, tham «, tham nhòng. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a + Doanh nghiÖp gÆp ph¶i c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, ®©y lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn tíi rñi ro cho ng©n hµng. Rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh x¶y ra do tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n cßn thÊp, kh«ng khoa häc, kh«ng tiÕp cËn ®­îc thÞ tr­êng. Do ch­a ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c nhu cÇu thÞ tr­êng, hay ®¸nh gi¸ sai lÇm vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô cña thÞ tr­êng. DÉn ®Õn t×nh tr¹ng s¶n phÈm tån kho qu¸ nhiÒu so víi nhu cÇu. CÇn quan t©m ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng nhÊt lµ c«ng t¸c Marketing doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp bÞ thiÖt h¹i trªn thÞ tr­êng ®Çu vµo. §©y lµ thÞ tr­êng cung cÊp c¸c nguån lùc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ nguyªn vËt liÖu, dÞch vô, thiÕt bÞ c«ng nghÖ Do kh«ng cã kÕ ho¹ch tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng nh­ t×nh tr¹ng t¨ng gi¸ nguyªn vËt liÖu kh«ng thÓ kiÓm so¸t, trùc tiÕp sÏ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. NÕu doanh nghiÖp t¨ng gi¸ s¶n phÈm lªn th× sÏ lµm cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm chËm l¹i, t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn chËm, ¶nh h­ëng t¬i kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng©n hµng cña doanh nghiÖp. Ng­îc l¹i, nÕu doanh nghiÖp gi÷ nguyªn gi¸ hoÆc kh«ng t¨ng gi¸ th× sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai, thËm chÝ cã thÓ bÞ thua lç. Ngoµi ra, cßn do chÊt l­îng cña nguyªn vËt liÖu kh«ng ®¶m b¶o ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng s¶n phÈm, cã thÓ lµm gi¶m uy tÝn th­¬ng hiÖu s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Do ®ã b¶n th©n mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch dù tr÷ nguyªn vËt liÖu ®Ó ®Ò phßng tr­êng hîp t¨ng gi¸ g©y thiÖt h¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô cao. - Do doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ t×nh h×nh n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m sót, c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu, tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n cßn thÊp kÐm. Do c¬ cÊu chi phÝ cè ®Þnh chiÕm tû träng lín, g©y ra hiÖn t­îng l·ng phÝ ø ®äng vèn. Còng cã thÓ lµ do tr×nh ®é qu¶n tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a lý doanh nghiÖp cña ban gi¸m ®èc cßn yÕu, kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng ®éng viªn ®­îc ®éi ngò nh©n viªn ho¹t ®éng h¨ng say, kh«ng cã chÕ ®é l­¬ng bæng khuyÕn khÝch, chÝnh s¸ch qu¶n lý thiÕu chiÒu s©u. - Rñi ro tÝn dông còng cã thÓ x¶y ra khi doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong t×nh h×nh tµi chÝnh. Do doanh nghiÖp cã hÖ sè nî cao ®ã lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng qu¸ nãng hoÆc qu¸ chËm, do doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông vèn trong thêi gian dµi, kh«ng cã biÖn ph¸p thu håi nî, lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng quay vßng cña c¸c kho¶n ph¶i thu. Víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh v÷ng m¹nh, trong s¹ch sÏ nh­ lµ c¸i mãng v÷ng ch¾c cho toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ t¹o dùng lßng tin ®èi víi Ng©n hµng. - Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp còng cã thÓ gÆp rñi ro trªn thÞ tr­êng ®Çu ra. Do kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng cßn thÊp, chÊt l­îng kÐm, mÉu m· kh«ng b¾t m¾t. Vµ ¸p lùc cña c¹nh tranh b¾t buéc doanh nghiÖp ph¶i h¹ thÊp gi¸ thµnh mét c¸ch ®ång lo¹t, ®iÒu n¶y ¶nh h­ëng ®Õn thu nh©p cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a, chÝnh sù thiÕu quan t©m, ®Çu t­ vµo c«ng t¸c ph©n tÝch, ph¸n ®o¸n, dù b¸o thÞ tr­êng lµm gi¶m kh¶ n¨ng tham gia thÞ tr­êng, hoÆc s¶n xuÊt qu¸ lín so víi nhu cÇu, dÉn tíi t×nh tr¹ng ø ®äng hµng ho¸, h¹n chÕ kh¶ n¨ng quay vßng cña hµng tån kho. HÖ thèng m¹ng l­íi ®¹i lý, cöa hµng tiªu thô kh«ng ®­îc ®Æt ®óng vïng thÞ tr­êng, s¶n phÈm kh«ng tíi ®­îc tay ng­êi tiªu dïng. NhÊt lµ s¾p tíi sÏ cã sù tham gia m¹nh mÏ cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi do xu thÕ héi nhËp ho¸ nÒn kinh tÕ, ®ßi hái mçi ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch nghiªn cøu thÞ tr­êng hîp lý h¬n, hiÖu qu¶ h¬n. - Rñi ro tÝn dông cßn liªn quan tíi ®¹o ®øc cña ng­êi sö dông vèn vay ng©n hµng. Hä sö dông víi môc ®Ých lõa ®¶o, chiÕm ®o¹t vèn tÝn dông cña ng©n hµng th«ng qua viÖc t¹o ra nh÷ng dù ¸n ¶o. Nh÷ng tr­êng hîp nh­ thÕ nµy hiÖn nay ®ang tån t¹i rÊt nhiÒu, ®ßi hái ph¶i n©ng cao c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh¸ch hµng nh»m h¹n chÕ rñi ro. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a c. VÒ phÝa ng©n hµng Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ phÝa ng­êi vay, tõ m«i tr­êng kh¸ch quan cã thÓ g©y ra t×nh tr¹ng rñi ro tÝn dông, cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan tõ phÝa c¸c ng©n hµng: + Do chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm, thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ChÝnh phñ. ChÝnh s¸ch tÝn dông ®­îc hiÓu ®Çy ®ñ bao gåm ®Þnh h­íng chung trong cho vay, chÕ ®é tÝn dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n, c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay, vÒ lo¹i kh¸ch hµng vµ ngµnh nghÒ ®­îc ­u tiªn, quy tr×nh xÐt duyÖt cho vay qu¸ chó träng vµo môc tiªu lîi nhuËn, t¨ng tr­ëng, bá qua s­ an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh. Mét chÝnh s¸ch kh«ng ®Çy ®ñ ®óng ®¾n vµ thèng nhÊt sÏ t¹o ra ®Þnh h­íng lÖch l¹c cho ho¹t ®éng tÝn dông, dÉn ®Õn viÖc cÊp tÝn dông kh«ng ®óng ®èi t­îng, t¹o kÏ hë cho ng­êi sö dông vèn ®Ó gian lËn chiÕm ®o¹t vèn bÊt hîp ph¸p cuèi cïng lµ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ, nguy c¬ rñi ro cao. + Kh©u ph©n tÝch thÈm ®Þnh cßn yÕu ®©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÕp g©y ra rñi ro tÝn dông. Do c¸n bé tÝn dông n¨ng lùc thÊp, ch­a ®­îc ®µo t¹o ®Çy ®ñ, Ýt kinh nghiÖm trong ngµnh nghÒ mµ m×nh tµi trî, ngoµi ra còng cã thÓ do vÊn ®Ò ®¹o ®øc kh«ng tèt cña c¸n bé thÈm ®Þnh nh­ kh«ng trung thùc, thiÕu tr¸ch nhiÖm, cÊu kÕt víi ng­êi ®i vay ®Ó chiÕm ®o¹t vèn cña ng©n hµng. + Nguyªn nh©n thø ba lµ do ng©n hµng kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiªn kh«ng ®Çy ®ñ kh©u b¶o ®¶m tÝn dông. Nh­ c¸n bé thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ sai gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m b¶o bao gåm c¶ gi¸ trÞ hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai, hoÆc l¹i qu¸ tin t­ëng vµo tµi s¶n ®¶m b¶o coi ®ã lµ “bïa hé mÖnh” cho c«ng t¸c thu håi vèn sau nµy, mµ coi nhÑ c«ng t¸c kiÓm tra, ®«n ®èc, gi¸m s¸t thùc hiÖn dù ¸n, phßng ngõa rñi ro, kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi nh»m h¹n chÕ kho¶n vay cã thÓ dÉn tíi nî qu¸ h¹n. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a + C¸c ng©n hµng th­êng ®øng tr­íc mét m©u thuÉn ®ßi hái sù linh ho¹t trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt, ®ã lµ më réng tÝn dông ®Ó t¨ng lîi nhuËn, ®ång thêi h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. NhiÒu ng©n hµng ra søc t¨ng møc d­ nî tÝn dông mµ bá qua hoÆc h¹ thÊp nh÷ng tiªu chuÈn cho vay. Hay nãi mét c¸ch kh¸c lµ ng©n hµng chØ ch¹y theo sè l­îng tÝn dông mµ kh«ng coi träng chÊt l­îng tÝn dông, do ®ã rÊt nguy hiÓm ®èi víi c«ng t¸c tÝn dông cña ng©n hµng. §Ó t¨ng lîi nhuËn, ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ nh÷ng chi phÝ kh«ng hîp lý nh­ng c¸c ng©n hµng ®· kh«ng x¸c ®Þnh râ nh÷ng chi phÝ nµo ®èi víi m×nh lµ kh«ng hîp lý vµ ®· lo¹i bá nh÷ng chi phÝ hîp lý kh¸c lµm gi¶m thÊp chÊt l­îng nghiÖp vô, g©y ra rñi ro cho ho¹t ®éng kinh doanh. + Mét yÕu tè lu«n ¶nh h­ëng tíi kh©u thÈm ®Þnh cña c¸n bé tÝn dông ®ã lµ chÊt l­îng vµ sè l­îng th«ng tin. Bëi v× b¶n th©n ho¹t ®éng ng©n hµng lu«n trong t×nh tr¹ng th«ng tin kh«ng c©n xøng, cho nªn ®ßi hái c«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i sµng läc th«ng tin mét c¸ch kü cµng, chÝnh x¸c, tr¸nh bá sãt nh÷ng dù ¸n hiÖu qu¶ cao vµ tr¸nh nhËn nh÷ng dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶ hay hiÖu qu¶ thÊp. C¸c ng©n hµng ch­a ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, mÆc dï Trung t©m th«ng tin tÝn dông CIC ®· ®­îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ch­a cao, ch­a cËp nhËt. Trong nhiÒu tr­êng hîp ng©n hµng kh«ng n¾m ®­îc ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ quan hÖ tÝn dông cña kh¸ch hµng víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c nªn cã thÓ ph¸n quyÕt sai lÇm khi cho vay. + Do ng©n hµng kh«ng thùc hiªn tèt c«ng t¸c gi¸m s¸t tÝn dông. Bëi v×, tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé tÝn dông h¹n chÕ, thiÕu thùc tÕ, chØ dùa trªn giÊy tê, sè liÖu b¸o c¸o cña kh¸ch hµng. ThiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c nghiÖp vô, kiÓm tra, kiÓm so¸t lÊy lÖ, hêi hît, chØ mang tÝnh h×nh thøc, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng sù thËt do chÞu ¸p lùc tõ cÊp trªn, tõ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. Mét hÖ thèng kiÓm so¸t láng lÎo dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÊt tho¸t vèn, gi¶m thÊp hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a + Ngoµi c¸c nguyªn nh©n g©y ra rñi ro tÝn dông trªn, Ng©n hµng còng cã thÓ gÆp rñi ro tÝn dông do cho vay qu¸ tËp trung vµo mét ®èi t­îng, mét khu vùc, mét ngµnh cho nªn ®· h¹n chÕ sù linh ho¹t cña ng©n hµng tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng c¹nh tranh, g©y ra tæn thÊt cho ng©n hµng. Cã thÓ do c«ng t¸c thiÕt kÕ s¶n phÈm tÝn dông kh«ng phï hîp víi nhu cÇu vµ ®Æc ®iÓm cña ng­êi vay, hoÆc do vÉn cßn nÆng tÝnh chÊt quan liªu, quan c¸ch trong ho¹t ®éng giao dÞch víi kh¸ch hµng, hoÆc cã thÓ do c¸n bé ng©n hµng vi ph¹m ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, th«ng ®ång víi kh¸ch hµng, nhËn hèi lé, cè t×nh lµm sai nguyªn t¾c. d. Nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông tõ phÝa c¸c TSB§ tÝn dông. + Sù sôt gi¶m gi¸ trÞ cña TSB§, cã thÓ lµ do biÕn ®éng cña t×nh h×nh gi¸ c¶ thÞ tr­êng. §©y lµ t¸c ®éng mang tÇm vÜ m«, mµ b¶n th©n c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña TS§B qua c¸c thêi kú biÕn ®éng kh¸c nhau, nÕu kh«ng sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng cÊp tÝn dông v­ît møc so víi quy ®Þnh an toµn trong viÖc cÊp tÝn dông. Sù sôt gi¶m gi¸ trÞ cña TS§B lµ do sù hao mßn trong qu¸ tr×nh ng­êi vay sö dông TS§B. C¸c tµi s¶n nãi chung lu«n chÞu t¸c ®éng cña thêi gian, cña m«i tr­êng s¶n xuÊt, ®ßi hái c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ ®Ó h¹n chÕ ng­êi vay sö dông tµi s¶n sai môc ®Ých hoÆc sö dông v­ît qu¸ h¹n møc cho phÐp. §ã còng lµ mét h×nh thøc mµ c¸c ng©n hµng chiÕm ®o¹t “vèn”, vèn ë ®©y lµ gi¸ trÞ cña m¸y vµ thêi gian kinh tÕ cña m¸y sau nµy. + Ng©n hµng gÆp rñi ro trong qu¸ tr×nh n¾m gi÷ vµ xö lý TS§B. Do ng­êi vay cÇm cè tµi s¶n cho ng­êi kh¸c, hoÆc cã thÓ do ng­êi vay cè t×nh g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c ph¸t m¹i TS§B, khiÕn cho ng©n hµng kh«ng thÓ thu håi vèn vay, ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh ho¹t ®éng chung cña toµn bé ng©n hµng. Khi ®ã rñi ro kh«ng cßn trong ph¹m vi mét kho¶n vay mµ lan réng ra ph¹m vi cña c¶ bé m¸y ho¹t ®éng kinh doanh. tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a + §èi víi c¸c tr­êng hîp ®èi nh©n (b¶o l·nh): Ng©n hµng cã thÓ gÆp rñi ro khi ng­êi ®ùoc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n do gÆp khã kh¨n vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh. G©y ra sù ø ®äng vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, réng h¬n ®ã lµ nguy c¬ rñi ro cao. + Ngoµi ra cßn cã nguyªn nh©n lµ do sù kh«ng ®ång bé vÕ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan ®Õn TS§B, g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong tr­êng hîp ph¸t m¹i TS§B vµ xö lý sù cè, qua ®ã h¹n chÕ vÞ thÕ ph¸p lý cña ng©n hµng rong xö lý tµi s¶n. 1.2.2.4. C¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt rñi ro tÝn dông. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh lu«n tiÒm Èn rñi ro, vµ th­êng cã mét vµi dÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt rñi ro tÝn dông. Cã dÊu hiÖu th× biÓu hiÖn mê nh¹t, cã dÊu hiÖu biÓu hiÖn rÊt râ rµng. Ng©n hµng cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó nhËn ra nh÷ng dÊu hiÖu ban ®Çu cña kho¶n vay cã vÊn ®Ò vµ cã hµnh ®éng cÇn thiÕt ®Ó ng¨n ngõa, h¹n chÕ, xö lý chóng. Nh­ng cÇn ph¶i chó, v× c¸c dÊu hiÖu nµy ®«i khi chØ ®­îc nhËn ra trong c¶ mét qu¸ tr×nh chø kh«ng h¼n lµ mét thêi ®iÓm. Do vËy c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i nh©n biÕt chóng mét c¸ch cã hÖ thèng. VËy dÊu hiÖu nhËn biÕt rñi ro tÝn dông cã thÓ bao gåm c¸c nhãm sau: Nhãm 1: Nhãm c¸c dÊu hiÖu liªn ®Õn mèi quan hÖ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng * Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cña kh¸ch hµng, xu h­íng cña c¸c tµi kho¶n kh¸ch hµng qua mét qu¸ tr×nh sÏ cung cÊp cho ng©n hµng mét sè dÊu hiÖu quan träng gåm: - Khã kh¨n trong thanh to¸n l­¬ng, sù biÕn ®éng cña sè d­ c¸c tµi kho¶n, ®Æc biÖt lµ gi¶m sót sè d­ tµi kho¶n tiÒn göi - T¨ng møc sö dông b×nh qu©n trong c¸c tµi kho¶n tailieuonthi Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a - Th­êng xuyªn yªu cÇu hç trî nguån vèn l­u ®«ng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau * C¸c ho¹t ®éng cho vay - Møc ®é vay th­êng xuyªn gia t¨ng, th­êng xuyªn yªu cÇu ng©n hµng cho ®¸o h¹n - Thanh to¸n chËm c¸c kho¶n nî gèc vµ l·i - Yªu cÇu c¸c kho¶n vay v­ît qu¸ nhu cÇu dù kiÕn * Ph­¬ng thøc tµi chÝnh - Sö dông nhiÒu nguån tµi trî ng¾n h¹n cho c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn dµi h¹n. - ChÊp nhËn sö dông c¸c nguån tµi trî ®¾t nhÊt, vÝ dô: th­êng xuyªn sö dông nghiÖp vô chiÕt khÊu c¸c kho¶n ph¶i tr¶ - Gi¶m c¸c kho¶n ph¶i tr¶, t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu - Cã biÓu hiÖn gi¶m vèn ®iÒu lÖ Nhãm 2: Nhãm c¸c dÊu hiÖu liªn quan tíi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña kh¸ch hµng - Thay ®æi th­êng xuyªn c¬ cÊu cña hÖ thèng qu¶n trÞ vµ ban ®iÒu hµnh. HÖ thèng qu¶n trÞ vµ ban ®iÒu hµnh lu«n bÊt ®ång vÒ môc ®Ých, vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ®éc ®o¸n hoÆc qu¸ ph©n t¸n. - §­îc ho¹ch ®Þnh bëi ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh Ýt kinh nghiÖm, hay ban qu¶n trÞ tham gia qu¸ s©u vµo vÊn ®Ò th­êng nhËt, thiÕu quan t©m tíi lîi Ých cña c¸c cæ ®«ng, c¸c chñ nî - Thuyªn chuyÓn nh©n viªn diÔn ra th­êng xuyªn, viÖc lËp kÕ ho¹ch nh÷ng ng­êi kÕ cËn kh«ng ®Çy ®ñ - LËp kÕ ho¹ch, x¸c ®Þnh môc tiªu kÐm, xuÊt hiÖn c¸c hµnh ®éng nhÊt thêi, kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®èi víi nh÷ng thay ®æi