tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
Môc Lôc
Lêi më ®Çu
Ch¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ rñi ro tÝn dông
+
Trang
2
3
1.1. TÝn dông.
1.2. Rñi ro tÝn dông vµ biÖn ph¸p qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông
trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i
666
6
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh Ng©n
hµng C«ng Th¬ng §èng §a
27
2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña
Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th¬ng §èng §a.
2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông vµ nh÷ng rñi ro tÝn dông
t¹i Chi nh¸nh NHCT §èng §a
33
Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ng¨n ngõa
vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng
Th¬ng §èng §a
53
3.1. §Þnh híng ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh NHCT §èng §a
trong thêi gian tíi
3.2. Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh NHCT
§èng §a
58
3.3. Mét sè kiÕn nghÞ
67
KÕt luËn
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
Lêi më ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ trêng t¹i ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn mét c¸ch
m¹nh mÏ, chóng ta ®ang cã rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi dÓ tiÕn lªn mét
níc c«ng nghiÖp tiÕn tiÕn. §ång thêi ®ã lµ mét m«i trêng c¹nh tranh rÊt
kh¾c nghiÖt. §ßi hái mçi chñ thÓ kinh tÕ tham gia vµo thÞ trêng ph¶i cã mét
kh¶ n¨ng tµi chÝnh v÷ng m¹nh vµ trong s¹ch. VÊn ®Ò vèn ®Çu t trong nªn
kinh tÕ hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò nãng báng vµ nh¹y c¶m. Yªu cÇu ®Æt ra lµ
chóng ta cÇn ph¶i cã lîng vèn lín ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ. Do ®ã vai trß tÝn
dông ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh tÕ lµ hÕt søc quan träng.
Trong vßng quay cña nÒn kinh tÕ, ngµnh ng©n hµng lu«n cã ¶nh hëng
to lín trong ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó d¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt cña nÒn
kinh tÕ vÒ vÊn ®Ò vèn ®ßi hái mçi ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch tÝn dông
cho phï hîp, hiÖu qu¶ cao, rñi ro thÊp nhÊt cã thÓ. Tríc t×nh h×nh héi nhËp
cña toµn bé nªn kinh tÕ, còng nh cña ngµnh ng©n hµng nãi riªng, yªu cÇu
®Æt ra ®èi víi hÖ thèng Ng©n hµng C«ng th¬ng vµ Chi nh¸nh Ng©n hµng
C«ng Th¬ng khu vùc §èng §a lµ ph¶i h¹n chÕ thÊp nhÊt rñi ro trong ho¹t
®éng kinh doanh cña m×nh ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng tÝn dông.
NhËn thøc ®îc sù quan träng cña vÊn ®Ò nµy, t«i ®· lô¨ chän ®Ò tµi:
Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng Th¬ng
khu vùc §èng §a . RÊt mong ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n
®äc ®Ó gãp phµn lµm cho ®Ò tµi nµy ®ù¬c hoµn chØnh h¬n n÷a.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
Ch¬ng 1
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ rñi ro tÝn dông
1.1. TÝn dông.
1.1.1. Kh¸i niÖm.
TÝn dông lµ giao dÞch vÒ tµi s¶n (tiÒn hoÆc hµng ho¸) gi÷a bªn cho vay
lµ ng©n hµng vµ c¸c dÞnh chÕ tµi chÝnh kh¸c víi bªn ®i vay lµ c¸ nh©n, doanh
nghiÖp Trong ®ã quyÒn cho vay chuyÓn giao tµi s¶n cho bªn ®i vay sö dông
trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn, bªn ®i vay cã tr¸ch nhiÖm hoµn
tr¶ v« ®iÒu kiÖn c¶ vèn gèc lÉn l·i cho bªn cho vay khi ®Ðn h¹n thanh to¸n.
Bªn c¹nh ®ã quan hÖ tÝn dông còng cÇn ®îc hiÓu lµ quan hÖ hai
chiÒu, vµ ng©n hµng võa lµ ngêi ®i vay, võa lµ ngêi cho vay.
NghiÖp vô kinh doanh tÝn dông lµ nghiÖp vô kinh doanh chñ chèt cña
NHTM ®Ó t¹o ra lîi nhuËn nh»m bï ®¾p nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ho¹t
®éng kinh doanh, trong ®ã cã chi phÝ bï ®¨p rñi ro tÝn dông, vµ c¸c chi phÝ
kh¸c.
1.1.2. §Æc ®iÓm cña tÝn dông.
- Nh÷ng h×nh thøc trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng bao gåm cho vay
vµ cho thuª . Tµi s¶n giao dÞch trong cho vay lµ b»ng tiÒn vµ tµi s¶n trong cho
thuª lµ bÊt ®éng s¶n vµ ®éng s¶n. Trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng, tiÒn
vay ®îc cÊp trªn c¬ së cam kÕt hoµn tr¶ v« ®iÒu kiÖn.
- Lßng tin: Quan hÖ tÝn dông ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së niÒm tin r»ng
ngêi ®i vay sÏ hoµn tr¶ ®óng h¹n.
- VÒ mÆt ph¸p lý, nh÷ng v¨n b¶n x¸c dÞnh quan hÖ tÝn dông nh hîp
®ång tÝn dông, khÕ íc ®ã lµ nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý nh»m rµng buéc nh÷ng
tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña hai bªn cho vay vµ ®i vay.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
- TÝnh hoµn tr¶: Ngêi ®i vay th«ng thêng ph¶i thanh to¸n phÇn l·i
ngoµi vèn gçc, v× vËy ngêi ®i vay ph¶i thanh to¸n nhiÒu h¬n so víi lóc ®Çu
vay.
- TÝnh thêi h¹n: Lµ kho¶ng thêi gian mµ ngêi ®i vay ph¶i hoµn tr¶
®óng h¹n.
1.1.3. Vai trß cña tÝn dông.
- Thø nhÊt, tÝn dông ®¸p øng nhu cÇu vèn ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt ®ång thêi gãp phÇn ®Çu t vµo ph¸t triÓn kinh tÕ.
Nhu cÇu vèn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ vÊn ®Ò quan
träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp, bªn c¹nh ®ã quan hÖ mua b¸n chÞu lu«n tån
t¹i trªn thÞ trêng, do ®ã víi ho¹t ®éng tÝn dông ®· gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh
lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ ®îc diÔn ra nhanh h¬n, gióp cho ngêi
cÇn vèn cã thÓ t×m ®îc vèn nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n ®Ó cã thÓ duy tr× ho¹t
®éng s¶n xuÈt kinh doanh ®îc liªn tôc vµ gióp cho ngêi thõa vèn cã thÓ
b¶o qu¶n an toµn, ®ång thêi kinh doanh kiÕm lêi.
Trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, tÝn dông lµ mét trong nh÷ng nguån h×nh
thµnh vèn cho doanh nghiÖp, ®· gãp phÇn ®éng viªn vËt t hµng ho¸ ®i vµo
s¶n xuÊt, thóc ®Èy øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®Ó ®Èy nhanh qu¸
tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi.
- Thø hai, tÝn dông thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ tËp trung s¶n
xuÊt.
B¶n chÊt ®Æc trng ho¹t ®éng ng©n hµng lµ huy ®éng vèn tiÒn tÖ t¹m
thêi nhµn rçi ph©n t¸n trong nÒn kinh tÕ, trong x· héi ®Ó thùc hiÖn cho vay
tíi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ co nhu cÇu vèn phôc vô cho qua tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh. §Çu t tËp trung lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸,
h¹n chÕ sù l·ng phÝ vèn, tiÕt kiÖm mäi nguån lùc nh thêi gian, chi phÝ huy
®éng vèn cho s¶n xuÊt
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
- Thø ba, tÝn dông thóc ®Èy qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ lu©n
chuyÓn tiÒn tÖ.
TÝn dông ®· tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ
lu©n chuyÓn tiÒn tÖ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt nh÷ng ngµnh
kinh tÕ träng ®iÓm trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ. Ho¹t ®éng tÝn dông
lu«n chÞu sù chi phèi trùc tiÕp cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ChÝnh
phñ, v× vËy ®· gãp phÇn vµo viÖc ®Èy nhanh qua tr×nh lu chuyÓn tiÒn tÖ
trong nªn kinh tÕ thÞ trêng, h¹n chÕ thÊp nhÊt sù ø ®äng vèn trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh, ®Èy nhanh vßng quay cña vèn.
-Thø t, tÝn dông gãp phÇn thóc ®Èy chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ
Víi sù tµi trî tÝn dông cña ng©n hµng, mçi doanh nghiÖp ph¶i thùc
hiÖn mét chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c mét c¸ch
minh b¹ch vµ hiÖu qu¶ h¬n. Khi sö dông vèn vay ng©n hµng c¸c doanh
nghiÖp ph¶i t«n träng c¸c hîp ®ång tÝn dông, ph¶i thùc hiÖn thanh to¸n l·i vµ
nî vay ®óng h¹n, còng nh viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh rµng buéc tr¸ch
nhiÖm nghÜa vô kh¸c ghi trong hîp ®ång nh lµ vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh
V× vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp khi sö dông vèn vay cña ng©n hµng
ph¶i quan t©m tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh, t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
- Thø n¨m, tÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
HiÖn nay, xu híng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ®¸t níc yªu cÇu c¸c
doanh nghiÖp ph¶i më réng mèi quan hÖ kinh tÕ kh«ng chØ trong ph¹m vi
mét quèc gia mµ cßn ph¶ m¬ réng ra ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi. TÝn dông
®· trë thµnh cÇu nèi gi÷a nÒn kinh tÕ trong níc víi thÕ giíi vµ khu vùc. §èi
víi níc ta, mét níc ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, tÝn
dông ®ãng vai trß rÊt quan träng nhÊt lµ trong c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu, trong
c«ng cuéc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu NG¦êI ViÖt trªn thÕ giíi.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
TÝn dông ngµy nay lµ mét c«ng cô ®Ó gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp trong
níc cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó tham gia vµo thÞ trêng thÕ giíi nh tµi trî viÖc mua
b¸n chÞu hµng hãa, më réng s¶n xuÊt , nang cao chÊt lîng s¶n phÈm cho
phï hîp víi yªu cÇu vÒ quy m« vµ chÊt lîng cña thÞ trêng thÕ giíi.
- Thø s¸u, tÝn dông lµ c«ng cô tµi trî vèn cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm
ph¸t triÓn vµ c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm.
Víi c«ng cô tÝn dông, ChÝnh phñ sÏ tµi trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm
ph¸t triÓn b»ng viÖc cho vay u ®·i víi l·i suÊt thÊp, thêi h¹n dµi, møc vèn
lín. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cßn tËp tung vèn tÝn dông vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c
ngµnh kinh tÕ mòi nhän, ®Ó t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c
ph¸t triÓn theo. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn râ trong chÝnh s¸ch, chiÕn lîc ph¸t
triÓn ®Êt níc tõng thêi kú.
- Thø b¶y, tÝn dông gãp phÇn ®iÒu chÝnh c¬ cÊu kinh tÕ, chÝnh s¸ch
kinh tÕ, h¹n chÕ l¹m ph¸t.
Ng©n hµng t¹o ra c¸c nguån vèn chñ yÕu tõ viÖc huy ®éng c¸c nguån
tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ th«ng qua chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t hÊp
dÉn, sau ®ã ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ, vµo c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm trong chÝnh
s¸ch ph¸t triÓn ®Êt níc mµ ChÝnh phñ ®· ®Ò ra. Bªn c¹nh ®ã vÉn ®¶m b¶o
®ù¬c kh«ng ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn t×nh h×nh gi¸ c¶ vµ lu th«ng tiÒn tÖ quèc
gia. Ngîc l¹i, Nhµ níc sö dông biÖn ph¸p kh¸c, vÝ dô nh ph¸t hµnh tiÒn
giÊy ®Ó t¹o nguån vèn ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ, sÏ g©y ra sù mÊt c©n ®èi trong
lu th«ng, trong quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, lµm t¨ng l¹m ph¸t
KÕt qu¶ lµ
¶nh hëng tiªu cùc tíi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
1.2. Rñi ro tÝn dông vµ biÖn ph¸p qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông trong c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i
1.2.1. Ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
Sau khi ®Êt níc tiÕn hµnh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo híng thÞ
trêng vµ cã sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, hÖ thèng ng©n hµng
®îc ph©n chia thµnh hai cÊp. Ng©n hµng Nhµ níc ®îc ®¶m nhiÖm chøc
n¨ng qu¶n lý vÜ m«, cßn c¸c NHTM thùc hiªn nhiÖm vô kinh doanh trªn lÜnh
vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ trong ®ã cã ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông. NHTM ®îc
ho¹t ®éng ®éc lËp trÓn c¬ së lç l·i tù chÞu tr¸ch nhiÖm.
Nguån vèn kinh doanh hiÖn nay kh«ng cßn do Nhµ níc cÊp mµ ph¶i
tù huy ®éng tõ nh÷ng nguån nhµn rçi trong x· héi, thùc hiªn c¸c ho¹t ®éng
kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn bï ®¾p c¸c chi phÝ ®Çu vµo, trªn nguyªn t¾c
phï hîp víi c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc trong tõng
thêi kú.
1.2.2. Rñi ro tÝn dông vµ c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông trong
ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña NHTM
1.2.2.1. Kh¸i niÖm vÒ rñi ro tÝn dông
Rñi ro tÝn dông lµ kho¶n lç tiÒm tµng vèn cã ®îc t¹o ra khi cÊp tÝn
dông cho mét kh¸ch hµng, hay cã thÓ hiÓu lµ kh¶ n¨ng kh¸ch hµng kh«ng tr¶
®îc nî theo hîp ®ång tÝn dông. XÐt vÒ khÝa c¹nh cña ng©n hµng, thi rñi ro
tÝn dông ®ång nghÜa víi thu nhËp dù tÝnh cña ng©n hµng tõ c¸c tµi s¶n cã
sinh lêi kh«ng ®îc hoµn tr¶ ®µy ®ñ c¶ vÒ mÆt sè lîng vµ thêi h¹n.
Do quan hÖ tÝn dông ®îc hiÓu theo hai chiÒu lµ ®i vay vµ cho vay, v×
v©y, còng cÇn ph¶i hiÓu rñi ro tÝn dông theo hai chiÒu ®ã lµ rñi ro trong cho
vay vµ rñi ro trong ho¹t ®éng ®i vay.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, nhu cµu cÊp thiÕt vÒ ngußn vèn
®µu t cµng lín th× møc ®é rñi ro tÝn dông cµng cao. Nguån thu nhËp chÝnh
cña c¸c NHTM lµ tõ l·i suÊt mµ ngêi vay sÏ thanh to¸n cho ng©n hµng,
phÇn kh¸c lµ tõ ho¹t ®éng trao ®æi c¸c mãn vay hoÆc tõ viÖc b¶o ®¶m vµ
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
cung cÊp c¸c dÞch vô t¬ng tù. Nguån thu nhËp nµy phô thuéc chñ yÕu vµo
doanh sè vµ l·i suÊt cho vay.
Tuy nhiªn kh«ng cã gi ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng tiÒn vay vµ tiÒn l·i sÏ
®îc ngêi vay hoµn tr¶ ®óng h¹n vµ ®Çy ®ñ. Sù mÊt m¸t vèn vay vµ thu
nhËp nµy do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, ®ã chÝnh lµ nh÷ng rñi ro mµ
ng©n hµng thêng gÆp khi cho vay. Nh÷ng rñi ro nµy lµ mét nh©n tè quan
träng cã thÓ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña c¶ mét ng©n hµng. V× vËy, môc tiªu
chÝnh cña c¸c nhµ qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông lµ ®¶m b¶o lîi nhuËn tèi ®a ë c¸c
møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh viÖc cung cÊp
dÞch vô tµi chÝnh – ng©n hµng gia t¨ng vµ bÞ ¸p lùc tõ nhiÒu phÝa, do ®ã cã
thÓ nãi r»ng t×nh tr¹ng rñi ro vµ ®Æc biÖ lµ rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng ®ang
®îc hÕt søc chó träng.
1.2.2.2. C¸c chØ tiªu ®o lêng rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh
doanh cña c¸c NHTM.
§Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc ®óng møc ®é rñi ro tÝn dông cña c¸c NHTM
cÇn ph¶i dùa trªn mét sè chØ tiªu sau:
- ChØ tiªu: Tæng d nî tÝn dông trªn tæng tµi s¶n cã
D nî tÝn dông
Tæng tµi s¶n cã
§©y lµ chØ sè tæng quan vÒ quy m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng. ChØ tiªu
nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tÝn dông cña mét ®ån tµi s¶n cã.
Cã thÓ ®¸nh gi¸ kÌm víi chØ tiªu:
D nî tÝn dông
Tæng nguån vèn huy ®éng
Tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc, r»ng hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung cña
ng©n hµng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn huy ®éng cña ng©n hµng. Rñi ro tÝn
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
dông chØ cã thÓ x¶y ra khi b¶n th©n ng©n hµng cho vay qu¸ nhiÒu so víi tiªu
chuÈn an toµn cña Ng©n hµng Nhµ níc, so víi quy m« vèn huy ®éng.
HiÖn nay, c¸c ng©n hµng thêng cho vay víi tû lÖ chiÕm kho¶ng trªn
70% trong toµn bé danh môc tµi s¶n cã. NÕu cho vay qua møc sÏ ¶nh hëng
®Õn kh¶ n¨ng thanh kho¶n, kh¶ n¨ng qu¶n lý cña ng©n hµng, khi ®ã kh¶ n¨ng
x¶y ra rñi ro tÝn dông sÏ rÊt lín.
- ChØ tiªu: Tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d nî
Nî qu¸ h¹n
Tæng d nî
§©y lµ chØ tiªu c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông. ChØ tiªu nµy
cµng thÊp cµng tèt, nhng ngîc l¹i kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ r»ng khi chØ sè nµy
vît qu¸ tiªu chuÈn chung cña ngµnh th× lµ xÊu. §Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc mét
c¸ch chÝnh x¸c h¬n vÒ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng ta cÇn ph¶i ®¸nh
gi¸ kÌm theo chØ tiªu vßng quay cña c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n nµy, kh¶ n¨ng
gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n. Bëi v×, tû lÖ nî qu¸ h¹n cao mµ kh¶ n¨ng
gi¶i quyÕt nî qu¸ h¹n hay vßng quay cña c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cao th× kh¶
n¨ng ng©n hµng gÆp rñi ro tÝn dông sÏ sÊt thÊp. Vµ ngîc l¹i, ng©n hµng sÏ
gÆp rñi ro tÝn dông.
- ChØ tiªu: Nî khã ®ßi trªn tæng nî qu¸ h¹n
Nî qu¸ h¹n khã ®ßi
Tæng nî qua h¹n
Tû lÖ nµy ®¸nh gi¸ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n trªn 360 ngµy, ®îc x¸c ®Þnh
lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. Tû lÖ nµy cao chøng tá kh¶ n¨ng thu håi vèn
thÊp, nguy c¬ mÊt vån cao, chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng thÊp.
- ChØ tiªu: Møc ®é chªnh lÖch thêi lîng cña tµi s¶n cã vêi tµi s¶n
nî
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh nÕu kÕ ho¹ch huy ®éng vèn vµ s dông vèn
kh«ng cã sù nhÊt qu¸n th× sÏ dÉn ®Õn nguy c¬ x¶ ra rñi ro tÝn dông rÊt cao vµ
kho ®ã møc ®é ¶nh hëng lµ toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §¸nh gi¸
møc ®é ¶nh hëng cña sù chªnh lÖch cña thêi lîng cã thÓ dùa vµo c«ng
thøc sau:
E = A - L
Trong ®ã: + A = - DA. A . i
1+i
L = - DL . L . i
1+i
Víi: * i
: l·i suÊt
* DA, DL
: lµ thêi lîng cña toµn bé tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî
* A, L
: lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî
Trong trêng hîp E < 0, chøng tá r»ng ng©n hµng gÆp rñi ro trong
ho¹t ®éng kinh doanh, trong ®ã cã c¶ rñi ro tÝn dông.
1.2.2.3 Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh
doanh ng©n hµng.
a. Nhãm nguyªn nh©n chung
a.1. M«i trêng kinh tÕ cã nh÷ng biÕn ®éng ®èi nghÞch víi môc tiªu ph¸t
triÓn cña mçi ng©n hµng .
- NÒn kinh tÕ suy tho¸i vµ ®îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ sè kinh tÕ vÜ mè
sau: l¹m ph¸t t¨ng trong nhiÒu kú liªn tiÕp, sù biÕn ®éng cña ®ång néi tÖ, l·i
suÊt thÞ trêng t¨ng
L¹m ph¸t t¨ng cao trong nhiÒu kú liªn tiÕp. Khi ®ã chØ sè gi¸ cóa c¸c
lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ trêng t¨ng theo. §iÒu nµy ®ång nghÜa r»ng chi phÝ s¶n
xuÊt ®Çu vµo t¨ng, vµ sÏ ¶nh hëng tiªu cùc tíi ho¹t ®éng tiªu thô trªn thÞ
trêng cña ngêi ®i vay. Doanh sè gi¶m sÏ kÐo theo lîi nhuËn gi¶m theo.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
KÕt qu¶ lµ ¶nh hëng ®Õn kÕ ho¹ch tr¶ nî cña ngêi di vay ®èi vãi ng©n
hµng
Khi cã sù biÕn ®éng cña tû gi¸ th× còng cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông,
vÝ dô nh trong trêng hîp cho vay c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu, nÕu tû gi¸
t¨ng sÏ dÉn tíi trêng hîp thua lç do chi phÝ ®Çu vµo t¨ng, qua ®ã ¶nh hëng
tíi kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng.
a.2. XuÊt ph¸t tõ ¶nh hëng cña v¨n ho¸ x· héi.
§ã lµ ¶nh hëng cña viÖc thay ®æi tËp qu¸n tiªu dïng trong x· héi,
nhÊt lµ trong giai ®o¹n chuyÓn giao cña nÒn kinh tÕ níc ta. §ã lµ sù thay
®æi c¸ch suy nghÜ cña c¶ mét x· héi vÒ thãi quen tiªu dïng, nÕu doanh
nghiÖp nµo kh«ng cã sù n¾m b¾t kÞp thêi møc ®é thay ®æi ®ã sÏ gÆp khã
kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, thËm chÝ cã thÓ dÉn tíi ph¸ s¶n,
®iÒu ®ã sÏ trùc tiÕp, hoÆc gi¸n tiÕp g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong ho¹t
®éng cho vay.
§©y thùc sù lµ vÊn ®Ò ®ßi hái mçi ng©n hµng ph¶i cã ho¹t ®éng
marketing mét c¸ch cã hiÖu qu¶.trong giai ®o¹n canh tranh kh¾c nghiÖt cña
nÒn kinh tÕ.
a.3. ¶nh hëng cña nh©n tè c«ng nghÖ.
YÕu tè c«ng nghÖ hiÖn nay ®ang lµ yÕu tè rÊt quan träng quyÕt ®Þnh
®Õn søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng cu¶ mçi ng©n hµng. Trªn thùc tÕ, sù thay
®æi cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng kinh doanh
cña ng©n hµng vµ tíi c¶ qu¸ tr×nh cÊp tÝn dông. Qua ®ã nh»m khai th¸c triÖt
®Ó “vèn thêi gian”, kÐo dµi c¸nh tay ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ lu«n gi÷ vÞ
trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Gãp phÇn lµm h¹n chÕ rñi ro trong
ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng.
a.4. ¶nh hëng cña m«i trêng chÝnh trÞ ph¸p luËt
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
Kinh doanh ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh doanh chÞu sù
gi¸m s¸t chÆt chÏ cña luËt ph¸p. M«i trêng ph¸p lý sÏ mang ®Ðn cho ng©n
hµng mét lo¹t c¸c c¬ héi míi còng nh th¸ch thøc míi. §iÒu nµy ®îc thÓ
hiÖn râ trong ho¹t ®éng tÝn dông, nh viÖc rì bá c¸c h¹n chÕ trong cho vay
c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, cßn sù níi láng trong qu¶n lý cña luËt
ph¸p còng cã thÓ ®Æt ng©n hµng tríc nh÷ng nguy c¬ c¹nh tranh míi, nh
viÖc cho phÐp thµnh lËp c¸c ng©n hµng níc ngoµi sÏ ®Æt c¸c ng©n hµng cña
níc ®ã vµo t×nh thÕ c¹nh tranh gay g¾t h¬n vµ chÝnh s¸ch ®Çu t, tiÕt kiÖm
cña ChÝnh phñ trong tõng thêi kú
Sù thiÕu chÝnh x¸c trong dù ®o¸n m«i trêng luËt ph¸p trong ho¹t
®éng tÝn dông còng ®Èy ng©n hµng vµo t×nh tr¹ng rñi ro, nh dù ®o¸n sai khu
vùc kinh tÕ ®îc u tiªu ®Çu t, hay bÞ h¹n chÕ,
dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sai lÇm
trong chÝnh s¸ch huy ®éng vèn vµ trong chÝnh s¸ch cho vay.
M«i trêng chÝnh trÞ ph¸p luËt nµy kh«ng chØ bã gän trong ph¹m vi
LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, mµ cßn liªn quan tíi LuËt d©n sù, LuËt Doanh
nghiÖp
vµ còng kh«ng chØ bã gän trong ph¹m vi mét quèc gia mµ cßn më
réng ra ph¹m vi quèc tÕ nhÊt lµ trong ®iÖu kiÖn kinh tÕ héi nhËp nh hiÖn
nay. §ång nghÜa víi ®ã lµ rñi ro sÏ kh«ng cßn lµ ë mçi ngµnh ng©n hµng mµ
lan tíi tÇm quèc gia, khu vùc.
a.5. M«i trêng ®Þa lÝ
C¸c vïng ®Þa lÝ kh¸c nhau còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau nh tµi
nguyªn, giao th«ng, ®Þa h×nh, tËp qu¸n, c¸ch thøc giao tiÕp, nhu cÇu vÒ hµng
ho¸ dÞch vô nãi chung vµ s¶n phÈm dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng nãi riªng.
ChÝnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã h×nh thµnh c¸c tô ®iÓm d©n c, trung t©m th¬ng
m¹i, du lÞch hoÆc trung t©m s¶n xuÊt
Rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông do m«i trêng ®Þa lÝ mang ®Õn rÊt khã
cã thÓ n¾m b¾t, dù ®o¸n vµ nÕu cã thÓ dù ®o¸n dîc th× còng sÏ bÞ tæn thÊt
rÊt cao nh sù kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn, sù khan hiÕm nguån tµi nguyªn
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
Nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nh÷ng khu vùc nµy lu«n chÞu sù c¹nh
tranh gay g¾t, nh÷ng nguy c¬ rñi ro rÊt cao.
b. Nguyªn nh©n tõ phÝa ngêi vay
b.1. §èi víi nhãm kh¸ch hµng c¸ nh©n (trong cho vay tiªu dïng)
Cho vay tiªu dïng lµ c¸c kho¶n cho vay nh»m tµi trî cho nhu cÇu chi
tiªu cña ngêi tiªu dïng bao gåm c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh. §©y lµ nguån tµi
chÝnh v« cïng quan träng trang tr¶i nhu cÇu nhµ ë, ®å dïng gia ®×nh vµ xe
cé
Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro trong cho vay tiªu dïng ®ã lµ:
+ Do t×nh tr¹ng søc khoÎ, bÖnh tËt, hoÆc m©u thuÉn trong gia ®×nh
+Ngêi vay bÞ th©t nghiÖp t¹m thêi, hoÆc l©u dµi ¶nh hëng ®Õn thu
nhËp
+ Do ngêi ®i vay ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch kh«ng chÝnh x¸c, hoÆc cã thÓ
do ngêi ®i v¼y dông tiÒn vay sai môc ®Ých, hoÆc cha cã kinh nghiÖm trong
viÖc tæ chøc s¶n xuÊt, qu¶n lý kinh doanh
dÉn ®Õn tr¶ nî kh«ng ®óng h¹n
cho ng©n hµng.
Trong t¬ng lai nhu cÇu vay tiªu dïng trong d©n c cã kh¶ n¨ng t¨ng
m¹nh, do møc sèng cña c¸c tÇng líp d©n c ngµy cµng t¨ng cao c¶ vÒ vËt
chÊt lÉn tinh thÇn. V× vËy, b¶n th©n c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch tÝn
dông thÝch hîp ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong cho vay, ®ång thêi gãp phÇn n©ng cao
hiÖu qu¶ tÝn dông.
b.2. §èi víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp.
Nh÷ng nguyªn nh©n cã thÓ g©y ra rñi ro tÝn dông cho ng©n hµng lµ:
+ Doanh nghiÖp sö dông vèn vay sai môc ®Ých, hoÆc sö dông vèn vay
vµo viÖc s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i mÆt hµng bÞ ph¸p luËt cÊm.
+ Kh«ng ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ trong sö dông vèn, l·ng phÝ, tham «,
tham nhòng.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
+ Doanh nghiÖp gÆp ph¶i c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña
m×nh, ®©y lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn tíi rñi ro cho ng©n hµng.
Rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh x¶y ra do tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n
cßn thÊp, kh«ng khoa häc, kh«ng tiÕp cËn ®îc thÞ trêng. Do cha ®¸nh gi¸
®îc chÝnh x¸c nhu cÇu thÞ trêng, hay ®¸nh gi¸ sai lÇm vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô
cña thÞ trêng. DÉn ®Õn t×nh tr¹ng s¶n phÈm tån kho qu¸ nhiÒu so víi nhu
cÇu. CÇn quan t©m ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng nhÊt lµ c«ng t¸c
Marketing doanh nghiÖp.
- Doanh nghiÖp bÞ thiÖt h¹i trªn thÞ trêng ®Çu vµo. §©y lµ thÞ trêng
cung cÊp c¸c nguån lùc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh nguyªn vËt liÖu, dÞch vô,
thiÕt bÞ c«ng nghÖ Do kh«ng cã kÕ ho¹ch tríc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ
trêng nh t×nh tr¹ng t¨ng gi¸ nguyªn vËt liÖu kh«ng thÓ kiÓm so¸t, trùc tiÕp
sÏ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. NÕu doanh nghiÖp t¨ng gi¸ s¶n phÈm lªn th×
sÏ lµm cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm chËm l¹i, t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn chËm,
¶nh hëng t¬i kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng©n hµng cña doanh nghiÖp. Ngîc
l¹i, nÕu doanh nghiÖp gi÷ nguyªn gi¸ hoÆc kh«ng t¨ng gi¸ th× sÏ lµm gi¶m lîi
nhuËn vµ kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai, thËm chÝ
cã thÓ bÞ thua lç.
Ngoµi ra, cßn do chÊt lîng cña nguyªn vËt liÖu kh«ng ®¶m b¶o ¶nh
hëng tíi chÊt lîng s¶n phÈm, cã thÓ lµm gi¶m uy tÝn th¬ng hiÖu s¶n phÈm
trªn thÞ trêng, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Do ®ã b¶n th©n mçi doanh
nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch dù tr÷ nguyªn vËt liÖu ®Ó ®Ò phßng trêng hîp
t¨ng gi¸ g©y thiÖt h¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô cao.
- Do doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh t×nh
h×nh n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m sót, c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu, tr×nh ®é tay
nghÒ cña c«ng nh©n cßn thÊp kÐm. Do c¬ cÊu chi phÝ cè ®Þnh chiÕm tû träng
lín, g©y ra hiÖn tîng l·ng phÝ ø ®äng vèn. Còng cã thÓ lµ do tr×nh ®é qu¶n
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
lý doanh nghiÖp cña ban gi¸m ®èc cßn yÕu, kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng ®éng
viªn ®îc ®éi ngò nh©n viªn ho¹t ®éng h¨ng say, kh«ng cã chÕ ®é l¬ng
bæng khuyÕn khÝch, chÝnh s¸ch qu¶n lý thiÕu chiÒu s©u.
- Rñi ro tÝn dông còng cã thÓ x¶y ra khi doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n
trong t×nh h×nh tµi chÝnh. Do doanh nghiÖp cã hÖ sè nî cao ®ã lµ kÕt qu¶ cña
qu¸ tr×nh t¨ng trëng qu¸ nãng hoÆc qu¸ chËm, do doanh nghiÖp bÞ chiÕm
dông vèn trong thêi gian dµi, kh«ng cã biÖn ph¸p thu håi nî, lµm h¹n chÕ
kh¶ n¨ng quay vßng cña c¸c kho¶n ph¶i thu. Víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh v÷ng
m¹nh, trong s¹ch sÏ nh lµ c¸i mãng v÷ng ch¾c cho toµn bé qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh vµ t¹o dùng lßng tin ®èi víi Ng©n hµng.
- Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp còng cã thÓ gÆp rñi ro trªn thÞ trêng ®Çu
ra. Do kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng cßn thÊp, chÊt lîng
kÐm, mÉu m· kh«ng b¾t m¾t. Vµ ¸p lùc cña c¹nh tranh b¾t buéc doanh
nghiÖp ph¶i h¹ thÊp gi¸ thµnh mét c¸ch ®ång lo¹t, ®iÒu n¶y ¶nh hëng ®Õn
thu nh©p cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a, chÝnh sù thiÕu quan t©m, ®Çu t vµo
c«ng t¸c ph©n tÝch, ph¸n ®o¸n, dù b¸o thÞ trêng lµm gi¶m kh¶ n¨ng tham
gia thÞ trêng, hoÆc s¶n xuÊt qu¸ lín so víi nhu cÇu, dÉn tíi t×nh tr¹ng ø
®äng hµng ho¸, h¹n chÕ kh¶ n¨ng quay vßng cña hµng tån kho. HÖ thèng
m¹ng líi ®¹i lý, cöa hµng tiªu thô kh«ng ®îc ®Æt ®óng vïng thÞ trêng, s¶n
phÈm kh«ng tíi ®îc tay ngêi tiªu dïng. NhÊt lµ s¾p tíi sÏ cã sù tham gia
m¹nh mÏ cña c¸c ng©n hµng níc ngoµi do xu thÕ héi nhËp ho¸ nÒn kinh tÕ,
®ßi hái mçi ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch nghiªn cøu thÞ trêng hîp lý
h¬n, hiÖu qu¶ h¬n.
- Rñi ro tÝn dông cßn liªn quan tíi ®¹o ®øc cña ngêi sö dông vèn vay
ng©n hµng. Hä sö dông víi môc ®Ých lõa ®¶o, chiÕm ®o¹t vèn tÝn dông cña
ng©n hµng th«ng qua viÖc t¹o ra nh÷ng dù ¸n ¶o. Nh÷ng trêng hîp nh thÕ
nµy hiÖn nay ®ang tån t¹i rÊt nhiÒu, ®ßi hái ph¶i n©ng cao c«ng t¸c thÈm ®Þnh
kh¸ch hµng nh»m h¹n chÕ rñi ro.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
c. VÒ phÝa ng©n hµng
Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ phÝa ngêi vay, tõ m«i trêng
kh¸ch quan cã thÓ g©y ra t×nh tr¹ng rñi ro tÝn dông, cßn cã nh÷ng nguyªn
nh©n chñ quan tõ phÝa c¸c ng©n hµng:
+ Do chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm,
thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ChÝnh phñ.
ChÝnh s¸ch tÝn dông ®îc hiÓu ®Çy ®ñ bao gåm ®Þnh híng chung trong cho
vay, chÕ ®é tÝn dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n, c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn
vay, vÒ lo¹i kh¸ch hµng vµ ngµnh nghÒ ®îc u tiªn, quy tr×nh xÐt duyÖt cho
vay qu¸ chó träng vµo môc tiªu lîi nhuËn, t¨ng trëng, bá qua s an toµn
trong ho¹t ®éng kinh doanh. Mét chÝnh s¸ch kh«ng ®Çy ®ñ ®óng ®¾n vµ
thèng nhÊt sÏ t¹o ra ®Þnh híng lÖch l¹c cho ho¹t ®éng tÝn dông, dÉn ®Õn
viÖc cÊp tÝn dông kh«ng ®óng ®èi tîng, t¹o kÏ hë cho ngêi sö dông vèn ®Ó
gian lËn chiÕm ®o¹t vèn bÊt hîp ph¸p
cuèi cïng lµ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶
kinh tÕ, nguy c¬ rñi ro cao.
+ Kh©u ph©n tÝch thÈm ®Þnh cßn yÕu ®©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn
nh©n trùc tiÕp g©y ra rñi ro tÝn dông. Do c¸n bé tÝn dông n¨ng lùc thÊp, cha
®îc ®µo t¹o ®Çy ®ñ, Ýt kinh nghiÖm trong ngµnh nghÒ mµ m×nh tµi trî, ngoµi
ra còng cã thÓ do vÊn ®Ò ®¹o ®øc kh«ng tèt cña c¸n bé thÈm ®Þnh nh kh«ng
trung thùc, thiÕu tr¸ch nhiÖm, cÊu kÕt víi ngêi ®i vay ®Ó chiÕm ®o¹t vèn
cña ng©n hµng.
+ Nguyªn nh©n thø ba lµ do ng©n hµng kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiªn
kh«ng ®Çy ®ñ kh©u b¶o ®¶m tÝn dông. Nh c¸n bé thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ sai gi¸
trÞ tµi s¶n ®¶m b¶o bao gåm c¶ gi¸ trÞ hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai, hoÆc l¹i qu¸
tin tëng vµo tµi s¶n ®¶m b¶o coi ®ã lµ “bïa hé mÖnh” cho c«ng t¸c thu håi
vèn sau nµy, mµ coi nhÑ c«ng t¸c kiÓm tra, ®«n ®èc, gi¸m s¸t thùc hiÖn dù
¸n, phßng ngõa rñi ro, kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi nh»m h¹n chÕ
kho¶n vay cã thÓ dÉn tíi nî qu¸ h¹n.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
+ C¸c ng©n hµng thêng ®øng tríc mét m©u thuÉn ®ßi hái sù linh
ho¹t trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt, ®ã lµ më réng tÝn dông ®Ó t¨ng lîi nhuËn,
®ång thêi h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. NhiÒu ng©n hµng ra søc t¨ng møc d nî tÝn
dông mµ bá qua hoÆc h¹ thÊp nh÷ng tiªu chuÈn cho vay. Hay nãi mét c¸ch
kh¸c lµ ng©n hµng chØ ch¹y theo sè lîng tÝn dông mµ kh«ng coi träng chÊt
lîng tÝn dông, do ®ã rÊt nguy hiÓm ®èi víi c«ng t¸c tÝn dông cña ng©n hµng.
§Ó t¨ng lîi nhuËn, ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ nh÷ng
chi phÝ kh«ng hîp lý nhng c¸c ng©n hµng ®· kh«ng x¸c ®Þnh râ nh÷ng chi
phÝ nµo ®èi víi m×nh lµ kh«ng hîp lý vµ ®· lo¹i bá nh÷ng chi phÝ hîp lý kh¸c
lµm gi¶m thÊp chÊt lîng nghiÖp vô, g©y ra rñi ro cho ho¹t ®éng kinh doanh.
+ Mét yÕu tè lu«n ¶nh hëng tíi kh©u thÈm ®Þnh cña c¸n bé tÝn dông
®ã lµ chÊt lîng vµ sè lîng th«ng tin. Bëi v× b¶n th©n ho¹t ®éng ng©n hµng
lu«n trong t×nh tr¹ng th«ng tin kh«ng c©n xøng, cho nªn ®ßi hái c«ng t¸c
thÈm ®Þnh ph¶i sµng läc th«ng tin mét c¸ch kü cµng, chÝnh x¸c, tr¸nh bá sãt
nh÷ng dù ¸n hiÖu qu¶ cao vµ tr¸nh nhËn nh÷ng dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶ hay
hiÖu qu¶ thÊp. C¸c ng©n hµng cha ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, mÆc
dï Trung t©m th«ng tin tÝn dông CIC ®· ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng
nhng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cha cao, cha cËp nhËt. Trong nhiÒu trêng hîp
ng©n hµng kh«ng n¾m ®îc ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ quan hÖ tÝn dông cña kh¸ch
hµng víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c nªn cã thÓ ph¸n quyÕt sai lÇm khi cho
vay.
+ Do ng©n hµng kh«ng thùc hiªn tèt c«ng t¸c gi¸m s¸t tÝn dông. Bëi
v×, tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé tÝn dông h¹n chÕ, thiÕu thùc tÕ, chØ dùa trªn
giÊy tê, sè liÖu b¸o c¸o cña kh¸ch hµng. ThiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong
c«ng t¸c nghiÖp vô, kiÓm tra, kiÓm so¸t lÊy lÖ, hêi hît, chØ mang tÝnh h×nh
thøc, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng sù thËt do chÞu ¸p lùc tõ cÊp trªn, tõ chÝnh quyÒn
®Þa ph¬ng. Mét hÖ thèng kiÓm so¸t láng lÎo dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÊt tho¸t
vèn, gi¶m thÊp hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
+ Ngoµi c¸c nguyªn nh©n g©y ra rñi ro tÝn dông trªn, Ng©n hµng còng
cã thÓ gÆp rñi ro tÝn dông do cho vay qu¸ tËp trung vµo mét ®èi tîng, mét
khu vùc, mét ngµnh cho nªn ®· h¹n chÕ sù linh ho¹t cña ng©n hµng tríc
nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng c¹nh tranh, g©y ra tæn thÊt cho ng©n hµng.
Cã thÓ do c«ng t¸c thiÕt kÕ s¶n phÈm tÝn dông kh«ng phï hîp víi nhu cÇu vµ
®Æc ®iÓm cña ngêi vay, hoÆc do vÉn cßn nÆng tÝnh chÊt quan liªu, quan c¸ch
trong ho¹t ®éng giao dÞch víi kh¸ch hµng, hoÆc cã thÓ do c¸n bé ng©n hµng
vi ph¹m ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, th«ng ®ång víi kh¸ch hµng, nhËn hèi lé, cè
t×nh lµm sai nguyªn t¾c.
d. Nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông tõ phÝa c¸c TSB§ tÝn dông.
+ Sù sôt gi¶m gi¸ trÞ cña TSB§, cã thÓ lµ do biÕn ®éng cña t×nh h×nh
gi¸ c¶ thÞ trêng. §©y lµ t¸c ®éng mang tÇm vÜ m«, mµ b¶n th©n c¸c c¸n bé
thÈm ®Þnh cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña TS§B qua c¸c thêi kú
biÕn ®éng kh¸c nhau, nÕu kh«ng sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng cÊp tÝn dông vît møc
so víi quy ®Þnh an toµn trong viÖc cÊp tÝn dông.
Sù sôt gi¶m gi¸ trÞ cña TS§B lµ do sù hao mßn trong qu¸ tr×nh ngêi
vay sö dông TS§B. C¸c tµi s¶n nãi chung lu«n chÞu t¸c ®éng cña thêi gian,
cña m«i trêng s¶n xuÊt, ®ßi hái c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ ®Ó h¹n
chÕ ngêi vay sö dông tµi s¶n sai môc ®Ých hoÆc sö dông vît qu¸ h¹n møc
cho phÐp. §ã còng lµ mét h×nh thøc mµ c¸c ng©n hµng chiÕm ®o¹t “vèn”,
vèn ë ®©y lµ gi¸ trÞ cña m¸y vµ thêi gian kinh tÕ cña m¸y sau nµy.
+ Ng©n hµng gÆp rñi ro trong qu¸ tr×nh n¾m gi÷ vµ xö lý TS§B. Do
ngêi vay cÇm cè tµi s¶n cho ngêi kh¸c, hoÆc cã thÓ do ngêi vay cè t×nh
g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c ph¸t m¹i TS§B, khiÕn cho ng©n hµng kh«ng thÓ
thu håi vèn vay, ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh ho¹t ®éng chung cña toµn bé ng©n
hµng. Khi ®ã rñi ro kh«ng cßn trong ph¹m vi mét kho¶n vay mµ lan réng ra
ph¹m vi cña c¶ bé m¸y ho¹t ®éng kinh doanh.
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
+ §èi víi c¸c trêng hîp ®èi nh©n (b¶o l·nh): Ng©n hµng cã thÓ gÆp
rñi ro khi ngêi ®ùoc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n do gÆp
khã kh¨n vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh. G©y ra sù ø ®äng vèn trong ho¹t ®éng kinh
doanh cña ng©n hµng, réng h¬n ®ã lµ nguy c¬ rñi ro cao.
+ Ngoµi ra cßn cã nguyªn nh©n lµ do sù kh«ng ®ång bé vÕ c¸c v¨n b¶n
ph¸p lý cã liªn quan ®Õn TS§B, g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong trêng
hîp ph¸t m¹i TS§B vµ xö lý sù cè, qua ®ã h¹n chÕ vÞ thÕ ph¸p lý cña ng©n
hµng rong xö lý tµi s¶n.
1.2.2.4. C¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt rñi ro tÝn dông.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh lu«n tiÒm Èn rñi ro, vµ thêng
cã mét vµi dÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt rñi ro tÝn dông. Cã dÊu hiÖu th× biÓu hiÖn
mê nh¹t, cã dÊu hiÖu biÓu hiÖn rÊt râ rµng. Ng©n hµng cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó
nhËn ra nh÷ng dÊu hiÖu ban ®Çu cña kho¶n vay cã vÊn ®Ò vµ cã hµnh ®éng
cÇn thiÕt ®Ó ng¨n ngõa, h¹n chÕ, xö lý chóng. Nhng cÇn ph¶i chó, v× c¸c
dÊu hiÖu nµy ®«i khi chØ ®îc nhËn ra trong c¶ mét qu¸ tr×nh chø kh«ng h¼n
lµ mét thêi ®iÓm. Do vËy c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i nh©n biÕt chóng mét c¸ch
cã hÖ thèng.
VËy dÊu hiÖu nhËn biÕt rñi ro tÝn dông cã thÓ bao gåm c¸c nhãm sau:
Nhãm 1: Nhãm c¸c dÊu hiÖu liªn ®Õn mèi quan hÖ kh¸ch hµng vµ
ng©n hµng
* Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cña kh¸ch hµng, xu híng cña c¸c tµi
kho¶n kh¸ch hµng qua mét qu¸ tr×nh sÏ cung cÊp cho ng©n hµng mét sè dÊu
hiÖu quan träng gåm:
- Khã kh¨n trong thanh to¸n l¬ng, sù biÕn ®éng cña sè d c¸c tµi
kho¶n, ®Æc biÖt lµ gi¶m sót sè d tµi kho¶n tiÒn göi
- T¨ng møc sö dông b×nh qu©n trong c¸c tµi kho¶n
tailieuonthi
Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i CN NHCT §èng §a
- Thêng xuyªn yªu cÇu hç trî nguån vèn lu ®«ng tõ nhiÒu nguån
kh¸c nhau
* C¸c ho¹t ®éng cho vay
- Møc ®é vay thêng xuyªn gia t¨ng, thêng xuyªn yªu cÇu ng©n hµng
cho ®¸o h¹n
- Thanh to¸n chËm c¸c kho¶n nî gèc vµ l·i
- Yªu cÇu c¸c kho¶n vay vît qu¸ nhu cÇu dù kiÕn
* Ph¬ng thøc tµi chÝnh
- Sö dông nhiÒu nguån tµi trî ng¾n h¹n cho c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn
dµi h¹n.
- ChÊp nhËn sö dông c¸c nguån tµi trî ®¾t nhÊt, vÝ dô: thêng xuyªn sö
dông nghiÖp vô chiÕt khÊu c¸c kho¶n ph¶i tr¶
- Gi¶m c¸c kho¶n ph¶i tr¶, t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu
- Cã biÓu hiÖn gi¶m vèn ®iÒu lÖ
Nhãm 2: Nhãm c¸c dÊu hiÖu liªn quan tíi ph¬ng ph¸p qu¶n lý cña
kh¸ch hµng
- Thay ®æi thêng xuyªn c¬ cÊu cña hÖ thèng qu¶n trÞ vµ ban ®iÒu
hµnh. HÖ thèng qu¶n trÞ vµ ban ®iÒu hµnh lu«n bÊt ®ång vÒ môc ®Ých, vÒ
c«ng t¸c qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ®éc ®o¸n hoÆc qu¸ ph©n t¸n.
- §îc ho¹ch ®Þnh bëi ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh Ýt kinh nghiÖm, hay
ban qu¶n trÞ tham gia qu¸ s©u vµo vÊn ®Ò thêng nhËt, thiÕu quan t©m tíi lîi
Ých cña c¸c cæ ®«ng, c¸c chñ nî
- Thuyªn chuyÓn nh©n viªn diÔn ra thêng xuyªn, viÖc lËp kÕ ho¹ch
nh÷ng ngêi kÕ cËn kh«ng ®Çy ®ñ
- LËp kÕ ho¹ch, x¸c ®Þnh môc tiªu kÐm, xuÊt hiÖn c¸c hµnh ®éng nhÊt
thêi, kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®èi víi nh÷ng thay ®æi
- Xem thêm -