Tài liệu Một số vấn đề phân tích hoạt động tài chính và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ở công ty tnhh - tm sana

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Môc lôc Ch-¬ng 1 Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ vai trß cña ho¹t ®éng tµi chÝnh ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp...................................................................................................... 4 1.1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh trong doanh nghiÖp ................................ 4 1.2. Vai trß cña ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ............................................................... 5 1.3. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp .......................... 6 1.4. Ph©n tÝch c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Æc tr-ng cña doanh nghiÖp ........................ 12 1.5. Ph©n tÝch diÕn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn .......................................... 19 1.6. Ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn .............................................................................. 20 Ch-¬ng 2 T×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña C«ng ty TNHH TM SANA giai ®o¹n 2001 - 2003 ....................................................................................... 24 2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ C«ng ty TNHH-TM SANA ........................................ 24 2.2. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh ë c«ng ty TNHH-TM SANA .... 28 2.3. Ph©n tÝch c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Æc tr-ng cña C«ng ty TNHH-TM SANA ... 34 2.4. §¸nh gi¸ chung vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña C«ng ty TNHH-TM SANA giai ®o¹n 2001-2003 ................................................................................................. 43 Ch-¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc rót ra th«ng qua ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty TNHH TM SANA......................................................................................................... 48 3.1. Môc Tiªu vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty TNHH TM SANA ......................................................................................................... 48 3.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng tµi chÝnh doanh nghiÖp ........... 51 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, kinh tÕ ®Êt n-íc ta ®· cã sù biÕn ®æi s©u s¾c vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn lµ ngµy cµng cã nhiÒu tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n-íc tham gia ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr-êng nh»m t×m kiÕm lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu ®ã c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i kh¼ng ®Þnh m×nh vµ ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s½n cã, kh«ng ngõng n©ng cao vÞ trÝ trªn th-¬ng tr-êng. Bªn c¹nh nh÷ng nç lùc ®ã, c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt tù ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Vµ do vËy, viÖc tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ®-îc c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ trong doanh nghiÖp hiÖn nay rÊt coi träng. C«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Th-¬ng m¹i SANA lµ mét doanh nghiÖp tnh©n. Míi thµnh lËp n¨m 1999, nªn t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty ch-a thËt sù æn ®Þnh. C«ng ty gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc th-êng xuyªn ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh sÏ gióp c«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Th-¬ng m¹i SANA thÊy râ ®-îc thùc tr¹ng tµi chÝnh tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó t¨ng c-êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh g¾n víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, trong thêi gian thùc tËp ë c«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Th-¬ng m¹i SANA vµ ®-îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña gi¸o viªn h-íng dÉn TiÕn sÜ B¹ch Hång ViÖt, em ®· chän ®Ò tµi lµm kho¸ luËn tèt nghiÖp lµ: "Mét sè vÊn ®Ò ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty TNHH - TM SANA". Nh-ng v× vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh lµ rÊt réng lín, h¬n n÷a, do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ tr×nh ®é vµ thêi gian nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®-îc chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ nh÷ng ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt cña em ®-îc hoµn thiÖn h¬n. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Néi dung cña kho¸ luËn tèt nghiÖp ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn cßn gåm c¸c ch-¬ng sau: Ch-¬ng 1: Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ vai trß cña ho¹t ®éng tµi chÝnh ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Ch-¬ng 2: T×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh cña C«ng ty TNHH- TM SANA giai ®o¹n 2001-2003. Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc rót ra th«ng qua ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty TNHH – TM SANA. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 1 Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ vai trß cña ho¹t ®éng tµi chÝnh ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh trong doanh nghiÖp 1.1.1.Tµi chÝnh doanh nghiÖp : Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét kh©u cña hÖ thèng tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ, lµ mét ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan g¾n liÒn víi sù ra ®êi cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i cã mét l-îng vèn tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh, ®ã lµ mét tiÒn ®Ò cÇn thiÕt. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp còng lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph©n phèi vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ®ã, ®· ph¸t sinh c¸c luång tiÒn tÖ g¾n liÒn víi ho¹t ®éng ®Çu t- vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh th-êng xuyªn cña doanh nghiÖp, c¸c luång tiÒn tÖ ®ã bao hµm c¸c luång tiÒn tÖ ®i vµo vµ c¸c luång tiÒn tÖ ®i ra khái doanh nghiÖp, t¹o thµnh sù vËn ®éng c¸c luång tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. G¾n liÒn víi qu¸ tr×nh t¹o lËp, ph©n phèi vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp lµ c¸c quan hÖ kinh tÕ biÓu hiÖn d-íi h×nh thøc gi¸ trÞ tøc lµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp. Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh t¹o lËp, ph©n phèi vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m gãp phÇn ®¹t tíi c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. C¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn viÖc t¹o lËp, ph©n phèi vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ thuéc c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. C¸c quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh g¾n liÒn víi viÖc t¹o lËp, ph©n phèi vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp hîp thµnh c¸c quan hÖ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tæ chøc tèt c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh trªn còng nh»m ®¹t tíi c¸c môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 1.1.2. C¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ n-íc, ®-îc thÓ hiÖn qua viÖc Nhµ n-íc cÊp vèn cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng (®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc) vµ doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh víi Nhµ n-íc nh- nép c¸c kho¶n thuÕ vµ lÖ phÝ v.v… Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nh- quan hÖ vÒ mÆt thanh to¸n trong viÖc vay hoÆc cho vay vèn, ®Çu t- vèn, mua hoÆc b¸n tµi s¶n, vËt t- hµng ho¸ vµ c¸c dÞch vô kh¸c. Quan hÖ trong néi bé doanh nghiÖp, ®-îc thÓ hiÖn trong doanh nghiÖp thanh to¸n tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ thùc hiÖn c¸c kho¶n tiÒn th-ëng, tiÒn ph¹t víi c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp; quan hÖ thanh to¸n gi÷a c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp, trong viÖc ph©n phèi c¸c lîi nhuËn sau thuÕ cña doanh nghiÖp; viÖc ph©n chia lîi tøc cho cæ ®«ng, viÖc h×nh thµnh c¸c quü cña doanh nghiÖp… 1.2. Vai trß cña ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®-îc víi chi phÝ bá ra vµ sù so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®Çu ra víi yÕu tè ®Çu vµo, ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông mäi kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp ®Ó ph¸t triÓn, më réng quy m« s¶n xuÊt, ®Çu t- c¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ kü thuËt trong kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña ng-êi lao ®éng, tõ ®ã n©ng cao vÞ trÝ x· héi vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chñ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau nh-: TiÕn hµnh c¶i c¸ch bé m¸y qu¶n lý, dùa vµo sù trî gióp cña cÊp trªn, dùa vµo sù trî gióp cña cÊp trªn, tham gia vµo thÞ tr-êng chøng kho¸n, liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c... Tuy nhiªn, cã mét biÖn ph¸p rÊt h÷u hiÖu ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt, víi chi phÝ thÊp nhÊt lu«n lu«n ®-îc c¸c chñ doanh nghiÖp ¸p dông, ®ã lµ tiÕn hµnh ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp, th«ng qua c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp (b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh..) ViÖc x¸c ®Þnh ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét ®iÒu kh«ng dÔ. Nh-ng qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chÝnh, c¸c nhµ qu¶n lý tµi chÝnh cã thÓ ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh trong doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ ®-îc rñi ro t¸c ®éng tíi doanh nghiÖp mµ biÓu hiÖn cña nã lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn, n¨ng lùc ho¹t ®éng còng nh- kh¶ n¨ng sinh l·i cña doanh nghiÖp. Vµ trªn hÕt, viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ gãp phÇn quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong nh÷ng kú s¾p tíi. Khi c¸c chñ doanh nghiÖp muèn biÕt t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh nh- thÕ nµo, hä ph¶i dùa vµo viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh, v× nã ®em l¹i nh÷ng th«ng tin h÷u Ých, nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong viÖc ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t- míi cho t¨ng tr-ëng. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh, c¸c nhµ ®Çu t-, ng-êi cho vay, nh÷ng ng-êi sö dông th«ng tin tµi chÝnh kh¸c ®¸nh gi¸ ®-îc kh¶ n¨ng vµ tÝnh ch¾c ch¾n cña dßng tiÒn mÆt, t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh, vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh sÏ ®em ®Õn nh÷ng th«ng tin vÒ nguån vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n nî, kÕt qu¶ cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, sù kiÖn t×nh huèng lµm biÕn ®æi c¸c nguån vèn vµ kho¶n nî cña doanh nghiÖp. Thùc tÕ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy, c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh ®· vµ ®ang ®-îc ®æi míi s©u s¾c toµn diÖn víi chØ tiªu t¨ng tr-ëng tèc ®é cao. Sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi còng nh- ë ViÖt Nam cho thÊy r»ng, viÖc ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt kinh doanh phô thuéc vµo chÝnh s¸ch còng nh- c¬ cÊu hÖ thèng tµi chÝnh cña mçi doanh nghiÖp. Thùc hiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh trong doanh nghiÖp mµ chÝnh x¸c sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.3. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp 1.3.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.3.1.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n a) Kh¸i niÖm B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n ¸nh tæng qu¸t toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n ®ã cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. b) Môc tiªu ph¶n ¸nh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nh»m ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp theo c¬ cÊu tµi s¶n, nguån vèn, c¬ cÊu nguån vèn h×nh thµnh c¸c tµi s¶n ®ã. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã thÓ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn, kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®-îc kÕt cÊu d-íi d¹ng b¶ng c©n ®èi sè d- c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ s¾p xÕp trËt tù c¸c chØ tiªu theo yªu cÇu qu¶n lý. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®-îc chia lµm hai phÇn: • PhÇn tµi s¶n • PhÇn nguån vèn PhÇn tµi s¶n C¸c chØ tiªu ë phÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o theo c¬ cÊu tµi s¶n vµ h×nh thøc tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n ®-îc ph©n chia thµnh c¸c môc nh- sau: A. Tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n Ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. §©y lµ nh÷ng tµi s¶n cã thêi gian lu©n chuyÓn ng¾n (th-êng lµ trong vßng mét chu kú kinh doanh hay trong vßng 1 n¨m). Tµi s¶n l-u ®éng gåm nhiÒu lo¹i víi tÝnh chÊt c«ng dông kh¸c nhau v× thÕ ®Ó thuËn lîi cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n thµnh c¸c lo¹i sau: TiÒn mÆt t¹i quü 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 TiÒn göi ng©n hµng §Çu t- tµi chÝnh ng¾n h¹n Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t- ng¾n h¹n Ph¶i thu cña kh¸ch hµng C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc khÊu trõ Hµng tån kho Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Tµi s¶n l-u ®éng kh¸c B. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n. §©y lµ nh÷ng tµi s¶n cã thêi gian lu©n chuyÓn dµi (trªn 1 n¨m hay lµ mét chu kú kinh doanh). C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn, toµn bé TSC§ vµ §TDH ®-îc chia lµm c¸c lo¹i sau: Tµi s¶n cè ®Þnh §Çu t- tµi chÝnh dµi h¹n Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t- dµi h¹n Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n  XÐt vÒ mÆt kinh tÕ, c¸c chØ tiªu thuéc phÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh quy m« kÕt cÊu c¸c lo¹i tµi s¶n d-íi h×nh th¸i vËt chÊt.  XÐt vÒ mÆt ph¸p lý, sè liÖu ë phÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh sè tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o kÕ to¸n. PhÇn nguån vèn C¸c chØ tiªu ë phÇn nguån vèn ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o. C¸c chØ tiªu nµy thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña doanh nghiÖp ®èi víi tµi s¶n ®ang qu¶n lý vµ sö dông ë doanh nghiÖp. Nguån vèn ®-îc ph©n chia thµnh: 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nî ph¶i tr¶ Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tæng hîp toµn bé sè nî ph¶i tr¶ t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp víi c¸c chñ nî nh- ng©n hµng, ng-êi cung cÊp vËt t- hµng ho¸, ng-êi lao ®éng… Nî ph¶i tr¶ gåm: Nî ng¾n h¹n vµ nî dµi h¹n. Nguån vèn chñ së h÷u Lµ sè vèn cña c¸c chñ së h÷u, c¸c nhµ ®Çu t- ®ãng gãp mµ doanh nghiÖp kh«ng ph¶i cam kÕt thanh to¸n. Nguån vèn chñ së h÷u do chñ doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ ®Çu t- gãp vèn hoÆc h×nh thµnh tõ qu¸ tr×nh kinh doanh, do ®ã, nguån vèn chñ së h÷u kh«ng ph¶i lµ mét kho¶n nî. Nguån vèn chñ së h÷u bao gåm: Nguån vèn kinh doanh Lîi nhuËn tÝch lòy Cæ phiÕu mua l¹i Chªnh lÖch tû gi¸ C¸c qòy cña doanh nghiÖp Qòy khen th-ëng, phóc lîi Lîi nhuËn ch-a ph©n phèi  XÐt vÒ mÆt kinh tÕ, c¸c chØ tiªu ë phÇn nguån vèn ph¶n ¸nh quy m«, kÕt cÊu c¸c nguån vèn ®· ®-îc doanh nghiÖp ®Çu t- vµ huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh.  XÐt vÒ mÆt ph¸p lý, c¸c chØ tiªu thuéc phÇn nguån vèn thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vÒ mÆt vËt chÊt cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c ®èi t-îng cÊp vèn cho doanh nghiÖp (cæ ®«ng, ng©n hµng, nhµ cung cÊp...). 1.3.1.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua BC§KT BC§KT ph¶n ¸nh vèn vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp ë t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, vµo cuèi kú kÕ to¸n. Do ®ã ta cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n gi÷a c¸c kú kÕ to¸n ®Ó thÊy ®-îc t×nh h×nh biÕn ®éng quy m«, c¬ cÊu vèn, mèi quan hÖ gi÷a n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh víi tr×nh ®é sö dông vèn vµ triÓn väng kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ChÝnh v× viÖc ph©n tÝch BC§KT lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng nªn khi tiÕn hµnh ph©n tÝch cÇn ®¹t ®-îc nh÷ng yªu cÇu sau: Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån vèn trong doanh nghiÖp, xem xÐt viÖc bè trÝ tµi s¶n vµ nguån vèn trong k× kinh doanh xem ®· phï hîp ch-a. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ nguån vèn gi÷a sè liÖu ®Çu k× vµ sè liÖu cuèi k× Tõ sù ph©n tÝch trªn ®¸nh gi¸ tæng qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp trong k× kinh doanh. Th«ng qua BC§KT, cã thÓ nhËn xÐt, nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ kh¸i t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, cã thÓ ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn, kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, ng-êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp ®ã giµu lªn hay nghÌo ®i, s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn hay chuÈn bÞ ph¸ s¶n th«ng qua viÖc ph©n tÝch BC§KT. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo ®Òu cÇn ph¶i cã tµi s¶n, bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l-u ®éng. ViÖc ®¶m b¶o vµ ph©n bæ tµi s¶n cho ®Çy ®ñ vµ hîp lý lµ ®iÒu cèt yÕu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶. Do vËy, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n b»ng c¸ch so s¸nh tæng sè tµi s¶n cuèi kú so víi ®Çu kú vµ tÝnh ra tû träng tõng lo¹i tµi s¶n chiÕm trong tæng sè vµ xu h-íng biÕn ®éng cña chóng ®Ó thÊy ®-îc møc ®é hîp lý cña viÖc ph©n bæ. ViÖc ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cho thÊy sù biÕn ®éng t¨ng hay gi¶m cña TSL§ vµ §TNH; TSC§ vµ §TDH c¶ vÒ sè t-¬ng ®èi lÉn sè tuyÖt ®èi. §èi víi TSL§, ta cã thÓ nhËn xÐt mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña kho¶n tiÒn mÆt t¹i quü, ph-¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng, nguån cung cÊp vµ dù tr÷ vËt t- cña doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n vèn l-u ®éng kh¸c... §èi víi TSC§, th«ng qua b¶ng ph©n tÝch nµy cã thÓ ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ cña c«ng ty vµ t×nh h×nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt nh- m¸y mãc thiÕt bÞ cho doanh nghiÖp. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cßn cho biÕt tØ lÖ tõng kho¶n vèn chiÕm trong tæng sè tµi s¶n vµ viÖc bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n cña doanh nghiÖp nh- thÕ nµo. §èi víi nguån h×nh thµnh tµi s¶n, cÇn xem xÐt tû trängtõng lo¹i chiÕm trong tæng sè còng nh- xu h-íng biÕn ®éng cña chóng. NÕu NVCSH chiÕm tû träng cao 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trong tæng sè nguån vèn th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tù b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî lµ cao. Ng-îc l¹i nÕu c«ng nî ph¶i tr¶ chiÕm chñ yÕu trong tæng sè nguån vèn (c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t-¬ng ®èi) th× kh¶ n¨ng b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ thÊp. 1.3.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 1.3.2.1. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh a) Kh¸i niÖm B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh trong kú kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc chi tiÕt theo ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c kho¶n l·i, lç kh¸c. Môc tiªu ph¶n ¸nh B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh nh»m môc tiªu ph¶n ¸nh tãm l-îc c¸c kho¶n doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp cho mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Ngoµi ra, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cßn kÕt hîp ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô cña doanh nghiÖp víi ng©n s¸ch nhµ n-íc vÒ thuÕ vµ c¸c kho¶n kh¸c. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh Néi dung b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh gåm: - Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n - Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh - Chi phÝ tµi chÝnh - Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh - L·i kh¸c - Lç kh¸c - Tæng lîi nhuËn kÕ to¸n - C¸c kho¶n ®iÒu chØnh t¨ng gi¶m lîi nhuËn ®Ó x¸c ®Þnh lîi nhuËn chÞu thuÕ TNDN - Tæng lîi nhuËn chÞu thuÕ TNDN 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép - Lîi nhuËn sau thuÕ 1.3.2.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ th«ng qua viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng do chøc n¨ng kinh doanh ®em l¹i, trong tõng thêi kú h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ ph©n tÝch hiÖu qu¶ c¸c mÆt, c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, ph©n tÝch nguyªn nh©n vµ møc ®é ¶nh h-ëng cña c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n ®Õn kÕt qu¶ chung cña doanh nghiÖp. B¶ng ph©n tÝch b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®óng ®¾n vµ chÝnh x¸c sÏ lµ sè liÖu quan träng ®Ó tÝnh vµ kiÓm tra sè thuÕ doanh thu, thuÕ lîi tøc mµ doanh nghiÖp ph¶i nép vµ sù kiÓm tra, ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vÒ chÊt l-îng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 1.4. Ph©n tÝch c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Æc tr-ng cña doanh nghiÖp C¸c sè liÖu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh ch-a lét t¶ ®-îc hÕt thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, do vËy c¸c nhµ tµi chÝnh cßn dïng c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Ó gi¶i thÝch thªm vÒ c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh. Mçi mét doanh nghiÖp kh¸c nhau, cã c¸c hÖ sè tµi chÝnh kh¸c nhau. Do ®ã ng-êi ta coi c¸c hÖ sè tµi chÝnh lµ nh÷ng biÓu hiÖn ®Æc tr-ng nhÊt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. C¸c nhãm chØ tiªu tµi chÝnh ®Æc tr-ng bao gåm: - Nhãm chØ tiªu ®Æc tr-ng cho kh¶ n¨ng thanh to¸n - Nhãm chØ tiªu ®Æc tr-ng cho c¬ cÊu tµi chÝnh vµ t×nh h×nh ®Çu t- Nhãm chØ tiªu ®Æc tr-ng cho c¸c chØ sè ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp - Nhãm chØ tiªu ®Æc tr-ng cho kh¶ n¨ng sinh lêi 1.4.1. C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 T×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tr-íc hÕt ®-îc ph¶n ¸nh qua kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n. V× thÕ, ®©y lµ nhãm chØ tiªu ®-îc nhiÒu ®èi t-îng quan t©m nhÊt nh- tæng côc thuÕ, nhµ ®Çu t-. 1.4.1.1. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t lµ mèi quan hÖ gi÷a tæng tµi s¶n mµ hiÖn nay doanh nghiÖp ®ang qu¶n lý vµ sö dông víi sè nî ph¶i tr¶. HÖ sè nµy ®-îc tÝnh theo c«ng thøc: HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t = Tæng tµi s¶n Tæng nî ph¶i tr¶ KÕt qu¶ cña chØ tiªu nµy th-êng b»ng 3 lµ hîp lý nhÊt, v× nh- vËy, doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nhÊt. Trong tr-êng hîp chØ tiªu nµy <3 hoÆc >3 qu¸ nhiÒu ®Òu kh«ng hîp lý, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®iÒu chØnh chØ tiªu nµy cho phï hîp víi møc quy ®Þnh cña ngµnh. NÕu hÖ sè nµy < 1 cã nghÜa lµ b¸o hiÖu sù ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp, vèn chñ së h÷u bÞ mÊt toµn bé, tæng tµi s¶n hiÖn cã kh«ng ®ñ ®Ó tr¶ nî mµ doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n. 1.4.1.2. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹m thêi HÖ sè nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹m thêi lµ mèi quan hÖ gi÷a tµi s¶n ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. HÖ sè thanh to¸n t¹m thêi thÓ hiÖn møc ®é ®¶m b¶o cña tµi s¶n l-u ®éng víi nî ng¾n h¹n. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 HÖ sè nµy ®-îc tÝnh theo c«ng thøc: HÖ sè thanh to¸n t¹m thêi = Tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n Tæng nî l-u ®éng Trong ®ã, TSL§ lµ nh÷ng tµi s¶n ng¾n h¹n, dÔ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn trong vßng 1 n¨m bao gåm tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, ®Çu t- tµi chÝnh ng¾n h¹n, c¸c kho¶n ph¶i thu, hµng ho¸ tån kho, tµi s¶n l-u ®éng kh¸c. Cßn Nî l-u ®éng lµ nî ng¾n h¹n, bao gåm c¸c kho¶n nî ph¸t sinh trong vßng 1 n¨m kÓ tõ ngµy lËp b¸o c¸o tµi chÝnh gåm nî ng¾n h¹n ng©n hµng, nî ng¾n h¹n kh¸c, nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶, c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n-íc, c¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n c«ng nh©n viªn, c¸c kho¶n ph¶i nép ph¶i tr¶ kh¸c. KÕt qu¶ cña chØ tiªu nµy tÝnh ra lµ 2 lµ hîp lý nhÊt v× nÕu nh- thÕ th× doanh nghiÖp sÏ duy tr× ®-îc kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n ®ång thêi còng duy tr× ®-îc kh¶ n¨ng kinh doanh. Trong tr-êng hîp chØ tiªu nµy >2 hoÆc <2 qu¸ nhiÒu ®Òu kh«ng tèt v×: • NÕu chØ tiªu nµy <2 qu¸ nhiÒu th× doanh nghiÖp võa kh«ng thanh to¸n ®-îc nî ng¾n h¹n, mÊt uy tÝn víi chñ nî, l¹i võa kh«ng cã tµi s¶n dù tr÷ cho kinh doanh. • NÕu chØ tiªu nµy >2 qu¸ nhiÒu th× doanh nghiÖp sÏ bÞ ø ®äng tµi s¶n l-u ®éng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp. Do ®ã, trong c¶ 2 tr-êng hîp doanh nghiÖp ®Òu ph¶i ®iÒu chØnh cho phï hîp víi møc quy ®Þnh cña toµn ngµnh 1.4.1.3. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh ChØ tiªu nµy ®o l-êng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp trong vßng tõ 1 ®Õn 3 th¸ng, ph¶n ¸nh n¨ng lùc thanh to¸n nhanh cña doanh nghiÖp, kh«ng dùa vµo viÖc b¸n c¸c lo¹i vËt t- hµng ho¸. Do ®ã ®èi t-îng thanh to¸n nhanh trong chØ tiªu nµy chØ lµ nh÷ng tµi s¶n t-¬ng ®-¬ng tiÒn. HÖ sè nµy ®-îc tÝnh theo c«ng thøc: HÖ sè thanh to¸n nhanh = Tµi s¶n t-¬ng ®-¬ng tiÒn Tæng sè nî ng¾n h¹n KÕt qu¶ cña chØ tiªu nµy tÝnh ra b»ng 1 lµ hîp lý bëi v× nÕu thÕ th× doanh nghiÖp võa duy tr× ®-îc kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh, võa kh«ng mÊt ®i nh÷ng c¬ héi do kh¶ n¨ng thanh to¸n nî nhanh mang l¹i. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong mäi tr-êng hîp, chØ tiªu nµy >1 hoÆc <1 qu¸ nhiÒu ®Òu kh«ng tèt, v×: • NÕu hÖ sè nµy < 1, t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî cña doanh nghiÖp cã thÓ gÆp khã kh¨n; • Nh-ng hÖ sè nµy >1, l¹i ph¶n ¸nh mét t×nh h×nh kh«ng tèt v× tµi s¶n t-¬ng ®-¬ng tiÒn nhiÒu, vßng quay vèn chËm lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn. 1.4.1.4. HÖ sè thanh to¸n l·i vay L·i vay ph¶i tr¶ lµ mét kho¶n chi phÝ cè ®Þnh, nguån ®Ó tr¶ l·i vay lµ lîi nhuËn gép sau khi ®· trõ ®i chi phÝ qu¶n lý kinh doanh vµ chi phÝ b¸n hµng. So s¸nh gi÷a nguån ®Ó tr¶ l·i víi l·i vay ph¶i tr¶ sÏ cho chóng ta biÕt doanh nghiÖp ®· s½n sµng tr¶ tiÒn vay tíi møc ®é nµo. HÖ sè thanh to¸n l·i vay = Lîi nhuËn tr-íc thuÕ vµ l·i vay L·i vay ph¶i tr¶ trong kú 1.4.2. C¸c hÖ sè vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh vµ t×nh h×nh ®Çu tQu¸ tr×nh ph©n tÝch c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Æc tr-ng cña doanh nghiÖp ë phÇn trªn khiÕn ta cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n cña mét doanh nghiÖp. Nh-ng c¸c nhµ ph©n tÝch cßn quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng kinh doanh l©u dµi cña doanh nghiÖp ®èi víi viÖc tho¶ m·n c¸c kho¶n nî vay dµi h¹n. Th«ng qua ®ã ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp ph¶i ®-¬ng ®Çu. ChÝnh v× vËy bªn c¹nh viÖc nghiªn cøu c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, ta ph¶i ®i s©u ph©n tÝch t×nh h×nh ®Çu t- vµ c¬ cÊu vèn nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ tÝnh rñi ro cña ®Çu t- dµi h¹n, bao gåm c¸c chØ tiªu sau: 1.4.2.1. HÖ sè nî HÖ sè nî lµ mét chØ tiªu tµi chÝnh ph¶n ¸nh trong mét ®ång vèn hiÖn nay doanh nghiÖp ®ang sö dông mÊy ®ång vèn vay nî. HÖ sè nî = Nî ph¶i tr¶ Tæng nguån vèn HÖ sè nî cµng cao th× tÝnh ®éc lËp cña doanh nghiÖp cµng kÐm. Nh-ng hÖ sè nî mµ cao th× doanh nghiÖp l¹i cã lîi v× ®-îc sö dông mét l-îng tµi s¶n lín mµ chØ ®Çu t- mét l-îng vèn nhá. NÕu chÊt l-îng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ang t¨ng lªn th× hÖ sè nî cµng cao sÏ lµm cho doanh lîi chñ së h÷u cµng cao 1.4.2.2. Tû suÊt tù tµi trî 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tû suÊt tù tµi trî lµ mét chØ tiªu tµi chÝnh ®o l-êng sù gãp vèn chñ së h÷u trong tæng sè vèn hiÖn cã cña doanh nghiÖp. Tû suÊt tù tµi trî = Nguån vèn chñ së h÷u Tæng nguån vèn Tû suÊt tù tµi trî cho thÊy møc ®é tù tµi trî cña doanh nghiÖp ®èi víi nguån vèn kinh doanh riªng cã cña m×nh. Tû suÊt tù tµi trî cµng lín cµng chøng tá doanh nghiÖp cã nhiÒu vèn tù cã, tÝnh ®éc lËp cao víi c¸c chñ nî. Do ®ã kh«ng bÞ rµng buéc hoÆc chÞu søc Ðp cña kho¶n nî vay. 1.4.2.3. Tû suÊt ®Çu tTû suÊt ®Çu t- lµ tû lÖ gi÷a tµi s¶n cè ®Þnh ( gi¸ trÞ cßn l¹i) víi tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp. C«ng thøc cña tû suÊt ®Çu t- ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Tû suÊt ®Çu t- = Tµi s¶n cè ®Þnh Tæng tµi s¶n Tû suÊt nµy cµng lín cµng thÓ hiÖn møc ®é quan träng cña tµi s¶n cè ®Þnh trong tæng sè tµi s¶n cu¶ doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt  kü thuËt, n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xu h-íng ph¸t triÓn l©u dµi còng nh- kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng cña doanh nghiÖp . 1.4.2.4. Tû suÊt tù tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh Tû suÊt tù tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh cho thÊy sè vèn tù cã cña doanh nghiÖp dïng ®Ó trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh lµ bao nhiªu, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a nguån vèn chñ së h÷u víi gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n. Tû suÊt tù tµi trî TSC§ = Vèn chñ së h÷u TSC§ vµ §TDH Tû suÊt nµy nÕu lín h¬n 1 chøng tá kh¶ n¨ng tµi chÝnh v÷ng vµng vµ lµnh m¹nh. Ng-îc l¹i, nÕu tû suÊt nµy nhá h¬n 1 th× cã nghÜa lµ mét bé phËn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc tµi trî b»ng vèn vay. NÕu doanh nghiÖp dïng nhiÒu nguån vèn chñ së h÷u ®Ó ®Çu t- cho viÖc mua s¾m TSC§ th× sÏ bÊt lîi v× TSC§ lu©n chuyÓn chËm, thêi gian thu håi vèn l©u, tÝnh rñi ro l¹i cao. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.4.3. C¸c chØ sè vÒ ho¹t ®éng C¸c chØ sè nµy dïng ®Ó ®o l-êng hiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n cña mét doanh nghiÖp b»ng c¸ch so s¸nh doanh thu víi viÖc bá vèn vµo kinh doanh d-íi c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c nhau. 1.4.3.1. Sè vßng quay hµng tån kho Sè vßng quay hµng tån kho lµ sè lÇn mµ hµng ho¸ thÞ tr-êng tån kho b×nh qu©n lu©n chuyÓn trong kú. Sè vßng quay hµng tån kho = Gi¸ vèn hµng b¸n Hµng tån kho b×nh qu©n Sè vßng quay hµng tån kho cµng cao th× thêi gian lu©n chuyÓn mét vßng cµng ng¾n chøng tá doanh nghiÖp cã nhiÒu kh¶ n¨ng gi¶i phãng hµng tån kho, t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n. ViÖc kinh doanh ®-îc ®¸nh gi¸ tèt bëi lÏ doanh nghiÖp chØ ®Çu t- cho hµng tån kho thÊp nh-ng vÉn ®¹t ®-îc doanh sè cao. 1.4.3.2. Sè ngµy mét vßng quay hµng tån kho Sè ngµy mét vßng quay hµng tån kho ph¶n ¸nh sè ngµy trung b×nh cña mét vßng quay hµng tån kho. C«ng thøc ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Sè ngµy 1 vßng quay hµng tån kho = 360 Sè vßng quay hµng tån kho 1.4.3.3. Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu ph¶n ¸nh tèc ®é chuyÓn ®æi c¸c kho¶n ph¶i thu thµnh tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp vµ ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu = Doanh thu thuÇn Sè d- b×nh qu©n c¸c kho¶n ph¶i thu Sè d- b×nh qu©n c¸c kho¶n ph¶i thu ®-îc tÝnh b»ng c¸ch céng sè ph¶i thu ®Çu kú víi cuèi kú råi chia ®«i. Vßng quay cµng lín chøng tá tèc ®é thu håi c¸c kho¶n thu nhanh. §iÒu nµy lµm t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp , t¨ng vèn kinh doanh. 1.4.3.4. Kú thu tiÒn trung b×nh Kú thu tiÒn trung b×nh ph¶n ¸nh sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó thu ®-îc c¸c kho¶n ph¶i thu. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 C«ng thøc ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: 360 ngµy Kú thu tiÒn trung b×nh = Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu Tuy nhiªn, kú thu tiÒn trung b×nh cao hay thÊp ch-a thÓ cã kÕt luËn ch¾c ch¾n ®-îc v× cßn ph¶i xem xÐt ®Òn môc tiªu vµ chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, chØ tiªu nµy cã thÓ ®-îc ®¸nh gi¸ lµ kh¶ quan, nh-ng doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ph©n tÝch kü h¬n v× tÇm quan träng cña nã vµ kü thuËt tÝnh to¸n ®· che dÊu ®i c¸c khuyÕt tËt trong viÖc qu¶n trÞ c¸c kho¶n ph¶i thu. 1.4.3.5 Vßng quay vèn l-u ®éng Vßng quay vèn l-u ®éng ph¶n ¸nh trong kú vèn l-u ®éng quay ®-îc mÊy vßng. C«ng thøc ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Doanh thu thuÇn Vßng quay vèn l-u ®éng = Vèn l-u ®éng b×nh qu©n 1.4.3.6. Sè ngµy mét vßng quay vèn l-u ®éng Sè ngµy mét vßng quay vèn l-u ®éng ph¶n ¸nh trung b×nh mét vßng quay hÕt bao nhiªu ngµy. 360 Sè ngµy 1 vßng quay vèn l-u ®éng = Sè vßng quay vèn l-u ®éng 1.4.3.7. HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh lµ nh»m ®o l-êng viÖc sö dông vèn cè ®Þnh ®¹t hiÖu qu¶ nh- thÕ nµo. HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh = Doanh thu thuÇn Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n 1.4.3.8. Vßng quay toµn bé vèn Vßng quay toµn bé vèn ph¶n ¸nh vèn cña doanh nghiÖp trong mét kú quay ®-îc bao nhiªu vßng. Qua ®ã, ®¸nh gi¸ ®-îc kh¶ n¨ng sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn qua doanh thu thuÇn ®-îc sinh ra tõ tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t-. Vßng quay toµn bé vèn ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Vßng quay toµn bé vèn = Doanh thu thuÇn Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.4.4. C¸c chØ sè sinh lêi C¸c chØ sè sinh lêi rÊt ®-îc c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh quan t©m bëi v× chóng lµ c¬ së quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh. H¬n thÕ c¸c chØ sè nµy cßn lµ c¬ së quan träng ®Ó c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh trong t-¬ng lai. 1.4.4.1. Tû suÊt doanh lîi doanh thu §©y lµ chØ tiªu thÓ hiÖn trong mét dång doanh thu mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú th× cã mÊy ®ång lîi nhuËn. C«ng thøc ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Doanh lîi doanh thu = Lîi nhuËn thuÇn Doanh thu thuÇn 1.4.4.2. Tû suÊt doanh lîi tæng vèn §©y lµ chØ tiªu ®o l-êng møc ®é sinh lêi cña ®ång vèn. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn b×nh qu©n ®-îc sö dông trong kú t¹o ra mÊy ®ång lîi nhuËn. C«ng thøc tû suÊt doanh lîi tæng vèn ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Doanh lîi tæng vèn = Lîi nhuËn thuÇn Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n 1.4.4.3. Tû suÊt doanh lîi vèn chñ së h÷u Môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ t¹o ra lîi nhuËn rßng cho c¸c chñ nh©n cña doanh nghiÖp ®ã . Doanh lîi chñ së h÷u lµ môc tiªu ®¸nh gi¸ môc tiªu ®ã. C«ng thøc cña doanh lîi vèn chñ së h÷u ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Doanh lîi vèn chñ së h÷u = Lîi tøc thuÇn Vèn chñ së h÷u b×nh qu©n 1.5. Ph©n tÝch diÕn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn B¶ng ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn lµ mét trong nh÷ng c¬ së vµ c«ng cô cña c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh ®Ó ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh cho kú tíi, bëi lÏ môc ®Ých chÝnh cña nã lµ tr¶ lêi cho c©u hái: vèn xuÊt ph¸t tõ ®©u vµ ®-îc sö dông vµo viÖc g×? Th«ng tin trªn b¶ng kª diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn cho biÕt doanh nghiÖp ®ang tiÕn triÓn hay gÆp khã kh¨n. Th«ng tin nµy cßn rÊt h÷u Ých ®èi víi ng-êi cho vay, c¸c nhµ ®Çu t-… 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ó lËp ®-îc b¶ng kª diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn, ng-êi ta th-êng tæng hîp sù thay ®æi cña c¸c kho¶n môc trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n gi÷a hai thêi ®iÓm lµ ®Çu kú vµ cuèi kú. Mçi mét sù thay ®æi cña tõng kho¶n môc trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Òu ®-îc xÕp vµo cét diÔn biÕn nguån vèn hoÆc sö dông vèn theo c¸ch thøc sau: T¨ng c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶, t¨ng vèn cña chñ së h÷u, còng nh- mét sù lµm gi¶m tµi s¶n cña doanh nghiÖp chØ ra sù diÔn biÕn nguån vèn. T¨ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp, gi¶m c¸c kho¶n nî vµ vèn chñ së h÷u ®-îc xÕp vµo cét sö dông vèn. 1.6. Ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn BÊt kú qu¸ tr×nh kinh doanh nµo còng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh møc doanh thu tèi thiÓu ®ñ bï ®¾p chi phÝ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn sÏ cho phÐp ta x¸c ®Þnh møc doanh thu víi khèi l-îng vµ thêi gian s¶n xuÊt ®Ó bï ®¾p chi phÝ ®· bá ra, tøc lµ ®¹t møc hoµ vèn 1.6.1. Kh¸i niÖm §iÓm hoµ vèn lµ ®iÓm mµ t¹i ®ã møc doanh thu ®ñ trang tr¶i mäi phÝ tæn vµ doanh nghiÖp kh«ng lç, kh«ng l·i, lµ ®iÓm mµ khi ®ã lîi nhuËn cña doanh nghiÖp b»ng 0. 1.6.2. Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh §Ó x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn, tr-íc hÕt cÇn dùa vµo c¸c thÎ hoÆc vµo h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ, tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ thµnh ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. BiÕn phÝ lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi theo khèi l-îng c«ng viÖc, s¶n phÈm thùc hiÖn. BiÕn phÝ cã thÓ thay ®æi cïng chiÒu hoÆc ng-îc chiÒu víi khèi l-îng c«ng viÖc. Trong doanh nghiÖp, biÕn phÝ th-êng bao gåm: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… - TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì, bao gãi vËt t-, s¶n phÈm, hµng ho¸. - Chi phÝ hoa hång, m«i giíi. - v.v... 20