tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
Vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo trong
viÖc ®¶m b¶o tiÕn tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc, hiÖu qu¶. Kh«ng
chØ cã nhu cÇu vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, nhµ xëng, m¸y
mãc, c¸c doanh nghiÖp lu«n cã nhu cÇu vay vèn ng¾n h¹n ®Ó bæ xung cho
nhu cÇu thiÕu hôt vèn t¹m thêi khi gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n víi
kh¸ch hµng, tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n, më réng s¶n xuÊt trong mïa vô
§Æc
biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ níc ta cha ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp
chñ yÕu cã quy m« võa vµ nhá - dÔ gÆp ph¶i khã kh¨n vÒ vèn ng¾n h¹n mµ
kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt - do ®ã nhu cÇu vay vèn ng¾n h¹n, ®Æc biÖt lµ
nguån vay tõ ng©n hµng lµ rÊt cao.
ChÝnh v× sù quan träng cña tÝn dông ng¾n h¹n ®èi víi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nh vËy, ®ång thêi víi chñ tr¬ng
cña §¶ng vµ Nhµ níc ta hiÖn nay, nh»m gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp cã quy
m« nhá më réng s¶n xuÊt, kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña chóng,
c¸c NHTM ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®· cã nh÷ng biÖn
ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp
nµy.
Lµ mét chi nh¸nh cßn kh¸ non trÎ nhng NHNo&PTNT L¸ng H¹ ®·
®¹t ®îc kh¸ nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng ghi nhËn. Tuy nhiªn vÊn ®Ò ®Æt ra cho
Chi nh¸nh tríc t×nh h×nh hiÖn nay lµ tû träng cho vay ng¾n h¹n t¹i Chi
nh¸nh rÊt nhá vµ cã xu híng gi¶m. Trong khi ®ã, ®Þa bµn Hµ Néi lµ n¬i
®«ng d©n c vµ tËp trung nhiÒu doanh nghiÖp quy m« nhá víi nhu cÇu vèn
ng¾n h¹n cao. Do ®ã, bøc xóc hiÖn nay cña Chi nh¸nh lµ lµm thÕ nµo ®Ó më
réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n, tõng bíc gióp c¸c doanh nghiÖp më
réng s¶n xuÊt, tõ ®ã gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi.
1
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
N¾m b¾t ®îc yªu cÇu cÊp thiÕt trªn, sau thêi gian thùc tËp t¹i phßng
TÝn dông NHNo&PTNT Chi nh¸nh L¸ng H¹, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u
nghiªn cøu ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i
NHNo&PTNT ViÖt Nam Chi nh¸nh L¸ng H¹”.
Theo ®ã, luËn v¨n ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn cÊu gåm 3 phÇn
chÝnh:
Ch¬ng I: tÝn dông ng¾n h¹n vµ më réng ho¹t ®éng tÝn
dông ng¾n h¹n t¹i c¸c NHTM.
Ch¬ng II: thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i
NHNo&PTNT ViÖt Nam Chi nh¸nh L¸ng H¹.
Ch¬ng III: gi¶i ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n
h¹n t¹i chi nh¸nh l¸ng h¹.
§Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy Hoµng
Xu©n QuÕ vµ c¸c anh chÞ c¸n bé phßng TÝn dông t¹i NHNo&PTNT ViÖt
Nam Chi nh¸nh L¸ng H¹ ®· tËn t×nh quan t©m chØ b¶o, gióp ®ì em trong
suèt qu¸ tr×nh thùc tËp vµ lµm luËn v¨n.
Hµ Néi, 6 - 2003
2
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ch¬ng I
TÝn dông ng¾n h¹n vµ më réng ho¹t ®éng tÝn
dông ng¾n h¹n t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
1. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i
1.1. Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ ng©n hµng
th¬ng m¹i ®· ra ®êi vµ trë thµnh mét thø dÇu b«i tr¬n cho cç m¸y kinh tÕ
ho¹t ®éng mét c¸ch nhÞp nhµng th«ng suèt. Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· h×nh
thµnh vµ tån t¹i nh mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh
tÕ hµng ho¸. S¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn nhu cÇu giao lu
gi÷a c¸c vïng cµng t¨ng, tuy nhiªn do sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng vÒ tiÒn tÖ
còng nh sù kh¸c biÖt vÒ ®Þa lý lµm nhu cÇu ®æi tiÒn còng nh göi tiÒn vµ
thanh to¸n hé cña c¸c th¬ng gia xuÊt hiÖn. Vµ còng chÝnh nhê ho¹t ®éng
nhËn tiÒn göi vµ thanh to¸n hé mµ nh÷ng ngêi gi÷ tiÒn ®· n¾m trong tay
mét khèi lîng tiÒn lín tõ ®ã hä dÔ dµng thùc hiÖn ho¹t ®éng cho vay do
tÝnh v« danh cña tiÒn tÖ. Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ra ®êi tõ ®ã cïng víi
nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n cña nã, ®Õn nay tr¶i qua bao th¨ng trÇm cña nÒn
kinh tÕ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· më réng kh«ng chØ quy
m«, chÊt lîng mµ sè lîng, lo¹i h×nh c¸c dÞch vô còng ngµy cµng më réng
®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Tõ ®ã Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· trë thµnh
mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng
th¬ng m¹i ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Tr¶i qua thêi gian t¬ng ®èi dµi víi nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ,
rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ®îc h×nh thµnh. Ta thÊy
r»ng Ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc xem xÐt ë rÊt nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nh:
ë ViÖt Nam theo s¾c lÖnh 018CT/LDGCQL/SL ngµy 20/10/1969 cña
chÝnh quyÒn Sµi Gßn cò cho r»ng: Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mäi xÝ nghiÖp
c«ng hay t lËp, kÓ c¶ nh÷ng chi nh¸nh hay ph©n côc ng©n hµng ngo¹i quèc
3
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
mµ ho¹t ®éng thêng xuyªn lµ thi hµnh cho chÝnh m×nh nghiÖp vô tÝn dông,
chiÕt khÊu, tµi chÝnh víi tiÒn ký th¸c cña t nh©n hay chi nh¸nh hay chi
nh¸nh c«ng quyÒn.
Hay mét c¸ch tiÕp cËn Ng©n hµng th¬ng m¹i dùa trªn nh÷ng dÞch vô
mµ ng©n hµng mang l¹i nh Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ lo¹i h×nh tæ chøc tµi
chÝnh tiÒn tÖ cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt ®Æc
biÖt lµ nghiÖp vô tÝn dông, tiÕt kiÖm vµ dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn
nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tæ chøc kinh tÕ nµo trong
nÒn kinh tÕ.
Theo ph¸p lÖnh ng©n hµng 23/5/1990 cña Héi ®ång Nhµ níc x¸c
®Þnh: Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng
chñ yÕu thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi tõ kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn
tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm
ph¬ng tiÖn thanh to¸n.
Nh vËy nh×n chung tõ kh¸i niÖm ta cã thÓ thÊy r»ng Ng©n hµng
th¬ng m¹i cã c¸c ®Æc trng :
+ Lµ tæ chøc ®îc phÐp nhËn ký th¸c cña c«ng chóng víi tr¸ch nhiÖm
hoµn tr¶.
+ §îc phÐp nhËn ký th¸c ®Ó cho vay, chiÕt khÊu vµ thùc hiÖn c¸c
nghiÖp vô tµi chÝnh kh¸c.
Nh vËy ta cã thÓ hiÓu Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét lo¹i h×nh doanh
nghiÖp ®Æc biÖt ho¹t ®éng kinh doanh trªn lÜnh vùc tÝn dông víi víi môc
®Ých thu lîi nhuËn.
Do sù bïng næ vÒ th«ng tin vµ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ ng©n
hµng ngµy cµng ®îc hiÖn ®¹i ho¸. Do ®ã ®Ó cã thÓ c¹nh tranh vµ hîp t¸c,
ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi mét vïng, mét quèc
gia mµ hoµ nhËp trong toµn cÇu. §iÒu ®ã t¹o ra mét c¬ héi míi cho c¸c
ng©n hµng trong viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm më réng thÞ trêng nhng còng
t¹o ra rÊt nhiÒu th¸ch thøc cho c¸c ng©n hµng trong sù c¹nh tranh.
4
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Kh«ng nh÷ng vËy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u vµ h×nh thøc gãp vèn
cã rÊt nhiÒu lo¹i Ng©n hµng th¬ng m¹i nh Ng©n hµng th¬ng m¹i quèc
doanh, ng©n hµng cæ phÇn, liªn doanh, ng©n hµng níc ngoµi ë ViÖt Nam
gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. Tõ ®ã thóc
®Èy sù tù do c¹nh tranh mét c¸ch lµnh m¹nh, gióp c¸c ng©n hµng tõng bíc
tù ph¸t triÓn, ®æi míi, më réng ho¹t ®éng kinh doanh.
1.2. C¸c nghiÖp vô c¬ b¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh tiÒn tÖ do ®ã c¸c
ho¹t ®éng nghiÖp vô cña ng©n hµng ®Òu híng tíi môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi
nhuËn. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy Ng©n hµng th¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn ®· kh«ng ngõng ®æi míi, kh«ng chØ n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm dÞch vô s½n cã mµ cßn thêng xuyªn nghiªn cøu nh»m cung cÊp c¸c
s¶n phÈm dÞch vô míi phôc vô nhu cÇu cña ngêi d©n. Tuy nhiªn, mét
Ng©n hµng th¬ng m¹i lu«n lu«n tiÕn hµnh 3 nghiÖp vô c¬ b¶n :
Huy ®éng vèn
§èi víi ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ®©y lµ ho¹t ®éng “®Çu vµo” cña
ng©n hµng, ng©n hµng phÇn lín dùa vµo viÖc huy ®éng tiÒn vèn nhµn rçi
t¹m thêi trong nÒn kinh tÕ.
Th«ng thêng ng©n hµng cã c¸c lo¹i tiÒn göi lµ tiÒn göi kh«ng kú
h¹n, tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm.
§Ó thùc hiÖn ®îc ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ng©n hµng cÇn cã mét
lîng vèn nhÊt ®Þnh lµ vèn tù cã. Lîng vèn nµy chiÕm mét tû lÖ nhá trong
tæng vèn sö dông song nã rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng. §©y
lµ c¬ së thu hót tiÒn göi cña kh¸ch hµng, lµ nguån ®Ó trang tr¶i rñi ro khi
gÆp ph¶i trong kinh doanh vµ lµ chØ tiªu ®Ó Ng©n hµng Trung ¬ng qu¶n lý
Ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng sö dông vèn
Ho¹t ®éng sö dông vèn ë ®©y bao gåm: ho¹t ®éng cho vay, ho¹t ®éng
ng©n quü, ho¹t ®éng ®Çu t chøng kho¸n.
5
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh
b¹i cña ng©n hµng bëi ®©y lµ ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng.
ChÝnh v× vËy ®©y còng lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro nhÊt. §Ó tr¸nh rñi ro
tÝn dông x¶y ra, viÖc qu¶n lý tiÒn vay ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch rÊt chÆt chÏ,
®Æc biÖt víi mãn vay lín, thêi h¹n cho vay dµi. Tõ ®ã ng©n hµng ph¶i ph©n
chia tÝn dông ra nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh»m môc ®Ých dÔ qu¶n lý.
Ho¹t ®éng ng©n quü nh»m b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng
xuyªn cña ng©n hµng cho kh¸ch hµng. §©y lµ tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc
sinh lêi thÊp nhng tÝnh láng cao vµ ®îc coi nh tiÒn mÆt. Do ®ã ng©n
hµng ph¶i duy tr× tµi s¶n nµy ë møc ®é hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o tÝnh
thanh kho¶n võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi.
Ngoµi ra ng©n hµng cßn sö dông vèn vµo ho¹t ®éng ®Çu t chøng
kho¸n trªn thÞ trêng ®Ó thu lîi nhuËn vµ mét phÇn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh
to¸n cho ng©n hµng.
Ho¹t ®éng trung gian
Ho¹t ®éng trung gian lµ viÖc ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng
mét lo¹t c¸c dÞch vô liªn quan nh chuyÓn tiÒn, thanh to¸n hé kh¸ch hµng
th«ng qua c¸c h×nh thøc ghi chÐp trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, ph¸t hµnh
sÐc, uû nhiÖm thu, uû nhiÖm chi, th tÝn dông, m«i giíi mua b¸n chøng
kho¸n, qu¶n lý hé tµi s¶n, t vÊn cho doanh nghiÖp
Ngµy nay trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu, ho¹t ®éng ng©n
hµng chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t tõ mäi híng, chÝnh v× vËy c¸c ng©n hµng
tiÕn tíi ho¹t ®éng ®a n¨ng trªn nhiÒu lÜnh vùc, cung cÊp nhiÒu dÞch vô kh¸c
nhau. V× vËy c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng còng ngµy cµng t¨ng
thªm nh: kinh doanh ngo¹i hèi, b¶o l·nh, t vÊn, kinh doanh chøng kho¸n,
dÞch vô rót tiÒn tù ®éng, b¶o ®¶m an toµn vËt cã gi¸, nghiÖp vô thuª
mua, TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô ®Òu cã quan hÖ chÆt chÏ hç trî nhau mét mÆt
tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét mÆt mang l¹i lîi nhuËn cho ng©n
hµng.
6
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
2. TÝn dông ng©n hµng.
2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng.
TÝn dông ng©n hµng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ tån t¹i qua c¸c h×nh thøc
x· héi kh¸c nhau. TÝn dông lµ nghiÖp vô chÝnh c¬ b¶n nhÊt cña c¸c NHTM
chÝnh v× vËy nh÷ng vÒ tÝn dông ®· ®îc c¸c nhµ kinh tÕ t×m hiÓu tõ rÊt l©u.
Tuú theo c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau mµ ngêi ta ®a ra nh÷ng kh¸i niÖm
kh¸c nhau vÒ tÝn dông.
Theo c¸ch hiÓu th«ng thêng, tÝn dông lµ mèi quan hÖ giao dÞch gi÷a
hai chñ thÓ dùa trªn nguyªn t¾c tin tëng nhau. Trong ®ã mét bªn chuyÓn
giao tiÒn hoÆc tµi s¶n cho bªn kia sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh,
®ång thêi bªn nhËn tiÒn hay tµi s¶n cam kÕt hoµn tr¶ theo thêi gian tho¶
thuËn. Hay nãi mét c¸ch kh¸c, tÝn dông lµ sù chuyÓn nhîng t¹m thêi mét
lîng gi¸ trÞ díi h×nh thøc hiÖn vËt hay tiÒn tÖ tõ ngêi së h÷u sang ngêi
sö dông, sau ®ã hoµn tr¶ t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai víi mét
lîng gi¸ trÞ lín h¬n.
Theo luËt NHNN, tÝn dông ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “CÊu thµnh mét
nghiÖp vô tÝn dông lµ bÊt cø ®éng t¸c nµo qua ®ã ngêi ®a hay ngêi høa
®a vèn cho ngêi kh¸c dïng, hoÆc cam kÕt b»ng ch÷ ký cho ngêi nµy nh
®¶m b¶o, b¶o chøng hay b¶o l·nh cã thu tiÒn”.
2.2. §Æc ®iÓm tÝn dông ng©n hµng.
Nh vËy, dï c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c, quan ®iÓm vÒ tÝn dông ®Òu thÓ
hiÖn c¸c néi dung sau:
- Ngêi cho vay sÏ chuyÓn giao cho ngêi ®i vay mét lîng gi¸ trÞ
nhÊt ®Þnh. Lîng gi¸ trÞ nµy cã thÓ díi h×nh th¸i tiÒn tÖ hay hiÖn vËt nh
hµng ho¸, m¸y mãc, thiÕt bÞ, bÊt ®éng s¶n.
- Ngêi ®i vay chØ ®îc sö dông t¹m thêi trong mét kho¶ng thêi gian
nhÊt ®Þnh sau khi hÕt h¹n theo tho¶ thuËn ph¶i hoµn tr¶ cho ngêi cho vay.
7
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Gi¸ trÞ ®îc hoµn tr¶ th«ng thêng lín h¬n gi¸ trÞ lóc cho vay hay nãi
c¸ch kh¸c ngêi ®i vay ph¶i tr¶ thªm phÇn lîi tøc.
Nh vËy ë ®©y - tiÒn kh«ng ®îc bá ra ®Ó thanh to¸n hay ®Ó b¸n mµ lµ
®Ó cho vay, tiÒn chØ ®îc nhîng ®i víi ®iÒu kiÖn lµ nã sÏ quay l¹i ®iÓm
xuÊt ph¸t sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh - ®ã lµ ®Æc trng thuéc vÒ b¶n chÊt
cña ngµnh ng©n hµng. Ngoµi ra sù hoµn tr¶ kh«ng chØ ph¶i b¶o tån vÒ mÆt
gi¸ trÞ mµ cßn cÇn cã phÇn t¨ng thªm díi h×nh th¸i lîi tøc. Lîi tøc vÒ tÝn
dông lµ thu nhËp ngêi cho vay nhËn ®îc tõ kho¶n cho vay, nã lµ gi¸ c¶
cña hµng ho¸ cho vay.
2.3. Ph©n lo¹i tÝn dông.
TÝn dông lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n nhÊt vµ còng mang l¹i
lîi nhuËn chñ yÕu còng nh rñi ro cho c¸c ng©n hµng. ChÝnh v× vËy, c¸c nhµ
ng©n hµng lu«n ph¶i t×m ra c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i tÝn dông ®Ó cã thÓ dÔ
dµng qu¶n lý, kiÓm tra tõ ®ã phßng tr¸nh rñi ro tÝn dông. Dùa vµo c¸c tiªu
thøc kh¸c nhau ta cã thÓ ph©n lo¹i tÝn dông nh sau:
C¨n cø vµo thêi gian cña kho¶n vay:
Tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n cho vay theo
hai lo¹i: tÝn dông ng¾n h¹n vµ tÝn dông trung, dµi h¹n.
TÝn dông ng¾n h¹n: §©y lµ h×nh thøc tÝn dông thêng cã thêi h¹n díi
mét n¨m vµ môc ®Ých thêng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thiÕu vèn t¹m thêi nh
phôc vô cho thanh to¸n tiÒn, hµng ho¸, tµi trî vèn lu ®éng hay thanh to¸n
ngo¹i th¬ng.
TÝn dông trung, dµi h¹n:
TÝn dông trung h¹n: §©y lµ h×nh thøc tÝn dông cã thêi h¹n tõ mét ®Õn
n¨m n¨m. C¸c kho¶n vay thêng víi môc ®Ých ®Ó ®Çu t, c¶i tiÕn m¸y mãc,
trang thiÕt bÞ, ®Çu t vµo mét ngµnh kinh doanh míi.Tuy nhiªn c¸c m¸y
mãc trang thiÕt bÞ nµy cÇn cã thêi h¹n khÊu hao kh«ng qu¸ dµi, hay dù ¸n
kinh doanh cÇn cã kÕ ho¹ch thu håi vèn sím, ®Ó cã thÓ kÞp thêi tr¶ vèn cho
ng©n hµng.
8
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
TÝn dông dµi h¹n: §©y lµ c¸c kho¶n tÝn dông ®îc cÊp cã thêi h¹n tõ 6o
th¸ng trë lªn vµ còng thêng ®îc sö dông víi môc ®Ých x©y nhµ xëng,
®Çu t d©y chuyÒn s¶n xuÊt lín, nh÷ng dù ¸n cã thêi h¹n thu håi vèn dµi.
Tuy nhiªn thêi gian cho vay kh«ng qu¸ thêi h¹n ho¹t ®éng cßn l¹i theo
quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp ®¬n vÞ, ph¸p nh©n vµ kh«ng
qu¸ 15 n¨m ®çi víi c¸c dù ¸n ®Çu t phôc vô ®êi sèng.
C¨n cø theo h×nh thøc b¶o ®¶m:
TÝn dông kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n: trong trêng hîp nµy ng©n
hµng cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng mµ kh«ng cÇn cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm
cè hay b¶o l·nh mµ dùa vµo uy tÝn cña kh¸ch hµng. Nh÷ng kh¸ch hµng
®îc cÊp tÝn dông lo¹i nµy thêng lµ nh÷ng kh¸ch hµng quen, ®· cã uy tÝn
víi ng©n hµng vÒ viÖc tr¶ ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî cña m×nh tõ tríc
tíi nay.
TÝn dông cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n: ng©n hµng cÊp tÝn dông cho kh¸ch
hµng dùa trªn c¬ së cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hay b¶o l·nh. Tµi s¶n dïng
®Ó thÕ chÊp cÇm cè cã thÓ lµ nhµ xëng, xe cé, c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c
trang thiÕt bÞ hay c¸c tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, vËt cã gi¸ hay giÊy tê
cã gi¸. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o cho kho¶n vay cã thÓ ®îc thùc hiÖn b»ng sù
b¶o l·nh cña bªn thø ba ®îc ng©n hµng chÊp nhËn.
C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông:
Cho vay s¶n xuÊt kinh doanh: c¸c kho¶n vay nµy thêng ®îc sö dông
®Ó tµi trî vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp hay tµi trî cho viÖc x©y dùng nhµ
xëng, mua s¾m m¸y mãc, thiÕt bÞ, mua nguyªn vËt liÖu
Cho vay tiªu dïng: chñ yÕu phôc vô cho nhu cÇu mua s¾m tiªu dïng
cña c¸c hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n nh mua nhµ cöa, xe m¸y, « t« vµ c¸c
ph¬ng tiÖn cÇn thiÕt kh¸c.
C¨n cø vµo ph¬ng thøc cho vay:
9
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Cho vay theo h¹n møc tÝn dông: theo h×nh thøc nµy ng©n hµng vµ kh¸ch
hµng tho¶ thuËn vµ ký kÕt mét hîp ®ång h¹n møc tÝn dông duy tr× theo thêi
h¹n nhÊt ®Þnh hoÆc theo chu k× s¶n xuÊt kinh doanh.
Cho vay tõng lÇn: ®©y lµ h×nh thøc tÝn dông mµ ng©n hµng vµ kh¸ch
hµng tho¶ thuËn vµ ký kÕt hîp ®ång riªng víi mçi kho¶n vay khi kh¸ch
hµng cã nhu cÇu. Mçi lÇn kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn th× viÖc ký kÕt
hîp ®ång sÏ ®îc thùc hiÖn l¹i tõ ®Çu.
Cho vay tõng dù ¸n ®Çu t: tæ chøc tÝn dông cho kh¸ch hµng vay vèn ®Ó
thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ c¸c
dù ¸n ®Çu t phôc vô ®êi sèng.
Cho vay hîp vèn: ®èi víi nh÷ng kho¶n vay lín, mét ng©n hµng kh«ng
®ñ kh¶ n¨ng hay kh«ng ®îc phÐp cho vay ®ßi hái mét nhãm c¸c TCTD
cïng cho vay. Trong ®ã cã mét tæ chøc tÝn dông ®øng ra lµm ®Çu mèi dµn
xÕp, phèi hîp c¸c TCTD kh¸c ®Ó cho vay.
Cho vay tr¶ gãp: khi vay vèn ng©n hµng vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶
thuËn sè l·i vèn vay ph¶i tr¶ céng víi nî gèc ®îc chia ra ®Ó tr¶ nî thµnh
nhiÒu kú trong hîp ®ång vay.
Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng: ng©n hµng cam kÕt b¶o ®¶m
cho kh¸ch hµng vay vèn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh. Tuy
nhiªn nhiÒu trêng hîp kh¸ch hµng cÇn mét lîng vèn lín h¬n, do ®ã ng©n
hµng vµ kh¸ch hµng thêng tho¶ thuËn mét h¹n møc tÝn dông dù phßng lín
h¬n. §ång thêi kh¸ch hµng vµ ng©n hµng thêng ph¶i quy ®Þnh vÒ thêi h¹n
hiÖu lùc vµ møc phÝ tr¶ cho h¹n møc tÝn dông dù phßng.
Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông: ng©n
hµng chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®ù¬c sö dông sè vèn vay trong ph¹m vi
h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng ho¸ vµ rót tiÒn mÆt t¹i m¸y
rót tiÒn tù ®éng hay ®iÓm øng tiÒn mÆt lµ ®¹i lý cña ng©n hµng.
10
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Cho vay theo h¹n møc thÊu chi: Lµ viÖc cho vay mµ TCTD tho¶ thuËn
b»ng v¨n b¶n ph¸p luËt chÊp thuËn cho kh¸ch hµng chi vît sè tiÒn cã trªn
tµi kho¶n thanh to¸n cña kh¸ch hµng.
C¨n cø vµo ph¬ng thøc tr¶ nî:
Tr¶ nî mét lÇn: kh¸ch hµng vµ ng©n hµng tho¶ thuËn sÏ tr¶ c¶ l·i vµ gèc
mét lÇn duy nhÊt.
Tr¶ nî lµm nhiÒu lÇn: ng©n hµng tÝnh to¸n chia kho¶n nî ra thµnh nhiÒu
kú ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ dÔ dµng tr¶ nî.
Ngoµi ra ng©n hµng cßn sö dông nhiÒu ph¬ng thøc ®Ó ph©n lo¹i kh¸c
nh dùa vµo h×nh th¸i tiÒn tÖ hay dùa vµo ®èi tîng vay... tõ ®ã ®Ó ng©n
hµng cã thÓ dÔ dµng trong viÖc qu¶n lý tr¸nh nguy c¬ x¶y ra rñi ro tÝn dông.
2.4. Vai trß cña ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng.
§iÒu hoµ vèn, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, ®Èy nhanh
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng trong nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng lµ chiÕc cÇu
nèi gi÷a nh÷ng ngêi cã vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ víi nh÷ng
ngêi cÇn vèn ®Ó më réng kinh doanh, tiªu dïng . Trªn c¬ së huy ®éng
nguån vèn trong d©n c hay ®i vay c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c ng©n hµng tiÕn
hµnh cho vay víi c¸c c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ ®ang cÇn vèn ®Ó phôc vô s¶n
xuÊt kinh doanh.
C¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nÕu thiÕu
vèn. Nhê nguån vèn mµ ng©n hµng cho vay doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng
®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ cßn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p
dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña
s¶n phÈm trªn thÞ trêng. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt lu
th«ng hµng ho¸ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. Nh vËy, tÝn
dông ng©n hµng ®· biÕn c¸c ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, thu hót
nhanh chãng c¸c vËt t lao ®éng, nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã kh¸c vµo s¶n
xuÊt.
11
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
TÝn dông ng©n hµng gióp chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. TÝn dông
ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó thùc hiÖn chuyÓn dÞch
c¬ cÊu kinh tÕ. NÕu muèn khuyÕn khÝch ngµnh nghÒ hay thµnh phÇn kinh tÕ
nµo ph¸t triÓn, ng©n hµng sÏ thùc hiÖn u ®·i tÝn dông víi ngµnh nghÒ hay
khu vùc ®ã. Tõ ®ã ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®ã dÔ
dµng tiÕp cËn ®îc vèn vay ng©n hµng, trë thµnh ®ßn bÈy ®Ó gióp ngµnh
nghÒ ®ã ph¸t triÓn.
§Ó thùc hiÖn ®îc viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo môc ®Ých ®·
®Þnh, c¸c nhµ ng©n hµng cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ thùc thi chÝnh s¸ch tÝn
dông phï hîp ®Ó cã thÓ t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.
§iÒu nµy ®ang lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ë níc ta, trong t×nh tr¹ng
c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn nay cßn nhiÒu bÊt hîp lý. §Æc biÖt trong qu¸ tr×nh
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp sang nÒn
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy
sù t¨ng trëng cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô, th¬ng m¹i, du
lÞch bëi ë níc ta tû träng ngµnh n«ng nghiÖp chiÕm qu¸ lín trong khi tû
träng c¸c ngµnh kh¸c cßn qu¸ thÊp so víi c¸c níc trªn thÕ giíi. §Ó lµm
®îc ®iÒu nµy chÝnh s¸ch tÝn dông ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng, chó
träng vµo c«ng t¸c tÝn dông nh vËy sÏ lµ mét biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn thµnh
c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
KÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng linh ho¹t cu¶ c¸c doanh nghiÖp. Trong
thêi ®¹i ngµy nay, khi th«ng tin vµ c«ng nghÖ th«ng tin thay ®æi liªn tôc vµ
ph¸t triÓn mét c¸ch rÊt nhanh chãng, c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n ®øng
tríc yªu cÇu cÇn ph¶i thay ®æi cho phï hîp nhu cÇu cña thêi ®¹i. §Ó thùc
hiÖn ®îc ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn thay ®æi
m¸y mãc, kü thuËt thay n©ng cÊp nhµ xëng, ®æi míi s¶n phÈm vµ ng©n
hµng chÝnh lµ n¬i cung cÊp vèn trung vµ dµi h¹n tèt nhÊt cho c¸c doanh
nghiÖp. Qua ®ã, ng©n hµng sÏ mang ®Õn cho doanh nghiÖp c¬ héi ®Ó ®æi
míi kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng cña doanh nghiÖp. Kh«ng chØ vËy, tÝn dông
12
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
ng©n hµng cßn thêng xuyªn bæ xung vèn lu ®éng cho doanh nghiÖp trong
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¸c c¬ héi ®Çu t.
TÝn dông ng©n hµng gióp t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, gi¶m lîng
tiÒn mÆt trong lu th«ng. Qua ®ã tÝn dông ng©n hµng gióp Nhµ níc t¨ng
cêng qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ. Th«ng qua tÝn dông, ng©n hµng huy ®éng
®îc mét lîng lín tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn cho vay, ®Çu
t vµo s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng cÇn ph¸t hµnh thªm tiÒn mÆt. Qua ®ã,
ng©n hµng cßn thùc hiÖn ®îc nhiÖm vô ®iÒu hoµ vèn gi÷a c¸c vïng c¸c
ngµnh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ qua ®ã viÖc qu¶n lý, lu th«ng tiÒn tÖ sÏ ®îc
thùc hiÖn tèt h¬n. Ho¹t ®éng tÝn dông cµng më réng th× cµng h¹n chÕ
ph¬ng thøc thanh tãan dïng tiÒn mÆt do ng©n hµng sö dông ph¬ng thøc
chuyÓn kho¶n, L/C ... tõ ®ã gi¶m chi phÝ lu th«ng tiÒn mÆt trong nÒn kinh
tÕ.
TÝn dông ng©n hµng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy qu¸ tr×nh
më réng quan hÖ giao lu kinh tÕ quèc tÕ. Trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ,
mèi quan hÖ gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc ®îc më réng vµ
ph¸t triÓn ®a d¹ng c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. §©y lµ mét trong nh÷ng
nh©n tè quan träng t¹o ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trªn
thÕ giíi trong ®ã cã níc ta. Thùc hiÖn chñ tr¬ng më réng hîp t¸c kinh tÕ,
t¨ng cêng c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i do ®ã ®Çu t vèn tÝn dông thóc ®Èy xuÊt
khÊu hµng ho¸ lµ mèi quan t©m cña c¸c ng©n hµng trong t×nh h×nh hiÖn nay.
Ng©n hµng víi t c¸ch lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ, th«ng qua ho¹t ®éng
cho vay sÏ trë thµnh nÒn t¶ng, lµ ngêi cung cÊp vèn cho c¸c nhµ ®Çu t
kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. Tõ ®ã ng©n hµng sÏ trë thµnh ®ßn bÈy
thóc ®Èy qu¸ tr×nh më réng vµ giao lu kinh tÕ quèc tÕ, lµ ph¬ng tiÖn nèi
liÒn nÒn kinh tÕ c¸c níc.
Qua ®ã ta thÊy, tÝn dông ng©n hµng cã mét vai trß ®Æc biÖt quan träng
®èi víi nÒn kinh tÕ, lµ ph¬ng tiÖn, c«ng cô Nhµ níc kh«ng chØ cã thÓ sö
dông ®Ó qu¶n lý, kiÓm so¸t mµ cßn sö dông ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ, thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng cña Nhµ níc.
13
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
3. TÝn dông ng¾n h¹n.
3.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng¾n h¹n.
TÝn dông ng¾n h¹n lµ mét ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng th¬ng m¹i
®îc ph©n theo thêi gian cña kho¶n vay. §ã lµ nh÷ng kho¶n vay cã thêi h¹n
ng¾n- díi 1 n¨m do ®ã kho¶n vay nµy thêng ®îc dïng ®Ó ®¸p øng nhu
cÇu thiÕu vèn t¹m thêi nh phôc vô cho thanh to¸n hµng ho¸, tµi trî, bæ
xung vèn lu ®éng hay thanh to¸n ngo¹i th¬ng vµ phôc vô nhu cÇu sinh
ho¹t.
3.2. §Æc ®iÓm.
- Do nguån vèn tÝn dông ng¾n h¹n dïng ®Ó cung cÊp vèn cho chi tiªu,
mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ l¬ng, bæ xung vèn lu ®éng nªn sè vèn vay
thêng nhá, nguån vèn ®îc quay vßng nhiÒu. Trong khi ®ã ®èi tîng sö
dông vèn tõ nguån trung vµ dµi h¹n thêng lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cã thêi
gian sö dung l©u dµi v× vËy thêi gian sö dông vèn l©u, nguån vèn kh«ng
®îc quay vßng nhiÒu.
- Thêi h¹n thu håi vèn nhanh: do vèn tÝn dông ng¾n h¹n thêng ®îc
sö dông ®Ó bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt trong ng¾n h¹n, ®Ó ®¶m b¶o c©n b»ng
ng©n quü, gióp doanh nghiÖp ®èi phã víi nh÷ng chªnh lÖch thu chi trong
ng¾n h¹n... Th«ng thêng nh÷ng thiÕu hôt nµy chØ mang tÝnh t¹m thêi hay
mang tÝnh mïa vô, sau ®ã kho¶n thiÕu hôt nµy sÏ ®îc bï ®¾p hoÆc sÏ sím
thu l¹i díi h×nh th¸i tiÒn tÖ v× vËy thêi gian thu håi vèn sÏ nhanh.
- Rñi ro do tÝn dông ng¾n h¹n mang l¹i th«ng thêng kh«ng cao. Do
kho¶n vay chØ cung cÊp trong thêi gian ng¾n v× vËy Ýt chÞu ¶nh hëng cña sù
biÕn ®éng kh«ng thÓ lêng tríc cña nÒn kinh tÕ nh c¸c kho¶n tÝn dông
trung vµ dµi h¹n. Ngoµi ra, c¸c kho¶n vay ®îc cung cÊp cho c¸c ®¬n vÞ s¶n
xuÊt kinh doanh theo h×nh thøc chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸, dùa trªn tµi
s¶n b¶o ®¶m, b¶o l·nh... ®ång thêi kho¶n vay thêng ®ù¬c tiÕn hµnh khi cã
nhu cÇu cÊp thiÕt vÒ vèn ng¾n h¹n vµ ch¾c ch¾n sÏ cã kho¶n thu bï ®¾p
trong t¬ng lai v× vËy rñi ro mang ®Õn thêng thÊp.
14
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- L·i suÊt thÊp: l·i suÊt cho vay ®îc hiÓu lµ kho¶n chi phÝ ngêi ®i
vay tr¶ cho nhu cÇu sö dông tiÒn t¹m thêi cña ng¬× kh¸c. ChÝnh v× rñi ro
mang l¹i cña kho¶n vay thêng kh«ng cao do ®ã l·i suÊt ngêi ®i vay ph¶i
tr¶ th«ng thêng nhá h¬n l·i suÊt kho¶n vay tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¬ng
øng.
- H×nh thøc tÝn dông phong phó: §Ó ®¸p øng nhu cÇu hÕt søc ®a d¹ng
cña kh¸ch hµng, ®Ó gãp phÇn ph©n t¸n rñi ro, ®ång thêi ®Ó t¨ng cêng søc
c¹nh tranh trªn thÞ trêng tÝn dông, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng ngõng
ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc cho vay trong nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n cña
m×nh. §iÒu ®ã ®· lµm cho c¸c h×nh thøc tÝn dông ng¾n h¹n rÊt phong phó
nh: nghiÖp vô øng tríc, nghiÖp vô thÊu chi, nghiÖp vô chiÕt khÊu...
- Lµ lo¹i h×nh kinh doanh chñ yÕu t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. XuÊt
ph¸t tõ ®Æc trng cña ng©n hµng th¬ng m¹i: lµ ng©n hµng kinh doanh tiÒn
göi, mµ trong ®ã chñ yÕu lµ tiÒn göi ng¾n h¹n, nªn ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng
thanh kho¶n cña m×nh, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· cho vay chñ yÕu lµ
ng¾n h¹n.
3.3. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng¾n h¹n
3.3.1. ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu
ChiÕt khÊu lµ mét nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n cña ng©n hµng th¬ng
m¹i, trong ®ã ng©n hµng trao cho ngêi cã tr¸i phiÕu mét sè tiÒn b»ng gi¸
trÞ ®¸o h¹n cña tr¸i phiÕu trõ ®i mét sè tiÒn l·i, hoa hång vµ mét sè chi phÝ
kh¸c. TiÒn l·i tÝnh tõ ngµy chiÕt khÊu tíi ngµy ®¸o h¹n tr¸i phiÕu.
Chøng tõ chiÕt khÊu cã mét sè ®Æc trng lµ: chøng tõ cã gi¸ ; ®îc
thanh to¸n sè tiÒn ®óng b»ng mÖnh gi¸ chøng tõ chiÕt khÊu; thêi h¹n thanh
to¸n lµ thêi h¹n ng¾n ( 90 ®Õn 180 ngµy).
Trong nghiÖp vô chiÕt khÊu, ng©n hµng ®a cho kh¸ch hµng cña m×nh
mét sè tiÒn ®Ó sö dông ngay vµ chØ thu sè tiÒn ®ã vÒ khi tr¸i phiÕu ®¸o h¹n.
VÒ nguyªn t¾c, ng©n hµng cã thÓ nhËn chiÕt khÊu tÊt c¶ c¸c tr¸i phiÕu
nhng th«ng thêng ng©n hµng thÝch nhÊt lµ hèi phiÕu.
15
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chiÕt khÊu, kh¸ch hµng ph¶i nép cho ng©n
hµng c¸c lo¹i giÊy tê sau:
- §¬n xin chiÕt khÊu
- B¶ng kª th¬ng phiÕu kÌm theo c¸c th¬ng phiÕu xin chiÕt khÊu.
Sau khi nhËn ®îc c¸c hå s¬, ng©n hµng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh c¸c mÆt
sau:
- TÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña c¸c th¬ng phiÕu
- Xem xÐt mèi quan hÖ th¬ng m¹i cña c¸c chñ thÓ liªn quan ®Õn
th¬ng phiÕu.
- Nghiªn cøu kh¶ n¨ng tr¶ nî cña c¸c chñ thÓ cã liªn quan, ®Æc biÖt lµ
ngêi thô lÖnh (ngêi ph¶i thanh to¸n th¬ng phiÕu) vµ ngêi thô hëng
(ngêi xin chiÕt khÊu).
Ng©n hµng chØ chÊp nhËn chiÕt khÊu nh÷ng th¬ng phiÕu ®ñ ®iÒu kiÖn
sau:
- Cßn thêi h¹n thanh to¸n theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ níc
- Ph¶i hîp lÖ vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung
- §èi víi hèi phiÕu th× ph¶i cã ch÷ ký chÊp nhËn cña ngêi thô t¹o
- Kh¸ch hµng ph¶i chuyÓn nhîng quyÒn së h÷u cho ng©n hµng díi
h×nh thøc ký hËu.
Sau khi thÈm ®Þnh, ng©n hµng lo¹i trõ nh÷ng th¬ng phiÕu kh«ng ®ñ
®iÒu kiÖn chiÕt khÊu hay cßn nghi ngê kh¶ n¨ng thanh to¸n, råi tÝnh sè tiÒn
ng©n hµng tr¶ cho kh¸ch hµng theo c¸c th¬ng phiÕu nhËn chiÕt khÊu.
§Õn thêi h¹n thanh to¸n th¬ng phiÕu, ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh thu nî ë
ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n th¬ng phiÕu. NÕu ngêi nµy kh«ng
thanh to¸n, ng©n hµng cã thÓ chän mét trong hai c¸ch xö lý sau:
- Ng©n hµng cã thÓ trÝch tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña ngêi xin
chiÕt khÊu ®Ó thu håi, sau ®ã tr¶ l¹i th¬ng phiÕu ®Ó hä tù ®ßi nî.
16
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Ng©n hµng tiÕn hµnh thñ tôc ®Ó truy ®ßi sè nî: theo luËt ®Þnh, ng©n
hµng cã quyÒn chØ ®Þnh mét trong sè nh÷ng ngêi tham gia ký chuyÓn
nhîng th¬ng phiÕu ®Ó tr¶ nî cho ng©n hµng. Trong trêng hîp nµy, ng©n
hµng thêng chØ ®Þnh ngêi nµo cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh nhÊt.
¦u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña nghiÖp vô chiÕt khÊu:
ChiÕt khÊu lµ mét nghiÖp vô tÝn dông cã kh¸ nhiÒu u ®iÓm, ®ã lµ:
- ChiÕt khÊu lµ nghiÖp vô Ýt rñi ro, kh¶ n¨ng thu håi nî cña ng©n hµng
lµ kh¸ ch¾c ch¾n.
- §©y lµ h×nh thøc tÝn dông kh¸ ®¬n gi¶n, Ýt phiÒn phøc víi ng©n
hµng.
- ChiÕt khÊu kh«ng lµm ®ãng b¨ng vèn cña ng©n hµng v× thêi h¹n
chiÕt khÊu ng¾n vµ ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ kh¸ dÔ dµng xin t¸i chiÕt
khÊu th¬ng phiÕu ë Ng©n hµng Nhµ níc.
- TiÒn cÊp cho kh¸ch hµng khi chiÕt khÊu thêng ®îc chuyÓn vµo tµi
kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng, bëi vËy nã l¹i t¹o nguån vèn cho ng©n
hµng.
- TÊt c¶ nh÷ng ai kÝ tªn vµo th¬ng phiÕu ®Òu cã tr¸ch nhiÖm thanh
to¸n vµ trong thùc tÕ kh«ng mét doanh nghiÖp nµo tõ chèi thanh to¸n do ®ã
®©y lµ h×nh thøc cho vay Ýt rñi ro nhÊt.
Tuy vËy, trong nghiÖp vô chiÕt khÊu, ng©n hµng th¬ng m¹i vÉn cã thÓ
gÆp ph¶i rñi ro do ba nguyªn nh©n c¬ b¶n sau:
- Ng©n hµng nhËn chiÕt khÊu nh÷ng th¬ng phiÕu gi¶ m¹o.
- GiÊy nhËn nî lu©n chuyÓn theo d©y chuyÒn trong ®ã cã mét kh©u
háng dÉn ®Õn khã kh¨n trong thanh to¸n.
- C«ng ty mÑ ph¸t hµnh cho C«ng ty ty con nhng C«ng ty mÑ ph¸
s¶n.
17
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
3.3.2. NghiÖp vô tÝn dông ng©n quü
TÝn dông ng©n quü lµ nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n mµ trong ®ã ng©n
hµng cho kh¸ch hµng vay ®Ó ®¶m b¶o sù c©n ®èi ng©n quü hµng ngµy cña
kh¸ch hµng vµ ®îc thùc hiÖn díi hai h×nh thøc chñ yÕu lµ øng tríc trªn
tµi kho¶n hoÆc thÊu chi.
3.3.2.1. øng tríc trªn tµi kho¶n
øng tríc trªn tµi kho¶n lµ lo¹i tÝn dông mµ ng©n hµng cho kh¸ch hµng
vay tiÒn b»ng c¸ch më vµ øng cho hä mét sè tiÒn trªn tµi kho¶n cña kh¸ch
hµng t¹i ng©n hµng. Tõ tµi kho¶n ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ ký phiÕu lÜnh tiÒn
tíi møc tÝn dông mµ ng©n hµng cÊp cho m×nh.
NÕu c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®¶m b¶o th× tÝn dông øng tríc bao gåm: øng
tríc cã ®¶m b¶o vµ øng tríc kh«ng ®¶m b¶o.
-
øng tríc cã b¶o ®¶m: khi nµo kh¸ch hµng thùc sù vay tiÒn thi ph¶i
thÕ chÊp hay cÇm cè mét tµi s¶n hay mét gi¸ trÞ lµm ®¶m b¶o nhÊt ®Þnh cho
kho¶n tiÒn vay ®ång thêi kh¸ch hµng ph¶i ký mét lÖnh phiÕu trao cho ng©n
hµng gi÷ cam kÕt hoµn tr¶ sè tiÒn ®· vay vµo thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh.
-
Trong trêng hîp kh«ng cã tµi s¶n b¶o ®¶m, hay tµi s¶n b¶o ®¶m
kÐm gi¸ trÞ kh¸ch hµng cã thÓ nhê mét ngêi cã tµi s¶n b¶o l·nh sè nî ®ã
b»ng mét tê cam kÕt. Ngêi b¶o l·nh do kh¸ch hµng chän nhng ph¶i ®îc
sù chÊp nhËn cña ng©n hµng.
NÕu c¨n cø vµo c¸c thøc sö dông tiÒn vay th× tÝn dông øng tríc cã hai
c¸ch sö dông tiÒn vay:
- Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång tÝn dông, ng©n hµng tiÕn hµnh cho vay
theo møc cho vay ®· tho¶ thuËn, ng©n hµng chuyÓn toµn bé sè tiÒn cho vay
vµo tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®Ó doanh nghiÖp tuú ý
sö dông theo nhu cÇu. §©y lµ c¸ch cho vay mµ c¸c ng©n hµng thêng ¸p
dông.
18
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Kh¸ch hµng ®îc sö dông dÇn sè tiÒn vay trªn tµi kho¶n vay (tµi
kho¶n øng tríc). ViÖc sö dông b»ng c¸ch ph¸t hµnh sÐc ®Ó chi tr¶ mang sè
hiÖu tµi kho¶n øng tríc. Khi tê sÐc do kh¸ch hµng ph¸t hµnh quay trë vÒ
ng©n hµng th× ng©n hµng trÝch tµi kho¶n vay ®Ó chi tr¶.
Kh¸ch hµng cã thÓ sö dông tiÒn vay mét hoÆc nhiÒu lÇn. NÕu kh¸ch
hµng ph¸t hµnh sÐc ®Ó chi tr¶ (mang sè hiÖu tµi kho¶n vay) vît møc cho
vay ®· tho¶ thuËn th× ng©n hµng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi do ph¸t hµnh
sÐc kh«ng cã tiÒn b¶o chøng.
§©y lµ mét trong hai h×nh thøc tÝn dông øng tríc mµ c¸c ng©n hµng
th¬ng m¹i cã thÓ ¸p dông song kh«ng phæ biÕn.
¦u, nhîc ®iÓm cña lo¹i tÝn dông øng tríc
¦u ®iÓm:
- §èi víi ng©n hµng: vèn ng©n hµng cho vay thêng kh«ng ph¶i rót
ngay mét lóc v× nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng ph¸t sinh dÇn dÇn vµ nÕu
kh¸ch hµng dïng tiÒn øng tríc ®ã vµo viÖc thanh to¸n cho kh¸ch hµng
kh¸c cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng Êy th× nguån vèn cña ng©n hµng kh«ng bÞ
hao hôt. MÆt kh¸c, víi c¸ch cho vay nµy th× ng©n hµng ®îc hëng mét
kho¶n l·i tÝnh trªn toµn bé sè tiÒn øng tríc trong suèt thêi gian cho vay dï
kh¸ch hµng cã sö dông hÕt hay kh«ng hÕt sè tiÒn ®ã.
- §èi víi kh¸ch hµng: ®îc sö dông vèn mét c¸ch chñ ®éng. Cã thÓ
®¸p øng tÝnh thêi vô vÒ vèn cña hä.
Nhîc ®iÓm:
- §èi víi ng©n hµng: lo¹i cho vay nµy cã rÊt nhiÒu rñi ro do ng©n
hµng khã kiÓm so¸t viÖc sö dông tiÒn vay cña kh¸ch hµng.
- §èi víi kh¸ch hµng th× ph¶i chÞu toµn bé l·i tÝnh trªn sè tiÒn cho
vay trong thêi gian ®· tho¶ thuËn (dï thùc tÕ hä kh«ng sö dông hÕt).
19
tailieuonthi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
3.3.2.2. ThÊu chi.
ThÊu chi lµ lo¹i tÝn dông mµ qua ®ã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng
®îc sö dông vît qu¸ sè tiÒn mµ hä ®· ký th¸c ë ng©n hµng trªn tµi kho¶n
v·ng lai víi mét sè lîng vµ thêi h¹n nhÊt ®Þnh. XuÊt ph¸t tõ viÖc nÕu
doanh nghiÖp cã sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi míi ®îc quyÒn chi tiªu,
nhng do mét lý do nµo ®ã mµ sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng ®ñ ®¸p
øng nhu cÇu chi tiªu. Trêng hîp ®ã ng©n hµng cã thÓ xem xÐt chÊp nhËn
®Ó kh¸ch hµng ®îc quyÒn chi tiªu mét sè tiÒn vît qu¸ sè hiÖn cã trªn tµi
kho¶n. Môc ®Ých cña ng©n hµng chØ ®Ó gióp kh¸ch hµng gi¶i quyÕt khã
kh¨n t¹m thêi vÒ tµi chÝnh.
Tµi kho¶n v·ng lai lµ tµi kho¶n cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt, trong ®ã kh¸ch
hµng vµ ng©n hµng cam kÕt tr¶ nî lÉn nhau b»ng ph¬ng ph¸p bï trõ. Víi
nh÷ng tµi kho¶n tiÒn göi kh¸c, kh¸ch hµng chØ ®îc phÐp sö dông trong giíi
h¹n sè d cã cña tµi kho¶n ®ã, nÕu sö dông qu¸ sè tiÒn trªn lµ vi ph¹m v×
ph¸t hµnh sÐc kh«ng cã hay thiÕu tiÒn b¶o chøng. Song ®èi víi tµi kho¶n
v·ng lai, gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cã thÓ tho¶ thuËn cho phÐp tµi
kho¶n d cã hoÆc d nî, sè d nî ®îc hai bªn tho¶ thuËn ®Õn mét giíi h¹n
tèi ®a nµo ®ã (h¹n møc d nî), qu¸ h¹n møc nµy th× c¸c tê sÐc cña kh¸ch
hµng bÞ coi nh thiÕu hay kh«ng cã b¶o chøng.
Nh vËy, nÕu tµi kho¶n d cã th× sè d ®ã thÓ hiÖn tiÒn göi cña kh¸ch
hµng ë ng©n hµng vµ th«ng thêng ng©n hµng ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng l·i
tiÒn göi. NÕu tµi kho¶n d nî th× sè nî ®ã thÓ hiÖn tiÒn ng©n hµng cho vay
vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l·i tiÒn vay cho ng©n hµng.
§iÒu kiÖn ®i vay cña kh¸ch hµng:
- §¬n vÞ cã t×nh h×nh tµi chÝnh tèt.
- Nhu cÇu chi tiªu ®ã thùc sù lµ bøc b¸ch vµ kh«ng qu¸ lín nh nhu
cÇu tr¶ l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
- Kh¸ch hµng cÇn chøng minh ®îc lµ sÏ cã nguån thu ®Ó tr¶
Qua phÇn tr×nh bµy trªn, ta thÊy tÝn dông thÊu chi cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
20
- Xem thêm -