Tài liệu Luận văn quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại tổng công ty xây lắp dầu khí nghệ an

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -------------------------- CAO VĂN DŨNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI TỔNG CÔNG TY XÂY LẮP DẦU KHÍ NGHỆ AN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -------------------------- CAO VĂN DŨNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CÔNG TRÌ NH TẠI TỔNG CÔNG TY XÂY LẮP DẦU KHÍ NGHỆ AN Chuyên nghành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN DUY LẠC XÁC NHẬN CỦ A GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦ A CHỦ TICH HĐ ̣ CHẤM LUẬN VĂN TS. Nguyễn Duy La ̣c PGS.TS. Trầ n Anh Tài Hà Nội -2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi Cao Văn Dũng - Tác giả luận văn này xin cam đoan rằng công trình này là do tôi thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của thầy giáo TS. Nguyễn Duy Lạc, công trình này chƣa đƣợc công bố lần nào. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung và lời cam đoan này. Hà nội, ngày 22 tháng 5 năm 2015 Tác giả luận văn Cao Văn Dũng i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình tham gia lớp học Thạc Sỹ Quản lý kinh tế tại trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội, tôi đã đƣợc học các môn học về Kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô, Quản lý nhà nƣớc về kinh tế , Quản trị chiến lƣơ ̣c trong tổ chƣ́c công, Quản lý công và lãnh đạo , Chính sách xã hội và sƣ̣ lƣ̣a cho ̣n các vấ n đề ... do các giảng viên của Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội giảng dạy. Các thầy cô đã rất tận tình và truyền đạt cho chúng tôi khối lƣợng kiến thức rất lớn, giúp cho tôi có thêm lƣợng vốn tri thức để phục vụ tốt hơn cho công việc nơi công tác, có đƣợc khả năng nghiên cứu độc lập và có năng lực để tham gia vào công tác quản lý trong tƣơng lai. Xuất phát từ kinh nghiệm trong quá trình công tác nhiều năm, với vốn kiến thức đƣợc học và qua tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu, văn bản qui định của pháp luật, Nhà nƣớc Việt Nam, các bài báo, bài viết trên các tạp chí chuyên ngành về lĩnh vực đầu tƣ xây dựng công trình, tôi đã lựa chọn đề tài luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ tiêu đề “Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An”. Với thời gian nghiên cứu có hạn, trong khi vấn đề nghiên cứu rộng và phức tạp. Mặc dù đƣợc sự tận tình giúp đỡ của các đồng nghiệp mà đặc biệt là sự chỉ bảo tận tình của thầy giáo TS. Nguyễn Duy La ̣c, nhƣng sự hiểu biết của bản thân còn hạn chế, chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận đƣợc sự góp ý chia sẻ của các thầy cô và những ngƣời quan tâm đến lĩnh vực đầu tƣ xây dựng để đề tài nghiên cứu đƣợc hoàn thiện hơn. Tác giả luận văn xin bày tỏ lòng biết ơn đối với nhà trƣờng, các giảng viên hƣớng dẫn và cơ quan Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An đã tận tình giúp đỡ tác giả hoàn thiện luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................vii DANH MỤC HÌNH ................................................................................................ viii PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục đích và nhiê ̣m vu ̣ nghiên cứu.......................................................................... 2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 3 4. Nhƣ̃ng điể m mới của Luận văn .............................................................................. 4 5. Kết cấu luận văn ..................................................................................................... 4 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CƢ́U, CƠ SỞ LÝ LUẬN ........ 5 1.1 Tổ ng quan tình hình nghiên cƣ́u............................................................................................. 5 1.2 Những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tƣ XDCT........................................ 6 1.2.1 Khái niệm dự án đầu tƣ xây dựng.............................................................................................. 6 1.2.2 Đặc điểm của dự án đầu tƣ xây dựng công trình..................................................................... 7 1.2.3 Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tƣ xây dựng....................................................................... 8 1.2.4 Các hình thức quản lý thực hiện dự án ............................................................................ 11 1.2.5 Các chủ thể tham gia quản lý dự án đầu tƣ xây dựng ........................................................... 13 1.3 Nội dung quản lý dự án đầu tƣ xây dựng ................................................................................... 14 1.3.1 Quản lý thời gian của dự án ...................................................................................................... 14 1.3.2 Quản lý chi phí dự án................................................................................................................. 14 1.3.3 Quản lý chất lƣợng dự án .......................................................................................................... 16 1.3.4 Quản lý nguồn nhân lực ............................................................................................................ 17 1.3.5 Quản lý rủi ro trong dự án ......................................................................................................... 17 1.4 Nhƣ̃ng nhân tố ảnh hƣởng đếquản n lý dự án ........................................................................... 17 iii 1.5 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý dự ............................................................................. án 19 1.6 Kinh nghiệm về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng ở Việt Nam và kinh nghiệm Nƣớc ngoài20 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ............................. 22 2.1 Cơ sở lý luâ ̣n nghiên cƣ́u ................................................................................... 22 2.2 Phƣơng pháp nghiên cƣ́u .................................................................................... 22 2.3 Điạ điể m và thời gian nghiên cƣ́u ...................................................................... 23 2.3.1 Điạ điể m nghiên cƣ́u ....................................................................................... 23 2.3.2 Thời gian nghiên cƣ́u ...................................................................................... 23 2.4 Phân tić h dữ liê ̣u................................................................................................. 24 2.4.1 Phân tích, so sánh dữ liê ̣u ................................................................................ 24 2.4.2 Công cu ̣ phầ n mề m phân tić h dữ liê ̣u.............................................................. 24 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI TỔNG CÔNG TY XÂ Y LẮP DẦU KHÍ NGHÊ ̣ AN GIAI ĐOẠN 2009-2013 ..................................................................................................... 25 3.1 Tổng quan về Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ........................................................... 25 ̣ An 3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ...................................................................................... 25 3.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Tổng công ty xây lắp Dầu khí Nghệ An .................................. 28 3.1.3 Cơ cấu tổ chức và bộ máy của PVNC ................................................................................. 29 3.1.4 Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh.............................................................................. 34 3.2 Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình tại Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An .................................................................................................................................. 38 3.2.1 Giới thiệu về các dự án do Công ty làm chủ đầu tƣ............................................................. 38 3.2.2 Thực trạng hình thức tổ chức quản lý dự án tại Công ty.................................................... 42 3.2.3 Thực trạng quy trình quản lý dự án tại công ty..................................................................... 44 3.2.4 Thực trạng cơ chế quản lý dự án tại BQLDA của Công ty............................................... 45 3.2.5 Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình......................................... 46 3.3 Đánh giá công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình tại Tổng công ty xây lắp Dầu khí Nghệ An .......................................................................................................................................... 60 3.3.1 Những kết quả đạt đƣợc............................................................................................................. 60 iv 3.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân.............................................................................................. 65 CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NH ẰM TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QU ẢN LÝ DỰ ÁN ĐẨU TƢ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI TỔNG CÔNG TY XÂY LẮP DẦU KHÍ NGHÊ ̣ AN ....................................................................................... 71 4.1 Định hƣớng và mục tiêu phát triển của công ty trong giai đoạn 2015 -2020, tầ m nhìn đế n 2025 ....................................................................................................................................................... 71 4.2 Đề xuất mô ̣t số giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý dƣ̣ án ta ̣i Tổng công ty xây lắp Dầu khí Nghệ An .......................................................................................................................................... 71 4.2.1 Đổi mới cơ cấu tổ chức ............................................................................................................ 72 4.2.2 Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực...................................................................................... 74 4.2.3 Nâng cao chất lƣợng công tác quản lý chi phí ....................................................................... 76 4.2.4 Nâng cao chất lƣợng quá trình lập kế hoạch trong quản lý dự án ....................................... 77 4.2.5 Nâng cao chất lƣợng công tác quản lý tiến độ của dự án ..................................................... 78 4.2.6 Nâng cao chất lƣợng công tác quản lý chất lƣợng................................................................. 79 4.3 Một số kiến nghị với các cơ quan ban ngành có thẩm quyền của Nhà Nƣớc . 80 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 BQLDA 2 CĐT 3 HĐCĐ 4 TGĐ Tổ ng giám đốc 5 PVN Tâ ̣p đoàn Dầ u khí Quố c gia Viê ̣t Nam 6 PVC Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Viê ̣t Nam 7 PVNC Tổ ng Công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An 8 TGĐ 9 TKKT-TDT Ban Quản lý dự án Chủ đầu tƣ Hội đồng cổ đông Tổ ng giám đố c Thiết kế kỹ thuật - Tổng dự toán vi DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Nội dung Bảng 1 Bảng 3.1 Mô ̣t số chỉ tiêu tài chính tính đế n hế t năm 2013. 2 Bảng 3.2 Mô ̣t số chỉ tiêu sản xuấ t kinh doanh của Tổ ng công ty. Trang 35 37 Mô ̣t số thông số chiń h của dƣ̣ án Khu nhà ở 3 Bảng 3.3 chung cƣ Dầu khí Trƣờng Thi – TP Vinh – Tỉnh 39 Nghệ An. 4 Bảng 3.4 5 Bảng 3.5 Mô ̣t số thông số chiń h của dƣ̣ án Tòa nhà Dầu khí Nghệ An. Giá trị quyết toán sơ bộ dự án Khu nhà ở chung cƣ Dầu khí Trƣờng Thi - TP Vinh - Nghệ An. vii 40 55 DANH MỤC HÌNH STT Hình Nội dung Trang 1 Hình 1.1 Hình thức chủ đầu tƣ trực tiếp quản lý dự án 2 Hình 1.2 3 Hình 1.3 Các chủ thể tham gia quản lý dự án 13 4 Hình 1.4 Phƣơng pháp xác định tổng mức đầu tƣ 16 5 Hình 3.1 6 Hình 3.2 7 Hình 3.3 8 Hình 4.1 Tổ chƣ́c dƣ̣ án theo mô hiǹ h ma trâ ̣n. Chủ đầu tƣ thuê tổ chức tƣ vấn Quản lý điều hành dự án Sơ đồ tổ chƣ́c Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An. Quy trình QLDA ta ̣i Ban quản lý dƣ̣ án Tổ ng công ty. Tiế n đô ̣ thực hiện dự án Khu nhà ở chung cƣ Dầu khí Trƣờng thi. viii 12 13 30 44 49 74 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngành xây dựng có một ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia và đƣợc coi là một ngành công nghiệp đặc biệt tạo ra cơ sở ha ̣ tầ ng cho nề n kinh tế . Ngành xây dựng phát triển là tiền đề để các ngành công nghiệp khác phát triển theo. Đi cùng với sƣ̣ phát triể n của nề n kinh tế nhƣ̃ng năm qua, ngành xây dựng Việt Nam đã và đang phát triển với tố c đô ̣ nhanh, thu hút mô ̣t lƣơ ̣ng vố n và nguồ n nhân lƣ̣c lớn của nề n kinh tế, đồ ng thời ngành xây dựng cũng đóng góp đáng kể vào GDP của Việt Nam. Con số thố ng kê của năm 2013 cho thấ y : Lĩnh vực xây dựng tăng trƣởng 7% so với năm 2012 và đóng góp 77,041 tỷ đồng chiếm tỷ trọng 5,94% GDP cả nƣớc và đƣơ ̣c đánh giá là mô ̣t trong nhƣ̃ng yế u tố tić h cƣ̣c trong tăng trƣởng kinh tế của năm 2013; Vố n đầ u tƣ nƣớc ngoài (FDI) cho ngành xây dƣ̣ng cũng đa ̣t đin̉ h với số vố n đăng ký lên đế n 21,6 tỷ USD, tăng gầ n 55% so với năm 2012. Nề n kinh tế càng phát triể n thì nhu cầ u về xây dƣ̣ng cơ sở ha ̣ tầ ng phu ̣c vụ sinh hoạt và sản xuất của mọi lĩnh vực, mọi địa phƣơng cũng tăng theo. Để đáp ứng nhu cầu đó, ngành xây dựng cũng đã vƣơn lên trên mọi mặt góp phần tạo nên dáng dấp mới cho đất nƣớc nhƣ các khu đô thị mới , các công trình công nghiê ̣p lớn, hê ̣ thố ng cơ sở ha ̣ tầng giao thông đƣơ ̣c nâng cấ p và hiê ̣n đa ̣i hóa. Ngành xây dựng luôn đóng vai trò chủ đạo trong việc xây dựng và phát triể n kinh tế . Vì vậy, viê ̣c tăng cƣờng nâng cao chấ t lƣơ ̣ng quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng là mô ̣t vấ n đề cấ p thiế t , đảm bảo cho các dƣ̣ án đầ u tƣ xây d ựng công trin ̀ h đa ̣t chấ t lƣơ ̣ng tố t và có hiê ̣u quả kinh tế. Đầu tƣ xây dựng cơ bản là một ngành sản xuất có đóng góp lớn cho nền kinh tế quố c dân , do đó tiề m năng phát triể n của Công ty là vô cùng lớn nhƣng để tồ n ta ̣i và phát triển thì các dự án của Công ty phải có tính hiệu quả cao. Do đó viê ̣c tăng cƣờng quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công triǹ h là mô ̣t 1 , yêu cầ u bƣ́c thiế t và để làm đƣơ ̣c điề u này cầ n phải xây dƣ̣ng mô ̣t quy triǹ h thố ng nhất và hiệu quả cho các dự án . Vì vậy, viê ̣c nghiên cƣ́u đề tài này để tìm ra một hƣớng đi tốt hơn cho công tác QLDA xây dƣ̣ng công trình là cầ n thiế t, góp phần đem lại hiệu quả hoạt động sản xuấ t kinh doanh của Công ty. Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An là mô ̣t thành viên của Tổ ng công ty CP xây lắ p Dầ u khí Viê ̣t Nam , thuô ̣c Tâ ̣p đoàn Dầ u khí Quố c gia Viê ̣t Nam. Tuy là mô ̣t Công ty mới chuyể n đổ i nhƣng trong mô ̣t môi trƣờng kinh tế sôi đô ̣ng và hô ̣i nh ập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng , Công ty đã xây dƣ̣ng cho mình chiế n lƣơ ̣c phát triể n kinh doanh thƣ̣c sƣ̣ thông qua viê ̣c đầ u tƣ vào ngành xây dựng . Các dự án do Công ty đầu tƣ và quản lý đã bƣớc đầu đem la ̣i hiê ̣u quả kin h tế cho Công ty . Tuy nhiên, Công ty vẫn đang phải đố i mă ̣t với rấ t nhiề u khó khăn trong công tác quản lý dƣ̣ án do quy mô các dƣ̣ án của Công ty lớn và phức tạp . Vì vậy, Công tác quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trin ̀ h có tố t thì mới đem la ̣i lơ ̣i nhuâ ̣n và nâng cao hiê ̣u quả sƣ̉ du ̣ng vố n cho toàn bô ̣ quá trin ̀ h sản xuấ t và kinh doanh của Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghệ An. Xuấ t phát tƣ̀ thƣ̣c tế đó , với mong muố n tăng cƣờng quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trin ̀ h của Công ty , thông qua đó đóng góp mô ̣t phầ n vào sƣ̣ phát triển chung của Công ty , tác giả đã chọn đề tài : “Quản lý dự án đầu tƣ xây dƣ̣ng công trin ̀ h ta ̣i Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣An”. 2. Mục đích và nhiêm ̣ vu ̣ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của đề tài là đƣa ra một số kiế n nghi ̣ giải pháp nhằm hoàn thiê ̣n công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình ta ̣i Tổ ng Công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An. Tƣ̀ mu ̣c đić h nghiên cƣ́u trên luâ ̣n văn sẽ giải quyết các nhiệm vụ sau: - Hê ̣ thố ng hóa mô ̣t số lý luâ ̣n cơ bản về quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ và quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình. 2 - Phân tić h thƣ̣c tra ̣ng công tác quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trình tại Tổ ng c ông ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An , chỉ ra những kết quả đạt đƣơ ̣c, nhƣ̃ng tồ n ta ̣i chủ yế u và nguyên nhân. - Đề xuấ t mô ̣t số giải pháp nhằ m hoàn thiê ̣n công tác quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trình ta ̣i Tổ ng công ty xây lắ p Dầu khí Nghệ An. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Thƣ̣c tiễn công tác quản lý dự án xây dựng công trình ta ̣i Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi không gian: Nghiên cƣ́u các dƣ̣ án đầ u tƣ xâ y dƣ̣ng đã và đang triể n khai của Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An Phạm vi thời gian: Tƣ̀ năm 2010 - 2013. Lý do chọn mốc từ năm 2010 đến 2013 là vì: Tại thời điểm này các văn bản pháp luật về đầu tƣ xây dựng cơ bản mới đƣơ ̣c ban hành , bắ t đầ u thƣ̣c hiê ̣n và có hiê ̣u lƣ̣c cho đế n nay nhƣ: - Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tƣ xây dựng cơ bản ngày 19/6/2009; - Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ hƣớng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng; - Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình; - Nghị định số 48/2010/NĐ-CP ngày 07/05/2010 về Hơ ̣p đồ ng trong hoạt động xây dựng ; Thông tƣ số 02/2009/TT-BKH ngày 17/02/2009 của Bô ̣ Kế hoa ̣ch và Đầ u tƣ hƣớng dẫn lâ ̣p kế hoa ̣ch đấ u thầ u. - Quyế t đinh ̣ số 109/2009/QĐ.UBND ngày 09/12/2009 của UBND tỉnh Nghệ An về viê ̣c ban hành Quy đinh ̣ về quản lý đầ u tƣ xây dƣ̣ng công triǹ h và đấ u thầ u trên điạ bàn Nghê ̣ An. 3 4. Nhƣ̃ng điể m mới của Luận văn - Về cơ sở khoa học: Hệ thống hoá và làm sáng tỏ lý luận về Công tác quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trin ̀ h ta ̣i Viê ̣t Nam trong giai đoa ̣n hiê ̣n nay. - Về cơ sở thực tiễn: Phân tích đánh giá thƣ̣c tra ̣ng công tác quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trin ̀ h ta ̣i Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An . Đƣa ra nhƣ̃ng kế t quả đa ̣t đƣơ ̣c, nhƣ̃ng tồ n ta ̣i chủ yế u và nguyên nhân của nhƣ̃ng tồ n ta ̣i đó. - Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn xây dựng hệ thống các quan điểm và đề xuất nhƣ̃ng giải pháp phù hơ ̣p nhằ m tăng cƣờng quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình của Tổng công ty xây lắp Dầu khí Nghệ An trong điề u kiê ̣n hiê ̣n nay . Các quan điểm, thiết kế quy trình tác nghiệp đƣợc xây dựng cùng với những tồn tại đã phân tích là định hƣớng để tăng cƣờng công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng . Các giải pháp đề xuất là những giải pháp trực tiếp đối với Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣ An từ hoàn thiện về nhận thức đến tổ chức áp dụng thực hiện , nội dung, phƣơng pháp, quy trình để quản lý dự án đầu tƣ xây dựng thông qua kiểm soát , tổ chức thực hiện các giai đoạn đầu tƣ hiệu quả , tiến độ và đem lại giá trị hiệu dụng của dự án đầ u tƣ xây dƣ̣ng công trin ̀ h. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phầ n mở đầu , kế t luâ ̣n , mục lục , phụ lục và các tài liệu tham khảo, nô ̣i dung chính của luâ ̣n văn đƣơ ̣c cấ u trúc thành 4 phầ n sau đây: Chƣơng 1: Tổ ng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luâ ̣n. Chƣơng 2: Phƣơng pháp và thiế t kế nghiên cƣ́u Chƣơng 3: Thực trạng công tác quản lý dự án xây dựng công trin ̀ h tại Tổng công ty xây lắp Dầu khí Nghệ An. Chƣơng 4: Một số giải pháp nhằ m tăng cƣờng công tác quản lý dƣ̣ án đầ u tƣ xây dƣṇ g công trin . ̀ h ta ̣i Tổ ng công ty xây lắ p Dầ u khí Nghê ̣An Chi tiết của Luận văn: 4 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CƢ́U, CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 Tổ ng quan tình hình nghiên cƣ́u Đã có nhiều đề tài nghiên cứu liên quan đến tăng cƣờng công tác quản lý các dự án đầu tƣ xây dựng công trình nhƣ: - Đề tài “Tăng cường quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam” (2008), luận văn thạc sĩ kinh tế chính trị của Nguyễn Thanh Bình. Đề tài đã phân tích mô ̣t số nội dung quản l ý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản thông qua viê ̣c đổ i mới cơ chế chính sách , quy hoạch , tổ chức bô ̣ máy quản lý, con ngƣời thực hiện, giám sát thực hiện đầ u tƣ xây dƣ̣ng . Về cơ bản , nhƣ̃ng nô ̣i dung , giải pháp đổi mới mà đề tài đã nêu từ năm 2008 đến nay không còn phù hơ ̣p với thƣ̣c tiễn hoă ̣c đã đƣơ ̣c sƣ̉a đổ i, bổ sung. - Đề tài: “Tăng cường quản lý Nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách thành phố Hà Nội” (2008), Luận văn thạc sĩ kinh tế chính trị của Ngu yễn Thị Thanh. Đề tài đã phân tích mô ̣t số nội dung quản lý Nhà nƣớc đối với các dự án đầu tƣ XDCB thông qua các công cụ pháp luật, cơ chế chính sách, tổ chức thực hiện, giám sát công tác QLDA đầ u tƣ xây dƣ̣ng công triǹ h tƣ̀ ngân sách. - Đề tài : “Quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh – Thực trạng và giải pháp” (2014), Luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế của Nguyễn Thế Trung. Đề tài đã đề câ ̣p đế n những vấn đề lý luận liên quan đến công tác quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản. Đề tài đã nêu ra đƣợc thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản trong đơn vị nhằm đem lại hiệu quả đầu tƣ. - Đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tư công trình điện 5 trong Tổng công ty Điện lực Thành phố Hà Nội” (2014), Luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế của Nguyễn Văn Công. Đề tài đã đề câ ̣p đế n những vấn đề lý luận liên quan đến công tác quản lý các dự án đầu tƣ xây dựng công trình; phân tích, đánh giá thực trạng quản lý các dự án đầu tƣ xây dựng công trình , dự báo phƣơng hƣớng và giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tƣ công trình điện . Đề tài đã phân tích mô ̣t số nội dung quản lý dự án đầu tƣ xây dựng thông qua các công cụ pháp luật, cơ chế chính sách, quy hoạch tổ chức thực hiện nhằm xây dựng các dự án công trình mang lại hiệu quả cao nhất. Nhìn chung, các đề tài đều đã đề cập đến một số nội dung về công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình . Tuy nhiên, các đề tài nói trên chƣa đề cập đến phạm vi quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình từ các nguồn vốn khác nhau của doanh nghiệp ; bên cạnh đó , chƣa nghiên cƣ́u sâu về các nô ̣i dung của công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng , đă ̣c biê ̣t là chƣ a phân tích đƣợc cụ thể tầm quan trọng của quy trình quản lý đầu tƣ XDCB xuyên suố t quá trin ̀ h đầ u tƣ tƣ̀ khâu chuẩ n bi ̣đầ u tƣ , thƣ̣c hiê ̣n đầ u tƣ đế n kế t thúc đầ u tƣ theo các văn bản quy pha ̣m pháp luâ ̣t hiê ̣n hành ; mô ̣t công cu ̣ quan trọng trong công tác quản lý đầu tƣ XDCB là hồ sơ khảo sát , thiế t kế kỹ thuâ ̣t thi công của công trin ̀ h, dƣ̣ án cũng chƣa đƣơ ̣c đề câ ̣p đế n ; phân tić h, đánh giá thƣ̣c tra ̣ng và đề xuấ t giải pháp nhằ m tăng cƣờng vai trò côn g tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng chƣa đƣơ ̣c quan tâm đúng mƣ́c . Vì vậy đề tài vẫn có tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp đầu tƣ xây dựng công trình. 1.2 Những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tƣ XDCT 1.2.1 Khái niệm dự án đầu tƣ xây dựng Khi đầu tƣ xây dựng công trình, Chủ đầu tƣ xây dựng công trình phải lập báo cáo đầu tƣ, dự án đầu tƣ (hoặc lập báo cáo kinh tế- kỹ thuật) để xem xét, đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án. 6 Dự án là việc thực hiện một mục đích hay nhiệm vụ công việc nào đó dƣới sự ràng buộc về yêu cầu và nguồn vật chất đã định. Thông qua việc thực hiện dự án để cuối cùng đạt đƣợc mục tiêu nhất định đã đề ra và kết quả của nó có thể là một sản phẩm hay một dịch vụ. Theo Luật xây dựng thì dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lƣợng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định. Hồ sơ dự án đầu tƣ xây dựng bao gồm 2 phần, phần thuyết minh và thiết kế cơ sở. 1.2.2 Đặc điểm của dự án đầu tƣ xây dựng công trình Dự án xây dựng là tập hợp các hồ sơ và bản vẽ thiết kế, trong đó bao gồm các tài liệu pháp lý, quy hoạch tổng thể, kiến trúc, kết cấu, công nghệ tổ chức thi công … đƣợc giải quyết. Các dự án đầu tƣ xây dựng công trình có một số đặc điểm sau: * Dự án có tính thay đổi: Dự án xây dựng không tồn tại một cách ổn định cứng, hàng loạt phần tử của nó đều có thể thay đổi trong quá trình thực thi do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn các tác nhân từ bên trong nhƣ nguồn nhân lực, tài chính, các hoạt động sản xuất… và bên ngoài nhƣ môi trƣờng chính trị, kinh tế, công nghệ, kỹ thuật và thậm chí cả điều kiện kinh tế xã hội. * Dự án có tính duy nhất: Mỗi dự án đều có đặc trƣng riêng biệt lại đƣợc thực hiện trong những điều kiện khác biệt nhau cả về địa điểm, không gian, thời gian và môi trƣờng luôn thay đổi. * Dự án có hạn chế về thời gian và quy mô: Mỗi dự án đều có điểm khởi đầu và kết thúc rõ ràng và thƣờng có một số kỳ hạn có liên quan. Có thể ngày hoàn thành đƣợc ấn định một cách tuỳ ý, nhƣng nó cũng trở thành điểm trọng tâm của dự án, điểm trọng tâm đó có thể là một trong những mục tiêu của ngƣời đầu tƣ. Mỗi dự án đều đƣợc khống chế bởi một khoảng thời gian 7 nhất định, trên cơ sở đó trong quá trình triển khai thực hiện, nó là cơ sở để phân bổ các nguồn lực sao cho hợp lý và có hiệu quả nhất. Sự thành công của Quản lý dự án thƣờng đƣợc đánh giá bằng khả năng có đạt đƣợc đúng thời điểm kết thúc đã đƣợc định trƣớc hay không? Quy mô của mỗi dự án là khác nhau và đƣợc thể hiện một cách rõ ràng trong mỗi dự án vì điều đó quyết định đến việc phân loại dự án và xác định chi phí của dự án. * Dự án có liên quan đến nhiều nguồn lực khác nhau: Triển khai dự án là một quá trình thực hiện một chuỗi các đề xuất để thực hiện các mục đích cụ thể nhất định, chính vì vậy để thực hiện đƣợc nó chúng ta phải huy động nhiều nguồn lực khác nhau, việc kết hợp hài hoà các nguồn lực đó trong quá trình triển khai là một trong những nhân tố góp phần nâng cao hiệu quả dự án. 1.2.3 Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tƣ xây dựng Dự án đầu tƣ xây dựng và quá trình đầu tƣ xây dựng của bất kỳ dự án nào cũng bao gồm 3 giai đoạn: Chuẩn bị đầu tƣ; Thực hiện đầu tƣ; Kết thúc xây dựng và đƣa công trình vào khai thác sử dụng. Quá trình thực hiện dự án đầu tƣ có thể mô tả bằng sơ đồ sau: Lập Báo cáo Lập Dự án đầu tƣ. đầu tƣ. Thiết Đấu thầu Thi công kế Nghiệm thu Đối với DA quan trọng quốc gia Lập báo cáo Thiết kế kỹ thuật. Chuẩn bị đầu tƣ Thực hiện đầu tƣ Kết thúc dự án đầu tƣ 8 a. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư: Đối với các dự án đầu tƣ xây dựng quan trọng Quốc gia theo Nghị quyết số 66/2006/QH11 của Quốc hội thì CĐT phải lập Báo cáo đầu tƣ trình Chính phủ xem xét để trình Quốc hội thông qua chủ trƣơng và cho phép đầu tƣ. Đối với dự án nhóm A không có trong quy hoạch ngành đƣợc cấp có thẩm quyền phê duyệt thì CĐT phải báo cáo bộ quản lý ngành để xem xét, bổ sung quy hoạch theo thẩm quyền hoặc trình Thủ tƣớng Chính phủ chấp thuận bổ sung quy hoạch trƣớc khi lập dự án đầu tƣ xây dựng công trình. Vị trí, quy mô xây dựng công trình phải phù hợp với quy hoạch xây dựng đƣợc cấp có thẩm quyền phê duyệt, nếu chƣa có trong quy hoạch xây dựng thì phải đƣợc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh chấp thuận. b. Giai đoạn thực hiện đầu tư: Sau khi báo cáo đầu tƣ đƣợc phê duyệt DAĐT đƣợc chuyển sang giai đoạn tiếp theo - giai đoạn thực hiện đầu tƣ. Vấn đề đầu tiên là lựa chọn đơn vị tƣ vấn, phải lựa chọn đƣợc những chuyên gia tƣ vấn, thiết kế giỏi trong các tổ chức tƣ vấn, thiết kế giàu kinh nghiệm, có năng lực thực thi việc nghiên cứu từ giai đoạn đầu, giai đoạn thiết kế đến giai đoạn quản lý giám sát xây dựng- đây là nhiệm vụ quan trọng và phức tạp. Trong khi lựa chọn đơn vị tƣ vấn, nhân tố quyết định là cơ quan tƣ vấn này phải có kinh nghiệm qua những dự án đã đƣợc họ thực hiện trƣớc đó. Một phƣơng pháp thông thƣờng dùng để chọn là đòi hỏi các cơ quan tƣ vấn cung cấp các thông tin về kinh nghiệm, tổ chức sau đó xem xét lựa chọn rồi tiến tới đấu thầu. Sau khi lựa chọn đƣợc nhà thầu thiết kế, trên cơ sở dự án đƣợc phê duyệt, nhà thầu thiết kế tổ chức thực hiện các công việc tiếp theo của mình. Tuỳ theo quy mô, tính chất công trình xây dựng, việc thiết kế có thể thực hiện theo một bƣớc, hai bƣớc hay ba bƣớc. 9 Thiết kế một bƣớc là thiết kế bản vẽ thi công áp dụng đối với công trình chỉ lập Báo cáo kinh tế kỹ thuật. Thiết kế hai bƣớc bao gồm thiết kế cơ sở và thiết kế bản vẽ thi công áp dụng đối với công trình quy định phải lập dự án đầu tƣ. Thiết kế ba bƣớc bao gồm thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật và thiết kế bản vẽ thi công áp dụng đối với công trình quy định phải lập dự án và có quy mô là cấp đặc biệt, cấp I và công trình cấp II có kỹ thuật phức tạp do ngƣời quyết định đầu tƣ quyết định. Sau khi sản phẩm thiết kế đƣợc hình thành, CĐT tổ chức thẩm định hồ sơ TKKT-TDT và trình lên cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền (cụ thể là ngƣời có thẩm quyền ra quyết định đầu tƣ) phê duyệt. Trƣờng hợp CĐT không đủ năng lực thẩm định thì thuê các tổ chức, cá nhân tƣ vấn có đủ điều kiện năng lực để thẩm tra dự toán thiết kế công trình làm cơ sở cho việc phê duyệt. Trên cơ sở kết quả thẩm định TKKT-DT ngƣời có thẩm quyền quyết định đầu tƣ sẽ ra quyết định phê duyệt TKKT-DT. Khi đã có quyết định phê duyệt TKKTTDT, CĐT tổ chức đấu thầu xây dựng nhằm lựa chọn nhà thầu có đủ điều kiện năng lực để cung cấp các sản phẩm dịch vụ xây dựng phù hợp, có giá dự thầu hợp lý, đáp ứng đƣợc yêu cầu của CĐT và các mục tiêu của dự án. Sau khi lựa chọn đƣợc nhà thầu thi công, CĐT tổ chức đàm phán ký kết hợp đồng thi công xây dựng công trình với nhà thầu và tổ chức quản lý thi công xây dựng công trình. Nội dung quản lý thi công xây dựng công trình bao gồm quản lý chất lƣợng xây dựng; quản lý tiến độ xây dựng; quản lý khối lƣợng thi công xây dựng công trình; quản lý an toàn lao động trên công trƣờng xây dựng; quản lý môi trƣờng xây dựng. Tóm lại, trong giai đoạn này Chủ đầu tƣ chịu trách nhiệm đền bù, giải phóng mặt bằng xây dựng theo tiến độ và bàn giao mặt bằng cho nhà thầu xây dựng; trình duyệt hồ sơ Thiết kế kỹ thuật –Dự toán; tổ chức đấu thầu; đàm 10