tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
LêI NãI ®Çu
NÒn kinh tÕ níc ta cã nhiÒu thay ®æi lín, sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸
vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc vÉn ®ang ®îc tiÕp tôc thùc hiÖn víi nhiÒu thµnh
c«ng rùc rì. Tuy nhiªn ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn môc tiªu t¨ng gÊp ®«i tæng s¶n
lîng quèc d©n ®Õn n¨m 2000 mµ §¶ng ta ®Ò ra, chóng ta cÇn ph¶i cã
kho¶ng 250 ngµn tØ ®ång vèn ®Çu t. V× vËy, triÓn khai gi¶i quyÕt vèn lµ vÊn
®Ò hÕt søc cÊp b¸ch cho nÒn kinh tÕ.
§Ó cã ®îc sè vèn lín nµy, tèt h¬n hÕt lµ vèn ®îc huy ®éng tõ trong
níc qua kªnh ng©n s¸ch vµ hÖ thèng tÝn dông. ChÝnh v× lÏ ®ã viÖc më réng
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña hÖ thèng ng©n hµng
th¬ng m¹i nãi riªng vµ cña hÖ thèng tÝn dông nãi chung rÊt ®îc coi träng
vµ ®îc xem nh lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh nh»m n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh tÕ - x· héi cña hÖ thèng tÝn dông.
Nh×n vµo t×nh h×nh huy ®éng vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông tiªu biÓu lµ
cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong ng©n hµng trong nh÷ng thêi gian võa
qua, ta cã thÓ thÊy ®îc nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu ®¸ng khÝch lÖ, tuy nhiªn nã
còng cßn nhiÒu mÆt tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña
c«ng t¸c nµy.
Trªn c¬ së lý luËn ®îc häc t¹i trêng vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn thu
®îc trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn KiÕm vµ víi
t c¸ch lµ mét sinh viªn t«i m¹nh d¹n ®i vµo nghiªn cøu vµ t×m hiÓu vÊn ®Ò
nµy th«ng qua ®Ò tµi :
Mét sè biÖn ph¸p t¨ng cêng huy ®éng vèn t¹i
Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn KiÕm .
Qua ®©y, t«i còng ®a ra mét vµi biÖn ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m më
réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nµy t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn
KiÕm.
1
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
Bµi viÕt nµy ®îc tr×nh bÇy lµm 3 ch¬ng :
PhÇn I :
Vai trß cña nguån vèn trong ho¹t ®éng
cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
PhÇn II : Thùc tr¹ng huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng
C«ng th¬ng Hoµn KiÕm.
PhÇn III : Mét sè biÖn ph¸p t¨ng cêng huy ®éng
vèn t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn KiÕm.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o
trong khoa Ng©n hµng vµ nhÊt lµ thÇy NguyÔn V¨n Nam, ®éi ngò c¸n bé
c«ng nh©n viªn Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn KiÕm, mµ ®Æc biÖt lµ sù gióp
®ì tËn t×nh cña c¸c c« chó, anh chÞ ®ang c«ng t¸c t¹i phßng kinh doanh trong
viÖc lµm quen víi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng vµ trong viÖc thu thËp vµ tæng
hîp sè liÖu cho bµi viÕt nµy.
2
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
®Ò c¬ng luËn v¨n
§Ò tµi :
Mét sè biÖn ph¸p t¨ng cêng huy ®éng vèn t¹i
Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn KiÕm.
PhÇn I
Vai trß cña nguån vèn trong ho¹t ®éng
cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
I - kh¸i qu¸t vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹i:
Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp l©u ®êi nhÊt. Tr¶i
qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi Ng©n hµng vµ nghÒ Ng©n hµng
kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn. NÕu nh trong thêi kú s¬ khai
ho¹t ®éng cña Ng©n hµng chØ giíi h¹n trong viÖc gi÷ hé cña c¶i hoÆc thanh
to¸n hé th× cho ®Õn nay ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®· ®îc më ra trªn rÊt
nhiÒu c¸c lÜnh vùc víi c«ng nghÖ ngµy cµng hoµn thiÖn. Thùc tÕ nhiÒu n¨m
qua ®· chøng tá cho thÊy r»ng : Ng©n hµng lµ mét ngµnh nghÒ kh«ng thÓ
thiÕu ®îc trong nÒn kinh tÕ, nã ®ãng vai trß lµm m«i giíi, lµm trung gian
cho sù gÆp gì cña cung vµ cÇu tiÒn tÖ, th«ng qua viÖc huy ®éng vèn t¹m thêi
nhµn rçi tõ d©n c vµ c¸c tæ chøc trong x·a héi råi cho vay l¹i ®èi víi c¸
nh©n, c¸c tæ chøc ®ang cã nhu cÇu vÒ vèn. §iÒu nµy gãp phÇn ®Èy m¹nh tèc
®é quay vßng cña vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi, biÒn tiÒn nhµn rçi vµo
®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh, tr¸nh l·nh phÝ cña c¶i vËt chÊt cho x· héi. Qua
®ã ®Èy m¹nh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ mµ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng
3
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
ph¶n ¸nh rÊt chÝnh x¸c t×nh h×nh nÒn kinh tÕ, sù v÷ng m¹nh, phån vinh hay
yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ ®îc ph¶n ¸nh rÊt râ qua ho¹t ®éng cña Ng©n hµng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i ra ®êi nh mét ®øa con u tó nhÊt cña nÒn kinh
tÕ hµng ho¸ vµ chÝnh Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Õn lît m×nh ®· ghãp phÇn
quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸.
Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Çu tiªn ®îc thµnh lËp vµo n¨m 1782 vµ ®· cã
rÊt nhiÒu Ng©n hµng ®îc thµnh lËp tõ nh÷ng n¨m 1800 ®Õn nay vÉn ®ang
ho¹t ®éng chøng rá søc sèng bÒn bØ vµ sù tån t¹i kh¸ch quan cña c¸c NHTM.
Trong c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh th× NHTM lµ ®Þnh chÕ quan träng nhÊt v× nã gi÷
phÇn lín cña x· héi.
HÖ thèng NHTM : Bao gåm c¸c NHTM Quèc doanh, NHTM cæ phÇn,
Ng©n hµng t nh©n víi chøc n¨ng chÝnh lµ kinh doanh th«ng qua ho¹t ®éng
trung gian tµi chÝnh vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô Ng©n hµng. HÖ thèng Ng©n
hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng díi sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Nhµ níc th«ng
qua c¸c quy chÕ, quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng vµ th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c v¨n
b¶n, chÕ ®é cña Ng©n hµng Nhµ níc ®Ó thùc hiÖn c¸c ®Þnh híng trong
chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tµi chÝnh cña Nhµ níc.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, hÖ thèng NHTM cã nh÷n ®ßn bÈy t¸c
®éng quan träng ®Õn s¶n xuÊt vµ lu th«ng ®ã lµ : tiÒn mÆt, tÝn dông, l·i suÊt
... NHTM cã mét liªn hÖ võa bao qu¸t, võa th©m nhËp vµo tõng ®¬n vÞ c¬ së
cña nÒn kinh tÕ.
NHTM ®· cã m¹ng líi réng kh¾p ®Þa bµn s¶n xuÊt ph©n phèi lu
th«ng, tiªu dïng trong c¶ níc. H¬n thÕ n÷a, nã cßn cã quan hÖ réng r·i vµ
cã vai trß quan träng vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n gi÷a níc ta víi níc
ngoµi.
Víi m« h×nh tæ chøc trªn, ho¹t ®éng cña NHTM bao gåm nh÷ng néi
dung chñ yÕu sau :
4
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
+ T¹o nguån vèn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng nh : huy ®éng vèn nhµn rçi
trong d©n c, trong c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi níc díi c¸c h×nh
thøc:
- TiÒn quü tiÕt kiÖm cã kú h¹n.
- TiÒn quü tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n.
- Ph¸t hµnh kú phiÕu Ng©n hµng.
- HËu tiÒn ký göi
v.v...
Vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi níc : vay c¸c Ng©n hµng
Nhµ níc, nhËn vèn ®iÒu hoµ trong hÖ thèng.
+ Sö dông vèn tù cã vµ vèn vay th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông thùc
hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t díi h×nh thøc ghãp vèn hay mua tr¸i phiÕu kho b¹c,
tµi trî xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t kinh doanh bÊt ®éng s¶n, kinh doanh vµng b¹c
®¸ quý ...
+ Thùc hiÖn c¸c dÞch vô Ng©n hµng : thanh to¸n hé, thu hé, b¶o hµnh
thùc hiÖn c¸c dÞch vô t vÊn kh¸ch hµng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tù chñ trong kinh
doanh, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tu©n thñ c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch
cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ chÝnh phñ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô tµi chÝnh
víi Bé Tµi ChÝnh, b¶o toµn vèn vµ cã l·i.
Thùc tÕ ®· chøng tá r»ng, víi m« h×nh tæ chøc trªn, th× ®©y lµ m« h×nh
tæ chøc thÝch hîp nhÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, v× nã ®¸p øng ®îc ®Çy
®ñ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi ph¸t huy ®îc hÕt søc m¹nh s½n cã
trong mçi NHTM vµ ph¸t huy ®îc hÕt vai trß cña c¶ hÖ thèng NHTM nãi
riªng vµ c¶ hÖ thèng Ng©n hµng nãi chung.
5
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
II - vai trß cña hÖ thèng NHTM ®èi víi nÒn kinh tÕ:
Níc ta lµ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu, tr¶i qua mét thêi gian dµi
trong c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, nªn bíc vµo c¬ chÕ thÞ trêng gÆp
rÊt nhiÒu khã kh¨n. VÊn ®Ò lo ®ñ vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®îc ®a lªn hµng
®Çu. §èi víi mét nÒn kinh tÕ nh níc ta th× vèn cÇn cho ®Çu t x©y dùng c¬
së h¹ tÇng lµ hÕt søc lín vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn.
C«ng cuéc ®æi míi më ra toµn diÖn vµ b¾t ®Çu ®i vµo chiÒu s©u, yªu
cÇu ph¶i cã vèn ®Ó t¨ng tèc ®Çu t, tõng bíc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
tho chiÒu híng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i hãa, ®¶m b¶o nhÞp ®é t¨ng
trëng kinh tÕ nhanh vµ l©u bÒn, t¹o sù ph¸t triÓn kinh tÕ quan träng cho c¸c
n¨m tíi.
§èi víi Ng©n hµng th¬ng m¹i, nã thÓ hiÖn ®îc sù ®¸p øng nµy ®èi
víi nÒn kinh tÕ, th«ng qua vai trß cña m×nh lµ :
1) Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ n¬i huy ®éng tËp trung vèn t¹m
thêi nhµn rçi trong x· héi ®Ó cung cÊp cho nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ :
Nh chóng ta ®· biÕt trong x· héi lu«n lu«n tån t¹i m©u thuÉn vÒ sù
thõa vµ sù thiÕu vèn mét c¸ch t¹m thê0i, tøc lµ cã t×nh tr¹ng mét thêi kú nµo
®ã ngêi th× thõa tiÒn, trong khi l¹i cã nh÷ng ngêi cÇn tiÒn. §èi víi nh÷ng
ngêi, nh÷ng tæ chøc cã tiÒn t¹m thêi nh·n rçi, th× vÊn ®Ó ®èi víi hä lµ lµm
sao b¶o qu¶n ®îc sè tiÒn ®ã ®îc an toµn vµ nÕu cã thÓ sinh lîi ®îc th×
cµng tèt. Nhng ®Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu nµy, nã cßn phô thuéc vµo kh¶ n¨ng,
vµo mèi quan hÖ cña tõng ngêi, vµ th«ng thêng nh÷ng ngêi cã tiÒn t¹m
thêi nhµn rçi lu«n t×m c¸ch cho nh÷ng ngêi hay nh÷ng tæ chøc ®ang cã nhu
cÇu vÒ vèn vay trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh chø kh«ng trùc tiÕp ®Çu t vµo
s¶n xuÊt do sù giíi h¹n vµ kh¶ n¨ng thu håi tiÒn mÆt. Tuy nhiªn ®iÒu nµy hÇu
nh rÊt khã thùc hiÖn ®îc. Do vËy, trong x· héi lu«n lu«n tån t¹i m©u thuÉn
nµy. XÐt vÒ mÆt kinh tÕ th× lîng tiÒn nµy nÕu ®îc tËp trung l¹i ®Ó cho vay
víi nh÷ng ngêi ®ang cã nu cÇu sÏ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cho c¶ ngêi cã
6
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
tiÒn nhµn rçi vµ ngêi cã nhu cÇu vÒ vèn nãi riªng vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh
tÕ cho c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung, Ng©n hµng th¬ng m¹i chÝnh lµ ngêi thùc
hiÖn chøc n¨ng cÇu nèi nµy.
2) Ng©n hµng th¬ng m¹i víi ho¹t ®éng cña m×nh ghãp phÇn
t¨ng cêng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung.
§Æc trng c¬ b¶n cña Ng©n hµng lµ cho vay cã hoµn tr¶ víi mét møc
l·i suÊt nhÊt ®Þnh vµ víi mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, chÝnh ®iÒu nµy ®· b¾t buéc
mäi c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp khi vay vèn cña Ng©n hµng ph¶i c©n nh¾c vµ
ph¶i sö dông vèn ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, ®Ó cã thÓ b¶o toµn vµo sinh
lîi ®îc vèn ®ã, sau ®ã ph¶i tr¶ vèn vay vµ l·i ®óng thêi h¹n. §©y chÝnh lµ
®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng c«ng t¸c h¹ch to¸n, gi¶m chi
phÝ s¶n xuÊt nhng ph¶i t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm vµ t¨ng vßng quay cña
vèn. Qua ®ã, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, tríc khi quyÕt
®Þnh mét mãn vay Ng©n hµng thêng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh tÝn dông, chØ thùc
hiÖn cho vay ®èi víi nh÷ng c¸ nh©n, doanh nghiÖp ph¶i cã sù s¾p xÕp, bè trÝ
tæ chøc s¶n xuÊt phï hîp, ®Ó cã c¬ héi vay vèn cña Ng©n hµng, ®©y chÝnh lµ
®éng lùc, lµ c¬ së gióp cho viÖc t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, qua ®ã t¨ng hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ.
3) Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tæ chøc thùc hiÖn ph©n bæ vèn
gi÷a c¸c vïng qua ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn ®ång ®Òu
gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau trong cïng mét quèc gia.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét níc vµ ®Æc biÖt lµ c¸c níc
®ang ph¸t triÓn, th× hiÖn tîng thõa vµ thiÕu vèn gi÷a c¸c vïng diÔn ra
thêng xuyªn. Cho nªn mét vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt ®îc ®Æt ra lµ lµm sao thùc
hiÖn ®îc viÖc tËp trung vèn tõ vïng cã nhu cÇu nhng kh«ng cã nguån vèn
sÏ cã ®ñ nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh Ng©n hµng thùc hiÖn ho¹t
7
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
®éng nµy th«ng qua ho¹t ®éng ®iÒu chuyÓn vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
trung ¬ng.
4) Ng©n hµng th¬ng m¹i th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh
ghãp phÇn quan träng vµo viÖc chèng l¹m ph¸t, æn ®Þnh søc mua
cña ®ång tiÒn, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ.
Trong ho¹t ®éng cña m×nh, Ng©n hµng cã thÓ gi¶m bít lîng tiÒn mÆt
trong lu th«ng b»ng c¸ch t¨ng l·i suÊt huy ®éng ®Ó thu hót tiÒn mÆt vµo
®ång thêi t¨ng l·i suÊt ë ®Çu ra ®Ó h¹n chÕ lîng tiÒn mÆt ra trong thêi kú
kinh tÕ cã l¹m ph¸t cao, hoÆc c¸c Ng©n hµng cã thÓ hµnh ®éng ngîc l¹i khi
nÒn kinh tÕ cã hiÖn tîng gi¶m sót. Qua viÖc thay ®æi trong chÝnh s¸ch huy
®éng vµ cho vay nh trªn, Ng©n hµng gãp phÇn lµm æn ®Þnh søc mua cña
®ång tiÒn, ng¨n chÆn ®îc sù t¨ng gi¸ ®ét ngét, kiÒm chÕ lµm ph¸t lµm æn
®Þnh nÒn kinh tÕ.
5) Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cÇu nèi gi÷a kinh tÕ trong níc
vµ ngoµi níc, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ trong níc hßa nhËp
víi nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi.
Mét Ng©n hµng th¬ng m¹i cã ph¹m vi ho¹t ®éng vµ quan hÖ réng r·i
víi rÊt nhiÒu tæ chøc kinh tÕ. Nã cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®îc vèn tõ c¸c c¸
nh©n, tæ chøc ngoµi níc hay tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông quèc tÕ, qua ®ã ®¶m
b¶o ®îc vèn cho nÒn kinh tÕ trong níc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc kinh
tÕ trong níc cã thÓ më réng ho¹t ®éng cña hä ra níc ngoµi mét c¸ch cã
hiÖu qu¶ h¬n, th«ng qua ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, t vÊn tµi trî xuÊt
nhËp khÈu. Ng©n hµng cã thÓ lµm ®¹i lý cho c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông
níc ngoµi qua ®ã gióp c¸c tæ chøc kinh tÕ trong níc cã thÓ vau vèn c¸c tæ
chøc nµy ®Ó nhËp c«ng nghÖ cao, nang cao chÊt lîng s¶n phÈm ®ñ søc c¹nh
tr¹nh víi thÞ trêng quèc tÕ.
8
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
Trªn ®©y, lµ toµn bé kh¸i qu¸t vÒ vµi trß cña hÖ thèng Ng©n hµng
th¬ng m¹i ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng. Trªn gãc ®é mét sinh viªn
nghiªn cøu vÒ ho¹t ®éng ®Çu vµo cña mét ng©n hµng, mµ chñ yÕu lµ ho¹t
®éng huy ®éng vèn ta sÏ xem xÐt kü h¬n vÊn ®Òn nµy th«ng qua viÖc huy
®éng vèn cña mét Ng©n hµng th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Iii - c¬ cÊu nguån vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i :
Còng gièng nh mäi ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c, Ng©n hµng muèn ho¹t
®éng ®îc tríc hÕt ph¶i cã vèn. Nhng v× mÆt hµng kinh doanh cña Ng©n
hµng rÊt ®Æc biÖt, v× vÞ trÝ vµ vai trß cña nã cho nªn nhu cÇu vÒ vèn cña Ng©n
hµng th¬ng m¹i lµ rÊt lín, do vËy nguån vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i bao
gåm :
1) Nguån vèn tù cã :
Nguån vèn nµy ®îc h×nh thµnh tõ hai bé phÇn lµ :
+ Vèn ®iÒu lÖ: §©y lµ sè vèn ban ®Çu cña mét Ng©n hµng th¬ng m¹i,
lµ tiªu chuÈn ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng cña NHTM. VÒ mÆt quy m«
th× vèn ®iÒu lÖ lín h¬n hoÆc b»ng vèn ph¸p ®Þnh.
Vèn ®iÒu lÖ cã thÓ do ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp (®èi víi vèn NHTM
quèc doanh), cã thÓ do c¸c thµnh viªn ®ãng gãp díi h×nh thøc mua cæ phiÕu
(®èi víi NHTM cæ phÇn) hoÆc vèn ®iÒu lÖ cã thÓ do c¸ nh©n tù bá vèn ra (®èi
víi Ng©n hµng t nh©n).
Lo¹i vèn nµy nãi lªn quy m« ho¹t ®éng vµ khat n¨ng c¹nh tranh ban
®Çu cña Ng©n hµng. C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vµ
ph¸t triÓn vèn nµy (®èi víi NHTM quèc doanh).
+ Vèn tÝch lòy : Vèn nµy ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
cña Ng©n hµng th«ng qua viÖc trÝch nép c¸c quü. Cø mçi Ng©n hµng c¨n cø
vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh mµ trÝch mét phÇn lîi nhuËn nh»m bæ xung
9
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
vµo vån tù cã cña Ng©n hµng. Tuy nhiªn, tû lÖ nµy l¹i tuú thuéc vµo quy ®Þnh
cña tõng níc.
2) Vèn dù tr÷ :
Theo quy ®Þnh chung cña c¸c NHTM ®Òu ph¶i më tµi kho¶n t¹i c¸c
Ng©n hµng trung ¬ng vµ nép vµo ®ã c¸c kho¶n dù tr÷ bao gåm :
- Dù tr÷ tèi thiÓu ph¸p ®Þnh.
- Dù tr÷ ®Ó ®¶m b¶o c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng.
- C¸c kho¶n dù tr÷ ®Æc biÖt ®îc ph¸p luËt qui ®Þnh.
3) Nguån vèn ®iÒu hoµ trong hÖ thèng.
V× c¸c NHTM ho¹t ®éng trªn c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau nªn lu«n lu«n
xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng ë Ng©n hµng nµy cã hiÖn tîng thõa vèn do huy ®éng
nhiÒu nhng kh«ng sö dông hÕt, trong khi ®ã Ng©n hµng kia l¹i thiÕu vèn. Së
dÜ cã t×nh tr¹ng nµy lµ do : VÒ phÝa Ng©n hµng thõa vèn cã thÓ do sù biÕn
®éng lín ë thÞ trêng ®Çu ra dÉn ®Õn viÖc kh«ng më réng ®îc ho¹t ®éng
trong khi vÉn ph¶i duy tr× viÖc huy ®éng vèn v× môc ®Ých gi÷ kh¸ch hµng.
Cßn vÒ phÝa bªn Ng©n hµng thiÕu vèn do thÞ trêng ®Çu ra më réng trong khi
thÞ trêng ®Çu vµo kh«ng thÓ më réng ®îc h¬n n÷a, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu
vèn. ChÝnh lóc nµy Ng©n hµng trung ¬ng hoÆc c¸c héi së chÝnh sÏ thùc hiÖn
viÖc ®iÒu phèi chuyÓn vèn tõ n¬i thõa sang n¬i thiÕu trªn c¬ së hai bªn cïng
cã lîi.
ChÝnh v× thÕ, ®©y cã thÓ coi lµ mét nguån vèn kh¸ quan träng, nã gióp
Ng©n hµng cã thÓ më réng ®îc thÞ trêng ®Çu ra trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng
®Çu vµo vÉn cßn bÞ h¹n chÕ vµ qua ®ã lµm t¨ng lîi nhuËn cña Ng©n hµng.
4) Nguån vèn tÝn dông cña Ng©n hµng :
+ Nguån vèn vay Ng©n hµng nhµ níc:
10
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
NHTM thùc hiÖn viÖc vay tiÒn cña Ng©n hµng Nhµ níc th«ng qua
h×nh thøc chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸. Khi Ng©n hµng cã nhu cÇu rót tiÒn
mÆt cña kh¸ch hµng, hä cã thÓ mang c¸c giÊy tê cã gi¸ nh : tÝn phiÕu, tr¸i
phiÕu kho b¹c Nhµ níc, tiÒn triÕt khÊu. Nguån vèn nµy h×nh thµnh chñ yÕu
lµ ®Ó ®¶m b¶o k¶h n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng.
+ Nguån vèn vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ :
§©y lµ lo¹i vèn vay chiÕm tû träng kh«ng lín ë nh÷n níc ®ang ph¸t
triÓn, bëi v× ë c¸c níc nµy Ng©n hµng muèn cã ®îc vèn ë nguån nµy ph¶i
®îc phÐp cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ thêng díi h×nh thøc vay theo hiÖp
®Þnh.
5) Nguån vèn huy ®éng:
§©y lµ nguån vèn chñ yÕu vµ quan träng nhÊt ®Ó Ng©n hµng cã thÓ
ho¹t ®éng ®Ó cho vay. §©y lµ sè tiÒn Ng©n hµng nhËn ®îc díi nhiÒu h×nh
thøc kh¸c nhau.
- NhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng.
- Vèn ®i vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông.
- Vèn ph¸t hµnh.
Ng©n hµng cã quyÒn sö dông sè tiÒn nµy ®Ó phôc vô cho c¸c môc ®Ých
cña m×nh. NÕu nh trong thêi kú bao cÊp, viÖc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng
theo quy chÕ tËp trung toµn ngµnh vµ phô thuéc vµo chñ tiªu do trªn giao th×
nµy chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh doanh, huy ®éng vèn ®uîc thùc hiÖn mét
c¸ch linh ho¹t c¨n cø vµo c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc vµ nhu
cÇu vay vèn cña nÒn kinh tÕ.
Chi tiÕt vÒ c¸c h×nh thøc nµy sÏ ®îc tr×nh bÇy trong phÇn “ C¸c h×nh
thøc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng”
11
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
IV - c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña NHTM :
1 TÝnh chÊt vËn ®éng cña nguån vèn huy ®éng :\
Ng©n hµng ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c “®i vay ®Ó cho vay”. Do ®ã, khi
huy ®éng vèn, gi÷a Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ h×nh thµnh mét quan hÖ
tÝn dông th«ng qua vËn ®éng gi¸ trÞ tiÒn göi, vån huy ®éng ®îc vËn ®éng
trªn c¬ së hoµn tr¶ vµ cã l·i. Qu¸ tr×nh ®ã ®îc thÓ hiÖn ë giai ®o¹n sau :
- Giai ®o¹n tËp trung nguån vèn vµo ng©n hµng, ë giai ®o¹n nµy tiÒn
®îc chuyÓn tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ, d©n c, ngêi cho vay sang Ng©n hµng ngêi ®i vay. Nh vËy, ta thÊy r»ng ®Æc ®iÓm cë b¶n kh¸c víi viÖc ®i mua
b¸n hµng ho¸ lµ gi¸ trÞ chØ thay ®æi h×nh th¸i tån t¹i. M¸c viÕt : “§èi víi
hµng ho¸ ®¬n gi¶n víi t c¸ch lµ hµng ho¸ th× ë trong tay ngêi mua hay
ngêi b¸n, nã còng vÉn lµ mét gi¸ trÞ nh thÕ, chØ díi h×nh thøc kh¸c
nhau mµ th«i”. Ngêi b¸n vµ ngêi mua ®Òu cã mét gi¸ trÞ nh tríc, gi¸ trÞ
nµy mµ hä ®· nhîng ®i, ngêi thø 1 th× nhîng ®i díi h×nh thøc hµng ho¸,
ngêi thø 2 nhîng ®i díi h×nh thøc tiÒn tÖ ... trong viÖc cho vay th× chØ cã
mét bªn ®îc nhËn gi¸ trÞ vµ chØ cã mét bªn nhîng ®i gi¸ trÞ mµ th«i...? (
C¸c M¸c t b¶n tËp 3 trang 32).
- Sö dông vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sau khi huy ®éng vèn ng©n
hµng (ngêi ®i vay) ®îc quyÒn sö dông vèn ®ã ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu
vÒ vèn nhÊt ®Þnh ë giai ®o¹n nµynguån vèn huy ®éng ®îc sö dông tham gia
trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt hoÆc ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu vÒ tiªu dïng cña ngêi ®i
vay. Tuy nhiªn ngêi ®i vay kh«ng cã quyÒn së h÷u vÒ gi¸ trÞ c¸c kho¶n vay
kh«ng cã quyÒn së h÷u vÒ gÝa trÞ c¸c kho¶n vay ®ã mµ chØ ®îc sö dông t¹m
thêi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
- ë giai ®o¹n hoµn tr¶: §©y cã thÓ nãi lµ giai ®o¹n kÕt thóc mét vßng
tuÇn hoµn cña nguån vèn huy ®éng. Sau khi vèn mµ ng©n hµng ®· huy ®éng
tham gia hoµn thµnh mét chu kú s¶n xuÊt ®Ó trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ th× ng©n
hµng hoµn tr¶ cho c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c.
12
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
M¸c viÕt: “ TiÒn ch¼ng qua chØ rêi khái tay ngêi së h÷umét thêi
gian vµ ch¼ng qua chØ lµ t¹m thêi chuyÓn tõ tay ngêi së h÷u sang tay nhµ
t b¶n ho¹t ®éng. TiÒn chØ ®em nhîng l¹i víi mét ®iÒu kiÖn lµ sÏ quay trë
vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh”
( C¸c M¸c- t b¶n quyÓn 3 tËp 2 trang 57).
Nh vËy, hoµn tr¶ lµ ®Æc trng thuéc vÒ b¶n chÊt vËn ®éng cña vèn tÝn
dông. MÆt kh¸c sù hoµn tr¶ cña mçi nguån vèn huy ®éng lµ qu¸ tr×nh quay
trë vÒ gi¸ trÞ. H×nh th¸i vËt chÊt cña sù hoµn tr¶ lµ sù vËn ®éng díi h×nh thøc
gi¸ trÞ. Tuy nhiªn sù vËn ®éng ®ã kh«ng ph¶i v¬Ý t c¸ch lµ ph¬ng tiÖn lu
th«ng mµ víi t c¸ch lµ mét lîng gi¸ trÞ vËn ®éng. ChÝnh v× lý do ®osù
hoµn tr¶ lu«n ®îc b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ phÇn t¨ng thªm díi h×nh thøc
lîi tøc. Ngay c¶ trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t sù hoµn tr¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ còng ph¶i
®îc b¶o ®¶m vµ t«n träng th«ng qua c¬ chÕ ®iÒu tiÕt b»ng l·i xuÊt.
2. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn quy m« nguån vèn huy
®éng.
Vèn huy ®éng cña ng©n hµng chñ yÕu ®îc h×nh thµnh th«ng qua qu¸
tr×nh tËp trung mét bé phËn tiÒn tÖ cña d©n c, cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ . Do
vËy ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i chÞu t¸c ®éng
cña rÊt nhiÒu yÕu tè, tõ c¸c yÕu tè mang tÝnh chÊt vÜ m« ®Õn c¸c yÕu tè ë tÇm
vi m«. Trong ®ã c¸c yÕu tè chÝnh yÕu ®îc ph©n tÝch nh sau:
a. YÕu tè l·i xuÊt huy ®éng:
Kh«ng ph¶i ng©n hµng cø ®a ra ®îc møc l·i xuÊt cao lµ cã thÓ thu
hót ®îc vèn nhµn rçi cña d©n c mµ vÊn ®Ò lµ ë chç víi møc l·i xuÊt cô thÓ
do ng©n hµng ®a ra sÏ ®em l¹i cho ngêi göi tiÒn møc lîi tøc thùc tÕ lµ bao
nhiªu, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ møc l·i xuÊt mµ ng©n hµng ®a ra ph¶i ®¶m b¶o
lu«n lín h¬n tØ lÖ l¹m ph¸t.
13
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
Th«ng thêng quy m« cña tiÒn göi ng©n hµng biÕn ®éng tû lÖ thuËn
víi l·i xuÊt huy ®éng. Tuy nhiªn trong nh÷ng trêng hîp ®Æc biÖt th× quy luËt
nµy bÞ ph¸ vì. Ch¼ng h¹n khi l·i xuÊt huy ®éng gi¶m nhng ngêi g öi vÉn
thu ®îc mét kho¶n lîi tøc sau khi ®· trõ ®i tû lÖ trît gi¸ th× vèn lu ®éng ë
ng©n hµng vÉn cã thÓ t¨ng lªn. Nh vËy, cã thÓ nãi l·i suÊt huy ®éng lµ yÕu
tè ¶nh hëng l¬n ®Õn quy m« nguån vèn thu hót vµo Ng©n hµng. Tuy nhiªn,
l·i suÊt vÊn ¶nh hëng lín nhÊt ®Õn tiÒn göi tiÕt kiÖm, ChÝnh v× lÏ ®ã, khi ®a
ra møc l·i suÊt huy ®éng cô thÓ, Ng©n hµng cÇn ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh
nÒn kinh tÕ, vµo chÝnh s¸ch tÝn dông ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ cña
Nhµ níc.
b) TÝnh chÊt æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ x· héi :
Mét x· héi, mét nÒn kinh tÕ ®îc ®¸nh gi¸ lµ æn ®Þnh khi nã kh«ng cã
dÊu hiÖu x¶y ra cña lµm ph¸t, cña khñng ho¶ng hay chiÕn tranh. NÕu nÒn
kinh tÕ x· héi ®îc æn ®Þnh th× ®êi sèng nh©n d©n ®îc n©ng cao. ViÖc s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®îc ph¸t triÓn th× vèn Ng©n
hµng sÏ lín. Cßn ngîc l¹i trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ bÊt æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ
do ®ã søc mua cña ®ång tiÒn thau ®æi thêng xuyªn, d©n c thêng cã xu
híng gi÷ tiÒn mÆt hoÆc quy ®æi ra c¸c ®ång tiÒn kh¸c cã tÝnh æn ®Þnh cao vµ
cÊt gi÷ trong gia ®×nh thay v× ®em sè tiÒn ®ã ®Õn göi t¹i c¸c Ng©n hµng, c¸c
quü tiÕt kiÖm. §Æc biÖt lµ trong c¸c níc mµ hÖ thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i
chÞu sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña Ng©n hµng trung ¬ng trong vÊn ®Ò l·i suÊt
th× hiÖn tîng trªn rÊt phæ biÕn do sÑ thay ®æi vña l·i suÊt huy ®éng mµ Ng©n
hµng ®a ra kh«ng thau ®æi kÞp víi sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng.
c) YÕu tè tiÕt kiÖm trong nÒn kinh tÕ:
Vèn huy ®éng cña mét Ng©n hµng th¬ng m¹i chñ yÕu ®îc h×nh
thµnh tõ nguån huy ®éng trong d©n c. §©y lµ lîng tiÒn t¹m thêi nhµn rçi
cã ®îc chñ yÕu lµ do tiÕt kiÖm, chÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c huy ®éng vèn cña
mét Ng©n hµng chÞu ¶nh hëng rÊt lín cña yÕu tè tiÕt kiÖm. NÕu cã tiÕt kiÖm
14
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
sÏ lµm t¨ng khèi lîng tiÒn nhµn rçi trong x· héi, qua ®ã cã thÓ lµm t¨ng quy
m« vµ chÊt lîng c«ng t¸c huy ®éng vèn cña Ng©n hµng. Tuy nhiªn, b¶n th©n
yÕu tè tiÕt kiÖm chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸c nh :
*
T©m ly ngêi tiªu dïng trong d©n c : YÕu tè nµy ¶nh hëng
rÊt lín ®Õn yÕu tè tÝch kiÖmm, bëi v× t©m lý tiªu dïng cña d©n rÊt kh¸c nhau
gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c quèc gia. Cã thÓ víi cïng mét møc thu
nhËp, cïng mét gi¸ sinh ho¹t nh nhay nhng ë n¬i nµy lîng tiÒn bá ra vµo
tiÕt kiÖm rÊt lín nhng ë n¬i kh¸c l¹i rÊt nhá do t©m lý thÝch tiªu dïng cña
d©n c ë ®©y. ChÝnh v× lÏ ®ã thu nhËp cao cha h¼n tiÕt kiÖm ®· cao.
*
Thu nhËp cña d©n c : D©n c cã thu nhËp cµng cao th× khèi
lîng tiÒn dµnh cho tiÕt kiÖm cã thÓ còng t¨ng nhiÒu, bëi v× víi møc thu nhËp
lín th× kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu sÏ cao h¬n vµ do ®ã sÏ cã
nhiÒu kho¶n tiÕt kiÖm h¬n
d) Mét sè yÕu tè kh¸c:
*
C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng : NÕu h×nh thøc
nµy mµ Ng©n hµng ®a ra cµng phong phó, ®a d¹ng, linh ho¹t vµ thuËn tiÖn
th× kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t tõ trong nÒn kinh tÕ cµng lín. Tuy nhiªn,
møc ®é ®a d¹ng cña c¸c h×nh thøc huy ®éng mµ Ng©n hµng ®a ra cßn phô
thuéc rÊt lín vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ khu vùc, vµo kh¶ n¨ng cña Ng©n hµng,
chÝnh v× vËy mµ Ng©n hµng cÇn ph¶i lùa chän xem h×nh thøc huy ®éng nµo lµ
mang tÝnh hiÖu qu¶ cao nhÊt.
*
C¸c dÞch vô kÌm theo : Ng©n hµng còng lµ ho¹t ®éng dÞch
vô, nhng dÞch vô kÌm theo c¸c nghiÖp vô chÝnh cña nã kh«ng v× thÕ mµ mÊt
®i sÐc hÊp dÉn, trong c«ng t¸c huy ®éng vèn Ng©n hµng nµo tæ chøc tèt ®îc
c«ng t¸c dÞch vô kÌm theo c¸c h×nh thøc tæ chøc huy ®éng cña m×nh sÏ cã
kh¶ n¨ng thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n vµ viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c
dÞch vô kÌm theo trong c«ng t¸c huy ®éng vèn nãi riªng, trong ho¹t ®éng cña
15
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
Ng©n hµng nãi chïng ®îc xem lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m më réng
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng.
Trªn ®©y, lµ nh÷n nh©n tè chÝnh ¶nh hëng ®Õn quy m« nguån vèn huy
®éng cña mét Ng©n hµng th¬ng m¹i trong ®ã yÕu tè tiÕt kiÖm ®îc xem lµ
yÕu tè chÝnh n»m bªn ngoµi Ng©n hµng, Ng©n hµng chØ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn
yÕu tè nµy th«ng qua ho¹t ®éng qu¶ng c¸o vµ sù phèi hîp gióp ®ì cña c¸c c¬
quan, tæ chøc Nhµ níc vµ d©n c trong x· héi. C¸c yÕu tè cßn l¹i lµ c¸c yÕu
tè néi t¹i trong Ng©n hµng, do vËy mäi Ng©n hµng ph¶i cã chÝnh s¸ch vµ ho¹t
®éng mét c¸ch tÝch cùc, cã lîi vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®èi víi c«ng t¸c huy ®éng
vèn. Tuy vËy, kÕt qu¶ ra sao cßn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, tr×nh ®é vµ kh¶
n¨ng cña mçi Ng©n hµng.
3) C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng.
Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu nhÊt cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ
huy ®éng vèn ®Ó cho vay, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña
Ng©n hµng th¬ng m¹i ta cã thÓ ph©n lo¹i ra nghiÖp vô vèn theo s¬ ®å sau :
16
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
Nguån vèn huy ®éng cña
Ng©n hµng th¬ng m¹i
Vèn ®i vay cña tµi
chÝnh tÝn dông
TiÒn göi cña
kh¸ch hµng
TiÒn ký
göi
TiÒn tiÕt
kiÖm
Ký göi kh«ng
kú h¹n
Ký göi cã
kú h¹n
Göi ®Ó dµnh
cã h¹n
Vèn ph¸t hµnh
Ph¸t hµnh kú
phiÕu
Ph¸t hµnh
tr¸i phiÕu
Göi rót ra ph¶i
b¸o tríc
3.1 TiÓn göi cña kh¸ch hµng:
TiÒn göi cña kh¸ch hµng bao gåm : tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ tiÒn ký göi.
a) TiÒn ký göi:
TiÒn ký göi gåm c¸c kho¶n tiÒn göi vµo Ng©n hµng cã kú h¹n vµ
kh«ng kú h¹n. LÞch sö ph¸t triÓn ho¹t ®éng Ng©n hµng cho thÊy ®Ó b¶o qu¶n
tèt tiÒn vµng, ngêi ta ®· thuª së ®óc tiÒn gi÷ hé vµ së nµy sÏ cã mét kho¶n
17
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
thu nhËp tõ viÖc b¶o qu¶n tiÒn vµng. §©y lµ h×nh thøc ban ®Çu cña nghiÖp vô
ký göi.
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu lo¹i tiÒn ký göi. §ã lµ nguån vèn t¹m thêi nhµn
rçi trong tµi kho¶n cña c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp. §Ó cã ®îc tuËn lîi trong s¶n
xuÊt kinh doanh c¸c c¬ së kinh tÕ cã thÓ lùa chän mét hay nhiÒu Ng©n hµng
th¬ng m¹i ®Ó giao dÞch nh»m gi¶i quyÕt viÖc thu chi chuyÓn tiÒn thanh to¸n
vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c.
XÐt vÒ mÆt nghiÖp vô Ng©n hµng th× tiÒn ký göi cã thÓ ph©n thµnh hai
lo¹i chÝnh ®ã lµ :
*
TiÒn göi kh«ng kú h¹n : ®©y lµ sè tiÒn n»m trong tµi kho¶n
v·ng lai hoÆc tµi kho¶n thanh to¸n vµ cã thÓ rót ra vµo kú lóc nµo.
Ph¸p luËt mét sè níc kh«ng cho phÐp tÝnh l·i ®èi víi tiÒn t¹m thêi
nh·n rçi trong tµi kho¶n c¬ quan xn. Tuy nhiªn, còng cã níc cho phÐp tÝnh
l·i nhng rÊt thÊp.
TiÒn göi kh«ng kú h¹n tríc hÕt ®îc dïng ®Ó thanh to¸n v·ng lai,
vÞec thanh to¸n v·ng lai nµy cã thÓ tiÕn hµnh díi d¹ng tiÒn mÆt, sÐc hoÆc uû
nhiÖm chi. Sau khi më tµi kho¶n thanh to¸n t¹i Ng©n hµng, chñ tµi kho¶n
ph¶i giao cho Ng©n hµng quyÒn ghi chÐp, theo dâi c¸c nghiÖp vô ph¸t dinh
trªn tµi kho¶n cña hä ë Ng©n hµng. Chi phÝ ho¹t ®éng nµy cña Ng©n hµng
kh¸ lín nhng trªn thùc tÕ Ng©n hµng cã thÓ bï ®¾p ®îc kho¶n chi phÝ nµy
qua viÖc sö dông sè d c¸c tµi kho¶n nµy ®Ó cho vay l¹i, vµ ®©y chÝnh lµ
nguån mang l¹i lîi nhuËn lín cho Ng©n hµng.
TiÒn göi kh«ng kú h¹n cã thÓ ®Ó ë tµi kho¶n v·ng lai hay tµi kho¶n tiÒn
göi. Hai lo¹i tµi kho¶n nµy kh¸c nhau ë chç nÕu ®Ó ë tµi kho¶n tiÒn göi th×
chñ tµi kho¶n ®îc sö dông sè thùc cña m×nh nghÜa lµ tµi kho¶n kh¸ch hµng
ph¶i lu«n lu«n d cã. Lo¹i tµi kho¶n nµy thuËn lîi, an toµn, tuy cã l·i suÊt
thÊp, thuËn tiÖn trong thanh to¸n (cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn mÆt 100%)
18
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
nªn ®©y lµ lo¹i tµi kho¶n rÊt hÊp dÉn kh¸ch hµng, t¹o ra mét lîng vèn lín
phôc vô ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng.
NÕu ë tµi kho¶n v·ng lai th× chñ tµi kho¶n cã thÓ rót tµi kho¶n ra bÊt cø
lóc nµo hoÆc t¹m vay trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh v× tµi kho¶n cã thÓ d nî hoÆc
d cã. Nhng trªn thùc tÕ hiÖn nµy trong c¸c tµi kho¶n tiÒn göi còng cã thÓ
d nî nÕu cã sù tho¶ thuËn tríc gi÷a kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng.
§èi víi tµi kho¶n v·ng lai cã hai lo¹i l·i suÊt ®îc ¸p dông ®ång thêi:
l·i suÊt mµ ®¬n vÞ ph¶i tr¶ cho Ng©n hµng (nÕu d nî trªn tµi kho¶n) vµ l·i
suÊt l·i suÊt nµy do chñ tµi kho¶n vµ Ng©n hµng ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ (nÕu tµi
kho¶n d cã), hai l·i suÊt nµy di chñ tµi kho¶n vµ Ng©n hµng tho¶ thuËn tríc
vµ l·i suÊt tr¶ cho sè d nî lu«n lín h¬n l·i suÊt tr¶ cho sè d cã. ChÝnh v×
vËy mµ kh¸ch hµng lu«n t×m c¸ch bá tiÒn vµo tµi kho¶n nh»m gi¶m møc d
nî ®Õn møc thÊp nhÊt, tõ ®ã lµm t¨ng nguån vèn cña Ng©n hµng.
Trong nh÷ng n¨m qua ý nghÜa cña tiÒn göi kh«ng kú h¹n ë Ng©n hµng
t¨ng lªn râ rÖt. NÕu tríc ®©y nh÷ng tµi kho¶n tiÒn göi ë Ng©n hµng chñ yÕu
cña doanh nghiÖp vµ cña nh÷ng ngêi thu nhËp cao th× ngµy nay ®a sè c«ng
nh©n viªn chøc ®Òu cã tµi kho¶n tiÕt kiÖm bëi v× mét mÆt c¸c c«ng ty, xÝ
nghiÖp hîp lý nhÊt lµ tr¶ l¬ng kh«ng b»ng tiÒn mÆt, thªm vµo ®ã ng©n hµng
th¬ng m¹i l¹i cã rÊt nhiÒu dÞch vô gióp cho chñ tµi kho¶n thanh thanh to¸n
kÞp thêi nhanh chãng c¸c tµi kho¶n chi tiªu thêng kú cña hä nh : tiÒn thuª
nhµ, thuª bao ®iÖn tho¹i, nép thuÕ ...
Do ®ã tiÒn göi kh«ng kú h¹n ®· trë thµnh mét nguån cho vay hÕt søc
quan träng ®ång thêi còng ®em l¹i nguån lîi nhuËn lín cho Ng©n hµng.
*
TiÒn g öi cã kú h¹n : lµ lo¹i tiÒn göi kh«ng dïng ®Ó thanh to¸n
mµ chñ yÕu lµ ®Ó kiÕm lêi cao. So víi tiÒn göi v·ng lai th× lo¹i tiÒn göi nµy cã
thêi h¹n göi tiÒn dµi h¬n th«ng thêng Ýt nhÊt lµ 1 th¸ng. TiÒn göi cã kú h¹n
®èi v¬i snhh lµ sè tiÒn göi ®Õn mét ngµy nhÊt ®Þnh míi ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch
hµng. §iÒu nµy gióp cho Ng©n hµng n¾m ®îc vèn trong c¸c thêi kú ®· cã kÕ
19
tailieuonthi
D¬ng V¨n Hïng - 037
ho¹hc cho vay kh«ng ph¶i tån quü cao ®Ó ®Ò phßng sù rót vèn bÊt thêng. §o
®ã viÖc sö dông nguån vèn nµy cho vay rÊt hiÖu qu¶, v× vËy l·i suÊt tr¶ cho
tiÒn göi cã kú h¹n cao h¬n tiÒn göi kh«ng kú h¹n.
§èi víi tiÒn cã kú h¹n ®Õn h¹n míi ®îc lÊy ra, nÕu xÐt vÒ nguyªn t¾c.
Tuy nhiªn trong trêng hîp ngo¹i lÖ ngêi göi muèn rót tiÒn ra tríc thêi
h¹n, trong trêng hîp nµy cã 2 c¸ch gi¶i quyÕt.
*
HoÆc ngêi göi tiÒn Êy ®îc vay cña Ng©n hµng mét kho¶n tiÒn
mµ hä cÇn, sau ®ã khi ®Õn h¹n tr¶ tiÒn sÏ sö dông tiÒn ®ã ®Ó hoµn tr¶ cho
Ng©n hµng.
*
HoÆc tho¶ thuËn víi Ng©n hµng rót tríc thêi h¹n nhng hëng
l·i suÊt thÊp.
Ta thÊy trong mäi trêng hîp th× Ng©n hµng lu«n tù chñ ®îc vÒ thêi
h¹n hoµn tr¶ tiÒn ký göi cho kh¸ch hµng, v× vËy ®Êy lµ mét nguån rÊt quan
träng, cã ®é æn ®Þnh cao cña Ng©n hµng.
b) TiÒn göi tiÕt kiÖm:
ë c¸c níc trªn thÕ giíi, nhÊt lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ho¸ ph¸t triÓn
tiÒn tiÕt kiÖm lµ lo¹i tiÒn cã sè lîng lín thø hai trong sè c¸c lo¹i tiÒn göi
vµo Ng©n hµng. §Æc ®iÓm cña lo¹i tiÒn göi nµy lµ ngêi göi tiÒn ®îc giao
cÇm sæ tiÕt kiÖm, sæ nµy ®îc coi nh lµ giÊy chøng nhËn viÖc göi tiÒn vµo
Ng©n hµng cña kh¸ch hµng. Göi tiÕt kiÖm lµ nh÷ng ngêi cã ®îc mét sè
tiÒn tÝch luü b»ng ngo¹i tÖ hay néi tÖ nhÊt ®Þnh vµ muèn tÝch luü sè tiÒn nµy
theo kiÓu “tÝch tiÓu thµnh ®¹i”, HoÆc do sè tiÒn cña hä kh«ng ®ñ lín ®Ó ®Çu
t s¶n xuÊt kinh doanh, hoÆc ngêi chñ kh«ng cã kh¶ n¨ng hoÆc kh«ng thÝch
kinh doanh, khi ®ã hä sÏ ®Õn Ng©n hµng ®Ó göi tiÒn.
TiÒn göi tiÕt kiÖm chia lµm 2 lo¹i :
- Göi tiÒn cã kú h¹n.
- Göi tiÒn kh«ng kú h¹n.
20
- Xem thêm -