tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
Tõ sau ®æi míi hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam (1998) ®Õn nay, c¸c
Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt nam ®· cã ®îc nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ,
trë thµnh kªnh dÉn vèn quan träng cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc. C¸c nghiÖp vô
ng©n hµng còng ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng vµ phong phó.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña toµn hÖ thèng, ng©n hµng c«ng th¬ng CÇu
GiÊy còng ®· tranh thñ mäi c¬ héi vµ b»ng nç lùc chñ quan lu«n v¬n lªn ®Ó
®ñ søc ®¬ng ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc míi, n¾m b¾t nh÷ng vËn héi míi, t¹o
nªn nh÷ng bíc tiÕn næi bËt.
Trong ®ã, ph¶i kÓ ®Õn sù ph¸t triÓn theo híng tÝch cùc cña nghiÖp vô
b¶o l·nh ng©n hµng - mét ho¹t ®éng ®· tõng bíc ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña
nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®êng lèi më cöa vµ héi nhËp vµo nÒn
kinh tÕ thÕ giíi. Tuy nhiªn b¶o l·nh lµ mét nghiÖp vô hÕt søc phøc t¹p, ®ßi hái
ph¶i tu©n thñ tËp qu¸n vµ th«ng lÖ quèc tÕ. ë ViÖt Nam, do b¶o l·nh lµ mét
nghiÖp vô cßn míi nªn sù ph¸t triÓn vµ khëi s¾c cña b¶o l·nh trong thêi gian
qua cßn nhá bÐ so víi nh÷ng ®ßi hái bøc b¸ch cña nÒn kinh tÕ. Do v©y, mét
trong nh÷ng môc tiªu, ®Þnh híng quan träng cña ngµnh ng©n hµng nãi chung
vµ Ng©n hµng C«ng th¬ng CÇu GiÊy nãi riªng trong thêi gian tíi lµ ph¶i hoµn
thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy, t¹o cho b¶o l·nh mét vÞ thÕ v÷ng ch¾c vµ
ph¸t huy cao ®é tÝnh h÷u dông cña nã.
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn, qua mét thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n hµng
C«ng th¬ng CÇu GiÊy, cïng víi viÖc nghiªn cøu gi÷a lý luËn vµ t×nh h×nh
thùc tÕ, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi ‘Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn
nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng CÇu GiÊy”.
Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, vµ phô lôc tham kh¶o, chuyªn ®Ò ®îc t×nh
bµy theo kÕt cÊu:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ b¶o l·nh ng©n hµng.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng
CÇu GiÊy.
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i
1
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ng©n hµng C«ng th¬ng CÇu GiÊy.
§Ó hoµn thµnh ®îc chuyªn ®Ò nµy, ngoµi sù nç lùc cña b¶n th©n em
cßn nhËn ®îc sù gióp ®ì tõ nhiÒu phÝa:
- Sù híng dÉn nhiÖt t×nh, ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña c« gi¸o –
Th¹c sü Phan ThÞ H¹nh.
- Sù quan t©m gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c anh chÞ Phßng Kinh doanh ®èi
ngo¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng CÇu GiÊy.
Tuy nhiªn, do thêi gian thùc tËp còng nh tr×nh ®é cã h¹n nªn chuyªn
®Ò ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, khiÕm khuyÕt.
V× vËy, em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ b¹n
bÌ.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ch¬ng I.
Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ b¶o l·nh Ng©n hµng
1.1. Kh¸i niÖm:
B¶o l·nh lµ mét kh¸i niÖm cã tõ rÊt xa xa trong x· héi loµi ngêi. Cho
®Õn nay, b¶o l·nh kh«ng nh÷ng tån t¹i mµ cßn ph¸t triÓn rÊt phong phó vµ bao
trïm lªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi cña mçi
quèc gia. VËy b¶o l·nh lµ g×?
B¶o l·nh lµ sù nhËn cam kÕt cña ngêi nhËn b¶o l·nh sÏ thùc hiÖn ®Çy
®ñ quyÒn lîi vµ nghÜa vô nÕu ngêi xin b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn nh÷ng cam
kÕt ®ã ®èi víi ngêi thô hëng b¶o l·nh. B¶o l·nh cÇn thiÕt khi hai bªn tham
gia vµo mét mèi quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ hay x· héi cßn cha tÝn nhiÖm
nhau. Uy tÝn vµ lêi høa cña bªn nµy cha ®ñ tin cËy ®èi víi bªn kia nhng bªn
kia còng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng vÒ thêi gian; Chi phÝ vµ kü thuËt nghiÖp vô ®Ó
®¸nh gi¸ vÒ bªn kia. Lóc ®ã sù xuÊt hiÖn cña bªn thø 3 cã ®ñ ®é tin cËy ®èi
víi c¶ hai bªn thùc hiÖn b¶o l·nh sÏ lµ cÇu nèi gi÷a hai bªn, ®a hä ®Õn mét
quan ®iÓm thèng nhÊt.
Tõ kh¸i niÖm trªn, ta thÊy râ hai ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña b¶o l·nh:
+ Trong ho¹t ®éng b¶o l·nh lu«n cã ba bªn tham gia: Ngêi thô hëng
b¶o l·nh; Ngêi xin b¶o l·nh vµ ngêi nhËn b¶o l·nh.
+ Tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tríc tiªn thuéc vÒ ngêi xin b¶o
l·nh. Ngêi nhËn b¶o l·nh chØ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®ã trong trêng hîp
ngêi xin b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô cña
m×nh.
B¶o l·nh cã rÊt nhiÒu h×nh thøc. C¨n cø vµo chñ thÓ b¶o l·nh cã thÓ chia
thµnh:
+ B¶o l·nh cña mét tæ chøc quèc tÕ víi mét chÝnh phñ.
+ B¶o l·nh cña nhµ níc ®èi víi mét tæ chøc quèc tÕ.
+ B¶o l·nh cña C«ng ty lín ®èi víi C«ng ty con.
+ B¶o l·nh cña Ng©n hµng ®èi víi Ng©n hµng.
3
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Nh vËy, xÐt trong ph¹m vi chung cña x· héi th× b¶o l·nh rÊt ®a d¹ng.
Riªng b¶o l·nh ng©n hµng b¾t ®Çu ®îc sö dông réng r·i tõ ®Çu thËp niªn 70.
Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c níc s¶n xuÊt dÇu ho¶ ë Trung §«ng trong
thêi gian nµy ®· cho phÐp hä më réng quan hÖ ngo¹i th¬ng, tham gia ký kÕt
nhiÒu hîp ®ång lín víi c¸c ®èi t¸c ë Ph¬ng T©y vÒ nh÷ng dù ¸n lín nh c¶i
thiÖn c¬ së h¹ tÇng, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, c¸c dù ¸n c«ng, n«ng nghiÖp vµ
quèc phßng
Do ®ã, cã thÓ nãi ®©y lµ khu vùc ph¸t sinh ®Çu tiªn cña ho¹t
®éng b¶o l·nh ng©n hµng. Víi sù ph¸t triÓn cña th¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c giao
dÞch ngµy cµng mang tÝnh toµn cÇu. TÇm cì vµ sù phøc t¹p cña c¸c giao dÞch
®ßi hái vµ còng lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña b¶o l·nh ng©n hµng.
B¶o l·nh ng©n hµng lµ cam kÕt c¶u ng©n hµng díi h×nh thøc th b¶o
l·nh vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh thay cho kh¸ch hµng cña ng©n hµng
khi kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô ®· tho¶ thuËn
víi bªn yªu cÇu b¶o l·nh, ®îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i th b¶o l·nh cña ng©n
hµng.
B¶o l·nh ng©n hµng cã mét sè ®Æc tÝnh hÕt søc quan träng ®ã lµ tÝnh ®éc
lËp víi hîp ®ång. MÆc dï môc ®Ých cña b¶o l·nh ng©n hµng lµ båi hoµn cho
ngêi thô hëng nh÷ng thiÖt h¹i tõ viÖc kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång cña ngêi
®îc b¶o l·nh trong quan hÖ hîp ®ång nhng viÖc thanh to¸n mét b¶o l·nh chØ
hoµn toµn c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kho¶n vµ c¸c ®iÒu kiÖn nh ®îc quy ®Þnh
trong th b¶o l·nh vµ ng©n hµng kh«ng thÓ dùa vµo nh÷ng quyÒn kh¸ng nghÞ
cã ®îc tõ quan hÖ hîp ®ång. Nh vËy, mét khi c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn
cña b¶o l·nh ®îc ®¸p øng th× vÒ mÆt ph¸p lý, ngêi thô hëng cã quyÒn yªu
cÇu thanh to¸n tiÒn mµ kh«ng cÇn thiÕt ph¶i chøng minh c¸c vi ph¹m cña
ngêi ®îc b¶o l·nh mµ chØ cÇn lËp chøng tõ nh yªu cÇu cña b¶o l·nh.
Tuy nhiªn, tÝnh ®éc lËp cña b¶o l·nh lµ phô thuéc vµo chÝnh c¸c ®iÒu
kiÖn cña b¶o l·nh. NÕu b¶o l·nh quy ®Þnh viÖc thanh to¸n lµ theo v¨n b¶n yªu
cÇu cña ngêi thô hëng th× ngêi thô hëng cã quyÒn yªu cÇu thanh to¸n mµ
kh«ng cÇn mét ®iÒu kiÖn nµo, ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i thanh to¸n vµ ngêi
4
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
®îc b¶o l·nh sÏ båi hoµn l¹i cho ng©n hµng ph¸t hµnh. MÆt kh¸c, b¶o l·nh
yªu cÇu mét chøng tõ nh: Ph¸n quyÕt cña toµ ¸n, mét quyÕt ®Þnh cña träng
tµi, v¨n b¶n cña bªn thø ba x¸c nhËn sù vi ph¹m cña ngêi ®îc b¶o l·nh hay
v¨n b¶n cña ngêi ®îc b¶o l·nh hay v¨n b¶n cña ngêi ®îc b¶o l·nh thõa
nhËn sù vi ph¹m cña m×nh th× tÝnh ®éc lËp cña b¶o l·nh Ýt nhiÒu bÞ gi¶m ®i.
TÝnh ®éc lËp cßn thÓ hiÖn ë tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cña ng©n hµng ph¸t
hµnh. Tr¸ch nhiÖm nµy hoµn toµn ®éc lËp víi mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng
ph¸t hµnh víi ngêi ®îc b¶o l·nh. NÕu nh chøng tõ hoµn toµn phï hîp th×
ng©n hµng kh«ng thÓ tõ chèi thanh to¸n v× bÊt cø lý do g× n¶y sinh trong quan
hÖ gi÷a hä vµ ngêi ®îc b¶o l·nh, nh÷ng lý do nh: Ngêi ®îc b¶o l·nh ph¸
s¶n, ngêi ®îc b¶o l·nh vÉn cßn nî ng©n hµng
1.1.1 Chøc n¨ng b¶o l·nh ng©n hµng:
1.1.1.1 B¶o l·nh ®îc dïng nh c«ng cô b¶o ®¶m :
Trong cuéc sèng cña chóng nãi chung vµ trong ho¹t ®éng kinh tÕ nãi
riªng, chóng ta lu«n ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng biÕn ®éng kinh tÕ x· héi vµ thiªn
nhiªn
g©y ra cho chóng ta nh÷ng thiÖt h¹i mÊt m¸t gäi lµ rñi ro. Rñi rolµ
yÕu tè tiÒm Èn vµ cã thÓ x¶y ra bÊt cø lóc nµo.
Do ®ã chøc n¨ng quan träng nhÊt cña b¶o l·nh lµ cung cÊp cho ngêi
thô hëng b¶o l·nh mét sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n víi quyÒn lîi cña hä. Môc
®Ých cña b¶o l·nh lµ cung cÊp cho ngêi thô hëng mét kho¶n båi hoµn tµi
chÝnh cho nh÷ng thiÖt h¹i do hµnh vi vi ph¹m hîp ®ång cña ngêi xin b¶o l·nh
g©y ra. MÆc dï trªn thùc tÕ, khi ®ßi hái ph¶i cã ho¹t ®éng b¶o l·nh, ngêi
nhËn b¶o l·nh hoµn toµn kh«ng mong ®îi bªn ®îc b¶o l·nh vi ph¹m hîp
®ång ®Ó ®îc båi hoµn tõ bªn b¶o l·nh. Hä chØ coi ®ã lµ mét c«ng cô cã tÝnh
chÊt ®¶m b¶o an toµn cho m×nh khi cã biÕn cè vi ph¹m hîp ®ång cña bªn ®îc
b¶o l·nh. H¬n n÷a, b¶o l·nh ®îc dïng trong nh÷ng hîp ®ång thi c«ng, hîp
®ång b¶o hµnh s¶n phÈm, dù thÇu c«ng tr×nh
th× ®©y lµ nh÷ng tho¶ thuËn
kh«ng mang tÝnh mua b¸n hay thanh to¸n. V× vËy b¶o l·nh lµ mét c«ng cô
®¶m b¶o chø kh«ng ph¶i lµ mét c«ng cô thanh to¸n (nh L/C). NghiÖp vô L/C
cã chøc n¨ng ®¶m b¶o thanh to¸n cho ngêi thô hëng khi hä thùc hiÖn ®óng
5
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
viÖc giao hµng.
Vµ nã còng kh¸c so víi b¶o hiÓm. MÆc dï c¶ b¶o l·nh vµ b¶o hiÓm ®Òu
lµ nh÷ng ph¬ng thøc phßng chèng rñi ro ®îc sö dông ®Ó bï ®¾p thiÖt h¹i
ph¸t sinh. Tuy nhiªn, b¶o l·nh ®Ó kh¾c phôc rñi ro vµ ng¨n ngõa rñi ro ph¸t
sinh cßn b¶o hiÓm chØ cã t¸c dông kh¾c phôc hËu qu¶ rñi ro chø kh«ng cã t¸c
dông ng¨n chÆn.
1.1.1.2. B¶o l·nh ®îc dïng nh lµ c«ng cô tµi trî:
Nhu cÇu vÒ vèn lu«n lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt ®èi víi mäi chñ thÓ khi
tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. ®Æc biÖt lµ trong c¸c hîp ®ång x©y dùng
hoÆc hîp ®ång mua b¸n cã gi¸ trÞ lín, thêi gian thùc hiÖn kÐo dµi th× vÊn ®Ò
t×m nguån tµi trî cµng trë nªn bøc xóc. ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn c¸c c«ng ty
khã tiÕp cËn ®îc víi nguån vèn vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông.
C¸c c«ng ty x©y dùng sÏ rÊt khã kh¨n vÒ tµi chÝnh vµ chÞu nhiÒu rñi ro
nÕu nh ph¶i hoµn tÊt c«ng tr×nh hay tõng h¹ng môc c«ng tr×nh th× míi nhËn
®îc thanh to¸n cña ngêi chñ c«ng tr×nh. Do ®ã, c«ng ty x©y dùng sÏ th¬ng
lîng víi chñ c«ng tr×nh vÒ mét kho¶n tiÒn tµi trî cho m×nh. Kho¶n tiÒn øng
tríc cho c«ng ty x©y dùng thÓ hiÖn sù tµi trî cña chñ c«ng tr×nh, ®ång thêi
còng nãi lªn sù cïng tham gia vµo c«ng tr×nh cña ngêi chñ c«ng tr×nh. Ng©n
hµng cña C«ng ty xay dùng sÏ ph¸t hµnh b¶o l·nh thanh to¸n nh lµ mét c«ng
cô tµi trî ®Ó cho c«ng ty nhËn ®îc kho¶n tiÒn øng tríc tõ chñ c«ng tr×nh.
Nguån tiÒn øng tríc nµy cã thÓ ®îc cung cÊp tõng phÇn, kÐo dµi trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång.
Ng©n hµng chÊp nhËn ph¸t hµnh b¶o l·nh cho c«ng ty x©y dùng còng lµ
mét ph¬ng thøc tµi trî. Ng©n hµng ph¸t hµnh cam kÕt b¶o l·nh cho c«ng ty
x©y dùng ®Ó thanh to¸n cho ngêi thô hëng trong trêng hîp c«ng ty x©y
dùng vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh trong b¶o l·nh. Râ rµng ng©n hµng kh«ng
®øng ra cho vay mµ chØ tµi trî trªn danh nghÜa ®Ó nhµ thÇu (c«ng ty x©y dùng)
cã thÓ nhËn ®îc vèn øng tríc cña chñ thÇu, gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn.
§ã lµ mét minh chøng cho vai trß tµi trî cña b¶o l·nh ng©n hµng. §©y
còng lµ mét chøc n¨ng kh¸c so víi b¶o hiÓm bëi ë b¶o l·nh ngêi hëng lîi lµ
6
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
bªn ký kÕt mét hîp ®ång th¬ng m¹i víi bªn xin më b¶o l·nh, cßn trong b¶o
hiÓm th× ngêi hëng lîi lµ ngêi mua b¶o hiÓm.
1.1.1.3 B¶o l·nh ®îc dïng nh c«ng cô ®«n ®èc hoµn thµnh hîp ®ång:
Kh¸c víi c¸c ph¬ng thøc phßng chèng rñi ro kh¸c nh: B¶o hiÓm th×
thùc chÊt lµ ph©n chia tæn thÊt mét sè ngêi cho tÊt c¶ mäi ngêi tham gia b¶o
hiÓm cïng g¸nh chÞu. Vµ trong trêng hîp x¶y ra rñi ro, thiÖt h¹i ph¶i cã mét
thêi gian chê ®îi ®Ó x¸c ®Þnh thiÖt h¹i, tr¸ch nhiÖm thanh to¸n phô thuéc vµo
c¸c b»ng chøng cßn ®èi víi th tÝn dông th× viÖc thanh to¸n thùc hiÖn khi
ngêi thô hëng xuÊt tr×nh chøng tõ hîp lÖ.
Riªng ®èi víi b¶o l·nh th× viÖc thanh to¸n ®îc thùc hiÖn dùa trªn sù vi
ph¹m hîp ®ång cña bªn ®îc b¶o l·nh. Trong suèt thêi h¹n hiÖu lùc cña b¶o
l·nh, ngêi thô hëng lu«n cã quyÒn yªu cÇu ng©n hµng ph¸t hµnh thanh to¸n
b¶o l·nh nÕu nh ngêi ®îc b¶o l·nh vi ph¹m hîp ®ång. Do ®ã, ng©n hµng
lu«n ph¶i theo dâi kiÓm tra gi¸m s¸t vµ ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn hîp ®ång cña
bªn ®îc b¶o l·nh. MÆt kh¸c trong trêng hîp ng©n hµng b¶o l·nh ph¶i thanh
to¸n tiÒn båi hoµn cho bªn nhËn b¶o l·nh th× bªn ®îc b¶o l·nh còng sÏ ph¶i
cã tr¸ch nhiÖm nî vµ hoµn tr¶ kho¶n båi hoµn ®ã cho ng©n hµng b¶o l·nh. V×
vÒ thùc chÊt b¶o l·nh lµ lÊy tiÒn vi ph¹m tr¶ cho ngêi hëng lîi.
Ngêi ®îc b¶o l·nh lu«n bÞ mét ¸p lùc cho viÖc båi hoµn b¶o l·nh.
Nh vËy, b¶o l·nh cã chøc n¨ng ®«n ®èc ngêi ®îc b¶o l·nh thùc hiÖn hoµn
tÊt
Hîp ®ång ®· ký kÕt. §iÒu nµy cµng lµm t¨ng thªm tÝnh b¶o ®¶m cho
ngêi thô hëng vµ cã mèi liªn quan chÆt chÏ gi÷a chøc n¨ng b¶o ®¶m vµ
chøc n¨ng ®«n ®èc hoµn thµnh hîp ®ång. MÆc dï vËy, khi ký kÕt hîp ®ång vµ
thô hëng b¶o l·nh, ngêi thô hëng vÉn mong muèn ngêi ®îc b¶o l·nh
thùc hiÖn hîp ®ång chø kh«ng mong chê ë kho¶n båi hoµn tµi chÝnh tõ b¶o
l·nh.
1.1.1.4 B¶o l·nh cã chøc n¨ng lµ c«ng cô ®¸nh gi¸:
BÊt kú mét ng©n hµng nµo tríc khi ph¸t hµnh th b¶o l·nh ®Òu cÇn
ph¶i kiÓm tra mét c¸ch toµn diÖn vÒ bªn ®îc b¶o l·nh nh : Kh¶ n¨ng tµi
7
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
chÝnh, uy tÝn, kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång. Mµ ®©y lµ mét vÊn ®Ò mµ bªn thô
hëng kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn. V× vËy ®iÒu nµy còng sÏ gióp cho bªn
nhËn b¶o l·nh cã thÓ ®¸nh gi¸ tèt h¬n vÒ ®èi t¸c cña m×nh, phôc vô cho mèi
quan hÖ gi÷a hai bªn.
1.1.2. Vai trß cña b¶o l·nh ng©n hµng:
HiÖn nay b¶o l·nh ®· ph¸t triÓn réng r·i trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc. Cã
thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng nh÷ng th¬ng vô cã gi¸ trÞ lín vÒ mÆt tµi chÝnh vµ phøc
t¹p vÒ mÆt kü thuËt, ®Æc biÖt lµ cã ®èi t¸c níc ngoµi tham gia th× kh«ng thÓ
kh«ng cã mét h×nh thøc b¶o l·nh h×nh thøc b¶o l·nh nµo ®ã ®i kÌm. B¶o l·nh
kh«ng chØ hç trî cho c¸c hîp ®ång th¬ng m¹i mµ c¶ c¸c giao dÞch phi th¬ng
m¹i, tµi chÝnh còng nh phi tµi chÝnh. B¶o l·nh kh«ng chØ lµ mét ho¹t ®éng t¹o
sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng mµ cßn cã vai trß quan träng ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp nãi riªng vµ víi tÊt c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung.
1.1.2.1 §èi víi doanh nghiÖp:
Thóc ®Èy c¹nh tranh, më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh.
- Víi bªn hëng b¶o l·nh: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi sù c¹nh
tranh ngµy cµng gay g¾t th× mÆc dï ph¶i ®èi ®Çu víi rñi ro nhng nÕu kh«ng
n¾m b¾t mét c¸ch kÞp thêi c¸c c¬ héi kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp còng khã
c¹nh tranh vµ tån t¹i ®îc. B¶o l·nh Ng©n hµng gióp c¸c doanh nghiÖp thùc
hiÖn tèt, yªn t©m h¬n khi ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång mµ kh«ng tèn nhiÒu
thêi gian vµ chi phÝ. MÆt kh¸c b¶o l·nh ng©n hµng cßn gióp cho c¸c doanh
nghiÖp chän ®îc b¹n hµng tèt nhÊt vµ gi¶m rñi ro trong kinh doanh. H¬n n÷a
khi cã rñi ro x¶y ra, bªn nhËn b¶o l·nh vÉn ®îc ®¶m b¶o bï ®¾p mäi thiÖt h¹i
do ®èi t¸c vi ph¹m hîp ®ång mét c¸ch nhanh chãng vµ thuËn lîi nhÊt ®Ó tiÕp
tôc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
- Víi bªn ®îc b¶o l·nh:
B¶o l·nh ng©n hµng gióp c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ký kÕt vµ thùc hiÖn
hîp ®ång ngay c¶ khi cha ®ñ uy tÝn vµ lßng tin ®èi víi bªn ®èi t¸c. B¶o l·nh
còng gióp c¸c doanh nghiÖp nhËn ®îc nguån tµi trî tõ ®èi t¸c (®èi víi b¶o
l·nh tiÒn øng tríc), hoÆc tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c (b¶o l·nh vay vèn), lóc
8
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
®ã sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång,
tham gia giao dÞch vµ ký kÕt hîp ®ång.
Víi chøc n¨ng ®«n ®èc hoµn thµnh hîp ®ång th× b¶o l·nh thóc ®Èy c¸c
doanh nghiÖp lµm ¨n nghiªm tóc h¬n, cã tr¸ch nhiÖm h¬n vµ thùc hiÖn hîp
®ång ®óng quy ®Þnh h¬n. MÆt kh¸c ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi ®îc Ng©n
hµng b¶o l·nh th× ph¶i chÞu phÝ b¶o l·nh, ®ã lµ mét kho¶n chi phÝ cña doanh
nghiÖp do ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶
sö dông ®ång vèn mét c¸ch tèi ®a tõ ®ã sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chung
cña Doanh nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
1.1.2.2 §èi víi Ng©n hµng:
Tríc hÕt ®èi víi ng©n hµng b¶o l·nh lµ mét trong c¸c dÞch vô mµ ng©n
hµng cung cÊp cho nÒn kinh tÕ. §ång thêi b¶o l·nh ®em l¹i lîi Ých trùc tiÕp
cho ng©n hµng th«ng qua phÝ b¶o l·nh. PhÝ b¶o l·nh ®ãng gãp vµo lîi nhuËn
ng©n hµng mét kho¶n kh«ng nhá, nã chiÕm tû lÖ kh¸ lín trong tæng phÝ dÞch
vô cña c¸c ng©n hµng hiÖn nay. Mét u ®iÓm cña b¶o l·nh ng©n hµng lµ kh«ng
ph¶i chi phÝ huy ®éng nh cho vay, kh«ng mÊt chi phÝ c¬ héi cho môc ®Ých
kinh doanh kh¸c. vµ khi thùc hiÖn b¶o l·nh cho kh¸ch hµng th× ch¾c ch¾n thu
®îc phÝ b¶o l·nh.
Ngoµi viÖc ®em l¹i mét kho¶n thu nhËp th× nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n
hµng cßn gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc më réng quan hÖ cña ng©n hµng víi
kh¸ch hµng. Sù ra ®êi cña nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng ®· hoµn thiÖn kh¶
n¨ng ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh
còng nh gia t¨ng nguån vèn th«ng qua viÖc më réng c¸c quan hÖ thanh to¸n,
c¸c tµi kho¶n giao dÞch. NghiÖp vô b¶o l·nh hç trî c¸c h×nh thøc thanh to¸n
cña ng©n hµng nh thanh to¸n quèc tÕ (b¶o l·nh hèi phiÕu, b¶o l·nh L/C tr¶
chËm ).
NghiÖp vô b¶o l·nh hç trî cho nghiÖp vô tÝn dông qua b¶o l·nh vay vèn
níc ngoµi tøc lµ ng©n hµng kh«ng dïng vèn cña m×nh cho doanh nghiÖp vay
mµ chØ dïng vèn cña ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n vay cña doanh
nghiÖp víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c.
9
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
B¶o l·nh n©ng cao uy tÝn vµ t¨ng cêng quan hÖ cña ng©n hµng trªn thÞ
trêng ®Æc biÖt lµ thÞ trêng quèc tÕ. Th«ng qua b¶o l·nh ng©n hµng t¹o ®îc
thÕ m¹nh, uy tÝn gióp t¨ng kh¸ch hµng vµ lîi nhuËn.
1.1.2.3 §èi víi nÒn kinh tÕ:
Sù tån t¹i cña b¶o l·nh ng©n hµng lµ mét kh¸ch quan ®èi víi nÒn kinh
tÕ, ®¸p øng cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Nã tån t¹i ®îc nh vËy lµ
do vai trß to lín cña nã víi nÒn kinh tÕ.
Ho¹t ®éng b¶o l·nh ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt, hç trî
cho c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän, c¸c khu vùc träng ®iÓm ph¸t triÓn vµ ngµnh
kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn. Th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ng©n hµng: Më réng b¶o
l·nh cho vay vèn níc ngoµi, h¹n møc b¶o l·nh,
cã thÓ t¨ng n¨ng lùc s¶n
xuÊt, khuyÕn khÝch c¸c ngµnh nµy ph¸t triÓn, gia t¨ng ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc
then chèt trong nÒn kinh tÕ. Ngîc l¹i víi nh÷ng ngµnh cßn h¹n chÕ, ng©n
hµng cã chÝnh s¸ch b¶o l·nh kh¾t khe, gãp phÇn lµm c©n ®èi c¬ cÊu kinh tÕ.
B¶o l·nh ng©n hµng cã vai trß nh chÊt xóc t¸c ®èi víi c¸c hîp ®ång
kinh tÕ. Nhê cã b¶o l·nh mµ c¸c bªn cã thÓ yªn t©m ký kÕt vµ cã tr¸ch nhiÖm
víi hîp ®ång m×nh ®· ký kÕt.
B¶o l·nh ®em l¹i lîi Ých cho tÊt c¶ c¸c bªn tham gia vµ lµ c«ng cô thóc
®Èy trao ®æi bu«n b¸n gi÷a c¸c bªn do ®ã cã t¸c dông thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh
tÕ.
B¶o l·nh ng©n hµng cßn cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi viÖc ®¸p øng
nhu cÇu vèn cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ. C¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã thÓ dÔ dµng trong
vÞªc t×m kiÕm nh÷ng nguån vèn rÎ c¶ trong vµ ngoµi níc khi cã ®îc sù b¶o
l·nh cña ng©n hµng.
§iÒu nµy cßn cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng h¬n ®èi víi nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam. Víi ®Æc®iÓm ®ang ph¸t triÓn theo híng kinh tÕ thÞ trêng, nghiÖp
vô b¶o l·nh thóc ®Èy qu¸ tr×nh chu chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ th«ng qua
c¸c quan hÖ Hµng – TiÒn, gãp phÇn t¨ng tæng s¶n phÈm quèc d©n. B¶o l·nh
gióp t¹o dùng uy tÝn cho c¸c Doanh nghiÖp ViÖt Nam, gióp cho c¸c doanh
nghiÖp më réng thÞ trêng ra níc ngoµi, t¨ng vÞ thÕ cña hµng ViÖt Nam, ®ång
10
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
thêi t¹o ®îc nguån thu ngo¹i tÖ, gióp c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ,
æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn.
B¶o l·nh ng©n hµng còng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó phßng chèng
rñi ro cã hiÖu qu¶ vµ ®îc sö dông phè biÕn trong c¸c ho¹t ®éng tÝn dông, x©y
dùng vµ th¬ng m¹i. Do ®ã víi b¶o l·nh ng©n hµng, nÒn kinh tÕ cã ®iÒu kiÖn
®Ó ph¸t triÓn mét c¸ch æn ®Þnh vµ an toµn h¬n.
NghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn, nã ®·
chøng minh sù cÇn thiÕt còng nh vai trß vµ t¸c dông h÷u hiÖu kh«ng chØ tõng
doanh nghiÖp mµ cßn c¶ nÒn kinh tÕ mét níc vµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
1.2. C¸c h×nh thøc b¶o l·nh ng©n hµng:
1.2.1 Ph©n lo¹i theo ph¬ng thøc ph¸t hµnh:
B¶o l·nh trùc tiÕp:
Lµ lo¹i b¶o l·nh mµ trong ®ã ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh chÞu tr¸ch
nhiÖm b¶o l·nh trùc tiÕp cho bªn ®îc b¶o l·nh. Ngêi ®îc b¶o l·nh chÞu
tr¸ch nhiÖm båi hoµn trùc tiÕp cho ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh.
Quy tr×nh:
B¶o l·nh
Ng©n hµng
ph¸t hµnh
ChØ thÞ
ph¸t
hµnh b¶o
l·nhl·nh
(3)
(2)
Ng©n hµng
th«ng b¸o
(4)
Th«ng b¸o
b¶o l·nh
(5)
Ngêi ®îc
b¶o l·nh
Ngêi thô
hëng
(1)
S¬ ®å b¶o l·nh trùc tiÕp
(1)
A vµ B tho¶ thuËn ký kÕt mét hîp ®ång vµ B yªu cÇu A ph¶i më
mét b¶o l·nh.
11
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
(2)
A ®Õn ng©n hµng m×nh (ng©n hµng ph¸t hµnh) ®Ò nghÞ ph¸t hµnh
b¶o l·nh theo nh÷ng ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn vµ ký víi Ng©n
hµng mét hîp ®ång b¶o l·nh. A ph¶i ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng chØ thÞ ph¸t hµnh
b¶o l·nh cña m×nh cho NH lµ chÝnh x¸c vµ râ rµng. NH ph¸t hµnh sÏ kh«ng
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng chØ thÞ ph¸t hµnh sai, kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng râ
rµng.
Ngêi xin b¶o l·nh cã thÓ ph¶i ký quü thÕ chÊp cÇm cè tµi s¶n cña m×nh
theo yªu cÇu cña Ng©n hµng ®Ó xin ng©n hµng më b¶o l·nh. Ng©n hµng sÏ
xem xÐt t×nh h×nh tµi chÝnh, t c¸ch ph¸p nh©n, ph¬ng ¸n kinh doanh ®Ó
quyÕt ®Þnh xem cã b¶o l·nh hay kh«ng.
(3)
Theo nh÷ng chØ thÞ ph¸t hµnh b¶o l·nh cña ngêi ®îc b¶o l·nh,
ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ ph¸t hµnh th b¶o l·nh cho ngêi thô hëng th«ng
qua ng©n hµng th«ng b¸o còng cã thÓ ph¸t hµnh b¶o l·nh trùc tiÕp cho ngêi
thô hëng (3*).
(4)
Ng©n hµng th«ng b¸o khi nhËn ®îc b¶o l·nh tõ ng©n hµng ph¸t
hµnh ph¶i kiÓm tra tÝnh ch©n thùc cña b¶o l·nh sau ®ã th«ng b¸o cho ngêi
thô hëng. Ng©n hµng th«ng b¸o chØ nh lµ mét ®¹i lý cña ng©n hµng ph¸t
hµnh, thùc hiÖn mét nhiÖm vô ®îc uû th¸c bëi ng©n hµng ph¸t hµnh.
(5)
Ng©n hµng ph¸t hµnh thùc hiÖn båi hoµn cho bªn thô hëng khi
cã sù vi ph¹m cña bªn ®îc b¶o l·nh.
¦u ®iÓm: §©y lµ lo¹i b¶o l·nh ®¬n gi¶n nhÊt vµ ngêi xin b¶o l·nh th×
kh«ng ph¶i mÊt phÝ hoa hång cho bªn ng©n hµng ®¹i lý. B¶o l·nh nµy thêng
®îc sö dông trong c¸c quan hÖ kinh tÕ trong níc vµ chÞu sù ®iÒu chØnh cña
luËt hoÆc c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o l·nh cña níc mµ ng©n hµng b¶o l·nh trùc
thuéc.
B¶o l·nh gi¸n tiÕp:
Lµ b¶o l·nh mµ trong ®ã ng©n hµng b¶o l·nh ®· ph¸t hµnh b¶o l·nh theo
chØ thÞ cña mét ng©n hµng trung gian phôc vô cho ngêi ®îc b¶o l·nh dùa
trªn mét b¶o l·nh kh¸c gäi lµ b¶o l·nh ®èi øng.
B¶o l·nh ®èi øng lµ mét cam kÕt cña ng©n hµng trung gian thanh to¸n
12
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
cho ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh (gäi lµ ngêi thô hëng cña b¶o l·nh ®èi
øng) khi mµ ng©n hµng ph¸t hµnh thùc hiÖn ®óng nh÷ng ®iÒu kho¶n ®îc quy
®Þnh trong b¶o l·nh ®èi øng.
Quy tr×nh:
B¶o l·nh
Ng©n hµng
ph¸t hµnh
Ng©n hµng
th«ng b¸o
(4)
B¶o l·nh ®èi øng
(3)
(7)
Ng©n hµng ph¸t
hµnh
Th«ng
b¸o
(5)
(6)
(2)
(8) ChØ thÞ
Ngêi ®îc b¶o
l·nh
Hîp ®ång
Ngêi thô
hëng
(1)
(1)
A vµ B tho¶ thuËn ký mét hîp ®ång vµ B yªu cÇu A më mét b¶o
(2)
. NÕu B kh«ng tin tëng vµo tiÒm lùc tµi chÝnh cña ng©n hµng cña
l·nh.
A hoÆc muèn ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh ph¶i lµ mét ng©n hµng trong níc
m×nh th× sÏ chØ ®Þnh ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh. NÕu A kh«ng cã quan hÖ
víi ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh do B chØ ®Þnh th× chØ thÞ cho ng©n hµng cña
m×nh (ng©n hµng trung gian) yªu cÇu ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh më b¶o
l·nh.
13
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
(3)
NH trung gian nhËn ®îc chØ thÞ ph¸t hµnh sÏ yªu cÇu NH ph¸t
hµnh b¶o l·nh theo mÉu hoÆc nh÷ng ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn ®Ó tho¶ thuËn
®ång thêi më b¶o l·nh ®èi øng cho ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh.
(4)
C¨n cø vµo b¶o l·nh ®èi øng, ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ ph¸t hµnh
b¶o l·nh vµ göi b¶o l·nh cho ng©n hµng th«ng hoÆc còng cã thÓ ph¸t hµnh b¶o
l·nh trùc tiÕp cho ngêi thô hëng.
(5)
Ng©n hµng th«ng b¸o sau khi nhËn ®îc b¶o l·nh tõ ng©n hµng
ph¸t hµnh th× kiÓm tra tÝnh ch©n thùc cña b¶o l·nh vµ th«ng b¸o cho ngêi thô
hëng.
(6)
Ng©n hµng ph¸t hµnh thanh to¸n nÕu ngêi thô hëng xuÊt tr×nh
nh÷ng chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu vµ trong thêi h¹n hiÖu lùc cña b¶o l·nh.
(7)
Ng©n hµng trung gian båi hoµn cho ng©n hµng ph¸t hµnh.
(8)
Bªn ®îc b¶o l·nh ®Òn bï cho ng©n hµng trung gian:
Trong b¶o l·nh gi¸n tiÕp th× ngêi thô hëng hoµn toµn kh«ng cã quyÒn
yªu cÇu ng©n hµng trung gian thanh to¸n b¶o l·nh. Gi÷a ng©n hµng trung gian
vµ ngêi thô hëng hoµn toµn kh«ng cã quan hÖ g× hay nãi c¸ch kh¸c ng©n
hµng trung gian kh«ng cã nghÜa vô thanh to¸n cho ngêi thô hëng. T¬ng tù
nh vËy th× ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh hoµn toµn kh«ng cã quyÒn yªu cÇu
ngêi ®îc b¶o l·nh båi hoµn. ChØ cã trung gian míi cã nghÜa vô båi hoµn cho
ng©n hµng ph¸t hµnh theo b¶o l·nh ®èi øng.
Víi b¶o l·nh gi¸n tiÕp ngêi ®îc b¶o l·nh thêng ph¶i chÞu chi phÝ
b¶o l·nh cao h¬n so víi b¶o l·nh trùc tiÕp.
B¶o l·nh ®îc x¸c nhËn:
Lµ b¶o l·nh do tæ chøc tÝn dông ph¸t hµnh cho bªn nhËn b¶o l·nh vÒ
viÖc ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh cña tæ chøc tÝn dông ®îc
x¸c nhËn b¶o l·nh (bªn ®îc x¸c nhËn b¶o l·nh) ®èi víi kh¸ch hµng.
14
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Quy tr×nh:
Göi b¶o l·nh
Ng©n hµng
ph¸t hµnh BL
ChÝnh
Ng©n hµng
X¸c nhËn
Yªu cÇu x¸c nhËn
b¶o l·nh
ChØ
thÞ
ph¸t
hµnh
Th«ng b¸o
vµ x¸c nhËn
b¶o l·nh
Hîp ®ång
Ngêi ®îc b¶o
l·nh
Ngêi thô
hëng
Ngêi thô hëng cã thÓ muèn mét ng©n hµng trong níc cña m×nh x¸c
nhËn b¶o l·nh do mét ng©n hµng níc ngoµi ph¸t hµnh vµ nh vËy ngêi thô
hëng cã thÓ xuÊt tr×nh nh÷ng chøng tõ theo yªu cÇu cña b¶o l·nh ®Õn ng©n
hµng x¸c nhËn vµ thanh to¸n.
§ång b¶o l·nh:
Lµ lo¹i b¶o l·nh do nhiÒu ng©n hµng cïng ®øng ra ph¸t hµnh b¶o l·nh.
Trong ®ã mét ng©n hµng sÏ ®îc chän lµm ng©n hµng ph¸t hµnh chÝnh, c¸c
ng©n hµng thµnh viªn sÏ cam kÕt theo tõng phÇn ®ãng gãp cña m×nh b»ng c¸c
b¶o l·nh ®èi øng.
15
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Quy tr×nh:
(3)
NH1
Göi b¶o l·nh
Ng©n hµng
ph¸t hµnh
Ng©n hµng
X¸c nhËn
NH2
NH3
ChØ
thÞ
ph¸t
hµnh
Th«ng
b¸o
(6)
(2)
(5)
(4)
Th«ng b¸o
b¶o l·nh
b¶o
l·nh
(1) Hîp ®ång
Ngêi ®îc
b¶o l·nh
Ngêi thô
hëng
(1) Quan hÖ hîp ®ång gi÷a bªn ®îc b¶o l·nh vµ bªn ®îc thô hëng.
(2) Ngêi ®îc b¶o l·nh chØ thÞ cho Ng©n hµng b¶o l·nh chÝnh ph¸t
hµnh b¶o l·nh.
(3) C¸c ng©n hµng thµnh viªn ph¸t hµnh b¶o l·nh ®èi øng cho ng©n
hµng b¶o l·nh chÝnh.
(4) C¨n cø vµo c¸c b¶o l·nh ®èi øng cña c¸c ng©n hµng thµnh viªn,
ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh chÝnh më b¶o l·nh. Ngêi thô hëng sÏ ®îc
th«ng b¸o th«ng qua ng©n hµng th«ng b¸o nÕu cã.
(5) Ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh chÝnh båi hoµn cho ngêi thô hëng
khi ngêi ®îc b¶o l·nh vi ph¹m hîp ®ång.
(6) Ngêi ®îc b¶o l·nh båi hoµn l¹i cho ng©n hµng b¶o l·nh chÝnh.
16
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
1.2.2 Ph©n lo¹i theo h×nh thøc sö dông:
* B¶o l·nh cã ®iÒu kiÖn:
B¶o l·nh cã ®iÒu kiÖn lµ lo¹i b¶o l·nh mµ viÖc thanh to¸n chØ cã thÓ
®îc tiÕn hµnh khi ngêi thô hëng xuÊt tr×nh kÌm theo th b¶o l·nh mét sè
chøng tõ hay giÊy chøng nhËn ®îc quy ®Þnh tríc. C¸c yªu cÇu v¨n b¶n ë
mçi b¶o l·nh còng kh¸c nhau cã thÓ lµ th tÝn dông dù phßng, x¸c nhËn cña
mét chuyªn gia, tæ chøc träng tµi vÒ viÖc vi ph¹m cña ngêi ®îc b¶o l·nh.
B¶o l·nh nµy cã u ®iÓm ®èi víi ngêi xin b¶o l·nh lµ tr¸nh ®îc viÖc
gi¶ dèi, l¹m dông chøng tõ hµng ho¸ hoÆc viÖc khiÕu n¹i kh«ng trung thùc cña
ngêi thô hëng.
Nhng l¹i cã nhîc ®iÓm ®èi víi ngêi thô hëng ®ã lµ sù chËm trÔ
trong viÖc tr¶ tiÒn båi thêng cho ngêi thô hëng khi cã yªu cÇu cña ngêi
nµy, kh«ng ®¶m b¶o lîi Ých cho ngêi thô hëng.
B¶o l·nh v« ®iÒu kiÖn:
B¶o l·nh v« ®iÒu kiÖn lµ lo¹i b¶o l·nh mµ viÖc thanh to¸n sÏ ®îc thùc
hiÖn ngay khi ng©n hµng nhËn ®îc yªu cÇu ®Çu tiªn b»ng v¨n b¶n cña ngêi
thô hëng th«ng b¸o r»ng ngêi ®îc b¶o l·nh ®· vi ph¹m hîp ®ång. Xem
yªu cÇu nµy nh mét mÖnh lÖnh thanh to¸n ®¬n gi¶n kh«ng ®ßi hái ph¶i cã
chøng tõ kÌm theo.
B¶o l·nh nµy cã u ®iÓm ®èi víi ngêi thô hëng ®ã lµ ®¶m b¶o tuyÖt
®èi quyÒn lîi. Nhng rÊt bÊt lîi cho ngêi më b¶o l·nh khi cã sù l¹m dông
b¶o l·nh qua nh÷ng yªu cÇu kh«ng trung thùc cña ngêi thô hëng.
1.2.3. Ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông:
B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång:
Kh¸i niÖm: B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång lµ cam kÕt cña ng©n hµng vÒ
viÖc chi tr¶ tæn thÊt thay cho kh¸ch hµng nÕu kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®Çy
®ñ hîp ®ång nh cam kÕt, g©y tæn thÊt cho bªn thø ba. C¸c hîp ®ång ®îc b¶o
l·nh nh hîp ®ång cung cÊp hµng ho¸, x©y dùng, thiÕt kÕ
Môc ®Ých: Trong trêng hîp kh¸ch hµng vi ph¹m hîp ®ång nh cung
cÊp kh«ng ®óng h¹n, kh«ng ®óng chÊt lîng cam kÕt.. th× ®Òu g©y tæn thÊt cho
17
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
bªn thø ba. Vµ b¶o l·nh ng©n hµng mét mÆt bï ®¾p mét phÇn tæn thÊt cho bªn
thø ba (§¶m b¶o cho hä tr¸nh ®îc rñi ro) mÆt kh¸c thóc ®Èy kh¸ch hµnh
nghiªm chØnh thùc hiÖn hîp ®ång.
TrÞ gi¸ cña b¶o l·nh:
Tïy theo lo¹i h×nh vµ quy m« hîp ®ång, gi¸ trÞ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp
®ångtõ 10 – 15 % tæng gi¸ trÞ hîp ®ång. Trêng hîp ®Æc biÖt, møc b¶o l·nh
thùc hiÖn hîp ®ång cã thÓ yªu cÇu trªn 15% nhng ph¶i ®îc ngêi cã thÈm
quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t chÊp thuËn. Tuy nhiªn sè tiÒn b¶o l·nh cã thÓ gi¶m
dÇn theo tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång.
Thêi h¹n hiÖu lùc:
Th b¶o l·nh cã gi¸ trÞ cho ®Õn ngµy hoµn thµnh hîp ®ång. Thêi h¹n
hiÖu lùc ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ theo tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Thêi h¹n sÏ b¾t
®Çu tõ ngµy kÕt thóc ®Êu thÇu kÐo dµi ®Õn khi hoµn thµnh hîp ®ång nh: Hµng
ho¸ ®· giao xong, m¸y mãc thiÕt bÞ ®· ®îc vËn hµnh, c«ng tr×nh ®· ®a vµo
sö dông
B¶o l·nh thanh to¸n:
- Kh¸i niÖm: B¶o l·nh ®¶m b¶p thanh to¸n lµ cam kÕt cña ng©n hµng vÒ
viÖc thanh to¸n tiÒn theo ®óng hîp ®ång thanh to¸n cho ngêi thô hëng nÕu
kh¸ch hµng cña ng©n hµng kh«ng thanh to¸n ®ñ.
- Môc ®Ých: Cung cÊp sù ®¶m b¶o cho ngêi thô hëng cã thÓ nhËn
®îc kho¶n thanh to¸n mét c¸ch thuËn lîi, ®Çy ®ñ ®óng h¹n vÒ c¸c s¶n phÈm
hµng ho¸ hay dÞch vô ®· cung øng cho ngêi ®îc b¶o l·nh
- TrÞ gi¸ b¶o l·nh: Sè tiÒn b¶o l·nh thêng b»ng 100% gi¸ trÞ hîp ®ång.
- Thêi h¹n hiÖu lùc: Do c¸c bªn tù tho¶ thuËn.
B¶o l·nh ®¶m b¶o hoµn tr¶ vèn vay (B¶o l·nh vay vèn):
- Kh¸i niÖm: Lµ cam kÕt cña ng©n hµng ®èi víi ngêi cho vay (tæ chøc
tÝn dông, c¸c c¸ nh©n..) vÒ viÖc sÏ tr¶ gèc vµ l·i ®óng h¹n nÕu kh¸ch hµng
(ngêi ®i vay) kh«ng tr¶ ®îc.
ViÖc b¶o l·nh nµy thêng rÊt phøc t¹p, khèi lîng tiÒn b¶o l·nh lín nªn
rñi ro cña ng©n hµng trong trêng hîp ngêi ®i vay kh«ng tr¶ ®îc nî còng
18
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
lín theo. V× vËy ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt kü tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, tµi s¶n
thÕ chÊp.. tríc khi ph¸t hµnh th b¶o l·nh.
TrÞ gi¸ cña b¶o l·nh: Theo tho¶ thuËn, cã thÓ chØ gåm phÇn gèc hoÆc cã
tÝnh c¶ l·i vµ chi phÝ, ph¶i quy ®Þnh râ l·i vµ chi phÝ ®· tho¶ thuËn cha hay
cßn ph¶i tÝnh tiÕp.
Thêi h¹n hiÖu lùc: Lµ thêi h¹n hoµn tr¶ tÝn dông ®· tho¶ thuËn, tèt nhÊt
quy ®Þnh kho¶ng 10 ngµy kÓ tõ ngµy nî ®Õn h¹n.
B¶o l·nh dù thÇu:
- Kh¸i niÖm: Lµ cam kÕt cña ng©n hµng víi chñ ®Çu t (hay chñ thÇu)
vÒ viÖc tr¶ tiÒn ph¹t thay cho bªn dù thÇu nÕu bªn dù thÇu vi ph¹m c¸c quy
®Þnh trong hîp ®ång dù thÇu.
- Môc ®Ých: §¶o b¶o cho viÖc ngêi dù thÇu kh«ng rót lui, kh«ng ký
hîp ®ång hay thay ®æi ý ®Þnh ®· ®îc tróng thÇu. NÕu ngêi dù thÇu ®· tróng
thÇu nhng kh«ng ký hîp ®ång th× chñ thÇu (ngêi thô hëng) sÏ rót dÇn
thanh to¸n tõ b¶o l·nh ®Ó trang tr¶i cho chi phÝ ®Êu thÇu, thiÖt h¹i do chËm
tiÕn ®é thi c«ng hay chi phÝ ®Ó tæ chøc l¹i mét cuéc ®Êu thÇu kh¸c.
- TrÞ gi¸ cña b¶o l·nh: Th«ng thêng cã gi¸ trÞ tõ 1- 5% gi¸ trÞ hîp ®ång
®Êu thÇu.
- Thêi h¹n hiÖu lùc: Thêi h¹n hiÖu lùc cña b¶o l·nh sÏ chØ chÊm døt khi
bªn ®îc b¶o l·nh (ngêi tham gia dù thÇu) kh«ng tróng thÇu hoÆc sau khi ký
kÕt hîp ®ång hoÆc chÊp nhËn ký kÕt hîp ®ång nÕu bªn ®îc b¶o l·nh tróng
thÇu.
* B¶o l·nh ®¶m b¶o hoµn tr¶ tiÒn øng tríc:
- Kh¸i niÖm: lµ cam kÕt cña ng©n hµng vÒ viÖc sÏ hoµn tr¶ tiÒn øng
tríc cho bªn mua ngêi hëng b¶o l·nh) nÕu bªn cung cÊp (ngêi ®îc b¶o
l·nh) kh«ng tr¶ hoÆc tr¶ kh«ng ®Çy ®ñ.
- Môc ®Ých: §¶m b¶o cho bªn yªu cÇu b¶o l·nh sÏ nhËn l¹i sè tiÒn tríc
kia ®· ®Æt cäc cho bªn ®îc b¶o l·nh ®Ó gióp thùc hiÖn hîp ®ång nh ®· tho¶
thuËn, nhng thùc tÕ kh«ng thùc hiÖn ®îc. B¶o l·nh tiÒn øng tríc thêng
®îc sö dông trong c¸c hîp ®ång mua b¸n m¸y mãc thiÕt bÞ hoÆc c¸c hîp
19
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
®ång cã gi¸ trÞ lín.
- TrÞ gi¸ cña b¶o l·nh: Sè tiÒn b¶o l·nh b»ng sè tiÒn ®Æt cäc (kÓ c¶ tiÒn
l·i) ®îc tÝnh tõ ngµy nhËn ®îc sè tiÒn ®Æt cäc tíi ngµy giao hµng cuèi cïng
céng thªm mét sè ngµy ®Ó ngêi thô hëng lµm thñ tôc ®ßi tiÒn. B¶o l·nh lo¹i
nµy còng cã mét sè ®iÒu kho¶n quy ®Þnh gi¶m gi¸ trÞ b¶o l·nh t¬ng øng víi
sè lîng hµng ho¸ ®îc giao ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ s¶n xuÊt, m¸y mãc,
c«ng tr×nh
sè tiÒn ®Æt cäc thêng tõ 5- 10% gi¸ trÞ hîp ®ång.
- Thêi h¹n hiÖu lùc: b»ng thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång tøc lµ kÓ tõ khi
ngêi ®îc b¶o l·nh nhËn ®îc sè tiÒn ®Æt cäc cho ®Õn ngµy giao hµng cuèi
cïng, cã thÓ céng thªm mét sè ngµy lµm thñ tôc ®ßi tiÒn do hai bªn quy ®Þnh.
* B¶o l·nh b¶o hµnh hay b¶o l·nh ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm theo
hîp ®ång:
- Kh¸i niÖm: lµ lo¹i b¶o l·nh mµ ng©n hµng b¶o l·nh cam kÕt víi chñ
thÇu trong trêng hîp chñ thÇu vi ph¹m hîp ®ång vÒ chÊt lîng s¶n phÈm ph¶i
båi thêng cho chñ thÇu mµ nhµ thÇu kh«ng båi thêng hoÆc båi thêng
kh«ng ®ñ th× ng©n hµng b¶o l·nh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr¶ thay cho nhµ thÇu.
- Môc ®Ých: lo¹i b¶o l·nh nµy ¸p dông chñ yÕu trong x©y dùng vµ c¸c
hîp ®ång cung øng thiÕt bÞ ®ång bé ®Ó b¶o hµnh thiÕt bÞ m¸y mãc
Trong thêi gian b¶o hµnh nµy nÕu cã sù cè x¶y ra ®èi víi s¶n phÈm ph¸t
sinh do chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®¶m b¶o th× bªn nhËn b¶o l·nh cã quyÒn
yªu cÇu ®îc båi thêng tõ phÝa ng©n hµng b¶o l·nh.
- TrÞ gi¸ b¶o l·nh: Theo tho¶ thuËn thêng b»ng 5 – 10% gi¸ trÞ hîp
®ång.
- Thêi h¹n hiÖu lùc: Tõ lóc b¾t ®Çu l¾p r¸p sö dông thiÕt bÞ cho ®Õn hÕt
thêi h¹n b¶o hµnh cña thiÕt bÞ.
B¶o l·nh miÔn khÊu trõ gi¸ trÞ ho¸ ®¬n:
- Kh¸i niÖm: lµ cam kÕt cña ng©n hµng víi ngêi mua vÒ viÖc thanh
to¸n sè tiÒn khÊu trõ gi¸ trÞ hîp ®ång trong trêng hîp ngêi b¸n vi ph¹m hîp
®ång.
- Môc ®Ých: Mét sè hîp ®ång giao dÞch thêng quy ®Þnh mét ®iÒu
20
- Xem thêm -