Tài liệu Tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh bắc giang

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------- PHAN MẠNH THỨC TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH KHUYẾN CÔNG CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------- PHAN MẠNH THỨC TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH KHUYẾN CÔNG CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH BẮC GIANG Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI THỊ HỒNG VIỆT XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN TS. Bùi Thị Hồng Việt PGS.TS. Phạm Văn Dũng Hà Nội – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi, dƣới sự hƣớng dẫn của giáo viên hƣớng dẫn. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn này là trung thực, các giải pháp và kiến nghị đƣa ra trong luận văn tại thời điểm hiaện tại chƣa đƣợc công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào khác ngoài luận văn này./. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành bản luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn tới các thầy, cô giáo cùng, Ban giám hiệu Trƣờng Đại học kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội. Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Bùi Thị Hồng Việt, giáo viên Trƣờng đại học Kinh tế quốc dân ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới Tập thể lãnh đạo Sở Công Thƣơng tỉnh Bắc Giang; Trung tâm Khuyến công & Tƣ vấn phát triển công nghiệp Bắc Giang cùng các đồng nghiệp đang công tác tại Sở Công Thƣơng tỉnh Bắc Giang đã tạo điều kiện giúp đỡ vè mọi mặt trong suốt quá trình học tập nghiên cứu của tôi thời gian qua./. MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... i DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ..................................................................... ii DANH MỤC SƠ ĐỒ ....................................................................................... iv PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH KHUYẾN CÔNG CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP TỈNH.................................................................................................................. 4 1.1. Tổng quan tài liệu................................................................................... 4 1.2. Chính sách khuyến công ........................................................................ 5 1.2.1. Khái niệm chính sách khuyến công .................................................... 5 1.2.2. Mục tiêu của chính sách khuyến công ................................................ 6 1.2.3. Nội dung của chính sách khuyến công ............................................... 6 1.3. Tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh .... 8 1.3.1. Khái niệm tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh ..................................................................................................................... 8 1.3.2. Quá trình thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh 8 1.3.3. Các điều kiện để tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh thành công............................................................................... 15 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .................. 17 2.1. Khung nghiên cứu ................................................................................ 17 2.2. Quy trình nghiên cứu ........................................................................... 18 2.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ........................................................ 18 2.4. Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................... 19 2.5. Phƣơng pháp xử lý số liệu.................................................................... 19 2.6. Phƣơng pháp phân tích số liệu ............................................................. 19 CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH KHUYẾN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ................. 20 3.1. Khái quát về tỉnh Bắc Giang ................................................................ 20 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................. 20 3.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội .................................................................. 21 3.1.3. Thực trạng sản xuất công nghiệp tỉnh Bắc Giang ............................. 27 3.2. Thực trạng tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang ................................................................................................. 31 3.2.1. Mục tiêu của chính sách khuyến công đƣợc triển khai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2011 -2015 ............................................................. 31 3.2.2. Nội dung chính sách khuyến công đƣợc triển khai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2011-2015...................................................................... 32 3.2.3. Thực trạng giai đoạn chuẩn bị triển khai chính sách ........................ 36 3.2.4. Thực trạng chỉ đạo thực thi chính sách ............................................. 48 3.2.5. Thực trạng kiểm soát sự thực hiện chính sách .................................. 58 3.3. Đánh giá tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang ................................................................................................. 60 3.3.1 Đánh giá chính sách khuyến công ..................................................... 60 3.3.2. Đánh giá việc thực hiện mục tiêu chính sách ................................... 60 3.3.3. Điểm mạnh trong tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang ...................................................................................... 66 3.3.4. Điểm yếu trong tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang ...................................................................................... 67 3.3.5. Nguyên nhân của những điểm yếu trong tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang................................................ 69 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH KHUYẾN CÔNG CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH BẮC GIANG ........ 71 4.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang đến năm 2020 .................................................... 71 4.2. Một số giải pháp hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang ....................................... 72 4.2.1. Giải pháp cho giai đoạn chuẩn bị triển khai chính sách ................... 72 4.2.2. Giải pháp cho giai đoạn chỉ đạo thực thi chính sách ........................ 76 4.2.3. Giải pháp cho giai đoạn kiểm tra thực hiện chính sách .................... 81 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 86 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 CSCNNT Cơ sở công nghiệp nông thôn 2 CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa 3 HĐND Hội đồng nhân dân 4 UBND Ủy ban nhân dân 5 TV& PTCN Tƣ vấn và phát triển công nghiệp 6 KT-XH Kinh tế - xã hội 7 CN-TTCN Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp i DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội dung 1 Bảng 3.1 2 Bảng 3.2 3 Bảng 3.3 4 Bảng 3.4 5 Bảng 3.5 Tình hình đầu tƣ, thu chi ngân sách tỉnh Bắc Giang 26 6 Bảng 3.6 Số cơ sở sản xuất công nghiệp tỉnh Bắc Giang 28 7 Bảng 3.7 8 Bảng 3.8 9 Bảng 3.9 10 Bảng 3.10 11 Bảng 3.11 12 Bảng 3.12 13 Bảng 3.13 14 Bảng 3.14 Tình hình tập huấn chính sách giai đoạn 2011-2014 48 15 Bảng 3.15 Kết quả hoạt động thông tin tuyên truyền 49 Biến động dân số tỉnh Bắc Giang giai đoạn 20102013 Diễn biến lao động tỉnh Bắc Giang giai đoạn 20102013 theo độ tuổi và trình độ Chuyển dịch lao động tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2010-2013 Tăng trƣởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Bắc Giang Tình hình lao động trong ngành công nghiệp tỉnh Bắc Giang Giá trị sản xuất công nghiệp tỉnh Bắc Giang (Theo so sánh 2010) Tình hình nhân lực của Trung tâm giai đoạn 2011 2014 Kế hoạch tổ chức thực thi chính sách khuyến công tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2011- 2015 Kế hoạch tập huấn chính sách Kế hoạch kinh phí khuyến công giai đoạn 20112015 Kế hoạch kinh phí hỗ trợ lập quy hoạch cụm công nghiệp giai đoạn 2011 - 2015 ii Trang 22 23 24 25 29 30 40 41 44 45 46 16 Bảng 3.16 17 Bảng 3.17 18 Bảng 3.18 Số lƣợng ngƣời đƣợc tham gia phổ biến chính sách khuyến công ở các địa phƣơng Kết quả thực hiện Chính sách đào tạo nghề và phát triển nghề Kết quả thực hiện chính sách nâng cao năng lực quản lý giai đoạn 2011-2014 50 51 52 Kết quả thực hiện chính sách chính sách hỗ trợ xây 19 Bảng 3.19 dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, đầu tƣ đổi mới 53 công nghệ, thiết bị giai đoạn 2011 -2014 Kết quả thực hiện chính sách phát triển sản phẩm 20 21 Bảng 3.20 Bảng 3.21 công nghiệp nông thôn tiêu biểu giai đoạn 2011 - 54 2014 Tình hình giải ngân kinh phí khuyến công giai đoạn 2011-2014. 56 Tổng hợp tình hình kiểm tra, giám sát việc tổ chức 22 Bảng 3.22 thực thi chính sách khuyến công giai đoạn 2011- 59 2014 23 Bảng 3.23 24 Bảng 3.24 Đánh giá việc thực hiện mục tiêu chính sách đào tạo nghề, truyền nghề và phát triển nghề Đánh giá việc thực hiện mục tiêu chính sách nâng cao năng lực quản lý 61 62 Đánh giá việc thực hiện mục tiêu chính sách hỗ trợ 25 Bảng 3.25 xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, đầu tƣ đổi 63 mới công nghệ, thiết bị 26 27 Bảng 3.26 Đánh giá việc thực hiện mục tiêu chính sách phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu Kết quả thực hiện hỗ trợ liên danh, liên kết, hợp tác Bảng 3.27 kinh tế và phát triển các cụm công nghiệp iii 64 65 DANH MỤC SƠ ĐỒ STT Sơ đồ Nội dung 1 Sơ đồ 1.1 2 Sơ đồ 2.1 Khung nghiên cứu 17 3 Sơ đồ 2.2 Quy trình nghiên cứu 18 Các giai đoạn của quá trỉnh tổ chức thực thi chính sách Trang 8 Các nội dung của chính sách khuyến công đƣợc 4 Sơ đồ 3.1 triển khai trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 32 2011-2015 5 Sơ đồ 3.2 6 Sơ đồ 3.3 7 Sơ đồ 4.1 Cơ cấu bộ máy tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang Cơ cấu tổ chức của Trung tâm KC & TVPTCN Bắc Giang Tổ chức mạng lƣới khuyến công mới tại tỉnh Bắc Giang iv 36 39 73 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do thực hiện nghiên cứu Bắc Giang là tỉnh miền núi cách Hà Nội khoảng 50 km về phía Bắc, có điều kiện giao thông thuận lợi do nằm trên trục quốc lộ 1A Hà Nội - Lạng Sơn, Bắc Giang có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển công nghiệp đặc biệt là công nghiệp chế biến, tiểu thủ công nghiệp và nghề truyền thống, nhƣng những tiềm năng, lợi thế này chƣa đƣợc khai thác hết. Hiện nay Bắc Giang vẫn là tỉnh nghèo, tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của tỉnh còn thấp nông nghiệp vẫn ở mức cao, dân cƣ vẫn chủ yếu làm nông nghiệp, thu nhập bình quân đầu ngƣời chỉ bằng 1/2 bình quân cả nƣớc. Để sớm vƣợt qua tình trạng chậm phát triển, trở thành tỉnh có chỉ tiêu thu nhập bình quân đầu ngƣời và chỉ tiêu tốc độ tăng trƣởng kinh tế ở mức trung bình khá trong khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc trƣớc năm 2015 nhƣ Nghị quyết Đại hội Tỉnh Đảng bộ lần thứ XVII đã đề ra thì ƣu tiên phát triển công nghiệp hiện nay có vai trò quyết định, là chìa khóa để thực hiện mục tiêu này. Là chính sách thúc đẩy phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và ngành nghề nông thôn nên khuyến công luôn nhận đƣợc sự quan tâm của chính quyền tỉnh Bắc Giang. Trong những năm gần đây, chính sách khuyến công đã có những đóng góp tích cực trong khuyến khích phát triển sản xuất ở địa phƣơng, là cầu nối cho các đơn vị sản xuất công nghiệp, giúp cơ sở sản xuất tìm kiếm thị trƣờng, giới thiệu sản phẩm, liên doanh, liên kết đầu tƣ, là kênh thông tin để ngƣời dân và doanh nghiệp tiếp cận, tìm kiếm thông tin về khoa học - kỹ thuật, chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc trong phát triển công nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt đƣợc thời gian qua hoạt động khuyến công ở Bắc Giang luôn bộc lộ nhiều tồn tại cần đƣợc khắc phục nhƣ về nguồn nhân lực làm công tác khuyến công trên địa bàn chƣa đáp ứng về số lƣợng, thiếu kinh nghiệm; việc xây dựng kế hoạch khuyến công chƣa bám sát quy hoạch, chƣa sát với thực tế địa phƣơng và chƣa xuất phát từ nhu cầu thực tế của doanh nghiệp; nhiều đề án, đề xuất đầu tƣ chất lƣợng hồ sơ đăng ký thấp; mức hỗ trợ thấp, thanh quyết toán kinh phí chậm, rƣờm rà, nhiều thủ tục; các nội dung hỗ trợ chƣa thiết thực; cơ chế 1 quản lý hoạt động khuyến công chƣa đồng bộ, thiếu khoa học, chồng chéo, chƣa phát huy hiệu quả nguồn ngân sách… Từ thực trạng thực thi chính sách khuyến công trên địa bàn thời gian qua cho thấy đang đòi hỏi cần phải có một đề tài nghiên cứu một cách khoa học, đầy đủ, hệ thống nhằm hoàn thiện về tổ chức thực thi chính sách này của chính quyền tỉnh Bắc Giang. Do vậy, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: "Tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang” làm luận văn cao học của mình với mong muốn việc thực thi chính sách này trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đạt kết quả cao hơn. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Xác định đƣợc khung lý thuyết nghiên cứu quá trình tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh; - Phân tích đƣợc thực trạng tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang, từ đó rút ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của điểm yếu trong việc tổ chức thực thi chính sách khuyến công giai đoạn 2011 - 2013 của chính quyền tỉnh Bắc Giang; - Đề xuất đƣợc giải pháp hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang đến năm 2020. 3. Câu hỏi nghiên cứu Thực trạng tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang? Điểm mạnh, điểm yếu? Nguyên nhân? Để hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang thì cần phải làm gì? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang. - Nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang theo quy trinh tổ chức thực thi chính sách. - Phạm vi nghiên cứu: + Về thời gian: Số liệu thứ cấp đƣợc thu thập từ năm 2011 đến năm 2014, số liệu sơ cấp đƣợc thu thập vào tháng 10 năm 2014. Các giải pháp hoàn thiện đƣợc đề xuất đến 2020 + Về không gian: Trên địa bàn tỉnh Bắc Giang 2 5. Kết cấu nội dung Luận văn Ngoài phần mở đầu, luận văn đƣợc kết cấu thành 04 chƣơng, phần kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, cụ thể nhƣ sau: Chƣơng 1: Tổng quan tài liệu và cở lý luận về tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh Chƣơng 2: Phƣơng pháp thiết kế và nghiên cứu Chƣơng 3. Thực trạng tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang Chƣơng 4: Giải pháp hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang Kết luận 3 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH KHUYẾN CÔNG CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP TỈNH 1.1. Tổng quan tài liệu Chính sách kinh tế - xã hội là công cụ quan trọng trong quản lý nhà nƣớc về kinh tế nên nó luôn là đề tài đƣợc các chuyên gia, nhà quản lý, các nhà khoa học tập trung nghiên cứu, một trong những tài liệu gần đây đƣợc đƣa vào giảng dạy trong các chƣơng trình đào tạo chính thức của ngành học khoa học quản lý của nhiều học viện, trƣờng đại học là giáo trình chính sách kinh tế - xã hội của Trƣờng đại học Kinh tế quốc dân do TS. Bùi Thị Hồng Việt và TS Nguyễn Thị Lệ Thủy đồng tác giả - nhà xuất bản tài chính xuất bản tài chính xuất bản năm 2012, đây cũng là là một trong những tài liệu tham khảo quan trọng trong quá trình nghiên cứu, xây dựng luận văn này bởi giáo trình đã đề cập, phân tích sâu, chi tiết quy trình tổ chức thực thi một chính sách kinh tế - xã hội nói chung từ khâu chuẩn bị đến khi kết thúc. Để có cái nhìn tổng quan, gắn với thực tế về tổ chức thực thi chính sách kinh tế - xã hội của chính quyền cấp tỉnh, một số tài liệu tuy không đề cập đến việc tổ chức thực thi chính sách khuyến công nhƣng có khung lý thuyết gần với đề tài nghiên cứu đã đƣợc tác giả sử dụng làm tài liệu khảo cứu trong quá trình thực hiện luận văn đó là là luận văn thạc sỹ của Nguyễn Sỹ Cảnh - Trƣờng đại học Kinh tế quốc dân năm 2013 nghiên cứu về tổ chức thực thi chính sách ƣu đãi về đất đai nhằm khuyến khích đầu tƣ của chính quyền tỉnh Lai Châu; luận văn thạc sỹ của tác giả Vừ A Tiến học viên trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân năm 2013 nghiên cứu về tổ chức thực thi chính sách của nhà nƣớc về hỗ trợ đồng bào dân tộc La Hủ, Cống, Mảng của chính quyền tỉnh Lai Châu. Là chính sách còn khá mới ( trong vòng 10 năm trở lại đây) nên số lƣợng tài liệu, công trình nghiên cứu về chính sách khuyến công chƣa nhiều nên tác giả đã tham khảo thêm một số kiến thức bổ trợ trong giáo trình khuyến công của tác giả Nguyễn Văn Long Trƣờng đại học Nông nghiệp I, có vận dụng kết quả nghiên cứu của một số bộ ngành nhƣ kết quả nghiên cứu chính sách khuyến khích, thúc đẩy 4 nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất công nghiệp của tác giả Phạm Bảo Dƣơng - Viện Chính sách và Chiến lƣợc phát triển nông thôn thuộc Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (năm 2009), kết quả nghiên cứu (năm 2005) của Đỗ Kim Chung về phƣơng thức và chính sách chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong công nghiệp nông thôn ở miền núi và Trung du phía bắc, NXB Nông nghiệp Hà Nội đây là những tài liệu có phân tích một số nội dung trong hoạt động của chính sách khuyến công. Trên địa bàn tỉnh Bắc Giang năm 2011 cũng đã có luận văn thạc sỹ của tác giả Trần Tô Khƣơng - Trƣờng đại học Nông nghiệp Hà Nội nghiên cứu về “Thực trạng và giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động khuyến công trên địa bàn tỉnh Bắc Giang”. Trong luận văn có nêu thực trạng hoạt động khuyến công từ năm 2011 trở về trƣớc và một số giải pháp thúc đẩy hoạt động này. Công trình nghiên cứu này đã phản ánh đƣợc một số tồn tại, hạn chế của hoạt động khuyến công trên địa bàn tỉnh Bắc Giang tại thời điểm đó, đồng thời đã đƣa ra một số giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, nhƣng các giải pháp đó chủ yếu là nhằm hoàn thiện khâu hoạch định chính sách, chƣa coi trọng công tác tổ chức thực thi chính sách, chƣa hội tụ đủ các điều kiện, yếu tố cần thiết để có một chính sách thành công. Đến nay chƣa có một nghiên cứu chính thức nào nhằm hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang. Luận văn này sẽ tiến hành nghiên cứu một cách toàn diện, đƣa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền tỉnh Bắc Giang. 1.2. Chính sách khuyến công 1.2.1. Khái niệm chính sách khuyến công Trƣớc khi đƣa ra khái niệm về chính sách khuyến công, cần thống nhất cách hiểu chung về chính sách công. Chính sách công là tổng thể các quan điểm, các giải pháp và công cụ mà Nhà nƣớc sử dụng để tác động lên các chủ thể kinh tế - xã hội nhằm giải quyết vấn đề chính sách, thực hiện những mục tiêu nhất định theo định hƣớng mục tiêu tổng thể của đất nƣớc. 5 Từ cách tiếp cận trên, có thể hiểu “ Chính sách khuyến công là tổng thể các quan điểm, các giải pháp và công cụ mà nhà nước sử dụng để tác động lên các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển công nghiệp nông thôn nhằm giải quyết vấn đề về chính sách phát triển công nghiệp” 1.2.2. Mục tiêu của chính sách khuyến công - Huy động các nguồn lực trong nƣớc và ngoài nƣớc tham gia hoặc hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đầu tƣ sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và các dịch vụ khuyến công, góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tạo việc làm, tăng thu nhập, thực hiện phân công lại lao động xã hội và góp phần xây dựng nông thôn mới; - Khuyến khích, hỗ trợ sản xuất sạch hơn tại các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu; giảm thiểu phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm; bảo vệ và cải thiện chất lƣợng môi trƣờng, sức khoẻ con ngƣời. Hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tƣ phát triển sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp một cách bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, thực hiện có hiệu quả lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế. 1.2.3. Nội dung của chính sách khuyến công 1.2.3.1. Đào tạo nghề, truyền nghề và phát triển nghề - Tổ chức các khóa đào tạo nghề, truyền nghề theo nhu cầu của các cơ sở công nghiệp để tạo việc làm và nâng cao tay nghề cho ngƣời lao động - Đào tạo thợ giỏi, nghệ nhân tiểu thủ công nghiệp để hình thành độ ngũ giảng viên phục vụ chƣơng trình đào tạo nghề, nâng cao tay nghề, truyền nghề ở nông thôn 1.2.3.2. Hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý cơ sở CNNT - Tập huấn đào tạo, hội thảo , hội nghị, diễn đàn, tham quan, khảo sát học tập kinh nghiệm trong và ngoài nƣớc; - Hỗ trợ mở rộng thị trƣờng tiêu thu, xuất khẩu sản phẩm công nghiệp nông thôn; 6 1.2.3.3. Hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và tiến bộ khoa học kỹ thuật - Tổ chức tham quan mô hình, hội nghị, hội thảo, diễn đàn, giới thiệu công nghệ, máy móc thiết bị hiện đại cho các cơ sở công nghiệp nông thôn; - Hỗ trợ xây dựng các mô hình trình diễn về chế biến nông - lâm - thủy sản và chế biến thực phẩm; sản xuất hàng công nghiệp tiêu dùng; công nghiệp hóa chất phục vụ nông nghiệp, nông thôn; sản xuất vật liệu xây dựng; sản xuất sản phẩm, phụ tùng; lắp ráp và sửa chữa máy móc, thiết bị, dụng cụ cơ khí, điện, điện tử - tin học; về khai thác, chế biến khoáng sản; chế biến nguyên liệu, đặc biệt là quy mô nhỏ tại các vùng nguyên liệu phân tán để cung cấp cho các cơ sở công nghiệp chế biến, tiểu thủ công nghiệp; - Hỗ trợ xây dựng thí điểm nhằm nhân rộng các mô hình áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp cho các cơ sở sản xuất công nghiệp; - Hỗ trợ chuyển giao, ứng dụng máy móc thiết bị, công nghệ tiên tiến vào các khâu sản xuất CN - TTCN, xử lý ô nhiễm môi trƣờng. 1.2.3.4. Phát triển sản phẩm CNNT tiêu biểu - Tổ chức bình chọn sản phẩm hàng năm; - Tổ chức hội chợ, triển lãm hàng công nghiệp nông thôn, hàng thủ công mỹ nghệ trong và ngoài nƣớc. - Hỗ trợ các cơ sở công nghiệp nông thôn tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài nƣớc. Hỗ trợ xây dựng, đăng ký thƣơng hiệu và đầu tƣ các phòng trƣng bày để giới thiệu, quảng bá sản phẩm và các hoạt động xúc tiến thƣơng mại khác. 1.2.3.5. Hỗ trợ liên doanh, liên kết, hợp tác kinh tế và phát triển các cụm công nghiệp - Hỗ trợ các cơ sở CNNT thành lập các hiệp hội, hội ngành nghề; liên kết vệ tinh sản xuất các mặt hàng phụ trợ; mô hình liên kết cơ sở sản xuất thủ công mỹ nghệ truyền thống với các doanh nghiệp du lịch; - Hỗ trợ hình thành cụm liên kết doanh nghiệp công nghiệp trong các ngành; - Hỗ trợ lập quy hoạch chi tiết, lập dự án đầu tƣ xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp. 7 1.3. Tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh 1.3.1. Khái niệm tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh Tổ chức thực thi chính sách nhằm biến chính sách thành những hoạt động và có kết quả trên thực tế. Bộ máy hành chính nhà nƣớc đảm nhiệm thực hiện chức năng này, nhƣ vậy: “Tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh là quá trình biến các chính sách thành kết quả trên thực tế thông qua các hoạt động có tổ chức trong bộ máy chính quyền cấp tỉnh, nhằm đạt được các mục tiêu của chính sách khuyến công do chính quyền cấp tỉnh đề ra” 1.3.2. Quá trình thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh Quá trình thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh gồm 03 giai đoạn theo sơ đồ 1.1. 1.Xây dựng bộ máy tổ chức thực thi chính sách khuyến Giai đoạn 1: Chuẩn công của chính quyền cấp tỉnh bị triển khai chính 2. Lập các kế hoạch triển khai chính sách khuyến công sách của chính 3. Ra các văn bản hƣớng dẫn triển khai chính sách khuyến công quyền cấp tỉnh 4.Tổ chức tập huấn triển khai chính sách khuyến công Giai đoạn 2: Chỉ đạo triển khai chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh a. Truyền thông và tƣ vấn chính sách b. Thực thi các kế hoạch c. Vận hành các ngân sách d. Phối hợp các cơ quan ban ngành Giai đoạn 3:Kiểm soát sự thực hiện a. Xây dựng hệ thống thông tin phản hồi chính sách của chính b. Tiến hành giám sát, đánh giá sự thực hiện quyền cấp tỉnh Sơ đồ 1.1: Các giai đoạn của quá trình tổ chức thực thi chính sách (Nguồn: Giáo trình chính sách kinh tế - xã hội và tổng hợp của tác giả) 8 1.3.2.1. Giai đoạn chuẩn bị triển khai chính sách của chính quyền cấp tỉnh * Xác định bộ máy thực thi chính sách Để tổ chức thực thi chính sách trƣớc hết cơ quan có thẩm quyền quản lý chính sách phải lựa chọn, xây dựng cơ quan thực thi và giao nhiệm vụ chính thức cho cơ quan này. Cơ quan thực thi chính sách cần phải bảo đảm về tƣ cách pháp nhân, có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn rõ ràng, có đủ nguồn lực (nhân lực, vật lực,tài lực); có hệ thống báo cáo, thống kê, điều tra, phân tích đánh giá trong quá trình thực thi chính sách; có đội ngũ cán bộ, công chức có kinh nghiệm, kiến thức về khuyến công đƣợc đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, đƣợc thông qua các chƣơng trình, kế hoạch, đề án khuyến công do cơ quan quản lý nhà nƣớc về hoạt động khuyến công tổ chức. Cơ cấu tổ chức thực thi chính sách khuyến công của chính quyền cấp tỉnh gồm: - Ủy ban nhân dân tỉnh: Thực hiện chức năng chỉ đạo, quản lý nhà nƣớc đối với hoạt động khuyến công trong phạm vi địa phƣơng, bao gồm: + Xây dựng, sửa đổi và ban hành chủ trƣơng, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật về công tác khuyến công phù hợp với quy định của pháp luật và điều kiện địa phƣơng. + Xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện chƣơng trình khuyến công địa phƣơng từng giai đoạn và kế hoạch, đề án khuyến công hàng năm tại địa phƣơng. + Quyết định hình thức hỗ trợ từ kinh phí khuyến công địa phƣơng cho các nội dung hoạt động khuyến công; + Bảo đảm nguồn vốn từ ngân sách địa phƣơng để tổ chức thực hiện hoạt động khuyến công tại địa phƣơng; + Xây dựng, trình Bộ Công Thƣơng tổng hợp các chƣơng trình, kế hoạch, đề án khuyến công có sử dụng kinh phí khuyến công quốc gia. + Tổ chức kiểm tra, thanh tra, giải quyết kiếu nại, tố cáo trong các hoạt động khuyến công trên địa bàn địa phƣơng; + Quan hệ với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nƣớc để thu hút các nguồn vốn cho hoạt động khuyến công của địa phƣơng; 9