TuÇn 1 - Bµi 1
cæng trêng më ra
(LÝ Lan)
a/ Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp h/s:
- C¶m nhËn vµ hiÓu ®îc nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng, ®Ñp ®Ï cña cha mÑ ®èi víi con c¸i.
-
ThÊy ®îc ý nghÜa lín lao cña nhµ trêng ®èi víi mçi con ngêi.
-
TÝch hîp víi phÇn tõ ghÐp vµ liªn kÕt trong v¨n b¶n.
b/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh líp.
*KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña h/s.
*Bµi míi:
TÊt c¶ chóng ta ®Òu ®· tr¶i qua c¸i buæi tèi vµ ®ªm tríc ngµy khai gi¶ng träng ®¹i vµ
thiªng liªng chuyÓn tõ mÉu gi¸o lªn líp 1. Cßn v¬ng vÊn trong trÝ nhí cña chóng ta bao båi håi
xao xuyÕn, c¶ lo l¾ng vµ sî h·i, m¬ hå. B©y giê nhí l¹i, cã lÏ chóng ta sÏ mØm cêi vµ thÊy thËt
ng©y th¬, thËt ngät ngµo. ThÕ cßn t©m tr¹ng cu¶ mÑ nh thÕ nµo khi cæng trêng më ra ®Ó ®ãn
®øa con yªu cña mÑ?
I) Giíi thiÖu chung
? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ Tg & Tp?
1. T¸c gi¶: Lý Lan.
2. T¸c phÈm:
- lµ bµi b¸o in trªn b¸o “Yªu trΔ- 166 TPHCM - 1/9/2000.
- §©y lµ 1 trong 4 v¨n b¶n nhËt dông trong CT
ng÷ v¨n líp 7.
II) §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Gv: §©y lµ v¨n b¶n nhËt dông ®îc
viÕt theo ph¬ng thøc biÓu c¶m. §ã lµ dßng
ch¶y c¶m xóc cña lßng mÑ ®èi víi con th¬ qua
®éc tho¹i néi t©m cña mÑ.
1. §äc, kÓ:
§äc:
- §äc ®óng chÝnh t¶, giäng nhÑ nhµng, tha
thiÕt, ®Çy t×nh th¬ng yªu.
- Gv ®äc, h/s ®äc, nhËn xÐt , söa:
KÓ:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
2
V¨n b¶n nµy kh«ng cã cèt truyÖn, kh«ng cã sù
- Lu ý c¸c chó thÝch lµ tõ l¸y, tõ ghÐp (1,2, 7,
viÖc, khi kÓ, cÇn chó ý diÔn biÕn t©m tr¹ng cña
10).
ngêi mÑ.
2. Chó thÝch:
? V¨n b¶n nµy viÕt vÒ viÖc g×? (th¶o luËn
nhãm).
3. Bè côc:
- T©m tr¹ng cña mÑ trong ®ªm kh«ng ngñ tríc
? VËy diÔn biÕn t©m tr¹ng ®ã nh thÕ nµo?
ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña con:
- Khi mÑ ng¾m con ngñ, nghÜ vÒ con.
- MÑ nhí l¹i ngµy ®i häc ®Çu tiªn cña m×nh.
- MÑ nghÜ vÒ ngµy khai trêng ë níc ngoµi.
- MÑ nghÜ ®Õn ngµy mai cña con.
4. Ph©n tÝch:
* T©m tr¹ng cña ngêi mÑ trong ®ªm kh«ng
HS theo dâi ®o¹n ®Çu.
ngñ tríc ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña
con:
? Trong ®ªm tríc ngµy khai trêng lÇn ®Çu
tiªn cña con, t©m tr¹ng cña 2 mÑ con ®îc biÓu
hiÖn ntn?
Trong ®ªm tríc ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña
con:
-
MÑ: thao thøc kh«ng ngñ, suy nghÜ triÒn
miªn.
Con: Thanh th¶n, nhÑ nhµng, v« t.
? Râ rµng lµ 2 t©m tr¹ng hoµn toµn kh¸c nhau.
VËy t¹i sao ngêi mÑ l¹i kh«ng ngñ ®îc?
a)V× mÑ qu¸ lo sî cho con.
b) V× mÑ b©ng khu©ng xao xuyÕn khi nhí vÒ
ngµy khai trêng cña m×nh.
c) V× mÑ qu¸ bËn dän dÑp nhµ cöa.
- Ph¬ng ¸n d.
d) V× mÑ võa tr¨n trë, suy nghÜ vÒ con, võa
b©ng khu©ng nhí vÒ ngµy xa.
? MÑ ®· kh«ng ngñ vµ mÑ ®· suy nghÜ g× khi
ng¾m con say giÊc?
- MÑ b©ng khu©ng, xao xuyÕn ©u yÕm nh×n con
th¬ ngñ víi nh÷ng phót gi©y h¹nh phóc nhÊt
cña ngêi mÑ, cña t×nh mÉu tö.
- MÑ xóc ®éng nhí l¹i tuæi th¬, ®Õn th¬× c¾p
s¸ch tíi trêng, ®Õn ngµy khai gi¶ng mµ mÑ
tõng tr¶i qua.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
3
? Vµ trong suy nghÜ triÒn miªn, mÑ ®· nhí vÒ - MÑ nhí ®Õn bµ ngo¹i còng nh mÊy chôc n¨m
®iÒu g×?
sau con sÏ nhí ®Õn mÑ nh ®ªm nay. Vµ bao kû
niÖm tuæi th¬ cø ng©n nga trong mÑ ®Ó mÑ l¹i
muèn truyÒn c¸i r¹o rùc, xao xuyÕn Êy sang
cho con, ®Ó trong trÝ nhí bÐ th¬ Ên tîng niÒm
vui ngµy khai trêng in ®Ëm suèt ®êi).
- MÑ nghÜ ®Õn ngµy khai trêng ë níc NhËt.
- “ Ai còng biÕt r»ng…”
? Tõ t©m tr¹ng b©ng khu©ng xao xuyÕn ®ã, bµ - §ã lµ c¸ch chuyÓn ®æi rÊt tù nhiªn t¹o sù liÒn
mÑ nghÜ vÒ 1 ngµy khai trêng ë níc NhËt. m¹ch gi÷a c¸c ý trong ®o¹n v¨n.
H·y t×m c©u v¨n gióp em nhËn thÊy sù chuyÓn - ¦íc m¬ trÎ em nhËn ®îc sù ch¨m sãc, gi¸o
®æi t©m tr¹ng cña mÑ?
dôc víi tÊt c¶ t×nh th¬ng yªu cña x· héi.
? Trong niÒm mong íc cña mÑ vÒ quang c¶nh
ngµy khai trêng sÏ diÔn ra ë níc ta, cã 1 c©u - “§i ®i con,…”
v¨n nãi lªn ®îc tÇm quan träng cña nhµ =>sù tin tëng, khÝch lÖ con:
trêng ®èi víi thÕ hÖ trÎ. §ã lµ …
Con mÑ sÏ tõ m¸i Êm gia ®×nh ®Õn víi m¸i
? Em hiÓu c©u v¨n ®ã nh thÕ nµo?
trêng th©n yªu, sÏ ®îc lín lªn.ThÕ giíi kú
(Th¶o luËn nhãm)
diÖu cña hiÓu biÕt phong phó, cña nh÷ng t/c
míi, con ngêi míi, quan hÖ míi sÏ më ra, sÏ
®Õn víi con. Con cña mÑ sÏ dÇn bíc vµo ®êi.
III) Tæng kÕt - Ghi nhí
- NT: C¸ch thÓ hiÖn t©m tr¹ng nhá nhÑ, s©u
l¾ng.
- ND: HiÓu ®îc tÊm lßng th¬ng yªu s©u nÆng
? H·y nªu nh÷ng nhËn xÐt vÒ c¸ch d®, thÓ hiÖn cña ngêi mÑ >< cuéc ®êi cña mçi con ngêi.
? Bµi v¨n gióp em hiÓu ®îc g×?
* Ghi nhí: SGK.
IV) LuyÖn tËp
- RÊt nhiÒu lêi t©m sù cña ngêi mÑ tëng nh
H/s ®äc ghi nhí.
lµ ®èi víi con. Nhng thùc ra ngêi mÑ ®ang
t©m sù víi chÝnh m×nh. => Lµm næi bËt t©m
? qua ph©n tÝch v¨n b¶n, ta ®· hiÓu nhiÒu vÒ tr¹ng n/v, kh¾c ho¹ t©m t t×nh c¶m, nh÷ng
t©m sù cña ngêi mÑ. Cã ph¶i ngêi mÑ ®ang ®iÒu s©u th¼m khã nãi trùc tiÕp.
trùc tiÕp nãi víi con?
C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông ntn?
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
4
- Ph¬ng ¸n A.
? TØm hiÓu chñ ®Ò cña v¨n b¶n, ®¸nh dÊu
vµo
:
A.Vai trß cña nhµ trêng ®èi víi con ngêi.
B.T/c s©u nÆng cña mÑ >< con.
C.C¶ hai ý trªn.
*Híng dÉn vÒ nhµ
- ViÕt ®o¹n v¨n triÓn khai c©u chñ ®Ò:
“ Bíc qua c¸nh cæng trêng lµ mét thÕ giíi kú diÖu sÏ më ra”
- Lµm bt1
- So¹n : :MÑ T«i”
- §äc thªm : “Trêng häc”, "§a con vµo líp häc" - NguyÔn SÜ §¹i.
- H¸t tËp thÓ: "Ngµy ®Çu tiªn ®i häc".
.................................................o0o..........................................................
mÑ t«i
(Etm«n®«®¬ Amixi)
a/ Môc tiªu cÇn ®¹t
Gióp hs:
- HiÓu ®îc t¸c dông lêi khuyªn cña bè vÒ lçi cña mét ®øa con víi mÑ. ThÊm thÝa nh÷ng t×nh
c¶m thiªng liªng, s©u nÆng cña bè mÑ dµnh cho con c¸i.
- Khai th¸c nghÖ thuËt cña mét bøc th mang tÝnh v¨n häc ®Ó thÊy ®îc sù thuyÕt phôc cña
lêi th.
- TiÕp tôc tÝch hîp víi tõ ghÐp vµ c¸ch liªn kÕt v¨n b¶n.
b/ TiÕn tr×nh bµi d¹y
æn ®Þnh líp.
KiÓm tra bµi cò.
? Bµi häc s©u s¾c nhÊt mµ em rót ra ®îc qua v¨n b¶n “ Cæng trêng më ra” lµ g×?
Bµi míi.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
5
“Riªng mÆt trêi chØ cã mét mµ th«i
Vµ mÑ em chØ cã mét trªn ®êi”
§óng vËy , trong cuéc ®êi cña mçi chóng ta, ngêi mÑ cã mét vÞ trÝ vµ ý nghÜa hÕt søc lín
lao, thiªng liªng vµ cao c¶. Nhng kh«ng ph¶i khi nµo chóng ta còng ý thøc hÕt ®îc ®iÒu ®ã. Cã
lÏ chØ ®Õn khi m¾c lçi lÇm cta míi nhËn ra tÊt c¶. Bµi v¨n “MT” sÏ gióp chóng ta c¶m nhËn thÊy
bµi häc nh thÕ.
Hs ®äc chó thÝch *
? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶?
- 1866 lµ sÜ quan qu©n ®éi
- 1868 rêi qu©n ngò ®i du lÞch tíi nhiÒu
I) Giíi thiÖu chung
1. T¸c gi¶:
- Etm«n ®« ®¬ Amixi (1846 - 1908) lµ nhµ v¨n,
nhµ ho¹t ®éng xh, nhµ v¨n ho¸ lín cña níc ý.
níc
- Sù nghiÖp v¨n ch¬ng cña «ng rÊt ®¸ng tù
- 1891 gia nhËp ®¶ng x· héi ý víi m® hµo, trªn nhiÒu thÓ lo¹i.
chiÕn ®Êu cho c«ng b»ng xh, v× h¹nh phóc cña
ndl®.
? Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n?
2. V¨n b¶n “MÑ t«i”:
- “Nh÷ng…” lµ cuèn nhËt ký cña Et 11 tuæi. - TrÝch trong “Nh÷ng tÊm lßng…”-1886
Trong ®ã cã 6 bøc th cña bè vµ 3 bøc th cña - Vb lµ trang nhËt ký cña Emric«.
mÑ göi cËu con trai. C¸ch viÕt th nµy lµ c¸ch
- Thuéc thÓ lo¹i vb nhËt dông.
gd tÕ nhÞ, s©u s¾c, thêng cã ë c¸c gia ®×nh
trung lu, trÝ thøc.
GV HD HS ®äc: CÇn thÓ hiÖn ®îc nh÷ng
t©m t vµ t×nh c¶m buån, khæ cña
II) §äc - hiÓu v¨n b¶n
ngêi cha trøíc lçi lÇm cña con vµ sù tr©n
träng cña ngêi cha víi mÑ cña Enric«.
1. §äc:
- Chó ý c¸c chó thÝch lµ tõ ghÐp mµ dÔ nhÇm lµ
tõ l¸y vµ c¸c chó thÝch lµ thµnh ng÷.
2. Chó thÝch.
? Theo em , vb cã bè côc ntn?
3. Bè côc:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
6
Gåm 2 phÇn:
- PhÇn ®Çu : 3 c©u: M® viÕt th cña bè vµ c¶m
xóc cña E khi ®äc th ®ã.
? §äc vb, c« cø b¨n kho¨n, h×nh nh gi÷a nhan - PhÇn sau: Toµn v¨n bøc th vµ ý nghÜa cña
®Ò vµ néi dung vb kh«ng phï hîp bëi néi dung bøc th ®ã.
v¨n b¶n lµ 1 bøc th ngêi bè göi cho con mµ 4. Ph©n tÝch:
nhan ®Ò l¹i lµ “MÑ t«i”?
(Hs th¶o luËn)
- Qua bøc th ngêi bè göi cho con, h×nh tîng
ngêi mÑ hiÖn lªn thËt cao c¶.
? Vµ ë phÇn ®Çu trang nhËt ký Enric« ®· cho - Ngêi mÑ chÝnh lµ tiªu ®iÓm mµ c¸c nh©n vËt
chóng ta thÊy m® viÕt th cña bè lµ g×?
vµ chi tiÕt ®Òu híng tíi ®Ó lµm s¸ng tá.
? §äc th cña bè E ®· cã c¶m xóc ntn?
- Bè viÕt th cho E v× E ®· v« lÔ, thiÕu kÝnh
? Qua th, bè béc lé th¸i ®é g× ®èi víi E? träng mÑ. Bè nghiªm kh¾c c¶nh c¸o E.
(phiÕu ht).
- E xóc ®éng v« cïng.
a) C¨m tøc
b) Ch¸n n¶n
c) Lo ©u
d) Nghiªm kh¾c buån b·.
- d.
? T×m nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn th¸i ®é cña bè?
? Cã ý kiÕn cho r»ng, qua nh÷ng lêi nãi ®ã, - Bè rÊt ®au lßng khi E m¾c lçi. (Sù … nh mét
ngêi bè thÓ hiÖn thiÕu ty thg E? Em suy thÕ nh¸t dao ®©m vµo tr¸i tim bè vËy).
nµo?
=>Bè rÊt yªu th¬ng con, rÊt kiªn quyÕt,
nghiªm kh¾c víi E vµ nãi cho E biÕt râ nçi ®au
®ín, ®¾ng cay cña m×nh.
- Bè nãi víi con b»ng giäng th tr×u mÕn, yªu
th¬ng. ¤ng nh¾c l¹i tªn con nhiÒu lÇn vµ b»ng
nh÷ng lêi thñ thØ, tha thiÕt khiÕn cho lêi gi¸o
huÊn cø thÊm s©u vµo t©m hån con. §ã chÝnh lµ
1 trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho E xóc
? Ngoµi viÖc béc lé th¸i ®é cña m×nh bè cßn ®éng v« cïng.
dµnh phÇn lín bøc th ®Ó gîi nhí vÒ mÑ. T¹i -Bè gîi l¹i kû niÖm vÒ mÑ.
sao l¹i nh vËy?
-Bè chØ cho E thÊy nçi bÊt h¹nh cña tuæi th¬
( Hs th¶o luËn)
må c«i mÑ vµ nçi ©n hËn khi nhí l¹i ®· cã lóc
? Bè dïng c¸ch nãi ntn?
lµm mÑ ®au lßng.
- Ta thÊy nh÷ng lêi gi¸o huÊn cña ngêi bè E
thËt gÇn gòi, c¶m ®éng nh cña chÝnh ngêi
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
7
cha chóng ta vËy, bëi truyÒn thèng ®¹o lÝ ngêi
VN ta cã nhiÒu nh÷ng lêi khuyªn:
“ C«ng cha….
Cho trßn ch÷ hiÕu…”còng thËt gi¶n dÞ mµ
s©u s¾c.
? Qua ®ã em c¶m nhËn ®îc nh÷ng g× vÒ h/a - §óng vËy chóng ta cÇn hiÓu ®îc tÊm lßng
ngêi mÑ vµ ý thøc ®îc tr¸ch nhiÖm cña kÎ ngêi mÑ dµnh cho con, lo cho con vµ ®iÒu nµy
lµm con ntn?
®· tõng ®îc diÔn t¶ thËt c¶m ®éng qua vb
“MT”.
=>Lßng mÑ bao la víi ®øc hy sinh v« bê. Con
c¸i k. ®îc v« lÔ víi cha mÑ.
? Vµ h/a ngêi mÑ cø lín dÇn trong t©m trÝ con - Bè khuyªn E xin lçi mÑ mét c¸ch kiªn quyÕt.
®Ó ®Õn cuèi th bè ®· khuyªn E ntn?
? §äc xong bøc th em nhËn thÊy ®iÒu g× ®·
khiÕn E xóc ®éng v« cïng?
( C©u hái sgk, tr¶ lêi a,c,d)
? Cã ý kiÕn cho r»ng, bøc th lµ mét nçi ®au
cña ngêi bè, mét sù tøc giËn cùc ®é nhng
còng lµ lêi yªu th¬ng tha thiÕt. NÕu em ®·
tõng cã lçi víi mÑ, em cã xóc ®éng bëi bøc th
nµy ko?
? Cho ®Õn lóc nµy em ®· hiÓu v× sao bè l¹i - §¶m b¶o sù kÝn ®¸o tÕ nhÞ mµ l¹i cã thÓ nh¾c
dïng h×nh thøc viÕt th cho em?
nhë ®îc nhiÒu lÇn.
=> §©y chÝnh lµ mét bµi häc vÒ c¸ch øng xö.
ChÝnh bëi vËy, nhan ®Ò vb lµ "MT" mµ chóng
ta vÉn c¶m nhËn ®îc t×nh cha Êm ¸p.
Bè d¹y cho biÕt nghÜ
Réng l¾m lµ mÆt bÓ
? Em cã biÕt nh÷ng c©u th¬ nµo viÕt riªng ®Ó
Dµi lµ…
dµnh tÆng bè?
(X Quúnh)
III.Tæng kÕt
MÑ t«i lµ bµi ca tuyÖt ®Ñp ®Ó l¹i trong
chóng ta h/a cao ®Ñp th©n th¬ng cña ngêi mÑ
? Häc v¨n b¶n nµy em cã nh÷ng c¶m nhËn
g× ?
hiÒn, ngêi cha mÉu mùc. V¨n b¶n ®· gi¸o
dôc chóng ta bµi häc hiÕu th¶o, ®¹o lµm con.
TÊt c¶ ®îc thÓ hiÖn b»ng c¸ch viÕt th tÕ nhÞ
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
8
mµ s©u s¾c ®¹t hiÖu qu¶ gi¸o dôc cao.
* IV. LuyÖn tËp
- §äc diÔn c¶m ®o¹n th thÓ hiÖn vai trß lín lao cña ngêi mÑ.
- KÓ l¹i sù ©n hËn cña em trong mét lÇn lì g©y lÇm lçi ®Ó bè mÑ buån.
- §äc thªm: “Th göi mÑ”, “V× sao hoa cóc…”
- H¸t: ChØ cã mét trªn ®êi.
Híng dÉn vÒ nhµ:
- Lµm bµi tËp SGK
- T¹i sao l¹i nãi: c©u: “ThËt ®¸ng xÊu hæ…” lµ mét c©u thÓ hiÖn sù liªn kÕt c¶m xóc lín nhÊt
cña ngêi cha víi mét lêi khuyªn dÞu dµng? C©u chuyÖn t©m tr¹ng ®ã cã hîp lý k.?
- Su tÇm nh÷ng lêi th¬, c©u h¸t nãi vÒ c«ng cha nghÜa mÑ.
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
...............................................o0o......................................................
TiÕng viÖt:
tõ ghÐp
A/ Môc tiªu bµi häc:
Gióp häc sinh:
- Trªn c¬ së «n tËp kh¸i niÖm tõ ghÐp ®· ®îc häc ë líp díi, häc sinh hiÓu thªm vÒ c¸c
lo¹i tõ ghÐp vµ nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp ®ã.
- LÊy c¸c vÝ dô trong c¸c v¨n b¶n ®· häc lµm ng÷ liÖu.
B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh líp:
* KiÓm tra bµi cò:
? ë líp 6 em ®· hiÓu bvÒ tõ ghÐp. H·y nªu kh¸i niÖm vÒ lo¹i tõ nµy?
* Bµi míi:
Trªn c¬ së nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tõ ghÐp, giê häc h«m nay, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu kÜ h¬n
vÒ cÊu t¹o vµ nghÜ© cña c¸c lo¹i tõ ghÐp.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
9
I. c¸c loai tõ ghÐp :
- Häc sinh ®äc vÝ dô 1 SGK.
1. VÝ dô : SGK
2. NhËn xÐt :
? X¸c ®Þnh c¸c tõ ghÐp cã trong 2 VD a, b
thuéc phÇn 1.
- bµ ngo¹i, th¬m phøc.
? C« cã thªm tõ ghÐp “bµ néi”.
- bµ néi
H·y so s¸nh nÐt nghÜa gièng vµ kh¸c - bµ ngo¹i
nhaugi÷a 2 tõ “bµ néi”, “bµ ngo¹i”?
+ NÐt chung nghÜa lµ bµ.
+ NÐt nghÜa riªng lµ do t¸c dông bæ sung nghÜa cña
c¸c tiÕng "néi", "ngo¹i".
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ vai + “bµ” – tiÕng chÝnh.
trß cña 2 tiÕng trong mçi tõ ghÐp trªn?
+ “néi”, “ngo¹i” – tiÕng phô.
? Tõ nhËn xÐt trªn, em h·y gäi tªn cho 2 tõ
ghÐp ®ã?
=> §ã lµ 2 tõ ghÐp CP.
? T¬ng tù nh vËy, em h·y so s¸nh 2 tõ
ghÐp “th¬m phøc” vµ “th¬m ng¸t”?
- “th¬m phøc”
? Trong c¸c tõ ghÐp CP ®ã, em thÊy vÞ trÝ - “th¬m ng¸t” => Hai tõ ghÐp CP.
cña c¸c tiÕng C, P thêng nh thÕ nµo?
+ TiÕng chÝnh thêng ®øng tríc,
? Nh vËy, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh
TiÕng phô thêng ®øng sau.
phô?
( G lu ý trêng hîp mét sè tõ ghÐp CP H¸n
ViÖt cã vÞ trÝ c¸c tiÕng CP ngîc l¹i: lôc
qu©n, h¶i qu©n …)
- Tõ ghÐp CP: cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung
nghÜa cho tiÕng chÝnh. TiÕng chÝnh ®øng tríc,
tiÕng phô ®øng sau.
- HS theo dâi phÇn 2.
? C¸c tiÕng trong 2 tõ ghÐp “quÇn ¸o”,
“trÇm bæng” cã ph©n ra tiÕng C-P kh«ng?
- Tõ ghÐp:
? Dùa vµo kÕn thøc ®· häc, em h·y gäi tªn 2
tõ ghÐp ®ã?
? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp ®¼ng lËp?
“quÇn ¸o”, “trÇm bæng” kh«ng ph©n ra tiÕng chÝnh,
tiÕng phô mµ c¸c tiÕng b×nh ®¼ng víi nhau vÒ mÆt
ng÷ ph¸p.
=> §ã lµ 2 tõ ghÐp ®¼ng lËp.
Bµi tËp nhanh:
X¸c ®Þnh tõ ghÐp §L, CP trong ®o¹n th¬:
“Xu©n nµy vui TÕt l¹i vui quª
* Tõ ghÐp ®¼ng lËp: cã c¸c tiÕng b×nh ®¼ng vÒ
mÆt ng÷ ph¸p, kh«ng ph©n tiÕng chÝnh, tiÕng phô,
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
10
Lai chuyÖn lµm ¨n, chuyÖn héi hÌ
cã thÓ ®¶o vÞ trÝ c¸c tiÕng.
Xanh biÕc ®Çu xu©n h¬ng m¹ sím
GiËu tÇm xu©n në, bím vµng hoe”.
(NguyÔn BÝnh).
? VÏ s¬ ®å tõ ghÐp vµ nªu ®Æc ®iÓm tõ
ghÐpCP, tõ ghÐp §L.
? So s¸nh nghÜa cña tõ “bµ ngo¹i” víi nghÜa
3. Ghi nhí: SGK
cña tiÕng “bµ”.
II. nghÜa cña tõ ghÐp :
1) VÝ dô:
2) NhËn xÐt:
- “bµ ngo¹i”: Ngêi phô n÷ sinh ra mÑ m×nh.
? Cho 1 vÝ dô tõ ghÐp C-P vµ so s¸nh nghÜa
theo c¸ch trªn?
? Em cã nhËn xÐt chung vÒ nghÜa cña tõ
ghÐp C-P nh thÕ nµo?
? Víi c¸c tõ ghÐp §L, nghÜa cña tõ ghÐp so
víi nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã nh thÕ
nµo?
- “bµ”: ngêi phô n÷ sinh ra bè hoÆc mÑ m×nh.
=> NghÜa cña tõ “bµ ngo¹i” hÑp h¬n nghÜa cña
tiÕng chÝnh “bµ”.
- VD: mÑ - mÑ nu«i.
* NghÜa cña tõ ghÐp C-P hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng
chÝnh. C¸c tiÕng trong tõ ghÐp C-P cã t/c ph©n
nghÜa.
- “QuÇn”: trang phôc cho phÇn díi c¬ thÓ.
- “¸o”: trang phôc cho phÇn trªn c¬ thÓ.
§ã còng chÝnh lµ nhËn xÐt vÒ nghÜa cña tõ
ghÐp §L.
? Nªu ghi nhí vÒ nghÜa cña tõ ghÐp. Nh¾c
=> “quÇn ¸o”: trang phôc nãi chung.
=> NghÜa cña tõ “quÇn ¸o” kh¸i qu¸t h¬n nghÜa
cña c¸c tiÕng.
l¹i néi dung chÝnh cña bµi häc.
3. Ghi nhí: SGK
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
11
III. luyÖn tËp:
Bµi tËp 1
- Ph©n cho 2 dÉy chuÈn bÞ 2 phÇn: ghÐp C-P, ghÐp §L.
- Cö ®¹i diÖn lªn b¶ng.
Bµi tËp 2
- Th¶o luËn theo bµn.
- Trß ch¬i “c¸ mËp tÊn c«ng”.
- Ph©n biÖt trêng hîp kh«ng ph¶i lµ tõ ghÐp C-P:
“bót mùc”, “¨n uèng”, “tr¾ng xanh”, “vui t¬i”.
Bµi tËp 3
- T¹o tõ ghÐp §L.
- PhiÕu häc tËp.
Bµi tËp 4
- “s¸ch, vë” lµ 2 DT chØ sù vËt tån t¹i díi d¹ng c¸ thÓ nªn cã thÓ dïng c¸c sè tõ 1, 2 …®Ó
®Õm ®îc.
- “s¸ch vë” lµ tõ ghÐp §L chØ chung c¶ lo¹i nªn kh«ng thÓ dïng sè tõ ®Õm.
Bµi tËp 5
Kh«ng ph¶i mäi thø hoa mµu hång ®Òu gäi lµ hoa hång.
“hoa hång”: tõ ghÐp C-P chØ tªn gäi cña 1 lo¹i hoa.
Bµi tËp 6
C¸c tõ ghÐp: “m¸t tay”, “m¸t lßng”…thuéc trêng nh÷ng tÝnh chÊt cßn c¸c tiÕng t¹o nªn
nã l¹i cã thÓ thuéc trêng nh÷ng sù vËt.
Bµi tËp 7
M¸y h¬i níc
than tæ ong
b¸nh ®a nem
IV. híng dÉn vÒ nhµ :
- Hoµn thµnh bµi tËp.
- ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông tõ ghÐp.
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
.......................................o0o..........................................
TiÕt 4:
tËp lµm v¨n:
liªn kÕt trong v¨n b¶n
A/ Môc tiªu bµi häc:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
12
Gióp häc sinh thÊy ®îc:
- Muèn ®¹t ®îc m® giao tiÕp th× v¨n b¶n ph¶i cã tÝnh liªn kÕt . Sù liªn kÕt Êy cßn ®îc thÓ
hiÖn trªn c¶ 2 mÆt: h×nh thøc ng÷ ©m vµ néi dung ý nghÜa.
- CÇn vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó bíc ®Çu x©y dùng ®îc nh÷ng v¨n b¶n cã tÝnh
liªn kÕt.
B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh líp:
* KiÓm tra bµi cò:
- Em hiÓu v¨n b¶n lµ g×? V¨n b¶n cã nh÷ng t/c nµo?
( V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt, m¹ch l¹c, vËn
dông pthøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp). V¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt, tÝnh
m¹ch l¹c.
* Bµi míi:
Mét trong nh÷ng t/c quan träng nhÊt cña v¨n b¶n lµ tÝnh liªn kÕt. Bëi v× chóng ta sÏ kh«ng
thÓ hiÓu ®îc mét c¸ch cô thÓ vÒ vb¶n, còng nh khã cã thÓ tlËp ®îc nh÷ng v¨n b¶n tèt, nÕu nh
v¨n b¶n Êy thiÕu tÝnh liªn kÕt. VËy ….
I. liªn kÕt vµ ph¬ng tiÖn
liªn kÕt trong v¨n b¶n :
1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n :
- §äc VD a (SGK).
? §äc mÊy c©u ®ã trong th, Enric« ®· hiÓu
bè muèn nãi g× víi m×nh cha?
a, VÝ dô: SGK.
b, NhËn xÐt:
- cha.
? Enric« cha hiÓu th× t¹i lý do nµo?
a) V× cã c©u v¨n viÕt cha ®óng ng÷ ph¸p.
b) V× cã c©u v¨n néi dung cha thËt râ rµng.
c) V× gi÷a c¸c c©u cha nèi liÒn víi nhau,
g¾n bã víi nhau.
+ Gi¶i nghÜa:
- Ph¬ng ¸n C.
Liªn kÕt”: kÕt l¹i víi nhau.
(kÕt : buéc l¹i, th¾t l¹i).
? Em cã thÓ ®èi chiÕu VD a nµy víi nguyªn
b¶n ®· häc ®Ó thÊy VD nµy cßn thiÕu c¸c ý
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
13
nµo?
=> C¸c c©u v¨n ®· ®îc viÕt ®óng ng÷ ph¸p, néi
VËy muèn cho VD a trë thµnh ®o¹n v¨n cã dung ý nghÜa tõng c©u v¨n chÝnh x¸c, râ rµng
thÓ hiÓu ®îc th× cÇn ph¶i t¹o cho VD cã yÕu nhng cha t¹o nªn ®îc v¨n b¶n. Bëi v× gi÷a
tè liªn kÕt.
c¸c c©u trong VD ®ã kh«ng nèi liÒn víi nhau,
kh«ng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. (thiÕu tÝnh liªn
? Qua VD em hiÓu liªn kÕt lµ g×? Liªn kÕt kÕt).
v¨n b¶n nghÜa lµ nh thÕ nµo?
d. Ghi nhí: SGK.
GV: ChuyÓn ý: Ngêi viÕt cÇn ph¶i biÕt sö - Liªn kÕt lµ g¾n liÒn, g¾n chÆt víi nhau.
dông ph¬ng tiÖn g× ®Ó t¹o nªn tÝnh liªn kÕt - Liªn kÕt v¨n b¶n lµ …
trong v¨n b¶n?
2. Ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n:
a, VÝ dô:
? Trë l¹i VD a, em cã thÓ nªu râ cÇn söa
VD a (SGK), VD 2b.
nh÷ng ®iÓm nµo ®Ó VD a trë thµnh v¨n b¶n
b, NhËn xÐt:
hiÓu ®îc?
+ Trong VD a:
- C¸c ý víi nhau, c¸c ý víi chñ ®Ò kh«ng g¾n
liÒn nhau.
- C¸c diÔn biÕn, t×nh tiÕt kh«ng g¾n liÒn phôc vô
Nhng nÕu mét v¨n b¶n chØ cã sù liªn kÕt vÒ cho chñ ®Ò.
néi dung ý nghÜa ®· ®ñ cha. XÐt VD 2b :
=> ThiÕu liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa.
? H·y so s¸nh nh÷ng c©u trong VD b víi
nh÷ng c©u t¬ng ®¬ng trong v¨n b¶n
“CTMR” ?
+ Trong VD 2b:
? C©u v¨n ë VD b thiÕu yÕu tè nµo? dïng sai
ë tõ ng÷ nµo?
- ThiÕu tõ ng÷ chØ tr×nh tù sù viÖc.
( tõ “b©y giê”)
- Dïng tõ ng÷ ®Ó thay thÕ thiÕu chÝnh x¸c (dïng
? Em cã thÓ bæ sung vµ thay thÕ cho VD b “®øa trΔ thay “con” trong trêng hîp nµy lµ
hoµn chØnh nh thÕ nµo?
kh«ng phï hîp).
? VËy ®Ó v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt cÇn ph¶i => ThiÕu liªn kÕt vÒ h×nh thøc.
b¶o ®¶m nh÷ng yªu cÇu g×
- HS ®äc.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
14
*) Ghi nhí: sgk
III. luyÖn tËp :
Bµi tËp 1
VÝ dô thiÕu tÝnh liªn kÕt vÒ h×nh thøc (thø tù c¸c c©u kh«ng hîp lý). Tõ ®ã dÉn tíi thiÕu
tÝnh liªn kÕt vÒ néi dung ( dïng ý c©u nµy ®Ó t×m c©u tiÕp theo).
Söa:
1- 4 - 2 - 5 - 3
Bµi tËp 2
Cã 2 ý kiÕn:
+ A- §o¹n v¨n ®· cã sù liªn kÕt v× c¸c c©u trong ®o¹n ®Òu cã “mÑ t«i”.
+ B- §o¹n v¨n cha cã sù liªn kÕt v× c¸c c©u trong ®o¹n kh«ng nãi cïng mét néi dung.
( Th¶o luËn nhãm).
Bµi tËp 3
- X¸c ®Þnh ®o¹n v¨n thiÕu tÝnh liªn kÕt ë ph¬ng diÖn nµo?
( Ph¬ng diÖn h×nh thøc: ThiÕu tõ ng÷ chØ n/vËt vµ tõ ng÷ ®Ó chuyÓn ý.
- C¸c tõ ng÷ ë chç trêng, trong nguyªn v¨n, lÇn lît: bµ, bµ,ch¸u ,bµ , bµ, ch¸u, thÕ lµ.
Bµi tËp 4
-
§äc 2 c©u v¨n: “§ªm nay mÑ kh«ng ngñ ®îc. Ngµy mai lµ ngµy khai trêng cña con”.
? Cã ý kiÕn cho r»ng: Hai c©u trªn viÕt vÒ 2 kh«ng gian, thêi gian kh¸c nhau víi 2 sù viÖc, 2
nh©n vËt kh¸c nhau. Cã ph¶i sù liªn kÕt gi÷a chóng thiÕu chÆt chÏ? VËy v× sao chóng vÉn ®îc
®Æt c¹nh nhau trong v¨n b¶n ®· häc?
( NÕu t¸ch, chØ cã 2 c©u trªn th× chóng lµ 2 c©u rêi nhau. Nhng 2 c©u nµy ®îc ®Æt trong v¨n
b¶n khi cßn cã c©u thø 3 ®øng tiÕp sau kÕt nèi 2 c©u trªn thµnh 1 thÓ thèng nhÊt lµm cho toµn
®o¹n v¨n trë lªn liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau.)
* Híng dÉn vÒ nhµ:
- Hoµn thµnh bµi tËp.
- ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n vµ chØ râ tÝnh liªn kÕt trong ®ã (h×nh thøc, néi dung ).
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
...................................................o0o....................................................
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
15
TuÇn 2 - Bµi 2
TiÕt 5, 6:
v¨n b¶n:
cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
A/ Môc tiªu bµi häc:
Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña 2 anh em trong c©u chuyÖn; c¶m
nhËn ®îc nçi ®au ®ín, xãt xa cña nh÷ng b¹n nhá ch¼ng may r¬i vµo hoµn c¶nh gia ®×nh bÊt
h¹nh.
- BiÕt th«ng c¶m vµ sÎ chiavíi nh÷ng ngêi b¹n cã hc¶nh nh vËy
- ThÊy ®îc c¸i hay cña truyÖn ë c¸ch kÓ ch©n thËt, c¶m ®éng theo ng«i thø nhÊt víi c¸c
chi tiÕt thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt còng nh sù s¸ng t¹o cña bè côc vµ chuyÓn m¹ch trong v¨n
b¶n.
B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh líp:
* KiÓm tra bµi cò:
? H·y nªu bµi häc mµ em c¶m nhËn ®îc qua v¨n b¶n “ MÑ t«i”.
- KiÓm tra so¹n bµi.
* Bµi míi:
H¹nh phóc biÕt bao khi nh÷ng trÎ th¬ ®îc sèng yªn vui díi m¸i Êm gia ®×nh trong t×nh th¬ng
yªu cña bè, mÑ. Vµ ®au khæ biÕt bao ®èi víi nh÷ng ®øa con th¬.
khi bè mÑ bá nhau khiÕn chóng ph¶i sèng trong c¶nh chia ly. Chóng ta sÏ cïng sÎ chia nçi ®au
nµy víi 2 b¹n Thµnh vµ Thuû trong v¨n b¶n.
I. giíi thiÖu chung :
Häc sinh ®äc chó thÝch.
1. T¸c gi¶: Kh¸nh Hoµi
? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ Tg & 2. V¨n b¶n:
Tp?
- §îc trao gi¶i nh× trong cuéc thi viÕt vÒ quyÒn trÎ
em do ViÖn KHGD vµ Tæ chøc cøu trî trÎ em ë
Thuþ §iÓn – 1992 trao.
- Lµ v¨n b¶n nhËt dông nãi vÒ quyÒn trÎ em.
Ii. ®äc vµ hiÓu v¨n b¶n :
- GV HD HS ®äc, T2 Tp.
1. §äc, tãm t¾t v¨n b¶n:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
16
=> §äc giäng xóc ®éng xen nh÷ng lêi béc - Bè mÑ chia tay nhau, Thµnh vµ Thuû còng ph¶i xa
lé th¸i ®é th¶ng thèt, ®au ®ín cña t©m nhau.
tr¹ng nh©n vËt.
- §å ch¬i cña 2 anh em, trong ®ã cã 2 con bóp bª,
còng ph¶i bÞ chia ®«i.
- D»n vÆt, ®au khæ, 2 anh em ra trêng t¹m biÖt c«
gi¸o vµ c¸c b¹n cña Thuû.
- Thuû quyÕt ®Þnh nhêng ®å ch¬i cho anh vµ do
vËy, nh÷ng con bóp bª kh«ng bÞ chia ®«i.
2. Chó thÝch: SGK.
- Chó ý c¸c chó thÝch lµ c¸c tõ ghÐp.
3. KÕt cÊu & ng«i kÓ:
a, T×m hiÓu kÕt cÊu cña truyÖn:
- §©y lµ c©u chuyÖn c¶m ®éng cña 2 anh em chia
? TruyÖn viÕt vÒ ai? ViÖc g×?
tay nhau khi mÑ cïng em sÏ ph¶i rêi gia ®×nh sau
?Ai lµ nh©n vËt chÝnh? (Th¶o luËn nhãm).
khi bè mÑ li dÞ.
* Nh©n vËt chÝnh: 2 anh em.
? TruyÖn cã kÕt cÊu nh thÕ nµo?
* Cèt truyÖn:
Më truyÖn: Tõ ®Çu…lm¬ th«i.
Th©n truyÖn: TiÕp… nh vËy.
KÕt truyÖn: cßn l¹i.
+ Cã sù viÖc, cã t×nh tiÕt.
+ Cã më ®Çu, cã kÕt thóc.
? Nªu c¸c sù viÖc chÝnh?
* C¸c sù viÖc chÝnh:
- ChuÈn bÞ cho mét cuéc chia li, b¾t ®Çu lµ mét ®ªm
mÊt ngñ cña 2 nh©n vËt chÝnh.
- Chia ®å ch¬i – chia bóp bª.
- LuyÕn tiÕc kû niÖm.
- Chia tay c« gi¸o vµ c¸c b¹n cña Thuû.
- MÑ vµ em Thuû ra ®i.
- Thµnh ë l¹i trong nçi ®au khæ, mÊt m¸t.
? TruyÖn ®îc kÓ theo ng«i nµo?
b, Ng«i kÓ trong truyÖn:
- TruyÖn ®îc kÓ theo ng«i thø nhÊt vµ lµ lêi cña 1
trong 2 nh©n vËt chÝnh cña truyÖn.
? C¸ch dïng ng«i kÓ nh vËy cã t¸c
=> T¹o lªn tÝnh ch©n thùc, c¶m ®éng; diÔn t¶ s©u s¾c
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
17
dông g×?
nh÷ng ®au khæ, t×nh c¶m trong s¸ng cña Thuû vµ
Thµnh tríc bi kÞch gia ®×nh.
4. Ph©n tÝch:
a. H×nh ¶nh hai ®øa trÎ:
? C©u chuyÖn më ®Çu b»ng chi tiÕt nµo?
* LÖnh chia ®å ch¬i cña mÑ: ®ã lµ mét sù viÖc hÕt søc
? C¸ch t¹o t×nh tiÕt më ®Çu c©u chuyÖn ®ét ngét, bÊt ngê.
nh vËy cã t¸c dông g×?
- Më ®Çu b»ng t×nh tiÕt g©y bÊt ngê, b¾t ngêi ®äc
ng¹c nhiªn vµ muèn dâi theo dbiÕn cña c©u chuyÖn
®Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n. (§ã chÝnh lµ c¸ch vµo bµi
? LÖnh chia ®å ch¬i Êy ®· dÉn Thµnh ®Õn cã tÝnh nªu vÊn ®Ò).
víi t©m tr¹ng nh thÕ nµo?
- Thµnh nh×n cÆp m¾t xng hóp v× khãc nhiÒu cña em
? Vµ qua lêi kÓ cña Thµnh em cã thÓ vµ nhí l¹i: §ªm qua c¶ 2 anh em ®Òu khãc v× gia
hdung cuéc sèng cña 2 anh em tríc ®ã ®×nh tan vì.
nh thÕ nµo?
- Gia ®×nh kh¸ gi¶, anh em vui vÎ yªu th¬ng nhau.
? Hoµn c¶nh ®· ®æi thay, song t×nh c¶m * T×nh c¶m cña 2 anh em:
cña 2 anh em Thuû vµ Thµnh ntn? §îc - Th©n thiÕt, th¬ng yªu, chia sÎ, quan t©m tíi nhau.
thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo?
- Kû niÖm Thuû v¸ ¸o cho anh, Thµnh gióp em häc
bµi, ®ãn em ®i häc vÒ.
- Trong ®ªm qua, khi nghe em g¸i khãc th× Thµnh
®au khæ, “níc m¾t…” .
- Mê s¸ng, Thµnh rãn rÐn ra vên. Thuû “lÆng lÏ”,
anh “kÐo em ngåi xuèng”.
- Khi em nhí, mong ®îc gÆp vµ chµo bè th× Thµnh
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng cña c¸c xãt xa nh×n em.
em tríc ®ã?
=> Gia ®×nh kh¸ gi¶, anh em vui vÎ yªu th¬ng
? Th¸i ®é cña 2 em khi ®îc lÖnh cña mÑ nhau).
chia ®å ch¬i ®îc biÓu hiÖn ntn?
- Khi ®îc lÖnh cña mÑ chia ®å ch¬i, Thµnh vµ Thuû
? Em cã c¶m xóc g× khi ®äc ®Õn ®o¹n nhêng nhau.
nµy?
- Trong ngµy h«m qua, kû niÖm gi÷a 2 anh em thËt
ngät ngµo, trµn ®Çy h¹nh phóc. ThÕ mµ h«m nay th«i,
hai ®øa trÎ dêng nh ®· “giµ” ®i rÊt nhiÒu tríc nçi
®au, tríc tai ho¹ gi¸ng xuèng ®Çu chóng – cha mÑ
? Cã ý kiÕn cho r»ng c¶nh chia ®å ch¬i ly h«n. ThËt lµ xãt xa!
®· nãi lªn t×nh anh em th¾m thiÕt cña * C¶nh chia ®å ch¬i:
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
18
Thµnh vµ Thuû. Em cã ®ång ý ko? Chóng
ta h·y cïng chøng kiÕn c¶nh nµy.
_ LÇn thø hai, lÖnh chia ®å ch¬i cña mÑ
l¹i vang lªn. VËy mµ t¹i sao 2 anh em vÉn
kh«ng chÞu nghe lêi?
- Hai anh em muèn dµnh toµn bé kû niÖm cho ngêi
m×nh th¬ng yªu.
? Trong sù viÖc nµy, th¸i ®é cña Thuû - Chóng kh«ng chia ®å ch¬i ®ång nghÜa víi viÖc
®îc béc lé rÊt râ. Em h·y ph©n tÝch?
chóng kh«ng muèn chia tay nhau.
- Thµnh nhêng 2 bóp bª cho Thuû. Mét mÆt Thuû
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ th¸i ®é ®ã cña kh«ng muèn 2 bóp bª ph¶i xa nhau. MÆt kh¸c Thuû
Thuû?
l¹i sî kh«ng cã vÖ sü g¸c cho anh Thµnh.
=> §ã lµ th¸i ®é béc lé t©m tr¹ng ®Çy m©u thuÉn cña
? MÆc dÇu vËy, cuèi cïng Thuû ®· chän 1 trÎ th¬ khi ph¶i chÞu søc Ðp t×nh c¶m qu¸ lín.
c¸ch gi¶i quyÕt ntn?
- Thuû nhêng c¶ 2 bóp bª cho anh.
? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt
nµy?
=> Thuû lµ em bÐ g¸i giµu lßng vÞ tha, th¬ng anh,
th¬ng c¶ nh÷ng con bóp bª v« téi vµ thµ m×nh chÞu
chia l×a chø kh«ng ®Ó bóp bª ph¶i chia tay.
? Tuy vËy anh em Thµnh vµ Thuû vÉn * Cuéc chia li ®Çy níc m¾t
ph¶i xa nhau. H·y t×m c¸c chi tiÕt thÓ + Thuû: - run lªn bÇn bËt, kinh hoµng.
hiÖn t©m tr¹ng vµ th¸i ®é cña 2 em trong
- CÆp m¾t tuyÖt väng, hai bê mi sng mäng.
cuéc chia li nµy?
- nh ngêi mÊt hån.
- mÆt t¸i xanh nh tµu l¸
+ Thµnh:
- thao thøc.
- níc m¾t tu«n trµo nh suèi.
- cêi cay ®¾ng, khãc nÊc lªn.
=> nçi ®au ®ín ®Õn tét cïng cña Thµnh vµ Thuû?
? Nh÷ng chi tiÕt ®ã thÓ hiÖn ®iÒu g×?
+ Chia tay c« gi¸o vµ c¸c b¹n:
? Mang trong lßng nçi ®au v« bê, Thµnh - C« gi¸o t¸i mÆt, níc m¾t giµn giôa.
vµ Thuû trë l¹i trêng cò t¹m biÖt c« gi¸o - C¸c b¹n khãc oµ.
vµ c¸c b¹n cña Thuû? Em h·y t×m chi tiÕt
c¶m ®éng nhÊt trong cuéc chia tay nµy?
(Th¶o luËn).
? Emcã c¶m xóc g× vÒ cuéc chia li nµy?
- Cã thÓ nãi ®©y lµ mét c¶nh buån tª t¸i, g©y xóc
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
19
®éng m¹nh mÏ. Cha mÑ bá nhau, anh em li t¸n, cã bè
th× kh«ng cã mÑ. §èi víi Thuû, hoµn c¶nh khiÕn em
ph¶i bá häc gi÷a trang ®êi tuæi th¬. SÏ kh«ng cßn mét
bÐ Thuû ng©y th¬ rÝu rÝt bªn anh trai sau mçi buæi tan
trêng. Thay vµo ®ã lµ mét bÐ Thuû lang thang ®Çu
®êng xã chî ®Ó tù kiÕm kÕ sinh nhai. Nçi ®au ®ã
kh«ng chØ riªng cña Thµnh vµ Thuû mµ ®ã lµ nçi ®au
cña nhiÒu trÎ th¬ hiÖn nay, nçi ®au cña toµn XH.
- Lçi nµy thuéc vÒ ai?
(HS th¶o luËn).
- KÓ theo ng«i thø nhÊt c¸ch kÓ kÕt hîp gi÷a hiÖn t¹i
? §Ó diÔn t¶ thËt s©u s¾c nh÷ng ®iÒu ®ã, víi qu¸ khø, kÕt hîp miªu t¶ & kÓ.
ngêi viÕt ®· lùa chän c¸ch kÓ ntn?
? ViÖc ®a vµo ®o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh - Cuéc sèng vÉn b×nh yªn, ®êi vÉn ®Ñp víi dßng ch¶y
buæi s¸ng lóc Thµnh vµ Thuû ®ang buån thêi gian, s¾c mµu, c¶nh vËt vÉn tù nhiªn. ChØ riªng
vµ c¶nh ®êng phè khi 2 anh em Thµnh gia ®×nh Thµnh vµ Thuû, chØ riªng 2 em ®ang chÞu
thuû ra khái cæng trêng cã ý nghÜa nh ®ùng tÊn bi kÞch v« cïng lín. VËy c¸c em biÕt ngá
thÕ nµo?
cïng ai?
=> C¸ch t¹o h×nh ¶nh, c¶nh vËt ®èi lËp víi t©m tr¹ng
con ngêi cµng lµm kh¾c s©u t©m tr¹ng.
- Mçi ngêi cta h·y l¾ng nghe vµ chó ý h¬n n÷a
? Qua ®©y t¸c gi¶ muèn nh¾n göi ®iÒu g×? nh÷ng g× ®ang diÔn ra ®»ng sau sù hèi h¶ cña c/s
thêng ngµy ®Ó mµ cã thÓ san sÎ nçi ®au cïng ®ång
lo¹i. Vµ nhÊt lµ nh÷ng ngêi lµm cha, lµm mÑ h·y cè
g¾ng tíi møc cã thÓ, ®õng ®Ó h¹nh phóc tuét khái tay
nh÷ng trÎ th¬ v« téi.
IiI. tæng kÕt:
Trong v¨n b¶n: Lêi kÓ gi¶n dÞ, kh«ng cã xung
? Nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n?
®ét ån µo, phï hîp t©m tr¹ng nh©n vËt. C¸ch kÓ
? Kh¸i qu¸t l¹i thµnh c«ng cña nghÖ thuËt chuyÖn kh¸ tù nhiªn, ch©n thËt, nhiÒu chi tiÕt bÊt ngê.
kÓ chuyÖn.
Lùa chän ng«i kÓ t¹o tÝnh ch©n thùc qua con m¾t vµ
suy nghÜ cña ngêi trong cuéc. YÕu tè miªu t¶ ®îc
khÐo lÐo gµi xen vµo gi÷a c¸c yÕu tè tù sù nh»m béc
lé t©m tr¹ng, c¶m xóc, suy nghÜ cña nh©n vËt.
* Ghi nhí: SGK.
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
20
iV. luyÖn tËp :
? Trong truyÖn nh÷ng con bóp bª kh«ng chia tay, vËy ®iÒu ®ã cã m©u thuÉn víi nhan ®Ò?
? H×nh ¶nh nh÷ng con bóp bª gîi cho em suy nghÜ g×?
=> Bóp bª trong s¸ng, ng©y th¬, v« téi hay chÝnh lµ Thµnh vµ Thuû?
Chóng kh«ng cã lçi song chóng lµ nh÷ng n¹n nh©n ph¶i chÞu ®ùng nçi khæ ®au.
- §äc bµi ®äc thªm.
* Híng dÉn vÒ nhµ :
- ViÕt ®o¹n v¨n dt¶ c¶m xóc cña em khi häc xong v¨n b¶n.
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
..................................................o0o..........................................
TiÕt 7:
tËp lµm v¨n:
bè côc trong v¨n b¶n
A/ Môc tiªu bµi häc:
Gióp häc sinh hiÓu:
- TÇm quan träng cña bè côc trong v¨n b¶n. Trªn c¬ së ®ã cã ý thøc x©y dùng bè côc khi tlËp
v¨n b¶n.
- ThÕ nµo lµ mét bè côc rµnh m¹ch vµ hîp lý ®Ó bíc ®Çu x©y dùng ®îc nh÷ng bè côc rµnh
m¹ch, hîp lý cho c¸c bµi lµm v¨n.
- TÝnh hîp lý vµ phhæ biÕn cña d¹ng bè côc 3 phÇn, nhiÖm vô cña mçi phÇn trong bè côc ®Ó
tõ ®ã cã thÓ lµm MB, TB, KB ®óng híng h¬n, ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n.
B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh líp:
* KiÓm tra bµi cò:
? Em hiÓu thÕ nµo lµ liªn kÕt vµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n ?
- KiÓm tra btËp.
* Bµi míi:
Tõ nh÷ng n¨m häc tríc, c¸c em ®· ®îc lµm quen víi c«ng viÖc x©y dùng dµn bµi. Mµ
dµn bµi chÝnh lµ kÕt qu¶, h×nh thøc thÓ hiÖn cña bè côc.
VËy bè côc trong v¨n b¶n lµ g× vµ cÇn cã nh÷ng yªu cÇu nh thÕ nµo ?
I. bè côc cña v¨n b¶n
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 – TrÇn ThÞ Kim Dung-THCS ThÞ TrÊn
- Xem thêm -