Tài liệu Skkn nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp

-1SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của xã hội loài người. Ngôn ngữ tồn tại dưới hai dạng: nói và viết. Và trong giao tiếp ngôn ngữ nói là phương tiện giao tiếp thông dụng nhất, quan trọng nhất. Việc rèn luyện kĩ năng nói rất có ích đối với sự phát triển và trưởng thành của học sinh, đồng thời giúp học sinh phát triển sự nhận thức về thế giới xung quanh. Trường học là môi trường giáo dục tốt nhất hướng dẫn trẻ phát triển vốn từ, học các cấu trúc chính xác của tiếng mẹ đẻ, mở mang hiểu biết, hoàn thiện nhân cách. Việc rèn luyện kĩ năng nói giúp học sinh tự tin trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống cũng như trong nhiều nghề nghiệp tương lai. Trong thực tế hiện nay, kĩ năng giao tiếp học sinh còn nhiều hạn chế như: nói không đủ ý, ngôn ngữ diễn đạt còn lộn xộn, chưa lô gic. Nhiều học sinh nhút nhát không muốn trình bày, chia sẻ với các bạn những điều mình nghĩ, mình biết hoặc có nói thì cũng nói trống không, không rõ nghĩa. Các em rất ngại nói trong giờ học, có tâm lý ngượng ngùng, dè dặt, sợ mình nói sai. Sự hạn chế về vốn sống, vốn hiểu biết và kinh nghiệm giao tiếp dẫn đến học sinh thiếu sự đa dạng, linh hoạt trong việc thực hiện các chủ đề, hình thức nói năng…Cùng với nhiều lý do từ phía gia đình và xã hội, nên vẫn còn một số học sinh hạn chế và chưa tiến bộ trong kỹ năng giao tiếp cần thiết. Từ những lí do nêu trên, qua thực tế giảng dạy tôi đã trăn trở làm thế nào để giúp học sinh mạnh dạn hơn trong giao tiếp. Chính vì thế, tôi chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. *Mục tiêu: - Giúp giáo viên chuẩn bị tốt kế hoạch, phân chia nhóm hợp lý, xác định nội dung và phương pháp dạy phù hợp - Nâng cao khả năng nói, khả năng diễn đạt, trình bày vấn đề và tạo sự tự tin cho học sinh trong giao tiếp nhằm phát triểm kĩ năng sống thông qua các môn học chính khóa; các hoạt động ngoài giờ lên lớp.. - Rèn cho học sinh kĩ năng nói (nói trước các bạn, trước đám đông) - Rèn cho học sinh thói quen dùng từ ngữ đúng, nói đúng nội dung cần trao đổi, diễn đạt ý trọn vẹn. Hình thành thói quen, ý thức giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt. - Rèn luyện cho các em năng lực tư duy, phương pháp suy nghĩ, giáo dục các em những tư tưởng lành mạnh, trong sáng, góp phần hình thành nhân cách cho học sinh. - Rèn kĩ năng giao tiếp, ứng xử của học sinh trong nhà trường; ứng xử trong gia đình; Rèn kĩ năng giao tiếp trong những tình huống thực của cuộc sống (ngoài xã hội) *Nhiệm vụ: - Tìm hiểu về cơ sở lí luận của đề tài Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -2SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL - Tìm hiểu các thực trạng rèn luyện kĩ năng nói qua hoạt động ngoài giờ lên lớp (HĐNGLL) - Tìm hiểu đối tượng học sinh trong thực tế - Đề xuất một số giải pháp để khắc phục thực trạng đó 3. Đối tượng nghiên cứu - Học sinh khối lớp 5 nói chung và học sinh lớp 5A1, 5A2, 5A1,5A4 nói riêng ở Trường Tiểu học Kim Đồng 4. Giới hạn của đề tài - Nghiên cứu về nội dung - thực trạng giảng dạy ở các tiết ngoài giờ lên lớp của giáo viên - Nghiên cứu về năng lực dạy các tiết ngoài giờ lên lớp của giáo viên - Nghiên cứu về nội dung chương trình dạy học ngoài giờ lên lớp, cách đánh giá học sinh theo Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT - Nghiên cứu về đối tượng học sinh lớp 5 (về trình độ nhận thức, khả năng tư duy, vốn kiến thức…) 5. Phương pháp nghiên cứu. 5.1.Phương pháp nghiên cứu tài liệu Tìm đọc, phân tích các văn bản, văn kiện, chủ trương, sách báo và các tài liệu... 5.2. Phương pháp điều tra thực tế Tìm hiểu thực trạng dạy học, dự giờ các tiết dạy, tìm hiểu từng đối tượng học sinh 5.3. Phương pháp trải nghiệm thực tế. 5.4. Phương pháp so sánh, đối chiếu, tổng kết, rút kinh nghiệm: - So sánh sự tiến bộ của học sinh để thấy được hiệu quả của đề tài. -Tổng hợp, thu nhận thông tin qua các tiết dạy cụ thể. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận Kỹ năng giao tiếp hiệu quả luôn được xem là yếu tố then chốt đối với sự phát triển toàn diện của một người, dù là trong công việc hay các mối quan hệ riêng tư. Vì vậy, nghệ thuật giao tiếp - hiểu người và làm cho người khác hiểu mình là một trong những kỹ năng quan trọng cần phải rèn luyện để thực sự thành công. Luyện nói trong nhà trường là giúp học sinh có thói quen nói trong những môi trường giao tiếp khác nhau. Nó được thực hiện một cách hệ thống theo những chủ đề nhất định, gắn với những vấn đề quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày, đảm bảo những yêu cầu cơ bản về ngôn ngữ và phi ngôn ngữ (lời, mạch lạc, liên kết, các hình thức lời nói, các quy tắc hội thoại, cử chỉ, nét mặt, âm lượng, sức hấp dẫn....). Luyện nói tốt sẽ giúp người học có được một công cụ giao tiếp hiệu quả trong cuộc sống xã hội. Cùng với việc dạy học trên lớp hoạt động ngoài giờ lên lớp (HĐNGLL) là một bộ phận rất quan trọng và cần thiết trong toàn bộ quá trình dạy học và giáo dục ở trường Tiểu học. HĐNGLL là hoạt động được tổ chức ngoài giờ học các môn học, nối tiếp và Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -3SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL thống nhất hữu cơ với hoạt động giáo dục trong giờ học trên lớp. Nó là cầu nối giữa công tác giảng dạy trên lớp với công tác giáo dục học sinh ngoài lớp Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động giáo dục được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần thực thi quá trình đào tạo học sinh, đáp ứng nhu cầu đa dạng của đời sống xã hội. Hoạt động này do nhà trường quản lý, tiến hành ngoài giờ dạy học trên lớp (theo chương trình, kế hoạch dạy học). Nó được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội, được diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè khép kín quá trình giáo dục, làm cho quá trình đó có thể được thực hiện mọi nơi, mọi lúc Vì thế Giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được đánh giá là hoạt động giáo dục quan trọng ở nhà trường phổ thông, nó được quy định trong chương trình chính khóa của các trường tiểu học và là yêu cầu bắt buộc cho mọi đối tượng học sinh, mỗi học sinh cần tham gia tối thiểu 4 tiết/ tháng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Hoạt động ngoài giờ lên lớp có nội dung tự chọn sao cho phù hợp với học sinh, với nhà trường, với địa phương có nghĩa là tùy điều kiện của giáo viên, điều kiện cơ sở vật chất nhà trường hay đặc điểm văn hóa của địa phương mà nhà trường có thể lựa chọn những hoạt động phù hợp và hoạt động này có ý nghĩa hỗ trợ cho giáo dục nội khóa, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo của học sinh Nội dung của giáo duc ngoài giờ lên lớp rất phong phú và đa dạng thể hiện qua các hoạt động xã hội, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan, lao động, nghiên cứu khoa học….chủ yếu thể hiện thông qua ba hình thức cơ bản như: Tiết chào cờ đầu tuần, sinh hoạt 15 phút đầu giờ, sinh hoạt tập thể; dạy tích hợp trong các môn học; hoạt động giáo dục theo chủ điểm, tham quan, du lịch… nhờ đó các kiến thức tiếp thu ở trên lớp có cơ hội được bổ sung, áp dụng, mở rộng thêm trên thực tế, đồng thời có tác dụng nâng cao hứng thú học tập. Do đặc thù của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nên trong quá trình thực hiện chương trình, có thể vận dụng một cách linh hoạt các nội dung và hình thức hoạt động theo vùng miền và đối tượng học sinh, với điều kiện, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương. Với tính chất linh hoạt đặc trưng của hoạt động này nên nó sẽ là cơ hội để các nhà trường bổ sung các hoạt động nhằm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh một cách chủ động và sáng tạo 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu * Thuận lợi - khó khăn a) Thuận lợi - Ban giám hiệu nhà trường có trình độ chuyên môn cao, luôn quan tâm đến hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh. - Cơ sở vật chất và môi trường học tập tương đối tốt, đồ dùng dạy học tương đối đầy đủ - Đa số học sinh đều sống tại khu vực thị trấn nên rất thuận lợi cho việc đi lại và liên lạc. Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -4SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL - Đa số học sinh thích các tiết học ngoại khóa vì tiết học nhẹ nhàng, thoải mái và được vui chơi. - Phần đa phụ huynh rất quan tâm đến việc học của con em mình. - Hoạt động giáo dục của nhà trường luôn được sự quan tâm của ngành giáo dục và của chính quyền thị trấn EaDrăng. b) Khó khăn: + Đối với giáo viên: Một số giáo viên còn hạn chế về năng lực tổ chức HĐNGLL. Đa phần giáo viên còn chú trọng quá nhiều kiến thức các môn học nên chưa quan tâm đến việc rèn luyện kĩ năng nói (KNN) cho HS. Giáo viên chưa chú trọng trong việc tổ chức các hình thức dạy học, nội dung và phương pháp chưa phong phú đôi lúc còn mang tính hình thức; chưa có biện pháp linh hoạt, sáng tạo để động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho HS luyện nói hiệu quả. + Học sinh: Các em còn quá thụ động, rụt rè, chưa tự tin khi phát biểu ý kiến, chưa mạnh dạn trong việc giao tiếp với thầy cô và bạn bè Học sinh còn lúng túng khi nói; còn hạn chế về vốn sống, vốn hiểu biết và kinh nghiệm giao tiếp dẫn đến học sinh thiếu sự đa dạng, linh hoạt trong việc thực hiện các chủ đề, hình thức nói năng. + Phụ huynh: Một số phụ huynh chưa có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của tiết học ngoài giờ lên lớp nên còn xem nhẹ tiết học này, coi trọng việc học kiến thức hơn nên chưa hợp tác ( không cho con đi dã ngoại, không cho tham gia vào một số hoạt động xã hội…) phụ huynh chưa có biện pháp hỗ trợ con em học tập ở nhà, chưa động viên khuyến khích học sinh. + Về chương trình: Các tài liệu về chuyên môn còn ít; chưa có chương trình cụ thể hướng dẫn dạy - học cho HĐNGLL nên việc tìm hiểu tham khảo và định hướng cho giáo viên trong việc rèn KNN cho học sinh gặp nhiều khó khăn; các hoạt động tập thể, trao đổi, thảo luận, tập diễn thuyết, hùng biện,... ít được tổ chức nên học sinh ít có điều kiện để rèn luyện KNN. + Về cơ sở vật chất: Điều kiện cơ sở vật chất ở trường tiểu học còn hạn chế, không có sân bãi riêng, chưa có phòng đa chức năng. + Thời gian tổ chức: Khi tổ chức tốn nhiều thời gian, đôi khi một số hoạt động ảnh hưởng đến kinh phí. Hiện nay ngành giáo dục ngoài việc chỉ đạo giảng dạy theo nội dung chuẩn kiến thức kỹ năng bậc tiểu học, còn phát động nhiều phong trào thi đua dạy tốt học tốt trong đó có phong trào xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực với nhiều hoạt động ngoại khóa rất bổ ích. Tuy nhiên để thực hiện một cách đồng bộ và mang lại hiệu quả cao thì không phải trường tiểu học nào cũng làm được. Do điều kiện cơ sở vật chất của các trường xây dựng chưa đồng bộ,trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động ngoài giờ lên lớp còn thiếu nhiều. Một số ít trường ban giám hiệu chưa thật sự quan tâm đến hoạt động ngoại khóa. Giáo viên làm công tác đội chưa được đào tạo chuyên môn bài bản, Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -5SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL khả năng tổ chức các hoạt động phong trào còn hạn chế. Các nội dung hình thức hoạt động của các trường còn nghèo nàn, đơn điệu, đôi khi mang tính hình thức chiếu lệ. Năm học 20132014 20142015 20152016 20162017 Kết quả khảo sát thực tế học sinh đầu các năm học khi chưa áp dụng đề tài Lớp SS Những hạn chế tồn tại HS còn lúng Nói trống Không phát túng khi nói không biểu vì sợ trước các trả lời sai bạn HS nói chưa đủ ý, diễn đạt còn lủng củng Rụt rè tham nhận đánh bạn khi Chưa dám gia nêu ý kiến xét thắc mắc giá TS TL( %) TS TL( %) TS TL( %) TS TL( %) TS TL( %) TS TL( %) 5A1 27 5 18.5 1 3.7 3 11.1 4 14.8 3 11.1 3 11.1 5A2 31 6 19.3 2 6.4 5 16.1 5 16.1 4 12.9 3 9.6 5A1 30 5 16.6 1 3.3 4 13.3 4 13.3 5 16.6 2 6.6 5A4 31 5 16.1 2 6.4 3 9.6 5 16.1 5 16.1 3 9.6 Từ kết quả trên cho thấy kĩ năng nói (KNN) của học sinh còn rất nhiều hạn chế. Số học sinh mạnh dạn, diễn đạt tốt chưa nhiều Bảng so sánh Lớp SS Những hạn chế tồn tại TS TL( %) Có kĩ năng nói – diễn đạt tốt TS TL( %) 5A1 27 19 70.3 8 29.7 5A2 31 25 80.6 6 19.4 5A1 30 21 70.0 9 30.0 5A4 31 23 74.2 8 25.8 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a) Mục tiêu của giải pháp - Rèn luyện cho các em có khả năng nói và kĩ năng nói tốt nâng cao chất lượng học tập cho các em. - Rèn cho học sinh kĩ năng tự quản, kĩ năng tổ chức, điều khiển và thực hiện một hoạt động tập thể có hiệu quả, kĩ năng nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động, kĩ năng tự điều chỉnh, kĩ năng hòa nhập… - Giúp các em nâng cao ý thức tự chủ, tự tin - chủ động trong giao tiếp, sáng tạo, biết hợp tác, biết phối hợp, biết cách ứng xử với thầy cô, bạn bè, gia đình và xã hội. - Giúp các em có được tâm thế thoải mái, sẵn sàng trong các hoạt động và học tập. - Tạo điều kiện cho các em tham gia vào các hoạt động giao tiếp để phát triển nhân cách. Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -6SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL - Giúp giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực tổ chức các HĐNGLL, được chia sẻ, học hỏi bạn bè đồng nghiệp. - Giúp giáo viên có thể tổ chức các hoạt động rèn KNN cho học sinh bằng nhiều hình thức phong phú về nội dung, đa dạng về cách thức tổ chức thu hút trẻ tích cực tham gia. b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp BIỆN PHÁP 1: TỔ CHỨC CÁC TRÒ CHƠI TRÒ CHƠI THỨ NHẤT : THỬ TÀI ĐOÁN VẬT + Chuẩn bị: GV chuẩn bị 5 túi đồ chơi trẻ em (chia lớp làm bao nhiêu đội thì chuẩn bị bấy nhiêu túi đồ chơi để tránh bị lộ) Một thùng gương đựng đồ như hòm phiếu; giấy rô-ki (cắt mũ); bút dạ, phấn, rổ… Phần thưởng.. + Cách tổ chức: Chia lớp thành các đội chơi Các nhóm tự đặt tên cho đội, giới thiệu các thành viên của đội rồi tiến hành chơi theo hình thức bốc thăm. Mỗi lượt chơi các đội cử ra hai người chơi; một người mô tả đồ vật, một người viết tên đồ vật lên bảng cụ thể như sau: Một người thò tay vào thùng bốc một đồ vật trong thùng (mắt không được nhìn vào thùng đồ vật) đoán đồ vật rồi mô tả bằng vốn hiểu biết của mình (ví dụ công dụng của đồ vật, hoặc quả này ăn chua cắt ra có hình ngôi sao năm cánh…) không được nói âm đầu của đồ vật, không được dùng tiếng Anh để giải thích; người còn lại đoán đồ vật rồi viết tên đồ vật ấy lên bảng. Thời gian cho mỗi cặp chơi là 02 phút; sau đó đổi cặp chơi cho đến khi hết thành viên trong đội; tổ trọng tài tổng hợp đếm các đồ vật đoán đúng sau mỗi cặp chơi của đội. Đội nào đoán đúng được nhiều đồ vật thì đội đó thắng cuộc. TRÒ CHƠI THỨ 2: ĐỐ LÁ – TÌM HOA Mục tiêu: - Thông qua trò chơi đố lá, thi cắm hoa học sinh được rèn kĩ năng nói thông qua việc giới thiệu về lá cây, hoa ..và thuyết trình về sản phẩm. - Rèn tính thẩm mĩ, cẩn thận, tinh thần đoàn kết - Giáo dục ý thức bảo vệ, chăm sóc cây xanh * TRÒ CHƠI ĐỐ LÁ Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -7SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL + Chuẩn bị: Sưu tầm lá cây khô, hoa khô hay hoa tươi (hoặc lá tươi (lá già – đảm bảo việc giữ gìn cây xanh); giấy rô ki, giấy A3, kéo, băng keo… + Cách tổ chức: Chia lớp thành các đội chơi. Các đội bốc thăm thứ tự thuyết trình - Mỗi thành viên của đội phải tự sưu tầm lá-hoa mang đến lớp, trong thời gian 8 phút các đội dán lá - hoa vào giấy A3 để hoàn thành một bức tranh theo ý tưởng chung của đội. - Các đội chơi tự đặt tên cho đội mình ( Ví dụ: Đội “Lá cọ”...) rồi tiến hành giới thiệu các thành viên của đội. - Trước khi thuyết trình sản phẩm thì mỗi thành viên của đội phải giới thiệu được được tôi là gì (tôi là tía tô, màu sắc, công dụng…). Đội chơi cử ra một người thuyết trình về sản phẩm trưng bày của đội mình không quá 02 phút. - Kết thúc phần thi tổ trọng tài đưa ra lời nhận xét, chấm điểm cho các đội. Công bố đội thắng nhất - nhì – ba - Tiêu chí chấm điểm: đội nào giới thiệu được nhiều loại lá, trình bày sản phẩm đẹp, hợp lí, đúng thời gian thì đạt điểm tối đa (10 điểm) * TỔ CHỨC THI CẮM HOA + Chuẩn bị: Sưu tầm lá cây khô, hoa khô (hoặc lá tươi (lá già – đảm bảo việc giữ gìn cây xanh)- hoa tươi); giấy rô ki, giấy A3, kéo, băng keo… + Cách tổ chức: Chia lớp thành các đội chơi. Các đội bốc thăm thứ tự thuyết trình - Giáo viên cho các đội tự chọn chủ đề cắm hoa (ví dụ: chủ đề về mùa xuân, thầy cô...) - Mỗi thành viên của đội phải tự sưu tầm hoa tươi mang đến lớp ( hoặc có thể mua hoa tươi từ nguồn quỹ lớp) - Mỗi đội 03 em thực hành thi cắm hoa trong thời gian 20 phút (cắm hoa vào miếng xốp, không cắm bình ) - Các đội chơi tự đặt tên cho đội mình ( Ví dụ: Đội “Hoa mai”) rồi tiến hành giới thiệu các thành viên của đội. - Trước khi thuyết trình sản phẩm thì mỗi thành viên của đội phải giới thiệu được được tôi là gì (tôi là hoa hồng, màu sắc, công dụng…) - Đội chơi cử ra một người thuyết trình về ý tưởng lẵng hoa của đội mình không quá 02 phút. - Kết thúc phần thi tổ trọng tài đưa ra lời nhận xét, chấm điểm cho các đội. Công bố đội thắng nhất - nhì - ba Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -8SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang -9SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL TRÒ CHƠI THỨ 3: TÔI LÀ QUẢ NGON + Chuẩn bị:Trái cây, dĩa, dao con, kéo, bút dạ… + Cách tổ chức: Chia lớp thành các đội chơi - Các đội chơi tự đặt tên cho đội mình, giới thiệu các thành viên của đội rồi tiến hành chơi theo hình thức bốc thăm để thuyết trình - Mỗi đội trưng bày một đĩa trái cây được cắt, tỉa, xếp đẹp mắt ( số tiền cho mỗi đội mua trái cây là như nhau) - Thời gian thực hành cho các đội là 20 - 25 phút - Mỗi thành viên của đội phải giới thiệu được tôi là quả gì (tôi là quả cam, màu sắc, công dụng…). Đội chơi cử ra một người thuyết trình về sản phẩm trưng bày của đội mình. Thời gian thuyết trình cho mỗi đội không quá 3 phút. - Sau khi các đội chơi kết thúc phần thi tổ trọng tài đưa ra lời nhận xét, chấm điểm cho các đội. Công bố đội thắng nhất - nhì - ba Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 10 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 11 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL TRÒ CHƠI THỨ 4: ĐI CHỢ KHÉO Chuẩn bị: bảng phụ, giấy nháp, bút dạ… + Cách tổ chức: Chia lớp thành các đội chơi Các đội chơi tự đặt tên cho đội mình, giới thiệu các thành viên của đội rồi tiến hành chơi theo hình thức bốc thăm để thuyết trình. - Các đội tự lên thực đơn cho 1 đến 2 bữa ăn trong ngày dành cho 4 người ăn và đảm bảo dinh dưỡng: gồm những món gì, mỗi bạn đảm nhiệm làm một món ăn ......( Thời gian cho lên thực đơn các đội là 7-8 phút) - Các đội gắn bảng phụ lên bảng để thuyết trình về thực đơn cho 2 bữa ăn của đội, cách chế biến từng món ăn và nêu được hàm lượng dinh dưỡng cho cơ thể ( món của bạn nào thì bạn ấy nêu) - Thời gian thuyết trình cho mỗi đội không quá 4 phút Sau khi các đội chơi kết thúc phần thi tổ trọng tài đưa ra lời nhận xét, chấm điểm cho các đội. Công bố đội thắng nhất - nhì - ba BIỆN PHÁP 2: RÈN KNN CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG THEO CHỦ ĐỀ - CHỦ ĐIỂM Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 12 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL * Các hoạt động được tổ chức cụ thể như sau: - Tháng 9 và 10 với chủ điểm “Truyền thống nhà trường”: Nội dung: + Giáo viên tổ chức cho học sinh “ hái hoa dân chủ” xoay quanh chủ đề “nhà trường” và tìm hiểu về luật an toàn giao thông đường bộ + Tổ chức vẽ tranh cổ động về an toàn giao thông, vẽ tranh cổ động giữ gìn trường lớp, giữ gìn vệ sinh môi trường...; + Tổ chức viết cảm xúc về trường em, lớp em, bạn bè em, tìm hiểu lịch sử và truyền thống của trường em. Cách tổ chức: - Các đội thi đua hái hoa dân chủ trả lời các câu hỏi xoay quanh chủ đề “nhà trường” và tìm hiểu về luật an toàn giao thông đường bộ - Mỗi câu trả lời đúng sẽ ghi 1điểm cho đội - Các đội thi đua vẽ tranh cổ động về an toàn giao thông, vẽ tranh cổ động giữ gìn trường lớp, giữ gìn vệ sinh môi trường – đại diện nhóm lên thuyết trình ý tưởng - Lớp nhận xét – Giáo viên đánh giá nhận xét - Các cá nhân đọc bài viết cảm xúc về trường em, lớp em, bạn bè em, tìm hiểu lịch sử và truyền thống của trường em. Thông qua các hoạt động này giúp học sinh thể hiện được ngôn ngữ nói qua các bài thuyết trình, bài viết cảm xúc, trả lời câu hỏi khi hái hoa dân chủ... Từ đó rèn cho học sinh cách giao tiếp trước nhiều người, cách lập luận và thuyết phục người nghe. Cũng qua các hoạt động này giúp học sinh hiểu được những truyền thống tốt đẹp của trường của lớp, tự hào và yêu mến trường. Biết giữ gìn, bảo vệ, phát huy truyền thống tốt đẹp của trường. Hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, ý thức trách nhiệm của học sinh. Rèn luyện nề nếp, thói quen tốt của người học sinh; tiếp cận điều lệ, quy chế, nội quy, quy tắc ứng xử và các quy định về luật giao thông đường bộ. Tháng 11: Chủ điểm “Tôn sư trọng đạo” Nội dung - Tổ chức viết cảm xúc về thầy giáo, cô giáo của em - Làm “cánh thiệp tri ân”, vẽ tranh về thầy cô - Tổ chức giao lưu văn nghệ “Hát về thầy cô” - Đọc những bài thơ, những câu ca dao tục ngữ ca ngợi thầy cô, mái trường - Cách tổ chức: - Học sinh trình bày những cảm xúc của mình về thầy cô trước lớp - Học sinh thuyết trình về ý nghĩa của “cánh thiệp tri ân” ý nghĩa của bức tranh về thầy cô - Các đội lần lượt cử người lên đọc thơ, ca dao, tục ngữ đã chuẩn bị - Qua các hoạt động trên giúp học sinh thể hiện tình cảm của mình với thầy cô; có thái độ biết ơn và kính trọng thầy giáo, cô giáo, rèn kĩ năng thuyết trình, kĩ năng nói tự tin trước đám đông Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 13 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL - Chia lớp thành các nhóm tự tập các bài múa hát về thầy cô để biểu diễn trước lớp. Qua hoạt động này học sinh được rèn luyện nhiều về kĩ năng giao tiếp như tự tin hát trước đám đông, giao lưu với bạn bè. - Lớp nhận xét - Giáo viên đánh giá nhận xét - Các cá nhân trường em, lớp em, bạn bè em, tìm hiểu lịch sử và truyền thống của trường em. Tháng 12: Chủ điểm “Uống nước nhớ nguồn” Nội dung: - Tổ chức viết cảm xúc về tấm gương các anh hùng liệt sĩ; kể chuyện về các anh hùng cách mạng - Tổ chức viết thư thăm hỏi các chú bộ đội ngoài đảo xa - Vẽ tranh cổ động về “Trường Sa, Hoàng Sa trong trái tim em” - Cách tổ chức: - Học sinh trình bày cá nhân những cảm xúc của mình về tấm gương các anh hùng liệt sĩ, các chú bộ đội - Học sinh thuyết trình về ý nghĩa bức tranh cổ động về “Trường Sa, Hoàng Sa trong trái tim em” - Các đội thi đua hái hoa dân chủ trả lời các câu hỏi xoay quanh chủ đề “Uống nước nhớ nguồn” Tháng 1+2 : Chủ điểm : “Giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc” Nội dung: - Tìm hiểu về ý nghĩa của ngày tết cổ truyền dân tộc; những phong tục tập quán cũng như văn hóa của đồng bào Tây Nguyên - Tổ chức làm thiệp tết; vẽ tranh về mùa xuân - Tổ chức văn nghệ hát các bài hát ca ngợi quê hương đất nước, ca ngợi đảng, mùa xuân. - Tổ chức viết cảm xúc về mùa xuân - Ép lá cây, làm khung ảnh... - Cách tổ chức: - Học sinh trình bày những cảm xúc của mình về mùa xuân - Các đội thi hát các bài hát về mùa xuân - Kể cho nhau nghe về ý nghĩa của ngày tết cổ truyền dân tộc, những món ăn trong ngày tết; những phong tục tập quán cũng như văn hóa của đồng bào Tây Nguyên - Các đội thi đua hái hoa dân chủ trả lời các câu hỏi xoay quanh chủ đề - Các đội lần lượt cử người lên đọc thơ về mùa xuân Tháng 3 với chủ điểm “ Yêu quý mẹ và cô giáo” Nội dung - Tổ chức viết cảm xúc theo chủ điểm - Vẽ tranh cổ động, hoặc làm “cánh thiệp tri ân”, thiệp chúc mừng năm mới, thiệp chúc mừng “ mùng 8/3”v.v… Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 14 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL - Sưu tầm những câu chuyện về những gương anh hùng liệt sĩ: Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Minh Khai, chị Út Tịch.... - Tìm hiểu một số gương là học sinh nữ, cán bộ là phụ nữ, những anh hùng nữ, những người mẹ anh hùng, những cô giáo điển hình về lối sống, về đạo đức, về làm kinh tế. - Làm hoa, thiệp mừng ngày 8-3. - Kể về người phụ nữ mà em yêu quý nhất. - Sưu tầm các bài hát về bà về mẹ và cô giáo... Cách tổ chức : - Tổ chức kể những câu chuyện về những gương anh hùng liệt sĩ: Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Minh Khai, chị Út Tịch.... - Tổ chức tìm hiểu một số gương là học sinh nữ, cán bộ là phụ nữ, những anh hùng nữ, những người mẹ anh hùng, những cô giáo điển hình về lối sống, về đạo đức, về làm kinh tế. - Các đội thuyết trình về ý tưởng của tấm thiệp tặng mẹ, tặng cô.... - Các đội kể cho nhau nghe trong nhóm và thi kể trước lớp về người phụ nữ mà em yêu quý nhất. - Tổ chức văn nghệ: Hát về bà về mẹ và cô giáo. - Thi hái hoa dân chủ theo chủ đề Tháng 4 với chủ điểm “ Hòa bình và hữu nghị” Nội dung: - Sưu tầm tư liệu về truyền thống đấu tranh Cách mạng ở quê hương mình, đất nước mình - Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh, sách báo về nước bạn: tên nước, quốc kì, thủ đô của các nước bạn. - Sưu tầm các câu chuyện kể về ngày chiến thắng lịch sử 30- 4, các tranh ảnh về danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, di sản văn hóa, tư liệu về ngày 30- 4 - Văn nghệ: hát ca ngợi vẻ đẹp của quê hương đất nước - Vẽ tranh cổ động tuyên truyền về chủ quyền Biển đảo Việt Nam Cách tổ chức : - Hái hoa dân chủ xoay qunh chủ đề - Tổ chức cho học sinh kể lại truyền thống đấu tranh Cách mạng ở quê hương mình, đất nước mình - Thuyết trình ý tưởng của bức tranh cổ động về chủ quyền Biển đảo Việt Nam - Các đội đưa tranh ảnh, sách báo đã sưu tầm được về một số nước trên thế giới để đố đội bạn trả lời: Cụ thể: - Một đội đưa ra ảnh lá quốc kì của nước Mĩ, yêu cầu đội bạn đoán cờ của nước nào - Hoặc đưa thẻ từ tên một nước nào đó bất kì yêu cầu đội bạn nói tên thủ đô của nước đó Hoặc đưa thẻ từ có tên thủ đô một nước nào đó bất kì yêu cầu đội bạn nói tên nước.... Cách tổ chức : Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 15 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL Tháng 5 với chủ điểm “ Bác Hồ kính yêu” Nội dung - Sưu tầm tư liệu tìm hiểu về Bác Hồ - Sưu tầm các bài hát về Bác Hồ. - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về Bác và những mẩu chuyện kể về Bác Hồ. Sưu tầm các tư liệu có liên quan đến thời niên thiếu của Bác Hồ và sự quan tâm của Bác với thiếu nhi - Thi vẽ tranh theo đề tài: Bác Hồ với thiếu nhi. Cách tổ chức : - Các đội chơi viết những điều em biết về Bác vào giấy A3 và cử người lên thuyết trình ( Chẳng hạn: Bác sinh ngày tháng năm nào tại đâu, tên khai sinh của Bác, phụ thân, phụ mẫu của Bác...) - Các đội thi kể chuyện về Bác Hồ - Hái hoa dân chủ - giải ô chữ kì diệu xoay quanh chủ đề HS DIỄN VĂN NGHỆ CHÀO MỪNG 20/11 Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 16 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 17 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL TỔ CHỨC CHO HỌC SINH ĐÁ BÓNG CÙNG CÁC BẠN TRONG LỚP Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 18 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL TỔ CHỨC CHO HỌC SINH ĐI BƠI Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 19 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL BIỆN PHÁP 3: RÈN KNN CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG THAM QUAN, DÃ NGOẠI Tham quan, dã ngoại là hoạt động luôn gây hứng thú và hào hứng cho HS tham gia. (Hoạt động này chỉ thực hiện được với những lớp mà phụ huynh vừa có điều kiện vừa quan tâm đến con em.) Thông qua hoạt động này, HS được trải nghiệm cuộc sống và rèn luyện kĩ năng sống như: biết cách hỏi đường khi bị lạc đoàn, lạc nhóm; biết cách nhờ sự giúp đỡ, hỗ trợ khi xảy ra tai nạn; biết cách cầu cứu khi gặp nguy hiểm. Khi tham quan thực tế tại các thôn buôn, HS sẽ vận dụng khả năng giao tiếp của mình để tìm hiểu về đời sống của người dân trong buôn làng…các em sẽ có điều kiện giao lưu với người dân, chính hoạt động này tạo cho trẻ tự rèn luyện KNN của mình như chào hỏi, làm quen, đặt câu hỏi về những điều muốn biết, biết chia sẻ, đồng cảm và thái độ trân trọng đối với những công việc vất vả của họ. - Tổ chức cho học sinh tham quan dã ngoại như: Đi thăm Buôn Đôn, khu du lịch sinh thái Ko Tam, đồi thông, Đồng Xanh…….Tham quan những di tích lịch sử như: Nhà đày Buôn Ma Thuột…. Cách tổ chức: Giáo viên lên kế hoạch đi tham quan dã ngoại: Đi vào dịp nghỉ lễ 30/4 hoặc ngày nghỉ trong tuần - Thời gian đi 01 ngày - Địa điểm: Buôn Đôn, Nhà đày Buôn Ma Thuột, Đồng Xanh..... - Họp phụ huynh bàn kế hoạch và đăng kí số lượng học sinh và phụ huynh cùng tham gia - Giao nhiệm vụ cho học sinh: + Chuẩn bị một số tư trang cá nhân cần thiết: sổ ghi chép, nón, mũ,... + Quan sát những địa điểm em đến tham quan hoặc dã ngoại thật tỉ mỉ, ghi chép rõ ràng cụ thể từng chi tiết Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang - 20 SKKN: Đề tài: Nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nói cho học sinh lớp 5 thông qua hoạt động NGLL + Viết bài thu hoạch: Em học được điều gì hoặc rút ra điều gì từ chuyến tham quan dã ngoại hoặc chuyến đi đã mang lại cho em những cảm xúc như thế nào? HÌNH ẢNH HS ĐI THAM QUAN, DÃ NGOẠI Giáo viên: Bùi Thúy Vân Giang