Tài liệu Giáo án ngữ văn 7 tự chọn

Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn TuÇn 1: TiÕt1: Ngµy so¹n:20/08/2010 Ngµy d¹y:…./08/2010 «n tËp v¨n tù sù A.Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc:Cñng cè cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng vÒ thiÕt lËp mét v¨n b¶n tù sù ®Ó tõ ®ã häc sinh cã thÓ lµm thµnh th¹o mét bµi v¨n tù sù. 2. T tëng:Häc sinh cã ý thøc yªu m«n v¨n tõ ®ã say mª häc tËp . 3. Kü n¨ng:RÌn luyÖn cho häc sinh c¸c kü n¨ng x©y dùng c¸c bíc lµm bµi v¨n tù sù vµ viÕt bµi cô thÓ hoµn thiÖn. b.chuÈn bÞ ®å dïng: 1. ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan 2. Trß:ChuÇn bÞ bµi tríc ë nhµ. c.tiÕn tr×nh tiÕt dËy: *æn ®Þnh tæ chøc: *KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra chuÈn bÞ bµi cë nhµ cña häc sinh. *Bµi míi: 1.ýnghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù : - Häc sinh nh¾c l¹i. ? Em h·y nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc tù sù? => Tù sù lµ ph¬ng thøc tr×nh bÇy mét chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy dÉn tíi sù viÖc kia,cuèi cïng dÉn ®Õn mét kÕt thóc,thÓ hiÖn mét ý nghÜa. - Tù sù gióp ngêi kÓ gi¶i thÝch sù viÖc,t×m hiÓu con ngêi,nªu vÊn ®Ò vµ bÇy tá th¸i ®ä khen, chª. - Häc sinh tr¶ lêi. 2.§Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù : a.Sù viÖc trong v¨n tù sù: ? VËy c¸c vù viÖc trong v¨n tù sù ®îc tr×nh bµy cô thÓ ntn? => Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc tr×nh bÇy mét c¸ch cô thÓ: sù viÖc x¶y ra trong mét thêi gian, ®Þa ®iÓm cô thÓ, do nh©n d©n cô thÓ thùc hiÖn,cã nguyªn nh©n,diÔnn biÕn, kÕt qu¶...Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù,diÔn biÕn sao cho thÓ hiÖn ®îc t tëng mµ ngêi kÓ muèn biÓu ®¹t. - Häc sinh tr¶ lêi. => NH©n vËt trong v¨n tù sù lµ kÎ thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ lµ kÎ ®îc thùc hiÖn trong v¨n b¶n. Nh©n b. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: ? Em hiÓu ntn vÒ nh©n vËt trong v¨n tù sù? vËt chÝnh ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn t tëng cña v¨n b¶n. Nh©n vËt phô chØ gióp nh©n vËt chÝnh ho¹t ®éng . Nh©n vËt ®îc thÓ hiÖn qua Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn c¸c mÆt: Tªn gäi,lai lÞch,tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm... 3. LuyÖn tËp: Bµi 1: V× sao nãi truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng lµ mét v¨n b¶n tù sù? A Gi¶i thÝch mét sè sù viÖc: Sù ra ®êi kú l¹ cña Giãng,Giãng bay vÒ trêi, Giãng ®Ó l¹i mét sè dÊu tÝch. B BÇy tá th¸i ®é ngîi ca hµnh ®éng giÐt gÆc cña Th¸nh Giãng. C KÓ l¹i ,gi¶i thÝch, bÇy tá th¸i ®é ngîi ca sù ra ®êi vµ hµnh ®éng giÕt giÆc cøu níc cña Th¸nh Giãng. D KÓ l¹i sù kiÖn lÞch sö ®¸nh giÆc ¢n cña «ng cha ta. Bµi 2: YÕu tè nµo cã thÓ lîc bá khi kÓ vÒ nh©n vËt tù sù? A. Miªu t¶ h×nh d¸ng, ch©n dung. C KÓ l¹i viÖc lµm, hµnh ®éng. B Giíi thiÖu lai lÞch , tµi n¨ng. D Gäi tªn, ®Æt tªn. Bµi 3: Trong truyÖn S¬n Tinh - Thuû Tinh cã c¸c sù viÖc sau: Vua Hïng muèn kÐn chång cho con g¸i; hai chµng trai ST-TT tµi giái ngang nhau cïng ®Õn cÇu h«n;vua Hïng t×m c¸ch chän con rÓ,S¬n Tinh ®Õn tríc lÊy ®îc Mþ N¬ng;Thuû Tinh ®Õn sau thu cuéc vµ tøc tèi tr¶ thï;cuéc chiÕn ®Êu gay go cña STTT;Thuû Tinh ®uèi søc ph¶i rót qu©n vÒ.H·y nhí kÜ vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái : a. Sù viÖc nµo lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn cuéc giao tranh hµng n¨m gi÷a ST vµ TT? V× sao? b. Sù viÖc nµo lµ sù viÖc khëi ®Çu trong truyÖn ST-TT? V× sao? c. Sù viÖc nµo lµ sù viÖc cao trµo trong truyÖn ST-TT? V× sao? d. trong c¸c sù viÖc ®· nªu trªn,cã thÓ lo¹i bá sù viÖc nµo kh«ng khi kÓ lai truyÖn ST-TT ? v× sao? Bµi 4: NÕu ph¶i kÓ toµn bé truyÖn ST-TT th× c¸c sù viÖc nªu trªn ®· ®ñ cha? Theo em ,cÇn ph¶i bæ sung thªm sù viÖc nµo? V× sao? Bµi 5: H·y kÓ l¹i nh÷ng viÖc mµ nh©n vËt chÝnh trong truyÖn ST-TT ®· lµm? Bµi 6: Hay nªu 6 yªu tè (nh©n vËt,thêi gian,®Þa ®iÓm,nguyªn nh©n,diÔn biÕn,kÕt qu¶) ña truyÖn ST-TT? Bµi 7: Dßng nµo kh«ng nãi ®óng t¸c dông cña viÖc s¾p xÕp c¸c sù viÖc trong v¨n tù sù theo mét trËt tù diÔn biÕn nhÊt ®Þnh? A. Lµm râ c©u chuyÖn. B T¹o sù hÊp dÉn. C. ThÓ hiÖn ®îc chñ ®Ò. D ThÓ hiÖn thãi quen d©n gian khi kÓ chuyÖn. * Cñng cè: - Ph¬ng thøc tù sù lµ g×? - ThÓ nµo lµ nh©n vËt chÝnh trong v¨n tø sù? - Em h·y kÓ nh÷ng hµnh ®äng ®¸ng nhí cña mét nh©n vËt chÝnh trong mét truyÖn mµ em ®· häc? - ChØ ra c¸c nh©n vËt chÝnh , nh©n vËt phô trong truyÖn B¸nh Chng- B¸nh GiÇy? * Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ häc bµi ,«n l¹i kiÕn thøc ®· häc, thuéc c¸c ghi nhí. - VÒ nhµ chuÈn bÞ «n tËp phÇn tiÕp theo vÒ v¨n tù sù. ( Chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tø sù; T×m hiÓu ®Ò vµ c¸ch lµm bµi v¨n tù sù TuÇn 2: TiÕt2 Ngµy so¹n: 29/08/2010 Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn Ngµy d¹y:…..09/2010 «n tËp v¨n tù sù A.Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc:Cñng cè cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng vÒ thiÕt lËp mét v¨n b¶n tù sù ®Ó tõ ®ã häc sinh cã thÓ lµm thµnh th¹o mét bµi v¨n tù sù. 2. T tëng:Häc sinh cã ý thøc yªu m«n v¨n tõ ®ã say mª häc tËp . 3. Kü n¨ng:RÌn luyÖn cho häc sinh c¸c kü n¨ng x©y dùng c¸c bíc lµm bµi v¨n tù sù vµ viÕt bµi cô thÓ hoµn thiÖn. b.chuÈn bÞ ®å dïng: 1. ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan 2. Trß:ChuÇn bÞ bµi tríc ë nhµ. c.tiÕn tr×nh tiÕt dËy: *æn ®Þnh tæ chøc: *KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra chuÈn bÞ bµi cë nhµ cña häc sinh. *Bµi míi: 1. T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù : a. Chñ ®Ò cña bµi v¨n tù sù : - Chñ ®Ò cßn cã thÓ ®îc gäi lµ ý chñ ®¹o, ý ? H·y kh¸i qu¸t l¹i ý hiÓu cña em vÒ chñ ®Ò cña chÝnh cña bµi v¨n. Chñ ®Ò cã thÓ ®îc béc lé trùc v¨n b¶n. tiÕp ngay trong c©u v¨n n»m ë phÇn nµo ®ã b. Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù : trong v¨n b¶n, còng cã thÓ ®îc to¸t ra tõ toµn ? Dµn bµi cña bai v¨n tù su cã g× gièng vµ kh¸c víi bé néi dung cña. c¸c kiÓu bµi v¨n kh¸c? - Dµn bµi hay cßn gäi lµ bè côc, dµn ý bµi v¨n. 2.C¸ch lµm bµi v¨n tù sù: Tríc khi viÕt bµi, ®Ó cho bµi ®Çy ®ñ, m¹ch l¹c §Ò v¨n: “KÓ mét c©u chuyÖn em thÝch b»ng lêi nhÊt thiÕt ph¶i x©y dùng dµn bµi råi sau ®ã triÓn v¨n cña em. khai thµnh bµi chi tiÕt. a. T×m hiÓu ®Ò : ? §Ò nªu ra nh÷ng yªu cÇu g× buéc em ph¶i thùc * Yªu cÇu cña ®Ò: hiÖn. Em hiÓu yªu cÇu ®ã nh thÕ nµo? - KÓ chuyÖn em thÝch: Kh«ng ph¶i theo mét mÉu b. LËp ý : chung, ®îc tù do lùa chän. ? Em sÏ chän chuyÖn nµo? - B»ng lêi v¨n cña m×nh: Kh«ng ®îc sao chÐp. ? Em thÝch nh©n vËt, sù viÖc nµo? - KÓ viÖc lµ chñ yÕu, cã nh÷ng viÖc lµ chñ ®Ò cña ? Em chän chuyÖn ®ã nh»m biÓu hiÖn chñ ®Ò g×? sù viÖc. ( häc sinh th¶o luËn). - Em chän chuyÖn nµo? ? Nªu vÝ dô trong truyÖn “Th¸nh Giãng”. - Em thÝch nh©n vËt nµo? c.LËp dµn ý: - ChuyÖn ®ã thÓ hiÖn chñ ®Ò g×? TruyÖn Th¸nh Giãng ®¸nh giÆc ¢n. ? Em dù ®Þnh më ®Çu nh thÕ nµo? - Më ®Çu: + B¾t ®Çu tõ chç nµo? ? V× sao l¹i b¾t ®Çu tõ ®ã? + V× sao l¹i b¾t ®Çu tõ chç ®ã. ( Giíi thiÖu nh©n vËt : §êi vua Hïng V¬ng thø 6, ë lµng Giãng cã mét vî chång «ng l·o sinh ®îc mét ®øa con trai ®· lªn Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn ? Em sÏ kÓ c¸c ý nµo? 3…®i. Mét h«m cã sø gi¶ cña Vua t×m ngêi…..gäi sø gi¶ vµo). - Th©n bµi: ? Em dù ®Þnh viÕt lêi kÕt thóc ra sao? + Yªu cÇu cña Giãng. d. ViÕt bµi, söa: + Giãng lín lªn. - Gi¸o viªn cho häc sinh tËp viÕt mét sè ®o¹n theo + Giãng thµnh tr¸ng sü. nhãm vµ tr×nh bµy. + Giãng ra trËn. + Th¾ng giÆc, Giãng vÒ trêi. - KÕt bµi: Nªu ý nghÜa cña truyÖn nãi chung vµ suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ®ã. 3. luyÖn tËp : Bµi tËp 1: Tãm t¾t v¨n b¶n: “S¬n Tinh-Thuû Tinh” vµ “Sù tÝch Hå G¬m”? NhËn xÐt c¸ch më bµi vµ kÕt bµi. Bµi tËp 2: §äc v¨n b¶n: “PhÇn thëng”. - Chñ ®Ò: Tè c¸o tªn cËn thÇn tham lam b»ng c¸ch ch¬i kh¨m nã mét vè. BiÓu d¬ng trÝ th«ng minh, lßng ch©n thËt cña ngêi lao ®éng. - Sù viÖc thÓ hiÖn tËp trung cho chñ ®Ò: ngêi n«ng d©n xin ®îc thëng 50 roi vµ ®Ò nghÞ chia ®Òu phÇn thëng ®ã. - §©y lµ v¨n b¶n cã chñ ®Ò kh«ng n»m tËp trung ë bÊt kú phÇn nµo mµ to¸t lªn tõ toµn bé néi dung c©u chuyÖn. - ChØ râ bè côc cña truyÖn: + MB: C©u ®Çu tiªn. + TB: C¸c c©u cßn l¹i. + KB: C©u cuèi. - So s¸nh bè côc vµ chñ ®Ò cña v¨n b¶n nµy víi truyÖn vÒ TT. TruyÖn vÒ TT PhÇn thëng - Më bµi: Nãi râ ngay chñ ®Ò. - Giíi thiÖu t×nh huèng. - KÕt bµi: Cã søc gîi, bµi hÕt mµ thÇy thuèc l¹i b¾t - KÕt thóc râ rµng: ngêi n«ng d©n ®îc thëng, viªn ®Çu cuéc ch÷a bÖnh míi. quan bÞ ®uæi ra. - Sù viÖc ®Òu cã kÞch tÝnh bÊt ngê: BÊt ngê ë ®Çu truyÖn. - BÊt ngê ë cuèi truyÖn. - C©u chuyÖn, PhÇn thëng, thó vÞ ë chç: Lêi cÇu xin phÇn thëng l¹ lïng vµ kÕt thóc bÊt ngê ngoµi dù kiÕn cña tªn quan vµ cña ngêi ®äc nhng nãi lªn sù th«ng minh, tù tin, hãm hØnh cña ngêi n«ng d©n. *.cñng cè - C¸ch lµm cña mét ®Ò v¨n tù sù? - Nªu c¸c bíc tiÕn hµnh khi lµm mét bµi v¨n tù sù? *.híng dÉn vÒ nhµ : - N¾m v÷ng c¸c bíc lµm bµi v¨n tù sù. - Thùc hiÖn c¸c bíc nh vËy cho 1 ®Ò em thÝch nhÊt. TuÇn 3: TiÕt 3: Ngµy so¹n:11/09/2010 Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn Ngµy d¹y:15/09/2010 «n tËp v¨n miªu t¶ A.môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ 2.T tëng: Häc sinh cã ý thøc cao trong viÖc viÕt v¨n miªu t¶ qua ®ã thªm yªu thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ còng nh yªu m«n häc. 3. kü n¨ng: RÌn cho häc kü n¨ng viÕt phÇn më bµi cña bµi v¨n miªu t¶. b. chuÈn bÞ ®å dïng: 1.ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan, b¶ng phô( phiÕu häc tËp) 2.Trß: ChuÈn bÞ bµi tríc khi ë nhµ. c. tiÕn tr×nh tiÕt day: *æn ®Þnh tæ chøc: *KiÓm tra chuÈn bÞ cña häc sinh: * Bµi míi: I. Miªu t¶ lµ g×? 1.Miªu t¶: “Dïng ng«n ng÷ hoÆc mét ph¬ng diÖn nghÖ thuËt nµo ®ã lµm cho ngêi kh¸c cã thÓ h×nh dung ®îc cô thÓ sù vËt hoÆc thÕ giíi néi t©m cña con ngêi ” 2.V¨n miªu t¶: “Lµ lo¹i v¨n dïng ng«n ng÷ ®Ó t¸i hiÖn c¶nh vËt, sù vËt, sù viÖc thÕ giíi néi t©m nh©n vËt-ma m×nh quan s¸t ®îc, c¶m nhËn ®îc. V¨n miªu t¶ gióp ngêi ®äc cã thÓ h×nh dung ra ®èi t¬ng mµ ngêi viÕt ®· miªu t¶” II. Ph©n lo¹i : Cã mÊy lo¹i miªu t¶ sau: 1. Miªu t¶ phong c¶nh 2. Miªu t¶ loµi vËt 3. Miªu t¶ sù vËt 4. Miªu t¶ ngêi 5. Miªu t¶ ho¹t c¶nh . III. Ph¬ng ph¸p chung vÒ v¨n t¶ c¶nh: 1.Muèn lµm mét bµi v¨n t¶ c¶nh ph¶i biÕt quan s¸t, lùa chän c¸c chi tiÕt ®Æc s¾c, ®ång thêi ph¶i biÕt s¾p xÕp c¸c chi tiÕt ®ã theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh thÝch hîp ( Toµn c¶nh, ph©n c¶nh, c¶nh trung t©m) . Ph¶i biÕt dïng tõ , ®Æt c©u, dùng ®o¹n mét c¸ch cã nghÖ thuËt khi diÔn ®¹t thµnh v¨n. 2. Khi viÕt cÇn cã mèi quan hÖ g©n – xa, chi tiÕt, bé phËn- toµn thÓ, kh«ng gian- thêi gian, tÜnh- ®éng cÇn ®Æc biÖt chó ý v× nã liªn quan tíi viÖc ®Æc t¶ , phèi c¶nh vµ cÊu tróc c¶nh. 3. Nh÷ng tõ l¸y , tõ chØ mÇu s¾c , ®êng nÐt, ©m thanh ( Tõ tîng thanh, tîng h×nh), tõ biÓu c¶m , biÖn ph¸p so s¸nh, c¸c kiÓu c©u phøc ( cã thµnh phÇn chñ ng÷, vÞ ng÷,bæ ng÷,tr¹ng ng÷ c¸ch thøc) CÇn ®îc vËn dông s¸ng t¹o. Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn 4. Kh«ng thÓ t¶ c¶nh mét c¸ch v« c¶m mµ cÇn ph¶i biÓu lé t×nh c¶m , c¶m xóc. C¶nh trong tinh- t×nh trong c¶nh. C¶nh nh mang theo niÒm vui , nçi buån. 5. Quan s¸t ph¶i g¾n liÒn víi tëng tîng. Cã giµu tëng tîng míi gîi t¶ c¸i hån c¶nh vËt . §ã lµ ®Æc s¾c, lµ ®éc ®¸o cña v¨n t¶ c¶nh. IV. LuyÖn tËp: ViÕt më bµi cho c¸c ®Ò sau: §Ò 1: Miªu t¶ ®ªm tr¨ng n¬i quª h¬ng em §Ò2: T¶ c¸nh ®ång lóa ®ang trong thêi kú chÝn . §ª3: T¶ dßng s«ng quª h¬ng em §ª4: T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra ch¬i. *Cñng cè: - Nªu kh¸i niÖm v¨n miªu t¶ - Häc thuéc c¸c ghi nhí trong s¸ch gi¸o khoa. - Khi miªu t¶ cÇn n¨ng lùc g× ®Ó lµm bµi v¨n miªu t¶ ®îc hay? *Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ «n l¹i kiÕn thøc vÒ miªu t¶ - VÒ nhµ tËp viÕt më bµi cña c¸c ®Ò v¨n miªu t¶ - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo TuÇn 4: TiÕt4 : Ngµy so¹n:18/09/2010 Ngµy d¹y:22/09/2010 Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn «n tËp v¨n miªu t¶ A.môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ 2.T tëng: Häc sinh cã ý thøc cao trong viÖc viÕt v¨n miªu t¶ qua ®ã thªm yªu thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ còng nh yªu m«n häc. 3. kü n¨ng: RÌn cho häc kü n¨ng viÕt phÇn më bµi cña bµi v¨n miªu t¶. b. chuÈn bÞ ®å dïng: 1.ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan, b¶ng phô( phiÕu häc tËp) 2.Trß: ChuÈn bÞ bµi tríc khi ë nhµ. c. tiÕn tr×nh tiÕt day: *æn ®Þnh tæ chøc: *KiÓm tra chuÈn bÞ cña häc sinh: * Bµi míi: ? Muèn lµm bµi v¨n miªu t¶ ta cÇn nh÷ng thao t¸c - T×m hiÓu ®Ò. nµo? - Quan s¸t c¶nh vµ t×m ý. - Chän tõ ng÷- lËp dµn ý. GV: C¸c thao t¸c Êy cÇn ®îc luyÖn ®Ó h×nh thµnh - Dùng ®o¹n – viÕt mét thãi quen,mét c¸i nÕp, thµnh ph¬ng ph¸p cô thÓ - §äc l¹i bµi v¨n ®· viÕt. lµm v¨n.Chóng ta ®i «n tËp nh÷ng thao t¸c trªn. - Häc sinh nghe ? T×m hiÓu ®Ò t¶ c¶nh cÇn chó ý yªu cÇu g×? 1. T×m hiÓu ®Ò: * T×m hiÓu ®Ò t¶ c¶nh,tríc hÕt cÇn chó ý yªu cÇu cña ®Ò( Néi dung, ph¹m vi ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng quan träng). - Ph¶i tr¶ lêi 3 c©u hái: +, T¶ c¶nh g×? +, ë ®©u? ? Nªn t×m hiÓu yªu cÇu cña tõng ®Ò. +, Vµo lóc nµo? *§Ò t¶ c¶nh nµo còng cã yªu c©u miªu t¶. -Nh cã ®Ò miªu t¶ mét c¸ch tù do, tù lùa chän. L¹i cã ®Ò ®ßi hái miªu t¶ trong ph¹m vi , giíi h¹n cô thÓ,vÞ trÝ ngêi miªu t¶. 2.TËp quan s¸t, t×m ý,chän tõ ng÷: ? Khi miªu t¶ c¶nh chóng ta cÇn n¨ng lùc g×? - CÇn cã n¨ng lùc quan sat.( Khi miªu ta chóng ta GV: Cho häc sinh ®äc mét sè ®oan v¨n vµ yªu cÇu cÇn ph¶i quan s¸t kü ®èi t¬ng chóng ta miªu t¶ ®Ó häc sinh t×m nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ miªu t¶ ®îc chÝnh x¸c) ®· quan s¸t ®îc . - Sau ®ã chóng ta t×m ý vµ lùa chän tõ ng÷ ®Ó miªu t¶ chÝnh x¸c, hay , hÊp dÉn. 3. TËp lµm dµn ý: GV: Khi viÕt thµnh v¨n nªn theo mét dµn ý v¹ch ra - Dµn ý lµ mét”B¶n kÕ ho¹c”, “Mét s¬ ®å”, “Mét tríc. Kh«ng thÓ tuú tiÖn, lén xén, gÆp ®©u viÕt ®Êy ph¸c th¶o”vÒ ®èi t¬ng ma ta t¶ ,ta viÕt. ®îc. *Më bµi: Cã thÓ giíi thiÖu mét c¸I nh×n ®Çy Ên tîng Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn GV: cho häc sinh tËp lµm giµn ý cña mét sè ®Ò sau: - T¶ c¸nh ®ång lóa quª em. - T¶ dßng s«ng quª em. - T¶ ®ªm tr¨ng n¬i em ë. - T¶ quang canh s©n trêng. * Cho häc sinh ®äc mét sè bµi v¨n sau ®ã rót ra dµn ý. ? T¹i sao khi lµm bµi v¨n l¹i ph¶i dùng ®o¹n? ? Trong ®o¹n v¨n cÇn cã sù liªn kÕt gi÷a c¸c c©u ntn? ? Khi viÕt ®o¹n cÇn chó ý gi? C¸ch viÕt ra sao? ? Khi viÕt cÇn yªu cÇu g×? ? Kh©u cuèi cïng nµy cã quan träng kh«ng? cã thÓ lîc bá kh«ng? Gv viªn nhÊn m¹nh. vÒ toµn c¶nh. * Th©n bµi: T¶ c¶nh theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. - Tõ xa tíi gÇn hoÆc tõ gÇn ®Õn xa. - T ph©n c¶nh nµy ®Õn ph©n c¶nh kh¸c. -> Trung t©m c¶nh ph¶i ®îc t« ®Ëm, t¶ thËt hay, ph¶i khÐo lÐo liªn tëng so s¸nh, t¶ c¶nh ngô t×nh. * KÕt bµi: Thêng nªu nh÷ng c¶m tëng chung cñ m×nh vÒ c¶nh. 4. Dùng ®o¹n vµ vµ diÔn ®¹t: - Bµi v¨n t¶ c¶nh gåm cã nhiÒu ®o¹n v¨n. Mçi ®o¹n v¨n diÔn ®¹t mét ý nµo ®ã trong dµn ý. BiÕt dùng ®o¹n vµ diÔn ®¹t , bµi v¨n sÏ cã bè côc chÆt chÏ , c¸c ý sÏ m¹ch l¹c, gãp phÇn t¸I hiÖn c¶nh vËt ®îc miªu t¶. - Mçi ®o¹n v¨n cã thÓ cã nhiÒu c©u liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau, phèi hîp bæ sung nhau nh»m miªu t¶, thÓ hiÖn mét chi tiÕt,mét phiªn c¶nh nhÊt ®Þnh. C¶nh trung t©m ph¶i ®îc dùng thµnh mét ®o¹n v¨n hay nhÊt trong toµn bµi. - Ph¶i biÕt liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n . C¸ch viÕt ®o¹n v¨n: Ch÷ ®Çu ®îc viÕt hoao, lïi vµo mét ch÷. KÕt thóc ®o¹n v¨n b»ng dÊu chÊm xuèng dßng. 5. ViÕt thµnh bµi v¨n miªu t¶: - Theo tr×nh tù ®· lËp ë phÇn dµn ý. - ViÕt s¹ch - ®Ñp. - C©u v¨n liÒn m¹ch(c©u- ®o¹n) - Bè cô râ rµng. 6. §äc l¹i bµi- chØnh söa : - Häc sinh tr¶ lêi *Cñng cè: - Nªu kh¸i niÖm v¨n miªu t¶, häc thuéc c¸c ghi nhí trong s¸ch gi¸o khoa. - Khi miªu t¶ cÇn n¨ng lùc g× , t©n thñ c¸c bíc nµo ®Ó lµm bµi v¨n miªu t¶ ®îc hay? *Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ «n l¹i kiÕn thøc vÒ miªu t¶ - VÒ nhµ tËp lËp dµn ý cho c¸c ®Ò sau: - T¶ c¸nh ®ång lóa quª em. -T¶ dßng s«ng quª em. -T¶ ®ªm tr¨ng n¬i em ë. TuÇn 5: TiÕt 5: Ngµy so¹n:25/09/2010 Ngµy d¹y:29/09/2010 Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 «n tËp phÇn v¨n Trêng THCS Ng« QuyÒn A MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh: 1-Kiến thức:Qua chuyeân ñeà caùc em ñöôïc oân taäp, naém chaéc caùc hình töôïng vaên hoïc daân gian: caùc noäi dung cô baûn cuûa ca dao – daân ca trong chöông trình ngöõ vaên 7. 2-Kỹ năng: Caûm nhaän ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp, caùc giaù trò ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa ca dao – daân ca. 3-Thaùi ñoä:Giaùo duïc caùc em loøng yeâu thích ca dao – daân ca coå truyeàn vaø hieän ñaïi, yeâu thích vaø thuoäc caùc baøi ca dao thuoäc 4 noäi dung cô baûn, tình caûm gia ñình; tình caûm queâ höông ñaát nöôùc, con ngöôøi; caâu haùt than thaân; chaâm bieám. B CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: GV : Nghieân cöùu chuyeân ñeà, caùc taøi lieäu coù lieân quan, nghieân cöùu ñeà, ñaùp aùn. HS :Ghi cheùp caån thaän, laøm baøi taäp ñaày ñuû, thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa giaùo vieân. C.TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP: 1- OÅn ñònh toå chöùc lôùp : Kieåm dieän. 2- Kieåm tra baøi cuõ : ? Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh. 3- Giaûng baøi môùi: Ÿ Giôùi thieäu baøi môùi: Caùc em ñaõ ñöôïc hoïc veà chuû ñeà ca dao – daân ca, hoâm nay chuùng ta ñi saâu vaøo nghieân cöùu maûng ñeà naøy.  Noäi dung baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THẦY NỘI DUNG KIEÁN THÖÙC Ÿ HÑ 1: (GV höôùng daãn HS oân laïi khaùi nieäm ca I- Khaùi nieäm ca dao daân ca: - Tieáng haùt tröõ tình cuûa ngöôøi bình daân Vieät Nam. dao – daân ca). Ca dao – daân ca laø gì? - Theå loaïi thô tröõ tình daân gian. Laø nhöõng caâu haùt theå hieän noäi taâm, ñôøi soáng tình caûm, caûm xuùc cuûa con ngöôøi. Hieän nay coù - Phaàn lôøi cuûa baøi haùt daân gian. söï phaân bieät ca dao- daân ca - Thô luïc baùt vaø luïc baùt bieán theå truyeàn mieäng cuûa - Caùc nhaân vaät tröõ tình quen thuoäc trong ca taäp theå taùc giaû dao laø ngöôøi noâng daân, ngöôøi vôï, ngöôøi thôï, II- Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình ngöôøi choàng, lôøi cuûa chaøng rỉ tai coâ gaùi 1- Noäi dung: Ca dao thöôøng söû duïng theå thô luïc baùt vôùi Baøi 1: Tình caûm yeâu thöông, coâng lao to lôùn cuûa nhòp phoå bieán 2/2 cha meï ñoái vôùi con caùi vaø lôøi nhaéc nhôû tình caûm ôn - Ca dao – daân ca laø maãu möïc veà tính chaân nghóa cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï. thöïc, hoàn nhieân, coâ ñuùc veà söùc gôïi caûm vaø khaû Baøi 2: Loøng thöông nhôù saâu naëng cuûa con gaùi xa naêng löu truyeàn. queâ nhaø ñoáivôùi ngöôøi meï thaân yeâu cuûa mình. Ñaèng HÑ 2: (Höôùng daãn HS tìm hieåu theâm vaø oân laïi sau noãi nhôù meï laø noãi nhôù queâ, . . .nhôù bieát bao kyû “Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình”) nieäm thaân quen ñaõ trôû thaønh quaù khöù. - Tình caûm gia ñình laø tình caûm thieâng lieâng, Baøi 3: Tình caûm bieát ôn saâu naëng cuûa con chaùu ñoái ñaùng traân troïng vaø ñaùng quyù cuûa con ngöôøi. vôùi oâng baø vaø caùc theá heä ñi tröôùc. * Giôùi thieäu moât soá baøi ca veà tình caûm gia Baøi 4: Tình caûm gaén boù giöõa anh em ruoät thòt, ñình ngoaøi SGK (giaùo vieân höôùng daãn gôïi yù nhöôøng nhòn, hoaø thuaän trong gia ñình. cho hoïc sinh söu taàm). 2- Ngheä thuaät: HÑ 3: (Höôùng daãn luyeän taäp) Ngheä thuaät ñöôïc söû duïng phoå bieán laø so saùnh. ? Haõy trình baøy noäi dung cuûa töøng baøi ca dao * Luyeän taäp: I- Caâu hoûi vaø baøi taäp. Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn ? Haõy phaân tích nhöõng hình aûnh baøi ca dao soá 1- Boán baøi ca dao ñöôïc trích giaûng trong SGK ñaõ 1? chung nhö theá naøo veà tình caûm gia ñình? 2. Ngoaøi nhöõng tình caûm ñaõ ñöôïc neâu trong boán ? Phöông phaùp so saùnh coù taùc duïng gì? baøi ca dao treân thì trong quan heä gia ñình coøn coù tình caûm cuûa ai vôùi ai nöõa? Em coù thuoäc baøi ca dao naøo noùi veà tình caûm ñoù khoâng? (HS suy nghó vaø traû Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh caùch thöïc hieän. lôøi theo söï hieåu bieát cuûa mình). 3- Baøi ca dao soá moät dieãn taû raát saâu saéc tình caûm thieâng lieâng cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi. Phaân tích moät vaøi hình aûnh dieãn taû ñieàu ñoù? - Giaùo vieân nhaän xeùt, cho hoïc sinh ghi vôû. III- LUYEÄN TAÄP: ? Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp, coù - Baøi 1: Möôïn hình thöùc ñoái ñaùp nam nöõ ñeå ca theå daãn daét hoïc sinh traû lôøi baèng caùc caâu hoûi ngôïi caûnh ñeïp ñaát nöôùc. Lôøi ñoá mang tính chaát nhö sau: aån duï vaø caùch thöùc giaûi ñoá seõ theå hieän roõ taâm ? Hình aûnh queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi hoàn, tình caûm cuûa nhaân vaät. Ñieàu ñoù theå hieän ñöôïc theå hieän nhö theá naøo ôû nhöõng baøi ca dao tình yeâu queâ höông moät caùch tinh teá, kheùo leùo, ñöôïc trích giaûng trong SGK? coù duyeân. ? Taùc giaû daân gian ñaõ söû duïng nhöõng bieän phaùp - Baøi 2: Noùi veà caûnh ñeïp cuûa Haø Noäi, baøi ca môû ngheä thuaät naøo ñeå theå hieän tình caûm ñoái vôùi queâ ñaàu baèng lôøi môøi moïc “Ruû nhau” caûnh Haø Noäi höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi cuûa mình trong caùc ñöôïc lieät keâ vôùi nhöõng di tích vaø danh thaéng noåi baøi ca dao ñoù? baät: Hoà Hoaøn Kieám, caàu Theâ Huùc, chuøa Ngoïc ?Haõy neâu moät caùch cuï theå trong töøng baøi ca? Sôn, Ñaøi Nghieân, Thaùp Buùt. Caâu keát baøi laø moät ? Baøi ca dao soá 4 theå hieän tình caûm gì cuûa nhaân caâu hoûi khoâng coù caâu traû lôøi. “Hoûi ai gaây döïng vaät tröõ tình? neân non nöôùc naøy”. Caâu hoûi buoäc ngöôøi nghe ? Haõy vieát moät ñoaïn vaên neâu tình caûm cuûa em phaûi suy ngaãm vaø töï traû lôøi, bôûi caûnh ñeïp ñoù do ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc sau khi hoïc xong baøn tay kheùo leùo cuûa ngöôøi Haø Noäi ngaøn ñôøi chuøm ca dao naøy? (GV gôïi yù cho hoïc sinh thöïc xaây döïng neân. hieän) - Baøi 3: Caûnh non nöôùc xöù Hueá ñeïp nhö tranh veõ, caûnh ñeïp xöù Hueá laø caûnh non xanh nöôùc * GV choát laïi caùc yù chính, cho hoïc sinh ghi vaøo bieác, caûnh thieân nhieân huøng vó vaø thô moäng. vôû Sau khi veõ ra caûnh ñeïp xöù Hueá, baøi ca buoâng löûng caâu môøi “Ai voâ xöù Hueá thì voâ…” Lôøi môøi cuõng thaät ñoäc ñaùo! Hueá ñeïp vaø haáp daãn nhö vaäy ñaáy, ai yeâu Hueá, nhôù Hueá, coù tình caûm vôùi Hueá thì haõy voâ thaêm. 4. Cuûng coá: Duøng caâu hoûi khaùi quaùt cuûng coá laïi kieán thöùc. 5.Daën doø: Veà nhaø oân laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc. Chuaån bò tröôùc caùc caâu traû lôøi cho hoaït ñoäng sau. TuÇn 6: TiÕt 6: Ngµy so¹n:02/10/2010 Ngµy d¹y:06/10/2010 ¤n tËp tiÕng viÖt Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn (tõ h¸n viÖt) A. Môc tiªu cÇn ®¹t - Gióp häc sinh: N¾m ®îc mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tõ H¸n ViÖt ®Ó tõ ®ã cã thÓ nhËn biÕt vµ ph©n biÖt ®uîc tõ H¸n ViÖt vµ tõ thuÇn ViÖt. - RÌn kü n¨ng nh©n diÖn tõ H¸n ViÖt vµ tõ ThuÇn ViÖt, sö dông tõ H¸n ViÖt trong giao tiÕp. - Yªu m«n häc, yªu tiÕng mÑ ®Î vµ thÝch thó khi dïng tõ H¸n ViÖt. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, so¹n bµi - Häc sinh: ¤n l¹i kiÕn thøc tõ HV ®· häc ë líp 6, 7. C. TiÕn tr×nh d¹y häc * æn ®Þnh tæ vhøc * KiÓm tra bµi cò * Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc I. NhËn biÕt yÕu tè H¸n ViÖt Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ HV? Lµ nh÷ng tõ gèc H¸n nhng ®îc ph¸t ©m vµ ®äc 1. NhËn biÕt yÕu tè H¸n ViÖt theo c¸ch cña ng¬i ViÖt * Trong tõ vùng tiÕng ViÖt cã kho¶ng 70% vèn tõ - Mét tØ lÖ kh¸ lín c¸c yÕu tè HV cæ ®· du nhËp H¸n ViÖt, 30% tõ thuÇn ViÖt, sè lîng tõ Ên- ©u vµo níc ta tõ thÕ kØ VIII trë vÒ tríc, ®· ®îc ViÖt kh«ng nhiÒu ho¸ trë thµnh thuÇn ViÖt(mïi, mïa, buång, * ¸p dông mÉu: NguyÖn quyÕt cøu nguy buåm...) - TÊt c¶ c¸c tiÕng nµo cã chøa vÇn cña bèn tõ trªn ®Òu lµ yÕu tè H¸n ViÖt VD: - Uyªn: duyªn(tiÒn duyªn), tuyªn(tuyªn chiÕn), quÕn(gia quyÕn)... - UyÕt: tuyÕt(tuyÕt nguyÖt), quyÕt(quyÕt tö), thuyÕt(truyÒn thuyÕt)... - Ngo¹i lÖ c¸c tiÕng: nguyÒn, chuyÒn, chuyÖn lµ tõ - u: cöu(Cöu tuyÒn), cøu( cøu c¸nh), bu(bu thuÇn ViÖt chÝnh)... - Uy: tuú(tuú tïng), quy(quy lai), tuû(cèt tuû)... 2. Mét sè mÑo nhËn diÖn tõ H¸n ViÖt a. Tõ HV kh«ng cã vÇn ut chØ vÇn c, VD: tøc kh¾c, khu vùc, cïng cùc, chøc vô. phøc hîp, ý thøc, uy lùc... b. nguyªn t¾c, ph¶n tr¾c, nghi hoÆc, nghiªm kh¾c, b¾c nam... d. biÕn ho¸, yªn phËn,tiÕn ho¸, kiªn tr×, chiÕn ®Êu... a. T×m c¸c tõ HV cã chøa vÇn: uèc, ©n, iªm, Êt b. §Æt c©u víi c¸c tõ H¸n viÖt trªn. Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn Tõ H¸n ViÖt Nh÷ng vÇn cã Nh÷ng vÇn kh«ng cã -c - ut - ¨c - ¨t - ©t - ©c,¬t - ©n - ©ng - iªn - iªng - uèc - uèt - iªm - im (trõ trêng hîp kim) 3. NhËn biÕt tõ thuÇn ViÖt - TÊt c¶ c¸c tiÕng cã kÕt hîp víi vÇn Õt, ng ®Òu lµ tõ thuÇn ViÖt. Ngo¹i lÖ cã: kÕt, ng, øng, ngng lµ tõ HV - TÊc c¶ c¸c tiÕng cã phô ©m ®Çu lµ r ®Òu lµ tõ thuÇn ViÖt. II. Bµi tËp Bµi 1 a. - quèc gia, th©n thuéc, chiÕn cuéc - nh©n d©n, trÇn tôc, th©n tÝn, ch©n thôc, kiªn nhÉn, trËn m¹c, thanh t©n, gian lËn... - kh©m liÖm, t©m niÖm, ch©m biÕm... - nhÊt trÝ, tÊt yÕu, thùc chÊt, bÊt tµi, tæn thÊt, cÈn mËt, trËt tù, bÖnh tËt... b. - ViÖt Nam lµ quèc gia ®øng ®Çu §«ng Nam ¸ vÒ xuÊt khÈu g¹o. - C©y tre ®· trë thµnh h×nh ¶nh th©n thuéc ®èi víi mçi lµng quª ViÖt Nam - T«i lu«n t©m niÖm r»ng: m×nh ph¶i häc thËt giái ®Ó kh«ng phô lßng mong mái cña bè mÑ. - T«i tù nhËn thÊy m×nh lµ mét ngêi bÊt tµi. N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn Bµi 2 X¸c ®Þnh c¸c tõ HV ®îc sö dông trong nh÷ng c©u th¬ sau: - DËp d×u tµi tö giai nh©n Ngùa xe nh níc ¸o quÇn nh nªm - §©y cuéc håi sinh buæi ho¸ th©n Mïa ®«ng thÕ kØ chuyÓn sang xu©n ¤i ViÖt Nam! Tõ trong biÓn m¸u Ngêi v¬n lªn nh mét thiªn thÇn! ... Chóng muèn ®èt ta thµnh tro bôi Ta ho¸ vµng nh©n phÈm lu¬ng t©m Chóng muèn ta b¸n m×nh « nhôc Ta lµm sen th¬m ng¸t gi÷a ®Çm * Cñng cè - N¾m ®îc kh¸i niÖm tõ H¸n ViÖt - Ph©n biÖt ®îc tõ H¸n ViÖt vµ tõ thuÇn ViÖt * Híng dÉn vÒ nhµ - Su tÇm c¸c ®o¹n th¬. v¨n cã sö dông tõ HV chÐp vµo vë rÌn ch÷-> giê sau kiÓm tra vë TuÇn 7: TiÕt 7: Ngµy so¹n:10/10/2010 Ngµy d¹y:13/10/2010 RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m A/Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh: -KT: Cñng cè l¹i kiÕn thøc võa häc vÒ t¹o lËp v¨n b¶n vµ c¸c bíc bíc lµm v¨n b¶n, bíc ®Çu luyÖn tËp c¸c bíc lµm mét v¨n b¶n vµ t¹o lËp v¨n b¶n mét c¸ch cã hÖ thèng -KN: RÌn kÜ n¨ng lµm c¸c bíc 1,2 trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. -TT: Häc sinh cã ý thøc thùc hiÖn nghiªm tóc vµ cã hiÖu qu¶ c¸c bíc khi lµm bµi v¨n b¶n. B/ ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: - GV: So¹n gi¸o ¸n , tµi liÖu chuÈn kiªn thøc…. - HS: ChuÈn bj bµi tríc khi ®Õn líp. C/ C¸c bíc tiÕn hµnh: * æn ®Þnh líp : *KiÓm tra bµi cò : ? Em h·y nªu c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n. * Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß I/ LÝ thuyÕt: Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn 1) C¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n: ? Em h·y nh¾c l¹i c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n ? - Cã 4 bíc khi t¹o lËp v¨n b¶n: --> GV cho häc sinh nhËn xÐt vµ chèt l¹i néi dung + B1: §Þnh híng chÝnh x¸c :V¨n b¶n viÕt (nãi) cho chÝnh : ai,®Ó lµm g×, vÒ c¸i g×, vµ nh thÕ nµo ? - Cã 4 bíc khi t¹o lËp v¨n b¶n: +B2 : T×m ý vµ s¾p xÕp c¸c ý ®Ó cã mét bè côc rµnh + B1: §Þnh híng chÝnh x¸c :V¨n b¶n viÕt (nãi) cho m¹ch ,hîp lÝ ,thÓ hiÖn ®uóng ®iÞnh híng trªn. ai,®Ó lµm g×, vÒ c¸i g×, vµ nh thÕ nµo ? +B3: DiÔn ®¹t c¸c ý ®· ghi trong bè côc thµnh +B2 : T×m ý vµ s¾p xÕp c¸c ý ®Ó cã mét bè côc nh÷ng c©u ,®o¹n v¨n chÝnh x¸c , trong s¸ng , cã rµnh m¹ch ,hîp lÝ ,thÓ hiÖn ®uóng ®iÞnh híng trªn. m¹ch l¹cvµ liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau. +B3: DiÔn ®¹t c¸c ý ®· ghi trong bè côc thµnh + B4:KiÓm tra xem v¨n b¶n võa t¹o lËp cã ®¹t c¸c nh÷ng c©u ,®o¹n v¨n chÝnh x¸c , trong s¸ng , cã yªu cÇu ®· nªu ë trªn cha vµ cã cÇn söa ch÷a g× m¹ch l¹cvµ liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau. kh«ng. + B4:KiÓm tra xem v¨n b¶n võa t¹o lËp cã ®¹t c¸c yªu cÇu ®· nªu ë trªn cha vµ cã cÇn söa ch÷a g× kh«ng. 2)C¸c bíc lµm mét bµi v¨n : ? Em h·y nªu c¸c bíc lµm mét bµi v¨n ( tù sù,miªu - C¸c bíc lµm mét bµi v¨n : 4 bíc: t¶,biÓu c¶m) ? +B1: T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý. --> GV cho häc sinh nhËn xÐt--> Ch÷a l¹i. +B2: LËp dµn ý (lËp dµn bµi). +B3: ViÕt bµi. II/ LuyÖn tËp: +B4: Söa l¹i. §Ò bµi: §Ò 1: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ ng«i trêng mµ em ®amg häc ? -HS suy nghÜ lµ bµi. §Ò 2: Em h·y tù t¹o lËp mét v¨n b¶n (chñ ®Ò em tù chän ) (-Giíi h¹n yªu cÇu cña ®Ò bµi : Lµm c¸c bíc 1,2.)GV gîi ý : + §Ò 1: - CÇn x¸c ®inh ®îc ®Ò yªu cÇu ®iÒu g× ? ( v¨n b¶n em sÏ lµm lµ v¨n b¶n tùu sù ,miªu t¶ hay biÓu c¶m...). Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn - CÇn t×m c¸c chi tiÕt ®Ó m×nh cã thÓ béc lé ®îc suy nghÜ hay c¶m xóc cña m×nh (cã thÓ th«ng qua tù sù ,miªu t¶ ®Ó tõ ®ã béc lé c¶m xóc....) - Sau khi t×m ®ñ c¸c ý ta sÏ ®i vµo s¾p xÕp c¸c ý. + §Ò 2: - CÇn x¸c ®Þnh ®îc viÕt (nãi) cho ai,®Ó lµm g×, vÒ c¸i g×, vµ nh thÕ nµo? vµ em chän ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? - T×m ý vµ s¾p xÕp c¸c ý theo tr×nh tù hîp lÝ... --> GV cho mét sè häc sinh ®äc phÇn chuÈn bÞ cña m×nh --> gäi HS nhËn xÐt -> gi¸o viªn söa -HS suy nghÜ lµm bµi. ch÷a ®¸nh gi¸ møc ®é bµi lµm cña häc sinh. * Cñng cè : ? Em h·y nh¾c l¹i c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n ? C¸c bíc lµm mét bµi v¨n ? * HDVN : Xem l¹i kiÕn thøc phÇn lÝ thuyÕt . TuÇn 8: TiÕt 8: Ngµy so¹n : 10/10/2010 Ngµy d¹y: 20/10/2010 Th¸i ®é, t×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu cÇn ®¹t Gióp häc sinh: N¾m ®îc th¸i ®é, t×nh c¶m cÇn biÓu hiÖn trong v¨n biÓu c¶m. CÇn biÓu hiÖn nh÷ng t×nh c¶m nµo? B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, so¹n bµi - Häc sinh: ¤n l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n biÓu c¶m C. TiÕn tr×nh d¹y häc * æn ®Þnh tæ chøc: *. KiÓm tra bµi cò: Nªu mét sè quy t¾c nhËn diÖn tõ HV? *. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß I. Th¸i ®é, t×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n biÓu c¶m? C¸c em cÇn ph©n biÖt th¸i ®é, t×nh c¶m “tù nhiªn” trong cuéc sèng hµng ngµy víi th¸i ®é t×nh c¶m trong v¨n ch¬ng. Kh«ng ph¶i mäi th¸i ®é, t×nh c¶m cña con ngêi cã trong cuéc sèng ®Òu trë thµnh t×nh c¶m trong v¨n ch¬ng. - Ph¶i cã nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp míi cã thÓ viÕt ®§Ó cã mét bµi v¨n biÓu c¶m hay tríc tiªn ngêi îc mét bµi v¨n biÓu c¶m : viÕt cÇn cã ®îc ®iÒu g×? + T/ C ph¶i cao thîng, thÊm nhuÇn t tëng nh©n Th¸i ®é, t×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m cÇn ph¶i v¨n, d©n chñ, tiÕn bé, yªu níc, hiªn nhiªn... ntn? + Ph¶i tuyÖt ®èi ch©n thµnh, kh«ng ®îc gi¶ dèi. II. Bµi tËp Bµi 1 H·y ®äc c¸c ®o¹n v¨n sau vµ x¸c ®Þnh t×nh c¶m cña ngêi viÕt ®îc béc lé víi ®èi tîng nµo, c¸ch biÓu hiÖn ra sao? Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn a. - §èi tîng ®îc biÓu c¶m lµ nh÷ng m¶nh ®Êt cã hoa th¬m, tr¸i ngät cña Tæ quèc N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn a. ...C¶m ¬n ®Êt MÑ. Dï ë ®©u, miÒn Nam hay miÒn B¾c, Ngêi ®Òu cho chóng con hoa th¬m, tr¸i ngät. Vµ, h»ng ngµy, trong cuéc sèng ®êi thêng tõ hoa tr¸i, chóng con l¹i thÊy Ngêi... b. ...N¨m th¸ng ®i vµ sÏ cßn ®i qua m·i. T×nh yªu cña t«i ®èi víi hoa hångnhung lóc nµo còng tinh kh«i nh buæi ®Çu ®êi Êu th¬, nh t×nh yªu cña t«i víi nhng rang cæ tÝch, víi «ng néi kÝnh yªu, thËt tuyÖt vêi cña t«i... - C¸ch biÓu c¶m: gi¸n tiÕp nãi lªn t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc. b. - §èi tîng ®îc biÓu c¶m: tuæi Êu th¬, trang cæ tÝch, «ng néi - C¸ch biÓu c¶m: Gi¸n tiÕp qua hoa hånh nhung, nãi lªn t×nh c¶m g¾m bã víi ngêi «ng. Bµi 2 - Lµm râ th¸i ®é, t×nh c¶m cña m×nh víi laßi hoa: + Yªu quý, g¾n bã, tr©n träng, ch¨m sãc, n©ng niu... + Loµi hoa g¾n víi kØ niÖm nµo? VÒ ai?... ViÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m vÒ mét lµi hoa mµ em yªu thÝch(Kho¶ng 15-20 c©u) *. Cñng cè - N¾m ®îc th¸i ®é, t×nh c¶m cÇn biÓu hiÖn trong v¨n biÓu v¨n biÓu c¶m * Híng dÉn vÒ nhµ - Hoµn thiÖn bµi tËp 2, chÐp vµo vë rÌn ch÷ TuÇn 9: TiÕt 9: Ngµy so¹n : 17/10/2010 Ngµy d¹y: 27/10/2010 Ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu cÇn ®¹t Gióp häc sinh cñng cè kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, so¹n bµi - Häc sinh: ¤n l¹i c¸c kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Nh¾c l¹i c¸c bíc lµm mét bµi v¨n biÓu c¶m? Bèn bíc. C¸c bíc ph¶i nu«i dìng nguån c¶m xóc m¹nh mÏ vµ s©u s¾c coi nh ®éng m¹ch cña bµi v¨n biÓu c¶m Muèn t×m ý ta ph¶i lµm ntn? Cã mÊy c¸ch biÓu c¶m? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo? Bè côc cña bµi v¨n cã mÊy phÇn? Cã mÊy c¸ch më bµi? ThÕ nµo lµ më bµi gi¸n tiÕp, trùc tiÕp? Th©n bµi cã nhiÖm vô g×? Ph¶i lµn ntn? Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn Néi dung bµi häc I. Ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n biÓu c¶m 1. Ph¬ng ph¸p t×m ý - H×nh dung cô thÓ ®èi tîng biÓu c¶m(c¶nh vËt, con ngêi, hay sù viÖc) trong thêi gian, kh«ng gian, nãi lªn nh÷ng c¶m xóc, ý nghÜ cña m×nh qua c¸c ®èi tîng ®ã. NghÜa lµ ph¶i biÓu c¶m qua tù sùmiªu t¶. 2. C¸c c¸ch biÓu c¶m - Trùc tiÕp: + Béc lé qua tiÕng kªu, lêi than: ¤i, ®Ñp qu¸! Khæ qu¸! + Qua c¸c tõ ng÷ trùc tiÕp gäi tªn t×nh c¶m ®ã: yªu, ghÐt, nhí, mong... - Gi¸n tiÕp: Th«ng qua viÖc t¶- kÓ mét h×nh ¶nh, sù vËt nµo ®ã ®Ó béc lé t×nh c¶m 3. Bè côc * Më bµi: - Trùc tiÕp: giíi thiÖu lu«n vÒ ®èi tîng ®îc biÓu c¶m - Gi¸n tiÕp: Cã thÓ giíi thiÖu vÒ sù vËt, c¶nh vËt trong kh«ng gian c¶m xóc ban ®Çu cña m×nh ®Ó lµm c¬ së ®Ó nªu ra ®èi tîng ®îc biÓu c¶m * Th©n bµi: qua miªu t¶, tù sù mµ biÓu lé t×nh c¶m, ý nghÜ mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt, s©u s¾c - Nh÷ng chi tiÕt tù sù- miªu t¶ trong bµi ph¶i ph¶i tiªu biÓu vµ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m - Cã thÓ biÓu c¶m b»ng c¸ch: håi tëng qu¸ khø, N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn KÕt bµi nªu nh÷ng g×? Mét bµi v¨n biÓu c¶m chØ thËt sù cã gi¸ trÞ khi t×nh c¶m vµ t tëng hoµ quyÖn víi nhau chÆt chÏ. C¶m xóc ph¶i ch©n thùc, trong s¸ng, t tëng ph¶i tiÕn bé, ®óng ®¾n. C©u v¨n, lêi v¨n, giäng v¨n ph¶i biÓu c¶m a.§äc l¹i bµi v¨n SGK- 89 b.Më bµi cña bµi v¨n biÓu c¶m vÒ loµi hoa: T«i yªu hoa tõ nhá. Bµi v¨n trªn më bµi b»ng c¸ch nµo? Cho ®Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ ngêi th©n H·y viÕt phÇn më bµi cho ®Ò bµi trªn theo hai c¸ch. -HS lµm heo híng dÉn cña GV liªn hÖ t¬ng lai, høa hÑn, mong íc, quan s¸t vµ suy ngÉm - DiÔn ®¹t b»ng lêi v¨n giµu h×nh tîng vµ gîi c¶m * KÕt bµi: KÕt ®äng c¶m xóc, ý nghÜ hoÆc n©ng lªn bµi häc t tëng II. Bµi tËp Bµi 1 a. Më bµi gi¸n tiÕp: th«ng qua lêi kÓ, t©m sù -> bµy tá t×nh yªu quª b. Më bµi trùc tiÕp: Giíi thiÖu lu«n t×nh c¶m cña m×nh víi ®èi tîng ®îc biÓu c¶m Bµi 2 - Trùc tiÕp: + Cha lµ mét trong nh÷ng ngêi t«i yªu thu¬ng vµ kÝnh träng nhÊt nhµ. + MÑ lµ nhêi kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc ®êi t«i. - Gi¸n tiÕp: + Chóng t«i nghe c« gi¸o t©m sù: Lóc cßn nhá tuæi, bè c« ë nhµ, th× ch¼ng cã chuyÖn g× x¶y ra. Bè c« võa ®i c«ng t¸c, tèi h«m Êy, bän trém ®· ®Õn r×nh rËp, lµm lò gµ trong chuång cø lôc ®ôc kªu...T«i cha thÊm thÝa c©u chuyÖn cña c« gi¸o vÒ vai trß cña ngêi cha l¾m. Bëi v× cha t«i cø ®i lµ tõ s¸ng sím ®Õn tèi mÞt míi vÒ, khi Êy gia ®×nh t«i Êm cóng, h¹nh phóc l¾m. ThÕ mµ cã mét lÇn, cha t«i ®i c«ng t¸c xa, ba n¨m liÒn. Thêi gian Êy, t«i thÊy gia ®×nh trèng tr¶i v« cïng. + Bè t«i lµ mét ngêi nghiªm kh¾c vµ Ýt nãi. V× vËy, trong nhµ, t«i sî bè nhÊt. Nhng mèi khi ®i xa th× bè l¹i lµ ngêi t«i nhí nhÊt. Bµi 3 a.§o¹n v¨n biÓu c¶m sau ®©y ®îc lËp ý b»ng c¸ch §o¹n v¨n ®îc lËp ý b»ng c¸ch håi tëng qu¸ khø nµo? “...C¸c b¹n yªu mïa thu, mïa xu©n, mïa hÌ víi nhiÒu lÝ do kh¸c nhau. Riªng t«i, t«i l¹i yªu mïa ®«ng. V× sao thÕ nhØ? T«i yªu mïa ®«ng tríc hÕt v× nhê mïa ®«ng, t«i sung síng ®îc sèng nhiÒu h¬n trong t×nh mÑ. Mçi buæi s¸ng mïa ®«ng thøc dËy, t«i ®· thÊy mÑ chuÈn bÞ ®Çy ®ñ cho t«i. Nhí nhÊt lóc mÑ kho¾c vµ cµi khuy ¸o rÐt cho t«i. MÑ thêng ©u yÕm «m vai t«i vµ nãi “Con trai cña mÑ ®· lín, c¸i ¸o nµy ng¾n råi”. ¤i, mïa ®«ng, mïa cña t×nh mÑ.!” b.ViÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m vÒ mét trong bèn mïa ë níc ta. LËp ý theo mét trong c¸c c¸ch sau: - Quan s¸t vµ suy ngÉm - Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i * Cñng cè - N¾m ch¾c c¸c ph¬ng ph¸p t×m hiÓu ®Ò, lËp bè côc, c¸ch viÕt phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. - BiÕt vËn dông c¸c c¸ch lËp y c¬ b¶n vµo bµi viÕt cña m×nh. * Híng dÉn vÒ nhµ - Hoµn thµnh bµi tËp 3 theo híng dÉn trªn líp. TuÇn 10: TiÕt 10: Ngµy so¹n : 24/10/2010 Ngµy d¹y: 03/11/2010 Më réng vèn tõ ®ång nghÜa A. Môc tiªu cÇn ®¹t Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn Gióp HS: Cñng cè vµ më réng vèn tõ ®ång nghÜa; vËn dông tõ ®ång nghÜa trong nãi vµ viÕt cã hiÖu qu¶. B.ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: So¹n bµi, tµi liÖu liªn quan, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc. - Häc sinh: ¤n l¹i bµi tõ ®ång nghÜa C.TiÕn tr×nh d¹y häc: * æn ®Þnh tæ chøc : *. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh: *. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ ®ång nghÜa? C¸ch sö dông? Bµi1:X¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i c¸c tõ ®ång nghÜa trong Bµi 1 c¸c ng÷ c¶nh sau: 1. Non xa xa níc xa xa Nµo ph¶i thªnh thang míi gäi lµ 1. non- nói- s¬n -> ®ång nghÜa H¸n- ViÖt, ®ång §©y suèi Lª nin, kia nói M¸c, nghÜa hoµn toµn. Hai tay x©y dùng mét s¬n hµ 2. §i tu phËt b¾t ¨n chay ThÞt chã ¨n ®îc thÞt cÇy th× kh«ng 3. Anh diÖt viÖn, em bao v©y Lµm cho giÆc ph¶i nbã tay xin hµng Mµy kh«ng hµng, «ng phang k× chÕt, ¤ng quËt ®»ng ®Çu, «ng phÕt ®»ng ch©n, Téi mµy b¾c nói mµ c©n, §¸nh mµy cho h¶ lßng d©n c¨m thï. (Ca dao kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p) Bµi 2: ChØ ra tõ ®ång nghÜa trong c¸c c©u v¨n sau? Vµ nhËn xÐt vÒ c¸ch sö sông c¸c tõ ®ång nghÜa ®ã? A1. Cöa hµng thuèc t©n dîc Sao Mai. A2. T¸i hiÖn l¹i cuéc chia tay. A3. Chóc mõng ngµy sinh nhËt cña b¹n. B1. Chóng ta ph¶i cã kÕ ho¹ch dù chi tríc cho c¸c ho¹t ®éng cña n¨m häc. B2.§êng quèc lé 1A 2. Chã- cÇy- >®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn 3. anh, em, «ng: ChØ ND ta -> ®ång nghÜa kkh«ng hoµn toµn. - giÆc, mµy: chØ TDP- >®ßng nghÜa hoµn toµn(trong v¨n b¶n nµy) - phang, quËt, phÕt, ®¸nh -> ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn Bµi 2 A1: thuèc -®îc-> bá thuèc A2: t¸i- l¹i-> bá l¹i A3: ngµy- nhËt -> bá ngµy Bµi 3: Bµn thªm vÒ tõ kiÒu trong c©u ca dao: Bµi 3 Muèn sang th× b¾c cÇu kiÒu Trong vèn tõ H¸n ViÖt, cã ba yÕu tè kiÒu kh¸c Muèn con hay ch÷ th× yªu lÊy thÇy. nhau(§ång ©m chø kh«ng ph¶i ®ång nghÜa) Trong c©u ca dao trªn cã ba kh¶ n¨ng: - KiÒu1: c¸i cÇu(phï kiÒu- cÇu næi, kiÒu lé) - CÇu kiÒu=cÇu cÇu(nghÜa nµy v« lÝ, v« nghÜa). Cã ý - KiÒu 2: tró ngô ë níc ngoµi(kiÒu d©n, kiÒu bµo, kiÕn cho r»ng cÇu cÇulµ nhiÒu c¸i cÇu! Nhng ý kiÕn ViÖt kiÒu) nµy cha thuyÕt phôc. - KiÒu3: ®Ñp (kiÒu diÔm, kiÒu mÞ, yªu kiÒu) - CÇu kiÒu=cÇu ®Ñp. Mét c¸i cÇu ®Ñp, trang täng ®Ó §èi víi bµi ca dao cã thÓ hiÓu lµ: ®Õn víi thÇy(ngêi hiÖn th©n cña tri thøc vµ ®¹o lÝ). - CÇu kiÒu=cÇu ®Ñp. Mét c¸i cÇu ®Ñp, trang täng ®Ó NghÜa réng h¬n: t×nh c¶m t«n s träng ®¹o(b¾c cÇu) ®Õn víi thÇy(ngêi hiÖn th©n cña tri thøc vµ ®¹o lÝ). - CÇu kiÒu lµ tªn riªng cña c¸i cÇu(cÇu KiÒu MaiNghÜa réng h¬n: t×nh c¶m t«n s träng ®¹o(b¾c cÇu) tªn mét th«n thuéc x· Phó DiÔn, huyÖn Tõ LiªmHµ Néi *. Cñng cè : - Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ tõ ®ång nghÜa vµ c¸c lo¹i tõ ®ång nghÜa *. Híng dÉn vÒ nhµ - TiÕp tôc «n tËp vµ n¾m ch¾c c¸c lo¹i tõ ®ång nghÜa, ph©n biÖt ®îc chóng . - ¤n tËp vµ chuÈn bÞ bµi Tõ tr¸i nghÜa. Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn TuÇn 11: TiÕt 11: Ngµy so¹n : 30/10/2010 Ngµy d¹y: …./11/2010 Më réng vèn tõ tr¸i nghÜa A. Môc tiªu cÇn ®¹t - Gióp häc sinh: Cñng cè vµ më réng vèn tõ tr¸i nghÜa. - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông tõ tr¸i nghÜa cã hiÖu qu¶. - Häc sinh cã ý thøc sö dông tõ tr¸i nghÜa trong giao tiÕp, yªu m«n häc. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tµi liÖu tham kh¶o, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc, so¹n bµi. - Häc sinh: ¤n l¹i bµi tõ tr¸i nghÜa C. TiÕn tr×nh d¹y häc: * æn ®Þnh tæ chøc : *. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh *. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc I. T¸c dông cña tõ tr¸i nghÜa Tõ tr¸i nghÜa cã nh÷ng t¸c dông g×? Trong - N¾m râ nghÜa cña tõ tr¸i nghÜa th× sö dông tõ ®îc nh÷ng lÜnh vùc nµo? chÝnh x¸c - §èi víi viÖc häc tËp bé m«n ng÷ v¨n: - KhÐo sö dông tõ tr¸i nghÜa th× lêi ¨n tiÕng nãi sÏ Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 + Ph¶i hiªu vµ gi¶i thÝch ®îc nghÜa cña tõ + Më réng vèn tõ, chÝnh x¸c ho¸ vèn tõ - §èi víi giao tiÕp hµng ngµy - Trong s¸ng t¸c th¬ v¨n: hÇu hÕt c¸c t¸c phÈm v¨n häc ®«ng t©y kim cæ ®Òu sö dông tõ tr¸i nghÜa lµm ph¬ng tiÖn ®Ó biÓu ®¹t t t¬ngt, t×nh c¶m vµ khai th¸c nã nh mét trß ch¬i ng«n ng÷ ®éc ®¸o, thó vÞ. GV cho HS t×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ sau: - dòng c¶m, sèng, nãng, yªu, nao nóng, cao thîng Trêng THCS Ng« QuyÒn sinh ®éng. - Trong thµnh ng÷ tõ tr¸i nghÜa ®îc dïng ®Ó t¹o ra c¸c h×nh ¶nh t¬ng ph¶n - Cã thÓ lîi dông tõ tr¸i nghÜa ®Ó t¹o ra phÐp ch¬i ch÷ - C¸c tõ tr¸i nghÜa thêng lµ tÝnh tõ, ®éng tõ vµ cßn mét sè Ýt lµ danh tõ II. Bµi tËp Bµi 1 - Dòng c¶m- hÌn nh¸t, hÌn h¹... - Sèng- chÕt, hy sinh, tõ trÇn, qua ®êi... - Nãng- l¹nh(nhng gi÷a nãng víi l¹nh cßn cã Êm, m¸t) - Yªu- ghÐt(ë gi÷a cã: th¬ng, quý) - Nao nóng- kiªn ®Þnh, v÷ng vµng - Cao thîng- ti tiÖn, nhá nhen GV yªu cÇu häc sinh t×m c¸c tõ tr¸i nghÜa víi tõ lµnh trong c¸c trêng hîp sau? Bµi 2 - nÊm lµnh- nÊm ®éc - vÞ thuèc lµnh- vÞ thuèc ®éc - u lµnh- u ¸c - tÝnh lµnh- tÝnh ¸c - chã lµnh- chã gi÷ - ®iÒm lµnh- ®iÒm gë - ¸o lµnh- ¸o r¸ch -> Tõ lµnh cã thÓ tham gia vµo nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau Bµi 3 GV: Cho häc sinh x¸c ®Þnh cÆp tõ tr¸i nghÜa trong c¸c ng÷ c¶nh sau: Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn - T«i ®i lÝnh l©u kh«ng vÒ quª ngo¹i Dßng s«ng xa vÉn bªn lë, bªn båi Khi t«i biÕt th¬ng bµ th× ®· muén Bµ chØ cßn lµ nÊm cá th«i! (NguyÔn Duy) - Tr¸i non mµ ®· thÝch Rông xuèng vÉn cßn ngon Huèng chi lµ tr¸i chÝn ¤i thanh ca ngät gißn... (Xu©n DiÖu) N¨m häc 2010-2011 Gi¸o ¸n tù chän 7 Trêng THCS Ng« QuyÒn - H¸t cho bong bãng th× ch×m §¸ xanh th× næi, gç lim lËp lê (Ca dao) Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n vµo vë - §äc ®o¹n v¨n cho c¶ líp nghe - C¸c b¹n nhËn xÐt Bµi 4 ViÕt mét ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ m¸i trêng th©n yªu ! trong ®ã cã sö dung Ýt nhÊt 2 Æp tõ tr¸i nghia. *. Cñng cè - Gi¶i thÝch ®îc nghÜa cña c¸c tõ tr¸i nghÜa vµ biÕt c¸ch sö dông cho phï hîp *. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc ghi nhí - Lµm BT TuÇn 12: TiÕt 1: Ngµy so¹n : 07/11/2010 Ngµy d¹y: …./11/2010 Më réng vèn tõ ®ång ©m A. Môc tiªu cÇn ®¹t 1.KT- Gióp häc sinh: Cñng cè vµ më réng vèn tõ ®ång ©m. 2. KN- RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông tõ ®ång ©m cã hiÖu qu¶. - Ph©n biÖt ®îc tõ ®ång ©m vµ tõ nhiÒu nghÜa . 3. TT- thÝch thó trong viÖc sö dông tõ ®ång ©m trong giao tiÕp , còng nh yªu m«n häc. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tµi liÖu tham kh¶o, so¹n bµi, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc. - Häc sinh: ¤n l¹i bµi tõ ®ång ©m C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ ®ång ©m? Lµ nh÷ng tõ cã ©m thanh gièng nhau nhng ý nghÜa kh¸c xa nhau Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c tõ ®ång ©m sau vµ ®Æt c©u víi c¸c tõ ®ång ©m ®ã(Mçi c©u cã hai tõ) Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c tõ ®ång ©m sau:la, ga, ®Çm Ngêi so¹n: NguyÔn V¨nNguyªn Néi dung bµi häc Bµi 1 * ý nghÜa - Trong ngoµi: vÞ trÝ - trong ®ôc: tÝnh chÊt - Hßn ®¸: danh tõ- ®¸ bãng: ho¹t ®éng - C¸i cuèc: danh tõ- cuèc ®Êt: ®éng tõ - Muèi biÓn: danh tõ- Muèi da: ®éng tõ * §Æt c©u - Níc ë trong giÕng rÊt trong. - Anh Êy ®ang ®¸ bãng th× giÉm ph¶i hßn ®¸. - T«i cÇm c¸i cuèc cuèc ®Êt cho mÑ trång rau. - T«i mua muèi vÒ cho mÑ muèi da. Bµi 2 - la1: tªn mét con vËt (con la) - la2: tªn gäi mét nèt nh¹c (nèt la) - la3: chØ mét d¹ng cña lêi nãi (la m¾ng) - lèp1: chÊt lîng cña lóa (lóa lèp) - lèp2:tªn gäi mét bé phËn cña xe(lèp xe) - ga1:n¬i ®ç cña tµu(ga xe löa) - ga(tr¶i giêng): VËt dïng ®Ó tr¶i lªn trªn ®Öm N¨m häc 2010-2011