Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Trung học cơ sở Giáo án ôn tập toán lớp 9 hay và đầy đủ...

Tài liệu Giáo án ôn tập toán lớp 9 hay và đầy đủ

.DOC
141
61
132

Mô tả:

Giáo án ôn tập toán lớp 9 hay và đầy đủ
«n tËp to¸n 9 A. môc tiªu chung PhÇn I : §¹i sè ¤n tËp ch¬ng 1: C¨n bËc hai - C¨n bËc ba Môc ®Ých yªu cÇu: HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 1 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n: - §Þnh nghÜa, ký hiÖu c¨n bËc hai sè häc vµ vËn dông ®Ó chøng minh mét sè tÝnh chÊt cña phÐp khai ph¬ng - N¾m ®îc mèi liªn hÖ gi÷a phÐp khai ph¬ng víi phÐp b×nh ph¬ng, vËn dông ®Ó t×m mét sè nÕu biÕt b×nh ph¬ng hoÆc c¨n bËc hai cña nã - N¾m ®îc liªn hÖ gi÷a thø tù víi phÐp khai ph¬ng vµ biÕt dïng ®Ó so s¸nh c¸c sè - BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn cã nghÜa cña c¨n thøc vµ cã kü n¨ng thùc hiÖn gi¶i mét sè bµi tËp - Cã kü n¨ng biÕn ®æi biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai vµ sö dông kü n¨ng ®ã trong tÝnh to¸n, rót gän, so s¸nh sè, gi¶i to¸n vÒ biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai. BiÕt sö dông b¶ng vµ m¸y tÝnh bá tói ®Ó t×m c¨n bËc hai cña mét sè. - Cã ®îc mét sè hiÓu biÕt ®¬n gi¶n vÒ c¨n bËc ba ¤n tËp ch¬ng 2: Hµm sè bËc nhÊt Môc ®Ých yªu cÇu: - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 2 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ hµm sè bËc nhÊt y = ax + b (a ≠ 0), tËp x¸c ®Þnh, sù biÕn thiªn, ®å thÞ; ý nghÜa cña c¸c hÖ sè a vµ b; ®iÒu kiÖn ®Ó hai ®êng th¼ng y = ax + b (a ≠ 0) vµ y = a’x + b’ (a’ ≠ 0) song song víi nhau, c¾t nhau, trïng nhau; n¾m v÷ng kh¸i niÖm “Gãc t¹o bëi ®êng th¼ng y = ax + b (a ≠ 0) vµ trôc Ox”, kh¸i niÖm hÖ sè gãc vµ ý nghÜa cña nã. - RÌn luyÖn kü n¨ng vÏ thµnh th¹o ®å thÞ cña hµm sè y = ax + b (a ≠ 0); x¸c ®Þnh ®îc täa ®é giao ®iÓm cña hai ®êng th¼ng c¾t nhau; biÕt ¸p dông ®Þnh lý Py-ta-go ®Ó tÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm trªn mÆt ph¼ng täa ®é. ¤n tËp ch¬ng 3: HÖ hai ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn Môc ®Ých yªu cÇu: - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 3 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn; hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn; c¸c ph¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn. - RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn; biÕt dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c hÖ sè ®Ó dù ®o¸n sè nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh; minh häc h×nh häc nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh. Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh, lËp ph¬ng tr×nh Môc ®Ých yªu cÇu: Trªn c¬ së häc sinh ®· häc ë líp 8 vÒ gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh gi¸o viªn cung cÊp cho häc sinh ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh gióp häc sinh n¾m ®îc c¸ch gi¶i vµ vËn dông vµo viÖc gi¶i c¸c bµi tËp - Híng dÉn gióp häc sinh n¾m ®îc c¸ch ph©n tÝch bµi to¸n, lùa chän c¸ch ®Æt Èn, vµ biÓu diÔn c¸c mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng ®Ó lËp nªn ph¬ng tr×nh - Häc sinh rÌn luyÖn kü n¨ng tr×nh bµy bµi gi¶i vµ cã øng dông ®Ó gi¶i mét sè bµi to¸n thùc tÕ ¤n tËp ch¬ng 3: hµm sè y= ax2- ph¬ng tr×nh bËc hai mét Èn Môc ®Ých yªu cÇu - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 4 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n: §Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña hµm sè y = ax 2 (a ≠ 0); ®å thÞ hµm sè y = ax2 (a ≠ 0); ph¬ng tr×nh bËc hai mét Èn; hÖ thøc Vi-Ðt vµ c¸c øng dông - RÌn luyÖn kü n¨ng vÏ ®å th× hµm sè y = ax 2 (a ≠ 0); t×m täa ®é giao ®iÓm cña c¸c ®å thÞ hµm sè bËc nhÊt vµ bËc hai; gi¶i thµnh th¹o ph¬ng tr×nh bËc hai b»ng c«ng thøc nghiÖm; øng dông hÖ thøc Vi- Ðt ®Ó nhÈm nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai; t×m hai sè khi biÕt tæng vµ tÝch cña nã; gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai cã chøa tham sè. PhÇn II : h×nh häc ¤n tËp ch¬ng 1 : HÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng Môc ®Ých yªu cÇu: - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 1 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n: C¸c c«ng thøc ®Þnh nghÜa tû sè lîng gi¸c cña gãc nhän; hiÓu vµ n¾m ®îc c¸c hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¹nh, gãc, ®êng cao, h×nh chiÕu cña c¹nh gãc vu«ng trªn c¹nh huyÒn cña tam gi¸c vu«ng; n¾m ®îc cÊu t¹o cña b¶ng lîng gi¸c - RÌn luyÖn kü n¨ng lËp c¸c tû sè lîng gi¸c cña gãc nhän mét c¸ch thµnh th¹o; sö dông thµnh th¹o b¶ng lîng gi¸c hoÆc m¸y tÝnh bá tói ®Ó tÝnh c¸c tû sè lîng gi¸c hoÆc tÝnh gãc; cã kü n¨ng lµm ®îc bµi to¸n gi¶i tam gi¸c vu«ng; vËn dông gi¶i ®îc mét sè bµi to¸n trong thùc tiÔn. ¤n tËp ch¬ng 2: §êng trßn Môc ®Ých yªu cÇu: - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 2 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n: Sù x¸c ®Þnh ®êng trßn, tÝnh chÊt ®èi xøng, liªn hÖ gi÷a ®êng kÝnh vµ d©y, liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m; vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn; vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn; ®êng trßn néi tiÕp, ngo¹i tiÕp vµ bµng tiÕp tam gi¸c - Häc sinh ®îc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng vÒ vÏ h×nh, ®o ®¹c, biÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc vÒ ®êng trßn ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp tÝnh to¸n vµ chøng minh; tiÕp tôc ®îc tËp dît kü n¨ng quan s¸t vµ dù ®o¸n, ph©n tÝch t×m c¸ch gi¶i, ph¸t hiÖn c¸c tÝnh chÊt, nhËn biÕt c¸c quan hÖ h×nh häc trong thùc tiÔn vµ ®êi sèng. ¤n tËp ch¬ng 3: Gãc víi ®êng trßn Môc ®Ých yªu cÇu: HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc cña ch¬ng 3 gióp häc sinh nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n: Gãc ë t©m, gãc néi tiÕp, gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung, gãc cã ®Ønh ë bªn trong ®êng trßn, gãc cã ®Ønh ë bªn ngoµi ®êng trßn; quü tÝch cung chøa gãc, ®iÒu kiÖn ®Ó tø gi¸c néi tiÕp ®êng trßn, c¸c ®a gi¸c ®Òu néi tiÕp vµ ngo¹i tiÕp ®êng trßn; c¸c c«ng thøc tÝnh ®é dµi ®êng trßn, cung trßn, diÖn tÝch h×nh trßn, h×nh qu¹t trßn. - Häc sinh ®îc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng ®o ®¹c, tÝnh to¸n vµ vÏ h×nh; rÌn luyÖn c¸c kh¶ n¨ng quan s¸t, dù ®o¸n, rÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn chÝnh x¸c; n¾m ch¾c viÖc ®Þnh nghÜa kh¸i niÖm h×nh häc vµ tr×nh bµy chøng minh h×nh häc. Híng dÉn gi¶i ®Ò thi Môc ®Ých yªu cÇu: - Híng dÉn häc sinh c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó vËn dông vµ thö søc lµm hoµn thµnh mét ®Ò thi. Th«ng qua viÖc gi¶i c¸c ®Ò cña häc sinh ®Ó gi¸o viªn tæng hîp, nªu nhËn xÐt, ph¸t hiÖn ra nh÷ng lçi häc sinh cßn m¾c ph¶i; kiÕn thøc nµo häc sinh cha n¾m ch¾c ®Ó tõ ®ã cã ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp víi tõng ®èi tîng häc sinh - Häc sinh ®îc tù gi¸c huy ®éng, vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®îc ®Ó gi¶i c¸c ®Ò thi. Tõ ®ã còng cè thªm cho m×nh vèn kiÕn thøc vµ ¸p dông mét c¸ch s¸ng t¹o vµo tõng bµi to¸n cô thÓ. B. néi dung «n tËp Buæi 1: Ngµy d¹y: 21/10/........... TiÕt 1-2: Nh¾c l¹i vÒ c¨n bËc hai A.Mục tiêu: * HS coù khaû naêng : - Bieát tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät caên thöùc baäc hai - Bieát coäng tröø caùc caên baäc hai ñoàng daïng - Bieát bieát bieán ñoåi ñôn giaûn, ruùt goïn bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc baäc hai B Néi dung: I. ¤n lÝ thuyÕt:  x 0 1. §Þnh nghÜa c¨n bËc hai sè häc: x  a   2  a  x  A A2  A   A 2. H»ng ®¼ng thøc 2 a víi  a 0  nÕu A 0 II. Bµi tËp: nÕu A < 0 Bµi 1: T×m nh÷ng kh¼ng ®Þnh ®óng trong c¸c kh¼ng ®Þnh sau: a, C¨n bËc hai cña 0, 81 lµ 0,9. b, C¨n bËc hai cña 0, 81 lµ 0,9. c, 0,81 =  0,9. d, C¨n bËc hai sè häc cña 0, 81 lµ 0,9. e, Sè ©m kh«ng cã c¨n bËc hai. f, 0,81 =- 0,9. VËy c¸c kh¼ng ®Þnh ®óng lµ: b, d, e. Bµi 2: Rót gän biÓu thøc sau:  a,  2 b, 9  4 5    31  5 2  2   2 3 1  3 2 =  5 1 2  5 1 = 3 1 3 1  3 2  3  1  = 5  4 5  4  5 1 =  5 2 3  1  3 2 3 2  2  2. 5.2  2 2  5 1 = 5  2  5  1 = 5  2 + 5  1 =2 5  1 c, 25  49  2 16 d,   x 5 . x x2  5 = x 5 x 5 5  = x 5 x - 4 + 4 - x 0 e, x - 4 + 16  8x  x 2 = x - 4 +  4  x  2 = x - 4 + 4  x =  = x - 4 + x - 4  2x - 8 Bµi 3: Gi¶i ph¬ng tr×nh v« tØ: a,  x  2  2 5   x  2 5    x  2  5 x  2 5  x 7  x  3   VËy ph¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm x1 = 7; x2 = -3 b, x 2  6 x  9 10   x  3 2 10  VËy ph¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm x1 = 13; Bµi 4: Rót gän biÓu thøc. a, 9 x  25 x  16 x (víi x 0 ) c,  12   x  3 10 x  3 10     x  3  10 x2 = -7 b,   12   1  31 1.  1 3 1   3  1  3  1 . 3 1 3  1  1. = 12.2 3  27.2 3  3 2.2 3  6 6 = = 2 36  2 81  6 6  6 6 = = 2.6  2.9 12  18 30 = 2 3 3 Bµi 5: So s¸nh 500 1 3 1 b, 2 5  45  500 = 2 5  32.5  102.5 = 2 5  3 5  10 5 = 5 5 d, 27  3 2 .2 3  6 6 45  1  31 d, 27  3 2 .2 3  6 6 Híng dÈn häc sinh Ta cã: a, 9 x  25 x  16 x (víi x 0 ) = 32 x  52 x  42 x =3 x 5 x  4 x =4 x c, 2 5 3 1  3  1  3 2  12 2 1 2007  2006 vµ 1 2008  2007 Híng dÈn häc sinh Ta cã: 1 = 2007  2006 1 = 2008  2007 1.  2008  Mµ  2007  2006  2007  1.   2006 .  2007  2006 2008  2007  2007 .   2008  2007 2007  2006 < 1 < 2007  2006   = 2007  2006 = 2008  2007 2008  2007 1 2008  2007  x 13  x  7  * Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Buæi 2: TiÕt 3-4 Ngµy d¹y: 27/10/........... Mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®êng cao trong tam gi¸c vu«ng A Môc tiªu: - Cñng cè c¸c hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®êng cao trong tam gi¸c vu«ng. - BiÕt vËn dông c¸c hÖ thøc trªn ®Ó lµm c¸c bµi tËp, øng dông c¸c hÖ thøc trªn vµo thùc tÕ ®Ó tÝnh to¸n. - RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c. B Néi dung: I.Lý thuyÕt A + b2 = ab’ + c2 = ac’, + h2 = b’c’ + a.h = b.c 1 1 1 + 2 2 2 h a b II .Bµi tËp 1)Bµi tËp 1 TÝnh x? y? Gi¶i. Trong tam gi¸c vu«ng ABC ta cã: AH2 = BH.HC ( Theo ®Þnh lý 2 )  22 = 1.x  x = 4. AC2 = AH2 + HC2 ( Theo ®Þnh lý Pytago) AC2 = 22 + 42 AC2 = 20  y = 20 2 5 2)Bµi tËp 2 TÝnh h ? x, y ? Gi¶i. TÝnh h. 1 1 1 Ta cã 2  2  2 ( ®/l1) h 3 4 2 2 2 1 4  3 5  2 2 2  2 2  h 3 .4 3 .4 3.4 h 2,4 5 ta l¹i cã 32 = x.a ( ®/l 1 ) b c h b' c' b h c a A y 2 x 1 B H C 4 3 h x y a 9 7 x y 32 9  x   1,8 a 5 y = a - x = 5 - 1,8 = 3,2 3)Bµi 3 TÝnh x, y ? y  72  9 2 ( §Þnh lý Pytago)  y  130 mµ x.y = 7.9 (Theo hÖ thøc a.h= b.c) 63 63  x  y 130 * Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Buæi 3: Ngµy d¹y: 03/11/........... TiÕt 5-6: BiÕn ®æi biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai A Môc tiªu: - Bieát tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät caên thöùc baäc hai - Bieát coäng tröø caùc caên baäc hai ñoàng daïng - Bieát bieát bieán ñoåi ñôn giaûn, ruùt goïn bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc baäc hai - Bieát moät soá daïng toaùn lieân quan. B Néi dung: I. Lý thuyÕt:  x 0 2  x a  A víi A 0 A2  A   A víi A  0 1. a C  0, a x   3. 4. 2. Điều kiện tồn tại của A là A  0. A.B  A. B với A  0, B  0 Tổng quát: A1 A2 ... A n  A1 . A2 ... An với Ai  0 ( 1  i  n ). 5. Với A  0, B  0 ta có: A A  B B 6. Khi đưa thừa số A2 ra ngoài dấu căn bậc hai ta được |A| A2 B  A B 7. Đưa thừa số vào trong dấu căn bậc hai: A B  A2 B với A  0 A B  A2 B với A < 0 8. Khử mấu của biểu thức dưới dấu căn bậc hai: Ta nhân mẫu số với thừa số phụ thích hợp để mẫu số là một bình phương: A A.B 1   A.B ( B  0, A.B  0 ) 2 B B |B| 9.Trục căn thức ở mẫu số: Gồm các dạng cơ bản sau: + A A. B  B B ( Lưu ý: Nhân cả tử và mẫu với thừa số thích hợp để mẫu thành bình phương ) + m m( A  B )  A B A B m m( A  B )  A B A B + Một số lưu ý: - A2 0  | A |0  A 0 - Muốn tìm các giá trị của x ( hoặc y,...) để A 0 . Nếu biểu thức có dạng A có nghĩa ta giải bất phương trình m ta giải bất phương trình A > 0. A - Khi giải phương trình chứa dấu căn bậc hai ( phương trình vô tỷ ) ta biến đổi về dạng:  m 0 A( x ) m   2  A( x) m II. Mét sè bµi tËp: Ví dụ 1: Tìm các giá trị của x để biểu thức sau có nghĩa: a. 2 x  1 1 x 7 b. 1 Giải: a. 2 x  1 có nghĩa  2x - 1  0  2x  1  x  b.  x  7 0 1  có nghĩa   x 7  x 0 Ví dụ 2: Tính giá trị của biểu thức: a. 45  20    2  x 49 x 7  x 0  x 0 b. ( 3  5)( 3  5)  2 c. 1 6 2 3 2 3 2 3 d. 8  2 15 Giải: a. 45  20 = 9.5  4.5 3 5  2 5 (3  2) 5 5 5 2 2 b. ( 3  5)( 3  5)  2 = 3  5  2 3  5  2 0 c. 1 6 2 3 2 1 3 6 = 2 3 2 3.2 2.3 1 1 1 3 2  6  6  3. 6  6 2 2 3 2 2 3 d. 8  2 15 = 8  2. 3. 5  Ví dụ 3: Rút gọn biểu thức: 21  3 15  3  71 1 5  b a    a b b a c.  ab  b   a  ab 2 a.  2 3  2. 3. 5  5  ( 3  5) 2  3  5 b. 5 2 x  2 8 x  7 18 x với x  0  Giải: a. Gợi ý: Phân tích 21  3 và 15  3 thành nhân tử rồi rút gọn cho mẫu. b. 5 2 x  2 8 x  7 18 x = 5 2 x  2 4.2 x  7 9.2 x 5 2 x  2.2 2 x  7.3 2 x =  5  4  21 2x = 22 2x  b a  b   a b  b a =  ab  b   a  ab  a( a   b. b  a . a   a . b ( a  b ) =  a . b ( a  b )    c.    b)  a b( a    a b( a  b )  = b . b  a . a = b - a ( rút gọn tử và mẫu ) Ví dụ 4: Giải phương trình: a. 5 2 x  1 21 Giải: b. 4 x  20  3 5  x  7 9 x  45 20 a. 5 2 x  1 21  5 2 x 21  1  2 x  20 4  5 2 2 x 42  2 x 16 16  x =8 2 Vậy phương trình có 1 nghiệm x = 8 b. ĐK: x + 5  0  x  -5 4 x  20  3 5  x  7 9 x  45 20  4( x  5)  3 5  x  7 9( x  5) 20  2 x  5  3 5  x  7.3 x  5 20  (2  3  21) x  5 20  20 x  5 20  x  5 1  x  5 1  x = 1 - 5 = -4 ( thỏa ĐK ) Vậy phương trình có một nghiệm x = -4 III. Bµi tËp vÒ nhµ: 1. Tính giá trị của biểu thức: b) a. 2 3  (2  3) 2 c.  28  12  7 b.  7  2 21 e. (2  5  3)(2  5  3) 5 5 5 5  5 5 5 5 d. 17  3 32  17  3 32 1  3 4  3) : 3 3 b. 3 3x  2 3x  5  b. a 1 1 : 2 a a a a a  a f. ( 2. Tìm x biết: a. 9 x 2  6 x  1 2 1 3x 2 3. Rút gọn biểu thức: a. a  b  2 ab  a b a b a b x x  x 4  . x  2  4 x  x 2  4. Cho biểu thức M =  a. Tìm điều kiện của x để biểu thức có nghĩa. b. Rút gọn biểu thức M. c. Tìm x để M > 3. * Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Buæi 4: TiÕt 7-8 Ngµy d¹y: 10/11/........... LuyÖn tËp mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng A Môc tiªu: - Cñng cè c¸c hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®êng cao trong tam gi¸c vu«ng. - BiÕt vËn dông c¸c hÖ thøc trªn ®Ó lµm c¸c bµi tËp, øng dông c¸c hÖ thøc trªn vµo thùc tÕ ®Ó tÝnh to¸n. - RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c. B Néi dung: I. Lý thuyÕt: HÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng Cho 1. 2. 3. 4. ABC vu«ng t¹i A ®êng cao AH víi c¸c kÝ hiÖu qui íc nh h×nh vÏ b 2 a.b ' c 2 a.c ' h 2 b '.c ' a.h b.c 1 1 1  2 2 2 h b c I. Bµi tËp: 1. Bµi tËp 1: +) XÐt ABC vu«ng t¹i A Ta cã: BC2 = AB2 + AC2 ( ®/l Pytago)  y2 = 72 + 92 = 130  y = 130 +) ¸p dông hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¹nh vµ ®êng cao ta cã: AB . AC = BC . AH ( ®/lÝ 3) AB.AC 7.9 63 63    AH =  x= BC 130 130 130 2. Bµi tËp 2: GT  ABC (A= 900) AH  BC, AH = 16 ; BH = 25 KL a) TÝnh AB , AC , BC , CH b) AB = 12 ;BH = 6 TÝnh AH , AC , BC , CH Gi¶i : a) +) XÐt AHB ( H= 900) Ta cã: AB2 = AH 2 + BH 2 (§Þnh lÝ Pytago)  AB2 = 162 + 252  AB2 = 256 + 625 = 881  AB = 881  29,68 +) ¸p dông hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¹nh vµ ®êng cao trong ABC vu«ng t¹i A ta cã : AB 2 881  35,24 AB 2 = BC.BH  BC = BH 25 L¹i cã : CH = BC - BH = 35,24 - 25  CH = 10,24 Mµ AC2 = BC . CH =35,24 . 10,24 = 360,8576  AC = 360,8576  18,99 b) XÐt  AHB ( H= 900) Ta cã: AB2 = AH 2 + BH 2 (§/lÝ Pytago)  AH 2 = AB2 - BH 2  AH 2 = 122 - 6 2 = 144 - 36 = 108  AH 2 = 108  AH = 108  10,39 Theo hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¹nh vµ ®êng cao trong tam gi¸c vu«ng ta cã : AB2 = BC.BH (§/lÝ 1) 2 2  BC = AB 12  24 BH 6 Cã HC = BC - BH = 24 - 6 = 18 Mµ AC 2 = CH.BC ( §/L 1)  AC2 = 18.24 = 432  AC = 432  20,78 3. Bµi tËp 3: GT AB 5  AC 6 AH = 30 cm KL TÝnh HB , HC Híng dÈn häc sinh - XÐt  ABH vµ  CAH Cã AHB=AHC=900 AHB=CAH (cïng phô víi gãc BAH)   ABH S  CAH (g.g)  AB AH  CA CH  5 30  6 CH  CH  +) MÆt kh¸c BH.CH = AH2 ( §/L 2)  BH = AH 2 30 2  25 CH 36 ( cm ) 30.6 36 m 5 AB 5  AC 6 VËy BH = 25 cm ; HC = 36 (cm ) Buæi 5: TiÕt 9-10 Ngµy d¹y: 17/11/........... LuyÖn tËp mét sè phÐp biÕn ®æi biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai I Môc tiªu - LuyÖn tËp cho häc sinh c¸c phÐp tÝnh, c¸c phÐp biÕn ®æi vÒ c¨n bËc hai. - Thµnh th¹o t×m c¨n bËc hai cña mét sè kh«ng ©m b»ng m¸y tÝnh bá tói, tr×nh bµy khoa häc chÝnh x¸c. - VËn dông c¸c phÐp biÕn ®æi CBH vµo thùc hiÖn rót gän biÓu thøc - RÌn luyÖn cho häc sinh c¸ch gi¶i tam gi¸c vu«ng kÜ n¨ng tÝnh to¸n vµ vËn dông c¸c c«ng thøc linh ho¹t chÝnh x¸c. II Néi dung Bµi 1: Rót gän biÓu thøc: a,  2 50  3 450  4 200  : 10 b,  2  2  .   5 2    3 2  5  c, 2 2  3 1 3 1 d, 5  5  5  5 2 5 5 5 5 e, a  a  a  a ( víi a > 0; a  1) a a a a Híng dÈn häc sinh a,  2 50  3 450  4 200  : 10 c, = 2 50  3 450  4 200 = = 2 5  3 45  4 20 = 10 10 10 = 2 5 9 5  8 5 = 3 5 =  10 2  10  18  30 2  25 2.    3 1  3  1 . 3 1 3  1  2. 2 3  22 32  3 2 1 = 4 3 = 2 5  3 32.5  4 2 2.5 b,  2  2  .   5 2    3 2  5  2 2  3 1 31 2 3 1 = 4 3 2 3 2 d, 5  5  5  5 5 5 5 5 =  5  5  . 5  5    5  5  . 5  5   5  5  . 5  5  = 20 2  33 Bµi 2: = T×m x biÕt: a) x  3 5 a) x  3 5 25  10 5  5  25  10 5  5  x 3  2 52   x  3 25  x 28 (tm®/k)  x  3 2 10 7 2  x 12  x 8  27  18  x 22.3  x 2 2.2  32.3   x  3 10    x  3  10  x 13    x  7 a,  b) x 12  18 x 8  27  x  3 10 Bµi 4: 2x  1 b) x 12  18 x 8  27 Híng dÈn häc sinh x 2  6 x  9 10   2  2 x  1 49  2 x 50  x 25 (tm®/k) Bµi 3: Gi¶i ph¬ng tr×nh: a) x 2  6 x  9 10 a)  5 32.2  2 x 3  2 x 2 3 3  3 2  2x  3  2 3.  3 2   x 3 2 Rót gän biÓu thøc: A = a  a  a  a ( víi a > 0; a  1) a a a a 2 =  a  a  a  a   a  a  . a  a  2 = a 2  2a a  a  a 2  2a a  a a2   a 2 2 2a.  a 1 2  a  1 = 2a 2  2a = = a.  a  1 a a VËy A = b,  B =  1       a  1 2  a  1  a  1 a a   a a   . 1   a  1   a  1  Ta cã: B =  1  a.   a 1    . 1  a 1    ( víi a > 0; a  1) a.   a1   a1   2 Bµi 5 60 3 20 1 §iÒu kiÖn 2x - 1  0  x  §iÒu kiÖn x - 3  0  x  3  5  = 2 b) 2 x  1 7 Híng dÈn häc sinh b) 2 x  1 7 3 2 2 =  1  a  .1  a  = 1   a  = 1 - a VËy B = 1 - a ( §Ò thi vµo THPT n¨m häc 2006 - 2007) Cho biÓu thøc: P  a  3  a 2 a1 4 a 4  4 a a 2 ( víi a > 0; a  4) a, Rót gän biÓu thøc P b, TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc P khi a = 9 Híng dÈn häc sinh P a, Ta cã:     a 3  a 2  a1 4 a 4  4 a a 2   a 3 . a 2      a1 .  a 2 . a 2  4 a 4 a 2   a 3 a 2 a 6  a  2 a  a  2 4 a  4   a 2 . 4 4 a 8   a 2 . VËy P = a 2 a 2      a 2  a 2 .  a 2   4 a 2 4 a 2 b, Thay a = 9 vµo biÓu thøc P ta ®îc: P= 4 4  4 9  2 3 2 VËy khi a = 9 th× P = 4. Bµi tËp vÒ nhµ: 1 Rót gän biÓu thøc: a, 9 x  25 x  16 x (víi x 0 ) c,  2  3 2 - 25 + 3 3 b, d, 2 5 45  500 1 1  2 2  3 2 2 3 2 Rót gän vµ tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc A= x 2x + 2 - 2 2 xy - 2y x + x - 2xy - 2y Víi x  1, y  0 vµ y = 4 + 2 3 1 a - a2 1+ a 1- 2a víi a = + 2 2 2 1- a a + 2a + 1 1- a 1 2 + 1 víi x > 0; x  0 C= x +2 x- 2 B= Buæi 6: TiÕt 11-12 Ngµy d¹y: 1/12/............ LuyÖn tËp mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng I Môc tiªu - Cñng cè c¸c hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®êng cao trong tam gi¸c vu«ng. - BiÕt vËn dông c¸c hÖ thøc trªn ®Ó lµm c¸c bµi tËp, øng dông c¸c hÖ thøc trªn vµo thùc tÕ ®Ó tÝnh to¸n. - RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c. II Néi dung A A.Lý thuyÕt :C¸c hÖ thøc + b2 = ab’ c2 = ac’, + h2 = b’c’ b c + a.h = b.c h 1 1 1 + 2 2 2 b' c' h a b B.Bµi tËp b h c a Bµi 1 Tìm x, y vaø z trong moãi hình sau (laáy 3 chöõ soá thaäp phaân) x Bµi 2 Cho tam giaùc DEF coù EF = 7 cm, D̂ = 400, F̂ = 580. Keû ñöôøng cao EI cuûa tam giaùc ñoù. Haõy tính (laáy 3 chöõ soá thaäp phaân) : a/ Ñöôøng cao EI b/ Caïnh EF Baøi3 K Gt Hv ABCD, I  AB DI caét CB taïi K B C A D I L DL  DI ( L  BC) Kl a) DIL caân 1 1 1 1 b) DI 2 + DK 2 khoâng ñoåi Giaûi a) Xeùt hai tam giaùc vuoâng DAI vaø DLC coù A = C = 900 DA = DC (caïnh hình vuoâng ) ADI = LDC ( Cuøng phuï vôùi IDC )  DAI = DLC ( g.c.g )  DI = DL Neân DIL caân taïi D 1 1 b) Ta coù DI 2 + DK 2 = DL2 + DK 2 (1) DKL vuoâng taïi D coù DC laø ñöôøng cao töông öùng vôùi caïnh huyeàn KL neân 1 DL2 1 1 + DK 2 = DC 2 (2) Maët khaùc DC khoâng ñoåi ( DC laø caïnh hình vuoâng )  DC2 khoâng ñoåi .Neân töø (1) vaø (2)   1 DL2 1 DI 2 1 1 1 1 + DK 2 = DC 2 khoâng ñoåi + DK 2 = DC 2 khoâng ñoåi khi I thay ñoåi treân caïnh AB Bµi 4. Ta gäi bé ba sè nguyªn d¬ngt¬ng øng víi ®é dµi ba c¹nh cña mét tam gi¸cvu«ng lµ bé sè Pytago. T×m bé sè Pytago trong c¸c sè díi ®©y. a, ( 3; 4; 5 ) b, ( 9; 12; 15 ) c, ( 3n, 4n, 5n ) ( n nguyªn d¬ng ) d, C¶ ba bé trªn. Bµi 5 Tam gi¸c vu«ng cã ®é dµi hai c¹nh gãc vu«ng lµ 5cm vµ 7 cm. NghÞch ®¶o ®é dµi ®êng cao øng víi c¹nh huyÒn cña tam gi¸c lµ : 74 74 a, 74 b, c, d, 74 1225 35 35 35 Bµi 6. Cho tam gi¸c ABC cã H lµ ch©n ®êng cao kÎ tõ A, M lµ trung ®iÓm cña AC. T×m kÕt luËn sai trong c¸c kÕt luËn sau. a, AB2 + AC2 = BC2 suy ra tam gi¸c ABC vu«ng t¹i B. b, AB2 = BC.BH suy ra tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A. c, AC2 = BC.CH suy ra tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A. AC d, BM = suy ra tam gi¸c ABC vu«ng t¹i B. 2 Bµi 7. H·y khoanh trßn ch÷ c¸i ®øng tríc kÕt qu¶ ®óng. A 9 4 a, B A. 6,5 ; C §é dµi ®êng cao AH b»ng : H B.6 ; C. 5 b, §é dµi c¹nh AC b»ng A. 13; B. 13 ; C 3 13 C Bµi tËp vÒ nhµ Bµi 1: Cho h×nh vÏ: TÝnh kho¶ng c¸ch AB Hd Híng dÈn häc sinh +) XÐt BHC vu«ng c©n t¹i H HB =HC ( t/c tam gi¸c c©n) mµ HC = 20 m Suy ra HB = 20 m +) XÐt AHC vu«ng t¹i H cã HC = 20m; CAH = 300 Suy ra AH =HC. CotgCAH= 20.cotg 300 =20. 3 VËy AB = AH - HB =20. 3 - 20 =20.  3  1 14,641 (m) Bµi 2 Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A, ®êng cao AH. BiÕt AB = 20; AC = 15 . a) TÝnh c¹nh huyÒn BC b) TÝnh BH, HC, AH *Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Buæi 7: TiÕt 13-14 Ngµy d¹y: 08/12/........... LuyÖn tËp vÒ rót gän biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai I Môc tiªu - LuyÖn tËp cho häc sinh c¸c phÐp tÝnh, c¸c phÐp biÕn ®æi vÒ c¨n bËc hai. - Thµnh th¹o biÕn ®æi rót gän biÓu thøc chøc c¨n thøc bËc hai tr×nh bµy bµi khoa häc. - VËn dông c¸c phÐp biÕn ®æi CBH vµo thùc hiÖn rót gän biÓu thøc II Néi dung Bµi 1: Rót gän biÓu thøc: Q  x  1  x1  2 x 2 2 x 2 2 ( víi x > 0; x 1) x1 Híng dÈn häc sinh Ta cã: Q  x  1  2 x 2   2  x 1 x1 2    2. x  1 2. x  1 x1 x1  2 x 2   x  1 2.  x  1 .  x 1  2   x  1 2.   x1 .  x 1  VËy biÓu thøc Q    x 2  2. 2 x 2  x 1 x 1  x  2 x  1  2 x  2 2. 2( x  1) 2.   x1 .  2 x1  x 1   x1 .   x 1 1 x 1 1 x 1 Bµi 2  1  Rót gän biÓu thøc: A   x 3 1   1   .1  ( víi x > 0; x 9) x 3  x Híng dÈn häc sinh 1  1   3   . 1   x 3  x  Ta cã: A   x 3  1.           x  3  .   x  3 . x  3   x  3  1.  Bµi 3 M (   x 3 .   x 3 . VËy A  x 3   6   . x  3   x. x  3 x  x  3    6   x  3    x     x 3   x  3 .  x  x  3      6 x.  x 3  Cho biÓu thøc: 3 a 3a   a  ab  b a a  b b 1 a b ): (a  1)( a  b ) 2a  2 ab  2b a, Rót gän b, T×m nh÷ng gi¸ trÞ cña a ®Ó M nguyªn Gi¶i 2 a, Rót gän : M= a 1 b, §Ó M nguyªn th× a-1 ph¶i lµ íc cña 2 a - 1 = 1 => a = 2 a - 1 = -1 => a = 0 ( lo¹i ) a - 1 = 2 => a = 3 a - 1 = -2 => a = -1 ( lo¹i ) VËy M nguyªn khi a = 2 hoÆc a = 3 1 1 1 a 1  Bµi 4 Cho biÓu thøc: A  a1 T×m gi¸ trÞ nguyªn cña a ®Ó A nguyªn Gi¶i A a  1  ( a  1) a 1  a 1 2 1 1  1 a1 a1 a1 §Ó A nguyªn th× a - 1 lµ íc cña 2 Tæng qu¸t : §Ó gi¶i to¸n t×m ®iÒu kiÖn ®Ó biÓu thøc nguyªn ta lµm theo c¸c bíc sau: Bíc 1: §Æt ®iÒu kiÖn Bíc 2: Rót gän vÒ d¹ng f (x) a hay a f (x) NÕu f ( x ) th× f(x) lµ béi cña a a NÕu a f (x ) th× f(x) lµ íc cña a Bíc 3: C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn lo¹i nh÷ng gi¸ trÞ ngo¹i lai D¹ng: To¸n tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc chøa c¨n nhiÒu tÇng. VÝ dô : TÝnh A  6  2 2  12  18  128 Ta cã : 18  128  4  8 2  2  (4  2 )  4  2 4  2 2 2  12  4  2  2 12  4  3  2 3  1  ( 3  1) 2  3  1 A  6  2( 3  1)  6  2 3  2  4  2 3  3  2 3  1  ( 3  1) 2  3  1 *Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Buæi 8: TiÕt 15-16 Ngµy d¹y: 15/12/........... §êng kÝnh vµ d©y cña ®êng trßn I Môc tiªu - Còng cè kiÕn thøc vÒ ®êng trßn, ®êng kÝnh vµ mèi liªn hÖ gi÷a ®êng kÝnh vµ d©y cña ®êng trßn - RÌn kû n¨ng vËn dông vµ lËp lu©n trong gi¶i bµi to¸n h×nh häc II Néi dung 1. §Þnh nghÜa ®êng trßn: Ñöôøng troøn taâm O baùn kính R (R > 0). Kí hieäu (O,R) laø hình goàm caùc ñieåm caùch ñieåm O moät khoaûng baèng R . 2. C¸c c¸ch x¸c ®Þnh 1 ®êng trßn: Cã 3 c¸ch x¸c ®Þnh 1 ®êng trßn lµ: +) C¸ch 1: BiÕt t©m O vµ b¸n kÝnh R th× x¸c ®Þnh (O; R) AB +) C¸ch 2: Mét ®o¹n th¼ng AB th× x¸c ®Þnh  O;  víi O lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng  2  AB +) C¸ch 3: Qua 3 ®iÓm kh«ng th¼ng hµng th× x¸c ®Þnh 1 vµ chØ 1 ®êng trßn (O;R) Bµi 1 Chøng minh r»ng: Trong tam gi¸c vu«ng ®êng trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn b»ng nöa ®é dµi c¹nh huyÒn. GT: Cho ABC (A=900) MB = MC = KL: AM = 1 BC 2 1 BC 2 Híng dÈn häc sinh +) KÎ MK  AB  MK // AC +) XÐt ABC cã MB = MC = 1 BC (gt) 2  AK = KB MK // AC (gt) +) XÐt ABM cã MK  AB; AK = KB  ABM c©n t¹i M 1 1 1  AM = MB = BC mµ MB = MC = BC  AM = MB = MC = BC 2 2 2 Bµi 2 Tø gi¸c ABCD cã B=D=90 . a) Chøng minh r»ng 4 ®iÓm A, B, C, D cïng n»m trªn 1 ®êng trßn. b) So s¸nh ®é dµi AC vµ BD. NÕu AC = BD th× tø gi¸c ABCD lµ h×nh g× ? Híng dÈn häc sinh 0 1 a) Gäi O lµ trung ®iÓm cña AC  OA = OC = AC (1) 2 +) XÐt ABC vu«ng t¹i B cã OA = OC  OB lµ ®êng trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn AC 1 (2) AC 2 +) XÐt ADC vu«ng t¹i D cã OA = OC  OD lµ ®êng trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn AC 1  OD = AC (3) 2 1 Tõ (1) (2), vµ (3)  OA = OB = OC = OD = AC 2 AC  VËy 4 ®iÓm A, B, C, D cïng thuéc 1 ®êng trßn  O;  2    OB = AC  b) NÕu AC = BD  AC, BD lµ c¸c ®êng kÝnh cña ®êng trßn  O;    ABC=BCD=CDA=DAB=90  Tø gi¸c ABCD lµ h×nh ch÷ nhËt. 2  0 Bµi 3 Cho ABC cã 3 gãc nhän. C¸c ®êng cao AD; BE; CK c¾t nhau t¹i H CMR: a) 4 ®iÓm B; C; E; K cïng n»m trªn 1 ®êng trßn. H·y x¸c ®Þnh t©m vµ b¸n kÝnh cña ®êng trßn ®ã. b) 4 ®iÓm A; B; E; D cïng n»m trªn 1 ®êng trßn. Híng dÈn häc sinh BC a) Gäi O1 lµ trung ®iÓm cña BC  BO1 = CO1= 2 +) XÐt BEC vu«ng t¹i E (AC  BE)  EO1 lµ ®êng trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn BC BC (1) 2 +) XÐt BKC vu«ng t¹i K (AB  CK)  KO1 lµ ®êng trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn BC BC  KO1 = BO1 = CO1= (2) 2 BC Tõ (1); (2)  KO1 = EO1 = BO1 = CO1= 2  EO1 = BO1 = CO1= VËy 4 ®iÓm 4 ®iÓm B; C; E; K cïng n»m trªn 1 ®êng trßn t©m O1 vµ b¸n kÝnh BC . 2 b) Gäi O2 lµ trung ®iÓm cña AB ta còng chøng minh t¬ng tù 4 ®iÓm A; B; E; D cïng n»m trªn 1 ®êng trßn t©m O2 vµ b¸n kÝnh AB . 2 *Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Buæi 9 Ngµy d¹y: 23/12/2010 TiÕt 17-18 Rót gän biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai Bµi tËp cã liªn quan I Môc tiªu - LuyÖn tËp cho häc sinh c¸c phÐp tÝnh, c¸c phÐp biÕn ®æi vÒ c¨n bËc hai. - Thµnh th¹o biÕn ®æi rót gän biÓu thøc chøc c¨n thøc bËc hai tr×nh bµy bµi khoa häc. - VËn dông c¸c phÐp biÕn ®æi CBH vµo thùc hiÖn rót gän biÓu thøc - RÌn kü n¨ng gi¶i mét sè d¹ng to¸n cã liªn quan ®Õn rót gän biÓu thøc chøa c¨n thøc bËc hai. II Néi dung Bµi 1 Cho biÓu thøc: 1   1 1  1  1 A     :  1 x 1 x  1 x 1 x  1 x a. Rót gän A. b. Víi gi¸ trÞ nµo cña x th× A nhá nhÊt. Híng dÈn häc sinh a. Rót gän ®îc: 1 x 1  x  b. A nhá nhÊt nÕu mÉu x 1  x  lµ lín nhÊt 2 x K ta cã K(1- K) = -K + K -(K2- K) = -(K2 - 2K/2 +1/4 -1/4) = -[(K-1/4)2 - 1/4] MÉu nµy lín nhÊt khi: -[(K-1/4)2- 1/4] lµ nhá nhÊt Vµ nã nhá nhÊt khi: K= 1/4 Hay x 1 / 4  x 1 / 2 =>A nhá nhÊt =4 Bµi 2 Cho biÓu thøc: Gäi M 15 x  11 x2 x  3  3 x  2 2 x 3  1 x x 3 a, Rót gän b, T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña M vµ gi¸ trÞ t¬ng øng cña x Bµi 3 T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña biÓu thøc x2 M 4 x  x2 1 Híng dÈn häc sinh Ta nhËn thÊy x = 0 => M = 0. VËy M lín nhÊt x≠ 0. Chia c¶ tö vµ mÉu cho x2 1 VËy M lín nhÊt khi mÉu nhá nhÊt 1 x2  2 1 x MÉu nhá nhÊt khi x 2  12 nhá nhÊt x 1 1 2 2 x  2  0 VËy x  2 nhá nhÊt x =1 x x M VËy Bµi 4 M 1 1  2 1 3 T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña biÓu thøc : Y x2 x 1 x 2 x1 Híng dÈn häc sinh Y  x  1  2 x  1 1      x  1 1  1  x  1 1 2  x  1  2 x  1 1 ( x  1  1) 2  ( x  1  1) 2  x 1 BiÕt r»ng |A| + |B| ≥|A + B| (1  x  1) 2
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan