PHIẾU MIÊU TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI
1.TÊN HỒ SƠ:
TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC
BÀI 9: TÁC ĐỘNG CÚA NGOẠI LỰC ĐẾN ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI
ĐẤT
2.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp học sinh hiểu được:
- Khái niệm về ngoại lực và nguyên nhân sinh ra các tác nhân ngoại lực.
- Các tác động của ngoại lực đã làm biến đổi địa hình qua các quá trình phong
hóa.Phân biệt được các quá trình phong hóa lý học,hóa học và phong hóa sinh
học.
-Tác động của quá trình phong hóa đến địa hình bề mặt trái đất thong qua các
hình ảnh,hình vẽ v..v..Từ đó đưa ra các nhận xét,đánh giá.
- Hiểu được một số thiên tai do tác động của ngoại lực gây ra
3. ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC:
- Học sinh lớp 10 – Trường THPT Hoàng Cầu
4. Ý NGHĨA CỦA BÀI HỌC:
- Giúp học sinh có kiến thức sâu về bài học dựa trên kiến thức tổng hợp lien
môn hóa học,vật lý,sinh học,giáo dục công dân...để lý guiari được các hiện
tượng tự nhiên,có ý thức bảo vệ môi trường sống con người.
- Nâng cao tư duy tổng,vận dụng kiến thức cho học sinh,đáp ứng đào tạo con
người mới.
5. THIẾT BỊ DẠY HỌC,HỌC LIỆU:
PHỤ LỤC 2 | Trang
1
- Máy tính,máy chiếu,tranh ảnh minh họa
- Bản đồ tự nhiên thế giới
- Phiếu học tập
6. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
a) Lời vào bài
- Để tạo nên địa hình bề mặt trái đất,ngoài tác động của nội lực còn có sự tác
động của nội lực còn có sự tác động của ngoại lực. Ngoại lực là gì ? .Ngoại lực
khác nội lực ở điểm nào? Để tìm hiểu cụ thể vấn đề đó,cô cùng các con cùng
tìm hiểu bài học ngày hôm nay : Bài 9 – Tác động của ngoại lực lên địa hình bề
mặt trái đất ( Tiết 1).
PHƯƠNG PHÁP
- Phương Pháp dự án :
NỘI DUNG BÀI HỌC
I- NGOẠI LỰC :
TÍCH HỢP LIÊN MÔN
HĐ1 : Tìm hiểu ngoại
- Khái niệm :
Gv tích hợp kiến thức
lực.Học sinh quan sát
- Ngoai lực là những lực
môn vật lý :
tranh ảnh về sự tác
gây ra bên ngoài trái đất
- Hoạt động của
động của
gió,mưa,nước chảy…đã
gió,mưa,nước chảy…
sinh ra nguồn năng lượng
Kết hợp mục I (SGK)
- Nguyên nhân :
tác động lên bề mặt trái
cho biết khái niệm
- Do nguồn năng lượng
đất. Ngoại lực sinh ra do
ngoại lực và nguyên
bức xạ mặt trời.
những nguồn năng lượng
nhân sinh ra ngoại
ở bên ngoài trái đất.
lực.Cho ví dụ :
- Học sinh trình bày
câu hỏi được giao.
- GV Nhận xét,chốt
kiến thức.
VÍ DỤ : Tác động của
PHỤ LỤC 2 | Trang
2
mưa gây ra xói mòn
trên các sườn
núi,những dòng sông
vận chuyển hù sa tạo
nên những đồng bằng.
II- TÁC ĐỘNG CỦA
NGOẠI LỰC :
1. Quá trình phong hóa :
Gv tích hợp kiến thức
môn vật lý:
+ GV giải thích hiện
tượng khi có sự thay đổi
HĐ2 : Cặp/nhóm (4
a) Phong hóa lý học.
đột ngột của nhiệt độ tại
nhóm)
- Khái niệm: Là sự phá
sao đá lại vỡ ra? - Vì cái
* Bước 1 : Học sinh
hủy đá thành các khối vụn
khoáng vật cấu tạo đá có
dựa vào kiến thức đã
có kích thước khác
hệ số dãn nở khác
học,đọc mục a trong
nhau,không làm biến đổi
nhau,nhiệt dung khác
SGK và quan sát hình
màu sắc,thành phần hóa
nhau.Khi thay đổi nhiệt
9.1 và các tranh ảnh
học của chúng.
độ,chúng dãn nở,co rút
tìm hiểu về phong hóa
khác nhau.Làm cho đá bị
lí học :
- Kết quả: Đá nứt vỡ,thay
phá hủy,nứt vỡ.
- Các loại đá có cấu
đổi thành phần hóa học.
- Tại sao ở hoang mạc
trúc đồng nhất không ?
,phong hóa lý học lại phát
- Tính chất của các loại - Nguyên nhân: Do thay
triển ?. Vì ở hoang mạc
đá ra sao ?
đổi nhiệt độ đột ngột,sự
có sự thay đổi nhiệt độ
- Khi có sự thay đổi
đóng băng,tác động của
giữa ngày và đêm rất lớn.
đột ngột của nhiệt
sinh vật.
Bề mặt đất vào ban ngày
độ,tại sao đá lại vỡ ra ?
rất nóng,ban đêm tỏa
PHỤ LỤC 2 | Trang
3
- Sự lớn lên của rễ cây
nhiệt và nguội lạnh nhanh
có ảnh hưởng như thế
làm cho đá bị phá hủy về
nào đến đá ?
mặt cơ học.
- Tại sao ở hoang mạc
phong hóa lý học lại
phát triển ?
- Nhận xét và rút ra
khái niệm phong hóa
Hình 9.1 – Đá nứt vỡ do
nhiệt độ thay đổi đột ngột.
lý học.
- BƯỚC 2 : Đại diện
từng nhóm HS trình
bày kết quả vào phiếu
học tập.Cả lớp bổ sung
góp ý.
+ GV kết luận về quá
trình phong hóa lý học:
- Cường độ của quá
trình phong hóa lý học
tùy vào điều kiện khí
hậu,tính chất và cấu
trúc của đá…
HĐ3 : Cá nhân/Nhóm
GV thuyết giảng và
phát vấn :
PHỤ LỤC 2 | Trang
4
- Các đá và khoáng vật b) Phong hóa hóa học:
GV tích hợp kiến thức
có thành phần hóa học
- Khái niệm: Là quá trình
môn hóa học để nêu một
khác nhau. Các con
phá hủy đá và khoáng
số công thức hóa học của
hãy xem tranh ảnh trên vật,chủ yếu làm biến đổi
một số loại khoáng vật
bảng và băng hình về
thành phần,tính chất hóa
tạo đá.Ví dụ:
một số dạng địa hình
học của đá và khoáng vật.
- Thạch anh: SiO2
do phong hóa hóa học
- Hê matit: FeO3
tạo thành để dựa vào
- Silisat: H2SiO3,H4SiO4
những kênh hình đó và
-Không khí,nước và
kết hợp nội dung SGK
những chất khoáng hòa
để trả lời các câu hỏi :
tan trong nước … tác
- Dựa vào kiến thức
động vào đá và khoáng
hóa học để nêu một vài
vật,xảy ra các phản ứng
phản ứng hóa học sẽ
hóa học khác nhau như:
xảy ra với một số
Oxi hóa,hòa tan,… Các
khoáng vật ?
khoáng vật bị sự tác động
- Nêu ví dụ về tác
đó không còn duy trì
động của nước làm
dạng tinh thể của mình
biến đổi thành phần
- Kết quả: Đá và khoáng
mà bị phá hủy,chuyển
hóa học của đá và
vật bị phá hủy,biến đổi
trạng thái,dần dần trở
khoáng vật tạo nên
thành phần,tính chất hóa
thành khối đất vụn bở.
dạng địa hình caxto
học.
độc đáo ở nước ta ?
- Học sinh trình
bày,GV giúp học sinh
chuẩn kiến thức.
GV tích hợp kiến thức
+ GV kết luận :
môn hóa học,môn sinh
- Trong điều kiện khí
học để giải thích hình 9.3
hậu ẩm ướt,phong hóa
SGK.
PHỤ LỤC 2 | Trang
5
hóa học phát triển.Vì
-Sự lớn lên của rễ cây,tạo
vậy,ở miền nhiệt đới
sức ép vào vách,khe nứt
ẩm ,xích đạo thì quá
làm vỡ đá.
trình phong hóa hóa
- Sinh vật bài tiết ra khí
học diễn ra mạnh mẽ.
CO2,Axit hữu cơ cùng
- VD : Động Phong
phá hủy về mặt hóa học.
Nha (Quảng Bình).
Hình 9.2 ; Hang động –
kết quả của sự hòa tan đá
vôi do nước.
- Nguyên nhân: Do tác
động của
chất,khí,nước,những chất
khoáng hòa tan trong
nước,các chất do sinh vật
bài tiết …
PHỤ LỤC 2 | Trang
6
- HĐ4: Cá nhân,cả lớp
- GV thuyết giảng và
phát vấn:
+ Dựa vào hình 9.3
trong SGK kết hợp với
kiến thức hóa học,sinh
học để nên tác động
c) Phong hóa sinh học
của sinh vật đến đá và
khoáng vật bằng con
- Khái niệm: Là sự phá
đường cơ giới và hóa
hủy đá và khoáng vật dưới
học ?
tác động của sinh vật: Vi
khuẩn,nấm,rễ cây
+ Vì sao rễ cây có thể
làm cho đá bị phá hủy
- Nguyên nhân: Do sự lớn
(hình 9.3) ?
lên của rễ cây,sự bài tiết
=> Học sinh lên bảng
của sinh vật.
trình bày>GV chuẩn
kiến thức.
Hỏi: Từ những kiến
thức về 3 kiểu phong
hóa,kết hợp đọc phần
đầu mục II.1 (SGK)
em hãy cho biết:
- Quá trình phong hóa
PHỤ LỤC 2 | Trang
7
là gì ?
Hình 9.3: Rễ cây làm cho
các lớp đá rạn nứt.
- Có mấy loại phong
hóa ?
- Kết quả: Đá bị phá hủy
về mặt cơ giới,hóa học.
- Giáo viên thuyết
GV tích hợp kiến thức
giảng,HS nhận thức
môn GDCD – giáo dục ý
được:
thức bảo vệ môi trường
Quá trình chuẩn bị cho
cho học sinh:
sự chuyển đổi vật
- Nhiều hoạt động kinh tế
PHỤ LỤC 2 | Trang
8
liệu,là bước đầu của
của con người có tác
quá trình ngoại lực
động phá hủy đá: Hoạt
,làm biến đổi đá.
động khai thác đá,
- Quá trình phong hóa
mỏ,khoan nghiên cứu tự
diễn ra thường xuyên
nhiên,thăm dò tài
trên bề mặt trái đất với
nguyên.Các hoạt động
những cường độ khác
kinh tế này phải luôn gắn
nhau ở các khu vực tự
liền với ý thức bảo vệ
nhiên. Trong thực
môi trường bền vững để
tế,các quá trình phong
giảm thiểu tác hại của
hóa diễn ra đồng
thiên tai đến sản xuất và
thời.Tuy nhiên,tùy vào
đời sống con người.
điều kiện khí hậu,tính
bền vững của đá … có
thể có kiểu phong hóa
này trội hơn kiểu
phong hóa kia.
PHỤ LỤC 2 | Trang
9
CỦNG CỐ - LUYỆN TẬP:
- Trả lời câu hỏi ( Câu 1,3 – Trang 34 SGK ) và lập bảng so sánh các quá trình
phong hóa.
DẶN DÒ:
- Học sinh ôn tập bài học ( Tiết 1)
- Chuẩn bị Bài 9 ( Tiết 2)
PHỤ LỤC 2 | Trang
10
- Xem thêm -