Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Ngày soạn 19/8/2013
Tiết 1: BÀI TẬP ĐỊNH LUẬT CULÔNG
I.MỤC TIÊU
- Nắm và vận dụng được định luật Culong để giải thích và giải được các bài tập về tương tác điện
- Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận
II.CHUẨN BỊ
1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về tương tác định
2/ Học sinh: Nắm kĩ nội dung của bài định luật Culong
III.LÊN LỚP
1.Ổn định lớp
2.Tiến trình bài giảng
Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi
1/ Xác định các đại lượng liên quan đến lực tương tác: Áp dụng công thức F =
- Phương: Trùng với đường thẳng nối giữa hai điện tích điểm ấy
- Chiều: Hướng vào nhau nếu hay điện tích trái dấu, hướng ra xa nếu hai điện tích cùng dấu
* Lực tương tác tổng hợp tổng hợp: F F12 F22 2 F1 F2 . cos( F 1 ; F 2 )
2/ Cân bằng điện tích: Xét 2 điện tích điểm q1 và q2 đặt tại A và B tác dụng lên điện tích q0 thì
q1 q 0
q 2 q0
r
q
k
F01 F02 0 <=> F01 F02 Độ lớn: F10 = F20 <=> k
<=> 1 1 (1)
2
2
r2
q2
r1
r2
- Nếu q1 và q2 cùng dấu thì vị trí đặt q0 trong đoạn q1 và q2: r1 + r2 = AB (2)
Từ (1) và (2) => Vị trí đặt điện tích q0
- Nếu q1 và q2 trái dấu thì vị trí đặt q0 ngoài đoạn AB và gần về phía điện tích có độ lớn nhỏ hơn
+ Nếu |q1| > |q2| thì: r1 – r2 = AB (3). Từ (1) và (3) suy ra vị trí đặt q0
+ Nếu |q1| < |q2| thì: r2 – r1 = AB (4). Từ (1) và (4) suy ra vị trí đặt q0
Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
YC HS Giaûi thích löïa
HS Giaûi thích löïa choïn các câu
choïn các câu TN trong TN trong phiếu học tập.
HS theo doõi vaø naém caùch laäp
phiếu học tập
Hướng dẫn
luaän
Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäptự luận
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
- Hãy xác định vị trí đặt q3
HS xác định vị trí các điểm
Bài tập tự luận :
tại C ở đâu? Vì sao?
- Vì CA + CB = AB => C nằm
2/ Hai điện tích điểm q1 = 8.10-8 C,q2 =
trên phương AB và như hình
-8.10-8C đặt tại hai điểm A, B trong
- Điện tích q3 chịu tác dụng
không khí AB = 6cm. Tính lực tác
của những lực nào? Và do
- Điện tích q3 do các điện tích q1 dụng lên q3 = 8.10-8 C trong các trường
uu
v uu
v
điện tích nào gây ra?
hợp sau:
và q2 tác dụng lên là F1 ; F2
uu
r
- Đặc điểm của lực điện
a/ CA = 4cm, CB = 2cm
- F1 có:
trường như thế nào?
b/ CA = 4cm , CB = 10cm
+ Điểm đặt tại C
- CT tính độ lớn của lực
c/ CA = 8cm; CB = 10cm
+
Phương
AC,
chiều
A
→
C
điện trường ?
q .q
a/ Các lực do q1, q2 tác dụng lên q3 là
uu
v uu
v
+ Độ lớn: F1 k . 1 23
F1 ; F2 có phương, chiều như hình:
AC
uu
r
q3
- Học sinh trả lời F2 …..
A
B
- Lực tổng hợp tác dụng lên
ur uu
r uur
q
- Lực tổng hợp: F F1 F2
q3 xác định thế nào?
q1
2
C
F
1
Trường THPT NCT
ur
- Cách tính lực tổng hợp F
?
- Độ lớn của F xác định thế
nào?
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
- Tính hợp lực theo quy tắc hình
bình u
hành
u
r
- Vì F1 cùng phương, chiều với
uu
r
F2 => F = F1 + F2 = 0,18 N
Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà
HOẠT ĐỘNG CỦA G.V
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm
q1.q3
= 36.10-3N
2
AC
q .q
F2 k . 2 23 = 144.10-3N
BC
ur uu
r uur
- Lực tổng hợp: F F1 F2
uu
r
uu
r
Vì F1 cùng phương, chiều với F2
=> F = F1 + F2 = 0,18 N
- Độ lớn: F1 k .
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm :
1/ Chất nào sau đây không có hằng số điện môi?
A. Sắt
B. nước nguyên chất
C. giấy
D. thủy tinh
2/ Hai quả cầu nhỏ tích điện có điện tích lần lượt là q1 và q2 tác dụng với nhau một lực bằng F trong
chân không. Nhúng hệ thống vào chất lỏng có hằng số điện môi 9 . Để lực tác dụng giữa hai quả
cầu vẫn bằng F thì khoảng cách giữa chúng phải bằng:
A. giảm 3 lần
B. tăng 9 lần
C. giảm 9 lần
D. tăng 3 lần
3/ Hai điện tích điểm trong chân không cách nhau 4cm đẩy nhau một lức F = 10N. Để lực đẩy giữa
chúng là 2,5N thì khoảng cách giữa chúng là:
A. 1cm
B. 4cm
C. 8cm
D. không tính được
RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY :
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Ngày soạn 26/8/2013
Tiết 2: BÀI TẬP ĐIỆN TRƯỜNG. CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG( T1 )
I.MỤC TIÊU
- Vận dụng được các công thức xác định lực điện trong điện trường đều và xác định điện trường do điện tích
điểm gây ra
- Giải được một số dạng toán của điện trường: Tìm điện trường tổng hợp, xác định vị trí cường độ điện
trường bằng 0
- Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận cho học sinh
II.CHUẨN BỊ
1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về xác định lực và cường độ điện trường tổng hợp
2/ Học sinh: Ôn lại cưởng độ điện trường và các công thức lượng giác
II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi
1/Lực điện trường tác dụng lên một điện tích điểm có độ lớn:
F = q.E (E: cường độ điện trường tại điểm đặt q )
2/ Cường độ điện trường tạo bởi một điện tích:
q
q
r
E
M
EM
M
M
r
-
Điểm đặt: tại điểm đang xét
Phương: đường thẳng nối điện tích điểm với điểm đang xét
Chiều: + Hướng ra xa q nếu q > 0
+ Hướng về phía q nếu q < 0
3/ Nguyên lý chồng chất điện trường: Điện trường tổng hợp E : E E1 E 2 ....
Tổng hợp hai vecto: E E1 E 2 . Độ lớn: E E12 E 22 2 E1 .E 2 cos( E1 ; E 2 )
Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm
Hoaït ñoäng cuûa
Hoaït ñoäng cuûa
Noäi dung cô baûn
giaùo vieân
hoïc sinh
Giaûi thích löïa
HS tự giải câu 1/ Độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm được xác định
2 ( BT định bởi:
choïn.
A. đường sức điện
B. độ lớn điện tích thử
Giaûi thích löïa lượng )
C. cường độ điện trường
D. hằng số điện môi
choïn.
2/ Một điện tích điểm q = 5.10-9C, đặt tại điểm M trong điện
trường, chịu tác dụng của một lức điện F = 3.10-4N. Biết 2 điện
tích đặt trong chân không, cường độ điện trường tại M bằng:
A. 6.104V/m B. 3.104 V/m C. 5/3.104 V/m D. 15.104 V/m
Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp
Hoaït ñoäng cuûa giaùo
vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc
sinh
Câu hỏi ?
- Ta dung cách nào
xác định lực tương tác
giữa hai điện tích?
Xác định cường độ
điện trường:
Noäi dung cô baûn
HS trả lời :
Ta dùng ĐL Coulomb :
qq
F k 1 2 2 và thực hiện phép
r
tính
2/ Xác định cường độ điện
trường
Hai điện tích điểm q1 = 4.10-8C và q2 = - 4.10-8C
nằm cố định tại hai điểm AB cách nhau 20 cm
trong chân không.
1/ Tính lực tương tác giữa 2 điện tích.
2/ Tính cường độ điện trường tại:
a/ điểm M là trung điểm của AB.
b/ điểm N cách A 10cm, cách B 30 cm.
3
Trường THPT NCT
- Xác định vị trí M ?
- Cường độ điện
trường tại M do
những điện tích nào
gây ra? Phương,
chiều và độ lớn của
các vecto cường độ
điện trường đó?
- Cường độ điện
trường tổng hợp xác
định như thế nào?
( có thể gợi ỳ : nguyên
lý chồng chất )
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
a/ M trung điệm AB:
MA = MB = 10cm = 10.10-2 m
- Cường độ điện trường tại M
do
uu
rq1 và q2 gây ra là:
E1 có:
+ Phương: đường thẳng AB
+ Chiều: M → B
+ Độ lớn:
q
E1 k 1 2 36.103 (V / m)
uur MA
E2 có:
+ Phương: đường thẳng AB
+ Chiều: M → B
+ Độ lớn:
q
E2 k 2 2 36.103 (V / m)
MB
- Cường độ điện trường tổng
hợp:
Điện trường tổng hợp E :
E E1 E 2 ....
HS thực hiện các câu còn lại
- Yêu cầu học sinh lên
bảng thực hiện ?
GV hướng dẩn vẽ hình
các trường hợp tam
giác
Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà
HOẠT ĐỘNG CỦA G.V
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm :
c/ điểm I cách A 16cm, cách B 12 cm.
d/ điểm J nằm trên đường trung trực của AB
cách AB một đoạn 10 3 cm
Lực tương tác giữa 2 điện tích:
F k
q1.q2
.r
2
9.10 .
9
4.108.(4.108 )
0, 2
2
36.10 5 ( N ) 2/
Cường độ điện trường tại M:
r
r
a/ Vectơ cđđt E1M ; E2 M do điện tích q1; q2 gây ra
tại M có:
- Điểm đặt: Tại M.
- Phương, chiều: như hình vẽ :
q1
M
- Độ lớn:
E1M E2 M k
q
.r
9.10 .
9
2
r
Er1M
E2M
4.108
0,1
2
q2
36.103 (V / m) -
Vectơ cường độ điện trường tổng hợp:
r r
r
r
r
E E1M E2 M Vì E1M Z Z E2 M
nên ta có E = E1M + E2M = 72.103 (V / m)
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY :
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
4
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Ngày soạn 3/9/2013
Tiết 3: BÀI TẬP ĐIỆN TRƯỜNG. CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG( T2 )
I.MỤC TIÊU
- Vận dụng được các công thức xác định lực điện trong điện trường đều và xác định điện trường do điện tích
điểm gây ra
- Giải được một số dạng toán của điện trường: Tìm điện trường tổng hợp, xác định vị trí cường độ điện
trường bằng 0
- Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận cho học sinh
II.CHUẨN BỊ
1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về xác định lực và cường độ điện trường tổng hợp
2/ Học sinh: Ôn lại cưởng độ điện trường và các công thức lượng giác
II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt): toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi (CT như tiết 2)
Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm
Hoaït ñoäng cuûa giaùo Hoaït ñoäng cuûa
Noäi dung cô baûn
vieân
hoïc sinh
1/ Một điện tích q = 5.10-9C đặt tại một điệm M trong điện
GV hướng dẫn HS HS tự giải
-4
( BT định lượng ) trường , chịu tác dụng của một lực F = 3.10 N. cường độ điện
tự giải, nhận xét.
trường tại M là:
A. 6.104 V/m
B. 3.104 V/m
C. 5/3.104 V/m
4
D. 15.10 V/m
2/ Cho hai điện tích q1 = 9.10-7 C và q2 = -10-7C đặt cố định và
cách nhau đoạn 20cm. Vị trí có cường độ điện trường gây ra bởi
hệ bằng không:
A. cách q1 10cm và q2 10cm
B. Cách q1 20cm và q2 20cm
C. cách q1 10cm và q2 30cm
D. cách q1 30cm và q2 10 cm
Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp
Hoaït ñoäng cuûa giaùo
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
vieân
GV đọc đề, HS ghi vào
vở, GV tóm tắt lên bảng
- Cường độ điện trường - Cường độ điện trường tại I
tại I do những điện tích
do q1 và q2 gây ra là E1 và
nào gây ra?
E 2 có điểm đặt tại I và có
- Hãy xác định phương, phương chiều và độ lớn ( Học
chiều và độ lớn của các sinh lên bảng thực hiện)
điện tích đó?
- Gọi học sinh lên bảng
thực hiện
- Cường độ điện trường
tổng hợp tại I xác định
thế nào?
+ Xác định phương,
chiều của cường độ điện
trường tổng hợp?
+ Độ lớn của E tổng
- Học sinh trả lời và lên bảng
thực hiện
Noäi dung cô baûn
Bài Tập 1 :
Tại hai điểm A và B đặt hai điện tích điểm
q1 = 20 C và q2 = -10 C cách nhau 40 cm
trong chân không.
a) Tính cường độ điện trường tổng hợp tại
trung điểm AB.
b) Tìm vị trí cường độ điện trường gây bởi
hai điện tích bằng 0 ? 1/ Tính lực tương tác
giữa 2 điện tích.
ur
ur
Gọi E1 và E 2 vecto là cường độ điện trường
do q1 và q2 gây ra tại trung điểm A, B.
- Điểm đặt : tại I
- Phương, chiều : như hình vẽ
q1
A
E1 k
E2 k
q1
IA 2
q2
IB 2
q2
E2
I
E1
- Độ lớn :
5
E
B
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
ur
- Gọi E là vecto cường độ điện trường tổng
uu
r ur ur
hợp tại I : E E 1 E 2
Vậy : E = E1 + E2 = 6,75.106 V/m.
ur r
b) Gọi C là điểm có cddt tổng hợp E c 0
uur uur
hợp xác định thế nào?
Gọi C là điểm có cddt
tổng hợp bằng 0
- Nêu cách xác định vị
trí của M khi vecto
CĐĐT tại đó bằng 0 ?
- Yêu cầu học sinh lên
bảng thực hiện?
E1/ , E / 2 là vecto cddt do q1 và q2 gây ra tại C.
uur uur uuu
r r
uur
uuu
r
Có : E / E1/ E2 / 0 � E1/ E2 /
Do q1 > |q2| nên C nằm gần q2
HS nhắc lại
- E1'' và E 2' cùng phương,
ngược chiều
=> C nằm trên đường thẳng
AB
- Vì q1 và q2 trái dấu nên C
nằm ngoài AB và vì |q1| > |q2|
nên C nằm gần q2
E1/ E2 / � K
- Học sinh lên bảng thực hiện
q
�40 x �
40 x
� 1 �
� x 96,6 cm
�� 2
q2
x
� x �
x
Đặt CB = x � AC 40 x , có :
q1
A
q2
q1
40 x
2
k
C
r / r/
E2 E1
q2
B x2
2
r
E2
M
r
E1
q
GV hướng dẫn HS vẽ
A
d
d
1
hình các vecto, HS thực
hiện phần còn lại.
Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà
HOẠT ĐỘNG CỦA G.V
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm
Bài Tập 2 :
Hai điện tích điểm q1 = 1.10-8 C và q2 = -1.108
C đặt tại hai điểm A và B cách nhau một
khoảng 2d = 6cm. Điểm M nằm trên đường
trung trực AB, cách AB một khoảng 3 cm.
a) Tính cường độ điện trường tổng hợp tại
M.
b) Tính lực điện trường tác dụng lên điện
tích q = 2.10-9 C đặt tại M.
r
E
q
2
B
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm :
RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY :
Ngày soạn 9/9/2013
6
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Tiết 4: BÀI TẬP CÔNG CỦA LỰC ĐIỆN. HIỆU ĐIỆN THẾ
I.MỤC TIÊU
- Vận dụng được các công thức tính công của lực điện để giải các bài tập về công
- Nắm và vận dụng được các công thức tính hiệu điện thế để giải các bài tập về điện thế và hiệu điện thế
- Rèn luện kĩ năng tính toán và suy luaận của học sinh
II.CHUẨN BỊ
1/ Giáo viên: Một số bài toán về công của lực điện và phương pháp giải
2/ Học sinh: Ôn lại công thức tính công và định lí động năng
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi
- Coâng cuûa löïc ñieän trong ñieän tröông ñeàu : AMN= qFd
- Theá naêng cuûa moät ñieän tích trong ñieän tröôøng : WM = AM �
Theá naêng tæ leä thuaän vôùi q
WM
A
M
- Ñieän theá taïi ñieåm M : VM =
q
q
- Ñaëc ñieåm cuûa ñieän theá : Ñieän theá laø ñaïi löôïng ñaïi soá.
+ Neáu AM > 0 thì VM > 0.
+ Neáu AM < 0 thì VM < 0.
+ Ñieän theá cuûa ñaát vaø moät ñieåm ôû voâ cöïc thöôøng ñöôïc choïn laøm moác ( baèng O)
AMN
- UMN = VM – VN
UMN =
q
AMN
U
- UMN =
= Ed
Hay : E
q
d
Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm
Hoaït ñoäng cuûa giaùo
Hoaït ñoäng cuûa
Noäi dung cô baûn
vieân
hoïc sinh
1/ Một electron bay từ điểm M đến điểm N trong điện trường đều,
GV hướng dẫn HS HS tự giải
( BT định lượng ) giữa hai điểm có hiệu điện thế UMN = 250V. công do lực điện sinh ra
tự giải, nhận xét.
là
A. 6,4.10-19 J B. – 2,5.10-17 J C. 400eV D. – 400eV
2/ Một electron được tăng tốc từ trạng thái đứng yên nhờ hiệu điện
thế U = 50V. Vận tốc cuối mà electron đạt được là:
A. 420 000 m/s B. 4,2.106 m/s
C. 2,1.105 m/s D. 2,1.106 m/s
Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
GV cho HS đọc đề, GV
tóm tắt trên bảng
HS đọc đề và ghi tóm tắt
Cho HS nhắc lại các CT:
- Công của lực điện xác
định thế nào? ( hướng của
E và hướng dịch chuyển)
Công của lực điện:
A = q.E.d
Với d là hình chiếu của E lên
hướng dịch chuyển
Áp dụng định lí động năng:
Wđ 2 Wđ 1 A
- Vận tốc của điện tích khi
Noäi dung cô baûn
Bài Tập 1 :
Hai bản kim loại phẳng song song mang điện tích
trái dấu đặt cách nhau 2cm. Cường độ điện
trường giữa hai bản là E = 3000V/m. Sát bản
mang điện dương, ta đặt một hạt mang điện
dương có khối lượng m = 4,5.10 -6 g và có điện
tích q = 1,5.10-2 C.tính
a) Công của lực điện trường khi hạt mang điện
chuyển động từ bản dương sang bản âm.
b) Vận tốc của hạt mang điện khi nó đập vào bản
âm.
Lược giải
a/ Công của lực điện trường là:
A= qEd = 0,9 J.
b/ Vận tốc của hạt mang điện
- Áp dụng định lý động năng
7
Trường THPT NCT
đập vào bản âm xác định
thế nào?
- Công ABC được tính
thế nào?
+ Tính công trên đoạn
AB ?
+ Tính công trên đoạn
BC ?
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
<=>
1
mv 22 A => v2 = ?
2
A ABC = A
AB
+ A BC
A AB = qEd 1
- Học sinh lên bảng xác định góc
ur
giữa E và hướng dịch chuyển
A BC = qEd 2
- Thực hiện tính toán
v2
2. A
2.0,9
2.10 4 m/s.
9
m
4,5.10
Bài Tập 2 :
Ñieän tích q =4.10 8 C chuyeån trong ñieän tröôøng
ñeàu coù cöôøng ñoä E =100 V/m theo ñöôøng gaáp
khuùc ABC.Ñoaïn AB daøi 20cm vaø vectô ñoä dôøi
0
AB laøm vôùi ñöôøng söùc 1 goùc 30 .Ñoaïn BC daøi
40cm vaø vectô ñoä dôøi BC laøm vôùi caùc ñöôøng söùc
ñieän 1 goùc 120 0 .Tính coâng ABC?
Lược giải
Công của lực điện trường:
+ A = A + A BC
A = qEd 1 ; d = ABcos30 0 = 0,173 m.
A = 0,692.10 6 J
+ A = qEd 2 ; d 2 = BCcos120 0 = -0,2m
A = -0,8.10 6 J.
Vaäy: A = -0,108.10 6 J
Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hiệu điện thế
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Noäi dung cô baûn
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
GV cho HS đọc đề, GV
tóm tắt trên bảng
HS đọc đề và ghi tóm tắt
- Công của điện trường
được tính bằng công thức
nào?
Lưu ý cho HS hướng dịch
chuyển của điện tích
Điện tích dương ?
Điện tích âm ?
- Học sinh trả lời và lên bảng
thực hiện
Điện tích dương di chuyển cùng
chiều điện trường, điện tích âm
thì ngược lại
Bài Tập 1 :
Hiệu điện thế giữa hai điểm M, N trong điện
trường là UMN = 100V.
a) Tính công điện trường làm dịch chuyển
proton từ M đến N.
b) Tính công điện trường làm dịch chuyển
electron từ M đến N.
c) Nêu ý nghĩa sự khác nhau trong kết quả
tính được theo câu a và câu b.
Giải
a/ Công điện trường thực hiện proton dịch chuyển
từ M đến N.
A1 qp .U MN 1,6.1019.100 1,6.1017 J
b/ Công điện trường thực hiện electron dịch chuyển
từ M đến N.
A2 qe .U MN 1,6.1019.100 1,6.1017 J
Ý nghĩa của hai giá trị
công tính ở câu a và b là
gì?
GV cho HS đọc đề, GV
tóm tắt trên bảng
Học sinh suy nghĩ và trả lời
c/ A1 > 0, có nghĩa là điện trường thực sự làm việc
dịch chuyển proton từ M đến N.
A2 < 0, điện trường chống lại sự dịch chuyển đó,
muốn đưa electron từ M đến N thì ngoại lực phải
-17
thực hiện công đúng bằng 1,6.10B
J.
E
Bài Tập 2 :
ABC là một tam giác vuông góc tại A được đặt
ur
trong điện trường
đều E .Biết C �
ABC 60 0 ,
A
ur
AB P E . BC = 6cm,UBC = 120V
ur
a). Tìm UAC,UBA và độ lớn E .
8
Trường THPT NCT
Nhận xét gì về tam giác
ABC ?
- Sự tương quan giữa các
cạnh?
- Từ đó suy ra UBA và
UAC ?
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
b). Đặt thêm ở C một điện tích q = 9.10-10 C.Tính
cường độ điện trường tổng hợp tại A
Giải
a/ ABC là ½ tam giác đều, vậy nếu BC =
ABC là nửa tam giác đều
HS trả lời :
6cm.=>: BA = 3cm và AC =
=> UBA = UBC = 120V, UAC = 0
UBA = UBC = 120V, UAC = 0
U U BA
4000V / m .
d BA
ur
ur ur
b/ E A E C E � E A E 2C E 2 = 5000V/m.
E=
- Tìm cường độ điện
trường ?
Cường độ điện trường tại
A do những cường độ điện
trường nào gây ra?
- Xác định cường độ điện
trường tổng hợp ?
6 3
3 3
2
Cường độ điện trường tại A là
điện trường tổng hợp của cường
độ điện trường đều và do điện
tích q gây ra
Hoaït ñoäng5 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà
HOẠT ĐỘNG CỦA G.V
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm :
RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY :
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
9
Trường THPT NCT
Ngày soạn 16/9/2013
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Tiết 5: BAØI TAÄP TUÏ ÑIEÄN
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc :
- Coâng cuûa löïc ñieän
- Ñieän theá, hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä ñieän tröôøng.
- Tuï ñieän, ñieän dung cuûa tuï ñieän, naêng löôïng cuûa tuï ñieän ñaõ ñöôïc tích ñieän.
2. Kyõ naêng :
- Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn tính coâng cuûa löïc ñieän.
- Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn tính hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa E, U vaø A.
- Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn veà moái lieân heä giöõa Q, C, U vaø W
II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi
+ Khaùi nieäm ñieän theá, hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa U vaø E.
+ Caùc coâng thöùc cuûa tuï ñieän.
+ Neâu ñònh nghóa tuï ñieän, ñieän dung cuûa tuï ñieän.
Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C.
Giaûi thích löïa choïn.
Caâu 1 trang 13 : C
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D.
Giaûi thích löïa choïn.
Caâu 2 trang 13 : D
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn B.
Giaûi thích löïa choïn.
Caâu 3 trang 13 : B
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D.
Giaûi thích löïa choïn.
Caâu 4 trang 13 : D
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D.
Giaûi thích löïa choïn.
Caâu 5 trang 13 : D
Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Cho hoïc sinh phaân tích maïch
Phaân tích vaø tính ñieän dung
cuûa boä tuï?
Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính
ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän.
Phaân tích maïch.
Tính ñieän dung töông ñöông cuûa
boä tuï.
Tính ñieän tích treân töøng tuï.
Noäi dung cô baûn
Baøi 6 trang 14 SBT
a) Ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï
Ta coù : C12 = C1 + C2 = 1 + 2 = 3(F)
C=
C12 .C3
3.6
= 2(F)
C12 C3 3 6
b) Ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän
Ta coù : Q = q12 = q3 = C.U = 2.10-6.30
= 6.10-5 (C)
q12
6.10 5
U12 = U1 = U2 =
C12
3.10 6
= 20 (V)
q1 = C1.U1 = 10-6.20 = 2.10-5 (C)
q2 = C2.U2 = 2.10-6.20 = 4.10-5 (C)
Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän Tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän khi
tích cuûa moãi tuï khi ñaõ tích ñaõ ñöôïc tích ñieän.
ñieän.
Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính
ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï
vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï
Baøi 7 trang 14SBT
Ñieän tích cuûa caùc tuï ñieän khi ñaõ ñöôïc
tích ñieän
q1 = C1.U1 = 10-5.30 = 3.10-4 (C)
q1 = C2.U2 = 2.10-5.10 = 2.10-4 (C)
a) Khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tuï ñieän
ñöôïc noái vôùi nhau
Ta coù
Q = q1 + q2 = 3.10-4 + 2.10-4 = 5.10-4 (C)
10
Trường THPT NCT
khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai
tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau.
Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính
ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï
vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï
khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï
ñieän ñöôïc noái vôùi nhau.
Tính ñieän tích cuûa boä tuï
Tính ñieän dung cuûa boä tuï.
Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï.
Tính ñieän tích cuûa boä tuï
Tính ñieän dung cuûa boä tuï.
Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï.
Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà
HOẠT ĐỘNG CỦA G.V
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C)
U = U’1 = U’2 =
Q 5.10 4
= 16,7 (V)
C 3.10 5
b) Khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän
ñöôïc noái vôùi nhau
Ta coù
Q = q1 - q2 = 3.10-4 - 2.10-4 = 10-4 (C)
C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C)
U = U’1 = U’2 =
Q
10 4
= 3,3 (V)
C 3.10 5
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi
Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm :
RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY :
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
11
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Ngày soạn 24/9/2013
Tiết 6: NGUỒN ĐIỆN. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CỦA NGUỒN ĐIỆN
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa cöôøng ñoä doøng ñieän vaø vieát ñöôïc coâng thöùc theå hieän ñònh nghóa naøy.
- Neâu ñöôïc ñieàu kieän ñeå coù doøng ñieän.
- Ñònh nghóa doøng ñieän, quy öôùc chieàu cuûa doøng ñieän vaø taùc duïng cuûa doøng ñieän
-Phaùt bieåu ñöôïc suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän vaø vieát ñöôïc coâng thöùc theå hieän ñònh nghóa naøy
2. Kó naêng- Giaûi thích ñöôïc vì sao nguoàn ñieän coù theå duy trì hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa noù.
A
q
q
- Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn coù lieân quan ñeán caùc heä thöùc : I =
;I=
vaø E =
.
q
t
t
3. Thaùi ñoä: Bieát ñöôïc nhöõng kieán thöùc thöïc teá trong cuoäc soáng (ñoù laø doøng ñieän ) theâm yeâu thích moân hoïc
II. CHUAÅN BÒ
1. Giaùo vieân- Xem laïi nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán baøi daïy, chuẩn bị một số bài tập nâng cao kiến thức học sinh
2. Hoïc sinh: Những kiến thức có liên quan đến bài học
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
1.Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ: Vieát coâng thöùc tính ñieän dung cuûa tuï ñieän vaø coâng thöùc tính naêng löôïng töø tröôøng cuûa tuï ñieän,
giaûi thích caùc ñaïi löôïng
Viết công thức điện dung, điện tích, hiệu điện thế của bộ tụ ghép nối tiếp và ghép song song.
3 Baøi môùi
Hoạt động 1: Tìm hiểu những kiến thức về nguồn điện và suất điện động của nguồn điện
TL Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
GV: Thế nào là cường độ dòng 1. Cöôøng ñoä doøng ñieän
điện ?
Laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho
taùc duïng maïnh, yeáu cuûa doøng
ñieän. Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng
GV: Cường độ dòng điện được
thöông soá cuûa ñieän löôïng q
đo như thế nào ?
dòch chuyeån qua tieát dieän
thaúng cuûa vaät daãn trong
khoaûng thôøi gian t vaø khoaûng
thôøi gian ñoù.
GV: Điều kiện để có dòng điện
q
như thế nào ?
I=
t
2. Ñieàu kieän ñeå coù doøng ñieän
GV:Thế nào là suất điện động
Laø phaûi coù moät hieäu ñieän theá
của nguồn điện ? Nó được đo
ñaët vaøo hai ñaàu vaät daãn ñieän.
như thế nào ?
3. Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn
ñieän
a) Ñònh nghóa
GV: Số vôn ghi trên mỗi
Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn
nguồn chỉ giá trị gì ?
ñieän laø ñaïi löôïng ñaëc tröng
cho khaû naêng thöïc hieän coâng
cuûa nguoàn ñieän vaø ñöôïc ño
baèng thöông soá giöõa coâng A
GV: Khi nguồn điện không nối cuûa löïc laï thöïc hieän khi dòch
với mạch ngoài thì suất điện
chuyeån moät ñieän tích döông q
động tính như thế nào ?
ngöôïc chieàu ñieän tröôøng vaø ñoä
lôùn cuûa ñieän tích ñoù.
b) Coâng thöùc
12
Trường THPT NCT
GV: Chỉnh sửa những câu trả
lời của học sinh.
HS: Laø ñaïi löôïng ñaëc tröng
cho taùc duïng maïnh, yeáu cuûa
doøng ñieän.
HS: Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng
thöông soá cuûa ñieän löôïng q
dòch chuyeån qua tieát dieän
thaúng cuûa vaät daãn trong
khoaûng thôøi gian t vaø
khoaûng thôøi gian ñoù.
HS:Phải có một điện trường(có
một hiệu điện thế đặc vào vật
dẫn ) và có hạt mang điện.
HS: laø ñaïi löôïng ñaëc tröng
cho khaû naêng thöïc hieän coâng
cuûa nguoàn ñieän vaø ñöôïc ño
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
A
=
q
c) Chú ý:- Soá voân ghi treân moãi
nguoàn ñieän cho bieát trò soá cuûa
suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän
ñoù.
- Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn
ñieän coù giaù trò baèng hieäu ñieän
theá giöõa hai cöïc cuûa noù khi
maïch ngoaøi hôû.
- Moãi nguoàn ñieän coù moät ñieän
trôû goïi laø ñieän trôû trong cuûa
nguoàn ñieän.
A
=
q
HS: Soá voân ghi treân moãi
nguoàn ñieän cho bieát trò soá cuûa
suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn
ñieän ñoù.
HS: Suaát ñieän ñoäng cuûa
nguoàn ñieän coù giaù trò baèng
hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa
noù khi maïch ngoaøi hôû.
Hoạt động 2: Tìm hiểu một số bài toán về nguồn điện và suất điện động của nguồn điện.
1. Dòng điện được định nghĩa là
A. dòng chuyển dời có hướng của các điện tích.
B. dòng chuyển động của các điện tích.
C. là dòng chuyển dời có hướng của electron.
D. là dòng chuyển dời có hướng của ion dương.
2. Dòng điện trong kim loại là dòng chuyển dời có hướng của
A. các ion dương.
B. các electron.
C. các ion âm.
D. các nguyên tử.
3. Trong các nhận định dưới đây, nhận định không đúng về dòng điện là:
A. Đơn vị của cường độ dòng điện là A.
B. Cường độ dòng điện được đo bằng ampe kế.
C. Cường độ dòng điện càng lớn thì trong một đơn vị thời gian điện lượng chuyển qua tiết diện thẳng của vật dẫn càng
nhiều.
D. Dòng điện không đổi là dòng điện chỉ có chiều không thay đổi theo thời gian.
4. Điều kiện để có dòng điện là
A. có hiệu điện thế. B. có điện tích tự do.
C. có hiệu điện thế và điện tích tự do.
D. có nguồn điện.
5. Nguồn điện tạo ra hiệu điện thế giữa hai cực bằng cách
A. tách electron ra khỏi nguyên tử và chuyển electron và ion về các cực của nguồn.
B. sinh ra electron ở cực âm.
C. sinh ra ion dương ở cực dương.
D. làm biến mất electron ở cực dương.
6. Trong các nhận định về suất điện động, nhận định không đúng là:
A. Suất điện động là đại lượng đặc trưng cho khả năng sinh công của nguồn điện.
B. Suất điện động được đo bằng thương số công của lực lạ dịch chuyển điện tích ngược chiều điện trường và độ lớn
điện tích dịch chuyển.
13
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
C. Đơn vị của suất điện động là Jun.
D. Suất điện động của nguồn có trị số bằng hiệu điện thế giữa hai cực khi mạch ngoài hở.
9. Nhận xét không đúng trong các nhận xét sau về acquy chì là:
A. Ác quy chì có một cực làm bằng chì vào một cực là chì đioxit.
B. Hai cực của acquy chì được ngâm trong dung dịc axit sunfuric loãng.
C. Khi nạp điện cho acquy, dòng điện đi vào cực âm và đi ra từ cực dương.
D. Ác quy là nguồn điện có thể nạp lại để sử dụng nhiều lần.
10. Cho một dòng điện không đổi trong 10 s, điện lượng chuyển qua một tiết diện thẳng là 2 C. Sau 50 s, điện lượng
chuyển qua tiết diện thẳng đó là? A. 5 C.
B.10 C.
C. 50 C.
D. 25 C.
11. Một dòng điện không đổi, sau 2 phút có một điện lượng 24 C chuyển qua một tiết diện thẳng. Cường độ của dòng
điện đó là? A. 12 A.
B. 1/12 A.
C. 0,2 A.
D.48A.
12. Một dòng điện không đổi có cường độ 3 A thì sau một khoảng thời gian có một điện lượng 4 C chuyển qua một tiết
diện thẳng. Cùng thời gian đó, với dòng điện 4,5 A thì có một điện lượng chuyển qua tiết diện thẳng là
A. 4 C.
B. 8 C.
C. 4,5 C.
D. 6 C.
13. Trong dây dẫn kim loại có một dòng điện không đổi chạy qua có cường độ là 1,6 mA chạy qua. Trong một phút số
lượng electron chuyển qua một tiết diện thẳng là
A. 6.1020 electron.
B. 6.1019 electron.
C. 6.1018 electron.
D. 6.1017 electron.
14. Một nguồn điện có suất điện động 200 mV. Để chuyển một điện lượng 10 C qua nguồn thì lực lạ phải sinh một
công là? A. 20 J.
A. 0,05 J.
B. 2000 J.
D. 2 J.
15. Một tụ điện có điện dung 6 μC được tích điện bằng một hiệu điện thế 3V. Sau đó nối hai cực của bản tụ lại với
nhau, thời gian điện tích trung hòa là 10-4 s. Cường độ dòng điện trung bình chạy qua dây nối trong thời gian đó là
A. 1,8 A.
B. 180 mA.
TL Hoạt động của giáo viên
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao
choïn A.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn B.
C. 600 mA.
Hoạt động của học sinh
Câu 1: chọn A
D. 1/2 A.
Nội dung cơ bản
Câu 2: chọn B
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao
choïn D.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn C.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn A.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn C.
Câu 3: chọn D
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn C.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn B.
Câu 9: chọn C
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao
choïn C.
Câu 11: chọn C
Câu 4: chọn C
Câu 5: chọn A
Câu 6:chọn C
Câu 10: chọn B
14
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Câu 12: chọn D
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao
choïn D.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao
choïn D.
Câu 13: chọn D
Câu 14: chọn D
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao
choïn D.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi
sao choïn B.
Câu 15: chọn B.
Giaûi thích löïa choïn:Dòng
điện là dòng chuyển dời có
hướng của các điện tích.
Giaûi thích löïa choïn: Dòng
điện trong kim loại là dòng
chuyển dời có hướng của các
electron.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn:
q1 I .t1 � I
q2 I .t2
Giaûi
q1
t1
q1
.t2
t2
thích
löïa
choïn:
q 24
I
= 0,2 A
t 120
Giaûi thích löïa choïn:
I1
q1
q
�t 1
t
I1
q2 I 2 .t I 2 .
q1
I1
löïa
q
choïn:
Giaûi thích
=
I.t
=
3
1, 6.10 .60 C
15
Trường THPT NCT
n
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
q
6.1017 electron
e
Giaûi thích löïa choïn : A =
U.q = 2 J
Giaûi thích löïa choïn:
q = CU = 6. 106 .3 =
18.106 ( C )
I
q 18.106
18.102
t
104
A = 180 mA
4. Củng cố - dặn dò: Định nghĩa cường độ dòng điện, biểu thức I =
q
. Điều kiện để có dòng điện
t
Định nghĩa cường độ dòng điện , biểu thức =
A
, chú ý
q
Làm lại các bài tập đã giải
IV. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ngày soạn 1/10/2013
Tiết 7: ĐIỆN NĂNG – CÔNG SUẤT ĐIỆN. ĐỊNH LUẬT JUN-LEN-XƠ
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc: - Neâu ñöôïc coâng cuûa doøng ñieän laø soá ño ñieän naêng maø ñoaïn maïch tieâu thuï khi coù doøng ñieän chaïy
qua. Chæ ra ñöôïc löïc naøo thöïc hieän coâng aáy.
- Chæ ra ñöôïc moái lieân heä giöõa coâng cuûa löïc laï thöïc hieän beân trong nguoàn ñieän vaø ñieän naêng tieâu thuï trong maïch
kín
2. Kó naêng:- Tính ñöôïc ñieän naêng tieâu thuï vaø coâng suaát ñieän cuûa moät ñoaïn maïch theo caùc ñaïi löôïng lieân quan vaø
ngöôïc laïi.
- Tính ñöôïc coâng vaø coâng suaát cuûa nguoàn ñieän theo caùc ñaïi löôïng lieân quan vaø ngöôïc laïi.
II. CHUAÅN BÒ
1. Giaùo vieân: Tìm hiểu veà coâng, coâng suaát cuûa doøng ñieän, Ñònh luaät Jun – Len-xô vaø chuaån bò caùc caâu hoûi höôùng
daãn hoïc sinh oân taäp.
2. Hoïc sinh: Ôn tập về công , công suất và định luật Jun- Len-xơ.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
1. Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ : Neâu định nghĩa cường độ dòng điện, suất điện động của nguồn điện, viết biểu thức và giải thích
các đại lượng trong biểu thức.
3. Baøi môùi
Hoạt động 1: Tìm hiểu về công, công suất của đoạn mạch và nguồn điện.
TL Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
GV: Điện năng tiêu thụ của
1. Ñieän naêng tieâu thuï cuûa
đoạn mạch được tính như thế ñoaïn maïch
nào ?
Ñieän naêng tieâu thuï cuûa moät
ñoaïn maïch baèng : A = Uq =
GV: Công suất tiêu thụ của
UIt
một đoạn mạch được tính
2. Coâng suaát ñieän
như thế nào ?
Coâng suaát ñieän cuûa moät
GV: Nêu nội dung của định
ñoaïn maïch laø:
16
Trường THPT NCT
luaät Jun – Len-xô trong một
đoạn mạch.
GV: Công suất tỏa nhiệt của
vật dẫn khi có dòng điện
chạy qua tính như thế nào ?
GV: Công của nguồn điện
khi có dòng điện chạy qua
như thế nào ?
GV: Công của nguồn điện
khi có dòng điện chạy qua
như thế nào ?
GV: Chỉnh sửa những câu
trả lời của học sinh
HS: Ñieän naêng tieâu thuï cuûa
moät ñoaïn maïch baèng
A = Uq = UIt
HS: Coâng suaát ñieän cuûa moät
ñoaïn maïch laø:
A
P =
= UI
t
HS: Nhieät löôïng toaû ra ôû
moät vaät daãn tæ leä thuaän vôùi
ñieän trôû cuûa vaät ñaõn, vôùi
bình phöông cöôøng ñoä doøng
ñieän vaø vôùi thôøi gian doøng
ñieän chaïy qua vaät daãn ñoù
Q = RI2t
HS: Coâng suaát toaû nhieät ôû
vaät daãn khi coù doøng ñieän
chaïy qua ñöôïc xaùc ñònh
baèng
Q
P =
= UI2
t
HS: Coâng cuûa nguoàn ñieän
baèng ñieän naêng tieâu thuï
trong toaøn maïch: Ang = qE =
E Tt
HS: Coâng suaát cuûa nguoàn
ñieän baèng coâng suaát tieâu thuï
ñieän naêng cuûa toaøn maïch.
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
A
= UI
t
3. Ñònh luaät Jun – Len-xô
Nhieät löôïng toaû ra ôû moät
vaät daãn tæ leä thuaän vôùi ñieän
trôû cuûa vaät ñaõn, vôùi bình
phöông cöôøng ñoä doøng ñieän
vaø vôùi thôøi gian doøng ñieän
chaïy qua vaät daãn ñoù
Q = RI2t
4. Coâng suaát toaû nhieät cuûa
vaät daãn khi coù doøng ñieän
chaïy qua
Coâng suaát toaû nhieät ôû vaät
daãn khi coù doøng ñieän chaïy
qua ñöôïc xaùc ñònh baèng
Q
U2
P =
= RI 2
= UI2
t
R
P =
5. Coâng cuûa nguoàn ñieän
Coâng cuûa nguoàn ñieän baèng
ñieän naêng tieâu thuï trong toaøn
maïch: Ang = qE = E Tt
6. Coâng suaát cuûa nguoàn
ñieän
Coâng suaát cuûa nguoàn ñieän
baèng coâng suaát tieâu thuï ñieän
naêng cuûa toaøn maïch.
17
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Ang
P ng =
= E .I
t
Hoạt động 2: Tìm hiểu một số bài tập về công và công suất của dòng điện, nguồn điện
1. Điện năng tiêu thụ của đoạn mạch không tỉ lệ thuận với
A. hiệu điện thế hai đầu mạch.
B. nhiệt độ của vật dẫn trong mạch.
C. cường độ dòng điện trong mạch.
C. thời gian dòng điện chạy qua mạch.
2. Cho đoạn mạch có hiệu điện thế hai đầu không đổi, khi điện trở trong mạch được điều chỉnh tăng 2 lần thì trong
cùng khoảng thời gian, năng lượng tiêu thụ của mạch
A. giảm 2 lần.
B. giảm 4 lần.
C. tăng 2 lần.
D. không đổi.
3. Cho một đoạn mạch có điện trở không đổi. Nếu hiệu điện thế hai đầu mạch tăng 2 lần thì trong cùng khoảng thời
gian năng lượng tiêu thụ của mạch
A. tăng 4 lần.
B. tăng 2 lần.
C. không đổi.
D. giảm 2 lần.
4. Trong các nhận xét sau về công suất điện của một đoạn mạch, nhận xét không đúng là:
A. Công suất tỉ lệ thuận với hiệu điện thế hai đầu mạch.
B. Công suất tỉ lệ thuận với cường độ dòng điện chạy qua mạch.
C. Công suất tỉ lệ nghịch với thời gian dòng điện chạy qua mạch.
D. Công suất có đơn vị là W.
5. Hai đầu đoạn mạch có một hiệu điện thế không đổi, nếu điện trở của mạch giảm 2 lần thì công suất điện của mạch
A. tăng 4 lần.
B. không đổi.
C. giảm 4 lần.
D. tăng 2 lần.
6. Trong đoạn mạch chỉ có điện trở thuần, với thời gian như nhau, nếu cường độ dòng điện giảm 2 lần thì nhiệt lượng
tỏa ra trên mạch
A. giảm 2 lần.
B. giảm 4 lần.
C. tăng 2 lần.D. tăng 4 lần.
7. Trong một đoạn mạch có điện trở thuần không đổi, nếu muốn tăng công suất tỏa nhiệt lên 4 lần thì phải
A. tăng hiệu điện thế 2 lần.
B. tăng hiệu điện thế 4 lần.
C. giảm hiệu điện thế 2 lần.
D. giảm hiệu điện thế 4 lần.
8. Công của nguồn điện là công của
A. lực lạ trong nguồn.
B. lực điện trường dịch chuyển điện tích ở mạch ngoài.
C. lực cơ học mà dòng điện đó có thể sinh ra. D. lực dịch chuyển nguồn điện từ vị trí này đến vị trí khác.
9. Cho đoạn mạch điện trở 10 Ω, hiệu điện thế 2 đầu mạch là 20 V. Trong 1 phút điện năng tiêu thụ của mạch là
A. 2,4 kJ.
B. 40 J.
C. 24 kJ.
D. 120 J.
10. Một đoạn mạch xác định trong 1 phút tiêu thụ một điện năng là 2 kJ, trong 2 giờ tiêu thụ điện năng là
A. 4 kJ.
B. 240 kJ.
C. 120 kJ.
D. 1000 J.
11. Một đoạn mạch tiêu thụ có công suất 100 W, trong 20 phút nó tiêu thụ một năng lượng
A. 2000 J.
B. 5 J.
C. 120 kJ.
D. 10 kJ.
12. Nhiệt lượng tỏa ra trong 2 phút khi một dòng điện 2A chạy qua một điện trở thuần 100 Ω là
A. 48 kJ.
B. 48 J.
D. 48000 kJ.
D. 4800 J.
13. Một nguồn điện có suất điện động 2 V thì khi thực hiện một công 10 J, lực lạ đã dịch chuyển một điện lượng qua
nguồn là? A. 5 J.
B. 20 J.
C. 20 C.
D. 5 C.
14. Người ta làm nóng 1 kg nước thêm 10C bằng cách cho dòng điện 1 A đi qua một điện trở 7 Ω. Biết nhiệt dung riêng
của nước là 4200 J/kg.K. Thời gian cần thiết là
A. 10 phút.
B. 600 phút.
C. 10 s.
D. 1 h.
TL Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn B. Giaûi thích löïa choïn.
U2
U2
P
,
P
1
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn:
R
R1
18
Trường THPT NCT
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A.
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
P1 R 1
P
� P1
P R1 2
2
Giaûi thích löïa choïn: P
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C.
P1 U12
4 � P1 4 P
P U2
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn B.
P
Giaûi thích löïa choïn:
Giaûi
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A.
U2
U2
, P1 1
R
R
thích
U2
U2
; P1
R
R1
P1 R
2
P R1
löïa
Q RI 2t ; Q1 RI12t
Q1 I12 1
Q I2 4
Q1
choïn
:
Q
4
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A.
Giaûi thích löïa choïn.
Q
U2
2
P =
= RI
= UI2
t
R
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A.
Giaûi thích löïa choïn.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D.
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A.
Giaûi thích löïa choïn: A = P.t = 100.20.60
=120000J=120 kJ
Giaûi thích löïa choïn: Q = RI2t = 48 kJ
Giaûi thích löïa choïn:
U2
Giaûi thích löïa choïn: A =
t = 2,4kJ
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn B.
R
Giaûi thích löïa choïn: A = UI.t ; A1 UIt1
A1 t1
� A1 A.120 240kJ
Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C.
A t
A
= 5C
Giaûi thích löïa choïn: Q m.C t = 4200 J
Q
Q RI 2t � t
600 s = 10 phút
R.I 2
Ang = qE ; q
Câu 1: chọn B
Câu 2: chọn A
Câu 3: chọn A
Câu 4: chọn C
Câu 5:chọn D
19
Trường THPT NCT
Giáo án tự chọn bám sát 11 cơ bản
Câu 6: chọn B
Câu 7: chọn A
Câu 8: chọn A
Câu 9: chọn A
Câu 10: chọn B
Câu 11: chọn C
Câu 12: chọn A
Câu 13: chọn D
Câu 14: chọn A.
4 Củng cố - dặn dò: Ñieän naêng tieâu thuï cuûa moät ñoaïn maïch baèng : A = Uq = UIt
A
Coâng suaát ñieän cuûa moät đoạn mạch P =
= UI
t
Nhieät löôïng toaû ra ôû moät vaät daãn :Q = RI2t
Q
U2
Coâng suaát toaû nhieät ôû vaät daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua ñöôïc xaùc ñònh baèng: P =
= RI 2
= UI2
t
R
Coâng cuûa nguoàn ñieän baèng ñieän naêng tieâu thuï trong toaøn maïch: A ng = qE = E Tt
Coâng suaát cuûa nguoàn ñieän baèng coâng suaát tieâu thuï ñieän naêng cuûa toaøn maïch.P
Làm lại các bài tập đã giải và xem phần: Định
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
ng
=
Ang
t
= E .I
luật ôm đối với toàn mạch
Ngày soạn 9/10/2013
Tiết 8: BÀI TẬP ĐỊNH LUẬT ÔM CHO TOÀN MẠCH
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc:- Phaùt bieåu ñöôïc quan heä suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn vaø toång ñoä giaûm theá trong vaø ngoaøi nguoàn
- Phaùt bieåu ñöôïc noäi dung ñònh luaät OÂm cho toaøn maïch.
- Töï suy ra ñöôïc ñònh luaät OÂm cho toaøn maïch töø ñònh luaät baûo toaøn naêng löôïng.
- Trình baøy ñöôïc khaùi nieäm hieäu suaát cuûa nguoàn ñieän.
E
2. Kĩ năng: Vận dụng các công thức : Biểu thức thức định luật ôm I =
.Hiệu điện thế của mạch ngoài
RN r
20
- Xem thêm -