Tài liệu Giáo án tự chọn vật lý 12 cơ bản_2

 Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 1 Chuû ñeà 1 : DAO ÑOÄNG CÔ (4 tieát) Tieát 1 - 2. BOÅ SUNG VEÀ CON LAÉC LOØ XO Tieát 1 Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ : Neâu caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa con laéc loø xo naèm ngang. Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) : Toøm hieåu caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa con laéc loø xo treo thaúng ñöùng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Con laéc loø xo treo thaúng ñöùng Xem hình veõ. Goàm loø xo coù ñoä cöùng k, coù khoái löôïng Veõ hình 2.1 Neâu caáu taïo cuûa con laéc loø xo khoâng ñaùng keå, ñöôïc treo vaøo moät ñieåm coá Yeâu caàu hoïc sinh neâu treo thaúng ñöùng. ñònh, coøn vaät coù khoái löôïng m, ñöôïc moùc vaøo caáu taïo cuûa con laéc loø ñaàu döôùi cuûa loø xo. xo treo thaúng ñöùng. Moâ taû chuyeån ñoäng cuûa con Keùo vaät theo phöông thaúng ñöùng khoûi vò trí Yeâu caàu hoïc sinh moâ laéc khi kích thích cho con laéc caân baèng moät ñoaïn nhoû roài buoâng tay, ta taû chuyeån ñoäng cuûa dao ñoäng. thaáy con laéc dao ñoäng quanh vò trí caân baèng. con laéc. Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Khaûo saùt dao ñoäng cuûa con laéc loø xo thaúng ñöùng veà maët ñoäng löïc hoïc. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Veõ hình 2.2. 2. Khaûo saùt dao ñoäng cuûa con laéc loø xo thaúng Yeâu ñöùng veà maët ñoäng löïc hoïc caàu hoïc a) Xaùc ñònh vò trí caân baèng Trong quaù trình dao ñoäng, vaät chòu taùc duïng sinh xaùc Xem hình veõ. ñònh caùc Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng cuûa troïng löïc  vaø löïc ñaøn hoài F cuûa loø xo. dh P löïc taùc leân vaät.    ÔÛ vò trí caân baèng ta coù: P + Fdh = 0 duïng Chieáu leân truïc Ox ta coù: leân vaät Xaùc ñiònh ñoä daõn cuûa loø xo mg – kl0 = 0 vaø xaùc ôû vò trí caân baèng. Vôùi l0 laø ñoä daõn cuûa loø xo ôû vò trí caân baèng. ñònh vò trí caân b) Xaùc ñònh hôïp löïc taùc duïng vaøo vaät    baèng cuûa vaät. ÔÛ vò trí coù toïa ñoä x ta coù: P + Fdh = m a Yeâu caàu hoïc sinh vieát Vieát phöông trinh ñoäng löïc Chieáu leân truïc Ox ta coù: phöông trinh ñoäng löïc hoïc hoïc döôùi daïng veùc tô. mg – k(l0 + x) = ma döôùi daïng veùc tô. k Yeâu caàu hoïc sinh chieáu leân Chieáu leân truïc Ox ñeå tìm => -kx = ma => a = x = - 2x m truïc Ox ñeå tìm phöông trình phöông trình ñoäng löïc hoïc Vaäy con laéc loø xo thaúng ñöùng dao ñoäng ñieàu ñoäng löïc hoïc döôùi daïng ñaïi döôùi daïng ñaïi soá. k soá. hoøa vôùi vôùi taàn soá goùc  = . m Yeâu caàu hoïc sinh keát luaän Keát luaän veà dao ñoäng ñieàu Hôïp löïc taùc duïng vaøo vaät laø löïc keùo veà, coù ñoä veà dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa hoøa cuûa cong laéc loø xo treo lôùn tæ leä vôùi li ñoä: F = -kx. cong laéc loø xo treo thaúng thaúng ñöùng. ñöùng. Hoaït ñoäng 4 (15 phuùt) : Tìm hieåu phöông trình vaø ñoà thò cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 3. Phöông trình vaø ñoà thò cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa a) Phöông trình vi phaân cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa a = x’’ = - 2x Giôùi thieäu phöông trình vi Ghi nhaän phöông trình vi phaân hay x’’ + - 2x = 0 cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. phaân cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. Yeâu caàu h/s neâu phöông trình Neâu phöông trình li ñoä cuûa dao b) Phöông trình cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa x = Acos(t + ) ñoäng ñieàu hoøa. cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. c) Ñoà thò cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa Vôùi  = 0 ta coù: Ghi nhaä n ñoà thò li ñoä – thôø i Giôùi thieäu ñoà thò li ñoä – thôøi Li ñoä: gian cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. gian cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa.  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 2 Giôùi thieäu ñoà thò vaän toác – Ghi nhaän ñoà thò vaän toác – thôøi thôøi gian cuûa dao ñoäng ñieàu gian cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. hoøa. Vaän toác: Giôùi thieäu ñoà thò gia toác – Ghi nhaän ñoà thò gia toác – thôøi Gia toác: thôøi gian cuûa dao ñoäng ñieàu gian cuûa dao ñoäng ñieàu hoøa. hoøa. Yeâu caàu hoïc sinh döïa vaøo ñoà Döïa vaøo ñoà thò, nhaän xeùt veà thò, nhaän xeùt veà ñoä leäch pha ñoä leäch pha giöõa li ñoä, vaän toác giöõa x. v vaø a. vaø gia toác. Tieát 2 Hoaït ñoäng 5 (10 phuùt) : Tìm hieåu cô naêng cuûa con laéc loø xo treo thaúng ñöùng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 4. Cô naêng cuûa con laéc loø xo treo thaúng ñöùng a) Theá naêng Choïn goác theá naêng taïi vò trí caân baèng ta Yeâu caàu hoïc sinh choïn moác Choïn moác theá naêng vaø vieát theá naêng vaø vieát bieåu thöùc bieåu thöùc theá naêng cuûa con coù: 1 2 laéc. theá naêng cuûa con laéc. Wt = kx 2 Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Vieát bieåu thöùc cô naêng cuûa b) Cô naêng thöùc cô naêng cuûa con laéc. 1 2 1 Giôùi thieäu söï baûo toaøn cô con laéc. W = W t + Wñ = kx + mv2 2 2 Ghi nhaän söï baûo toaøn cô naêng naêng cuûa con laéc. Khi khoâng coù ma saùt thì cô naêng cuûa con Giôùi thieäu ñoà thò bieåu dieãn cuûa con laéc. laé c ñöôïc baûo toaøn: söï phuï thuoäc cuûa theá naêng, Ghi nhaän ñoà thò bieåu dieãn söï 1 2 1 1 ñoäng naêng vaø cô naêng cuûa phuï thuoäc cuûa theá naêng, ñoäng W= kx + mv2 = kA2 = haèng soá 2 2 2 naêng vaø cô naêng cuûa con laéc con laéc vaøo li ñoä. vaøo li ñoä. Hoaït ñoäng 6 (30 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Baøi 1. Yeâu caàu hoïc sinh laäp vaø giaûi Laäp vaø giaûi heä phöông trình ñeå a) Ta coù: m1g = k(l1 – l0) heä phöông trình ñeå tìm chieàu tìm chieàu daøi ban ñaàu vaø ñoä (m1 + m2)g = 2m1g = k(l2 – l0) daøi ban ñaàu vaø ñoä cöùng cuûa loø cöùng cuûa loø xo. => l2 – l0 = 2(l1 – l0) xo. => l0 = 2l1 – l2 = 64 – 34 = 30 (cm) m1 g 0,15.9,8  k= = 73,5 (N/m) l1  l 0 0,32  0,3 Yeâu caàu hoïc sinh tính taàn soá goùc vaø chu kì cuûa dao ñoäng. Tính taàn soá goùc vaø chu kì cuûa dao ñoäng. Choïn truïc toïa ñoä, goác thôøi Yeâu caàu hoïc sinh choïn truïc gian. toïa ñoä, goác thôøi gian. Yeâu caàu hoïc sinh tìm bieân ñoä, pha ban ñaàu vaø vieát Tìm bieân ñoä, pha ban ñaàu vaø vieát phöông trình dao ñoäng. phöông trình dao ñoäng. Yeâu caàu hoïc sinh tính vaän toác cuûa vaät taïi vò trí coù li ñoä x = 1cm. k 73,5  = 22,1 (rad/s) m1 0,15 2 2.3,14  T= = 0,28 (s)  22,1 Choïn truïc toïa ñoä Ox thaúng ñöùng, chieàu döông töø treân xuoáng, goác O taïi vò trí caân baèng, ta coù: Khi t = 0 thì x0 = 2cm vaø v0 = 0 Do ñoù: A = 2cm vaø  = 0. Vaäy phöông trình dao ñoäng cuûa vaät laø: x = cos22,1t (cm) c) Ta coù: v =   A 2  x 2 b)  = = 22,1 2 2  12 = 38 (cm/s) Tính vaän toác cuûa vaät taïi vò trí coù li ñoä x = 1cm. Baøi 2  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 3 Yeâu caàu hoïc sinh tính cô naêng cuûa vaät dao ñoäng. Tính cô naêng cuûa vaät dao ñoäng. Yeâu caàu hoïc sinh tính vaän toác cöïc ñaïi. Tính vaän toác cöïc ñaïi. 1. W = 1 1 kA2 = 20.0,032 = 9.10-3 (J) 2 2 vmax = 2W 2.9.10  3  = 0,19 (m/s) m 0,5 1 2 1 kx = 20.0,022 = 4.10-3 (J) 2 2 Wñ = W – Wt = 9.10-3 – 4.10-3 = 5.10-3 (J) 2Wd 2.5.10  3  b) v =  = 0,14 m 0,5 2. a) Wt = Yeâu caàu hoïc sinh tính theá Tính theá naêng vaø ñoäng naêng naêng vaø ñoäng naêng taïi vò trí taïi vò trí coù li ñoä x = 2cm. coù li ñoä x = 2cm. (m/s) Yeâu caàu hoïc sinh tính vaän toác Tính vaän toác cuûa vaät taïi vò trí 1 1 cuûa vaät taïi vò trí coù li ñoä x = coù li ñoä x = 2cm. 3. Wñ = mv2 = 0,5.0,12 = 2,5.10-3 (J) 2 2 2cm. Wt = W – Wñ = 9.10-3 – 2,5.10-3 = 6,5.10-3 (J) Yeâu caàu hoïc sinh tính ñoäng Tính ñoäng naêng, theá naêng vaø 2Wt 2.6,5.10  3 naêng, theá naêng vaø xaùc ñònh vò xaùc ñònh vò trí cuûa vaät khi noù coù x=  k 20 trí cuûa vaät khi noù coù vaän toác v vaän toác v = 0,1m/s. -2 =  2,5.10 (m) =  2,5 (cm) = 0,1m/s. Hoaït ñoäng 7 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp töø 8 ñeán 11 Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. trang 36 saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tieát 3 - 4. OÂN TAÄP VEÀ CON LAÉC ÑÔN Tieát 1 Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ : Neâu caáu taïo cuûa con laéc ñôn. Hoaït ñoäng 2 (20 phuùt) : Tìm hieåu phöông trình dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa con laéc ñôn. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Phöông trình dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa con laéc ñôn a) Vò trí caân baèng Vò trí caân baèng cuûa con laéc ñôn laø vò trí maø Xem hình veõ, xaùc ñònh vò trí Veõ hình 2.13. daây treo thaúng ñöùng, vaät naëng ôû vò trí O thaáp caân baèng cuûa con laéc ñôn. Yeâu caàu hoïc sinh xaùc nhaát. ñònh vò trí caân baèng. b) Li ñoä goùc vaø li ñoä cong Veõ hình 2.14. Ñeå xaùc ñònh vò trí con laéc ñôn, ngöôøi ta Xem hình veõ , ghin nhaä n khaù i Giôùi thieäu li duøng li ñoä goùc  vaø li ñoä cong s. nieäm li ñoä goùc, li ñoä cong. ñoä goùc, li ñoä c) Phöông trình dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa con cong. Ghi nhaän phöông trình dao laéc ñôn khi bieân ñoä goùc nhoû Giôùi thieäu  = 0cos(t + ) ñoäng ñieàu hoøa cuûa con laéc ñôn. phöông trình S = S0cos(t + ) dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa con g Trong ñoù  = vaø s = l ( tính ra rad) laéc ñôn. l Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Tìm hieåu löïc gaây ra dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa con laéc ñôn. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 2. Löïc gaây ra dao ñoäng ñieàu hoøa cuûa con laéc ñôn Xem hình veõ. Khi con laéc coù li ñoä goùc . Ta phaân tích Veõ hình 2.15.  Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân troïng löïc  thaønh hai thaønh phaàn P vaø P t vaät. caùc löïc taùc duïng leân vaät.   Yeâu caàu hoïc sinh phaân tích Phaân tích troïng löïc P thaønh Pn  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 4 troïng löïc P thaønh hai thaønh hai thaønh phaàn. phaàn. Ghi nhaän löïc höôùng taâm. Giôùi thieäu löïc höôùng taâm. Ghi nhaän löïc keùo veà. Daãn daét ñeå ñöa ra bieåu thöùc cuûa löïc keùo veà.   Hôïp löïc T + Pn laø löïc höôùng taâm giöõ cho vaät chuyeån ñoäng treân cung troøn.   Löïc thaønh phaàn tieáp tuyeán Pt luoân höôùng veà vò trí caân baèng laøm cho vaät dao ñoäng quanh vò trí caân baèng. Ta coù: Pt = - mgsin Neáu goùc  nhoû sao cho sin   (rad) thì: mg Pt = - mg hay Pt = s. l  Pt laø löïc keùo veà trong dao ñoäng cuûa con laéc ñôn. Tieát 2 Hoaït ñoäng 4 (15 phuùt) : Tìm hieåu naêng löôïng cuûa con laéc ñôn. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Yeâu caàu hoïc sinh choïn moác theá naêng vaø vieát bieåu thöùc tính theá naêng cuûa con laéc ñôn Choïn moác theá naêng vaø vieát bieåu thöùc tính theá naêng cuûa con laéc ñôn. Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Vieát bieåu thöùc tính cô naêng thöùc tính cô naêng cuûa con laéc cuûa con laéc ñôn. ñôn. Giôùi thieäu söï baûo toaøn cô Neâu giaù trò caùc ñaïi cuûa theá naêng vaø ñoäng naêng cuûa con naêng cuûa con laéc ñôn. laéc ñôn khi noù dao ñoäng. Hoaït ñoäng 5 (25 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 3. Naêng löôïng cuûa con laéc ñôn Choïn moác theá naêng ôû VTCB thì theá naêng cuûa con laéc ñôn ôû li ñoä goùc  (  900) laø: Wt = mlg(1 - cos) Cô naêng cuûa con laéc laø: 1 W = Wñ + Wt = mv2 + mlg(1 - cos) 2 Neáu boû qua ma saùt vaø söùc caûn khoâng khí thì cô naêng cuûa con laéc ñôn ñöôïc baûo toaøn: 1 W= mv2 + mlg(1 - cos) = haèng soá 2 Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï 1. a) Choïn moác theá naêng ôû vò trí caân baèng. Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Vieát bieåu thöùc ñònh luaät baûo Theo ñònh luaät baûo toaøn cô naêng ta coù: 1 thöùc ñònh luaät baûo toaøn cô toaøn cô naêng cho con laéc. 2 W = mv max = mgl(1 - cos0) naêng cho con laéc. 2 Yeâu caàu hoïc sinh suy ra vaø Suy ra vaø thay soá ñeå tính vaän => vmax = 2 gl (1  cos  0 thay soá ñeå tính vaän toác cuûa toác cuûa vaät ôû vò trí caân baèng 3 = 2.9,8.1(1  ) = 1,63 (m/s) (vmax). vaät ôû vò trí caân baèng (vmax). 2 Yeâu caàu hoïc sinh tính löïc caêng cuûa daây ôû vò trí caân baèng. Tính löïc caêng cuûa daây ôû vò trí caân baèng. 2 mv l mv 2 => T = mg + l T – mg = 0,05.1,63 2 = 0,62 (N). 1 b) Taïi vò trí coù li ñoä goùc  ta coù: = 0,05.9,8 + mgl(1 - cos0) = 1 2 mv + mgl(1 - cos) 2 Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Vieát bieåu thöùc ñònh luaät baûo 1 => mv2 = mgl(cos - cos0) thöùc ñònh luaät baûo toaøn cô toaøn cô naêng cho con laéc. 2 naêng cho con laéc. => v = 2 gl (cos   cos  0 Yeâu caàu hoïc sinh suy ra vaø Suy ra vaø thay soá ñeå tính vaän = 2.9,8.1(0,985  0,866) = 1,5 thay soá ñeå tính vaän toác cuûa toác cuûa vaät ôû vò trí coù li ñoä goùc (m/s) . vaät ôû vò trí coù li ñoä goùc . mv 2 0,05.1,5 2 T = mg + = 0,05.9,8 + l 1  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 5 Yeâu caàu hoïc sinh tính löïc caêng cuûa daây ôû vò trí li ñoä goùc . Tính löïc caêng cuûa daây ôû vò trí li ñoä goùc . = 0,6 (N) 2. T = 2 l = 2.3,14 g 1 = 2 (s) 9,8 Yeâu caàu hoïc sinh tính chu kì Tính chu kì dao ñoäng cuûa con dao ñoäng cuûa con laéc. laéc. Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp trang 41, 42 Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Chuû ñeà 2 : SOÙNG CÔ (4 tieát) Tieát 5 - 6 PHÖÔNG TRÌNH SOÙNG. SOÙNG DÖØNG Tieát 1. Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ: Neâu ñònh nghóa soùng cô vaø caùc khaùi nieäm soùng ngang, soùng doïc. Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Tìm hieåu phöông trình soùng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Phöông trình soùng Giaû söû phaùt soùng naèm taïi O. Phöông trình Daãn daét ñeå ñöa ra phöông dao ñoäng cuûa nguoàn laø: uO = Acost. trình soùng taïi ñieåm M. Yeâu caàu hoïc sinh neâu bieåu Neâu bieåu thöùc lieân heä giöõa , Neáu soùng khoâng bò taét daàn thì phöông trình thöùc lieân heä giöõa , T, vaø . T, vaø . soùng taïi ñieåm M treân phöông Ox, caùch O moät 2x Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh Xaùc ñònh thôøi gian soùng truyeàn ñoaïn OM = x laø: uM = Acos(t ).  thôøi gian soùng truyeàn töø O töø O ñeán M. 2 ñeán M. Ghi nhaän phöông trình dao Vôùi  = vT = v. .  ñoäng taïi M. Phöông trình soùng coù tính chaát tuaàn hoaøn theo thôøi gian vôùi chu kì T. Laäp luaän ñeå thaáy ñöôïc Ghi nhaän chu kì tuaàn hoaøn Phöông trình soùng coù tính chaát tuaàn hoaøn phöông trình soùng coù tính chaát theo thôøi gian cuûa soùng. tuaàn hoaøn theo thôøi gian vaø Ghi nhaän chu kì tuaàn hoaøn trong khoâng gian vôùi chu kì . Nhö vaät soùng laø moät quaù trình tuaàn hoaøn khoâng gian. theo khoâng gian cuûa soùng. theo thôøi gian vaø trong khoâng gian. Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Tìm hieåu soùng döøng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 2. Soùng döøng Nhaéc laïi ñònh nghóa soùng * Soùng döøng laø moät heä thoáng nuùt vaø buïng coá Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi döø ng. ñònh nghóa soùng döøng. ñònh trong khoâng gian. Soùng döøng xuaát hieän do söï giao thoa giöõa soùng tôùi vaø soùng phaûn xaï treân vaät caûn. Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi Nhaéc laïi ñaëc ñieåm cuûa soùng * Khi phaûn xaï treân caùc vaät caûn coá ñònh thì ñaëc ñieåm cuûa soùng phaûn xaï phaûn xaï treân vaät caûn töï do vaø soùng phaûn xaï ngöôïc pha vôùi soùng tôùi ngaây taïi treân vaät caûn töï do vaø treân vaät treân vaät caûn coá ñònh. ñieåm tôùi. Khi phaûn xaï treân vaät caûn töï do thì caûn coá ñònh. soùng phaûn xaï cuøng pha vôùi soùng tôùi taïi ñieåm tôùi. * Vò trí cuûa buïng soùng vaø nuùt soùng: Giôùi thieäu vò trí cuûa buïng Ghi nhaän vò trí cuûa buïng soùng + Buïng soùng öùng vôùi nhöõng ñieåm dao ñoäng soùng vaø nuùt soùng khi coù soùng vaø nuùt soùng khi coù soùng döøng vôùi bieân ñoä cöïc ñaïi naèm caùch ñaàu coá ñònh  döøng treân daây vôùi hai ñaàu coá treân daây vôùi hai ñaàu coá ñònh. nhöõng khoaûng baèng soá nguyeân leû laàn . 4 ñònh. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø ñoïc Veà nhaø ñoïc sgk ñeå hieåu ñöôïc + Nuùt soùng öùng vôùi nhöõng ñieåm dao ñoäng vôùi  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 6 sgk ñeå hieåu ñöôïc caùch tìm vò caùch tìm vò trí buïng soùng vaø nuùt trí buïng soùng vaø nuùt soùng. soùng. Giôùi thieäu vò trí cuûa buïng soùng vaø nuùt soùng khi coù soùng döøng treân daây vôùi moät ñaàu coá ñònh vaø moät ñaàu töï do. Ghi nhaän vò trí cuûa buïng soùng vaø nuùt soùng khi coù soùng döøng treân daây vôùi moät ñaàu coá ñònh vaø moät ñaàu töï do. bieân ñoä cöïc tieåu naèm caùch ñaàu coá ñònh nhöõng khoaûng baèng soá nguyeân laàn  . 2 + Neáu sôïi daây coù moät ñaàu coá ñònh vaø moät ñaàu töï do thì: Caùc buïng soùng naèm caùch ñaàu töï do nhöõng khoaûng: d’ = k  . 2 Caùc nuùt soùng naèm caùch ñaàu töï do nhöõng khoaûng: d’ = (2k + 1)  . 4 * Ñieàu kieän ñeå coù soùng döøng treân sôïi daây: Yeâu caàu hoïc sinh neâu ñieàu Neâu ñieàu kieän ñeå coù soùng kieän ñeå coù soùng döøng khi : döøng khi : Treân daây coù hai ñaàu coá ñònh. Treân daây coù hai ñaàu coá ñònh. Treân daây coù moät ñaàu coá ñònh Treân daây coù moät ñaàu coá ñònh, vaø moät ñaàu töï do. moät ñaàu töï do. Tieát 2. Hoaït ñoäng 4 (20 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Yeâu caàu hoïc sinh giaûi thích hieän töôïng. Höôùng daãn hoïc sinh tìm böôùc soùng vaø vaän toác truyeàn soùng. Giaûi thích hieän töôïng. Tìm böôùc soùng vaø vaän toác truyeàn soùng. + Hai ñaàu coá ñònh: l = k  . 2 + Moät ñaàu coá ñònh, moät ñaàu töï do: l = (2k = 1)  4 . Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï a) Soùng do aâm thoa taïo ra truyeàn vaøo trong oáng, gaëp pit- toâng laø vaät caûn coá ñònh seõ phaûn xaï trôû laïi. Neáu soùng tôùi giao thoa vôùi nhau taïo ra soùng döøng maø ngay taïi mieäng oáng coù moät cöïc ñaïi thì aâm nghe roû nhaát, ngöôïc laïi neáu ôû mieäng oáng coù cöïc tieåu thì haàu nhö khoâng nghe ñöôïc aâm. b) Ta coù: l = lk+1 – lk =  2 =>  = 2l = 2. 0,38 = 0,76 (m). v = f = 0,76.440 = 334,4 (m/s). c) Neáu dòch chuyeån pit-toâng theâm moät ñoaïn  0.76 Tìm khoaûng caùch caàn dòch Höôùng daãn hoïc sinh tìm l’ = = = 0,19 (m) thì ôû mieäng khoaûng caùch caàn dòch chuyeån chuyeån ñeå khoâng coøn nghe 4 4 thaáy aâm. ñeå khoâng coøn nghe thaáy aâm. oáng coù moät nuùt soùng vaø seõ khoâng nghe thaáy aâm. Hoaït ñoäng 5 (20 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 53: C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 2 trang 53: D Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 3 trang 54: C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 4 trang 54: A Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 5 trang 54: D Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 6 trang 54: C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn B. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 7 trang 54: B Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi baøi taäp 8 trang 54 saùch Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 7 Tieát 7. SOÙNG AÂM Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ: Neâu caùc ñaëc tröng sinh lí cuûa aâm. Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Tìm hieåu nhöõng ñaëc tröng cuûa aâm. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát1 1. Ñoä cao cuûa aâm Trong aâm nhaïc, caùc noát nhaïc ñoà, reâ, mi, Yeâu caàu hoïc sinh neâu vaø Neâu vaø nhaän xeùt veà ñoä cao pha, son, la, si öùng vôùi caùc aâm coù ñoä cao taêng nhaän xeùt veà ñoä cao caùc noát caùc noát nhaïc. daàn. nhaïc. AÂm caøng cao thì taàn soá caøng lôùn. Yeâu caàu hoïc sinh cho bieát ñoä Cho bieát ñoä cao cuûa aâm phuï Tai con ngöôøi chæ coù theå caûm nhaän ñöôïc cao cuûa aâm phuï thuoäc vaøo ñaëc thuoäc vaøo ñaëc tính vaät lyù naøo cuûa aâm. nhöõng aâm coù taàn soá trong khoaûng töø 16 Hz tính vaät lyù naøo cuûa aâm. ñeán 20 000 Hz. Nhöõng aâm coù taàn soá lôùn hôn 20 000 Hz goïi laø sieâu aâm vaø nhöõng aâm coù taàn soá nhoû hôn 16 Hz goïi laø haï aâm. 2. AÂm saéc Ghi nhaän khaùi nieäm. Khi caùc nhaïc cuï khaùc nhau phaùt ra aâm coù Giôùi thieäu khaùi nieäm aâm saéc. cuøng ñoä cao nhöng tai ta vaãn phaân bieät ñöôïc. Ñoù laø do ñoà thò dao ñoäng cuûa chuùng coù cuøng taàn soá nhöng coù daïng khaùc nhau. Ñaëc tính ñoù cuûa aâm goïi laø aâm saéc. AÂm saéc khaùc nhau khi daïng ñoà thò dao ñoäng cuûa aâm khaùc nhau. 3. Ñoä to cuûa aâm, cöôøng ñoä aâm, möùc cöôøng ñoä aâm. Cöôøng ñoä aâm I taïi moät ñieåm laø ñaïi löôïng ño Ghi nhaän khaùi nieäm. Giôùi thieäu khaùi nieäm cöôøng baèng naêng löôïng maø soùng aâm taûi qua moät ñoä aâm taïi moät ñieåm. ñôn vò dieän tích ñaët taïi ñieåm ñoù, vuoâng goùc vôùi phöông truyeàn soùng trong moät ñôn vò thôøi gian; ñôn vò W/m2. P Giôùi thieäu coâng thöùc tính Ghi nhaän coâng thöùc. I= S cöôøng ñoä aâm do nguoàn coù 2 Vôù i soù n g caà u thì S = 4R (laø dieän tích maët coâng suaát P phaùt ra taïi ñieåm caàu caùch nguoàn aâm moät khoaûng R). caùch nguoàn aâm moät khoaûng I R. Ñaïi löôïng L = lg vôùi I0 laø chuaãn cöôøng I0 Giôùi thieäu khaùi nieäm möùc Ghi nhaän khaùi nieäm. cöôøng ñoä aâm. ñoä aâm (aâm raát nhoû vöøa ñuû nghe, thöôøng laáy chuaån cöôøng ñoä aâm I0 = 10-12W/m2 vôùi aâm coù taàn soá 1000Hz) goïi laø möùc cöôøng ñoä aâm cuûa aâm coù cöôøng ñoä I. Ñôn vò cuûa möùc cöôøng ñoä aâm ben (B). Ghi nhaän ñôn vò cuûa möùc Trong thöïc teá ngöôøi ta thöôøng duøng öôùc soá Giôùi thieäu ñôn vò möùc cöôøng cöôøng ñoä aâm. ñoä aâm. cuûa ben laø ñeâxiben (dB): 1dB = 0,1B. Hoaït ñoäng 5 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Baøi taäp 1: Một sóng âm truyền trong không khí. Mức Vieát bieåu thöùc tính möùc cường độ âm tại điểm M và tại cöôøng ñoä aâm taïi M vaø N. điểm N lần lượt là 40 dB và 80 dB. Biết cường độ âm tại Theo baøi ra laäp phöông trình M là 0,05 W/m2. Tính cường vaø giaûi ñeå tính cöôøng ñoä aâm độ âm tại điểm N. taïi N. Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Giaûi IN IM Ta coù: LM = lg ; LN = lg I0 I0 IN IN IM - lg = lg I0 I0 IM 4 = 8 – 4 = 4 = lg10 LN – LM = lg  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 8 IN = 104 => IN = IM.104 = 500 (W/m2). IM Giaûi P Vieát bieåu thöùc tính möùc a) Ta coù: LM = lg 4R 2 I 0 cöôøng ñoä aâm taïi M vaø N. P LN = lg 4 ( R  D) 2 I 0 => Baøi taäp 2 : Möùc cöôøng ñoä aâm do nguoàn S gaây ra taïi ñieåm M laø L ; cho nguoàn S tieán laïi gaàn M moät khoaûng D thì möùc cöôøng ñoä aâm taêng theâm ñöôïc 7dB. a) Tính khoaûng caùch töø S Laäp phöông trình ñeå tính ñeán M bieát D = 62m. b) Bieát möùc cöôøng ñoä aâm khoaûn caùch töø S ñeán M taïi M laø 73dB. Tính coâng suaát cuûa nguoàn. R2 LN – LM = lg = 0,7 = lg5 ( R  D) 2 R2 => = 5 => R = ( R  D) 2 b) Ta coù: LM = lg 5D 5 1 = 112 (m) P = 7,3 = lg107,3 4R 2 I 0 Vieát bieåu thöùc tính möùc P cöôøng ñoä aâm taïi M. => = 107,3 2 4  R I 0 Suy ra vaø thay soá ñeå tính => P = 107,3.4R2.10-12 = 3,14 (W/m2) coâng suaát cuûa nguoàn. Hoaït ñoäng 7 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp 5, 7, 8 trang Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. 60 saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Chuû ñeà 3 : DOØNG ÑIEÄN XOAY CHIEÀU (6 tieát) Tieát 8 - 9. MOÄT SOÁ BAØI TAÄP VEÀ MAÏCH ÑIEÄN XOAY CHIEÀU Tieát 1 Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ: Nhaéc laïi phöông phaùp duøng giaõn ñoà veùc tô ñeå toång hôïp hai dao ñoäng ñieàu hoøa cuøng phöông cuøng taàn soá. Hoaït ñoäng 2 (20 phuùt) : Tìm hieåu phöông phaùp giaõn ñoà veùc tô. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát Giôùi thieäu caùch bieåu dieãn caùc 1. Phöông phaùp giaõn ñoà veùc tô ñaïi löôïng ñieän xoay chieàu töùc Ghi nhaän caùch bieåu dieãn caùc + Moãi ñaïi löôïng ñieän xoay chieàu töùc thôøi nhö ñaïi löôïng ñieän xoay chieàu töùc cöôøng ñoä doøng ñieän i, ñieän aùp u, … ñöôïc bieåu thôøi baèng veùc tô quay. thôøi baèng veùc tô quay. dieãn baèng moät veùc tô quay. + Caùc veùc tô quay ñöôïc veõ treân cuøng moät giaõn ñoà, sau khi ñaõ choïn moät truïc goác  thích hôïp. Neáu maïch ñieän goàm caùc phaàn töû maéc noái tieáp Ghi nhaän caùch veõ giaõn ñoà thì choïn truïc goác  truøng vôùi veùc tô bieåu dieãn Veõ giaõn ñoà veùc tô cho ñoaïn maïch goàm R, L, C maéc noái veùc tô bieåu dieãn caùc ñaïi löôïng cöôøng ñoä doøng ñieän  , coøn caùc veùc tô ñieän aùp I ñieän xoay chieàu töùc thôøi theo tieáp theo qui taéc ña giaùc: thì ñöôïc coäng laïi: qui taéc ña giaùc.     U = U1 + U 2 + … + U n Coù theå veõ veùc tô toång baèng caùch aùp duïng lieân tieáp qui taéc hình bình haønh, nhöng neân söû duïng caùch veõ thaønh hình ña giaùc thì thuaän lôïi hôn. Neáu giaõn ñoà veùc tô coù daïng hình hoïc ñaëc bieät, ta coù theå döïa vaøo nhöõng coâng thöùc hình hoïc ñeå giaûi baøi taäp moät caùch ngaén goïn.  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 9 Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Tìm hieåu caùc maïch ñieän ñôn giaõn. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø i treân ñoaïn maïch chæ coù R. Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø i treân ñoaïn maïch chæ coù L. Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø i treân ñoaïn maïch chæ coù C. Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø i treân ñoaïn maïch coù R, L vaø C maéc noái tieáp. Noäi dung cô baûn 2. Caùc maïch ñieän ñôn giaõn Nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø + Maïch thuaàn ñieän trôû: u cuøng pha vôùi i: i treân ñoaïn maïch chæ coù R. U = IR + Maïch chæ coù cuoän caûm thuaàn: u sôùm pha Nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø  so vôùi i: U = I.ZL ; vôùi ZL = L. i treân ñoaïn maïch chæ coù L. 2 + Maïch chæ coù tuï ñieän: u treå pha Nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø i treân ñoaïn maïch chæ coù C. Höôùng daãn hoïc sinh veõ giaõn ñoà veùc tô cho ñoaïn maïch AB Veõ giaõn ñoà veùc tô. Döïa vaø giaõn ñoà veùc tô tính UL vaø UR. 2 so vôùi i: 1 . C + Maïch coù R, L, C maéc noái tieáp: u leäch pha  so vôùi i: U = IZ . Trong ñoù: U = I.ZC ; vôùi ZC = Nhaéc laïi moái lieân heä giöõa u vaø Z= i treân ñoaïn maïch coù R, L vaø C maéc noái tieáp. Tieát 2 Hoaït ñoäng 4 (25 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh  R 2  ( Z L  Z C ) 2 ; tan = Z L  ZC R Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Baøi 1 Ta coù: UAB = UAD. Giaõn ñoà coù daïng laø moät tam giaùc caân coù ñaùy laø U C, ñöôøng cao laø UR. Döïa vaøo giaõn ñoà veùc tô ta coù: UL = U C 60  = 30 (V). 2 2 2  U L2  50 2  30 2 = 40 (V) UR = U AD Höôùng daãn hoïc sinh veõ giaõn ñoà veùc tô cho ñoaïn maïch. Veõ giaõn ñoà veùc tô. Döïa vaø giaõn ñoà veùc tô tính UR vaø UC. Baøi 2 Giaõn ñoà coù daïng laø moät tam giaùc vuoâng taïi 2 2 2 A (vì U DB = U AB + U AD ), coù ñaùy laø UL, ñöôøng cao laø UR, do ñoù ta coù: UAB.UAD = UR.UL U ABU AD 40.30 => UR = = = 24 (V) UL 50 UC = 2 U AD  U R2  30 2  24 2 = 18 (V) Hoaït ñoäng 5 (15 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 67: A Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn B. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 2 trang 67: B Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn B. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 3 trang 68: B Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 4 trang 68: A Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 4 trang 68: A Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp 6, 7, 8 trang Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. 68 saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 10 Tieát 10. MOÄT SOÁ BAØI TAÄP VEÀ COÂNG SUAÁT MAÏCH ÑIEÄN XOAY CHIEÀU Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ : Neâu caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán coâng suaát cuûa ñoaïn maïch xoay chieàu. Hoaït ñoäng 2 (20 phuùt) : Tìm hieåu coâng suaát cuûa ñoaïn maïch xoay chieàu. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát Yeâu caàu hoïc sinh neâu coâng Neâu coâng thöùc tính coâng suaát + Coâng thöùc tính coâng suaát tieâu thuï cuûa ñoaïn thöùc tính coâng suaát tieâu thuï tieâu thuï cuûa ñoaïn maïch xoay maïch xoay chieàu: P = UIcos. chieàu. cuûa ñoaïn maïch xoay chieàu. + Ñoái vôùi ñoaïn maïch chæ chöùa L hoaëc C,  Yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt Nhaän xeùt veà coâng suaát tieâu thuï ñieän aùp leäch pha vôùi doøng ñieän, neân veà coâng suaát tieâu thuï cuûa cuûa ñoaïn maïch xoay chieàu chæ 2 ñoaïn maïch xoay chieàu chæ coù coù cuoän caûm thuaàn hoaëc tuï cos = 0. Caùc ñoaïn maïch thuaàn caûm khaùng cuoän caûm thuaàn hoaëc tuï ñieän. ñieän. hoaëc thuaàn dung khaùng khoâng tieâu thuï ñieän naêng. Trong caùc ñoaïn maïch xoay chieàu chæ coù caùc ñieän trôû thuaàn tieâu thuï ñieän naêng.. Ghi nhaän coâng thöùc P = + Coâng thöùc P = UIcos aùp duïng ñöôïc cho Löu yù cho hoïc sinh bieát coâng thöùc P = UIcos aùp duïng ñöôïc UIcos aùp duïng ñöôïc cho taát caùc ñoaïn maïch xoay chieàu baát kì, chöùa ñoäng cho taát caû caùc ñoaïn maïch caû caùc ñoaïn maïch xoay chieàu cô, quaït ñieän, ti vi, tuû laïnh, maùy tính, … . baát kì. xoay chieàu baát kì. + Ñaïi löôïng cos goïi laø heä soá coâng suaát cuûa maïch tieâu thuï ñieän. Heä soá coâng suaát cos laø Giôùi thieäu heä soá coâng suaát vaø Ghi nhaän taàm quan troïng cuûa moät ñaëc tröng rieâng cuûa cô sôû duøng ñieän. taàm quan troïng cuûa heä soá heä soá coâng suaát. Neáu moät cô sôû duøng ñieän tieâu thuï moät coâng coâng suaát. suaát P lôùn maø heä soá coâng suaát cos laïi nhoû thì cöôøng ñoä doøng ñieän I chaïy treân daây taûi ñieän ñeán cô sôû ñoù phaûi raát lôùn. Ñieàu ñoù daãn ñeán söï hao phí ñieän naêng vì toûa nhieät seõ raát lôùn. Do ñoù ngöôøi ta baét buoäc cô sôû duøng ñieän phaûi taïo ra ñöôïc cos ≥ 0,85. Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung cô baûn Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh II. Baøi taäp ví duï Baøi 1 Höôùng daãn hoïc sinh laäp heä Laäp heä phöông trình, giaûi ñeå Ta coù: U 2AB = U 2R + (UL – UC)2 2 2 2 phöông trình, giaûi ñeå tìm UR tìm UR vaø UL. U AD = U R + U L vaø UL. Thay soá, giaûi heä ta coù UR = 80V; UL = 60V Yeâu caàu hoïc sinh tính heä soá Tính heä soá coâng suaát. UR 80  coâng suaát. Heä soá coâng suaát : cos = = U AB 100 0,8 Baøi 2 Yeâu caàu hoïc sinh tính coâng Tính coâng suaát coù ích (Pcô), a) Ta coù : Pñieän = Pcô + Pnhieät Pcô = H.Pñieän = 0,95.75 = 71,25 (W) suaát coù ích (Pcô), coâng suaát coâng suaát hao phí (Pnhieät). Pnhieät = Pñieän – Pco = 75 – 71,25 = 3,75 (W) hao phí (Pnhieät). 2 Yeâu caàu hoïc sinh tính cöôøng Tính cöôøng ñoä hieäu duïng cuûa Pnhieät = I R Pnhiet 3,75 ñoä hieäu duïng cuûa doøng ñieän. doøng ñieän qua quaït.  => I = = 0,61 (A) Yeâu caàu hoïc sinh tính heä soá coâng suaát. Tính heä soá coâng suaát. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY R 10 b) Heä soá coâng suaát : cos = 75 Pdien = = 0,6 220 .0,61 UI  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 11 Tieát 11 - 12. HEÄ THOÁNG ÑIEÄN BA PHA Tieát 1 Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Giôùi thieäu heä thoáng ñieän ba pha trong thöïc teá vaø taàm quan troïng cuûa heä thoáng ñieän ba pha trong ñôøi soáng vaø trong kæ thuaät. Hoaït ñoäng 2 (5 phuùt) : Tìm hieåu dònh nghóa doøng ñieän xoay chieàu ba pha. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Ñònh ngóa Doøng ñieän xoay chieàu ba pha laø heä thoáng Giôùi thieäu ñònh nghóa doøng Ghi nhaän khaùi nieäm. ba doøng ñieän xoay chieàu hình sin, gaây bôûi ñieän xoay chieàu ba pha. ba suaát ñieän ñoäng xoay chieàu hình sin, cuøng taàn soá, cuøng bieân ñoä, nhöng leäch pha 2 nhau moät goùc töøng ñoâi moät. 3 Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Tìm hieåu caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa maùy phaùt ñieän xoay chieàu ba pha. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 2. Maùy phaùt ñieän ba pha a) Caáu taïo Stato laø ba cuoän daây gioáng heät nhau quaán Giôùi thieäu caáu taïo cuûa maùy Ghi nhaän caáu taïo cuûa maùy phaùt treân caùc loûi saét töø meàm, ñaët leäch nhau ñieän xoay chieàu ba pha. phaùt ñieän xoay chieàu ba pha. 1200 treân moät giaù saét töø troøn. Roâto laø moät nam chaâm vónh cöûu hay nam chaâm ñieän, coù theå quay quanh truïc qua taâm cuûa giaù troøn vaø vuoâng goùc vôùi maët phaúng taïo bôûi ba truïc cuûa caùc cuoän daây. b) Hoaït ñoäng Cho roâto quay ñeàu quanh truïc vôùi toác ñoä Ghi nhaän hoaït ñoäng cuûa maùy Giôùi hieäu hoaït ñoäng cuûa maùy goùc  thì trong ba cuoän daây xuaát hieän ba phaùt ñieän xoay chieàu ba pha. phaùt ñieän xoay chieàu ba pha. suaát ñieän ñoäng caûm öùng xoay chieàu, cuøng Vieát bieåu thöùc suaát ñieän ñoäng bieân ñoä, cuøng tần số vaø leäch nhau laàn löôït Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu 2 thöùc suaát ñieän ñoäng trong caùc trong caùc pha. laø . 3 pha. Hoaït ñoäng 4 (20 phuùt) : Tìm hieåu caùch maéc ñieän ba pha. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 3. Caùch maéc ñieän ba pha a) Caùch maéc maùy phaùt vôùi ñöôøng daây taûi ñieän Giôùi thieäu caùch maéc hình sao Veõ hình, ghi nhaän caùch maéc hình + Maéc hình sao Ba ñieåm ñaàu cuûa ba cuoän daây ñöôïc noái sao. vôùi 3 maïch ngoaøi baèng 3 daây daãn, goïi laø daây pha. Ba ñieåm cuoái noái chung vôùi nhau tröôùc roài noái vôùi 3 maïch ngoaøi baèng moät daây daãn goïi laø daây trung hoøa. Giôùi thieäu caùch maéc tam + Maéc hình tam giaùc giaùc Ñieåm cuoái cuoän naøy noái vôùi ñieåm ñaàu cuûa Veõ hình, ghi nhaän caùch maéc hình cuoä n tieáp theo theo tuaàn töï thaønh ba ñieåm tam giaùc. noái chung. Ba ñieåm noái ñoù ñöôïc noái vôùi 3 maïch ngoaøi baèng 3 daây pha. b) Caùch maéc taûi trong maïch ñieän ba pha + Maéc hình sao Giôùi thieäu caùch maéc hình sao Nhoùm taûi thöù nhaát ñöôïc maéc giöõa daây pha Veõ hình, ghi nhaän caùch maéc taûi 1 vaø daây trung hoøa, nhoùm taûi thöù hai ñöôïc hình sao. maéc giöõa daây pha 2 vaø daây trung hoøa, nhoùm taûi thöù ba ñöôïc maéc giöõa daây pha 3 vaø daây trung hoøa. Neáu caùc taûi hoaøn toaøn  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 12 Giôùi thieäu caùch maéc tam giaùc Veõ hình, ghi nhaän caùch maéc taûi hình tam giaùc. gioáng nhau (taûi ñoái xöùng) thì seõ khoâng coù doøng ñieän chaïy trong daây trung hoøa. + Maéc hình tam giaùc Caùc taûi ñöôïc chia thaønh ba nhoùm maéc giöõa ba caëp daây pha. Trong caùch maéc naøy ta khoâng duøng daây trung hoøa. Caùch maéc taûi leân ñöôøng daây khoâng nhaát thieát phaûi gioáng caùch maéc maùy phaùt ñieän leân ñöôøng daây. Tieát 2 Hoaït ñoäng 5 (15 phuùt) : Tìm hieåu ñöôøng daây ñieän ba pha, ñieän aùp pha vaø ñieän aùp daây. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 4. Ñöôøng daây ñieän ba pha. Ñieän aùp pha vaø ñieän aùp daây Neâu söï caàn thieát phaûi maéc Ghi nhaän söï caàn thieát phaûi maéc a) Ñöôøng daây ñieän ba pha Ñöôøng daây taûi ñieän ba pha töø nha maùy hình sao töø nhaø maùy phaát ñieän hình sao töø nhaø maùy phaát ñieän phaùt ñieän ñeán nhieàu cô sôû tieâu thuï ñieän bao ñeán caùc cô sôû tieâu thuï ñieän. ñeán caùc cô sôû tieâu thuï ñieän. giôø cuõng coù 4 daây daãn: Ba daây pha vaø moät daây trung hoøa. Daây trung hoøa thöôøng ñöôïc boá trí treân cuøng nhaèm taùc duïng choáng seùt. b) Ñieän aùp pha Ñieän aùp pha laø ñieän aùp giöõa moät daây pha Ghi nhaän ñieän aùp pha. Giôùi thieäu ñieän aùp pha. vaø daây trung hoøa. Kí hieäu Up. c) Ñieän aùp daây Ñieän aùp daây laø ñieän aùp giöõa hai daây pha Ghi nhaän ñieän aùp daây. Giôùi thieäu ñieän aùp daây. khaùc nhau. Kí hieäu Ud. Giôùi thieäu moái lieân heä giöõa Ghi nhaän moái lieân heä giöõa ñieän d) Heä thöùc giöõa ñieän aùp pha vaø ñieän aùp daây Ud = 3 Up. aùp daây vaø ñieän aùp pha. ñieän aùp daây vaø ñieän aùp pha. Hoaït ñoäng 6 (25 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Yeâu caàu hoïc sinh tính dung Dung khaùng cuûa tuï ñieän vaø caûm khaùng cuûa khaùng cuûa tuï ñieän vaø caûm cuoän daây: 1 1 Tính dung khaùng cuûa tuï ñieän. khaùng cuûa cuoän daây.  10  3 = 30 () ZC = 2fC 2 .50. 3 Tính caûm khaùng cuûa cuoän daây. 4 ZL = 2fL = 2.50. = 40 () 10 Neâu toång trôû cuûa pha 1 Toång trôû cuûa caùc pha: Yeâu caàu hoïc sinh tính toång Z1 = R1 = 50 () Tính toång trôû cuûa pha 2. trôû cuûa caùc pha. Z2 = R22  Z C2  40 2  30 2 = 50 () Tính toång trôû cuûa pha 3. Z3 = R32  Z L2  30 2  40 2 = 50 () Yeâu caàu hoïc sinh tính cöôøng ñoä hieäu duïng chaïy qua caùc taûi. Tính cöôøng ñoä hieäu duïng chaïy qua taûi cuûa pha 1. Tính cöôøng ñoä hieäu duïng chaïy qua taûi cuûa pha 2. Tính cöôøng ñoä hieäu duïng chaïy qua taûi cuûa pha 3. Yeâu caàu hoïc sinh tính coâng suaát tieâu thuï treân caùc taûi. Cöôøng ñoä hieäu duïng chaïy qua caùc taûi: U p1 220  I1 = = 4,4 (A) Z1 50 U p2 220  I2 = = 4,4 (A) Z2 50 U p3 220  I3 = = 4,4 (A) Z3 50 Coâng suaát tieâu thuï treân caùc taûi: 2 P1 = I 1 R1 = 4,42.50 = 958 (W)  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 13 Tính coâng suaát treân taûi 1. Tính coâng suaát treân taûi 2. Tính coâng suaát treân taûi 3. 2 P2 = I 2 R2 = 4,42.40 = 774,4 (W) 2 P2 = I 3 R3 = 4,42.30 = 580,8 (W) Toång coâng suaát tieâu thuï treân heä thoáng taûi P = P1 + P2 + P3 = 958 + 774,4 + 580.8 = 2323,2 (W) Yeâu caàu hoïc sinh tính toång Tính toång coâng suaát tieâu thuï coâng suaát tieâu thuï treân heä treân heä thoáng taûi. thoáng taûi. Hoaït ñoäng 7 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp trang 78, 79 Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tieát 13. Kieåm tra 1 tieát. Tieát 14. OÂN TAÄP HK I  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 14 Chuû ñeà 4 : DAO ÑOÄNG VAØ SOÙNG ÑIEÄN TÖØ (3 tieát) Tieát 15 - 16. MAÏCH DAO ÑOÄNG Tieát 1 Hoaït ñoäng 1 (5phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ: Maïch dao ñoäng ñieän töø laø gì? Theá naøo laø maïch dao ñoäng ñieän töø lí töôûng Hoaït ñoäng 2 (25 phuùt) : Thieát laäp ñònh luaät bieán thieân ñieän tích cuûa tuï ñieän vaø cöôøng ñoä doøng ñieän trong moät maïch dao ñoäng lí töôûng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Thieát laäp ñònh luaät bieán thieân ñieän tích cuûa tuï ñieän vaø cöôøng ñoä doøng ñieän trong moät maïch dao ñoäng lí töôûng Veõ hình 5.1. q Goïi ñieän tích treân baûn tuï A laø Vieát bieåu thöùc tính uAB. + Ta coù: uAB = (1) C qA, yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Maët khaùc: uBA = ir - e thöùc tính uAB. di Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Vieát bieåu thöùc ñònh luaät OÂm Vì e = -L vaø r = 0 dt thöùc ñònh luaät OÂm cho ñoaïn cho ñoaïn maïch BA. di maïch BA. => uBA = - e = L = Li’ = Lq’’ (2) dt Töø (1) vaø (2) suy ra: Daãn daét ñeå ñöa ra phöông q 1 trình vi phaân, vaø nghieäm cuûa Lq’’ = hay q’’ + q=0 C LC phöông trình. Nghieäm cuûa phöông trình naøy laø: 1 Ghi nhaän bieåu thöùc ñieän tích q = q0cos(t + ); vôùi  = LC treân tuï ñieän trong maïch dao + Ta coù : i = q‘= q sin(t + ) 0 ñoäng.  Tìm bieå u thöù c cöôø n g ñoä doø n g Yeâu caàu hoïc sinh tìm bieåu = I0cos(t +  + ) 2 thöùc cöôøng ñoä doøng ñieän ñieän trong maïch dao ñoäng. Vaäy, ñieän tích q cuûa tuï vaø cöôøng ñoä doøng trong maïch dao ñoäng. ñieän i trong maïch dao ñoäng bieán thieân ñieàu  Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát Ruùt ra keát luaän. hoøa theo thôøi gian ; i sôùm pha so vôùi q. 2 luaän. Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Tìm hieåu naêng löôïng ñieän töø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 2. Naêng löôïng ñieän töø a) Ñònh nghóa Toång naêng löôïng ñieän tröôøng töùc thôøi trong tuï Giôùi thieäu naêng löôïng ñieän Ghi nhaän khaùi nieäm. ñieän vaø naêng löôïng töø tröôøng töùc thôøi trong töø trong maïch dao ñoäng. cuoän caûm cuûa maïch dao ñoäng goïi laø naêng löôïng ñieän töø b) Coâng thöùc cuûa naêng löôïng ñieän töø Vieát bieåu thöùc tính naêng + Naêng löôïng ñieän tröôøng trong tuïñieän: Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu thöùc tính naêng löôïng ñieän löôïng ñieän tröôøng trong tuï 1 q2 1 q 02 WC = = cos2(t + ) ñieän. tröôøng trong tuï ñieän. 2 C 2 C Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu + Naêng löôïng töø tröôøng trong cuoän caûm: Vieát bieåu thöùc tính naêng thöùc tính naêng löôïng töø 1 2 1 2 W = Li = LI 0 sin2(t + ) L löôïng ñieän tröôøng trong tuï tröôøng trong cuoän caûm. 2 2 Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu ñieän. + Naêng löôïng ñieän töø treân maïch dao ñoäng: Vieát bieåu thöùc tính naêng thöùc tính naêng löôïng ñieän töø 1 q 02 1 1 2 2 = CU 0 = LI 0 löôïng ñieän töø trong maïch dao W = WC + WL = 2 trong maïch dao ñoäng. 2 2 C ñoäng. Naêng löôïng ñieän töø cuûa moät maïch dao ñoäng lí Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát Ruùt ra keát luaän. töôûng ñöôïc baûo toaøn vaø ñuùng baèng naêng löôïng luaän. ñaõ cung caáp cho tuï ñieän luùc ñaàu.  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 15 Tieát 2 Hoaït ñoäng 4 (15 phuùt) : Tìm hieåu söï töông ñöông giöõa dao ñoäng ñieän vaø dao ñoäng cô. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 3. Söï töông ñöông giöõa dao ñoäng cô vaø dao ñoäng ñieän Giôùi thieäu söï töông ñöông Ghi nhaän söï töông ñöông giöõa + Theá naêng Wt cuûa con laéc töông ñöông vôùi giöõa dao ñoäng cô vaø dao ñoäng dao ñoäng cô vaø dao ñoäng ñieän naêng löôïng ñieän tröôøng Wñ cuûa maïch dao ñoäng. töø. ñieän töø. + Ñoäng naêng Wñ cuûa con laéc töông ñöông vôùi Yeâu caàu hoïc sinh ñieàn tieáp Ñieàn tieáp vaøo nhöõng oâ troáng naêng löôïng töø tröôøng Wt cuûa maïch dao ñoäng. + Cô naêng W cuûa con laéc töông ñöông vôùi vaøo nhöõng oâ troáng trong baûng trong baûng trang 85. naêng löôïng ñieän töø W cuûa maïch dao ñoäng. trang 85. Hoaït ñoäng 5 (15 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï a) Taàn soá dao ñoäng rieâng cuûa maïch 1 1 Tính taà n soá rieâ n g cuû a maï c h Yeâu caàu hoïc sinh tính taàn soá  f= dao ñoäng. rieâng cuûa maïch dao ñoäng. 2 LC 2 18.10  10.2.10  6 = 2,65.106(Hz). b) Bieåu thöùc cöôøng ñoä doøng ñieän Yeâu caàu hoïc sinh tính taàn soá Tính taàn soá goùc cuûa maïch dao Ta coù: ñoäng. goùc cuûa maïch dao ñoäng.  = 2f = 2.2,65.106 = 5,3.106(rad/s) u = U0cos(t + ) Höôùng daãn ñeå hoïc sinh vieát Vieát bieåu thöùc cuûa u giöõa hai Khi t = 0 thì u = U0 => cos = 1 =>  = 0 bieåu thöùc cuûa u giöõa hai baûn baûn tuï. Vaäy u = 10-3cos5,3.106t (V) tuï. q = Cu = 18.10-10.10-3cos5,3.106t (C) Vieá t bieå u thöù c cuû a q. Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu = 18.10-13cos5,3.106t (V) thöùc cuûa q. i = q’ = - 5,3.106.18.10-13sin5,3.106t Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Vieát bieåu thöùc cuûa i.  = 3.10-5cos(5,3.106t + )(A) thöùc cuûa i. 2 Hoaït ñoäng 6 (10 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 86 : C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 2 trang 86 : C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 3 trang 86 : A Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 4 trang 87 : D Hoaït ñoäng 7 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp 5, 6 trang Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. 87 saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 16 Tieát 17. CAÙC LOAÏI DAO ÑOÄNG ÑIEÄN TÖØ Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt): Nhaéc laïi caùc khaùi nieäm: Dao ñoäng cô taét daàn, dao ñoäng cöôûng böùc, dao ñoäng duy trì. Hoaït ñoäng 2 (5 phuùt) : Tìm hieåu dao ñoäng ñieän töø taét daàn. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát Giôùi thieäu dao ñoäng kí ñieän 1. Dao ñoäng ñieän töø taét daàn Dao ñoäng ñieän töø coù bieân ñoä giaûm daàn theo töû. thôøi gian goïi laø dao ñoäng ñieän töø taét daàn. Giôùi thieäu dao ñoäng ñieän töø Ghi nhaän khaùi nieäm. Chu kì dao ñoäng ñieän töø taét daàn baèng chu kì taét daàn. Giôùi thieäu chu kì cuûa dao Ghi nhaän chu kì cuûa dao ñoäng dao ñoäng rieâng cuûa maïch dao ñoäng. ñieän töø taét daàn. ñoäng ñieän töø taét daàn. Hoaït ñoäng 3 (10 phuùt) : Tìm hieåu dao ñoäng ñieän töø cöôûng böùc. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi 2. Dao ñoäng ñieän töø cöôûng böùc Dao ñoäng ñieän töø cöôûng böùc laø dao ñoäng khaùi nieäm dao ñoäng cô cöôûng Nhaéc laïi khaùi nieäm dao ñoäng ñieän töø maø ta taïo ra trong moät maïch dao böùc. cô cöôûng böùc. ñoäng baèng caùch ñaët vaøo maïch ñoù moät suaát Giôùi thieäu dao ñoäng ñieän töø Ghi nhaän khaùi nieäm. ñieän ñoäng xoay chieàu. cöôûng böùc. Taàn soá cuûa dao ñoäng ñieän töø cöôûng böùc Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi taàn Nhaéc laïi khaùi nieäm dao ñoäng baèng taàn soá cuûa suaát ñieän ñoäng cöôûng böùc, soá cuûa dao ñoäng cô cöôûng cô cöôûng böùc. noù coù theå khaùc vôùi taàn soá rieâng cuûa maïch. böùc. Bieân ñoä cuûa dao ñoäng ñieän töø cöôûng böùc Giôùi thieäu taàn soá vaø bieân ñoä Ghi nhaän thieäu taàn soá vaø bieân cuûa dao ñoäng ñieän töø cöôûng ñoä cuûa dao ñoäng ñieän töø cöôûng phuï thuoäc raát maïnh vaøo söï cheânh leäch giöõa taàn soá cöôûng böùc vaø taàn soá rieâng cuûa maïch. böùc. böùc. Söï cheânh leäch naøy caøng ít thì bieân ñoä dao ñoäng ñieän töø cöôûng böùc caøng lôùn. Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt) : Tìm hieåu hieän töôïng coäng höôûng ñieän töø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 3. Hieän töôïng coäng höôûng ñieän töø Khi taàn soá cuûa suaát ñieän ñoäng cöôûng böùc Nhaéc laïi hieän töôïng coäng Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi baèng taàn soá rieâng cuûa maïch dao ñoäng thì bieân hieän töôïng coäng höôûng trong höôûng trong dao ñoäng cô. ñoä cuûa dao ñoäng cöôûng böùc ñaït giaù trò cöïc ñaïi dao ñoäng cô. E Giôùi thieäu hieän töôïng coäng Ghi nhaän khaùi nieäm. I0 = 0 . Ñoù laø hieän töôïng coäng höôûng ñieän höôûng ñieän töø. R töø. Xem hình 5.6 vaø neâu hieän Yeâu caàu hoïc sinh xem hình Neáu ñieän trôû R cuûa maïch raát nhoû thì bieân ñoä 5.6 vaø neâu hieän töôïng coäng töôïng coäng höôûng nhoïn. cuûa dao ñoäng coâng höôûng seõ raát lôùn. Hieän höôûng nhoïn. töôïng coäng höôûng luùc ñoù goïi laø coäng höôûng nhoïn. Giôùi thieäu caùc öùng duïng cuûa Ghi nhaän caùc öùng duïng cuûa Hieän töôïng coäng höôûng ñieän töø ñöôïc öùng hieän töôïng coäng höôûng ñieän hieän töôïng coäng höôûng ñieän duïng raát phoå bieán trong caùc maïch choïn soùng töø. töø. cuûa caùc maùy thu voâ tuyeán. Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt) : Tìm hieåu dao ñoäng ñieän töø duy trì. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 4. Dao ñoäng ñieän töø duy trì Dao ñoäng ñieän töø duy trì laø dao ñoäng ñieän Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi heä Nhaéc laïi heä töï dao ñoäng trong töø rieâng cuûa moät maïch dao ñoäng ñaõ ñöôïc duy cô hoïc. töï dao ñoäng trong cô hoïc. Giôùi thieäu dao ñoäng ñieän töø Ghi nhaän nhaéc laïi heä töï dao trì ñeå noù khoâng bò taét daàn. Boä phaän goàm maïch dao ñoäng vaø maïch duy duy trì vaø heä töï dao ñoäng ñieän ñoäng trong cô hoïc. trì dao ñoäng ñieän töø goïi laø moät heä töï dao töø. ñoäng.  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 17 Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt) : Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Yeâu caàu hoïc sinh tính taàn soá rieâng cuûa maïch dao ñoäng. Yeâu caàu hoïc sinh tính bieân doä cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän. Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï a) Taàn soá coäng höôûng cuûa maïch 1 1 Tính taàn soá rieâng cuûa maïch  f = f0 = dao ñoäng. 2 LC 2 10  7 .10  2 Tính bieân doä cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän. Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp trang 91, 92 saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY = 5.10-3(Hz) b) Bieân ñoä cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän E 10  3 1  .10-4(A) I0 = 0 = 30 3 R Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. Chuû ñeà 5: SOÙNG AÙNH SAÙNG (3 tieát) Tieát 18. TAÙN SAÉC AÙNH SAÙNG VAØ QUANG PHOÅ Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt): Kieåm tra baøi cuõ : Neâu vaø giaûi thích hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt): Tìm hieåu söï toång hôïp aùnh saùng ñôn saéc thaønh aùnh saùng traéng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Toång hôïp aùnh saùng ñôn saéc thaønh aùnh saùng traéng Nhaéc laïi hieän töôïng taùn saéc Khi chieáu moät chuøm aùnh saùng traéng qua Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi aùnh saùng. moät laêng kính thì chuøm saùng seõ bò phaân tích hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. thaønh nhieàu chuøm saùng ñôn saéc khaùc nhau, coù maøu bieán thieân lieân tuïc, vôùi baûy maøu chính laø ñoû, cam, vaøng, luïc, lam, chaøm, tím. Thí nghieäm cho thaáy neáu cho caùc chuøm Trình baøy thí nghieäm hình 6.1 Xem thí nghieäm vaø ruùt ra keát saùng ñôn saéc naøy choàng leân nhau ta laïi ñöôïc hoaëc laøm thí nghieäm vôùi ñóa luaän. chuøm aùnh saùng traéng. troøn toâ maøu nhö hình 35.3 Vaäy, toång hôïp caùc aùnh saùng ñôn saéc coù maøu saùch VL12NC. bieán thieân lieân tuïc töø ñoû ñeán tím ta ñöôïc aùnh Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát Ruùt ra keát luaän. saùng traéng. luaän. Hoaït ñoäng 3 (10 phuùt): Tìm hieåu chieát suaát cuûa moâi tröôøng vaø böôùc soùng aùnh saùng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 2. Chieát suaát cuûa moâi tröôøng vaø böôùc soùng aùnh saùng Hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng bôûi laêng kính Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát Ruùt ra keát luaän qua hieän töôïng thuûy tinh cho thaáy chieát suaát cuûa thuûy tinh luaän qua hieän töôïng taùn saéc taùn saéc aùnh saùng. ñoái vôùi caùc aùnh saùng ñôn saéc khaùc nhau thì aùnh saùng. khaùc nhau vaø taêng daàn töø ñoû ñeán tím. Ghi nhaän söï phuï thuoäc cuûa Nghieân cöùu söï taùn saéc cuûa aùnh saùng trong Giôùi thieäu söï phuï thuoäc cuûa chieát suaát moâi tröôøng vaøo chieát suaát moâi tröôøng vaøo böôùc nhieàu moâi tröôøng trong suoát khaùc nhau ta soùng aùnh saùng. thaáy chieát suaát cuûa moãi moâi tröôøng ñoái vôùi böôùc soùng aùnh saùng. caùc aùnh saùng ñôn saéc khaùc nhau laø moät haøm soá cuûa böôùc soùng aùnh saùng: B Yeâu caàu hoïc sinh neâu daïng n = f() = A + 2 Neâu daïng ñoà thò cuûa haøm: ñoà thò cuûa haøm:  B B Trong ñoù A vaø B laø nhöõng haèng soá phuï f() = A + 2 f() = A + 2 thuoäc vaøo baûn chaát moâi tröôøng.    Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 18 Giôùi thieäu ñöôøng cong taùn Ghi nhaän ñöôøng cong taùn saéc Nhöõng ñöôøng cong bieåu dieãn söï phuï thuoäc saéc cuûa thuûy tinh vaø nöôùc cuûa thuûy tinh vaø nöôùc. cuûa n vaøo  cuûa caùc moâi tröôøng ñoù goïi laø hình 6.2. nhöõng ñöôøng cong taùn saéc. Hoaït ñoäng 4 (5 phuùt): Tìm hieåu moái lieân heä giöõa quang phoå vaïch phaùt xaï vaø quang phoå vaïch haáp thuï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 3. Moái lieân heä giöõa quang phoå vaïch phaùt xaï vaø quang phoå vaïch haáp thuï ÔÛ moät nhieät ñoä xaùc ñònh, caùc nguyeân töû cuûa Giôùi thieäu thí nghieäm cho Nghe söï trình baøy cuûa thaày coâ moä t nguyeân toá chæ haáp thuï ñöôïc nhöõng böùc thaáy hieän töôïng ñaûo vaïch vaø ruùt ra keát luaän. xaï maø chuùng coù theå phaùt ra vaø ngöôïc laïi, quang phoå cuûa Kieác-soáp vaø chuùng chæ phaùt ra nhöõng böùc xaï maø chuùng coù yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát khaû naêng haáp thuï. luaän. Hoaït ñoäng 5 (10 phuùt): Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Giaûi Ta coù: Yeâu caàu hoïc sinh neâu bieåu Neâu bieåu thöùc tính tieâu cöï cuûa 1 thaá u kính. 1 1 thöùc tính tieâu cöï cuûa thaáu 2( n d  1) = (n + )= d – 1)( kính. R R fd R 1 2 Yeâu caàu hoïc sinh tính tieâu cöï Tính tieâu cöï cuûa thaáu kính ñoái R 50  => fd = = 49,02 cuûa thaáu kính ñoái vôùi aùnh vôùi aùnh saùng maøu ñoû. 2( n d  1) 2(1,51  1) saùng maøu ñoû. (cm) Yeâu caàu hoïc sinh tính tieâu cöï Tính tieâu cöï cuûa thaáu kính ñoái Töông töï: cuûa thaáu kính ñoái vôùi aùnh vôùi aùnh saùng maøu ím. R 50  saùng maøu tím. ft = = 46,30 2(nt  1) 2(1,54  1) Tính khoaûng caùch giöõa tieâu Yeâu caàu hoïc sinh tính khoaûng caùch giöõa tieâu ñieåm ñoái vôùi ñieåm ñoái vôùi tia ñoû vaø tieâu (cm) Vaäy, khoaûng caùch giöõa tieâu ñieåm ñoái vôùi tia tia ñoû vaø tieâu ñieåm ñoái vôùi tia ñieåm ñoái vôùi tia tím. ñoû vaø tieâu ñieåm ñoái vôùi tia tím laø: tím. f = fd – ft = 49,02 – 46,30 = 2,72 (cm) Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt): Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp trang 97, 98 Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tieát 19. GIAO THOA AÙNH SAÙNG Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt): Kieåm tra baøi cuõ: Neâu hieän töôïng giao thoa aùnh saùng ñoái vôùi aùnh saùng ñôn saéc. Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt): Tìm hieåu söï giao thoa vôùi aùnh saùng traéng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Giao thoa vôùi aùnh saùng traéng Trong thí nghieäm Y-aâng veà söï giao thoa Yeâu caàu hoïc sinh neâu coâng Neâu coâng thöùc xaùc ñònh vò trí caù c vaâ n saù n g trong thí nghieä m aùnh saùng. Neáu chieáu hai khe baèng aùnh saùng thöùc xaùc ñònh vò trí caùc vaân saùng trong thí nghieäm cuûa Y- cuûa Y-aâng khi duøng aùnh saùng ñôn saéc thì vò trí caùc vaïch maøu (vaân saùng) ñöôïc xaùc ñònh baèng coâng thöùc: aâng khi duøng aùnh saùng ñôn ñôn saéc. D saéc. xk = k = ki a Neáu chieáu hai khe baèng aùnh saùng traéng thì Giôùi thieäu caùc keát quaû cuûa thí ta thaáy: nghieäm Y-aâng khi duøng aùnh Ghi nhaän vò trí cuûa vaân traéng + ÔÛ ñieåm O (chính giöõa): x = 0 öùng vôùi k = 0, saùng traéng. vaân saùng cuûa taát caû caùc maøu naèm truøng nhau. chính giöõa. Ta coù moät vaân traéng goïi laø vaân traéng chính  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 19 giöõa. Ghi nhaän hai vuøng toái keá beân + ÔÛ hai beân vaân traéng chính giöõa coù hai vuøng vaân taéng chính giöõa. toái. Ghi nhaän vò trí caùc daûi quang + Tieáp ñeán laø daûi maøu lieân tuïc töø tím ñeán ñoû. phoå baäc 1. Ñoù laø quang phoå baäc 1 öùng vôùi k =  1. Ghi nhaän hai vaïch ñen keá caùc + Keát thuùc quang phoå baäc 1 laø moät vaïch ñen daûi quang phoå baäc 1. raát heïp. Ghi nhaän vò tí caùc daûi quang + Tieáp ñoù laø quang phoå lieân tuïc baäc 2 öùng phoå baäc 2. vôùi k =  2. Ghi nhaän vò trí caùc daûi quang + Phaàn cuoái cuûa quang phoå baäc 2 ñaõ truøng phoå baäc 2. vôùi phaàn ñaàu cuûa quang phoå baäc 3. Ghi nhaän caùc vuøng maøu traéng + Caøng ra xa vaân saùng chính giöõa thì vaïch baäc cao. saùng cuûa caùc heä maøu caøng truøng nhau nhieàu hôn. Ta coù moät vuøng maøu traéng nhôø nhôø (khoâng ñuû thaønh phaàn) goïi laø maøu traéng baäc cao. Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt): Tìm hieåu moät soá caùch boá trí thöïc nghieäm khaùc veà giao thoa hai chuøm tia saùng. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn 2. Moät soá caùch boá trí thöïc nghieäm khaùc veà giao thoa hai chuøm tia saùng a) Göông Fre-nen Giôùi thieäu thí nghieäm giao thoa vôùi göông Fre-nen treân hình 6.5. Xem hình 6.5 vaø moâ taû thí Yeâu caàu hoïc sinh xem hình nghieäm. 6.5 vaø moâ taû thí nghieäm. Giôùi thieäu keát quaû thí nghieäm giao thoa vôùi göông Fre-nen. Giôùi thieäu thí nghieäm giao thoa vôùi baùn thaáu kính Bi-eâ treân hình 6.6. Yeâu caàu hoïc sinh xem hình 6.6 vaø moâ taû thí nghieäm. Ghi nhaän quaû thí nghieäm giao thoa vôùi göông Fre-nen. Xem hình 6.6 vaø moâ taû thí nghieäm. Giôùi thieäu keát quaû thí nghieäm giao thoa vôùi baùn thaáu kính Ghi nhaän keát quaû thí nghieäm giao thoa vôùi baùn thaáu kính BiBi-eâ. eâ. Hai göông G1, G2 laøm vôùi nhau moät goùc nhoû . Moät nguoàn saùng ñieåm S phaùt ra aùnh saùng ñôn saéc. Hai chuøm phaûn xaï treân G1, G2 töïa nhö ñöôïc phaùt ñi töø hai aûnh S1, S2 cuûa S qua G1, G2. Hai chuøm saùng naøy coù moät phaàn chung goïi laø vuøng giao thoa. Ñaët moät maøn E trong vuøng giao thoa ta quan saùt ñöôïc moät heä vaân giao thoa. b) Baùn thaáu kính Bi-eâ Moät thaáu kính moûng ñöôïc cöa laøm ñoâi, theo moät ñöôøng kính. Hai nöõa thaáu kính, sau ñoù ñöôïc keùo ra xa nhau moät khoaûng nhoû O 1O2 = e. Ñaët moät nguoàn ñieåm S tröôùc thaáu kính thì hai nöõa thaáu kính cho hai aûnh thaät caùch nhau moät khoaûn a. Hai chuøm saùng maø ñænh laø S 1 vaø S2 coù moät phaàn chung ñoù laø vuøng giao thoa. Ñaët moät maøn E trong vuøng giao thoa ta quan saùt ñöôïc moät heä vaân giao thoa.  Giaùo aùn töï choïn Lyù 12 CB  Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän  Trang 20 Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt): Giaûi baøi taäp ví duï. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Yeâu caàu hoïc sinh tính d’. Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Giaûi Tính d’. df 36.12 a) Ta coù: d’ = d  f  36  12 = 18 (cm). Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính Tính khoaûng caùch giöõa hai aûnh Töø hai tam giaùc ñoàng daïng SO 1O2 vaø SS1S2, a d  d' khoaûng caùch giöõa hai aûnh S 1 S1 vaø S2.  ta coù : e d vaø S2. d  d' 36  18 2. => a = e = 3 (mm). d 36 b) Khoaûng vaân Khoaûng caùch töø S1S2 ñeán maøn laø: D = 1,5 – 0,18 = 1,32 (m). Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính Xaùc ñònh khoaûng caùch D töø hai Khoaûng vaân: aûnh S1 vaø S2 ñeán maøn. khoaûng vaân. D 6.10  7.1,32 Tính khoaûng vaân i.  i = =2.10-4(m) = 3 a 0,2(mm) Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt): Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Cho hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc baøi taäp trang 101, 102 saùch TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY 3.10 Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Toùm taét nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong baøi. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. Tieát 20. BAØI TAÄP Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt): Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi: + AÙnh saùng traéng laø taäp hôïp cuûa voâ soá aùnh saùng ñôn saéc khaùc nhau coù maøu bieán thieân lieân tuïc töø ñoå ñeán tím. + Chieát suaát cuûa moâi tröôøng trong suoát phuï thuoäc vaøo böôùc soùng aùnh saùng. Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát nhaát ñònh öùng vôùi aùnh saùng coù böôùc soùng caøng daøi thì coù giaù trò caøng nhoû hôn so vôùi chieát suaát öùng vôùi aùnh saùng coù böôùc soùng ngaén. + ÔÛ moät nhieät ñoä nhaát ñònhaatcacs nguyeân töû cuûa moät nguyeân toá chæ haáp thuï ñöôïc nhöõng böùc xaï maø chuùng coù theå phaùt ra vaø ngöôïc laïi, chuùng chæ phaùt ra nhöõng böùc xaï maø chuùng coù khaû naêng haáp thuï. D + Vò trí cuûa vaân saùng trong giao thoa: xk = k = ki a + Bieåu thöùc xaùc ñònh vò trí caùc vaân truøng trong giao thoa vôùi aùnh saùng traéng: k 11 = = k22; vôùi k  Z. Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt): Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 97 : C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 2 trang 97 : D Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 3 trang 97 : D Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn C. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 101 : C Yeâu caàu hs giaûi thích taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 2 trang 101 : A Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt): Giaûi caùc baøi taäp töï luaän. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Baøi 5 trang 98 B Yeâu caàu hoïc sinh neâu coâng Neâu coâng thöùc tính chieát suaát Theo coâng thöùc: n = A + 2 thöùc tính chieát suaát cuûa moâi cuûa moâi tröôøng trong suoát theo  tröôøng trong suoát theo böôùc böôùc soùng cuûa aùnh saùng. Aùp duïng ñoái vôùi tia ñoû vaø tia tím ta coù heä B soùng cuûa aùnh saùng. Yeâu caàu hoïc sinh laäp heä Laäp heä phöông trình ñeå tính A phöông trình: 1,64 = A + (0,687) 2 vaø B. phöông trình ñeå tính A vaø B. B 1,66 = A + (0,486) 2