Tài liệu Giáo án vật lý 7 trọn bộ

Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… CH¦¥NG 1 : QUANG HäC I - Môc tiªu : TiÕt 1. Bµi 1 : NhËn biÕt ¸nh s¸ng -Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng. 1. KiÕn thøc: - B»ng thÝ nghiÖm HS nhËn thÊy : muèn nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng th× ¸nh s¸ng ®ã ph¶i truyÒn vµo m¾t ta; ta nh×n thÊy c¸c vËt khi cã ¸nh s¸ng tõ c¸c vËt ®ã truyÒn vµo m¾t ta. - Ph©n biÖt ®îc ¸nh s¸ng vµ nguån s¸ng. Nªu ®îc thÝ dô vÒ nguån s¸ng vµ vËt s¸ng. 2. KÜ n¨ng: - Lµm vµ quan s¸t c¸c thÝ nghiÖm ®Ó rót ra ®iÒu kiÖn nhËn biÕt ¸nh s¸ng vµ vËt s¸ng. 3. Th¸i ®é: - BiÕt nghiªm tóc quan s¸t hiÖn tîng khi chØ nh×n thÊy vËt mµ kh«ng cÇm ®îc. - TÝch cùc hîp t¸c nhãm ; ®ång ý hay b¸c bá ý kiÕn ngêi kh¸c. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - B¶ng phô ghi c¸c c©u hái kÕt luËn. - Mçi nhãm : Hép kÝn bªn trong cã bãng ®Ìn vµ pin. 2. Häc sinh: - §äc tríc bµi 1 : NhËn biÕt ¸nh s¸ng vµ nguån s¸ng. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Kh«ng. 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña HS H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (3 ph). HTTC: c¶ líp. - Yªu cÇu HS ®äc phÇn thu thËp th«ng tin cña ch¬ng. H§2: NhËn biÕt ¸nh s¸ng ( 7 ph). HTTC: c¶ líp. - Yªu cÇu HS lµm phÇn c©u hái ë SGK-4. - Yªu cÇu HS lµm C1 theo c¸ nh©n. H§3: Nh×n thÊy mét vËt (10 ph). HTTC: nhãm. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Yªu cÇu HS lµm C2 H§4: Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng (10 ph). HTTC: c¶ líp. - Yªu cÇu HS lµm C3 Trî gióp cña GV - Hai HS ®ãng vai Thanh vµ H¶i phÇn ®Æt vÊn ®Ò. I. NhËn biÕt ¸nh s¸ng. - Tr¶ lêi : Trêng hîp m¾t ta biÕt ®îc ¸nh s¸ng: 3. Ban ngµy, ®øng ngoµi trêi më m¾t. C1 * KÕt luËn: M¾t ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng khi cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta. II. Nh×n thÊy mét vËt. - C¸c nhãm ho¹t ®éng ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo. C2 a) §Ìn s¸ng (h×nh 1.2 a). * KÕt luËn: Ta nh×n thÊy mét vËt khi cã ¸nh s¸ng tõ vËt truyÒn vµo m¾t ta. III. Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng - Tr¶ lêi : C3 VËt ph¸t s¸ng lµ ®Ìn pin ; vËt chiÕu s¸ng lµ m¶nh giÊy. * KÕt luËn: D©y tãc bãng ®Ìn tù nã ph¸t ¸nh s¸ng gäi lµ nguån s¸ng. D©y tãc bãng ®Ìn vµ m¶nh giÊy tr¾ng h¾t l¹i ¸nh s¸ng tõ vËt kh¸c gäi chunglµ vËt s¸ng. Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. H§5: VËn dông (10 ph). IV. VËn dông. ? Khãi cã ph¶i lµ vËt r¾n kh«ng. C4 B¹n Thanh ®óng. V× tuy ®Ìn cã bËt s¸ng nhng kh«ng chiÕu th¼ng vµo m¾t ta, kh«ng cã ¸nh s¸ng tõ ®Ìn truyÒn vµo m¾t ta nªn ta kh«ng nh×n thÊy. C5 Khãi nhiÒu h¹t nhá li ti, c¸c h¹t khãi ®îc ®Ìn chiÕu s¸ng trë thµnh c¸c vËt s¸ng. C¸c vËt s¸ng nhá li ti xÕp gÇn nhau t¹o thµnh mét vÖt s¸ng mµ ta nh×n thÊy ®îc. HTTC: c¶ líp. - Yªu cÇu HS lµm C4 ; C5 ? ¸nh s¸ng cã trùc tiÕp truyÒn vµo m¾t ta kh«ng. - Tr¶ lêi : 4. Cñng cè, kiÓm tra ®¸nh gi¸( 2 ph) ? Khi nµo ta n×n thÊy mét vËt. ? LÊy vÝ dô vÒ vËt s¸ng vµ nguån s¸ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ(2 ph): - Häc thuéc bµi theo SGK-5. - Lµm bµi : 1.1 ®Õn 1.5 (SBT). - §äc tríc bµi 2: Sù truyÒn ¸nh s¸ng. IV - Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… I - Môc tiªu TiÕt 2. Bµi 2 : Sù truyÒn ¸nh s¸ng 1. KiÕn thøc: - BiÕt lµm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh ®îc ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng. - Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. - BiÕt vËn dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng vµo x¸c ®Þnh ®êng th¼ng trong thùc tÕ. - NhËn biÕt ®îc ®Æc ®iÓm cña 3 lo¹i chïm ¸nh s¸ng. 2. KÜ n¨ng: - Bíc ®Çu biÕt t×m ra ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng b»ng thÝ nghÞªm ®Ó kiÓm chøng l¹i mét hiÖn tîng vÒ ¸nh s¸ng. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc trong hîp t¸c nhãm ; ®ång ý hay b¸c bá. BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo cuéc sèng. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - B¶ng phô ghi c¸c c©u hái. - ChuÈn bÞ cho mçi nhãm : 1 èng nhùa cong ; 1 èng nhùa th¼ng ®Òu dµi 20 cm. 1 nguån s¸ng dïng pin. 3 mµn ch¾n cã ®ôc lç nh nhau ; 3 ®inh ghim m¹ mò nhùa to. 2. Häc sinh: - Lµm bµi tËp ë Bµi 1. §äc tríc bµi 2 : Sù truyÒn ¸nh s¸ng. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò vµ tæ chøc t×nh huèng häc tËp : (7 ph). 2 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. * KiÓm tra: - HS1 : ? Khi nµo ta nhËn biÕt ®îc ¸nh s¸ng. ? Khi nµo m¾t ta nh×n thÊy mét vËt. ? Gi¶i thÝch hiÖn tîng khi nh×n thÊy vÖt s¸ng trong ®¸m bôi ban ®ªm. - HS2 : Lµm bµi 1.1 ; 1.4 : (SBT). ( GV kiÓm tra mét sè vë bµi tËp cña HS ). * §Æt vÊn ®Ò : Nh SGK-6. - §Ó HS tr¶ lêi – GV ghi l¹i ë gãc b¶ng ®Ó ®èi chiÕu sau tiÕt häc. 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: Nghiªn cøu t×m quy luËt ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng (15 ph). I. §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng. HTTC: nhãm. - Dù ®o¸n (®óng hoÆc sai ). - Quan s¸t d©y tãc bãng ®Ìn pin qua èng th¼ng vµ èng cong. - Tr¶ lêi : C1 ¸nh s¸ng tõ d©y tãc bãng ®Ìn truyÒn trùc tiÕp ®Õn m¾t ta theo èng th¼ng. - HS nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm - C¸c nhãm ho¹t ®éng ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo C2 . ThÝ nghiÖm : + BËt ®Ìn + §Ó 3 mµn ch¾n 1; 2; 3 sao cho nh×n qua 3 lç A; B; C vÉn thÊy ¸nh s¸ng. + KiÓm tra 3 lç A; B; C cã th¼ng hµng kh«ng. * kÕt qu¶ : 3 lç A; B; C cã th¼ng hµng - Tù hoµn thµnh kÕt luËn. (3 HS tr¶ lêi). - Ghi ®Þnh luËt vµo ë : Trong m«i trêng trong suèt vµ ®ång tÝnh, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®êng th¼ng. H§2: Nghiªn cøu thÕ nµo lµ ¸nh s¸ng vµ chïm ¸nh (10 ph). HTTC: c¶ líp - Tr¶ lêi : Tia s¸ng (SGK-7). Vµ vÏ ®êng truyÒn ¸nh s¸ng tõ ®iÓm S ®Õn ®iÓm M : S > M - Tr¶ lêi : Chïm s¸ng gåm nhiÒu tia s¸ng. Cã ba lo¹i chïm s¸ng. Khi vÏ chïm s¸ng chØ cÇn vÏ hai tia s¸ng ngoµi cïng. - Tr¶ lêi : C3 a) Chïm s¸ng song song gåm c¸c tia s¸ng 3 ? H·y dù ®o¸n ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®êng cong hay ®êng th¼ng. ? Nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra. - GV ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n : cã thùc hiÖn ®îc; kh«ng thùc hiÖn ®îc v× sao. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm ®Ó tr¶ lêi c¸ nh©n. C1èng th¼ng th× ¸nh s¸ng cã truyÒn ? Kh«ng cã theo ®êng th¼ng kh«ng. ? Cã ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm nµo ®Ó kiÓm tra ®îc. - GV ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n vµ cho HS vÒ nhµ thùc hiÖn ®Ó b¸o c¸o sau. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh C2 theo nhãm. - Chèt l¹i vµ ghi b¶ng : ¸nh s¸ng truyÒn truyÒn theo ®êng th¼ng. - Yªu cÇu HS hoµn thµnh kÕt luËn. - Chèt l¹i vµ ghi b¶ng : §êng truyÒn cña ¸nh s¸ng trong kh«ng khÝ lµ ®êng th¼ng. - Th«ng b¸o : m«i trêng kh«ng khÝ, níc, tÊm kÝnh trong gäi lµ m«i trêng trong suèt. Mäi vÞ trÝ trong m«i trêng cã tÝnh chÊt nh nhau ®ång tÝnh rót ra ®Þnh luËt truyÒn thÈng ¸nh s¸ng. II. Tia s¸ng vµ chïm s¸ng. ? Quy íc tia s¸ng nh thÕ nµo. - Quan s¸t mµn ch¾n : cã vÖt s¸ng hÑp th¼ng lµ h×nh ¶nh ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng. ? Chïm s¸ng lµ g×. ? Cã mÊy lo¹i chïm s¸ng. - Yªu cÇu HS lµm C3 the nhãm. - Chèt l¹i vµ ghi b¶ng. Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. kh«ng giao nhau trªn ®êng truyÒn cña chóng. b) héi tô gåm c¸c tia s¸ng giao nhau trªn ®êng truyÒn cña chóng. c) Chïm s¸ng ph©n k× gåm c¸c tia s¸ng loe réng ra trªn ®êng truyÒn cña chóng. ? Chóng ta cÇn nhí nh÷ng kiÕn thøc g×. H§3: VËn dông (7 ph). III. VËn dông. HTTC: c¶ líp. - Tr¶ lêi : C4 ¸nh s¸ng tõ ®Ìn ph¸t ra ®· ®Õn m¾t ta theo ®êng th¼ng ( qua 2 thÝ nghiÖm h×nh 2.1 ; 2.2 ). C5 - Nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm. Lµm thÝ nghiÖm: + §Æt m¾t sao cho chØ nh×n thÊy kim gÇn m¾t nhÊt mµ kh«ng nh×n thÊy 2 kim cßn l¹i. + Gi¶i thÝch : C¸c kim lµ vËt ch¾n cña nhau ( theo ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng ). - Yªu cÇu HS lµm C4 - Yªu cÇu HS lµm C5 ? H·y cho biÕt lµm thÕ nµo ®Ó biÕt ta ®· ®øng th¼ng hµng. 4. Cñng cè, kiÓm tra ®¸nh gi¸ ( 3ph). ? Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. ? BiÓu diÔn ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng nh thÕ nµo. ? Cã mÊy lo¹i chïm s¸ng ; nªu ®Æc ®iÓm cña c¸c lo¹i chïm s¸ng ®ã. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc bµi theo SGK ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng ; ®Æc ®iÓm cña c¸c lo¹i chïm s¸ng. - Lµm bµi : 2.1 ®Õn 2.4 (SBT). - §äc tríc bµi 3: øng dông cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. IV - Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… I - Môc tiªu TiÕt 3. Bµi 3 : øng dông cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. 1. KiÕn thøc: - NhËn biÕt ®ù¬c bãng tèi, bãng nöa tèi vµ gi¶i thÝch. - Gi¶i thÝch ®îc v× sao cã hiÖn tîng nguyÖt thùc ; nhËt thùc. 2. KÜ n¨ng: - VËn dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ vµ hiÓu ®îc mét sè øng dông cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. - Lµm thÝ nghiÖm. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc hîp t¸c nhãm; ®ång ý hay ph¶n ®èi ý kiÕn cña ngêi kh¸c. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - ChuÈn bÞ cho mçi nhãm: 1 c©y nÕn ; 1 ®Ìn pin ; 1 vËt c¶n b»ng b×a ; 1 mµn ch¾n s¸ng. - 1 h×nh vÏ nhËt thùc vµ nguyÖt thùc. 4 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. 2. Häc sinh: - Häc thuéc bµi cò vµ ®äc tríc bµi míi. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò (7 ph). * KiÓm tra : - HS1: ? Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. §êng truyÒn cña tia s¸ng ®îc biÓu diÔn nh thÕ nµo. Lµm bµi 2.1 (SBT). - HS2: ? Ch÷a bµi 2.2 ; 2.3. 3. Bµi míi: (1 ph). - T¹o t×nh huèng nh SGK ; hoÆc : t¹i sao ngµy xa con ngêi ®· biÕt nh×n vÞ trÝ bãng n¾ng ®Ó biÕt giê trong ngµy, cßn gäi lµ “ ®ång hå mÆt trêi’’. Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: Quan s¸t, h×nh thµnh kh¸i niÖm bãng tèi, bãng nöa tèi (15 ph). I. Bãng tèi – Bãng nöa tèi. HTTC: nhãm. - ChuÈn bÞ thÝ nghiÖm vµ quan s¸t thÝ nghiÖm - Tr¶ lêi : C1 Gi¶i thÝch : vÏ ®êng truyÒn tia s¸ng tõ ®Ìn qua vËt c¶n ®Õn mµn ch¾n. H×nh vÏ : + NhËn xÐt: Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã mét vïng kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng tèi. - Tr¶ lêi : - C©y nÕn to ®èt ch¸y t¹o nguån s¸ng réng. C2 + Vïng bãng tèi ë gi÷a mµn ch¾n. + Vïng s¸ng ë ngoµi cïng. + Vïng xen gi÷a bãng tèi vµ vïng s¸ng lµ bãng nöa tèi. - Nguån s¸ng réng so víi mµn ch¾n dÉn ®Õn t¹o ra bãng ®en vµ xung quanh cã bãng nöa tèi. * ThÝ nghiÖm 1: - Híng dÉn HS lµm theo c¸c bíc: + §Ó ®Ìn ra sa cho cã bãng râ nÐt. + Tr¶ lêi C1 ( ghi b¶ng). * ThÝ nghiÖm 2: - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm 2 vµ tr¶ lêi C2 ? HiÖn tîng cã g× kh¸c ë thÝ nghiÖm 1. ? Nguyªn nh©n cã hiÖn tîng ®ã. ? §é s¸ng cña c¸c vïng nh thÕ nµo. ? Gi÷a thÝ nghiÖm 1 vµ 2, bè trÝ dông cô cã g× kh¸c. ? Bãng nöa tèi kh¸c bãng nöa s¸ng nh thÕ nµo. * NhËn xÐt: Trªn mµn ch¾n ®Æt phÝa sau vËt c¶n cã vïng chØ nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ mét phÇn cña nguån s¸ng tíi gäi lµ bãng nöa tèi. H§2: H×nh thµnh kh¸i niÖm nhËt thùc vµ nguyÖt thùc (10 ph). HTTC: c¶ líp - VÏ tia s¸ng: - Tr¶ lêi : C3 + Nguån s¸ng: MÆt Trêi. 5 II. NhËt thùc – NguyÖt thùc. a) NhËt thùc : ? H·y tr×nh bµy quü ®¹o chuyÓn ®éng cña MÆt Tr¨ng, MÆt Trêi vµ Tr¸i §Êt. ( cã thÓ GV ph¶i nªu ). - Th«ng b¸o : Khi MÆt Trêi, MÆt Tr¨ng, Tr¸i §Êt n»m trªn cïng 1 ®êng th¼ng. ? H·y vÏ tia s¸ng tõ MÆt Trêi ®Ó nhËn thÊy hiÖn tîng nhËt thùc. - Yªu cÇu HS lµm C3 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. + MÆt Tr¨ng: vËt c¶n + Tr¸i ®Êt: mµn ch¾n + MÆt Trêi, MÆt Tr¨ng, Tr¸i §Êt n»m trªn cïng 1 ®êng th¼ng. - Tr¶ lêi : + NhËt thùc toµn phÇn: §øng trong vïng bãng tèi, kh«ng nh×n thÊy MÆt Trêi. + NhËt thùc mét phÇn: ®øng trong vïng nöa tèi, nh×n thÊy mét phÇn MÆt Trêi. + NguyÖt thùc: ban ®ªm MÆt Tr¨ng bÞ che khuÊt kh«ng ®ù¬c MÆt Trêi chiÕu s¸ng n÷a. - Tr¶ lêi : C4 MÆt Tr¨ng ë vÞ trÝ 1 lµ nguyÖt thùc ; vÞ trÝ 2 vµ 3 tr¨ng s¸ng. ? Khi nµo cã nhËt thùc toµn phÇn. ? Khi nµo cã nhËt thùc mét phÇn. (ghi b¶ng). b) NguyÖt thùc: ? Khi nµo cã nguyÖt thùc ( ghi b¶ng) - Yªu cÇu HS lµm C4 ? ë phÇn II ta cÇn nhí nh÷ng g×. H§3: V©n dông (7 ph). HTTC: c¶ líp - VÏ h×nh vµo vë C5 C6 Bãng ®Ìn d©y tãc cã nguån s¸ng nhá ; vËt c¶n lín so víi nguån nªn kh«ng cã ¸nh s¸ng tíi bµn. Bãng ®Ìn èng cã nguån s¸ng réng so víi vËt c¶n nªn bµn n»m trong vïng nöa tèi sau quyÓn vë. Do ®ã nhËn ®îc 1 phÇn ¸nh s¸ng truyÒn tíi vë vÉn ®äc ®îc s¸ch. III. VËn dông. - Yªu cÇu HS lµm C5 ; C6 4. Cñng cè, kiÓm tra ®¸nh gi¸ ( 2 ph): - Ph¸t phiÕu häc tËp chÊm nhanh: + Bãng tèi n»m sau vËt ………………………kh«ng nhËn ®îc ¸nh s¸ng tõ …………….. + Bãng nöa tèi n»m ………………………….nhËn ………………………………………. + NhËt thùc lµ do MÆt Trêi, MÆt Tr¨ng, Tr¸i §Êt s¾p xÕp theo thø tù trªn ®êng th¼ng….… ……………………………………………. ? Nguyªn nh©n chung cã hiÖn tîng nhËt thùc ; nguyÖt thùc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc bµi theo SGK : nhËt thùc ; nguyÖt thùc ; bãng tèi ; bãng nöa tèi. - Lµm bµi : 3.1 ®Õn 3.4 (SBT-5). §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc bµi 4: §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. IV - Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… 6 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… TiÕt 4. Bµi 4: §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - TiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó nghiªn cøu ®êng ®i cña ¸nh s¸ng ph¶n x¹ trªn g¬ng ph¼ng. - BiÕt x¸c ®Þnh tia tíi, tia ph¶n x¹, gãc tíi, gãc ph¶n x¹. - Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. - BiÕt øng dông ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ®Ó ®æi híng ®êng truyÒn ¸nh s¸ng theo mong muèn. 2. KÜ n¨ng: - BiÕt lµm thÝ nghiÖm, biÕt ®o gãc, quan s¸t híng truyÒn ¸nh s¸ng ®Ó biÕt quy luËt truyÒn ¸nh s¸ng. 3. Th¸i ®é: - C©nt thËn khi lµm thÝ nghiÖm vµ tÝch cùc x©y dùng bµi ; hîp t¸c nhãm. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - ChuÈn bÞ cho mçi nhãm: 1 g¬ng ph¼ng cã gi¸ ®ì, 1 ®Ìn pin cã mµn ch¾n ®ôc lç ®Ó t¹o ra tia s¸ng. 1 tê giÊy d¸n trªn tÊm gç ph¼ng. 1 thíc ®o ®é. 2. Häc sinh: - Häc bµi vµ lµm bµi ë nhµ ; ®äc tríc bµi míi. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: (7 ph) - HS1: ? H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng nhËt thùc vµ nguyÖt thùc - HS2: ? T¹i sao ta l¹i thÊy bãng cña ta vµo lóc buæi tra râ nhÊt. Lµm bµi: 3.3 (SBT). 3. Bµi míi: - §Æt vÊn ®Ò: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 (SGK) vµ ®Æt vÊn ®Ò nh SGK-12. Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: Nghiªn cøu s¬ bé t¸c dông cña g¬ng ph¼ng (5 ph). I.G¬ng ph¼ng. HTTC: c¶ líp. - Tr¶ lêi : g¬ng ph¼ng t¹o ra ¶nh cña vËt tríc 7 - Yªu cÇu HS thay nhau cÇm g¬ng soi nhËn thÊy hiÖn tîng g× trong g¬ng? Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. g¬ng. C1 VËt nh½n bãng, ph¼ng ®Òu cã thÓ lµ g¬ng ph¼ng nh tÊm kim lo¹i nh½n ; tÊm gç ph¼ng ; mÆt níc ph¼ng… ? ThÕ nµo lµ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. - Yªu cÇu HS lµm (ghi b¶ng). C1 - H»ng ngµy chóng ta soi g¬ng ®Ó nh×n thÊy h×nh ¶nh cña m×nh. ? VËy ¸nh s¸ng ®Õn g¬ng råi ®i tiÕp nh thÕ nµo. H§2: H×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. T×m quy luËt vÒ sù ®æi híng cña ¸nh s¸ng khi gÆp g¬ng ph¼ng (20 ph). HTTC: nhãm. - C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm nh SGK-12 ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo. + SI lµ tia tíi. + I R lµ tia ph¶n x¹. - Ph¸p tuyÕn lµ ®êng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt g¬ng. - Tr¶ lêi : C2 * KÕt luËn: Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng víi tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn. - HS : a) Dù ®o¸n vÒ mèi quan hÖ gi÷a gãc ph¶n x¹ vµ gãc tíi. b) thÝ nghiÖm ®o gãc tíi, gãc ph¶n x¹. ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. Gãc tíi i Gãc ph¶n x¹ i’ 600 600 0 45 450 0 30 300 * KÕt luËn: Gãc ph¶n x¹ lu«n lu«n b»ng gãc tíi. * §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng: + Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn cña g¬ng ë ®iÓm tíi. + Gãc ph¶n x¹ lu«n lu«n b»ng gãc tíi. - Tr¶ lêi : vÏ h×nh. 8 II. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. * ThÝ nghiÖm: - GV bè trÝ thÝ nghiÖm cho HS lµm theo. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. ? ChØ ra tia tíi, tia ph¶n x¹. (Ghi b¶ng). ? HiÖn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 1. Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo ? - Giíi thiÖu tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C2 2. Ph¬ng cña tia ph¶n x¹ quan hÖ thÕ nµo víi ph¬ng cña tia tíi ? - Yªu cÇu HS ®äc phÇn th«ng tin vÒ gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹. - Yªu cÇu HS quan s¸t thÝ nghiÖm vµ dù ®o¸n kÕt qu¶ vÒ gãc ph¶n x¹ vµ gãc tíi. - Thay ®æi tia tíi ®Ó thay ®æi gãc tíi ; tõ ®ã ®o gãc ph¶n x¹. - Yªu cÇu HS tõ kÕt qu¶ rót ra kÕt luËn. (ghi b¶ng). 3. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. - Th«ng b¸o : hai kÕt luËn trªn lµ néi dung cña ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 4. BiÓu diÔn g¬ng ph¼ng vµ c¸c tia s¸ng trªn h×nh vÏ. - Th«ng b¸o vµ gh b¶ng: hai kÕt luËn trªn lµ néi dung cña ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. - Yªu cÇu HS lµm C3 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. H§3: VËn dông (6 ph). III. VËn dông. - Tr¶ lêi :C4 - Yªu cÇu HS lµm C4 HTTC: c¶lãp. - §äc phÇn ghi nhí SGK-14 vµ ®äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. 4. Cñng cè, kiÓm tra ®¸nh gi¸: ( 2 ph). ? Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph). - Häc thuéc bµi theo SGK-14. - Lµm bµi : 4.1 ®Õn hÕt (SBT). - §äc tríc bµi 5: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. IV - Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… I - Môc tiªu TiÕt 5. Bµi 5: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng. - VÏ ®îc ¶nh cña mét vËt ®Æt tríc g¬ng ph¼ng. 2. KÜ n¨ng: - Lµm thÝ nghiÖm : T¹o ra ¶nh cña vËt qua g¬ng ph¼ng vµ x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña ¶nh ®Ó nghiªn cøu tÝnh chÊt ¶nh cña g¬ng ph¼ng. 9 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. 3. Th¸i ®é: - Th¸i ®é nghiªm tóc khi nghiªn cøu mét hiÖn tîng nh×n thÊy mµ kh«ng cÇm thÊy ®îc ( hiÖn tîng trõu tîng ). TÝch cùc ho¹t ®éng nhãm. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - ChuÈn bÞ cho mçi nhãm: 1 g¬ng ph¼ng cã gi¸ ®ì ; 1 tÊm kÝnh cã gi¸ ®ì ; 2 c©y nÕn, diªm ®Ó ®èt. 1 tê giÊy ; 2 vËt bÊt k× gièng nhau. 2. Häc sinh: - Häc bµi vµ lµm bµi. §äc tríc bµi 5: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: (7 ph). - HS1: ? Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. X¸c ®Þnh tia tíi SI (h×nh vÏ). - HS2: ? Lµm bµi 4.2 (SBT). 3. Bµi míi: * §Æt vÊn ®Ò: ? T¹i sao ta thÊy bãng cña ta díi níc l¹i lén ngîc nhau. Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: Nghiªn cøu tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng (15 ph). I. TÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng. HTTC: Nhãm. - HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 5.2: + Quan s¸t: thÊy ¶nh gièng vËt. - Dù ®o¸n: + KÝch thíc ¶nh so víi vËt + So s¸nh kho¶ng c¸ch tõ ¶nh ®Õn g¬ng víi kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng. - Nh×n vµo kÝnh cã ¶nh nhng nh×n vµo mµn ch¾n kh«ng cã ¶nh. - Tr¶ lêi : C1 Kh«ng høng ®îc ¶nh. * KÕt luËn: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n, gäi lµ ¶nh ¶o. - C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm: + ®èt nÕn + Nh×n vµo tÊm kÝnh th× thÊy ¶nh. + §a c©y nÕn thø 2 vµo vÞ trÝ c©y nÕn 2 ®ang ch¸y. - Tr¶ lêi : C2 KÝch thíc c©y nÕn 2 b»ng kÝch thíc c©y nÕn 1. VËy ¶nh cña c©y nÕn 1 b»ng c©y nÕn 1. * KÕt luËn: §é lín ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng b»ng ®é lín cña vËt. 10 * ThÝ nghiÖm: - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh SGK-15vµ quan s¸t trong g¬ng. - Lµm thÕ nµo ®Ó kiÓm tra dù ®o¸n ®óng hay sai. 1. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã høng ®îc trªn mµn ch¾n kh«ng ? - Cø ®Ó HS nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm tra. - Gîi ý: ? ¸nh s¸ng cã truyÒn qua g¬ng ph¼ng ®îc kh«ng. ( H·y Quan s¸t mÆt sau cña g¬ng). - Thay g¬ng b»ng tÊm kÝnh ph¼ng trong råi lµm thÝ nghiÖm ; ®a mµn ch¾n ®Õn mäi vÞ trÝ ®Ó kh¼ng ®Þnh kh«ng høng ®îc ¶nh. - Yªu cÇu HS lµm kÕt luËn. 2, §é lín cña ¶nh cã b»ng ®é lín cña vËt kh«ng ? - Híng dÉn HS thay pin b»ng nÕn ®ang ch¸y ®Ó cã ¶nh râ. ? C©y nÕn 2 nh ®ang ch¸y th× kÝch thíc cña c©y nÕn 2 vµ ¶nh c©y nÕn 1 nh thÕ nµo. - Yªu cÇu HS lµm kÕt luËn. 3. So s¸nh kho¶ng c¸ch tõ mét ®iÓm cña vËt ®Õn g¬ng vµ kho¶ng c¸ch tõ ¶nh cña Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. ®iÓm ®ã ®Õn g¬ng. * KÕt luËn 3: §iÓm s¸ng vµ ¶nh cña nã t¹o bëi g¬ng ph¼ng c¸ch g¬ng mét kho¶ng b»ng nhau. - Gîi ý: §o kho¶ng c¸ch b»ng c¸ch ®Æt thíc qua vËt (¶nh) ®Õn g¬ng vµ vu«ng gãc víi g¬ng. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi kÕt luËn 3. Còng cã thÓ cho HS ph¸t biÓu theo kÕt qu¶thÝ nghiÖm : Kho¶ng c¸ch tõ ¶nh ®Õn g¬ng b»ng kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng. H§2: Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi g¬ng ph¼ng (10 ph). II. Gi¶i thÝch sù t¹o thµnh ¶nh bëi g¬ng ph¼ng - Lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra vµ tr¶ lêi C3 HTTC: c¶ líp. - Tr¶ lêi : C4 + VÏ ¶nh S’ ®èi xøng qua g¬ng ph¼ng ( tÝnh chÊt cña ¶nh qua g¬ng ph¼ng). + VÏ hai tia ph¶n x¹ IR vµKM øng víi hai tia tíi SI vµ SK ( Theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng). + KÐo dµi hai tia ph¶n x¹ : gÆp nhau t¹i S’. + §Æt m¾t trong kho¶ng IR ; KM sÏ nh×n thÊy S’. + Kh«ng høng ®îc ¶nh trªn mµn ch¾n lµ v× c¸c tia ph¶n x¹ lät vµo m¾t cã ®êng kÐo dµi qua S’. H§3: VËn dông (7 ph). HTTC: c¶ líp. - Tr¶ lêi : C5 A - Yªu cÇu HS lµm C4 ? §iÓm giao nhau cña hai tia ph¶n x¹ cã xuÊt hiÖn trªn mµn ch¾n kh«ng. - Th«ng tin: ¶nh cña mét vËt lµ tËp hîp cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trªn vËt. III. V©n dông. - Yªu cÇu HS lµm C5 C6 B - ChuÈn l¹i C6 ®ã lµv× mÆt níc hå lµ g¬ng ph¼ng nªn cã ¶nh cña hå g¬ng. 4. Cñng cè, kiÓm tra ®¸nh gi¸(2 ph) ? TÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng cã bao nhiªu. ? Nªu c¸ch vÏ ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (1ph). - Häc thuéc bµi theo SGK-17. - Lµm bµi : 5.1 ®Õn hÕt SBT. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc bµi 6: G¬ng cÇu låi. IV - Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………… 11 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… TiÕt 6. Bµi 6: Thùc hµnh vµ quan s¸t vÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - VËn dông c¸ch vÏ ¶nh cña mét vËt qua g¬ng ph¼ng ®Ó lµm bµi tËp cã liªn quan. 2. KÜ n¨ng: - LuyÖn tËp vÏ ¶nh cña c¸c vËt cã h×nh d¹ng kh¸c nhau ®Æt tríc g¬ng ph¼ng. - TËp x¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng. 3. Th¸i ®é: - CÈn thËn khi vÏ, tÝch cùc häc tËp. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - Cho mçi nhãm: 1 g¬ng ph¼ng ; 1 c¸i bót ch× ; 1 thíc ®o ®é. 2. Häc sinh: - Mçi HS chÐp s½n mét mÉu b¸o c¸o ra giÊy. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò ( 5 ph). - HS1: ? Nªu tÝnh chÊt cña ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng. Lµm bµi 5.3 (SBT). - HS2: ? Lµm bµi 5.4 (SBT). 3. Bµi míi: Trî gióp cña GV Ho¹t ®éng cña HS H§1: Giao dông cô cho häc sinh (3 ph). I. ChuÈn bÞ: HTTC: c¶ líp. - GV ph¸t dông cô cho mçi nhãm HS. Vµ giíi thiÖu chóng dïng ®Ó lµm g×. H§2: NéÞ dung thùc hµnh (5 ph). HTTC: c¶ líp. - Nªu néi dung thùc hµnh vµ ®Æc biÖt lµ néi dung thø hai ( V× nã cha ®îc häc HS ph¶i tù x¸c ®Þnh lÊy). 1. X¸c ®Þnh ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. 2. X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng. 12 - C¸c nhãm lªn nhËn dông cô vµ xem c«ng dông cña nã. Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. H§3: Thùc hµnh néi dung cña SGK (18 ph). HTTC: nhãm. - Yªu cÇu HS c¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm. - Híng dÉn HS lµm: ? Ta ph¶i ®Æt bót ch× nh thÕ nµo. 1. X¸c ®Þnh ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. - C¸c nhãm thùc hµnh ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo C1 H×nh 6.1 2. X¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng. C2 C3 Vïng nh×n thÊy cña g¬ng gi¶m. Ta nh×n thÊy ¶nh M’ c¶u M khi cã tia ph¶n C4trªn x¹ g¬ng vµo m¾t ë O cã ®êng kÐo dµi ®i qua M’. - VÏ M’. §êng M’O c¾t g¬ng ë I. VËy tia tíi MI cho tia ph¶n x¹ IO truyÒn ®Õn m¾t, ta nh×n thÊy ¶nh M’. H×nh 6.3 H§4: Hoµn thµnh mÉu b¸o c¸o (10 ph). HTTC: c¸ nh©n. - Yªu cÇu HS lµm mÉu b¸o c¸o theo c¸ nh©n. H§5: Thu bµi b¸o c¸o (2 ph). HTTC: c¶ líp. - Yªu cÇu HS thu bµi theo ®¬n vÞ nhãm. - nhËn xÐt chung t×nh h×nh thùc hµnh vµ kÕt qu¶. 4. Híng dÉn vÒ nhµ( 2ph). - Häc thuéc bµi theo SGK - §äc tríc bµi 7: G¬ng cÇu låi. IV - Rót kinh nghiÖm III. MÉu b¸o c¸o. Nh phÇn thùc hµnh häc sinh thu ®îc. - HS thu bµi vµ nghe GV nhËn xÐt. ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………… 13 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… I - Môc tiªu TiÕt 7. Bµi 7: G¬ng cÇu låi. 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc nh÷ng tÝnh chÊt cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi. - NhËn biÕt ®îc vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi réng h¬n g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. - VËn dông kiÕn thøc ®Ó gi¶i thÝch ®îc øng dông cña g¬ng cÇu låi. 2. KÜ n¨ng: - Lµm thµnh th¹o thÝ nghiÖm vµ quan s¸t hiÖn tîng. 3. Th¸i ®é: - CÈn thËn khi lµm thÝ nghiÖm ; tÝch cùc häc tËp ; hîp t¸c nhãm. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - B¶ng phô ghi bµi tËp vµ c©u hái ; chuÈn bÞ cho mçi nhãm: 1 g¬ng cÇu låi ; 1 g¬ng ph¼ng trßn cã cïng kÝch thíc víi g¬ng cÇu låi . 2. Häc sinh: - B¶ng nhãm ; mçi nhãm : 1 c©y nÕn ; 1 bao diªm ; ®äc tríc bµi míi ; lµm bµi cò. 14 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : kh«ng. 3. Bµi míi: 15 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: §Æt vÊn ®Ò (3 ph). - Yªu cÇu HS ®äc phÇn më ®Çu SGK-20. H§2: Nghiªn cøu ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi (17 ph). I/¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi HTTC: c¶ líp. - §äc phÇn më ®Çu SGK-20. HTTC: nhãm. - HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 7.1 SGK-20 vµ tr¶ lêi: 1. ¶nh cña vËt cã ph¶i lµ ¶nh ¶o. V× ¶nh cña C1 kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n. 2. Nh×n thÊy ¶nh nhá h¬n vËt. - HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm ®Ó so s¸nh ®é lín ¶nh cña hai c©y nÕn t¹o bëi hai g¬ng. - Tr¶ lêi : * KÕt luËn: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi cã nh÷ng tÝnh chÊt sau ®©y: 1. Lµ ¶nh ¶o kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n. 2. ¶nh nhá h¬n vËt. 4. Quan s¸t: - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm ®Ó tr¶lêi C1 ThÝ nghiÖm kiÓm tra; - Yªu cÇu HS ®äc thÝ nghiÖm h×nh 7. 2 - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm víi lu ý sau: + Hai c©y nÕn gièng hÖt nhau. + Hai c©y nÕn ®Æt th¼ng ®øng c¸ch g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi mét kho¶ng b»ng nhau. ? Môc ®Ých thÝ nghiÖm lµ g×. KÕt luËn: - Yªu cÇu HS c¸ nh©n tr¶ lêi kÕt luËn. (b¶ng phô). H§3: T×m hiÓu vïng nh×n thÊy cña g¬ng II/ Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi. ThÝ nghiÖm: cÇu låi (10 ph). HTTC: nhãm. - §äc thÝ nghiÖm. - HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm vµ tr¶ lêi BÒ réng vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi lín h¬n g¬ng ph¼ng. * KÕt luËn: Nh×n vµo g¬ng cÇu låi, ta quan s¸t ®îc mét vïng réng h¬n so víi khi nh×n vµo g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. H§4: VËn dông (8 ph). HTTC: c¸ nh©n. - Tr¶ lêi : Vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi lín h¬n vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng. V× vËy gióp cho ngêi l¸i xe nh×n ®îc kho¶ng réng h¬n ®»ng sau. Ngêi l¸i xe nh×n thÊy trong g¬ng cÇu låi xe cé vµ ngêi bÞ c¸c vËt c¶n ë bªn ®êng che khuÊt, tr¸nh ®îc tai n¹n. - §äc ghi nhí. - Yªu cÇu HS ®äc thÝ nghiÖm SGK-21. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm vµ tr¶ lêi Lu ý: + ta x¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng tríc råi thay g¬ng cÇu låi. + ®Æt hai g¬ng ë cïng mét vÞ trÝ vµ chóng cïng kÝch thíc. KÕt luËn: - Yªu cÇu HS c¸ nh©n lµm kÕt luËn. (b¶ng phô). III. VËn dông. - Yªu cÇu HS lµm c¸ nh©n C3 ; - Gäi HS ®äc ghi nhí SGK-21 vµ cã thÓ em cha biÕt. ? Nªu tÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng. ? So s¸nh vïng nh×n thÊy cña g¬ng cÇu låi víi vïng nh×n thÊy cña g¬ng ph¼ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ( 1 ph): C2 16 C3 C4 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. - Häc thuéc bµi theo SGK-21. - Lµm bµi : 7.1 ®Õn 7.4 (SBT) - §äc tríc bµi 8: G¬ng cÇu lâm. IV - Rót kinh nghiÖm …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………… Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… TiÕt 8. Bµi 8: G¬ng cÇu lâm. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - NhËn biÕt ®îc ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm. - Nªu ®îc nh÷ng tÝnh chÊt cña ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu lâm. - BiÕt c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm ®Ó quan s¸t ¶nh ¶o cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm. 2. KÜ n¨ng: - TiÕn hµnh thÝ nghiÖm vµ So s¸nh c¸c tÝnh chÊt ¶nh ¶o qua c¸c g¬ng kh¸c nhau. 3. Th¸i ®é: - CÈn thËn khi tÝnh to¸n vµ lµm thÝ nghiÖm ; tÝch cùc häc t©p. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - ChuÈn bÞ cho mçi nhãm: 1 g¬ng cÇu lâm cã gi¸ ®ì th¼ng ®øng ; 1 g¬ng ph¼ng cã bÒ ngang b»ng ®êng kÝnh c¶u g¬ng cÇu lâm ; 1 viªn phÊn ; 1 mµn ch¾n s¸ng cã gÝa ®ì di chuyÓn ®îc. B¶ng phô. 2. Häc sinh: - §äc tríc bµi 8: G¬ng cÇu lâm ; lµm bµi tËp ë nhµ ; mçi nhãm 1 ®Ìn pin. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò( 7 ph): - HS 1: ? Nªu tÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu låi. Lµm bµi 7.2 (SBT). - HS 2: ? Lµm bµi 7.4 (SBT) b»ng b¶ng phô. 3. Bµi míi: * §Æt vÊn ®Ò: Nh SGK- 20. Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: Nghiªn cøu ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm (10 ph). I. ¶nh t¹o bëi g¬ng cÇu lâm. HTTC: nhãm. - C¸c nhãm ho¹t ®éng ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi : ¶nh ¶o, lín h¬n c©y nÕn. C1 Bè trÝ thÝ nghiÖm ®Ó So s¸nh ¶nh ¶o cña mét C2 vËt t¹o bëi g¬ng cÇu lâm víi ¶nh ¶o cña cïng vËt ®ã t¹o bëi g¬ng ph¼ng nh ë bµi 7: g¬ng cÇu låi. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm sau khi nªu c¸ch bè trÝ - Tr¶ lêi : KÕt luËn 1: §Æt mét vËt gÇn s¸t g¬ng cÇu lâm, nh×n vµo g¬ng thÊy ¶nh (¶o) kh«ng høng ®îc trªn mµn ch¾n vµ (lín h¬n)vËt. 17 * thÝ nghiÖm : - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C1 C2 GV nªu râ yªu cÇu: ? ¶nh ®ã lµ ¶nh g×. ? So s¸nh víi c©y nÕn th× lín hay nhá h¬n vËt. ? ¶nh ¶o cña g¬ng ph¼ng so víi ¶nh ¶o cña g¬ng cÇu lâm nh thÕ nµo. GV thèng nhÊt c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm. - Yªu cÇu HS lµm kÕt luËn 1. Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. H§2: Nghiªn cøu sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn g¬ng cÇu lâm (18 ph). HTTC: c¶ líp. - C¸c nhãm ho¹t ®éng ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi: C3 quan s¸t thÊy chïm tia ph¶n x¹ héi tô t¹i ®iÓm. * KÕt luËn 2: ChiÕu mét chïm tia tíi song song lªn mét g¬ng cÇu lâm, ta thu ®îc mét chïm tia ph¶n x¹ (héi tô) t¹i mét ®iÓm tríc g¬ng. trêi ë rÊt xa ta nªn chïm s¸ng tõ mÆt C4 tíiMÆt trêi g¬ng coi nh chïm tia tíi song song, cho chïm tia ph¶n x¹ héi tô t¹i mét ®iÓm tríc g¬ng, ¸nh s¸ng mÆt trêi cã nhiÖt n¨ng cho nªn vËt ®Ó ë chç ¸nh s¸ng héi tô nªn sÏ nãng lªn. - C¸c nhãm ho¹t ®éng ; b¸o c¸o ; nhËn xÐt chÐo thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi: C5 * KÕt lu©n 3: Mét nguån s¸ng nhá S ®Æt tríc g¬ng cÇu lâm ë mét vÞ trÝ thÝch hîp, cã thÓ cho mét tia ph¶n x¹ song song H§3: VËn dông (8 ph). HTTC: c¶ líp. - Tr¶ lêi : cã g¬ng cÇu trong pha ®Ìn pin nªn khi C6 Nhê xoay pha ®Ìn pin ®Õn vÞ trÝ thÝch hîp ta sÏ thu ®îc mét chïm s¸ng ph¶n x¹ song song, ¸nh s¸ng sÏ truyÒn ®i ®îc xa, kh«ng bÞ ph©n t¸n mµ vÉn s¸ng râ. Ra xa g¬ng. C7 II. Sù ph¶n x¹ ¸nh s¸nh trªn g¬ng cÇu lâm. 1 §èi víi chïm tia tíi song song. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm h×nh 8.2 (SGK) vµ tr¶ lêi C3 - H·y tr¶ lêi kÕt luËn theo c¸ nh©n. - Híng dÉn HS tr¶ lêi C4 ? Chïm s¸ng tõ mÆt trêi coi nh chïm tia tíi song song hay héi tô. ? H·y vËn dông c©u C3 vµo tr¶ lêi. 2. §èi víi chïm tia tíi héi tô. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm h×nh 8.4 vµ tr¶ lêi C5 - H·y tr¶ lêi kÕt luËn theo c¸ nh©n. IV. VËn dông. - Treo tranh vÏ h×nh 8.5 (SGK-24) giíi thiÖu ®Ìn pin nh SGK-24. - Yªu cÇu HS lµm C6 C7 ? Ta thu ®îc chïm s¸ng song song hay héi tô qua ®Ìn pha. ? Ta cÇn thu chïm s¸ng g×. 4. Cñng cè, kiÓm tra ®¸nh gi¸: kh«ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ( 3 ph): - Häc thuéc bµi theo SGK- 24. - Lµm bµi : 8.1 ®Õn 8.3 (SBT). – Giê sau kiÓm tra 1 tiÕt: nªn ta cÇn vÒ nhµ «n tËp kÜ c¸c bµi ®· lµm. IV.Rót kinh nghiÖm: ........... ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… TiÕt 9. Bµi 9: Tæng kÕt ch¬ng 1: Quang häc I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cã liªn quan ®Õn sù nh×n thÊy vËt s¸ng, sù truyÒn ¸nh s¸ng, sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng, tÝnh chÊt cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng, g¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm. C¸ch vÏ ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g¬ng ph¼ng, x¸c ®Þnh vïng nh×n thÊy trong g¬ng ph¼ng. So s¸nh víi vïng nh×n thÊy trong g¬ng cÇu låi. 2. KÜ n¨ng: 18 Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng vÏ thµnh th¹o tia ph¶n x¹ trªn g¬ng ph¼ng vµ ¶nh t¹o bëi g¬ng ph¼ng. 3. Th¸i ®é: - CÈn thËn khi vÏ h×nh ; TÝch cùc häc bµi. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - B¶ng phô ; thíc kÎ. 2. Häc sinh: - B¶ng nhãm ; thíc kÎ ; lµm bµi cò ë nhµ ; ®äc tríc bµi 9: tæng kÕt ch¬ng 1- c¬ häc. III - TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò(kh«ng) 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña HS Trî gióp cña GV H§1: ¤n l¹i kiÕn thøc (15 ph). I/ Tù kiÓm tra: I/ Tù kiÓm tra: - Yªu cÇu HS lµm phÇn tù kiÓm tra tõ c©u 1 ®Õn c©u 4 theo nhãm. B¶ng phô ghi c¸c c©u hái. HTTC: nhãm. - C¸c nhãm lµm : C©u 1: C) Khi cã ¸nh s¸ng tõ vËt truyÒn vµo m¾t ta. C©u 2: B) ¶nh ¶o b»ng vËt vµ c¸ch g¬ng mét kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Õn g¬ng. C©u 3: §Þnh luËn truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng Trong m«i trêng trong suèt vµ ®ång tÝnh, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®êng th¼ng. C©u 4: §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. a) Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng víi tia tíi vµ ®êng ph¸p tuyÕn b) Gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi. - Tr¶ lêi : c©u 6 So s¸nh gi÷a g¬ng ph¼ng vµ g¬ng cÇu låi vÒ ¶nh: + Gièng: ¶nh ¶o. + Kh¸c: ¶nh ¶o t¹o bëi g¬ng cÇu låi nhá h¬n g¬ng ph¼ng. - Tr¶ lêi : c©u 7 Khi vËt ë s¸t g¬ng cÇu lâm th× cho ¶nh ¶o lín h¬n vËt. - Tr¶ lêi : c©u 8. c©u 9: Vïng nh×n thÊy trong g¬ng cÇu låi lín h¬n vïng nh×n thÊy trong g¬ng ph¼ng cã cïng kÝch thíc. 19 - Gäi mét HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u 6. - Yªu cÇu HS lµm tr¶ l¬i c©u 7. - Gäi ba HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u 8. - Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u 9. Ph¹m Kim Phîng – GV – Trêng THCS S¬n Hµ. H§2: Luyªn tËp kÜ n¨ng vÏ tia ph¶n x¹ (15 ph). II/ VËn dông. HTTC: c¶ líp - Tr¶ lêi : vÏ h×nh. C1 - Yªu cÇu HS lµm c¶ líp C1 híng dÉn vÏ ®iÓm S 2. HS t¬ng tù tù vÏ S1. - Tr¶ lêi : C2 ¶nh quan s¸t ®îc ë ba g¬ng ®Òu lµ ¶nh ¶o: ¶nh nh×n thÊy trong g¬ng cÇu låi nhá h¬n trong g¬ng ph¼ng, ¶nh trong g¬ng ph¼ng l¹i nhá h¬n trong g¬ng cÇu lâm. - Yªu cÇu HS lµm C2 C3 H§3: Trß ch¬i « ch÷ ( 10 ph). HTTC: c¶ líp. - C¸ nh©n tù hoµn thµnh trß ch¬i. 1. VËt s¸ng 5. Ph¸p tuyÕn 2. Nguån s¸ng 6. Bãng ®en 3. ¶nh ¶o 7. G¬ng ph¼ng 4. Ng«i sao Tõ hµng däc lµ ¸nh s¸ng. - Treo h×nh vÏ vµ - Yªu cÇu HS lµm C3 ? Ta vËn dông ®Þnh lÝ nµo vµo ®©y III/ Trß ch¬i « ch÷. - Yªu cÇu HS lµm tù hoµn thµnh trß ch¬i trong vßng 5 ph. (b¶ng phô ghi ®Çu bµi ). - GV tæ chøc trß ch¬i cho HS. 5. Híng dÉn vÒ nhµ ( 5 ph). - Häc thuéc bµi theo SGK ch¬ng I. - Lµm l¹i mét sè bµi : l¹i c¸c bµi ®· lµm ®Ó giê sau kiÓm tra. IV - Rót kinh nghiÖm:…………………………………………………………. …………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n:…………………… Ngµy gi¶ng: ………………………………………… I - Môc tiªu TiÕt 10. KiÓm tra 1 tiÕt. 1. KiÕn thøc: - KiÓm tra møc ®é biÕt ; hiÓu c¸c kiÕn thøc vÒ nguån s¸ng, ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng, tÝnh chÊt ¶nh cña vËt qua ba lo¹i g¬ng, vïng nh×n thÊy cña g¬ng. - VËn dông tÝnh chÊt cña ¶nh cña mét vËt qua g¬ng ph¼ng vµ ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ®Ó lµm bµi. 2. KÜ n¨ng: - VÏ h×nh vµ tr×nh bµy bµi gi¶i ; ph¸t triÓn ãc kh¸i qu¸t. 3. Th¸i ®é: - CÈn thËn khi vÏ h×nh ; tr¶ lêi c©u hái. II - ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: - Ra ®Ò vµ pho to cho mçi HS mét bµi. 20