Tài liệu Thực trạng về quản lý và cơ sở khoa học về quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố vĩnh long. từ đó, đề xuất một số giải pháp về quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố vĩnh long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRUỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI HUỲNH THỊ NGỌC THƠ QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ VĨNH LONG TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH Hà Nội – 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRUỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI HUỲNH THỊ NGỌC THƠ KHÓA: 2016 - 2018 QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ VĨNH LONG TỈNH VĨNH LONG Chuyên ngành: Quản lý đô thị và công trình Mã số: 60.58.01.06 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VŨ THỊ VINH Hà Nội – 2018 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành đến Cô Giáo PGS. TS Vũ Thị Vinh là người trực tiếp hướng dẫn, đã dành rất nhiều thời gian, công sức hướng dẫn cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới tập thể các thầy cô giáo Khoa sau Đại học, Ban giám hiệu nhà trường cùng các thầy, cô giáo giảng dạy lớp cao học CH16QL5 chuyên ngành Quản lý Đô thị và Công trình đã giảng dạy, chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập. Xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo trường Đại học Xây dựng Miền Tây, đã tạo điều kiện và giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và làm luận văn. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tôi trong công việc, cung cấp tài liệu và cho tôi nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc trong suốt quá trình tôi thực hiện luận văn. Thời gian nghiên cứu cũng như kiến thức bản thân còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự cảm thông, chia sẻ và góp ý của các Thầy cô giáo để nội dung Luận văn của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2018. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Huỳnh Thị Ngọc Thơ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ “Quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long tỉnh Vĩnh Long” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn này là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2018. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Huỳnh Thị Ngọc Thơ MỤC LỤC Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng biểu Danh mục các hình minh họa, sơ đồ MỞ ĐẦU 1 * Lý do chọn đề tài * Mục đích nghiên cứu * Đối tượng và phạm vi nghiên cứu * Phương pháp nghiên cứu * Ý nghĩa khoa học của đề tài * Các khái niệm và thuật ngữ liên quan tới đề tài * Cấu trúc luận văn NỘI DUNG 6 CHƯƠNG 1. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ VĨNH LONG 6 1.1. Giới thiệu khái quát về thành phố Vĩnh Long 6 1.1.1. Giới thiệu khái quát thành phố Vĩnh Long 6 1.1.2. Điều kiện khí hậu tự nhiên thành phố Vĩnh Long 9 1.1.3. Tình hình kinh tế, xã hội của thành phố Vĩnh Long 11 1.1.4. Hiện trạng cơ sở hạ tầng thành phố Vĩnh Long 12 1.2. Hiện trạng mạng lưới đường thành phố Vĩnh Long 13 1.2.1. Quá trình phát triển mạng lưới đường theo quy hoạch của thành phố Vĩnh Long 13 1.2.2. Hiện trạng mạng lưới giao thông thành phố Vĩnh Long 15 1.2.3. Hệ thống giao thông công cộng thành phố Vĩnh Long 27 1.3. Thực trạng công tác quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long 28 1.3.1. Thực trạng công tác quy hoạch mạng lưới đường thành phố Vĩnh Long 28 1.3.2. Thực trạng công tác quản lý hè phố, chỉ giới xây dựng 30 1.3.3. Thực trạng về thực hiện chính sách trong công tác quản lý mạng lưới đường 31 1.3.4. Thực trạng về bộ máy quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long 32 1.3.5. Sự tham gia của cộng đồng với công tác quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long 1.4. Đánh giá chung 35 36 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ VĨNH LONG 39 2.1. Cở sở lý luận về quản lý mạng lưới đường thành phố Vĩnh Long 39 2.1.1. Vai trò của mạng lưới đường trong quy hoạch xây dựng đô thị 39 2.1.2. Một số yêu cầu kỹ thuật của mạng lưới đường đô thị 42 2.1.3. Những yêu cầu cơ bản đối với mạng lưới đường đô thị 49 2.1.4. Những yếu tố đặc thù của thành phố Vĩnh Long có tác động đến công tác quản lý mạng lưới thành phố 50 2.1.5. Vai trò của cộng đồng trong quản lý mạng lưới đường đô thị 52 2.2. Cơ sở pháp lý về quản lý mạng lưới đường đô thị 54 2.2.1. Hệ thống các văn bản pháp quy của nhà nước trong quản lý mạng lưới đường đô thị 54 2.2.2. Các văn bản của tỉnh Vĩnh Long trong quản lý mạng lưới đường đô thị 56 2.2.3. Định hướng quy hoạch chung xây dựng thành phố Vĩnh Long đến năm 2020 đã được phê duyệt 57 2.3. Kinh nghiệm quản lý của một số nước trên thế giới và trong nước về quản lý mạng lưới đường đô thị 62 2.3.1. Kinh nghiệm của thế giới 62 2.3.2. Kinh nghiệm của một số đô thị trong nước 67 CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VỀ QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ VĨNH LONG 71 3.1. Quan điểm, nguyên tắc quản lý mạng lưới đường đô thị TP Vĩnh Long 71 3.1.1. Quan điểm 71 3.1.2. Nguyên tắc quản lý mạng lưới đường TP Vĩnh Long 71 3.2. Đề suất một số giải pháp trong quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long 72 3.2.1. Quản lý công tác quy hoạch mạng lưới đường TP Vĩnh Long 72 3.2.2. Về quản lý quỹ đất quy hoạch MLĐ ngoài thực địa 76 3.2.3. Cải tiến trong khâu quản lý xây dựng mở rộng các tuyến đường 79 3.3. Giải pháp hoàn thiện về cơ chế chính sách xây dựng mạng lưới đường giao thông TP Vĩnh Long 81 3.3.1. Cơ chế, chính sách 81 3.3.2. Huy động vốn đầu tư 82 3.4. Đề xuất về cải tiến bộ máy tổ chức 84 3.4.1. Phân cấp quản lý nhà nước trong công tác quản lý mạng lưới đường 84 3.4.2. Đề xuất về tổ chức bộ máy Phòng Quản lý đô thị thành phố Vĩnh Long 85 3.4.3. Tăng cường quyền hạn của Phòng Quản lý đô thị và đội “Thanh tra xây dựng - nhà đất” 89 3.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 90 3.5. Giải pháp về chính sách, khung pháp lý quản lý mạng lưới đường đô thị 92 3.5.1. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra 92 3.5.2. Giải pháp huy động sự tham gia của cộng đồng 92 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Kết luận 95 95 Khuyến nghị TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 96 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Tên đầy đủ BXD Bộ Xây dựng BNV Bộ Nội Vụ BOT Hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao BT Hợp đồng xây dựng - chuyển giao BTO Hợp đồng xây dựng - chuyển giao - kinh doanh CP Chính Phủ GPMB Giải phóng mặt bằng GTCC Giao thông công cộng GTVT Giao thông vận tải HĐBT Hội đồng bồi thường MLĐ Mạng lưới đường NĐ Nghị định PTQĐ Phát triển quỹ đất QCXDVN Quy chuẩn xây dựng Việt nam QĐ Quyết định QĐ-UBT Quyết định Ủy ban Tỉnh QH Quốc hội QL Quốc lộ QLĐT Quản lý đô thị TB-UB Thông báo Ủy ban TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam TP Thành phố TT Thông tư TTg Thủ tướng TTLT Thông tư liên tịch UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số hiệu Tên hình minh họa, sơ đồ Trang Bảng 2.1 Phân cấp đường đô thị 43 Bảng 2.2 Tương quan mật độ và quy mô thành phố 46 Bảng 2.3 Nhu cầu tối thiểu về chỗ đỗ xe ô tô 48 DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ MINH HỌA Số hiệu Tên hình, sơ đồ minh họa Trang Hình 1.1 Vị trí thành phố Vĩnh Long và mối liên hệ vùng 7 Hình 1.2 Bản đồ địa giới hành chính thành phố Vĩnh Long 8 Hình 1.3 Bản đồ quy hoạch phát triển mạng lưới đường TP Vĩnh Long 15 Hình 1.4 Bản đồ hiện trạng giao thông thành phố Vĩnh Long 17 Hình 1.5 Mặt cắt 1-1 đường Quốc lộ 1A (Tuyến tránh TPVL) 18 Hình 1.6 Mặt cắt 2-2 đường Quốc lộ 80 19 Hình 1.7 Mặt cắt 3-3 đường Quốc lộ 53 19 Hình 1.8 Mặt cắt 4-4 đường Quốc lộ 57 20 Hình 1.9 Một đoạn tuyến đường Phạm Thái Bường 21 Hình 1.10 Mặt cắt 5-5 đường Phạm Thái Bường 22 Hình 1.11 Một đoạn tuyến đường Nguyễn Huệ 22 Hình 1.12 Mặt cắt 6-6 đường Nguyễn Huệ 23 Hình 1.13 Một đoạn tuyến đường Phó Cơ Điều 23 Hình 1.14 Mặt cắt 7-7 đường Phó Cơ Điều 23 Hình 1.15 Một đoạn tuyến đường Phan Bội Châu 24 Hình 1.16 Mặt cắt 8-8 đường Phan Bội Châu 24 Hình 1.17 Một đoạn tuyến đường trong khu dân cư 25 Hình 1.18 Mặt cắt 9-9 đường Khu dân cư 25 Hình 1.19 Bến xe Vĩnh Long 27 Số hiệu Hình 1.20 Hình 1.21 Tên hình, sơ đồ minh họa Bản đồ hướng đi của xe buýt liên vùng của TP Vĩnh Long Hình ảnh lấn chiếm vỉa hè,lòng đường tại đường 1-5 Trang 28 31 Hình 1.22 Quản lý có sự tham gia của cộng đồng 36 Hình 2.1 Mạng lưới đường hỗn hợp 45 Hình 2.2 Mặt cắt đường giao thông quy hoạch 61 Hình 2.3 Quy hoạch mạng lưới GTVT tỉnh Vĩnh Long đến năm 2020 62 Hình 2.4 Vị trí thành phố Marikina và những tuyến đường đi bộ trong thành phố 63 Hình 2.5 Đường chính thành phố Marikina 63 Hình 2.6 Các điểm đỗ xe trong khu công viên và trụ sở cơ quan ở TP Marikina 64 Hình 2.7 Chỗ đỗ xe trên đường phố có lưu lượng giao thông thấp 65 Hình 2.8 Hình ảnh đường phố Singapore 66 Hình 2.9 Vỉa hè, trạm xe buýt của Singapore 67 Hình 2.10 Một đoạn đường Bình Thuận, TP Tuyên Quang 68 Hình 3.1 Bãi đỗ xe dàn thép tại các khu vực trung tâm khan hiếm đất xây dựng 75 Hình 3.2 Bãi đỗ xe cho các phường có diện tích đất để bố trí 76 Hình 3.3 Mặt cắt đường 77 Số hiệu Hình 3.4 Sơ đồ 1.1 Sơ đồ 1.2 Sơ đồ 3.1 Sơ đồ 3.2 Sơ đồ 3.3 Tên hình, sơ đồ minh họa Thảo luận các bên để đi đến sự thống nhất cao trong mở rộng đường Sơ đồ tổ chức cơ quan quản lý quy hoạch MLĐ đô thị tỉnh Vĩnh Long Trang 81 33 Sơ đồ hiện trạng tổ chức phòng QLĐT TP Vĩnh Long Sơ đồ tổ chức cơ quan quản lý quy hoạch MLĐ đô thị tỉnh Vĩnh Long 34 85 Sơ đồ hiện trạng tổ chức phòng QLĐT TP Vĩnh Long Đề xuất tổ chức bộ máy Phòng Quản lý đô thị thành phố Vĩnh Long 86 88 1 MỞ ĐẦU * Lý do chọn đề tài Mạng lưới đường đóng vai trò là hệ thống giao thông chính của thành phố, như bộ khung kết nối tất cả các công trình dân sinh, xã hội của đô thị tạo thành thể thống nhất. Hiện trạng và mức độ phát triển của mạng lưới đường đô thị quyết định sự vận chuyển giao thông, mức độ phục vụ dân sinh. Chính vì vậy mạng lưới đường đô thị cần được quan tâm đầu tư đúng mức và liên tục. Mạng lưới đường thuận lợi, đảm bảo cho mọi nhu cầu của người dân được nhanh chống sẽ là động lực chính thúc đẩy kinh tế, văn hóa, chính trị của khu vực. Xã hội càng văn minh thì càng cần một hệ thống đồng bộ cơ sở hạ tầng kỹ thuật nói chung và hệ thống giao thông nói riêng. Quan điểm phát triển Đảng đã chỉ rõ “Giao thông vận tải là một bộ phận quan trọng trong kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, cần ưu tiên đầu tư phát triển đi trước một bước với tốc độ nhanh, bền vững nhằm tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước”. Thành phố Vĩnh Long thuộc tỉnh Vĩnh Long với lợi thế vị trí địa lý và hệ thống giao thông thuận lợi, trong những năm qua Vĩnh Long được chú trọng đầu tư về cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông, nhiều đường phố được xây dựng mới, cải tạo nâng cấp, bộ mặt đường phố có nhiều thay đổi. “Quy hoạch chung Thị xã Vĩnh Long đến năm 2020” đã được lập và phê duyệt vào năm 2004 trong quá trình thực hiện đã đạt được một số thành quả nhất định. Tuy nhiên trải qua 13 năm, thực tế cho thấy với tốc độ đô thị hóa hiện nay Vĩnh Long phải đối mặt với những thách thức do tốc độ phát triển càng mạnh dẫn đến mật độ dân cư ngày càng tăng, mật độ xây dựng ngày càng nhiều và hệ thống giao thông dần bộc lộ những yếu kém, đặc biệt trong 2 công tác quản lý vận hành dẫn đến không đáp ứng kịp cho nhu cầu phát triển trong tương lai. Chính vì vậy, đề tài “Quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long tỉnh Vĩnh Long” thật sự cần thiết nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý để nâng cao chất lượng vận hành cho mạng lưới đường TP Vĩnh Long, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn TP Vĩnh Long. * Mục đích nghiên cứu Đánh giá thực trạng về quản lý MLĐ của TP Vĩnh Long trên cơ sở khoa học và thực tiễn đề xuất một số giải pháp về quản lý MLĐ TP Vĩnh Long. * Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Tập trung vào mạng lưới đường đô thị TP Vĩnh Long. - Phạm vi nghiên cứu: TP Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long. Phạm vi thời gian nghiên cứu đến năm 2020. - Nội dung nghiên cứu + Phân tích, đánh giá thực trạng về xây dựng mạng lưới đường đô thị TP Vĩnh Long. + Tìm hiểu cơ sở lý luận, pháp lý, thực tiễn về kinh nghiệm của các đô thị trong nước, các đô thị trên thế giới và các quy định pháp lý hiện hành về quản lý mạng lưới đường. + Đề xuất giải pháp quản lý mạng lưới đường đô thị TP Vĩnh Long. * Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây: 3 - Phương pháp điều tra, thu thập số liệu hiện trạng, số liệu thống kê. - Sử dụng phương pháp kế thừa kết quả nghiên cứu của các đề tài nghiên cứu khoa học và các dự án khác có liên quan. - Phương pháp chuyên gia. - Phương pháp phân tích, so sánh tổng hợp để đưa ra các giải pháp quản lý mới cho phù hợp. * Ý nghĩa khoa học của đề tài Đề tài mang ý nghĩa thiết thực, góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển của TP Vĩnh Long. - Ý nghĩa khoa học: Hệ thống hóa và cụ thể các căn cứ khoa học trong quản lý mạng lưới đường đô thị, từ đó đề xuất thay đổi các vướng mắc trong việc quản lý mạng lưới đường đô thị. - Ý nghĩa thực tiễn: Đưa ra các giải pháp quản lý mạng lưới đường đô thị để TP Vĩnh Long phát triển bền vững và kết quả của TP Vĩnh Long có thể áp dụng cho các thành phố khác có điều kiện tương tự như TP Vĩnh Long. * Các khái niệm và thuật ngữ liên quan tới đề tài 1. Chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng - Chỉ giới đường đỏ là đường ranh giới được xác định trên bản đồ quy hoạch và thực địa để phân định ranh giới giữa phần đất để xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc các công trình kỹ thuật hạ tầng, không gian công cộng khác. Trong đô thị, thường gặp lộ giới là chỉ giới đường đỏ của phần đất dành làm đường đô thị, bao gồm toàn bộ lòng đường, lề đường và vỉa hè [12]. - Chỉ giới xây dựng là đường giới hạn cho phép xây dựng nhà, công trình 4 trên đất đó. Chỉ giới xây dựng có thể trùng với chỉ giới đường đỏ, nếu công trình được phép xây dựng sát chỉ giới đường đỏ (ranh giới lô đất); hoặc lùi vào so với đường đỏ nếu công trình phải xây lùi vào so với chỉ giới đường đỏ (do yêu cầu của quy hoạch). Khoảng lùi là khoảng cách giữa chỉ giới đường đỏ và chỉ giới xây dựng [12]. 2. Đường đối ngoại, đường nội thị, giao thông tĩnh trong đô thị [2] - Giao thông đối ngoại: Là các phương thức giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường hàng không nối liền hệ thống giao thông nội thị với hệ thống giao thông quốc gia và quốc tế. - Giao thông nội thị: Là hệ thống các loại đường nằm trong nội bộ, nội thị thuộc phạm vi địa giới hành chính của thành phố. - Giao thông tĩnh trong đô thị: bao gồm nhà ga, bến xe ô tô, điểm đỗ xe, bãi đỗ xe tĩnh… 3. Giao thông công cộng - Đối với giao thông hành khách, căn cứ vào đặc điểm sử dụng, có thể chia làm 2 loại: giao thông công cộng và giao thông tư nhân. + Giao thông công cộng là các giao thông bằng các phương tiện thường có sức chở lớn, chạy theo tuyến đường nhất định được quy hoạch trước, nhằm phục vụ cho toàn đô thị như tàu điện, tàu điện ngầm, ô tô điện, xe buýt [4]. + Giao thông cá nhân là phương tiện dùng riêng như xe máy, xe ô tô con, xe đạp. Tùy theo quy mô đô thị, giao thông công cộng và giao thông tư nhân có ảnh hưởng rất lớn đến mọi mặt hoạt động của đô thị. Đối với đô thị lớn, nếu giao thông tư nhân phát triển mạnh, thì phương tiện giao thông tư nhân sẽ chiếm phần lớn diện tích mặt đường và dễ gây ách tắc và tai nạn giao thông. Cho nên hầu hết các nước đều có chủ trương phát triển giao thông công cộng, 5 nhất là trong các thành phố lớn, cực lớn và tìm biện pháp hạn chế xe tư nhân. 4. Nội dung quản lý mạng lưới đường đô thị - Đối với công tác quản lý mạng lưới đường đô thị trong luận văn này đề cập đến các vấn đề về quản lý quy hoạch, vỉa hè, chỉ giới xây dựng, đầu tư xây dựng, mạng lưới đường giao thông đô thị thành phố Vĩnh Long. * Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn gồm có 3 chương. Chương 1: Thực trạng về quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long. Chương 2: Cơ sở khoa học về quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long. Chương 3: Một số giải pháp về quản lý mạng lưới đường đô thị thành phố Vĩnh Long.