1. TÊN HỒ SƠ :VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY
ĐỊA LÍ 12 BÀI 11: THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ĐA DẠNG (TIẾT 1)
2 .MỤC TIÊU:
a. Kiến thức:
- Hiểu được sự phân hóa thiên nhiên theo vĩ độ là do sự thay đổi khí hậu từ Bắc vào Nam mà
ranh giới là dãy núi Bạch Mã.
- Biết được sự khác nhau về khí hậu và thiên nhiên phần phía Bắc và phía Nam lãnh thổ.
- Hiểu được sự phân hóa thiên nhiên theo kinh độ (Đông - Tây) trước hết do sự phân hóa địa
hình và sự tác động kết hợp của địa hình với hoạt động của các luồng gió qua lãnh thổ.
- Biết được sự biểu hiện của sự phân hóa thiên nhiên từ Đông sang Tây theo 3 vùng: vùng biển
và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển và vùng đồi núi.
b. Kĩ năng:
- Đọc hiểu các trang bản đồ ,atlat để hiểu các kiến thức nêu trong bài học.
- Kĩ năng vận dụng kiến thức môn văn,GDCD,vật lí ,âm nhạc…Để thấy được sự phân hóa
thiên nhiên theo chiều Bắc –Nam,Đông-Tây và nguyên nhân của sự phân hóa này
- Biết liên hệ thực tế để thấy được sự thay đổi thiên nhiên từ Bắc xuống Nam.
3.ĐỐI TƯỢNG
-Học sinh lớp 12
4.Ý NGHĨA
-Vận dụng kiến thức giáo dục liên môn sẽ tạo hứng thú trong học tập ,học sinh yêu thích môn
học,phát huy tính tích cực và tư duy sang tạo của học sinh.
-Thiên nhiên Việt Nam rất đẹp,phong phú ,đa dạng,nhưng vấn đề môi trường cần được quan
tâm
-Giáo dục tình yêu quê hương đất nước và trách nhiệm của bản thân với tổ quốc ,biển đảo
5.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
-Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
- Một số tranh ảnh về cảnh quan thiên nhiên
- Atlat địa lí Việt Nam.
6. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
-Phương pháp :thảo luận nhóm,đàm thoại,nêu vấn đề ,phát vấn
GV: sử dụng bản đồ hình thể Việt Nam, các mảnh dán ghi nhiệt độ trung bình năm của các địa
điểm: Lạng Sơn, Hà Nội, Huế, Đà Lạt, TP Hồ Chí Minh.
Yêu cầu HS gắn nhiệt độ trung bình năm tương ứng với các địa điểm trên.
GV: Chúng ta thấy có sự phân hóa rõ nét về nhiệt độ không khí từ Bắc xuống Nam, từ thấp lên
cao. Đó là một trong những biểu hiện của sự phân hóa đa dạng của thiên nhiên nước ta
Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm thiên
1) Thiªn nhiªn ph©n hãa theo B¾c – Nam
nhiên phần phía Bắc và phía Nam lãnh
Vùng
thổ:
Hình thức: Nhóm.
phần
Đặc điểm
Giới hạn
Hoàn thiện phiếu học tập về đặc điểm
thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc và phía
Nam nước ta.
Nhóm;1,2:Thiên nhiên phần lãnh thổ phía
HS hoàn thiện phiếu học tập trong
-Đại diện nhóm 1,2 trình bày Thiên nhiên
phía phần
Bạch Mã trở Bạch Mã trở
ra
vào
Khí hậu nhiệt Khí hậu cận
hậu
đới ẩm gió Xích đạo gió
mùa có mùa mùa
Nhiệt độ
Khí
hậu
phía
Kiểu khí
Bắc
Nhóm:3,4 Thiên nhiên phần lãnh thổ phía
nhiên
Bắc lãnh thổ Nam lãnh thổ
Từ dãy núi Từ dãy núi
GV chia lớp làm 4 nhóm;1,2,3,4
Nam
Thiên nhiên Thiên
nóng
đông lạnh
>200C
quanh năm
>250C
2,3 tháng
Không có
trung bình
năm
Số tháng
phần lãnh thổ phía Bắc.
lạnh <
-Đại diện nhóm 3,4 trình bày Thiên nhiên
180C
Sự phân
Mùa đông - Mùa mưa -
hóa mùa
Đới cảnh
Mùa hạ
mùa khô
Đới rừng gió Đới rừng gió
quan
mùa nhiệt đới mùa cận Xích
chỉ trên bản đồ ĐLTN Việt Nam ranh giới
Thành
Các
đạo
loài Cac loài thực
hai phần
phần loài
nhiệt
đới vật và động
sinh vật
chiếm ưu thế, vật
thuộc
ngoài ra còn vùng
Xích
phần lãnh thổ phía Nam
HS khác bổ sung.
GV kết luận các ý đúng của mỗi nhóm và
Cảnh
treo thông tin phản hồi phiếu học tập và
quan
có các cây đạo và nhiệt
GV sử dụng đoạn thơ trong bài: Gửi nắng
cận nhiệt đới, đới với nhiều
cho em- Bùi Lê Dung để thấy được sự
cây ôn đới và loài.
khác biệt của thiên nhiên Miền Bắc và
các loài thú
Miền Nam:
có lông dày.
Anh ở trong này chưa thấy mùa đông
Nắng vẫn đỏ, mận hồng đào cuối vụ
Trời Sài Gòn xanh cao như quyến rũ
Thật diệu kỳ là mùa đông phương Nam
Muốn gửi ra em một chút nắng vàng
Thương cái rét của thợ cày, thợ cấy
Nên cứ muốn chia nắng đều cho ngoài ấy
Có tình thương tha thiết của trong này
Hoạt động 2:
Nguyên nhân chủ yếu nào làm cho thiên
Nguyên nhân:
- Lãnh thổ trải dài gần 150 vĩ tuyến
- Sự tăng lượng bức xạ mặt trời đồng thời sự giảm sút
nhiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc-
ảnh hưởng của khối không khí lạnh về phía Nam là
Nam?
nguyên nhân tạo nên sự phân hóa khí hậu mà ranh
giới là dãy Bạch Mã.
Hình thức: Cả lớp.
? Dựa vào hiểu biết của bản thân, em hãy
cho biết:
- Tại sao miền Bắc có 3 tháng nhiệt độ
thấp dưới 180C. (Do nằm gần chí tuyến
Bắc, lại chịu tác động mạnh mẽ của gió
mùa đông bắc).
- Nếu không có mùa đông lạnh thì sinh vật
của miền Bắc có đặc điểm gì? (Miền Bắc
sẽ không có các cây cận nhiệt đới, cây
ôn đới và các loài thú có lông dày).
2 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ
sung - GV chuẩn kiến thức và cho HS xem
một số hình ảnh
GV kết luận: Sự phân hóa khí hậu là
Miền Bắc
Miền Nam
nguyên nhân chính làm cho thiên nhiên
phân hóa theo vĩ độ (Bắc - Nam). Sự khác
nhau về thiên nhiên giữa hai phần Bắc và
Nam lãnh thổ thể hiện ở sự thay đổi cảnh
sắc thiên nhiên theo mùa, ở thành phần các
loài động, thực vật tự nhiên và nuôi trồng.
Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự phân hóa
thiên nhiên theo Đông - Tây:
Hình thức: Cả lớp.
- Quan sát bản đồ Địa lí tự nhiên Việt
Nam. Hãy nhận xét về sự thay đổi thiên
nhiên từ Đông sang tây ?
HS trả lời.
2)Thiên nhiên phân hóa theo Đông Tây :
GV bổ sung ghi bảng.
-Nêu đặc điểm của vùng thềm lục địa nước Thiên nhiên nước ta từ Đông sang Tây phân hóa thành
3 dải.
ta?
- HS trả lời.
-Vùng biển và thềm lục địa
-GV chỉ bản đồ.
-Vùng đồng bằng ven biển
-Vùng đồi núi
a/ Vùng biển và thềm lục địa
Dựa vào atlat và Bản đồ ĐLTN:
-Nước ta có vùng biển rộng lớn
-Chứng minh độ nông- sâu, rộng- hẹp của Thềm lục địa phía Bắc và phía Nam, đáy nông mở
thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng rộng, có nhiều đảo ven bờ.
đồng bằng và đồi núi kề bên và có sự thay -Thềm lục địa vùng Nam Trung Bộ thu hẹp tiếp giáp
vùng biển nước sâu.
đổi theo từng đoạn bờ biển?
-HS trả lời
-GV có thể nói về vấn đề biển ,đảo để
củng cố thêm lòng yêu quê hương đất
nước và trách nhiệm của các em đối với
biển đảo và bảo vệ môi trường.
Chuyển ý:Thiên nhiên vùng đồng bằng
nước ta thay đổi tùy nơi,thể hiện mối quan
hệ chặt chẽ với dải đồi núi phía Tây và b/ Vùng đồng bằng ven biển.
vùng biển phía Đông
- Nêu đặc điểm của vùng đồng bằng nước
ta?
-HS trả lời
-GV bổ sung, ghi bảng
-Đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng Nam Bộ mở rộng
với các bãi chiều thấp phẳng.
-Đồng bằng ven biển trung bộ hẹp ngang và bị chia cắt
thành nhiều đông bằng nhỏ.
Nêu sự khác biệt giữa đồng bằng châu thổ
sông với đồng bằng ven biển?
-Tại sao đồng bằng Trung bộ lại hẹp ngang
và bị chia cắt?
-HS trả lời:
c/ Vùng đồi núi
-Vùng núi Đông Bắc mang sắc thái cận nhiệt đới gió
Sự phân hóa thiên nhiên theo Đông-Tây ở
vùng núi rất phức tạp,chủ yếu do tác động
mùa.
-Vùng núi Tây Bắc khí hậu phân hóa theo độ cao, cảnh
của gió mùa với hướng các dãy núi.
quan thiên nhiên giống vùng ôn đới
-Nêu sự khác biệt về thiên nhiên vùng núi
Đông Bắc và Tây Băc? Tại sao có sự khác
biệt?
-HS trả lời.
-GV bổ sung ghi bảng
-Đông Trường Sơn và Tây Nguyên đối lập nhau về mùa
mưa- khô
Vận dụng kiến thức toán học:,giải thích
rõ cho HS dãy núi Trường Sơn Bắc vuông
góc với hai hướng gió chính của hai
mùa(gió mùa mùa đông,gió mùa mùa hạ).
-Nêu sự khác biệt về thiên nhiên vùng núi
Đông Trường Sơn và Tây Nguyên?
-HS trả lời.
-GV bổ sung.
-Đông Trường Sơn mùa mưa và thu đông
(tháng VIII- tháng I) do đón nhận trực tiếp
các luồng gió thổi hướng đông bắc từ biển
thổi vào (gió mùa đông bắc, tín phong bán
cầu bắc), Bão, áp thấp nhiệt đới từ biển
đông, giải hội tụ nhiệt đới.
-Ở Tây Trường Sơn ít chịu ảnh hưởng của
khối không khí ẩm nên là mùa khô, mùa
khô ở Tây Nguyên rất khắc nghiệt, tập
trung nhiều khu rừng thưa nhiệt đới khô
rụng lá( rừng khộp)
-Tây Trường Sơn ( Tây Nguyên) mùa mưa
vào cuối hạ đầu thu do gió Tây Nam mang
lại, và nửa đầu mùa hạ ( tháng V, VI) gió
từ Bắc Ấn Độ Dương qua Vịnh Ben Gan
mang mưa cho Nam bộ và Tây Nguyên
đồng thời do hiệu ứng phơn gây nên khô
nóng cho Đông Trường Sơn.
-GV vận dụng kiến thức vật lý (về sự
ngưng tụ) để giải thích hiệu ứng phơn:
-Khi gió mát và ẩm thổi tới một dãy núi bị
núi chặn lại, không khí ẩm bị đẩy lên cao,
và giảm nhiệt độ theo tiêu chuẩn của khí
ẩm, trung bình cứ lên cao 100m giảm
0,6oC. Vì nhiệt độ hạ hơi nước ngưng tụ,
mây hình thành và mưa rơi bên sườn đón
gió; khi không khí vượt sang sườn bên kia,
hơi nước đó giảm nhiều, nhiệt độ tăng lên
*Nguyên nhân phân hóa theo Đông Tây :
-Hướng các dãy núi đối với các luồng gió mùa trong
năm (Đông Bắc, Đông Nam)
-Độ cao địa hình
theo tiêu chuẩn của không khí khô khi
xuống núi, trung bình là 100m tăng 1 oC,
lên sườn khuất gió và có gió khô và rất
nóng.
-GV cho Hs nghe bài hát Trường Sơn
Đông Trường Sơn Tây, từ đó giúp HS thấy
được sự khác nhau về khí hậu của hai sườn
Đông và Tây Trường Sơn.
- Nguyên nhân nào làm cho thiên nhiên
phân hóa theo Đông Tây?
-GV Kết luận : Thiên nhiên nước ta rất đa
dạng,có sự phân hóa Bắc-Nam,ĐôngTây.Chính vì vậy mỗi vùng,mỗi miền trên
đất nước mang một sắc thái riêng,cảnh
quan thiên nhiên khác nhau,cơ cấu cây
trồng phong phú,đa dạng.
7.KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
HS trả lời các câu hỏi sau :
1-Thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc có đặc điểm :
a-Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh.
b-Nhiệt độ trung bình năm >200C.
c-Đới rừng nhiệt đới gió mùa.
d-Cả 3 đáp án trên đúng.
2-Đáp án nào sau đây không phải là đặc điểm tự nhiên phần lãnh thổ phía Nam :
a-Khí hậu cận xích đạo gió mùa,nóng quanh năm.
b-Có 2 mùa mưa-khô rõ rệt.
c-Có 2,3 tháng nhiệt độ < 180C
d-Đới rừng cận xích đạo gió mùa.
3-Vùng núi nào thiên nhiên mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa :
a-Tây Bắc.
b-Đông Bắc.
c-Trường Sơn Bắc.
d-Trường Sơn Nam.
4-Vùng núi Tây Bắc nước ta có đắc điểm gì?
a-Khí hậu phân hóa theo độ cao,cảnh quan thiên nhiên giống vùng ôn đới.
b-Địa hình cánh cung,đồi núi thấp,nhiều đá vôi.
c-Sườn Đông dốc mạnh,sườn Tây thoải.
d-Khí hậu cận xích đạo gió mùa,nóng quanh năm.
8.CÁC SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH
Nhóm 1:Bài giới thiệu về cảnh quan thiên nhiên nước ta cho hành trình du lịch với các điểm
dừng chân là: Hà Nội –Quảng Ninh-Sa Pa.
Nhóm 2:Bài giới thiệu về cảnh quan thiên nhiên nước ta cho hành trình du lịch với các điểm dừng
chân là Đảo Cồn Cỏ-Bán đảo Sơn Trà-Cửa khẩu Lao Bảo
Nhóm 3 :Bài giới thiệu về cảnh quan thiên nhiên nước ta cho hành trình du lịch với các điểm
dừng chân :Đà Lạt –Vũng Tàu –Cần Thơ.
PHIẾU HỌC TẬP
Đọc SGK mục 1.a, mục 1.b, Hãy điền vào bảng sau, đặc điểm thiên nhiên phần phía bắc và phía
Nam lãnh thổ nước ta.
Vùng
Đặc điểm
Giới hạn
-Kiểu khí hậu
-Nhiệt độ trung bình
Khí
Hậu
Năm
-Số tháng lạnh < 180C
-Sự phân hóa mùa
Cảnh
-Đới cảnh quan
quan
-Thành phần loài sinh
vật
Thiên nhiên phần lãnh thổ phía
Thiên nhiên phần lãnh thổ phía
Bắc
Nam
SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUANG TRUNG HÀ ĐÔNG
*************&&&&&&************
BÀI DỰ THI
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO
GIẢNG DẠY ĐỊA LÝ 12
BÀI THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ĐA DẠNG ( TIẾT 1)
HỌ VÀ TÊN: TẠ HỒNG HẠNH
NGÀY SINH: 26/02/1978
MÔN: ĐỊA LÍ
TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG HÀ ĐÔNG
ĐỊA CHỈ: NGÕ 2 ĐƯỜNG QUANG TRUNG QUẬN HÀ
ĐÔNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI
ĐIỆN THOẠI: 0433820896
HÀ NỘI 2014
- Xem thêm -