báo cáo về thực trạng môi trường ở quy nhơn bình định
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
I. NHẬT KÍ
Ngày 22 tháng 3 năm 2010.
Hôm nay nhóm chúng tôi tập chung lúc 7h30’ ở trước cổng công viên
thiếu nhi, đến gần 8h khi cả nhóm có mặt đầy đủ các thành viên thì nhóm
chúng tôi bắt đầu xuất phát .Địa điểm đầu tiên chúng tôi chọn để khảo sát là
phường Hải Cảng thành phố Quy Nhơn.
Khi đến nơi ấn tượng đầu tiên của tôi về Phường hải cảng là mùi hôi bốc
lên rất khó chịu, Nhất là phía gần khu chợ cá. Hầu hết các bạn trong nhóm
đều phàn nàn về mùi hôi ở đây mà lúc đó trời lại rất nắng và nóng nữa. Để
tìm hiểu được nhanh,tiết kiệm thời gian, thu được nhiều thông tin và chánh
tụ tập đông gây sự chú ý nhóm chúng tôi quyết định chia thành ba nhóm
nhỏ,mỗi nhóm có 8 thành viên. Tôi là thành viên của nhóm 3,đầu tiên nhóm
tôi đi vào một hẻm nhỏ hẻm này thuộc khu vực 8 Phường Hải cảng ,trong
hẻm này có rất nhiều quán ăn tôi có hỏi một thanh niên trong xóm thì được
biết ở khu vực này đa số người dân đều dùng nước máy, thanh niên nếu
không đi học thì đều đi biển, phụ nữ ở nhà đa số là buôn bán cá hoặc làm
việc trong nhà máy chế biến thủy hải sản ở gần chợ. Đi được một đoạn nữa
nhóm tôi gặp nhóm 2 cũng đang tìm hiểu ở đoạn này, nhóm tôi quyết định đi
tới khu vực 5, tổ 21 để tìm hiểu vì theo một thành viên trong nhóm thì khu
vực đó cũng có nhiều vấn đề để tìm hiểu, đi quằng quằng một đoạn thì nhóm
tôi vào nhà cô Nguyễn thị tố Lan, rất may cho nhóm tôi là cô có nhà và đang
rảnh không phải làm gì hết,do trong nhóm có một thành viên quen biết cô
nên cô đón tiếp rất nhiệt tình những câu hỏi mà chúng tôi hỏi cô đều vui vẻ
trả lời.qua cuộc nói chuyện với cô tôi thấy cô rất bức xúc về chính quyền địa
phương ở đây, cô tâm sự chính quyền địa phương ở đây không quan tâm gì
-1–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
đến người dân ở đây hết, ý kiến của người dân không được chính quyền
quan tâm giải quyết. Nói chuyện với cô đến tầm hơn 10h thì chúng tôi xin
phép cô ra về. Nhóm tôi quay ngược lại về khu vực trước ủy ban nhân dân
phường Hải cảng như đã hẹn, khi về tới nơi thì các nhóm đã tập chung đông
đủ ở đó, các thành viên trong nhóm nói qua một số điều mà nhóm tìm hiểu
được. Sau đó nhóm chúng tôi cử 3 bạn vào ủy ban để xin số liệu, một số bạn
do có chuyện nên về trước còn một số bạn ở lại chờ,khoảng nửa tiếng sau
các bạn ra và xin được một số tư liệu nhưng không nhiều. Đến tầm khoảng
11h nhóm chúng tôi tập chung ra về.
Hôm nay là buổi đầu tiên tôi xuống cộng đồng thực tế nên cảm thấy hơi lạ
lẫm, khi gặp người dân tôi rất muốn lại gần để nói chuyện nhưng lại không
biết bắt đầu từ đâu, không biết nên đặt những câu hỏi nào cho đúng. Do đi
cùng nhóm lên trong suốt buổi đi tôi cũng thấy mình mạnh dạn hơn và tôi
cũng thấy một điều rằng bắt chuyện với người dân thực sự không khó như
tôi nghĩ.
-2–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Ngày 24 tháng 3 năm 2010.
Hôm nay nhóm chúng tôi cũng tập chung ở trước cổng công viên thiếu
nhi, khoảng 7h30’ thì nhóm bắt đầu xuất phát. Địa điểm lần này nhóm chọn
để khảo sát là phường Trần Phú thành phố Quy nhơn.
Tới nơi nhóm chúng tôi cũng chia thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có
2 – 3 thành viên, việc chia nhỏ nhóm ra như vậy sẽ dễ trong việc đi vào nhà
dân tìm hiểu thông tin hơn. Nhóm tôi có 2 thành viên,đầu tiên nhóm tôi đi
tìm hiểu ở khu vực chợ tạm, ở chợ tạm lúc này có một đội nhân viên, có lẽ là
nhân viên làm đường đang làm vỉa hè, những người buôn bán mà bầy hàng
ra ngoài đường là bị nhắc nhở liền. Nhóm tôi vào chợ tạm và có nói chuyện
với một chị bán hàng ăn sáng, qua cuộc nói chuyện với chị tôi được biết mọi
người ở đây cũng đa số là làm nghề đánh bắt cá, người dân ở đây đa số đều
dùng nước máy,cuộc sống cũng ổn định, những căn nhà xây to đa số là do
được đền bù, chị còn nói ở đây chỉ thấy khó chịu nhất là hệ thống cống rãnh
thôi, biết là quy hoạch phải làm lại nhưng mà họ làm lâu quá nước không
thoát được, nhiều lúc bốc mùi rất khó chịu. Chia tay với chị nhóm tôi đi
quanh khu vực này thì thấy có nhóm người đang làm vỉa hè, một nhóm khác
đang khênh những cái ống rất to khi chúng tôi hỏi thì được biết là họ đang
làm cống. Đi một đoạn nữa tôi thấy đúng như những gì chị bán hàng ăn sáng
nói ở đây hầu như con hẻm nào cũng có nước chảy ra nhìn rất bẩn, ở khu
vực này còn có một khu buôn bán đồ ăn có thể gọi đây là chợ được vì khu
này cũng buôn bán đủ các loại mặt hàng. Nó chỉ khác những con chợ khác là
nó ở trong một con hẻm dài và khá chật hẹp,cũng chính vì cái chợ này mà
tình trạng nước xả, nước thải rồi rác thả ứa đọng rất nhiều. Sau khi đi qua
-3–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
khu chợ nhóm tôi rẽ vào nhà một gia đình bán hàng tạp hóa và nói chuyện
với cô Hường chủ nhà này, cô Hường khó bắt chuyện hơn so với cô bán
hàng ăn sáng và những câu hỏi của chúng tôi cô trả lời không mấy nhiệt
tình, tôi thấy ở cô còn có sự e dè khi trả lời các câu hỏi của chúng tôi đặc
biệt hỏi cái gì cô cũng nói là tốt, là được. buổi sáng hôm nay ở phường Trần
Phú qua quá trình quan sát tìm hiểu tôi thấy đây là khu vực đang quy hoạch
nên vẫn còn có những căn nhà ổ chuột, vẫn còn những đoạn đường chưa
hoàn thiện, cầu cống chưa làm xong, Phường có một trường tiểu học,có 2
chợ tạm, có nhiều những căn nhà cao tầng chủ yếu họ buôn bán hoặc mở các
quán cà phê, nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ.Đến khoảng hơn 10h chúng tôi
gặp một số nhóm khác và chia sẻ những thông tin mà mình thu được. So với
phường hải cảng thì tôi thấy phường trần phú phát triển hơn và nhìn cũng
khang trang hơn, tất nhiên là trong phường vẫn có những tồn tại, khó khăn,
song về cơ bản những tồn tại, khó khăn đó là khó có thể tránh khỏi vì
phường này đang trong giai đoạn quy hoạch.
Không như buổi đầu tiên, buổi hôm nay tôi mạnh dạn hơn rất nhiều, tôi có
thể nói chuyện với người dân mà không còn cảm thấy lo như buổi đầu nữa,
điều này làm tôi cảm thấy rất mừng vì ít ra tôi thấy mình cũng không nhát
như mình từng nghĩ.
-4–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Ngày 28 tháng 3 năm 2010
Hôm nay nhóm tôi tập chung làm bài báo cáo lựa chọn cộng đồng, nhóm
tôi đã thống nhất chọn phường hải cảng với chủ đề là môi trường vì ở
phường hải cảng vấn đề môi trường là nổi bật nhất, dễ nhận diện nhất còn ở
phường trần phú đang trong giai đoạn quy hoạch rất khó nhận diện được vấn
đề nổi bật ở đây là gì. Hơn nữa ở phường Hải Cảng những thông tin mà
chúng tôi thu được cũng nhiều và đầy đủ hơn.
-5–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Ngày 3, 4 tháng 4 năm 2010
Hai ngày 3 – 4 /4/2010 là hai ngày nhóm chúng tôi tập chung xây dựng
bảng hỏi. Trước buổi làm bảng hỏi, để cho buổi họp nhóm làm bảng hỏi
nhanh và có hiệu quả nhóm chúng tôi thống nhất tất cả các thành viên trong
nhóm về đều tự xây dựng một bảng hỏi trước. Khi thực sự bắt tay vào làm
tôi mới thấy điểm cách biệt giữa lý thuyết và thực hành, mặc dù chúng tôi đã
được học cách xây dựng bảng hỏi trong môn học Phương pháp nghiên cứu
xã hội học nhưng vẫn gặp rất nhiều sai sót trong quá trình làm bảng hỏi như;
Các câu hỏi đạt ra chưa chính xác về câu từ hoặc không liên quan, nhóm
chưa tận dụng được hết các đáp án cho một câu hỏi, nhóm chưa nắm được
chính xác các quy tắc cũng như những yêu cầu trong một bảng hỏi… xong
với sự nỗ lực của các thành viên trong nhóm thì nhóm chúng tôi cũng hoàn
thành xong một bảng hỏi và một bảng phỏng vấn sâu ;
* một số câu hỏi do tôi
1. Giới tính:
1. Nam :
2. Nữ :
2. Ông (bà) thuộc nhóm tuổi ;
1. Dưới 18 tuổi
3.Từ 31- 55 tuổi
2. Từ 18 – 30 tuổi
4. trên 55
3. Số thành viên trong gia đình ông (bà) là?
…………………………………………………………………
4. Ông (bà) làm nghề :
-6–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
1.Công nhân,viên chức
2. Buôn bán
3. Nghề biển
4.không có việc làm
5. nghề khác
5.Ông (bà ) thấy môi trường ở đây như thế nào?
1. Trong lành
2.bình thường
3. ôi nhiễm
4. Rất ôi nhiễm
6. Theo ông (bà ) việc thu gom rác ở đây được tiến hành ;
1. Thường xuyên
2.Thỉnh thoảng
3. Không bao giờ
7. Theo ông (bà) nguyên nhân chính nào dẫn đến tình trạng ôi nhiễm
môi trường ở đây?
1.Không có người thu gom rác thải
2 .ý thức của người dân
3.Rác thải từ chợ, nhà máy.
4.Nguyên nhân khác
8. Hệ thống cấp – thoát nước ở khu vực ông (bà) sống như thế nào?
1. Tốt
2. Không tốt
9. Ông ( bà ) có bị mắc các chứng bệnh sau ;
1. Hô hấp
2. Tiêu hóa
-7–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
3. Tiêu chảy
4. ngoài da
10. Theo ông (bà ) ý thức của người dân ở đây về vấn đề môi trường
như thế nào ?
1.không tốt
2. Bình thường
3. Tốt
10. Theo ông (bà) chính quyền địa phương quan tâm tới môi trường ở
đây như thế nào?
1. quan tâm
2. Bình thường
3.không quan tâm
11. Chính quyền địa phương có biện pháp gì để giải quyết môi trường ở
đây không?
1.có
2.không
12. Ông ( Bà ) có đề xuất gì để giải quyết vấn đề môi trường ở đây
không ?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
BẢNG HỎI NHÓM THỐNG NHẤT ;
-8–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
KHẢO SÁT XÃ HỘI HỌC VỀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG TẠI KHU
VỰC 7 – KHU VỰC 8 PHƯỜNG HẢI CẢNG – TP. QUY NHƠN
PHIẾU THU THẬP Ý KIẾN
Môi trường là vấn đề đang được xã hội rất quan tâm. Chúng tôi là sinh
viên Khoa Tâm lí giáo dục và công tác xã hội đang thực hiện một cuộc điều
tra để tìm hiểu thực trạng môi trường tại KV7, KV8 phường Hải Cảng.
Những thông tin thu thập được sẽ dùng phục vụ cho hoạt động học tập và
nghiên cứu của sinh viên. Rất mong được sự ủng hộ và giúp đỡ của tất cả
mọi người.
Ông (bà) vui lòng trả lời các câu hỏi sâu đây bằng cách đánh dấu “X”
vào ô đúng với ý kiến của mình. Với những ý kiến khác ông (bà) vui lòng
ghi rõ vào dấu “…”.
1. Giới tính:
1. Nam :
2. Nữ :
2. Ông (bà) thuộc nhóm tuổi ;
1. Dưới 18 tuổi
2. Từ 18 – 60 tuổi 3.Trên 60 tuổi
3. Nghề nghiệp của ông (bà):
1. Viên chức
4.Công nhân
2. Buôn bán
3. Nghề biển
5. nghề khác
4. Mức thu nhập bình quân hàng tháng của ông (bà) là bao nhiêu ?
1. Dưới 500.000
2. 500.000 – dưới 1triệu
3. 1 triệu – 2 triệu
4. trên 2 triệu
5. Gia đình ông (bà )có bao nhiêu thành viên?
………………………………………………………………………………
-9–
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
6. Trình độ học vấn của ông bà ?
1. Tiểu học
2. THCS
4. CĐ – ĐH
3. THPT
5. Chưa từng đi học
7. Thời gian ông bà sinh sống ở đây là bao lâu ?
………………………………………………………………………………
8. Theo ông (bà) môi trường sống ở đây như thế nào?
1. Trong lành 2. Bình thường
3. Ô nhiễm
9. Ông (bà) sử dụng nguồn nước nào trong sinh hoạt hằng ngày?
1. Nước máy
2. Nước giếng
3. Nước mưa
4. Nguồn nước khác
10. Lượng nước có đủ cho nhu cầu sinh hoạt của gia đình ông (bà)
không?
1. Có
2. Không
11. Hệ thống cấp – thoát nước ở khu vực ông (bà) sống như thế nào?
1. Tốt
2. Không tốt
12. Mùa mưa có xảy ra tình trạng ngập nước ở khu vực ông (bà) đang
sống không?
1. Có
2. Không
13. Rác thải ở đây được thu gom như thế nào ?
1. Thường xuyên
2. Thỉnh thoảng
- 10 –
3. Không thu gom
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
14. Theo ông bà rác thải ở đây bao lâu được thu gom một lần ?
………………………………………………………………………………
15.Mức độ ôi nhiễm ở khu vực Ông (bà) đang sống như thế nào như thế
nào?
1. Ôi nhiễm nặng
2. Ôi nhiễm nhẹ
3. Không ôi nhiễm
16. Theo ông (bà) nguyên nhân cơ bản nào dẫn đến tình trạng ôi nhiễm
môi trường ở đây?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
17. Theo ông (bà) môi trường nào bị ô nhiễm nặng nhất ?
1. Đất
3. không khí
2. Nước
4. Tiếng ồn
18. Ông (bà) có bị những chứng bệnh sau đây ?
1. Tiêu hóa
2. Hô hấp
4.. Ung thư
5. Bệnh khác
3. Ngoài da
19. ông (bà) đã có những ý kiến về vấn đề môi trường ở đây chưa ?
1. Có
2.Chưa
20. Chính quyền địa phương có sử dụng biện pháp gì để cải thiện môi
trường ở đây không ?
1. Có
2.Không
- 11 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
21. Mong muốn của Ông (bà) về vấn đề môi trường ở đây ?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
Họ tên của ông (bà) ……………………… (có thể ghi hoặc không)
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của ông (bà).
BẢNG PHỎNG VẤN SÂU
- 12 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Câu 1. chính quyền ở đây có quan tâm dến vấn đề môi trường như thế nào ?
Câu 2.người dân đã có những phản ứng như thế nào đối với vấn đề môi
trường ở đây ?
Câu 3.chính quyền địa phương có thường xuyên tiếp xúc với người dân hay
không ?
Câu 4.chính quyền địa phương đã có những giải pháp nào để giải quyết vấn
đề môi trường ở đây chưa ? là biện pháp gi ?
Câu 5.chính quyền địa phương đã có những định hướng gì để giải quyết vấn
đề ở đây ?
- 13 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
ngày 5 tháng 4 năm 2010
Sáng ngày 5/4 .
Theo thông báo của nhóm trưởng nhóm tôi thì sáng hôm nay 8h cô
Dung sẽ sữa bảng hỏi cho nhóm , địa điểm tập chung là ghế đá trước dãy
nhà A3, nhưng nhóm phải tập chung đúng 7h để hoàn thành nốt bảng phỏng
vấn sâu vì cô nói nhóm làm ít câu hỏi bảng phỏng vấn sâu quá. Tầm 7h thì
đa số các bạn cũng đã đến hết nhóm bắt đầu thảo luận đến gần 8h thì nhóm
cũng đưa ra một số câu hỏi. Khoảng 7h50’ thì cô đến do nhóm không mượn
được phòng lên cô sửa bảng hỏi cho nhóm ở ghế đá luôn. Khi sửa bảng hỏi
cô nhân xét có nhiều câu hỏi nhóm làm được cô đồng ý nhưng cũng có
những câu hỏi nhóm đưa ra chưa hợp lí hoặc đáp án đưa ra chưa tận dụng
được triệt để các phương án trả lời. Cô vừa sửa vừa giải thích cho nhóm hiểu
ai không hiểu có thể hỏi cô khi sửa xong các câu hỏi thì cô và nhóm xắp xếp
lại vị trí các câu hỏi theo thứ tự. Đến tầm 9h thì bảng hỏi hoàn thành nhóm
giao cho một số thành viên trong nhóm đi đánh máy bảng hỏi. Để cho chắc
chắn không có sai sót gì thì khi đánh máy xong nhóm nộp cho cô coi trước
mới đi phô tô. Buổi sáng hôm nay nhóm được về sớm hơn mọi khi vì cô sửa
bảng hỏi cũng không mất nhiều thời gian.
- 14 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Chiều ngày 5/4 .
Buổi chiều khoảng 3h thì có 2 bạn trong nhóm xin phép thầy khoa về
trước để đi xuống phường hải cảng cùng với cô để xin phép chính quyền ở
đây cho chúng tôi phát bảng hỏi ở khu vực 7 khu vực 8, đồng thời liên hệ
với tổ trưởng tổ dân phố ở các khu nhờ họ giúp đỡ để việc điều tra được dễ
dàng hơn. Buổi chiều hôm nay các bạn còn vẽ sơ đồ các khu nhằm phân chia
khu vực đi cho các nhóm tránh tình trạng gặp nhau trong quá trình các nhóm
làm. Buổi chiều hôm nay nhóm không đi cả nhóm vì khi xuống làm việc với
chính quyền thì chỉ cần đi đại diên không cần đi nhiều.
Ngày 7 tháng 4 năm 2010
Sáng hôm nay nhóm tôi bắt đầu buổi đầu tiên xuống cộng đồng phỏng
vấn. Nhóm tập chung lúc 7h ở trước cổng công viên thiếu nhi, khi các thành
viên đến đông đủ mọi người tập chung lại để phân chia khu vực đi theo bản
đồ mà một số thành viên đã vẽ trong buổi khảo sát hôm 5/4,sau khi phân
chia xong khu vực của từng nhóm thì tất cả chúng tôi cùng xuất phát.
Nhóm chúng tôi chia thành 6 nhóm nhỏ, mỗi nhóm nhỏ có 3 thành viên,
mỗi nhóm phải hoàn thành 16 bảng hỏi và 4 bảng phỏng vấn sâu. Nhóm tôi
được chia làm ở khu vực tổ 43, tổ 44. tôi thấy rất may cho nhóm tôi là được
sự giúp đỡ của cô Lương Thị Chốn tổ trưởng tổ 43, cô Chốn năm nay đã
ngoài 60 tuy cô đã già nhưng nhìn vẫn rất khỏe và còn rất vui tính nữa. Khi
xuống phường do là lần đầu tiên tôi đi làm bảng hỏi nên cũng lo, tôi sợ
người dân không tiếp mình, rồi sợ mình không đặt được các câu hỏi để khai
thác thông tin từ họ…nói chung tôi nghĩ rất nhiều. Được cô Chốn dẫn đi cô
lại vui tính nữa nên tôi thấy mình giảm được rất nhiều áp lực, cô rất nhiệt
tình đưa chúng tôi vào từng nhà và có lẽ họ nể cô nên chúng tôi đều được
đón tiếp rất nhiệt tình, các hộ chúng tôi vào đều vui vẻ trả lời các câu hỏi của
chúng tôi. Nhưng bên cạnh đó thì tôi cảm thấy những thông tin mà nhóm tôi
- 15 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
thu được không được khách quan lắm bởi vì những câu hỏi chúng tôi dặt ra
họ đều trả lời là tốt, không có gì phàn nàn hết, tôi nghĩ họ trả lời như vậy là
do ngại khi có cô Chốn ngồi ở đó. Ấn tượng nhất của tôi trong buổi làm việc
hôm nay nay là khi vào môt gia đình họ lại tưởng chúng tôi đi quyên góp
tiền gì gì đó, vì vậy mà họ ra sức trình bày hoàn cảnh gia đình nhưng khi nói
rõ lý do chúng tôi đến đây thì họ cũng ủng hộ và trả lời các câu hỏi rất thành
thực(có lẽ là vì cô chốn không vô nhà mà đứng ở ngoài). Buổi sáng hôm nay
nhóm tôi hoàn thành được 6 bảng hỏi và 1 bảng phỏng vấn sâu. Đến gần 11h
thì nhóm tôi quyết định về.
BÀI PHỎNG VẤN SÂU I.
Ngày : 07/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Lương Thị Chốn
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 08 giờ 00phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 09 giờ 00 phút
Bác Lương Thị Chốn năm nay 60 tuổi là tổ trưởng tổ 43,mọi người
trong tổ rất kính nể bác,vì vậy mà khi bác dẫn chúng tôi đi, gia đình nào
cũng đón tiếp rất nhiệt tình. Gia đình bác có 14 người, Bác có 12 người con
6 trai và 6 gái. Các con bác đều đã lập gia đình, nhưng do điều kiện kinh tế
khó khăn không có khả năng ra ở riêng nên đa số con của bác đều sống
chung ở đây với bác, nhà bác luôn nhộn nhịp người ra người vào. Bác sinh
ra và lớn lên ở phường này nên mọi chuyên bác đều biết. Tuy lớn tuổi nhưng
trông bác rất khỏe mạnh, vui tính, cởi mở và thân thiện. Thấy ba người
chúng tôi đến bác vui vẻ, niềm nở mời chúng tôi vào nhà.
PV : Dạ con chào bác ạ !
TL : ừ !. mấy đứa hôm qua đến đó phải không?
- 16 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV : Dạ. Đúng rồi ạ!
TL ; mấy đứa vào nhà ngồi đi, sao lại đứng đó.
PV : Dạ… Nhà mình ở gần chợ thế này. Vậy thì theo bác việc buôn bán ở
chợ có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường ở đây ạ?
TL: (chậm rãi) quen rồi con à. Buổi sáng hơn ồn ào một chút thôi chứ cũng
không có gì cả. Do là chợ cá nên cũng không thể tránh được mùi hôi ở đây
từ nhà bác trở xuống phía dưới còn đỡ, ít ngửi thấy mùi hôi hơn đoạn trên.
PV: Thế rác thải ở đây có được dọn dẹp thường xuyên không ạ?
TL: Có chứ. Mấy cô nhân viên vệ sinh dọn dẹp suốt ngày thấy tội lắm ngày
làm hai đến ba lần, sáng một lần, chiều một lần và đến tối một lần.
PV: Dạ vâng. Người dân ở đây có hay vất rác thải trong sinh hoạt gia đình
bừa bãi ra đường không bác ?
TL: (ngập ngừng) cũng ít lắm con. Lúc trước hầu như người dân vứt ra đó vì
không có nhân viên vệ sinh hoặc có nhưng ít, ai dọn thì dọn không dọn thì
thôi chứ còn bây giờ thì không có mà nếu có vứt ra đi nữa thì nhân viên vệ
sinh cũng dọn hết đó mà (cười).
PV: Con thấy rác ở trước cổng chợ khá nhiều do không được dọn dẹp
thường xuyên hay sao ạ?
TL: (im lặng một lúc, hỏi lại) rác thải trước cổng chợ hả, dọn dẹp làm sao
cho hết, người ta xả rác dữ quá mà, vừa dọn xong lại đem ra đổ đầy ở đó.
Thôi chịu luôn chứ biết làm sao. Môi trường có sạch hay không là do mình
hết (vẻ mặt khó chịu, bực bội).
PV: Theo bác thì nhà máy chế biến thủy sản ở gần chợ có ảnh hưởng gì đến
môi trường ở đây không ạ ?
TL: (lắc đầu trả lời nhanh) không. Nó có ảnh hưởng gì đến môi trường đâu.
Cô Lan chủ nhà máy đó tôt lắm. Nhà máy của cô hoạt động có giấy cam kết
- 17 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
về môi trường nữa mà. Cô luôn nhắc nhở nhân viên của mình phải giữ gìn
bảo vệ môi trường sạch sẽ .
PV: khi nhà máy thành lập, nhà máy có nói gì về khâu xử lý chất thải, rác
thải không ạ?
TL : (câu trả lời không được tự nhiên)Có chứ. Trình bày chi tiết lắm.
PV :Dạ, vậy rác thải, chất thải được xử lý như thế nào ạ ?
TL: Nhà máy cô Lan có làm hầm rác thải để xử lý còn nước thải thì được
chảy ra biển hết…(vẻ mặt vui vẻ).
PV: Dạ, chính quyền ở đây có thường xuyên tiếp xúc với người dân ở khu
vực mình không ạ?
TL: (vội vàng) thường xuyên chứ (có khi tuần đến hai lần) chính quyền hay
xuống từng nhà để nhắc nhở người dân giữ vệ sinh sạch sẽ động viên các
con em các gia đình cố gắng học hành và chính quyền địa phương có hổ trợ
cho những gia đình khó khăn, gia đình nghèo vay vốn làm ăn.
PV: Trong các cuộc họp chính quyền có đề cập đến vấn đề môi trường ở đây
không ạ?
TL: Cuộc họp nào cũng đề cập cả, chính quyền thường xuyên nhắc nhở
người dân giữ vệ sinh chung ở khu vực mình. Và chính quyền có xuống
nhắc nhở người dân buôn bán ở chợ và ban quản lý chợ. Họ hay mở các
cuộc họp bàn lấy ý kiến của người dân về vấn đề ô nhiễm môi trường ở đây,
nhất là vệ sinh khu vực chợ cá (vẻ mặt nghiêm nghị).
PV: Vậy, trong các cuộc họp đó người dân có ý kiến gì về môi trường ở đây
không bác.?
TL: Người dân cũng có ý kiến, phàn nàn về môi trường nhất là những gia
đình sống gần chợ.
PV: Thế thì chính quyền giải quyết các ý kiến đó của người dân như thế nào
ạ?
- 18 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: (ngập ngừng) chính quyền tiếp thu ý kiến rồi xuống nhà vận động tuyên
truyền người dân ý thức về vấn đề môi trường, nhắc nhở những người buôn
bán ở chợ.
PV: Như vậy, hầu như chính quyền giải quyêt vấn đề môi trường chủ yếu là
tuyên truyền vận động và nhắc nhở người dân, không có hoạt động gì sao ạ?
TL: (lắc đầu ) không có hoạt động gì hết …
PV: Thế bác có mong muốn gì về vấn đề môi trường không ạ?
TL: (cười) mong muốn của bác thì rất nhiều nhưng bác chỉ mong muốn sao
cho môi trường được trong lành hơn để đảm bảo sức khỏe cho người dân
yên tâm làm ăn. Và bác muốn chính quyền phải có những hoạt động cụ thể
nào đó giải quyết nhanh chóng vấn đề ô nhiễm môi trường tại khu vực chợ
cá. Có vậy thôi.
Ngày 8 tháng 4 năm 2010
Mỗi nhóm nhỏ được giao nhiệm vụ cụ thể là hoàn thành hết các bảng
hỏi và có khu vực đi riêng nên chúng tôi không tập chung nhóm lại như
những lần trước nữa mà các nhóm nhỏ linh hoạt xắp xếp thời gian đi cho
phù hợp. Hôm nay nhóm tôi tập chung lúc 7h và bắt đầu đi xuống phường,
lần này chúng tôi không nhờ cô Chốn đi cùng nữa vì nhóm tôi đã biết khu
vực tổ và rút kinh nghiệm từ buổi làm việc hôm trước. Quả thật không có cô
Chốn dẫn đi việc điều tra của chúng tôi trở lên khó khăn hơn, chúng tôi
không được đón tiếp như buổi làm việc trước nữa và một số người cũng
không có hứng thú với bảng hỏi của chúng tôi, có người còn nói sao bảng
hỏi gì mà dài vậy, đúng là lúc đó tôi chẳng biết nói gì được. buổi làm việc
- 19 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
hôm nay tôi có ấn tượng nhất là lúc gặp một người phụ nữ tầm ngoài 30 tuổi,
người này nói sao học không lo học ra đây làm mấy cái điều tra này làm gì
chỉ làm cho người dân nói dối thôi, và cái tiền làm giấy này sao không mang
đi ủng hộ học sinh nghèo ấy. Chúng tôi có giải thích nhưng cô này vẫn
khăng khăng giữ ý kiến của mình đến lúc đó chúng tôi cũng chẳng nói gì
nữa, nhưng thật sự tôi thấy cái cô đấy rất vô duyên. Tuy vậy buổi làm việc
hôm nay chúng tôi cũng làm được 4 bảng hỏi và 2 bảng phỏng vấn sâu, bảng
phỏng vấn sâu chúng tôi kết hợp làm trong quá trình làm phát bảng hỏi luôn
vì có những người rất dễ gần họ sẵn sàng trả lời những câu hỏi chúng tôi đặt
ra và còn chia sẻ cho chúng tôi những bức xúc của họ về chính quyền,về môi
trường…ở đây. Thông tin chúng tôi thu được hôm nay cũng nhiều hơn hôm
qua và tôi thấy nó cũng thực tế hơn. Buổi sáng hôm nay do làm cố lên chúng
tôi về hơi muộn, trời nắng nóng lại đi xa nên hôm nay cả nhóm tôi đều rất
mệt.
BÀI PHỎNG VẤN SÂU II
Ngày: 08/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Nguyễn Việt Thân
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 08giờ00phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 09giờ15phút
Chú Nguyễn Việt Thân năm nay 40 tuổi, làm nghề chạy xe ôm. Vợ
chú bán chè ngoài chợ cá. Chú có hai đứa con gái, một đứa lớn học lớp
mười, còn con gái nhỏ học lớp tám, Chú rất hiền lành.
PV: Dạ con chào chú, tụi con là sinh viên của trường đại học quy nhơn, khoa
công tác xã hội. lớp con có tổ chức một cuộc khảo sát nhỏ về thực trạng môi
- 20 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
trường ở khu vực mình, mong chú giúp đỡ ạ. Những thông tin tụi con thu
được chỉ để phục vụ cho học tập thôi ạ.
TL: ừ, mấy đứa ngồi đi
PV: nhà đi đâu cả rồi chú?
TL: (hơi e dè hỏi dò) cô bán ngoài chợ, mấy đứa nhỏ đi học.
PV: chú hôm nay không đi làm ạ?
TL: Có chứ, chú đi mới về, chú chạy xe ôm ngoài chợ đây này, không có
khách nên chạy về nhà cắm cơm rồi ra. Cũng không hay cùng gì lúc đi lúc
không đó mà (cười).
PV: Chú chạy xe vậy hằng ngày có nhiều khách không ảh chú?
TL: (cười) cũng ít lắm lai rai vài người thôi. Có ngày không ai đi cả. Bình
thường hằng ngày kiếm vài ba chục phụ thêm với cô bán chè nuôi mấy đứa
ăn học.
PV: Thế cô bán cả ngày luôn hả chú?
TL: (vẽ mặt rất vui vẻ) ừ buổi sáng bán khoảng 11 giờ là về, buổi chiều
khoảng 05 giờ là về con à. Tùy thôi…lúc bán đắt thì về sớm tí, lúc bán ế thì
về muộn. Ngày cũng được bảy tám chục.
PV: Gia đình ta sống ở đây lâu chưa a.
TL: Lâu rồi con, từ đời ông nội, ông cố tới giờ đều sống ở đây hết mà.
PV: Chú sống ở đây lâu thế chú thấy môi trường ở đây như thế nào?
TL: (ngập ngừng) Ừ thì môi trường ở đây không được trong lành cho lắm.
Nhất là khu vực ngoài kia. Do nhà chú ở cách chợ xa nên cũng không ảnh
hưởng gì lắm, nhưng cũng có mùi hôi rất khó chịu.
PV: Vậy vào màu nào mùi hôi nhiều nhất ạ?
- 21 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: ( nhăn mặt ) nặng nhất là vào mùa nắng cộng thêm gió mùa đến trưa là
mùi hôi bốc lên nồng nặc, còn mùa mưa thì thôi khỏ nói luôn. Do nhân viên
dọn dẹp không sạch sẽ(mùa mưa ít dọn lắm) nên rác thại đọng lại cùng với
nước gây ra mùi hôi thối chịu không được.
PV: Thế người dân và các tổ chức đã có những hoạt động gì để giải quyết
tình trạng đó cũng như bảo vệ môi trường không vậy chú.?
TL: ( lắc đầu) người dân thì làm được gì. Có mấy ai quan tâm đâu và cũng
chả thấy tổ chức gì đâu.
PV: Ở đây chính quyền có hay tiếp xúc với người dân không hả chú?
TL: ( bức xúc ) cả đời có thấy mặt chính quyền đâu, thậm chí cũng chả thấy
mặt mũi công an phường như thế nào chứ nói gì là tiếp xúc này nọ.
PV: Vậy trong các cuộc họp tổ dân phố vấn đề môi trường có được nhắc
đến không, thưa bác?
TL: (cười) Chú thì ít quan tâm tham gia vào các cộc họp hành lắm, thỉnh
thoảng tham gia cũng có nghe nói đến, nhưng chỉ là nhắc nhở, nói suông vậy
thôi.
PV: Thế trong cuộc họp ấy người dân có ý kiến phàn nàn gì về môi trường ở
đây không ạ?
TL: (hơi lưỡng lự)
Ừ…thì người dân cũng phiền hà bức xúc nhiều lắm, nhưng chịu thôi chứ
biết làm sao bây giờ.
PV: Chính quyền có giải pháp nào để giải quyết vấn đề môi trường sao chú?
TL: (cười gượng) Giải pháp gì đâu. Ban quản lý chợ cũng chỉ nhắc nhở
người dân buôn bán ở chợ phải có ý thức giữ gìn vệ sinh chung, còn làm hay
không tùy ý vậy thôi.
PV: Vậy mong muốn của chú về vấn đề môi trường ở đây là gì ạ?
- 22 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: Tôi đề nghị chính quyền địa phương làm việc phải có trách nhiệm hơn,
phải quan tâm hơn nữa đến đời sống của nhân dân. Chính quyền địa phương
phải có nhưng biện pháp giải quyết ngay lập tức tình trạng ô nhiễm môi
trường tại khu vực, đặt biệt là khu vực chợ cá.
BÀI PHỎNG VẤN III
Ngày: 08/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Huỳnh Văn Kha
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 09giờ30phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 10giờ30phút
Chú Huỳnh Văn Kha năm nay 45 tuổi, làm nghề khinh doanh, vợ ở
nhà buôn bán nhỏ. Gia đình chú có hai người con một trai, một gái . Nhìn
chung gia đình chú cũng khá giả so với các hộ gia đình lân cận. Sau khi
được biết chúng tôi đến tìm hiểu về môi trường tại khu vực phường Hải
cảng. Chú có vẻ e ngại, ánh mắt hỏi dò hỏi pha chút nghi ngờ. nhưng sau
một hồi nói chuyện chú cũng thoải mái hơn .
PV : Dạ con chào chú, tụi con là sinh viên của trường đại học quy nhơn,
khoa công tác xã hội. lớp con có tổ chức một cuộc khảo sát nhỏ về thực
trạng môi trường ở khu vực mình, mong chú giúp đỡ ạ. Những thông tin tụi
con thu được chỉ để phục vụ cho học tập thôi ạ.
TL : môi trường ở đây có gì đâu mà tìm hiểu? chỉ có khu vực ngoài chợ cá
kia thôi.
PV :Dạ .Chú thấy môi trường ở đây như thế nào ạ ?
TL :(thái độ dò hỏi ) thì nói chung cũng bình thường .
- 23 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV : Ủa , mà gia đình mình không có ai ở nhà ạ ?
TL : ừ. Bà ấy vừa chạy đi đâu đó.
PV :Chú sống ở đây lâu chưa ạ ?
TL ( gật đầu, khuôn mặt lúc này nhìn dễ chịu hơn lúc đầu) cũng lâu rồi, chú
sống ở đây từ nhỏ.
PV: Từ nhỏ ạ. Vậy chú thấy hoạt động buôn bán ở chợ cá có ảnh hưởng gì
đến môi trường ở đây không chú?
TL: ( lắc đầu ) hoạt động buôn bán ở đây ồn ào lắm, nhất là buổi sáng, mùi
hôi hám của cá và nước thải, rác thải bốc lên nồng nặc không chịu nổi. Vào
buổi trưa rác thải chất đầy từng đống trước cổng chợ có khi để đến hai ba
ngày mới thu dọn. Đêm xuống yên tĩnh gió thổi vào ngủ không được vì mùi
hôi thối của rác.
PV: Vậy vào mùa nào ô nhiễm nặng nhất ạ?
TL: ( suy nghĩ ) mùa nào cũng như mùa đó, chẳng thấy mùa nào thua mùa
nào cả. Nắng thì rác thải bốc lên cũng hôi mà mưa xuống thì mùi hôi bốc lên
từ các cống rãnh rồi rác thải ứ đọng cũng vậy.
PV: Mùa mưa chổ mình có bị ngập nước không hả chú?
TL: (Ngập ngừng hỏi lại) Ngập nước à? Không có, nhưng thỉnh thoảng củng
có ngập, nhất là mấy hẻm sâu phía dưới kia. Do cống thoát nước không tốt
nên nước không thoát kịp chứ sao.
PV: Thế chình quyền địa phương có quan tâm gì đến tình trạng môi trường ở
đây không ạ?
TL: Quan tâm gì đâu, thỉnh thoảng đó mà.
PV: Vậy chính quyền địa phương có thường hay tiếp xúc với người dân,
không chú?
TL: ( lưỡng lự ) cũng có nhưng ít lắm. Thỉnh thoảng đến hỏi thăm vậy thôi.
PV: Trong lần thăm hỏi đó chính quyền có đề cập gì đến môi trường ?
- 24 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: (Ngập ngừng) ừ…thì, chính quyền cũng không bận tâm lắm về môi
trường. Nếu có chăng nữa chỉ là qua loa, đại khái thế thôi.
PV: Trong lần thăm hỏi là vậy. Thế còn ở các cuộc họp khu phố thì sao hả
chú?
TL: ( hơi khó chịu) cũng vậy đó mà. Trong cuộc họp chính quyền cũng có
nhắc nhở, nói với người dân phải có ý thức giữ gìn vệ sinh thế này thế khác.
Nhưng chỉ là tuyên truyền, vận động vậy chứ có thấy hoạt động cụ thể nào
đâu.
PV: Trong cuộc họp người dân có phàn nàn hay ý kiến gì với chính quyền
về vấn đề môi trường ở đây?
TL: Một số người dân cũng bức xúc lắm, đặc biệt là những hộ gia đình gần
chợ cá. Người dân cũng có đứng lên phản ánh về tình trạng rác thải bừa bãi
trước cổng chợ, nước thải gây hôi thối ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
PV: Vậy thái độ của chính quyền ra sao chú?
TL: (im lặng một lúc) ừ…cũng chỉ là nhắc nhở và ban quan ly chợ đó thôi.
Sau đâu lại vào đấy mà…
PV: Chắc là người dân khó chịu lắm. Vậy chú nghĩ gì khi người dân khu vực
mình phàn nàn về vấn đề môi trường?
TL: ( bức xúc, khó chịu) Đáng lý ra khi người dân phàn nàn, than phiền về
môi trường thì chính quyền phải có một hoạt động cụ thể nào đó, đằng này
lại cứ tuyên truyền vận chung chung như thế ai mà làm chẳng được. Theo tôi
là phải xử phạt nghiêm khắc những hành vi làm ô nhiễm môi trường như
phạt tiền chẳng hạn. Mình phải đánh vào tài chính thì họ mới sợ.
PV: Thế chú có mong muốn hay kiến nghị gì để cải thiện vấn đề môi trường
ở đây không ạ ?
- 25 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: Tôi chỉ mong muốn một điều rằng chính quyền quan tâm hơn nữa đến
môi trường và có những biện pháp cụ thể giải quyết vấn đề môi trường, làm
cho môi trường xanh, sạch, đẹp hơn. Có vậy thôi.
Ngày 9 tháng 4 năm 2010
Sáng ngày 9/4 .
Buổi sáng hôm nay nhóm tôi tiếp tục xuống phường hải cảng để làm bài,
hôm nay là buổi thứ ba nhóm tôi xuống phường này những người có thể hỏi
thì đã hỏi rồi, vào ban ngày đa số họ đều đi làm hết và thường có người đến
khuya mới về. Khi vào gửi xe ở nhà một chú gần chợ cá qua nói chuyện
chúng tôi được biết tổ 43- 44 còn khá rộng và đa số là ở trong hẻm, nhóm tôi
quyết định đi sâu vào trong hẻm. Khi đi vào hẻm có một điều tôi thấy đặc
biệt là đa số toàn là phụ nữ ở nhà. Mới đầu thấy chúng tôi họ đều nhìn với
ánh mắt tò mò đến lúc chúng tôi nói lý do đến thì họ cũng vui vẻ giúp đỡ
chúng tôi, ở trong khu vực này người dân phàn nàn về chính quyền rất
nhiều, đa số họ đều nói chẳng bao giờ chính quyền xuống đến nơi, cũng
chẳng quan tâm gì tới dân hết, điều này hoàn toàn ngược với những gì Cô
chốn đã nói với chúng tôi. Chúng tôi đi quanh hai con hẻm và đến gần 11h
thì chúng tôi hoàn thành 6 bảng hỏi, lúc đó đã muộn nên chúng tôi quyết
định về.
- 26 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Chiều ngày 9/4
Nhóm tôi đã hoàn thành xong 16 bảng hỏi và 3 bảng phỏng vấn sâu. Còn 1
bảng phỏng vấn sâu nữa chiều nay lớp tôi được nghỉ 2 tiết cuối nên chúng
tôi quyết định xuống phường hoàn thành nốt bảng phỏng vấn sâu này.
Xuống đến phường chúng tôi vào nhà một chị bán bánh mà chúng tôi đã gặp
buổi sáng ở ngoài chợ cá, chị cũng rất vui tính cuộc nói chuyện của chúng
tôi diễn ra khá thuận lợi. Đến tầm 5h 30’ chúng tôi xin phép chị ra về.
Vậy là chúng tôi đã hoàn thành xong nhiệm vụ của mình, cả nhóm tôi cảm
thấy nhẹ nhõm hơn rất nhiều bởi vì đoạn đường xuống phường khá xa, trời
lại nắng nóng, người dân không phải lúc nào cũng nhiệt tình đón tiếp, giúp
đỡ nhóm.
BÀI PHỎNG VẤN IV:
Ngày: 09/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Phạm Thị Xí
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 16giờ15phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 17giờ15phút
Chiều ngày 09/04/2010 chúng tôi có đến nhà gia đình chị Phạm Thị
Xí. Qua cuộc trò chuyện chúng tôi biết được chị năm nay 35 tuổi,Chồng chị
mất sớm, Chị đang sống với một đứa con trai 7 tuổi. Do sống một mình nuôi
con nên cuộc sống của chị cũng khá vất vả. Chị hiện đang bán bánh ngoài
- 27 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
chợ cá. Có lẽ do sống một mình nên tính chị rất vui vẻ, chúng tôi nói chuyện
với chị rất thoải mái.
PV : buổi chiều chị không bán hàng ạ?
TL :Hôm nay chị bán hết sớm nên cũng được nghỉ sớm .
PV: Dạ ! chị bán bánh được bao lâu rồi?
TL: Được bốn năm rồi em.
PV: Bán được không chị?
TL: Nói chung cũng được. Có đồng ra đồng vô cũng đỡ chứ ở nhà biết làm
gì đâu. Trung bình một ngày kiếm cũng được tám chính chục. Có khi bán
đắt được một trăm, đủ để trang trải hằng ngày. Tuy là vất vả một tí nhưng có
tiền là được.(cười)
PV: Chị bán bánh ngoài chợ thì chị thấy hoạt động buôn bán ở chợ cá có ảnh
hưởng gì đến môi trường ở đây không ạ ?
TL: (vẻ mặt khó chịu) Ảnh hưởng gì! Quá ư là dơ bẩn! rác thải đổ đầy rẫy ra
trước cổng chợ mà không thấy ai nói năng gì cả. Hôi hám chịu không được.
PV: vậy ạ!Vậy chính quyền có quan tâm gì đến môi trường ở đây không chị?
TL: (im lặng một lúc) quan tâm gì đâu…ít lắm.
PV: Chị thấy môi trường ở đây ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe ạ?
TL: Sống ở đây không bị ung thư mũi mới lạ(cười). Hằng ngày, tôi bán
ngoài chợ phải ngửi những mùi hôi thối này về có khi bỏ luôn(nhăn mặt).
Nhưng nay lâu dần cũng lâu rồi, chứ bỏ cơm hoài chắc chết mất(cười).
Cũng hên cho chị là nhà không gần chợ lắm nên cũng đỡ hơn. Nhưng mà
dọc đường Xuân Diệu cũng bẩn lắm, thỉnh thoảng gió thổi vào có mùi hôi
rất khó chịu.
PV: Vào mùa mưa khu vực mình có bị ngập nước không chị ?
- 28 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: Mùa mưa thì thôi rồi!ở ngoài đường lớn thì sao chứ còn trong hẻm nhà
chị đây mưa to là nước ngập liền à. Có khi người dân phải múc từng thau
nước đem đi đổ. Bởi do hầm rút nước, đường cống bị hư, nghẹt gì đó và do
rác thải vứt xung quanh nên ứ đọng lại.
PV: Thế chính quyền địa phương có thường hay tiếp xúc với người dân
không ạ ?
TL: (hơi lưỡng lự) Thỉnh thoảng thì cũng có.
PV: Vậy trong buổi tiếp xúc đó, chính quyền có đề cập đến vấn đề môi
trường ở khu vực mình không chị?
TL: (cười gượng) có thì có vậy thôi. Cũng cứ nhắc nhở ăn ở sạch sẽ, giữ gìn
môi trường chung chung gì đấy, ai nghe hay không mặc kệ, nghe cũng được
mà không cũng xong.
PV: Vậy trong các buổi họp người dân có ý kiến gì về vấn đề môi trường ở
đây không ạ?
TL: Có chứ. Người dân cũng có nòi nhiều về ô nhiễm môi trường ở khu
trước cổng chợ cá với nước ngập vào mùa mưa, rồi là mùi hôi từ các cống
rảnh rác thải. Và người dân cũng có đưa ra ý kiến đề xuất này nọ để chính
quyền giải quyết vấn đề môi trường.
PV: Chính quyền có biện pháp gì để giải quyết không ạ ?
TL: (cười) thì nói qua loa đại khaí vậy thôi. Cũng có hứa là sẽ thế này thế
khác, nhưng tới bây giờ có thấy gì đâu…
PV: Người dân và các tổ chức đã có những hoạt động gì để bảo vệ và giải
quyết vấn đề môi trường ở đây không chị ?
TL: ( Hơi lưỡng lự ) người dân hầu hết ai cũng đi làm cả sáng đi trưa về,
trưa đi tối về thì thời gian đâu mà tham gia mấy hoạt động đó. Vả lại có thấy
tổ chức gì đâu mà tham gia. Chủ yếu là do ý thức của mỗi người thôi. Mình
- 29 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
có ý thức tốt bảo vệ môi trường, giữ gìn nó thì môi trường trong sạch vậy
thôi chứ không nói gì hết. Nhiều người có thói quen vứt rác ra xung quanh,
nhân viên vệ sinh thấy thì dọn còn không thì thôi. Vậy thì làm sao môi
trường không ô nhiễm.
PV: Chị có mong muốn gì để cải thiện vấn đề về môi trường tại khu vực
mình hiện nay được không ạ?
TL: Mong muốn của chị cũng đơn giản thôi. Chị mong muốn sao cho mình
làm ăn khấm khá để nuôi con và môi trường ở khu vực mình được trong
lành hơn không bị ô nhiễm, đặc biệt là ở chợ cá để chị yên tâm buôn bán.
PV : hì .Dạ tụi em cảm ơn chị ạ .
TL : Ừ không có gì đâu.
PV : bây giờ tụi em xin phép về, cảm ơn chị nhiều ạ.
ngày 10, 13 tháng 4 năm 2010
Sáng ngày 10, đến buổi hôm nay thì đa số các nhóm nhỏ đã hoàn thành
xong nhiệm vụ của nhóm mình. Công việc xuống cộng đồng điều tra phát
bảng hỏi đã hoàn thành tất cả chúng tôi ai cũng mừng và ai cũng có rất nhiều
những kỷ niệm vui kể cho nhau nghe, bây giờ công việc tiếp theo của chúng
tôi là phải xử lý bảng số liệu. Để việc xử lý số liệu nhanh hơn nhóm chúng
tôi đã thống nhất các nhóm nhỏ về tự xử lý kết quả thu thập trước sau đó lên
tổng hợp lại sau. Nhóm nhỏ của tôi quyết định họp lại xử lý số liệu vào buổi
sáng hôm nay, việc xử lý số liệu không mấy khó khăn vì Nhóm chỉ có nhiệm
vụ tổng kết các câu trả lời và ghi lại bảng phỏng vấn sâu là xong nên cũng
không mất nhiều thời gian lắm.
Chiều ngày 13 do được nghỉ 2 tiết cuối nhóm tôi thống nhất ở lại xử lý
số liệu. Tôi phải đưa một bạn trong lớp đi khám bệnh và lấy thuốc nên đã
- 30 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
xin phép nhóm cho tôi về trước vì vậy mà tôi không tham gia buổi xử lý số
liệu chiều nay.
ngày 14 ,15,16 tháng 4 năm 2010
Nhóm lớn chúng tôi thống nhất tập chung xử lý số liệu. Như thường lệ
Nhóm chúng tôi tập chung lúc 7h tại ghế đá trước dãy nhà A3 nhưng phải
đến 7h30’ cả nhóm mới tập chung đông đủ và bắt đầu làm bài. Do các nhóm
nhỏ đã thống kê kết quả từ trước lên việc xử lý số liệu tổng không mây khó
khăn, các nhóm nhỏ đọc các số liệu mà nhóm đã thống kê lên một bạn nghi
lại số liệu tổng và kiểm tra lại tổng số các câu trả lời để tránh sai sót. Việc
thống kê các câu trả lời và tính phần trăm mất khá nhiều thời gian. Sau khi
hoàn thành xong số liệu tổng chúng tôi tiếp tục tìm các câu hỏi trong bảng
hỏi có mối tương quan với nhau, đánh dấu xong các câu hỏi thì chúng tôi lại
gặp chục chặc trong khâu xét mối tương quan, cuối cùng một bạn trong
nhóm cũng tìm dược ra cách. Đến lúc này thì nhóm thống nhất các nhóm
nhỏ về tự làm bảng xét các mối tương quan để hôm sau nhóm tổng kết như
vậy sẽ nhanh hơn. Đến chiều ngày 16 thì nhóm chúng tôi hoàn thành bảng
xử lý số liệu, nhóm giao cho một số bạn trong nhóm về nghi lại để hôm sau
cô sửa cho nhóm . Qua các buổi xử lý số liệu tôi mới nhận thấy rằng còn rất
- 31 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
nhiều điểm mình còn yếu, quả thật nếu không có các buổi thực tế này thì tôi
cũng không biết môn phương pháp xã hội học mình sẽ áp dụng lúc nào và
như thế nào nữa. Ít nhất qua các buổi này tôi cũng thực hành được cách xử
lý số liệu, xét mối tương quan,…
Ngày18,21 tháng 4 năm 2010
Sau khi hoàn thành xong bảng xử lý số liệu sáng 18 cô Dung đã hẹn lớp tôi
đến để cô giúp sửa bảng số liệu. Lớp tôi có hai nhóm với đề tài khác nhau.
Cô nhận xét và sửa bài cho từng nhóm một. Cô rất nhiêt tình với lớp chúng
tôi, chỗ nào đúng thì cô đồng ý và cho nhận xét còn chỗ nào sai hoặc chưa
hợp lý thì cô thẳng thắn nhận xét, hướng dẫn nhóm sửa chữa. Nhóm tôi bị
sai khá nhiều và phải làm lại nên vào sáng ngày 21 nhóm chúng tôi tập
chung lại ở ghế đá để sửa lại bài . các con số cứ lộn lung tung hết ,sau một
hồi ngồi phân tích tính toán nhóm tôi lại phát hiện ra có nhóm làm sai vậy là
lại phải thống kê lại, mỗi người một câu không khí rất nặng nề,đến trưa bài
làm vẫn chưa xong. Hôm sau thì tôi được biết chỉ có một số bạn trong nhóm
tự đi làm với lý do nhóm đông đến toàn cãi nhau, làm việc không hiệu quả.
Điều này cũng không phải là không có lý, bởi vì nhóm chúng tôi đông lên
thì mỗi người một việc không phải ai cũng làm, mà nhiều người làm thì xác
- 32 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
suất sai rất lớn, nhóm tôi xử lý số liệu nhầm lẫn và sai rất nhiều lần rồi, hơn
nữa đông người mỗi người một tiếng rất dễ gây bất đồng trong nhóm.
II. BÁO CÁO
1.LỰA CHỌN CỘNG ĐỒNG
Qua quá trình thảo luận nhóm ,nhóm chúng tôi quyết định chọn 2 cộng
đồng dân cư để tìm hiểu khảo sát là; phường Hải Cảng và phường Trần Phú.
Đây là lần đầu tiên nhóm trực tiếp xuống cộng đồng tiếp xúc ,hỏi han ý kiến
của người dân nên đã gặp không ít khó khăn .Nhưng qua sự cố gắng của các
thành viên trong nhóm và sự hợp tác giúp đỡ của một số người dân nên
nhóm chúng tôi đã thu được khá nhiều thông tin hữu ích cụ thể ;
Vào sáng ngày 22/03/2010 nhóm chúng tôi đi khảo sát ở phường Hải cảng
khi đến nơi nhóm chúng tôi chia ra thành các nhóm nhỏ để việc thu thập
thông tin được dễ dàng và nhiều hơn. các nhóm nhỏ chủ yếu tập trung khảo
sát ở các khu vực như; khu vực 5,khu vực 7, khu vực 8. Để có cái nhìn
khách quan về cộng đồng và có thể nắm được thực tế những vấn đề khó
- 33 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
khăn của cộng đồng qua người dân ở cộng đồng ,đồng thời định hình được
mình sẽ xin thông tin gì từ chính quyền địa phương nên nhóm chúng tôi
quyết định tiến hành quan sát ,phỏng vấn người dân trước. Qua quá trình
tổng hợp thông tin từ các nhóm nhỏ thu được, Nhóm chúng tôi nhận thấy
rằng phường Hải Cảng gặp phải một số vấn đề nổi cộm như sau ;
- Thứ nhất là về môi trường ;
Đây là khu vực có cảng cá nên môi trường ở đây không đảm bảo hay nói
cách khác là bị ô nhiễm. Ở đây không những môi trường không khí bị ô
nhiễm mà đến cả môi trường đất ,môi trường nước …cũng bị ô nhiễm.Theo
quan sát chúng tôi thấy chợ cá và nhà máy chế biến thủy hải sản có ảnh
hưởng rất lớn đến môi trường ở đây ,đồng thời ý thức của người dân ở đây
về môi trường vẫn chưa cao. Chạy dọc con đường Phan Chu Trinh tổ 21 khu
vực 5 ,chúng tôi nhìn thấy rất nhiều lưới đánh cá bỏ ngổn ngang trên
đường ,có cả lưới cũ và lưới mới ,có cả những đoạn lưới đã quá cũ không
còn dùng được nữa vứt dọc bên đường tạo ra những đống rác lưới. Ở
phường Hải Cảng nếu có ai hỏi khu nào là khu đáng chú ý nhất thì tôi xin
mạnh dạn trả lời là khu chợ cá ,ở chợ cá này còn có một nhà máy chế biến
thủy hải sản nữa. Lúc đến gần khu chợ cá tất cả chúng tôi đều ngửi thấy một
mùi hôi thối nồng nặc bốc lên rất khó chịu, xung quanh chợ cá có đủ các loại
rác thải do hoạt động buông bán của thợ thải ra ,đặc biệt có cả những bộ
phận bỏ đi của các loại hải sản vứt khắp nơi ,ruồi nhặng rất nhiều .khi chúng
tôi tiếp xúc với chị Thu Trang số nhà 35 và chị Lý số nhà 33 Hàn Tín ,chúng
tôi có hỏi “ chị nghĩ sao về môi trường ở đây ?” cả hai chị đều trả lời “ôi ,lúc
đầu cũng thấy khó chịu nhưng sống quen rồi ” rất nhiều người chúng tôi hỏi
về vấn đề môi trường ở đây họ đều trả lời là bình thường hoặc là quen rồi
nhưng bên cạnh đó cũng có không ít những người dân lại vô cùng bức xúc
về môi trường ở khu vực này tiêu biểu như ông Năm ,một người giữ xe nhà
ở gần chợ cá khi được chúng tôi hỏi vẻ mặt của ông Năm vô cùng bức xúc
và thái độ có vẻ hơi bất mãn với chính quyền địa phương ông cho biết;
Chính quyền thờ ơ mặt dù người dân đã nhiều lần kiến nghị ,nhiều nhà báo
cũng đến làm việc nhưng mọi việc vẫn không thay đổi. Cán bộ y tế cũng
- 34 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
nhiều lần vào cuộc kiểm tra ,nguồn nước bị ô nhiễm lấy đi xét nghiệm xác
định mức độ ô nhiễm .đâu lại vào đấy chẳng có biện pháp gì để xử lý hết .
- Thứ hai là vấn đề về việc làm;
Người dân ở phường hải cảng chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt và buôn
bán chế biến thủy hải sản, thu nhập của người dân bấp bênh phụ thuộc vào
thời tiết và số lượng cá bắt được sau mỗi chuyến đi biển. Chính vì vậy mà
cuộc sống của nhiều người dân gặp khó khăn và không ổn định, trong một
gia đình thường thì những người đàn ông đi biển còn phụ nữ ở nhà bán cá.
Nhiều trường hợp gia đình không có ghe để đi đánh bắt cá thì phải đi làm
thuê, công việc làm thuê cũng rất khó khăn không phải lúc nào cũng có việc
để làm. Theo lời chị thanh; “những người đánh cá thuê đa số là phụ nữ với
thu nhập khoảng 70.000đ- 80.000đ một ngày, nhưng cũng có ngày không có
đồng nào cả vì không có việc làm”.
Thanh niên ở phường nếu nghỉ học sớm thì đa số đều đi biển hoặc làm
trong xí nghiệp chế biến thủy hải sản, vẫn còn có một số thanh niên không
có việc làm suốt ngày tụ tập ăn chơi,… Nhu cầu vay vốn để kinh doanh,
buôn bán nhỏ nhằm cải thiện cuộc sống kinh tế gia đình là rất cao nhưng số
vốn lưu động quá ít. Không phải ai cũng được vay, mà có được vay thì số
tiền cũng không nhiều .
- Cuối cùng là vấn đề về giáo dục.
Theo khảo sát của nhóm thì giáo dục ở đây vẫn còn nhiều bất cập. Tuy
hầu hết trẻ em đều được đến trường nhưng tỷ lệ trẻ bỏ học giữa chừng, trẻ
chỉ học đến hết cấp II là nghỉ để đi làm vẫn còn cao.
Lao động ở phường đa số là lao động phổ thông.
Đó là những thông tin mà nhóm thu được từ quan sát và từ người dân.
Những thông tin mà nhóm thu được từ chính quyền không nhiều, và cũng
không có các chỉ số chi tiết về các lĩnh vực, các hoạt động của phường. Như
vậy tổng hợp tất cả những thông tin mà chúng tôi quan sát và thu thập được
thì có thể nói Phường Hải Cảng có một số vấn đề nổi cộm như sau;
+ vấn đề ô nhiễm môi trường.
+ vấn đề việc làm.
- 35 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
+ vấn đề vay vốn .
+ vấn đề giáo dục.
Vào buổi sáng ngày 24/3/2010 nhóm chúng tôi khảo sát ở khu vực phường
Trần Phú và thu được một số thông tin như sau;
Phường trần phú là khu vực đang trong giai đoạn quy hoạch, có rất
nhiều căn nhà cao tầng khang trang bên cạnh đó cũng còn một số căn nhà
lụp xụp, tạm bợ. Ở phường vẫn còn những khu chợ tạm mọi người họp chợ
giữa đường, hệ thống thoát nước chưa hoàn thành nên nước sinh hoạt của
người dân không thoát được chảy tràn lan trên các ngõ hẻm. Phường có
nhiều trường hợp gia đình sinh con thứ 3 trở lên, vẫn còn tình trạng trẻ bỏ
học sớm để đi làm phụ giúp gia đình hoặc không theo được. nghề chính của
người dân ở đây là đi biển và ươm cá giống, thu nhập của người dân cũng
khá bấp bênh. Phường trần phú đang trong giai đoạn quy hoạch nên chúng
tôi không có điều kiện thu thập ý kiến của nhiều người dân cũng như lấy
thông tin từ chính quyền địa phương nên những thông tin thu thập được
không nhiều và những đánh giá còn mang tính chủ quan của nhóm.
Qua những thông tin thu thập được và qua quá trình thảo luận nhóm,
nhóm chúng tôi quyết định chọn phường hải cảng làm cộng đồng để nhóm
thực hiện khảo sát với vấn đề cụ thể là môi trường bởi vì; nhóm cho rằng
phường hải cảng là phường mà nhóm thu thập được nhiều thông tin và
phường cũng có nhiều vấn đề nổi cộm đặc biệt là vấn đề về môi trường, đây
là một vấn đề dễ quan sát, dễ đánh giá. Còn phường Trần Phú thông tin
nhóm thu được quá ít, phường lại đang trong giai đoạn quy hoạch rất khó để
đánh giá được các vấn đề nổi cộm một cách chính xác và khách quan. Riêng
về bản than tôi thấy chọn phường hải cảng với vấn đề về môi trường là rất
hay vì hiện nay vấn đề môi trường đang được toàn cầu quan tâm và hưởng
ứng bảo vệ. Đặc biệt khu vực chúng tôi khảo sát lại là khu vực cảng cá,có
chợ cá, có nhà máy chế biến thủy hải sản đây là một trong những tác nhân có
ảnh hưởng lớn đến môi trường ở đây, người dân lại đang rất bức xúc về tình
trạng môi trường hiện tại. Chính vì vậy nếu chúng tôi khảo sát ở khu vực
- 36 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
này sẽ nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của nhiều người dân, thông tin nhóm
thu được cũng nhiều hơn và mang tính khách quan hơn.
Qua quá trình khảo sát thực tế và lựa chọn cộng đồng, nhóm chúng tôi
thấy rằng việc lựa chọn một cộng đồng để mình giúp đỡ không phải là dễ
dàng vì cộng đồng nào cũng có khó khăn, không khó khăn về cái này thì
cũng khó khăn về cái khác, mức độ khó khăn giữa các cộng đồng cũng
không giống nhau. Do đó để lựa chọn được một cộng đồng đúng với yêu cầu
thì đòi hỏi nhà nghiên cứu phải rất năng động, phải có khả năng quan sát,
lắng nghe, giao tiếp,…đặc biệt là phải có cái nhìn khách quan giữa các cộng
đồng.
2. XÂY DỰNG BẢNG HỎI .
BẢNG HỎI HOÀN CHỈNH ;
PHIẾU THU THẬP Ý KIẾN
Môi trường là vấn đề đang được xã hội rất quan tâm. Chúng tôi là sinh
viên Khoa Tâm lí giáo dục và công tác xã hội đang thực hiện một cuộc khảo
sát nhỏ để tìm hiểu thực trạng môi trường tại KV7, KV8 phường Hải Cảng.
Những thông tin thu thập được sẽ dùng phục vụ cho hoạt động học tập và
nghiên cứu của sinh viên. Rất mong được sự ủng hộ và giúp đỡ của tất cả
mọi người.
Ông (bà) vui lòng trả lời các câu hỏi sâu đây bằng cách đánh dấu “X”
vào ô đúng với ý kiến của mình. Với những ý kiến khác ông (bà) vui lòng
ghi rõ vào dấu “…”.
- 37 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
1. Giới tính:
1. Nam :
2. Nữ :
2. Độ tuổi ;
1. 18 – 30 tuổi
2. 30 – 60 tuổi
3. Trên 60 tuổi
1. Tiểu học
2. THCS
3. THPT
4. TCCN – CĐ – ĐH
5. Sau ĐH
3. Trình độ học vấn :
6. Không đi học
4. Nghề nghiệp của ông (bà):
1. CB công chức, viên chức
2. Công nhân
3. Buôn bán nhỏ và kinh doanh
4. Hưu trí
5. Sinh viên
6. Lao động tự do
7. Nghề biển
8. Không có việc làm
5. Số thành viên trong gia đình ông (bà)?
1. Từ 1 – 3 người
2. Từ 3 – 6 người 3. Trên 6 người
6. Thu nhập trung bình hàng tháng của ông (bà)?
1. Dưới 500.000 đ
2. 500.000 – dưới 1triệu đ
3. 1.000.000 đ – 2.000.000 đ
4. trên 2.000.000đ
7. Ông (bà) sinh sống ở đây bao lâu ?
1. Dưới 1 năm
2. Từ 1 năm – dưới 5 năm
3. Từ 5 năm – 10 năm
4. Trên 10 năm
8. Theo ông (bà) môi trường sống ở đây như thế nào?
- 38 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
1. Trong lành 2. Bình thường
3. Ô nhiễm
9. Ông (bà) sử dụng nguồn nước nào trong sinh hoạt hằng ngày?
1. Nước máy 2. Nước giếng
3. Nước mưa 4. Nguồn nước khác
10. Lượng nước có đủ cho nhu cầu sinh hoạt của gia đình ông (bà)
không?
1.đủ
2. Không đủ
11. Hệ thống cấp – thoát nước ở khu vực ông (bà) sống như thế nào?
1. Tốt
2. Không tốt
3. Bình thường
12. Mùa mưa có xảy ra tình trạng ngập nước ở khu vực ông (bà) đang
sống hay không?
1. Thường xuyên
2. Thỉnh thoảng
3. Không bao giờ
13. Rác thải ở đây được thu gom như thế nào ?
1. Hằng ngày
2. Từ 1 – 2 lần/tuần
3. Từ 1 – 2 lần/tháng
4. Không thu gom
14. Ông (bà) tự xử lý rác thải sinh hoạt của gia đình như thế nào?
1. Thu gom lại cho nhân viên vệ sinh xử lý
2. Thu gom lại rồi tự xử lý
3. Vứt ra xung quanh
15. Công trình nhà vệ sinh của ông (bà) là?
1. Nhà vệ sinh khép kín
- 39 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
2. Nhà vệ sinh tự tạo
3. Không có nhà vệ sinh
16. Đánh giá của ông (bà) về mức độ ô nhiễm môi trường các nguồn:
Rất ô nhiễm
Ô nhiễm
Bình thường
Không ô nhiễm
Đất
Nước
Không khí
Tiếng ồn
17. Theo ông (bà) nguyên nhân cơ bản nào dẫn đến tình trạng ô nhiễm
môi trường ở khu vực này?
1. Rác thải, khói bụi, từ khu công nghiệp, làng nghề, chợ
2. Người dân vứt rác bừa bãi
3. Chăn nuôi gia súc thả rông
4. Không có công trình vệ sinh
5. Hệ thống cấp - thoát nước kém
6. Không có nhân viên vệ sinh
7. Nguyên nhân khác …………………………………….....
18. Ông (bà) có bị những chứng bệnh sau đây không?
- 40 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
1. Tiêu hóa
2. Hô hấp
3. Ngoài da
4. Tai, mũi họng
5. Tiêu chảy
6. Ung thư
7. Bệnh khác ……………………………………………………
19. chính quyền địa phương có quan tâm đến môi trường ở khu vực này
không?
1.Quan tâm
2. Bình thường
3. Không quan tâm
20. Chính quyền địa phương đã có biện pháp gì để cải thiện môi trường
sống ở khu vực này?
1. Tổ chức các buỗi tuyên truyền về giữ gìn vệ sinh môi trường
2. Huy động người dân tham gia giữ vệ sinh
3. Mời các tổ chức có liên quan đến khảo sát về môi trường
4. Kiến nghị lên các KCN, làng nghề, chợ
5. Biện pháp khác
21. Ông (bà) có tham gia vào các buổi dọn vệ sinh hay không?
1. Thường xuyên
2. Thỉnh thoảng
3. Không tham gia
22.Những công việc ông (bà) thường làm khi tham gia giữ vệ sinh môi
trường?
1. Dọn dẹp rác thải
2. Khai thông cống rãnh
3. Trồng cây xanh
4. Tuyên truyền giữ gìn vệ sinh
5. Công việc khác
23.Theo ông bà mức xử phạt vi ô nhiễm môi trường là ?
- 41 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
1.Phạt tiền
2.Khiển trách trước người dân
3.dọn vệ sinh môi trường sạch sẽ
4.Không nên xử phạt
5.nhắc nhở
6.Khác……………………………………………………………
24. Ông (bà) có những đề xuất gì về giải pháp cải thiện môi trường ở
đây?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………..
Họ tên của ông (bà) ……………………… (có thể ghi hoặc không)
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của ông (bà).
BẢNG PHỎNG VẤN SÂU
1.Ông /bà nghĩ gì khi người dân kv7-kv8 phàn nàn về vấn đề môi trường ở
đây ?
2.Nhà máy chế biến hải sản ở đây đã có những hoạt động gì để đóng góp vào
việc giải quyết vấn đề môi trường ?
3.Theo ông /bà thì trách nhiệm của nhà máy chế biến hải sản ở đây như thế
- 42 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
nào ?
4.Người dân và các tổ chức đã có những hoạt động gì để bảo vệ và giải
quyết vấn đề môi trường ở đây ?
5.từ trước tới giờ đã có buổi nói chuyện nào của chính quyền và người dân
về vấn đè môi trường chưa ?
6.Vào mùa nào thì môi trường ở đây ô nhiễm nặng nhất ?
7.Chính quyền ở đây quan tâm về vấn đề môi trường như thế nào ?
8.Chính quyền địa phương có thường hay tiếp xúc với người dân không ?
9.chính quyền địa phương đã có những giải pháp nào để giải quyết vấn dề
môi trường tại KV7-KV8 ?
10.Hoạt động buôn bán ở chợ cá có ảnh hưởng như thế nào đến vấn đề môi
trường ở đây ?
11.Ông /bà thấy môi trường ở đây ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe ?
3. KHẢO SÁT CỘNG ĐỒNG .
a. thông tin chính quyền cung cấp .
Để những thông tin mà nhóm thu được mang tính khách quan và để
nhóm hiểu vấn đề hơn nên sau khi khảo sát thực tế ở cộng đồng, nhóm
chúng tôi đã tiếp xúc với một số cán bộ ở UBND phường Hải Cảng và thu
được một số thông tin cơ bản sau ;
-Về địa lý ;
+ Phường Hải cảng có diện tích là 983,54 ha.
- 43 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
+Tổng cộng phường có 11 khu vực , 64 tổ dân phố , có một khu phố cấp
tỉnh là khu phố 11 và ba khu phố cấp thành phố là; khu phố 1,khu phố 5 và
khu phố 7.
- về việc làm ;
Đa số người dân trong phường đều làm nghề cá. Nam thì đi biển, phụ nữ
ở nhà chủ yếu buôn bán nhỏ hoặc làm hậu cần nghề cá, theo lời chị Phùng
thị kim Liên cán bộ phụ nữ của phường thì ; khoảng 76 % phụ nữ ở đây có
việc làm nhưng chủ yếu là buôn bàn nhỏ và hậu cần nghề cá, thời gian làm
việc từ 2h – 7h sáng, còn lại không có việc để làm. Thu nhập bấp bênh
không ổn định khoảng từ 20.000- 150.000 đ tùy theo mùa vụ và số lượng
khai thác được.
-Về dân số ;
+ Dân số Phường Hải là 18.000 người . Phường có 4000 hộ gia đình.
+ Trong báo cáo tổng kết dân số – kế hoạch hóa gia đình năm 2009 và
phương hướng nhiệm vụ 2010 có nêu như sau;
Bảng số liệu của công tác dân số và kế hoạch hóa gia đình
STT
Các Chỉ Tiêu
Kết Quả năm 2008
Kết Quả năm 2009
01
Dân Số Trung Bình
(Người)
15.866
16.103
02
Số Trẻ Sinh Trong Năm
158
142
03
Trong Đó Con Thứ Ba
Trở Lên
12
11
04
Tỷ Xuất Sinh (%0)
9.9
8.8
- 44 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
05
Tỷ Lệ Sinh Con Thứ 3
Trở Lên (%)
7.6
7.8
06
Số Người Chết Trong
năm
63
59
07
Tỷ Suất Chết (%0)
4.0
3.7
08
Tỷ Lệ Tăng Dân Số Tự
Nhiên(%0)
6.0
5.2
Nhận xét ;
Như vậy, năm 2009 toàn Phường có 142 trẻ em mới sinh, tỷ xuất sinh 2009
8.8 % giảm so với năm trước là 1,1 %, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên năm 2009
là 7,8 % tăng so với năm 2008 là 0.2 %. Điều này cho thấy là vẫn còn có
nhiều gia đình sinh con thứ 3. mặc dù trong năm số hộ gia đình sinh con thứ
ba tăng tuy nhiên phường vẫn duy trì được năm khu vực không sinh con thứ
ba là; khu vực 3, khu vực 4, khu vực 5, khu vực 7 và khu vực 8. trong đó
khu vực 8 duy trì đã được 4 năm liền không sinh con thứ 3, khu vực 4 ba
năm, khu vực 3 hai năm.
- Trong báo cáo tổng kết đoàn và phong trào thanh niên phường hải cảng đã
nêu nổi bật một số hoạt đông như ;
+ Phường đã xây dựng được lớp thanh niên giàu lòng yêu nước, có lối
sống lành mạnh.
+ xây dựng được phong trào xung kích lao động sáng tạo, phát triển kinh
tế xã hội.
Đó là những thông tin mà nhóm chúng tôi thu thập được từ phía chính
quyền địa phương về phường Hải cảng . Những thông tin mà chúng tôi xin
được không nhiều bởi vì chính quyền địa phương không mấy nhiệt tình khi
giúp chúng tôi, để xin được những thông tin từ họ rất khó. Điều này cũng
- 45 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
gây khó khăn rất lớn cho chúng tôi trong quá trình đánh giá và tìm hiểu nhu
cầu của dân cư trong phường hải cảng.
b. kết quả xử lý bảng số liệu .
Từ ngày 7/4 – 9/4/2010 nhóm chúng tôi đã tiến hành khảo sát thăm dò ý
kiến của 100 hộ dân về vấn đề môi trường tại khu vực 7, khu vực 8 phường
Hải Cảng – TP Quy Nhơn. Qua kết quả xử lý số liệu nhóm tôi có một số
nhận xét như sau ;
BẢNG TXỬ LÝ SỐ LIỆU
2
54
3
1
1
46
4
5
6
7
8
Tổng
100
2
20
65
15
3
19
35
30
8
0
8
4
6
7
42
6
3
21
5
26
53
21
6
10
17
44
29
100
7
2
1
6
91
100
8
8
41
51
9
98
2
0
100
100
5
10
100
100
100
0
100
- 46 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
10
100
0
100
11
47
15
38
100
12
3
26
71
100
13
91
8
1
14
98
0
2
100
15
93
6
1
100
17
68
35
0
19
16
42
42
20
23
19
4
21
16
31
53
22
53
11
8
15
15
23
23
26
12
5
31
0
100
2
7
2
20
134
100
8
12
43
100
100
100
12
109
Nhận xét ;
Về thực trạng môi trường ở phường Hải Cảng
Theo kết quả xử lý số liệu có tới 51 % người dân ở khu vực này cho rằng
môi trường ô nhiễm, 41% cho rằng bình thường và chỉ có 8 % người dân cho
rằng môi trường trong lành. Qua phỏng vấn sâu, khi chúng tôi hỏi về vấn đề
môi trường ở đây thì chú Nguyễn Việt Thân tâm sự; “…thì, môi trường ở
đây không được trong lành cho lắm. Nhất là khu chợ ngoài kia, do nhà chú ở
cách xa chợ nên không ảnh hưởng gì lắm nhưng vẫn có mùi hôi rất khó
chịu“.
Mức độ ôi nhiễm còn được thể hiện cụ thể qua các nguồn sau;
- 47 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Mức độ
Rất ô
nhiễm
Ô nhiễm
Bình
thường
Không ôi
nhiễm
Tổng
Các nguồn
Đất
9
28
40
23
100
Nước
3
11
58
28
100
Không khí
27
28
36
9
100
Tiếng ồn
30
25
36
9
100
Như vậy ta thấy mức độ ô nhiễm tiếng ồn và ô nhiễm không khí chiếm tỉ
lệ cao nhất đều là 55 %, có 37 % ý kiến cho rằng đất bị ô nhiễm và chỉ có 14
% cho rằng nước bị ô nhiễm.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường ở phường .
Qua bảng xử lý số liệu thì có 68 % người dân cho rằng nguyên nhân dẫn
đến tình trạng ô nhiễm môi trường ở đây là do rác thải, khói bụi từ khu công
nghiệp, làng nghề, chợ. 35 % cho rằng do người dân vứt rác bừa bãi. Ngoài
ra còn một số ý kiến cho rằng nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường là
do hệ thống cấp - thoát nước kém,do không có công trình vệ sinh, nhà vệ
sinh và do các nguyên nhân khác. Khi chúng tôi hỏi về hoạt động của chợ cá
chú Huỳnh văn kha bức xúc nói; “hoạt động buôn bán ở đây ồn ào lắm nhất
là vào buổi sáng, mùi hôi hám của cá rồi nước thải, rác thải bốc lên nồng nặc
không chịu nổi. Vào buổi trưa rác thải chất thành từng đống trước cổng chợ,
hàng mấy chục đống mới được đưa đi xử lý. Có khi để tới hai đến ba ngày
mới thu dọn. Đêm xuống yên tĩnh gió thổi vào ngủ không được vì mùi hôi
thối của nó..”.
Nhưng khi chúng tôi phỏng vấn bà Lương Thị Chốn tổ trưởng tổ dân phố
43 thì bà lại nói; “…mấy cô nhân viên dọn dẹp rác hàng ngày, ngày hai đến
ba lần. Sáng một lần, chiều tối một lần và đêm một lần.”.
- 48 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường đối với người dân
Ô nhiễm môi trường có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và sức khỏe của
người dân ở phường. Theo kết quả xử lý số liệu có đến 47 % người dân bị
mắc các chứng bệnh về hô hấp và tai, mũi, họng. 14 % mắc bệnh ngoài da, 9
% mắc bệnh tiêu hóa. ngoài ra, là các chứng bệnh khác. Qua phỏng vấn sâu
chị Phạm Thị xí trả lời câu hỏi của chúng tôi trả lời câu hỏi của chúng tôi
vừa thật vừa đùa; “…sống ở đây không bị unh thư mũi mới lạ. Hằng ngày
tôi buôn bán ngoài chợ phải ngửi mùi hôi thối này về có khi bỏ cơm luôn,
nhưng nay lâu dần cũng quen rồi, chứ bỏ cơm hoài chắc chết mất… Cũng
hên là nhà chị không ở gần chợ lắm nên cũng đỡ hơn …”.
Giải pháp cải thiện môi trường;
- Từ chính quyền địa phương;
Trước thực trạng môi trường như trên mà qua xử lý số liệu chúng tôi chỉ
thu được 16 % người dân cho rằng chính quyền địa phương quan tâm đến
môi trường ở đây và có tới 42 % người dân cho rằng chính quyền không
quan tâm gì đến môi trường ở phường hết, nếu có thì cũng chỉ là tuyên
truyền nhắc nhở qua loa, ngay cả các cơ quan tổ chức liên quan cũng không
có biện pháp gì thiết thực tất cả chỉ là mang tính chất hình thức. Khi chúng
tôi hỏi về mức độ quan tâm của chính quyền địa phương về vấn đề môi
trường ở đây anh Nguyễn Phi Huy nói; “ có quan tâm gì đâu, từ trước tới giờ
chưa có hoạt động gì cả. Nhiều khi cả đoàn thanh niên xung kích, cán bộ đi
qua lại cũng biết vấn đề môi trường ở đây nhưng không quan tâm xem như
không có chuyện gì, xem như không thấy gì …“.
Qua thống kê cho thấy có 23 % người dân ở đây cho rằng để cải thiện
môi trường ở đây chính quyền đã tổ chức các buổi tuyên truyền về giữ gìn
- 49 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
vệ sinh môi trường. 19 % người dân cho rằng chính quyền đã huy động
người dân tham gia giữ gìn vệ sinh, 12 % cho rằng không có biện pháp nào
và có tới 43 % người dân cho rằng chính quyền có những biện pháp khác.
- Từ người dân ;
Theo thống kê có 53 % người dân không tham gia vào các buổi dọn vệ
sinh, 31 % là thỉnh thoảng và 16 % là thường xuyên. Trong đó có 53 % ý
kiến nói rằng tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường bằng cách dọn dẹp rác
thải, 15 % là giữ gìn vệ sinh, 11 % là khai thông cống rãnh và 8% là trồng
cây xanh.
Kiến nghị của người dân
- Để xử phạt những trường hợp có hành vi gây ô nhiễm môi trường thì có
31 % người dân cho rằng chỉ nên nhắc nhở, 26 % cho rằng nên khiển
trách trước người dân, 23 % cho rằng nên phạt tiền, 12 % cho rằng nên
dọn môi trường vệ sinh sạch sẽ và chỉ có 5 % cho rằng không nên xử
phạt. Còn lại là ý kiến khác.
Đề xuất của người dân để cải thiện môi trường;
- Đề nghị dọn vệ sinh môi trường sạch sẽ tại chợ cá ;
+ Hàng ngày phải xối rửa khu vực chợ.
+ Rác thải trước cổng chợ phải được thu gom hàng ngày và đưa đi xử
lý nhanh.
+ Không được tập trung rác trước cổng chợ mà phải có bãi rác xa chợ.
+ Dọn sạch những thùng nước bẩn tai chợ cá.
- Đề nghị xây dựng lại hệ thống cấp - thoát nước;
- 50 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
+ Khai thông cống rãnh.
+ Đặt hệ thống cấp - thoát nước xa nhà dân.
- Xử lý nghiêm khắc hành vi làm ôi nhiễm môi trường đặc biệt là phạt tiền
để người dân có ý thức, trách nhiệm hơn về việc bảo vệ môi trường.
- Nghiêm cấm các xe lạnh xả nước thải mra ngoài đường khi ra khỏi chợ.
- Đề nghị đội ngũ nhân viên vệ sinh làm việc có trách nhiệm, tích cực và
hiệu quả hơn.
- Chấn chỉnh lại bộ máy làm việc tại địa phương;
+ Cán bộ phải lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người dân .
+ Các cơ quan chính quyền địa phương quan tâm nhiều hơn đến vấn
đề môi trường tại khu vực.
+ Giao cho ban quản lý chợ trực tiếp quản lý và phải có trách nhiệm
đối với môi trường tại khu vực chợ bị ôi nhiễm.
+ Chính quyền phải có các giải pháp cụ thể, chi tiết, rõ ràng trong việc
giải quyết vấn đề môi trường.
- Đề nghị chính quyền phải tổ chức các hoạt động cụ thể để huy động người
dân than gia giữ gìn, bảo vệ môi trường ở khu vực mình sinh sống .
- Tổ chức nhiều hơn các cuộc họp mặt, tiếp xúc trò chuyện giữa chính quyền
và người dân về vấn đề môi trường tại khu vực.
Đó là những thông tin mà chúng tôi thu được qua việc thu thập thông tin và
xử lý số liệu.
Nhận xét mối tương quan:
Sau đây tôi sẽ nhận xét một số mối tương quan để cho chúng ta có thể so
sánh giữa những người có giới tính khác nhau, giữa những người có trình độ
học vấn khác nhau,…thì họ có nhận thức về môi trường khác nhau không;
- 51 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
BẢNG XÉT MỐI TƯƠNG QUAN
Bảng 1 ;
1- 8 Giới tính- nhận xét về môi trường
Nam
Nữ
Số lượng
Tỷ Lệ(%)
Số Lượng
Tỷ Lệ (%)
1
2.17
7
12.96
1. Trong lành
2.Bình
thường
3. Ô nhiễm
19
41.30
22
40.74
26
56.52
25
46.30
Tổng
46
100.00
54
100.00
Bảng 2;
7 – 8 Thời gian sống – nhận xét về môi trường
Trong Lành
1.Dưới 1
năm
2.Từ 1- < 5
năm
3. Từ 5- <
10 năm
4.Trên 10
năm
Bình Thường
Ô Nhiễm
Tổng
Số Lượng
Tỷ Lệ
(%)
Số Lượng
Tỷ Lệ (%)
Số Lượng
Tỷ Lệ
(%)
Số Lượng
Tỷ Lệ
(%)
0
0.00
1
50.00
1
50.00
2
100
0
0.00
1
100.00
0
0.00
1
100
0
0.00
1
16.67
5
83.33
6
100
8
8.79
38
41.76
45
49.45
61
100
- 52 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Bảng 3 ;
1- 7 Giới Tính – Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường
Nam
Nữ
Số Lượng Tỷ lệ
Số lượng
Tỷ lệ
1.Rác thải,khói bụi từ khu 34
50.75
32
49.23
công nghiệp,làng nghề,chợ.
2.người dân vứt rác bừa bãi 18
26.87
17
26.15
3.chăn nuôi gia súc thả 0
0.00
0
0.00
rông
4.Không có công trình nhà 2
2.99
0
0.00
vệ sinh
5.hệ thống cấp – thoát nước 4
5.97
3
4.62
kém
6.không có nhà vệ sinh
2
2.99
0
0.00
7.nguyên nhân khác
7
10.45
13
20.00
Tổng
67
100.00
65
100.00
Bảng 4 ;
3 – 17 Trình độ học vấn – nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường
TH
1.rác
thải,khói
bụi…
2.người dân
vứt rác bừa
bãi
3.chăn nuôi
gia súc thả
rong
THCS
THPT
TCCNCĐ-ĐH
Sau ĐH
Không đi
học
Tổng
Số
lượng
Tỷ
lệ(%)
Số
lượng
Tỷ
lệ(%)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%)
Số
lượ
ng
Tỷ
lệ(%)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%)
Số
lượng
Tỷ
lệ(%)
13
19.12
27
39.70
20
29.41
3
4.41
0
0.00
5
7.36
68
6
17.14
11
31.43
14
40.00
3
8.75
0
0.00
1
2.86
35
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
- 53 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
4.không có
nhà vệ sinh
1
50.00
0
0.00
1
50.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
5.hệ thống
cấp thoát
nước kém
2
28.57
1
14.29
3
42.86
0
0.00
0
0.00
1
14.29
7
6khôngcó
nhân viên vệ
sinh
0
0.00
1
50.00
1
50.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
7.nguyên
nhân khác
4
20.00
5
25.00
8
40.00
1
5.00
0
0
2
10.00
20
Bảng 5;
4 – 8 : Nghề nghiệp – các chứng bệnh mắc phải
Tiêu Hóa
Hô hấp
Ngoài da
Tai-mũihọng
Tiêu chảy
Ung thư
Bệnh khác
Tổng
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%
)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%
)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%
)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%
)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%
)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%
)
Số
lượn
g
Tỷ
lệ(%)
1.cán
bộ CCVC
2.công
nhân
1
10.0
0
0
0.00
2
20.0
0
2
20.0
0
1
10.0
0
0
0.00
4
40.00
0
0.00
2
18.1
8
2
18.1
8
2
18.1
8
0
0.00
0
0.00
5
45.45
3.buôn
bánnhỏ
và KD
4.hưu
trí
2
4.00
6
12.0
0
4
8.00
14
28.0
0
2
4.00
0
0.00
22
44.00
50
0
0.00
1
14.2
9
0
0.00
1
14.2
9
0
0.00
0
0.00
5
71.43
7
- 54 –
10
11
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
5.sinh
viên
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
100.0
0
2
6.lao
động tự
do
7.nghề
biển
1
3.33
6
20.0
0
5
16.6
7
8
26.6
7
1
3.33
1
3.33
8
26.67
30
0
0.00
0
0.00
0
0.00
2
50.0
0
0
0.00
0
0.00
2
50.00
4
8.không
có việc
làm
0
0.00
0
0.00
1
10.0
0
3
30.0
0
0
0.00
0
0.00
6
60.00
10
Theo Bảng xét mối tương quan ( Bảng 1 ) ta thấy trong 100 phiếu điều tra
thăm dò ý kiến thì có 46 người là nam chiếm tỷ lệ 46 % và 54 người là Nữ
chiếm tỷ lệ 54 %.Trong số 46 % Nam đó thì có tới 56,52 % cho rằng môi
trường bị ô nhiễm, chỉ có 2,17 % cho rằng môi trường trong lành. Còn ở Nữ
Có 46,30 % nữ cho rằng môi trường bị ô nhiễm con số chênh lệch không
nhiều nhưng có 12,96 % cho rằng môi trường trong lành tỷ lệ này lại nhiều
hơn so với nam. Như vậy có thể nói nam giới có nhận xét môi trường bị ô
nhiễm chiếm tỷ lệ cao hơn so với nữ giới
Ở bảng 2. Trong tổng số 100 phiếu điều tra thì có tới 61 phiếu nói rằng
đã sống ở phường trên mười năm chiếm tỷ lệ cao nhất 91 %, trong 61 phiếu
đó thì có 45 phiếu cho rằng môi trường bị ô nhiễm chiếm tỷ lệ 49,45 %, có
8 phiếu cho rằng môi trường trong lành chiếm tỷ lệ 8.79 %. Có điều đáng
chú ý là không có một phần trăm nào của những người sống dưới 10 năm
cho rằng môi trường ở phường trong lành.
- 55 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Bảng tương quan số 3 cho thấy khi nhận xét về nguyên nhân dẫn đến tình
trạng ô nhiễm môi trường thì có 132 đánh giá khác nhau, trong đó có 67
đánh giá của nam và có 65 đánh giá của nữ. Ở nam có 34 trên tổng số 67
đánh giá cho rằng nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường là do rác thải
khói bụi từ các khu công nghiệp, làng nghề, chợ chiếm tỷ lệ là 50,75 %, có
18 đánh giá cho rằng nguyên nhân là do người dân vứt rác bừa bãi chiếm tỷ
lệ 26,87 %, các đánh giá còn lại tập chung rải rác ở các nguyên nhân khác.
Còn đối với nữ thì có 32 trên tổng số 65 đánh giá rằng nguyên nhân dẫn đến
ô nhiễm môi trường xuất phát từ rác thải, khói bụi, từ các khu công nghiệp,
làng nghề, chợ chiếm tỷ lệ 49,23 %, có 17 đánh giá cho rằng nguyên nhân
là do người dân vứt rác bừa bãi chiếm tỷ lệ 26,15 %. Như vậy đánh giá về
nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường không có sự khác biệt
lớn giữa nam và nữ, điều này cũng rất dễ hiểu vì khu vực 7-8 là hai khu vực
ở gần chợ và nhà máy chế biến thủy sản, những mùi hôi thối bốc lên xuất
phát chủ yếu từ hai nguồn này, người dân rất có thể quan sát và đánh giá
được. Do Phường thuộc thành phố nên người dân không chăn nuôi gia súc
thả rong vì vậy mà không có phần trăm nào cho rằng nguyên nhân dẫn đến
tình trạng ô nhiễm môi trường là do gia súc thả rong hết.
Tóm lại có thể nói nhận xét về nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm
môi trường không có sự khác biệt lớn giữa nam và nữ, để đánh gia một cách
khách quan hơn chúng ta xét tiếp mối tương quan giữa trình độ học vấn và
nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường ( Bảng 4 ) để xem
những người có trình độ học vấn khác nhau thì có đánh giá khác nhau
không. Trong bảng này Có 134 đánh giá khác nhau về nguyên nhân dẫn đến
tình trạng ô nhiễm môi trường, có 68 trên tổng số 134 đánh giá cho rằng
nguyên nhân dẫn đến ô nhiêm môi trường là do rác thải khói bụi từ các khu
công nghiệp. Trong đó, có 27 đánh giá là có trình độ THCS chiếm tỷ lệ cao
- 56 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
nhất là 39.70 %, 5 đánh giá là của những người không đi học chiếm tỷ lệ
thấp nhất 7,58 %. Có 35 trên tổng số 134 đánh giá cho rằng nguyên nhân là
do người dân vứt rác bừa bãi, Trong đó 14 người có trình độ THPT chiếm tỷ
lệ cao nhất 40 %, 3 người có trình độ TCCN-CĐ-ĐH chiếm tỷ lệ 8,57 %.
Như vậy có thể thấy dù có sự khác nhau về trình độ học vấn hay giới tính
nhưng các đánh giá về nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường vẫn đa số
tập chung vào hai nguyên nhân chính là; rác thải khói bụi từ khu công
nghiệp, làng nghề, chợ và người dân vứt rác bừa bãi.
Với thực trạng môi trường như vậy thì người dân ở phường sẽ rất khó
tránh khỏi sự ảnh hưởng của nó tới sức khỏe, đặc biệt là những người dân
quanh khu vực chợ. Sau đây tôi tiếp tục xét mối tương quan giữa nghề
nghiệp và các chứng bệnh mắc phải (bảng 5 ), để chúng ta có cái nhìn rõ hơn
về ảnh hưởng của môi trường ô nhiễm đến sức khỏe của người dân cung như
để xem rằng những người có nghề nghiệp, công việc khác nhau thì có chịu
ảnh hưởng khác nhau không. Nhìn vào bảng tương quan ta thấy có tới 50
trên tổng số 124 ý kiến trong phiếu điều tra làm nghề buôn bán nhỏ và kinh
doanh chiếm số đông. Trong 50 người đó có 14 người mắc bệnh về tai – mũi
– họng chiếm tỷ lệ 28 %, 6 người mắc bệnh về đường hô hấp chiếm tỷ lệ 12
%, ngoài ra có tới 44 % là mắc các bệnh khác. Có 30 trên tổng số 124 ý kiến
trong phiếu điều tra là lao động tự do, trong 30 người đó thì có 8 người mắc
bệnh về tai – mũi – họng chiếm tỷ lệ 26.67 %, 6 người mắc bệnh về đường
hô hấp chiếm tỷ lệ 20 %. Như vậy có thể thấy rằng tỷ lệ người dân ở đây
mắc các bệnh về tai – mũi – họng và hô hấp chiếm khá nhiều. Nhìn vào bảng
tương quan ta còn có thể thấy Nghề nghiệp cũng có liên quan tới các chứng
bệnh mà người dân mắc phải.
Qua các mối tương quan ở trên ta có thể kết luận rằng nhận thức của người
dân ở phường Hải cảng về vấn đề môi trường không có sự khác nhau lớn
- 57 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
giữa những người có giới tính, trình độ và thời gian sống khác nhau. Môi
trường bị ô nhiễm làm cho người dân mắc các bệnh về đường hô hấp và tai –
mũi – họng chiếm tỷ lệ khá cao tập chung chủ yếu ở những người làm nghề
buôn bán ở chợ và lao động tự do .
4. ĐÁNH GIÁ NHU CẦU
Qua quá trình quan sát, tìm hiểu cộng đồng và qua những thông tin thu
được sau đây tôi xin trình bày những vấn đề nổi cộm mà phường Hải cảng
đang gặp phải ;
Người dân trong phường hải cảng sống chủ yếu bằng nghề biển, đời sống
rất bấp bênh, công việc cũng không ổn định. Ở phường đa số nam đi biển
còn nữ ở nhà làm các dịch vụ hậu cần nghề cá, thu nhập cao hay thấp, công
việc ổn định hay không phụ thuộc vào lượng cá đánh bắt được cũng như phụ
thuộc vào từng mùa. Trong quá trình tìm hiểu chúng tôi được biết phụ nữ ở
đây làm việc chủ yếu vào ban đêm còn ban ngày đa số không có việc làm,
công việc hậu cần nghề cá rất vất vả, lại làm việc vào ban đêm gây ảnh
hưởng không nhỏ đến sức khỏe của phụ nữ, việc này cũng dẫn đến hiện
tượng thừa lao động vào ban ngày. Nhu cầu muốn tìm thêm việc làm của
người dân trong phường là rất cao.
Để cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân Đảng và Nhà
nước ta luôn tạo điều kiện và có các chính sách ưu tiên để hỗ trợ, giúp đỡ
những vùng, những địa phương, những gia đình đang khó khăn để họ có
điều kiện vươn lên cải thiên cuộc sống, hòa nhập vào cộng đồng một cách
tốt nhất. Những chính sách của Đảng và Nhà nước đưa ra luôn đúng, luôn tốt
nhưng những người thực hiện lại không thực hiện đúng như những quan
điểm, chủ chương của đảng, của nhà nước dẫn đến tình trạng người dân ở
không ít nơi bức xúc về các chính sách mà đảng, nhà nước đưa ra. Người
- 58 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
dân ở phường hải cảng cũng không phải ngoại lệ, có rất nhiều chính sách xã
hội người dân không đồng tình đặc biêt nhất là chính sách vay vốn. khi
chúng tôi nói chuyện với cô Nguyễn Thị Tố Lan cô bức xúc nói ;” chính
quyền ở đây không quan tâm gì tới người dân hết, những người thực sự cần
vay vốn thì không được vay, muốn vay được vốn cô nói thật phải có quen
biết, qua lại…”. Trong quá trình chúng tôi tìm hiểu cộng đồng có không ít
người dân phàn nàn về chính quyền, về các chính sách xã hội không hợp lý
trong phường. Đây cũng là một vấn đề hết sức nhạy cảm vì nó liên quan trực
tiếp tới chính quyền, tới nhà nước.
Thực tế qua quá trình khảo sát, thống kê số liệu mà nhóm thu thập được
thì có thể thấy rằng phường Hải Cảng trong những năm gần đây các hoạt
động sản xuất, kinh doanh phát triển mạnh đặc biệt là hoạt động khai thác
chế biến và buôn bán thủy hải sản gây ảnh hưởng rất lớn đến cảnh quan
cũng như môi trường ở đây. hai khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là khu vực
7 và khu vực 8 vì hai khu vực này ở gần chợ cũng như gần nhà máy chế biến
thủy hải sản, người dân ở hai khu vực này cũng đang rất bức xúc về thực
trạng môi trường ở đây. Qua quan sát chúng tôi thấy rằng một ngày khu chợ
cá thải ra một lượng rác không nhỏ bao gồm nhiều loại rác khác nhau như;
bì nilon, bao bì sợi, các bộ phận bỏ đi của cá, rồi là rác thải trong sinh hoạt,
…nói chung chủ yếu vẫn là rác hữu cơ. Những đống rác lớn nhỏ chất đầy ở
cổng chợ gây ra những mùi hôi thối rất khó chịu tạo điều kiên cho ruồi bọ,
cho những vi khuẩn gây bệnh phát triển, không dừng lại ở đó những chất
thải này nếu để quá lâu sẽ gấm xuống đất gây ô nhiễm môi trường đất, xâm
nhập vào môi trường nước và phân hủy nhanh chóng làm cho nước có mùi
hôi thối và trở lên rất độc hại đối với con người cũng như sinh vật. Gây ảnh
hưởng lớn đến sức khỏe của người dân quanh khu vực này. khi nói về chợ cá
chú huỳnh văn kha buồn rầu nói ; “ hoạt động buôn bán ở đây ồn ào lắm,
- 59 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
nhất là buổi sáng, mùi hôi hám của cá và nước thải, rác thải bốc lên nồng
nặc không chịu nổi. Vào buổi trưa rác thải chất đầy từng đống trước cổng
chợ có khi để đến hai ba ngày mới thu dọn. Đêm xuống yên tĩnh gió thổi vào
ngủ không được vì mùi hôi thối của rác.”
Chị Phạm Thị Xí cũng khó chịu nói; ”Ảnh hưởng gì! Quá ư là dơ bẩn! rác
thải đổ đầy rẫy ra trước cổng chợ mà không thấy ai nói năng gì cả. Hôi hám
chịu không được.”
Khi nói đến chợ cá thì không thể không nói đến nhà máy chế biến thủy
hải sản, những đống rác to nhỏ ở cổng chợ có sự đóng góp không nhỏ của
nhà máy này, hơn thế nữa nhà máy không có hệ thống xử lý rác thải chất thải
đạt yêu cầu, hàng ngày có một lượng lớn nước thải đổ trực tiếp ra biển mà
không qua một khâu xử lý nào hết. Bác Lương Thị Chốn tổ trưởng tổ dân
phố vui vẻ nói; “ Nhà máy cô Lan có làm hầm rác thải để xử lý, còn nước
thải thì được chảy ra biển hết…”. Bác đâu biết rằng lượng nước thải chảy ra
biển đó ảnh hưởng như thế nào đến môi trường biển đâu, qua đây chúng ta
cũng thấy được rằng nhận thức của người dân về môi trường là chưa cao.
Khi chúng tôi hỏi thêm về những đóng góp của nhà máy trong việc cải thiện
và bảo vệ môi trường thì chú Nguyễn Văn Tánh nói; “ …chưa. từ trước tới
giờ họ chỉ lo làm ăn kinh tế chứ có quan tâm gì đến cuộc sống của người
dân, đến vấn đề môi trường đâu.”
Trước thực trạng môi trường như vậy mà sự quan tâm của chính quyền địa
phương lại quá ít, kết quả thống kê cho thấy chỉ có 16 % người dân cho rằng
chính quyền địa phương quan tâm tới vấn đề môi trường. Nếu có sự quan
tâm thì nó cũng chỉ dừng lại ở mức độ tuyên truyền, nhắc nhở về mặt hình
thức, không có các hoạt động thực tế, cụ thể. Một số tổ chức cũng có can
thiệp, tìm hiểu nhưng không có kết quả. Chị hoàng Thị Lý nói ; “nhiều lần
cũng thấy người ta xuống đây lấy mẫu nước thử, tìm hiểu tình hình nhưng
- 60 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
lại giậm chân tại chỗ không hề có biên pháp gì để cải thiện cả. Cả đội ngũ
dọn vệ sinh trong chợ cũng thấy hàng ngày thu tiền chỗ ngồi của mình
nhưng đâu có quan tâm, có người có ý kiến “chỗ tôi ngồi hôi quá sao không
dội chỗ này, thật không thể chịu nổi “ thì họ lại quát không bán được thì
không bán nữa thế là họ đành im lặng .”
Khi người dân phàn nàn, kiến nghị về môi trường và đề nghị chính quyền
địa phương giải quyết thì chính quyền cũng chỉ xuống nhắc nhở làm cho có
lệ mà thôi, chú Huỳnh Văn Kha bức xúc nói ; “Đáng lý ra khi người dân
phàn nàn, than phiền về môi trường thì chính quyền phải có một hoạt động
cụ thể nào đó, đằng này lại cứ tuyên truyền vận chung chung như thế ai mà
làm chẳng được. Theo tôi là phải xử phạt nghiêm khắc những hành vi làm ô
nhiễm môi trường như phạt tiền chẳng hạn. Mình phải đánh vào tài chính thì
họ mới sợ. ”.
Khi đã nói đến chính quyền ở đây thì cũng không thể không nói tới người
dân ở đây được. Phải nói khách quan rằng nhận thức và ý thức của người
dân về vấn đề môi trường vẫn chưa cao, nguyên nhân chính dẫn đến tình
trạng ôi nhiễm môi trường không ai khác chính là do con người hay nói cụ
thể hơn là do người dân ở đây, chính quyền chỉ đóng vai trò là động lực mà
thôi. Khi nói đến ý thức của người dân bác Lương Thị Chốn khó chịu nói ;
“ Rác thải trước cổng chợ hả, dọn dẹp làm sao cho hết, người ta xả rác dữ
quá mà, vừa dọn xong lại đem ra đổ đầy ở đó. Thôi chịu luôn chứ biết làm
sao. Môi trường có sạch hay không là do mình hết ”.
Chị Phạm Thị Xí cũng nói; “...Chủ yếu là do ý thức của mỗi người thôi.
Mình có ý thức tốt bảo vệ môi trường, giữ gìn nó thì môi trường trong sạch
vậy thôi chứ không nói gì hết. Nhiều người có thói quen vứt rác ra xung
quanh, nhân viên vệ sinh thấy thì dọn còn không thì thôi. Vậy thì làm sao
- 61 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
môi trường không ô nhiễm.”. Như vậy muốn cải thiện môi trường trước hết
chúng ta phải cải thiện ý thức của người dân.
Khi hỏi về mong muốn của người dân về vấn đề môi trường ở đây thì đa
số các câu trả lời mà chúng tôi thu được đều là mong chính quyền địa
phương quan tâm tới môi trường ở khu vực chợ cá nhiều hơn, có những biên
pháp thiết thực hơn nhằm làm cho môi trường trong sạch bảo vệ sức khỏe
cho người dân.
Bác Lương Thị Chốn nói; “mong muốn của bác thì rất nhiều nhưng bác chỉ
mong muốn sao cho môi trường được trong lành hơn để đảm bảo sức khỏe
cho người dân yên tâm làm ăn. Và bác muốn chính quyền phải có những
hoạt động cụ thể nào đó giải quyết nhanh chóng vấn đề ô nhiễm môi trường
tại khu vực chợ cá. Có vậy thôi.”
Chú Nguyễn Việt Thân cũng nói ; “ Tôi chỉ mong muốn một điều rằng
chính quyền quan tâm hơn nữa đến môi trường và có những biện pháp cụ thể
giải quyết vấn đề môi trường, làm cho môi trường xanh, sạch, đẹp hơn. Có
vậy thôi. “.
Tóm lại, qua phần trình bày trên có thể kết luận rằng phường Hải Cảng có
các vấn đề nổi cộm là ô nhiễm môi trường, việc làm và người dân còn bức
xúc về các chính sách xã hôi đặc biệt là chính sách vay vốn. Nhưng trong đó
có thể nói vấn đề môi trường là vấn đề nổi cộm nhất và nhu cầu cần thiết
nhất của người dân ở phường Hải Cảng lúc này là cải thiện môi trường ở
Phường đặc biệt là ở khu vực chợ cá và nhà máy chế biến thủy hải sản.
5.NHỮNG THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN, NGUỒN LỰC CỦA
CỘNG ĐỒNG
- 62 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Qua quá trình quan sát tìm hiểu và thu thập thông tin ở phường Hải Cảng
về vấn đề môi trường, sau đây tôi xin trình bày một số thuận lợi, khó khăn
và nguồn lực của phường Hải Cảng trong việc cải thiện và bảo vệ môi
trường;
a.Thuận Lợi
- Hiện nay nhà nước ta đã ban hành không ít những điều luật, những quy
định để bảo vệ môi trường. Đặc biêt là đã có những quy định về cải
thiện và bảo vệ môi trường ở các khu có chợ, có Cảng cá. Điều này sẽ
tạo ra cơ sở pháp lý cho việc cải thiện và bảo vệ môi trường ở phường
Hải Cảng nói chung và khu vực chợ Cá, nhà máy chế biến thủy hải sản
nói riêng.
- Địa phương cũng quan tâm tới môi trường ở đây, điều này thể hiện ở
việc địa phương tuyên truyền người dân phải có ý thức giữ gìn vệ sinh
môi trường, nhắc nhở người dân khi dân có ý kiến, tuy những việc mà
chính quyền địa phương làm chỉ mang tính hình thức, không mang lại
kết quả như mong muốn nhưng chứng tỏ được chính quyền cũng có
quan tâm tới môi trường ở đây. Đây cũng là một thuận lợi lớn vì chỉ có
chính quyền địa phương mới có quyền hạn và khả năng huy động,
khuyến khích người dân tham gia cải thiện và bảo vệ môi trường.
- Công tác kế hoạch hóa gia đình tương đối tốt điiều này góp phần giảm
sức ép lên môi trường ở phường.
- Đa số người dân trong phường đều mong muốn cải thiện môi trường ở
khu vực chợ cá và nhà máy chế biến thủy hải sản. Chính vì vậy mà sẽ
dễ dàng hơn trong việc tuyên truyền vận động và tổ chức các hoạt động
bảo vệ và cải thiên môi trường . Điều này có ý nghĩa rất lớn trong việc
huy động người dân tham gia việc cải thiện và bảo vệ môi trường ở đây.
- 63 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
- Trình độ dân trí khá cao, hơn nữa Phường lại thuộc thành phố người dân
có hiểu biết xã hội cao nên việc tuyên truyền thay đổi nhận thức của họ
sẽ nhanh hơn và dễ dàng làm việc hơn.
- Các hoạt động đoàn, hoạt động của thanh niên xung kích rất mạnh có
thể giúp đỡ rất lớn trong công tác tuyên truyền, vận động, hoạt động kêu
gọi người dân cùng cải thiện và bảo vệ môi trường .
- Theo một số ý kiến thì môi trường hiện nay ở khu vực chợ cá đã cải
thiện hơn rất nhiều so với các năm trước đây. điều này chứng tỏ nhận
thức của người dân về môi trường đang dần dần thay đổi.
- Vấn đề môi trường đang được xã hội rất quan tâm, nó đã trở thành vấn
đề toàn cầu vì vậy sẽ nhận được sự ủng hộ rất lớn từ bên ngoài.
b.Khó Khăn;
- Các chính sách, quy định nhà nước đề ra tuy tốt, đúng nhưng việc thực
hiện được nó là rất khó nếu có thực hiện được thì cũng chỉ một phần
thôi. Nước ta còn nghèo, việc chú trọng tới phát triển kinh tế, cải thiện
đời sống của nhân dân được đề cao hơn việc cải thiện và bảo vệ môi
trường. Đây là một trở ngại lớn trong việc thực hiện cải tạo và bảo vệ
môi trường của người dân ở phường hải cảng.
- Phường Hải cảng là khu vực có cảng cá, đa số người dân đều sống bằng
nghề chế biến và buôn bán thủy hải sản nên để giải quyết được vấn đề
môi trường ở đây không phải là một vấn đề đơn giản, một sớm một
chiều là có thể giải quyết được
- Nhận thức và ý thức của người dân về môi trường chưa cao, thay đổi
nhận thức, ý thức tức là thay đổi thói quen, mà thói quen đâu phải
muốn thay đổi là thay đổi được. nó đã ăn sâu vào con người vì vậy
muốn thay đổi nó không phải là một việc làm dễ dàng, để thay đổi được
- 64 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
nó đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức của cả chính quyền địa
phương và người dân.
- Giả sử khi cả người dân và chính quyền đều đồng lòng thực hiện cải tạo
môi trường thì lúc đó ai sẽ là đối tượng phải chi trả chi phí cho việc cải
tạo đó ; chính quyền địa phương ?, người dân ?, những người buôn bán
ở chợ ? hay là nhà máy chế biến thủy hải sản?...một khi động đến túi
tiền của mỗi người thì rất khó có thể làm việc được. chính quyền có thể
sẽ nói ngân sách hạn hẹp không đủ để chi trả cho vấn đề này, những
người buôn bán thì nói họ kiếm được bao nhiêu tiền đâu, tiền ăn còn
không đủ làm sao có tiền để trả, nhà máy thì có thể nói khâu xử lý rác
thải của họ rất tốt không có lý do gì để họ phải chi trả hết, còn người
dân thì rất khó để lấy tiền từ họ.
- Khu chợ là khu buôn bán đáp ứng nhu cầu về ăn mặc hàng ngày cho
người dân trong khu vực, mà đã là chợ thì rất khó trong việc đảm bảo
môi trường được, đặc biệt là những người buôn bán ở chợ chỉ cần chú ý
nhìn vào thực tế chúng ta sẽ thấy những người buôn bán trong chợ là
những người rất khó thay đổi ý thức, họ chỉ nghĩ tới cái lợi trước mắt,
khi nói họ sẽ làm nhưng chỉ làm khi mình giám sát thôi.
- Còn nhà máy chế biến thủy hải sản đã góp phần giải quyết rất nhiều lao
động ở phường, tình trạng hệ thống xử lý rác thải, chất thải không đúng
tiêu chuẩn cũng khó mà xử lý được, ở nước ta có bao nhiêu nhà máy
đảm bảo được hệ thống xử lý rác thải đúng tiêu chuẩn đâu. Chính quyền
cho đó là chuyện bình thường còn người dân thì cũng chẳng quan tâm.
Đây cũng là một cái khó.
- Ở phường gần với cảng cá, để tới được cảng cá con dường duy nhất là
đi qua phường, hàng ngày hàng trăm lượt xe vận chuyển đồ biển, thủy
hải sản đi qua con đường xả trên đường rất nhiều nước gây ra mùi rất
- 65 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
khó chịu lại làm đường trở lên ướt át, hôi thối. Nhưng vấn đề là không
thể ngừng hoạt động của cảng cá lại được và cũng rất khó trong việc
xây dựng một con đường khác. Đây cũng là một khó khăn lớn trong
công cuộc cải thiện và bảo vệ môi trường.
c. Nguồn Lực;
Nguồn lực bên trong ;
- Chính quyền địa phương có thể liên kết với các tổ chức trong và ngoài
địa phương trong việc cải thiện môi trường ở địa phương. Điều này tạo
điều kiện cho việc thực hiện các hoạt động cải thiên môi trường mang
lại hiệu quả cao hơn.
-
Chính quyền địa phương có khả năng huy động sự tham gia của người
dân ,tổ chức người dân thực hiên các hoạt động cải tạo và bảo vệ môi
trường trên địa bàn phường.
- Chính quyền địa phương có quyền lực,nắm trong tay pháp luật vì vậy có
khả năng quản lý được công tác bảo vệ và cải thiện môi trường.
- Người dân có nguyện vọng, mong muốn cải thiện môi trường, điều này
sẽ tạo ra tinh thần đoàn kết, ý chí, quyết tâm…tạo lên sức mạnh cộng
đồng, có câu ”dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần có dân
cũng xong “ . Đây là một nguồn nội lực lớn của phường.
- Dân số tương đối đông hơn nữa đội ngũ lao động lại trẻ khỏe, có năng
lực, có khả năng thực hiện mọi công việc.
- Phường giáp với biển, có cảng cá là đầu mối tạo ra việc làm và thu hút
sự đầu tư đồng thời cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ, sự ưu đãi từ các chính
sách của nhà nước.
- 66 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
- Có hệ thống đường, trường, trạm đầy đủ giúp công tác tuyên truyền dễ
dàng và thuận tiên hơn.
Nguồn lực bên ngoài;
- Mối quan hệ giữa Phường Hải Cảng và các cộng đồng xung quanh tốt
như vậy sẽ dễ dàng nhận được sự quan tâm, ủng hộ của cộng đồng xung
quanh cũng như của các cá nhân các cấp, các ngành, các ban ngành, các
tổ chức bên ngoài , các tổ chức chính phủ và phi chính phủ…
- Phường thuộc thành phố gần địa bàn phường có rất nhiều các trạm y tế,
các bệnh viện tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi khám chữa bệnh.
6. GIẢI PHÁP
Phường Hải Cảng là khu vực cảng cá tất yếu sẽ không tránh khỏi tình trạng
môi trường bị ô nhiễm do hoạt động buôn bán và chế biến thủy hải sản.
Nhưng không thể vì cái tất yếu đó mà bỏ qua hoặc chối bỏ trách nhiệm bảo
vệ và cải tạo môi trường được. Sau đây tôi sẽ trình bày một số giải pháp do
người dân kiến nghị và một số giải pháp do tôi đưa ra nhằm cải thiện và bảo
vệ môi trường ở phường .
Một số giải pháp do người dân kiến nghị;
- Hàng ngày phải xối rửa khu vực chợ.
- Rác thải trước cổng chợ phải được thu gom hàng ngày và đem đi xử lý
nhanh.
- Không được tập trung rác trước cổng chợ mà phải có bãi rác xa chợ.
- 67 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
- Dọn sạch sẽ những thùng nước bẩn tại chợ cá .
- Xây dựng lại hệ thống thoát nước, khai thông cống rãnh.
- Đặt hệ thống cấp thoát nước xa nhà dân.
- Xử lý nghiêm khắc hành vi làm ô nhiễm môi trường, đặc biệt là phạt
tiền để người dân có ý thức, trách nhiệm hơn về việc bảo vệ môi trường.
- Nghiêm cấm các xe lạnh xả nước thải khi ra khỏi chợ.
- Đội ngũ nhân viên làm vệ sinh phải có trách nhiệm, tích cực và hiệu quả
hơn.
- Chấn chỉnh lại bộ máy làm việc tại địa phương.
- Cán bộ phải lắng nghe tiếp thu ý kiến của người dân .
- Các cơ quan chính quyền địa phương phải quan tâm nhiều hơn đến vấn
đề môi trường tại khu vực.
- Giao cho ban quản lý chợ trực tiếp quản lý và phải có trách nhiệm đối
với môi trường tại khu vực bị ô nhiễm
- Chính quyền phải tăng cường vận động người dân ý thức tham gia giữ
gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường ở khu vực mình sinh sống.
- Chính quyền phải tổ chức các hoạt động cụ thể để huy động người dân
tham gia giữ gìn vệ sinh chung, bảo vệ môi trường khu vực.
- Tổ chức nhiều hơn các cuộc họp mặt, tiếp xúc trò chuyện giữa chính
quyền và nhân dân về vấn đề môi trường tại khu vực.
Ngoài những giải pháp của người dân thì tôi xin bổ sung thêm một số
giải pháp sau ;
- Phường tổ chức các buổi họp, các buổi gặp mặt để người dân có thể
thảo luận đưa ra các nhận xét về môi trường, đưa ra các nguyên nhân
dẫn đến tình trạng ô nhiễm cũng như hậu quả của nó. Đồng thời giúp
- 68 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
người dân có thể nói ra ý kiến, mong muốn nguyện vọng của mình cũng
như các biện pháp giải quyết cụ thể mà người dân có thể làm. Việc này
sẽ đảm bảo được nguyên tắc dân chủ và huy động được sự tham gia tối
đa của người dân trong phường.
- Điều tra thực tế hiện trạng môi trường ở phường nhất là hai khu vực chợ
cá và nhà máy chế biến thủy hải sản, Kiểm tra hệ thống xử lý chất thải,
nước thải của nhà máy chế biến thủy hải sản, tránh tình trạng nước thải
không qua xử lý đã đổ trực tiếp ra biển gây ô nhiễm môi trường biển
- Phối hợp với các đoàn thể, các ngành tăng cường công tác tuyên truyền
nâng cao nhận thức của người dân về môi trường, nâng cao ý thức của
người dân trong việc phát hiện, xử lý các hành vi gây ô nhiễm môi
trường theo quy định của pháp luật. Đồng thời, phải kết hợp với các
biện pháp vận động, hướng dẫn đi đôi với xử phạt nghiêm khắc các
hành vi cố tình gây ô nhiễm. Đặc biệt phải chú ý đến các đối tượng
buôn bán ở khu vực chợ.
- Xây dựng các panô , áp phích,.. về bảo vệ môi trường.
- Lắp đặt các thùng rác quanh khu vực chợ cá, vận động ,khuyến khích
các gia đình, các hộ buôn bán nhỏ phân loại rác thải để việc xử lý rác
thải nhanh và dễ hơn.
- Định kỳ hàng tháng các khu phố, các tổ dân phố tổ chức ra quân thực
hiện công tác vệ sinh môi trường quanh khu vực chợ như ; thu gom rác
thải, phân loại rác thải, khai thông cống rãnh, …
- Từng bước hướng dẫn cho những người buôn bán trong khu vực chợ
thực hiện vệ sinh, bảo vệ môi trường..
- Thường xuyên tổ chức kiểm tra, xử lý các cơ sở, các hộ dân và các cá
nhân gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt phải thường xuyên kiểm tra ở
khu vực trong chợ và khu vực dân cư xung quanh chợ.
- 69 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
- Giải quyết triệt để các ý kiến, kiến nghị, đơn thư, khiếu nại của người
dân về vấn đề môi trường.
- Chính quyền phối hợp với các đơn vị trong phường thực hiện công tác
tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về môi trường . ví dụ
như phối hợp với đoàn thanh niên , hội phụ nữ, hội người già cao tuổi,
…tổ chức các cuộc thi tìm hiểu luật bảo vệ môi trường, rồi là tìm hiểu
vai trò của môi trường,…phối hợp với đài phát thanh thực hiện các
chuyên mục nói về môi trường…
- Đưa vấn đề môi trường vào các chương trình giáo dục ở tất cả các bậc
học nhằm giúp lớp trẻ hiểu rõ hơn và có ý thức hơn về vấn đề môi
trường.
- Phối hợp xây dựng các mô hình bảo vệ môi trường lồng ghép với các
tiêu chí xây dựng đời sống văn hóa.
Đó là các biện pháp cơ bản có thể cải thiện và bảo vệ môi trường ở phường
Hải cảng. những giải pháp này chỉ mang tính chất hỗ trợ, muốn giải quyết
vấn đề môi trường ở phường đạt được kết quả như mong muốn thì đòi hỏi
phải có sự đồng thuận rất lớn của chính quyền địa phương và người dân, sự
đồng thuận này chính là nhân tố quyết định thành công của công tác cải
thiện và bảo vệ môi trường ở phường Hải Cảng.
- 70 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Đó là những kết quả mà chúng tôi thu được trong các buổi đi quan sát
thực tế và thăm dò ý kiến của người dân cũng như chính quyền địa phương ở
phường Hải Cảng. Do đây là lần đầu chúng tôi được đi thực tế xuống một
cộng đồng để quan sát và thu thập thông tin nên đã gặp không ít những khó
khăn. Việc thu thập được các thông tin từ người dân không phải lúc nào
cũng dễ dàng, trong quá trình thu thập ý kiến của người dân đôi khi chúng
tôi gặp phải những trường hợp rất khó xử như ; người dân không hợp tác,
khi chúng tôi đến họ nói đủ lý do để từ chối cuộc nói chuyện với chúng tôi,
nhiều trường hợp người dân vẫn tiếp chuyện chúng tôi nhưng những câu trả
lời mà chúng tôi thu được lại không mấy khách quan. Trong quá trình điều
tra nhóm chúng tôi gặp một cô nói; sao tiền để phô tô giấy không để ủng hộ
trẻ em nghèo mà bày vẽ xuống đây làm gì, làm như thế này chỉ làm hại
- 71 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
người dân, làm người dân nói dối mà thôi… Quả thật việc tiếp xúc với người
dân và tạo được niềm tin của ở họ là rất khó. Trong quá trình thực hiện các
cuộc phỏng vấn sâu chúng tôi cũng gặp không ít khó khăn, nhiều lúc chúng
tôi bị bí câu hỏi trong quá trình phỏng vấn, hoặc không biết phải đặt câu hỏi
gì để khai thác được vấn đề từ họ…Đến khi chúng tôi xử lý số liệu thì sai
lên sai xuống, cả nhóm mỗi người một ý và đã không tránh khỏi những lúc
lớn tiếng với nhau. Những thông tin mà chúng tôi thu được từ người dân khá
nhiều nhưng những thông tin thu được từ chính quyền địa phương lại quá ít
nên việc viết bài báo cáo rất khó khăn vì chúng tôi không thể so sánh đánh
giá những thông tin thu được một cách khách quan nhất .
Nhưng với sự cố gắng của tất cả các thành viên trong nhóm chúng tôi
cũng hoàn thành tốt chuyến đi thực tế này và cũng thu được không ít những
kinh nghiệm, những bài học quý giá giúp ích cho chúng tôi sau này. Riêng
về bản than qua đợt thực tế tôi thấy mình già dặn, mạnh dạn hơn rất nhiều,
tôi không còn cảm thấy lo sợ khi phải tiếp xúc với một ai đó, cũng không
phải suy nghĩ đắn đo nhiều rằng mình sẽ làm những gì, kỹ năng đặt câu hỏi
của tôi tiến bộ hơn rõ rệt và điều quan trọng nhất là tôi có cơ hội được tiếp
xúc thực tế , có cơ hội học tập và có cơ hội tự đánh giá khả năng của chính
mình biết mình làm được gì, không làm được gì, biết điểm mạnh và điểm
yếu của chính mình .
……………………Hết ………………….
- 72 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
BÀI PHỎNG VẤN SÂU
BÀI PHỎNG VẤN SÂU I.
Ngày : 07/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Lương Thị Chốn
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 08 giờ 00phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 09 giờ 00 phút
Bác Lương Thị Chốn năm nay 60 tuổi là tổ trưởng tổ 43,mọi người
trong tổ rất kính nể bác,vì vậy mà khi bác dẫn chúng tôi đi, gia đình nào
cũng đón tiếp rất nhiệt tình. Gia đình bác có 14 người, Bác có 12 người con
6 trai và 6 gái. Các con bác đều đã lập gia đình, nhưng do điều kiện kinh tế
khó khăn không có khả năng ra ở riêng nên đa số con của bác đều sống
- 73 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
chung ở đây với bác, nhà bác luôn nhộn nhịp người ra người vào. Bác sinh
ra và lớn lên ở phường này nên mọi chuyên bác đều biết. Tuy lớn tuổi nhưng
trông bác rất khỏe mạnh, vui tính, cởi mở và thân thiện. Thấy ba người
chúng tôi đến bác vui vẻ, niềm nở mời chúng tôi vào nhà.
PV : Dạ con chào bác ạ !
TL : ừ !. mấy đứa hôm qua đến đó phải không?
PV : Dạ. Đúng rồi ạ!
TL ; mấy đứa vào nhà ngồi đi, sao lại đứng đó.
PV : Dạ… Nhà mình ở gần chợ thế này. Vậy thì theo bác việc buôn bán ở
chợ có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường ở đây ạ?
TL: (chậm rãi) quen rồi con à. Buổi sáng hơn ồn ào một chút thôi chứ cũng
không có gì cả. Do là chợ cá nên cũng không thể tránh được mùi hôi ở đây
từ nhà bác trở xuống phía dưới còn đỡ, ít ngửi thấy mùi hôi hơn đoạn trên.
PV: Thế rác thải ở đây có được dọn dẹp thường xuyên không ạ?
TL: Có chứ. Mấy cô nhân viên vệ sinh dọn dẹp suốt ngày thấy tội lắm ngày
làm hai đến ba lần, sáng một lần, chiều một lần và đến tối một lần.
PV: Dạ vâng. Người dân ở đây có hay vất rác thải trong sinh hoạt gia đình
bừa bãi ra đường không bác ?
TL: (ngập ngừng) cũng ít lắm con. Lúc trước hầu như người dân vứt ra đó vì
không có nhân viên vệ sinh hoặc có nhưng ít, ai dọn thì dọn không dọn thì
thôi chứ còn bây giờ thì không có mà nếu có vứt ra đi nữa thì nhân viên vệ
sinh cũng dọn hết đó mà (cười).
PV: Con thấy rác ở trước cổng chợ khá nhiều do không được dọn dẹp
thường xuyên hay sao ạ?
TL: (im lặng một lúc, hỏi lại) rác thải trước cổng chợ hả, dọn dẹp làm sao
cho hết, người ta xả rác dữ quá mà, vừa dọn xong lại đem ra đổ đầy ở đó.
- 74 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
Thôi chịu luôn chứ biết làm sao. Môi trường có sạch hay không là do mình
hết (vẻ mặt khó chịu, bực bội).
PV: Theo bác thì nhà máy chế biến thủy sản ở gần chợ có ảnh hưởng gì đến
môi trường ở đây không ạ ?
TL: (lắc đầu trả lời nhanh) không. Nó có ảnh hưởng gì đến môi trường đâu.
Cô Lan chủ nhà máy đó tôt lắm. Nhà máy của cô hoạt động có giấy cam kết
về môi trường nữa mà. Cô luôn nhắc nhở nhân viên của mình phải giữ gìn
bảo vệ môi trường sạch sẽ .
PV: khi nhà máy thành lập, nhà máy có nói gì về khâu xử lý chất thải, rác
thải không ạ?
TL : (câu trả lời không được tự nhiên)Có chứ. Trình bày chi tiết lắm.
PV :Dạ, vậy rác thải, chất thải được xử lý như thế nào ạ ?
TL: Nhà máy cô Lan có làm hầm rác thải để xử lý còn nước thải thì được
chảy ra biển hết…(vẻ mặt vui vẻ).
PV: Dạ, chính quyền ở đây có thường xuyên tiếp xúc với người dân ở khu
vực mình không ạ?
TL: (vội vàng) thường xuyên chứ (có khi tuần đến hai lần) chính quyền hay
xuống từng nhà để nhắc nhở người dân giữ vệ sinh sạch sẽ động viên các
con em các gia đình cố gắng học hành và chính quyền địa phương có hổ trợ
cho những gia đình khó khăn, gia đình nghèo vay vốn làm ăn.
PV: Trong các cuộc họp chính quyền có đề cập đến vấn đề môi trường ở đây
không ạ?
TL: Cuộc họp nào cũng đề cập cả, chính quyền thường xuyên nhắc nhở
người dân giữ vệ sinh chung ở khu vực mình. Và chính quyền có xuống
nhắc nhở người dân buôn bán ở chợ và ban quản lý chợ. Họ hay mở các
cuộc họp bàn lấy ý kiến của người dân về vấn đề ô nhiễm môi trường ở đây,
nhất là vệ sinh khu vực chợ cá (vẻ mặt nghiêm nghị).
- 75 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV: Vậy, trong các cuộc họp đó người dân có ý kiến gì về môi trường ở đây
không bác.?
TL: Người dân cũng có ý kiến, phàn nàn về môi trường nhất là những gia
đình sống gần chợ.
PV: Thế thì chính quyền giải quyết các ý kiến đó của người dân như thế nào
ạ?
TL: (ngập ngừng) chính quyền tiếp thu ý kiến rồi xuống nhà vận động tuyên
truyền người dân ý thức về vấn đề môi trường, nhắc nhở những người buôn
bán ở chợ.
PV: Như vậy, hầu như chính quyền giải quyêt vấn đề môi trường chủ yếu là
tuyên truyền vận động và nhắc nhở người dân, không có hoạt động gì sao ạ?
TL: (lắc đầu ) không có hoạt động gì hết …
PV: Thế bác có mong muốn gì về vấn đề môi trường không ạ?
TL: (cười) mong muốn của bác thì rất nhiều nhưng bác chỉ mong muốn sao
cho môi trường được trong lành hơn để đảm bảo sức khỏe cho người dân
yên tâm làm ăn. Và bác muốn chính quyền phải có những hoạt động cụ thể
nào đó giải quyết nhanh chóng vấn đề ô nhiễm môi trường tại khu vực chợ
cá. Có vậy thôi.
- 76 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
BÀI PHỎNG VẤN SÂU II
Ngày: 08/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Nguyễn Việt Thân
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 08giờ00phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 09giờ15phút
Chú Nguyễn Việt Thân năm nay 40 tuổi, làm nghề chạy xe ôm. Vợ
chú bán chè ngoài chợ cá. Chú có hai đứa con gái, một đứa lớn học lớp
mười, còn con gái nhỏ học lớp tám, Chú rất hiền lành.
PV: Dạ con chào chú, tụi con là sinh viên của trường đại học quy nhơn, khoa
công tác xã hội. lớp con có tổ chức một cuộc khảo sát nhỏ về thực trạng môi
trường ở khu vực mình, mong chú giúp đỡ ạ. Những thông tin tụi con thu
được chỉ để phục vụ cho học tập thôi ạ.
TL: ừ, mấy đứa ngồi đi
- 77 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV: nhà đi đâu cả rồi chú?
TL: (hơi e dè hỏi dò) cô bán ngoài chợ, mấy đứa nhỏ đi học.
PV: chú hôm nay không đi làm ạ?
TL: Có chứ, chú đi mới về, chú chạy xe ôm ngoài chợ đây này, không có
khách nên chạy về nhà cắm cơm rồi ra. Cũng không hay cùng gì lúc đi lúc
không đó mà (cười).
PV: Chú chạy xe vậy hằng ngày có nhiều khách không ảh chú?
TL: (cười) cũng ít lắm lai rai vài người thôi. Có ngày không ai đi cả. Bình
thường hằng ngày kiếm vài ba chục phụ thêm với cô bán chè nuôi mấy đứa
ăn học.
PV: Thế cô bán cả ngày luôn hả chú?
TL: (vẽ mặt rất vui vẻ) ừ buổi sáng bán khoảng 11 giờ là về, buổi chiều
khoảng 05 giờ là về con à. Tùy thôi…lúc bán đắt thì về sớm tí, lúc bán ế thì
về muộn. Ngày cũng được bảy tám chục.
PV: Gia đình ta sống ở đây lâu chưa a.
TL: Lâu rồi con, từ đời ông nội, ông cố tới giờ đều sống ở đây hết mà.
PV: Chú sống ở đây lâu thế chú thấy môi trường ở đây như thế nào?
TL: (ngập ngừng) Ừ thì môi trường ở đây không được trong lành cho lắm.
Nhất là khu vực ngoài kia. Do nhà chú ở cách chợ xa nên cũng không ảnh
hưởng gì lắm, nhưng cũng có mùi hôi rất khó chịu.
PV: Vậy vào màu nào mùi hôi nhiều nhất ạ?
TL: ( nhăn mặt ) nặng nhất là vào mùa nắng cộng thêm gió mùa đến trưa là
mùi hôi bốc lên nồng nặc, còn mùa mưa thì thôi khỏ nói luôn. Do nhân viên
dọn dẹp không sạch sẽ(mùa mưa ít dọn lắm) nên rác thại đọng lại cùng với
nước gây ra mùi hôi thối chịu không được.
- 78 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV: Thế người dân và các tổ chức đã có những hoạt động gì để giải quyết
tình trạng đó cũng như bảo vệ môi trường không vậy chú.?
TL: ( lắc đầu) người dân thì làm được gì. Có mấy ai quan tâm đâu và cũng
chả thấy tổ chức gì đâu.
PV: Ở đây chính quyền có hay tiếp xúc với người dân không hả chú?
TL: ( bức xúc ) cả đời có thấy mặt chính quyền đâu, thậm chí cũng chả thấy
mặt mũi công an phường như thế nào chứ nói gì là tiếp xúc này nọ.
PV: Vậy trong các cuộc họp tổ dân phố vấn đề môi trường có được nhắc
đến không, thưa bác?
TL: (cười) Chú thì ít quan tâm tham gia vào các cộc họp hành lắm, thỉnh
thoảng tham gia cũng có nghe nói đến, nhưng chỉ là nhắc nhở, nói suông vậy
thôi.
PV: Thế trong cuộc họp ấy người dân có ý kiến phàn nàn gì về môi trường ở
đây không ạ?
TL: (hơi lưỡng lự)
Ừ…thì người dân cũng phiền hà bức xúc nhiều lắm, nhưng chịu thôi chứ
biết làm sao bây giờ.
PV: Chính quyền có giải pháp nào để giải quyết vấn đề môi trường sao chú?
TL: (cười gượng) Giải pháp gì đâu. Ban quản lý chợ cũng chỉ nhắc nhở
người dân buôn bán ở chợ phải có ý thức giữ gìn vệ sinh chung, còn làm hay
không tùy ý vậy thôi.
PV: Vậy mong muốn của chú về vấn đề môi trường ở đây là gì ạ?
TL: Tôi đề nghị chính quyền địa phương làm việc phải có trách nhiệm hơn,
phải quan tâm hơn nữa đến đời sống của nhân dân. Chính quyền địa phương
phải có nhưng biện pháp giải quyết ngay lập tức tình trạng ô nhiễm môi
trường tại khu vực, đặt biệt là khu vực chợ cá.
- 79 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
BÀI PHỎNG VẤN III
Ngày: 08/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Huỳnh Văn Kha
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 09giờ30phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 10giờ30phút
Chú Huỳnh Văn Kha năm nay 45 tuổi, làm nghề khinh doanh, vợ ở
nhà buôn bán nhỏ. Gia đình chú có hai người con một trai, một gái . Nhìn
chung gia đình chú cũng khá giả so với các hộ gia đình lân cận. Sau khi
được biết chúng tôi đến tìm hiểu về môi trường tại khu vực phường Hải
cảng. Chú có vẻ e ngại, ánh mắt hỏi dò hỏi pha chút nghi ngờ. nhưng sau
một hồi nói chuyện chú cũng thoải mái hơn .
PV : Dạ con chào chú, tụi con là sinh viên của trường đại học quy nhơn,
khoa công tác xã hội. lớp con có tổ chức một cuộc khảo sát nhỏ về thực
trạng môi trường ở khu vực mình, mong chú giúp đỡ ạ. Những thông tin tụi
con thu được chỉ để phục vụ cho học tập thôi ạ.
- 80 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL : môi trường ở đây có gì đâu mà tìm hiểu? chỉ có khu vực ngoài chợ cá
kia thôi.
PV :Dạ .Chú thấy môi trường ở đây như thế nào ạ ?
TL :(thái độ dò hỏi ) thì nói chung cũng bình thường .
PV : Ủa , mà gia đình mình không có ai ở nhà ạ ?
TL : ừ. Bà ấy vừa chạy đi đâu đó.
PV :Chú sống ở đây lâu chưa ạ ?
TL ( gật đầu, khuôn mặt lúc này nhìn dễ chịu hơn lúc đầu) cũng lâu rồi, chú
sống ở đây từ nhỏ.
PV: Từ nhỏ ạ. Vậy chú thấy hoạt động buôn bán ở chợ cá có ảnh hưởng gì
đến môi trường ở đây không chú?
TL: ( lắc đầu ) hoạt động buôn bán ở đây ồn ào lắm, nhất là buổi sáng, mùi
hôi hám của cá và nước thải, rác thải bốc lên nồng nặc không chịu nổi. Vào
buổi trưa rác thải chất đầy từng đống trước cổng chợ có khi để đến hai ba
ngày mới thu dọn. Đêm xuống yên tĩnh gió thổi vào ngủ không được vì mùi
hôi thối của rác.
PV: Vậy vào mùa nào ô nhiễm nặng nhất ạ?
TL: ( suy nghĩ ) mùa nào cũng như mùa đó, chẳng thấy mùa nào thua mùa
nào cả. Nắng thì rác thải bốc lên cũng hôi mà mưa xuống thì mùi hôi bốc lên
từ các cống rãnh rồi rác thải ứ đọng cũng vậy.
PV: Mùa mưa chổ mình có bị ngập nước không hả chú?
TL: (Ngập ngừng hỏi lại) Ngập nước à? Không có, nhưng thỉnh thoảng củng
có ngập, nhất là mấy hẻm sâu phía dưới kia. Do cống thoát nước không tốt
nên nước không thoát kịp chứ sao.
PV: Thế chình quyền địa phương có quan tâm gì đến tình trạng môi trường ở
đây không ạ?
TL: Quan tâm gì đâu, thỉnh thoảng đó mà.
- 81 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV: Vậy chính quyền địa phương có thường hay tiếp xúc với người dân,
không chú?
TL: ( lưỡng lự ) cũng có nhưng ít lắm. Thỉnh thoảng đến hỏi thăm vậy thôi.
PV: Trong lần thăm hỏi đó chính quyền có đề cập gì đến môi trường ?
TL: (Ngập ngừng) ừ…thì, chính quyền cũng không bận tâm lắm về môi
trường. Nếu có chăng nữa chỉ là qua loa, đại khái thế thôi.
PV: Trong lần thăm hỏi là vậy. Thế còn ở các cuộc họp khu phố thì sao hả
chú?
TL: ( hơi khó chịu) cũng vậy đó mà. Trong cuộc họp chính quyền cũng có
nhắc nhở, nói với người dân phải có ý thức giữ gìn vệ sinh thế này thế khác.
Nhưng chỉ là tuyên truyền, vận động vậy chứ có thấy hoạt động cụ thể nào
đâu.
PV: Trong cuộc họp người dân có phàn nàn hay ý kiến gì với chính quyền
về vấn đề môi trường ở đây?
TL: Một số người dân cũng bức xúc lắm, đặc biệt là những hộ gia đình gần
chợ cá. Người dân cũng có đứng lên phản ánh về tình trạng rác thải bừa bãi
trước cổng chợ, nước thải gây hôi thối ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
PV: Vậy thái độ của chính quyền ra sao chú?
TL: (im lặng một lúc) ừ…cũng chỉ là nhắc nhở và ban quan ly chợ đó thôi.
Sau đâu lại vào đấy mà…
PV: Chắc là người dân khó chịu lắm. Vậy chú nghĩ gì khi người dân khu vực
mình phàn nàn về vấn đề môi trường?
TL: ( bức xúc, khó chịu) Đáng lý ra khi người dân phàn nàn, than phiền về
môi trường thì chính quyền phải có một hoạt động cụ thể nào đó, đằng này
lại cứ tuyên truyền vận chung chung như thế ai mà làm chẳng được. Theo tôi
là phải xử phạt nghiêm khắc những hành vi làm ô nhiễm môi trường như
phạt tiền chẳng hạn. Mình phải đánh vào tài chính thì họ mới sợ.
- 82 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV: Thế chú có mong muốn hay kiến nghị gì để cải thiện vấn đề môi trường
ở đây không ạ ?
TL: Tôi chỉ mong muốn một điều rằng chính quyền quan tâm hơn nữa đến
môi trường và có những biện pháp cụ thể giải quyết vấn đề môi trường, làm
cho môi trường xanh, sạch, đẹp hơn. Có vậy thôi.
BÀI PHỎNG VẤN IV:
Ngày: 09/04/2010
Tên người được phỏng vấn: Phạm Thị Xí
Thời gian bắt đầu phỏng vấn: 16giờ15phút
Thời gian kết thúc phỏng vấn: 17giờ15phút
Chiều ngày 09/04/2010 chúng tôi có đến nhà gia đình chị Phạm Thị
Xí. Qua cuộc trò chuyện chúng tôi biết được chị năm nay 35 tuổi,Chồng chị
mất sớm, Chị đang sống với một đứa con trai 7 tuổi. Do sống một mình nuôi
con nên cuộc sống của chị cũng khá vất vả. Chị hiện đang bán bánh ngoài
chợ cá. Có lẽ do sống một mình nên tính chị rất vui vẻ, chúng tôi nói chuyện
với chị rất thoải mái.
PV : buổi chiều chị không bán hàng ạ?
TL :Hôm nay chị bán hết sớm nên cũng được nghỉ sớm .
PV: Dạ ! chị bán bánh được bao lâu rồi?
TL: Được bốn năm rồi em.
PV: Bán được không chị?
- 83 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: Nói chung cũng được. Có đồng ra đồng vô cũng đỡ chứ ở nhà biết làm
gì đâu. Trung bình một ngày kiếm cũng được tám chính chục. Có khi bán
đắt được một trăm, đủ để trang trải hằng ngày. Tuy là vất vả một tí nhưng có
tiền là được.(cười)
PV: Chị bán bánh ngoài chợ thì chị thấy hoạt động buôn bán ở chợ cá có ảnh
hưởng gì đến môi trường ở đây không ạ ?
TL: (vẻ mặt khó chịu) Ảnh hưởng gì! Quá ư là dơ bẩn! rác thải đổ đầy rẫy ra
trước cổng chợ mà không thấy ai nói năng gì cả. Hôi hám chịu không được.
PV: vậy ạ!Vậy chính quyền có quan tâm gì đến môi trường ở đây không chị?
TL: (im lặng một lúc) quan tâm gì đâu…ít lắm.
PV: Chị thấy môi trường ở đây ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe ạ?
TL: Sống ở đây không bị ung thư mũi mới lạ(cười). Hằng ngày, tôi bán
ngoài chợ phải ngửi những mùi hôi thối này về có khi bỏ luôn(nhăn mặt).
Nhưng nay lâu dần cũng lâu rồi, chứ bỏ cơm hoài chắc chết mất(cười).
Cũng hên cho chị là nhà không gần chợ lắm nên cũng đỡ hơn. Nhưng mà
dọc đường Xuân Diệu cũng bẩn lắm, thỉnh thoảng gió thổi vào có mùi hôi
rất khó chịu.
PV: Vào mùa mưa khu vực mình có bị ngập nước không chị ?
TL: Mùa mưa thì thôi rồi!ở ngoài đường lớn thì sao chứ còn trong hẻm nhà
chị đây mưa to là nước ngập liền à. Có khi người dân phải múc từng thau
nước đem đi đổ. Bởi do hầm rút nước, đường cống bị hư, nghẹt gì đó và do
rác thải vứt xung quanh nên ứ đọng lại.
PV: Thế chính quyền địa phương có thường hay tiếp xúc với người dân
không ạ ?
TL: (hơi lưỡng lự) Thỉnh thoảng thì cũng có.
- 84 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
PV: Vậy trong buổi tiếp xúc đó, chính quyền có đề cập đến vấn đề môi
trường ở khu vực mình không chị?
TL: (cười gượng) có thì có vậy thôi. Cũng cứ nhắc nhở ăn ở sạch sẽ, giữ gìn
môi trường chung chung gì đấy, ai nghe hay không mặc kệ, nghe cũng được
mà không cũng xong.
PV: Vậy trong các buổi họp người dân có ý kiến gì về vấn đề môi trường ở
đây không ạ?
TL: Có chứ. Người dân cũng có nòi nhiều về ô nhiễm môi trường ở khu
trước cổng chợ cá với nước ngập vào mùa mưa, rồi là mùi hôi từ các cống
rảnh rác thải. Và người dân cũng có đưa ra ý kiến đề xuất này nọ để chính
quyền giải quyết vấn đề môi trường.
PV: Chính quyền có biện pháp gì để giải quyết không ạ ?
TL: (cười) thì nói qua loa đại khaí vậy thôi. Cũng có hứa là sẽ thế này thế
khác, nhưng tới bây giờ có thấy gì đâu…
PV: Người dân và các tổ chức đã có những hoạt động gì để bảo vệ và giải
quyết vấn đề môi trường ở đây không chị ?
TL: ( Hơi lưỡng lự ) người dân hầu hết ai cũng đi làm cả sáng đi trưa về,
trưa đi tối về thì thời gian đâu mà tham gia mấy hoạt động đó. Vả lại có thấy
tổ chức gì đâu mà tham gia. Chủ yếu là do ý thức của mỗi người thôi. Mình
có ý thức tốt bảo vệ môi trường, giữ gìn nó thì môi trường trong sạch vậy
thôi chứ không nói gì hết. Nhiều người có thói quen vứt rác ra xung quanh,
nhân viên vệ sinh thấy thì dọn còn không thì thôi. Vậy thì làm sao môi
trường không ô nhiễm.
PV: Chị có mong muốn gì để cải thiện vấn đề về môi trường tại khu vực
mình hiện nay được không ạ?
- 85 –
Tổ Chức và Phát triển cộng đồng .
TL: Mong muốn của chị cũng đơn giản thôi. Chị mong muốn sao cho mình
làm ăn khấm khá để nuôi con và môi trường ở khu vực mình được trong
lành hơn không bị ô nhiễm, đặc biệt là ở chợ cá để chị yên tâm buôn bán.
PV : hì .Dạ tụi em cảm ơn chị ạ .
TL : Ừ không có gì đâu.
PV : bây giờ tụi em xin phép về, cảm ơn chị nhiều ạ.
…………………….HẾT……………….
- 86 –
- Xem thêm -