Tài liệu Chuyên đề tốt nghiệp phân tích thực trạng tài chính của công ty giao nhận kho vận ngoại thương vietrans

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Lêi më ®Çu ThÞ tr-êng giao nhËn lµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng s«i ®éng nhÊt ngµy nay. Trªn thÕ giíi th× thÞ tr-êng nµy ®· ra ®êi rÊt sím, nhÊt lµ khi ngo¹i th-¬ng ph¸t triÓn m¹nh, ®Ó phôc vô cho nhu cÇu bu«n b¸n ngµy cµng lín trªn thÞ tr-êng. Vietrans lµ mét trong nh÷ng c«ng ty giao nhËn ®Çu tiªn ®-îc thµnh lËp t¹i ViÖt Nam. Tuy ®· tr¶i qua h¬n 30 n¨m ho¹t ®éng víi nhiÒu thµnh c«ng ®¹t ®-îc, nh-ng bªn canh ®ã lµ còng kh«ng Ýt gian nan mµ Vietrans ®· v-ît qua. KÓ tõ khi n-íc ta chuyÒn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cho ®Õn nay th× thÞ tr-êng nµy vÉn cßn lµ thÞ tr-êng non trÎ ë ViÖt Nam. Do ®ã, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia thÞ tr-êng nµy vÉn cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ khi kinh doanh dÞch vô giao nhËn vËn t¶i ®ßi hái ph¶i cã vèn lín, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ gi¸ thµnh dÞch vô th-êng cao, viÖc më réng thÞ tr-êng cßn h¹n chÕ, th-êng xuyªn bÞ ¶nh h-ëng cña tÝnh thêi vô, t×nh h×nh tµi chÝnh gÆp nhiÒu khã kh¨n, viÖc n¾m b¾t c¸c ®iÒu luËt quèc tÕ vÒ giao nhËn vËn t¶i vÉn cßn yÕu... do ®ã hiÖu qu¶ kinh doanh bÞ h¹n chÕ. §©y lµ mét th¸ch thøc kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia thÞ tr-êng nµy mµ cßn lµ sù quan t©m cña c¸c cÊp c¸c ngµnh ®Ó lµm sao cho thÞ tr-êng tiÒm n¨ng nµy ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶. §Ó cã thÓ t×m hiÓu nh÷ng nÐt th¨ng trÇm trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty, em ®· chän ®Ò tµi: Ph©n tÝch thùc tr¹ng tµi chÝnh cña c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th-¬ng Vietrans. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò bao gåm Lêi më ®Çu Ch-¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ch-¬ng II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng tµi chÝnh cña C«ng ty Giao nhËn kho vËn Ngo¹i th-¬ng. Ch-¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh t¹i c«ng ty Vietrans. Trong thêi gian nghiªn cøu, t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty Giao nhËn kho vËn Ngo¹i th-¬ng, víi sù gióp ®ì ©n cÇn cña c¸c c« chó trong c«ng ty Vietrans TrÇn v¨n Toµn 1 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc t¹i tr-êng vµ ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy gi¸o §µm V¨n HuÖ ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy V× thêi gian cã h¹n vµ víi kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt. VËy kÝnh mong ®-îc sù gióp ®ì, ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy, c« gi¸o ®Ó chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em ®-îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! TrÇn v¨n Toµn 2 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Ch-¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 1.1. Kh¸i niÖm, ý nghÜa vµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. 1.1.1. Kh¸i niÖm tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm tµi chÝnh doanh nghiÖp. Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ cã liªn quan ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp. Tµi chÝnh ®-îc biÓu hiÖn d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ vµ cã liªn quan trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh tÕ ®· t×m kiÕm kh¸i niÖm tµi chÝnh trªn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt nguyªn lý kh¸c nhau cña hä mµ th-êng tËp trung vµo 5 nguyªn t¾c sau: + Nguån h×nh thµnh nªn tµi s¶n cña doanh nghiÖp + Sù b¶o ®¶m cã lîi Ých cho nh÷ng ng-êi bá vèn d-íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. + KhÝa c¹nh thêi h¹n cña c¸c lo¹i vèn. + Sù diÔn gi¶i c¸c kh¸i niÖm vÒ vèn nh- lµ tæng gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n d-íi hai d¹ng vèn trõu t-îng vµ vèn cô thÓ. + ChØ ra qu¸ tr×nh thay ®æi cña vèn trong c¸c tr-êng hîp t¨ng gi¶m vµ thay ®æi cÊu tróc cña nã. TrÇn v¨n Toµn 3 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1.1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh t×m hiÓu c¸c kÕt qu¶ cña sù qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi chÝnh ë doanh nghiÖp mµ ®-îc ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®ã. Ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ ®¸nh gi¸ nh÷ng g× ®· lµm ®-îc, dù kiÕn nh÷ng g× sÏ vµ cã thÓ x¶y ra, trªn c¬ së ®ã kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó c¸c ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc vµ h¹n chÕ c¸c ®iÓm yÕu. Tãm l¹i, ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ cÇn ph¶i lµm sao mµ th«ng qua c¸c con sè “ biÕt nãi ” trªn b¸o c¸o ®Ó cã thÓ gióp ng­êi sö dông chóng hiÓu râ t×nh h×nh t¯i chÝnh cña doanh nghiÖp vµ c¸c môc tiªu, c¸c ph-¬ng ph¸p hµnh ®éng cña nh÷ng nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®ã. 1.1.2. Môc tiªu, nhiÖm vô cña ph©n tÝch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 1.1.2.1 Môc tiªu cña ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ vèn cña doanh nghiÖp, t×m kiÕm vµ huy ®éng nguån vèn ®¸p øng tèt nhu cÇu vµ sö dông vèn hîp lý, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Ho¹t ®éng tµi chÝnh ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc h×nh thµnh, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Vai trß ®ã thÓ hiÖn ngay tõ khi thµnh lËp doanh nghiÖp, trong viÖc thiÕt lËp c¸c dù ¸n ®Çu t- ban ®Çu, dù kiÕn ho¹t ®éng, gäi vèn ®Çu t-. §Ó cã thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh, bao gåm: vèn cè ®Þnh, vèn l-u ®éng vµ c¸c vèn chuyªn dïng kh¸c. Ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó tæ chøc huy ®éng vµ sö dông vèn sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c tµi chÝnh, tÝn dông vµ chÊp hµnh luËt ph¸p. ViÖc tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn thÊy râ thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh, x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n c¸c nguyªn nh©n, møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn t×nh TrÇn v¨n Toµn 4 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã, cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m æn ®Þnh vµ n©ng cao t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n-íc ë n-íc ta hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt trong kinh doanh th× ng-êi ta chØ quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau nh-: c¸c nhµ ®Çu t-, nhµ cho vay, nhµ cung cÊp, kh¸ch hµng...Nh-ng vÊn ®Ò mµ ng-êi ta quan t©m nhiÒu nhÊt lµ kh¶ n¨ng t¹o ra c¸c dßng tiÒn mÆt, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ møc lîi nhuËn tèi ®a cña doanh nghiÖp. Bëi vËy, trong ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× cÇn ph¶i ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu chñ yÕu sau ®©y: + Mét lµ: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, trung thùc hÖ thèng nh÷ng th«ng tin h÷u Ých, cÇn thiÕt phôc vô cho chñ doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t-îng quan t©m kh¸c nh-: c¸c nhµ ®Çu t-, héi ®ång qu¶n trÞ doanh nghiÖp, ng-êi cho vay, c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn vµ nh÷ng ng-êi sö dông th«ng tin tµi chÝnh kh¸c, gióp hä cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t-, quyÕt ®Þnh cho vay. + Hai lµ: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin quan träng nhÊt cho c¸c chñ doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t-, nhµ cho vay vµ nh÷ng ng-êi sö dông th«ng tin tµi chÝnh kh¸c trong viÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vµ tÝnh ch¾c ch¾n cña c¸c dßng tiÒn vµo, ra vµ t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh, t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. + Ba lµ: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin vÒ nguån vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n nî, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh, sù kiÖn, c¸c t×nh huèng lµm biÕn ®æi c¸c nguån vèn vµ c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp. 1.1.2.2. NhiÖm vô ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp: NhiÖm vô cña ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ë doanh nghiÖp lµ c¨n cø trªn nh÷ng nguyªn t¾c vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tr¹ng vµ triÓn väng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh, chØ ra ®-îc nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ cña viÖc thu chi tiÒn tÖ, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ møc ®é ¶nh h-ëng cña c¸c yÕu tè. Trªn c¬ së ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao h¬n TrÇn v¨n Toµn 5 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp n÷a hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu chñ yÕu ®ã, nhiÖm vô c¬ b¶n cña ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ: + Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch diÔn biÕn sö dông tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n. + Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch t×nh h×nh dù tr÷ TSL§. + Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch c¸c chØ sè ho¹t ®éng. + Ph©n tÝch c¸c hÖ sè sinh lêi. 1.1.3. C¸c ph-¬ng ph¸p sö dông trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. 1.1.3.1 Ph-¬ng ph¸p so s¸nh. Ph-¬ng ph¸p so s¸nh lµ ph-¬ng ph¸p ®-îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. Cã ba nguyªn t¾c c¬ b¶n khi sö dông ph-¬ng ph¸p nµy, ®ã lµ: * Lùa chän tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh. Tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh lµ chØ tiªu cña mét kú ®-îc lùa chän lµm c¨n cø ®Ó so s¸nh, tiªu chuÈn ®ã cã thÓ lµ: Tµi liÖu cña n¨m tr-íc (kú tr-íc), nh»m ®¸nh gi¸ xu h-íng ph¸t triÓn cña c¸c chØ tiªu. C¸c môc tiªu ®· dù kiÕn (kÕ ho¹ch, dù to¸n, ®Þnh møc), nh»m ®µnh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch, dù to¸n, ®Þnh møc. C¸c chØ tiªu cña kú ®-îc so s¸nh víi kú gèc ®-îc gäi lµ chØ tiªu kú thùc hiÖn vµ lµ kÕt qu¶ mµ doanh nghiÖp ®· ®¹t ®-îc. * §iÒu kiÖn so s¸nh ®-îc. TrÇn v¨n Toµn 6 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp §Ó phÐp so s¸nh cã ý nghÜa th× ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ c¸c chØ tiªu ®-îc sö dông ph¶i ®ång nhÊt. Trong thùc tÕ, th-êng ®iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®-îc gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ cÇn ®-îc quan t©m h¬n c¶ lµ vÒ thêi gian vµ kh«ng gian. + VÒ mÆt thêi gian: lµ c¸c chØ tiªu ®-îc tÝnh trong cïng mét kho¶ng thêi gian h¹ch to¸n ph¶i thèng nhÊt trªn ba mÆt sau: - Ph¶i cïng ph¶n ¸nh néi dung kinh tÕ. - Ph¶i cïng mét ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch. - Ph¶i cïng mét ®¬n vÞ ®o l-êng + VÒ mÆt kh«ng gian: c¸c chØ tiªu cÇn ph¶i ®-îc quy ®æi vÒ cïng quy m« vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh t-¬ng tù nhau. Tuy nhiªn, thùc tÕ Ýt cã c¸c chØ tiªu ®ång nhÊt ®-îc víi nhau. §Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt ng-êi ta cÇn ph¶i quan t©m tíi ph-¬ng diÖn ®-îc xem xÐt møc ®é ®ång nhÊt cã thÓ chÊp nhËn ®-îc, ®é chÝnh x¸c cÇn ph¶i cã, thêi gian ph©n tÝch ®-îc cho phÐp. * Kü thuËt so s¸nh. C¸c kü thuËt so s¸nh c¬ b¶n lµ: + So s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi: lµ hiÖu sè gi÷a trÞ sè cña kú ph©n tÝch so víi kú gèc cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kÕt qu¶ so s¸nh biÓu hiÖn khèi l-îng quy m« t¨ng gi¶m cña c¸c hiÖn t-îng kinh tÕ. + So s¸nh b»ng sè t-¬ng ®èi: lµ th-¬ng sè gi÷a trÞ sè cña kú ph©n tÝch so víi kú gèc cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kÕt qu¶ so s¸nh biÓu hiÖn kÕt cÊu, mèi quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn, møc phæ biÕn cña c¸c hiÖn t-îng kinh tÕ. + So s¸nh b»ng sè b×nh qu©n: sè b×nh qu©n lµ d¹ng ®Æc biÖt cña sè tuyÖt ®èi, biÓu hiÖn tÝnh chÊt ®Æc tr-ng chung vÒ mÆt sè l-îng, nh»m ph¶n ¸nh ®Æc ®iÓm chung cña mét ®¬n vÞ, mét bé phËn hay mét tæng thÓ chung, cã cïng mét tÝnh chÊt. + So s¸nh møc biÕn ®éng t-¬ng ®èi ®iÒu chØnh theo h-íng quy m« ®-îc ®iÒu chØnh theo hÖ sè cña chØ tiªu cã liªn quan theo h-íng quyÕt ®Þnh quy m« chung. C«ng thøc x¸c ®Þnh : TrÇn v¨n Toµn 7 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Møc biÕn ®éng t-¬ng ®èi HÖ ChØ ChØ tiªu kú gèc sè =kú ph©n tÝch sè ®iÒu x chØnh Tuú theo môc ®Ých, yªu cÇu cña ph©n tÝch, tÝnh chÊt vµ néi dung ph©n tÝch cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ mµ ng-êi ta sö dông kü thuËt so s¸nh thÝch hîp. Qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo kü thuËt cña ph-¬ng ph¸p so s¸nh cã thÓ thùc hiÖn theo ba h×nh thøc: - So s¸nh theo chiÒu däc: lµ qu¸ tr×nh so s¸nh nh»m x¸c ®Þnh tû lÖ quan hÖ t-¬ng quan gi÷a c¸c chØ tiªu tõng kú cña c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n-tµi chÝnh, nã cßn gäi lµ ph©n tÝch theo chiÒu däc (cïng cét cña b¸o c¸o). - So s¸nh chiÒu ngang: lµ qu¸ tr×nh so s¸nh nh»m x¸c ®Þnh tû lÖ vµ chiÒu h-íng biÕn ®éng c¸c kú trªn b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, nã cßn gäi lµ ph©n tÝch theo chiÒu ngang (cïng hµng trªn b¸o c¸o). - So s¸nh x¸c ®Þnh xu h-íng vµ tÝnh liªn hÖ cña c¸c chØ tiªu: c¸c chØ tiªu riªng biÖt hay c¸c chØ tiªu tæng céng trªn b¸o c¸o ®-îc xem trªn mèi quan hÖ víi c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh quy m« chung vµ chóng cã thÓ ®-îc xem xÐt nhiÒu kú (tõ 3 ®Õn 5 n¨m hoÆc l©u h¬n) ®Ó cho ta thÊy râ xu h-íng ph¸t triÓn cña c¸c hiÖn t-îng nghiªn cøu. C¸c h×nh thøc sö dông kü thuËt so s¸nh trªn th-êng ®-îc ph©n tÝch trong c¸c ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh- kÕ to¸n, nhÊt lµ b¶n b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng l-u chuyÓn tiÒn tÖ lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú cña doanh nghiÖp. 1.1.3.2. Ph-¬ng ph¸p chi tiÕt. Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cÇn thiÕt vµ cã thÓ chi tiÕt theo nh÷ng h-íng kh¸c nhau. Th«ng th-êng trong ph©n tÝch, ph-¬ng ph¸p chi tiÕt ®-îc thùc hiÖn theo nh÷ng h-íng sau: + Chi tiÕt theo c¸c bé phËn cÊu thµnh chØ tiªu: Mäi kÕt qu¶ kinh doanh biÓu hiÖn trªn c¸c chØ tiªu ®Òu bao gåm nhiÒu bé phËn. Chi tiÕt c¸c chØ tiªu theo c¸c bé phËn cïng víi sù biÓu hiÖn vÒ l-îng cña c¸c bé phËn ®ã sÏ gióp Ých rÊt TrÇn v¨n Toµn 8 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nhiÒu trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®¹t ®-îc. Víi ý nghÜa ®ã, ph-¬ng ph¸p chi tiÕt theo bé phËn cÊu thµnh ®-îc sö dông réng r·i trong ph©n tÝch mäi mÆt kÕt qu¶ kinh doanh. Trong ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh nãi chung, chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n l-îng (hay gi¸ trÞ dÞch vô trong x©y l¾p, trong vËn t¶i, du lÞch…) th-êng ®-îc chi tiÕt theo c¸c bé phËn cã ý nghÜa kinh tÕ kh¸c nhau + Chi tiÕt theo thêi gian: kÕt qu¶ kinh doanh bao giê còng lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh. Do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan kh¸c nhau, tiÕn ®é thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®ã trong tõng ®¬n vÞ thêi gian x¸c ®Þnh th-êng kh«ng ®Òu. Chi tiÕt theo thêi gian sÏ gióp Ých cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh ®-îc s¸t, ®óng vµ t×m ®-îc c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu lùc cho c«ng viÖc kinh doanh. Tuú ®Æc tÝnh cña qu¸ tr×nh kinh doanh, tuú néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu ph©n tÝch vµ tuú môc ®Ých ph©n tÝch, kh¸c nhau cã thÓ lùa chän kho¶ng thêi gian cÇn chi tiÕt kh¸c nhau vµ chØ tiªu kh¸c nhau ph¶i chi tiÕt. + Chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ do c¸c bé phËn, c¸c ph©n x-ëng, ®éi, tæ s¶n xuÊt kinh doanh thùc hiÖn. Bëi vËy, ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc øng dông réng r·i trong ph©n tÝch kinh doanh trong c¸c tr-êng hîp sau: - Mét lµ, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh néi bé. Trong tr-êng hîp nµy, tuú chØ tiªu kho¸n kh¸c nhau cã thÓ chi tiÕt møc thùc hiÖn kho¸n ë c¸c ®¬n vÞ cã cïng nhiÖm vô nh- nhau. - Hai lµ, ph¸t hiÖn c¸c ®¬n vÞ tiªn tiÕn hoÆc l¹c hËu trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh doanh. Tuú môc tiªu ®Ò ra cã thÓ chän c¸c chØ tiªu chi tiÕt phô hîp vÒ c¸c mÆt: n¨ng suÊt, chÊt l-îng, gi¸ thµnh… - Ba lµ, khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng vÒ sö dông vËt t-, lao ®éng, tiÒn tån, ®Êt ®ai…trong kinh doanh. 1.1.3.3. Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ. Trong ph©n tÝch kinh doanh, nhiÒu tr-êng hîp nghiªn cøu ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh nhê ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ. TrÇn v¨n Toµn 9 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Lo¹i trõ lµ mét ph-¬ng ph¸p nh»m x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, b»ng c¸ch khi x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h-ëng cña nh©n tè nµy, th× lo¹i trõ ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c. + C¸ch thø nhÊt: cã thÓ dùa trùc tiÕp vµo møc ®é biÕn ®éng cña tõng nh©n tè v¯ ®­îc gäi l¯ ph­¬ng ph¸p “sè chªnh lÖch”. - Ph-¬ng ph¸p tÝnh sè chªnh lÖch lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña ph-¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn, nh»m ph©n tÝch nh©n tè thuËn, ¶nh h-ëng ®Õn sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ. - Lµ d¹ng ®Æc biÖt cña ph-¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn, nªn ph-¬ng ph¸p tÝnh sè chªnh lÖch t«n träng ®Çy ®ñ néi dung c¸c b-íc tiÕn hµnh cña ph-¬ng ph¸p liªn hoµn. Chóng chØ kh¸c ë chç lµ khi x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®¬n gi¶n h¬n, chØ viÖc nhãm c¸c sè h¹ng vµ tÝnh chªnh lÖch c¸c nh©n tè sÏ ¶nh h-ëng cho ta møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch. NhvËy ph-¬ng ph¸p sè chªnh lÖch chØ ®-îc ¸p dông trong tr-êng hîp c¸c nh©n tè cã quan hÖ víi chØ tiªu b»ng tÝch sè vµ còng cã thÓ ¸p dông trong tr-êng hîp c¸c nh©n tè cã quan hÖ víi chØ tiªu b»ng th-¬ng sè. + C¸ch thø hai: Cã thÓ dùa vµo phÐp thay thÕ sù ¶nh h-ëng lÇn l-ît tõng nh©n tè v¯ ®­îc gäi l¯ ph­¬ng ph¸p “thay thÕ liªn ho¯n”. Ph-¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn lµ ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn sù biÕn ®éng cña tõng chØ tiªu ph©n tÝch. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph-¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn gåm c¸c b-íc sau: - B-íc 1: X¸c ®Þnh ®èi t-îng ph©n tÝch lµ møc chªnh lÖch chØ tiªu kú ph©n tÝch so víi kú gèc. - B-íc 2: ThiÕt lËp mèi quan hÖ cña c¸c nh©n tè víi chØ tiªu ph©n tÝch vµ s¾p xÕp c¸c nh©n tè theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh, tõ nh©n tè l-îng ®Õn nh©n tè chÊt - B-íc 3: LÇn l-ît thay thÕ c¸c nh©n tè kú ph©n tÝch vµo kú gèc theo tr×nh tù s¾p xÕp ë b-íc 2. - B-íc 4: X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè ®Õn ®èi t-îng ph©n tÝch b»ng c¸ch lÊy kÕt qu¶ thay thÕ lÇn sau so víi kÕt qu¶ thay thÕ lÇn tr-íc TrÇn v¨n Toµn 10 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp (lÇn tr-íc cña nh©n tè ®Çu tiªn lµ so víi gèc) ta ®-îc møc ¶nh h-ëng cña nh©n tè míi vµ tæng ®¹i sè cña c¸c nh©n tè ®-îc x¸c ®Þnh b¨ng ®èi t-îng ph©n tÝch. 1.1.3.4. Ph-¬ng ph¸p liªn hÖ. Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu cã liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau gi÷a c¸c mÆt, c¸c bé phËn. §Ó l-îng ho¸ c¸c mèi liªn hÖ ®ã, ngoµi c¸c ph-¬ng ph¸p ®· nªu, trong ph©n tÝch kinh doanh cßn sö dông phæ biÕn c¸c c¸ch nghiªn cøu liªn hÖ phæ biÕn nh- liªn hÖ c©n ®èi, liªn hÖ tuyÕn tÝnh vµ liªn hÖ phi tuyÕn Liªn hÖ c©n ®èi cã c¬ së lµ sù c©n b»ng vÒ l-îng gi÷a hai mÆt cña c¸c yÕu tè vµ qu¸ tr×nh kinh doanh: gi÷a tæng sè vèn vµ tæng sè nguån, gi÷a nguån thu, huy ®éng vµ t×nh h×nh sö dông c¸c quü, c¸c lo¹i vèn gi÷a nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, gi÷a nguån mua s¾m vµ t×nh h×nh sö dông c¸c lo¹i vËt t-, gi÷a thu víi chi vµ kÕt qu¶ kinh doanh…mèi liªn hÖ c©n ®èi vèn cã vÒ l-îng cña c¸c yÕu tè dÉn ®Õn sù c©n b»ng c¶ vÒ møc biÕn ®éng (chªnh lÖch) vÒ l-îng gi÷a c¸c mÆt cña c¸c yÕu tè vµ qu¸ tr×nh kinh doanh. Dùa vµo nguyªn t¾c ®ã, còng cã thÓ x¸c ®Þnh d­íi d¹ng “tæng sè” hoÆc “hiÖu sè” bºng liªn hÖ c©n ®èi, lÊy liªn hÖ gi÷a nguån huy ®éng vµ sö dông mét lo¹i vËt tLiªn hÖ trùc tiÕp: lµ mèi liªn hÖ theo mét h-íng x¸c ®Þnh gi÷a c¸c chØ tiªu ph©n tÝch. Ch¼ng h¹n lîi nhuËn cã quan hÖ cïng chiÒu víi l-îng hµng b¸n ra, gi¸ b¸n cã quan hÖ ng-îc chiÒu víi gi¸ thµnh, tiÒn thuÕ. C¸c mèi liªn hÖ chñ yÕu lµ: + Liªn hÖ trùc tiÕp gi÷a c¸c chØ tiªu nh- gi÷a lîi nhuËn víi gi¸ b¸n, gi¸ thµnh, tiÒn thuÕ. Trong nh÷ng tr-êng hîp nµy, c¸c mèi quan hÖ kh«ng qua mét chØ tiªu liªn quan nµo: gi¸ b¸n t¨ng (hoÆc gi¸ thµnh hay tiÒn thuÕ gi¶m) sÏ lµm lîi nhuËn t¨ng. + Liªn hÖ gi¸n tiÕp lµ quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong ®ã møc ®é phô thuéc gi÷a chóng ®-îc x¸c ®Þnh b»ng mét hÖ sè riªng. + Liªn hÖ phi tuyÕn tÝnh lµ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong ®ã møc liªn hÖ kh«ng ®-îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ vµ chiÒu h-íng liªn hÖ lu«n biÕn ®æi. 1.2. Tµi liÖu phôc vô cho ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. TrÇn v¨n Toµn 11 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1.2.1. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh 1.2.1.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi kÕt to¸n lµ b¸o c¸o tæng hîp, cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n BiÓu 1.1 Tµi s¶n vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp Tµi s¶n Nguån vèn Tµi s¶n l-u ®éng Nî ph¶i tr¶ - Vèn b»ng tiÒn - Nî ng¾n h¹n - Kho¶n ph¶i thu - Nî dµi h¹n - Tån kho Tµi s¶n cè ®Þnh Vèn chñ së h÷u - H÷u h×nh -Vèn kinh doanh - V« h×nh - quÜ vµ dù tr÷ - Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh - L·i ch-a ph©n phèi - §Çu t- dµi h¹n 1.2.1.2. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ b¸o c¸o tæng hîp cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i nh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh BiÓu 1.2 Tæng doanh thu - VAT ®Çu ra, thuÕ TT§B ®Çu ra = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n = L·i gép - Chi phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý = L·i thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh - L·i (lç) tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ bÊt th-êng TrÇn v¨n Toµn 12 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp = Tæng l·i c¸c ho¹t ®éng – thuÕ TNDN = Thùc l·i thuÇn cña doanh nghiÖp 1.2.1.3. B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ ( BCLCTT) BCLCTT ph¶n ¸nh c¸c luång tiÒn ra, vµo trong doanh nghiÖp, t×nh h×nh tµi trî, ®Çu t- b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. BiÓu 1.3 B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ L-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng kinh doanh Ph-¬ng ph¸p gi¸n tiÕp Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp Lîi nhuËn rßng sau thuÕ Doanh thu b»ng tiÒn + Kho¶n ®iÒu chØnh: khÊu hao, + C¸c nî th-¬ng m¹i ®· thu dù phßng... - Tµi s¶n l-u ®éng: TiÒn ®· tr¶ c«ng nh©n, nhµ cung cÊp C¸c kho¶n ph¶i thu - Hµng tån kho ± C¸c kho¶n thu chi bÊt ± C¸c kho¶n ph¶i tr¶ TiÒn l·i vµ thuÕ ®· tr¶ th-êng + C¸c kho¶n bÊt th-êng (båi th-êng, ph¹t...) L-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng ®Çu t- Mua tµi s¶n, nhµ x-ëng thiÕt bÞ + Thu do b¸n tµi s¶n cè ®Þnh + L·i thu ®-îc L-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh + TiÒn vay, t¨ng vèn - C¸c kho¶n ®i vay ®· tr¶ - L·i cæ phÇn ®· tr¶ 1.2.2. ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh TrÇn v¨n Toµn 13 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®-îc lËp nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh ch-a cã trong hÖ thèng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ®ång thêi gi¶i thÝch thªm mét sè chØ tiªu mµ trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ch-a ®-îc tr×nh bµy, gi¶i thÝch mét c¸ch râ rµng, cô thÓ. 1.3. néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 1.3.1. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ cung cÊp mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt t×nh h×nh trong kú kinh doanh lµ kh¶ quan hay kh«ng kh¶ quan. KÕt qu¶ ph©n tÝch nµy sÏ cho phÐp c¸c nhµ qu¶n lý, chñ doanh nghiÖp thÊy râ thùc chÊt cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ dù ®o¸n ®-îc kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hay cã chiÒu h-íng suy tho¸i cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu cho c«ng t¸c t¨ng c-êng qu¶n lý doanh nghiÖp. Néi dung ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp bao gåm: - Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh vèn vµ nguån vèn, t×nh h×nh thu, chi trong doanh nghiÖp + DiÔn biÕn nguån vèn, sö dông vèn, luång tiÒn vµo, ra trong doanh nghiÖp + T×nh h×nh vèn l-u ®éng vµ nhu cÇu vèn l-u ®éng + C¸c chØ tiªu trung gian tµi chÝnh trong b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh - Ph©n tÝch c¸c nhãm chØ tiªu ®Æc tr-ng tµi chÝnh doanh nghiÖp 1.3.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn ViÖc ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh còng nh- møc ®é tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh hay nh÷ng v-íng m¾c ph¸t sinh mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i. Th«ng qua xem xÐt tû träng cña tõng lo¹i nguån vèn trong tæng sè nguån vèn còng nh- xu h-íng biÕn ®éng cña chóng. NÕu nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng cao trong tæng nguån vèn th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî lµ cao. Ng-îc l¹i, nÕu nî ph¶i tr¶ chiÕm tû träng cao trong tæng sè nguån vèn th× kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ thÊp. TrÇn v¨n Toµn 14 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp §Ó thÊy râ tû träng cña t¨ng lo¹i nguån vèn trong tæng sè nguån vèn ta lËp b¶ng ph©n tÝch cã d¹ng sau: B¶ng 1.1: Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn ChØ tiªu è tiÒn Sè ®Çu n¨m Sè cuèi kú S S Tû träng è tiÒn (%) Cuèi kú so víi ®Çu n¨m Tû träng S è tiÒn (%) Tû träng (%) A: nî ph¶i tr¶ I. Nî ng¾n h¹n II. Nî dµi h¹n III. Nî kh¸c B. Nguån vèn CSH I. Nguån vèn, quü II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c Tæng céng 1.3.3. Ph©n tÝch t×nh h×nh diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn TrÇn v¨n Toµn 15 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Ph©n tÝch t×nh h×nh diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn lµ xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ sù thay ®æi c¸c chØ tiªu cuèi kú so víi ®Çu kú trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vÒ nguån vèn vµ c¸ch sö dông vèn cña doanh nghiÖp §Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn tr-íc tiªn, ng-êi ta tr×nh bµy BC§KT d-íi d¹ng b¶ng c©n ®èi b¸o c¸o( tr×nh bµy mét phÝa) tõ tµi s¶n ®Õn nguån vèn. Sau ®ã so s¸nh sè liÖu cuèi kú so víi ®Çu kú trong tõng chØ tiªu cña b¶ng c©n ®èi ®Ó x¸c ®Þnh t×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn trong doanh nghiÖp theo nguyªn t¾c: + Sö dông vèn lµ t¨ng tµi s¶n, gi¶m nguån vèn + Nguån vèn lµ gi¶m tµi s¶n, t¨ng nguån vèn + Nguån vèn vµ sö dông vèn ph¶i c©n ®èi víi nhau Cuèi cïng tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c chØ tiªu vÒ nguån vèn vµ sö dông vèn theo nh÷ng tr×nh tù nhÊt ®Þnh tuú theo môc tiªu ph©n tÝch vµ ph¶n ¸nh vµo b¶ng biÓu th-o mÉu sau: B¶ng 1.2: t×nh h×nh diÔn biÕn nguån vèn vµ sö dông vèn BiÓu 1.4 ChØ tiªu Sè tiÒn Tû träng 1. Sö dông vèn .......... Céng sö dông vèn 2. Nguån vèn .......... Céng nguån vèn TrÇn v¨n Toµn 16 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Néi dung ph©n tÝch nµy cho ta biÕt trong mét kú kinh doanh nguån vèn t¨ng( gi¶m) bao nhiªu? t×nh h×nh sö dông vèn nh- thÕ nµo?... 1.3.4. Vèn lu©n chuyÓn ( VLC ) vµ nhu cÇu vèn lu©n chuyÓn 1.3.4.1. Vèn lu©n chuyÓn: Vèn lu©n chuyÓn (VLC) lµ mét phÇn cña vèn dµi h¹n (VTX) dïng ®Ó tµi trî cho mét phÇn tµi s¶n l-u ®éng (TSL§). KÕt cÊu VLC phô thuéc vµo thêi kú ph©n tÝch . Theo th«ng lÖ, viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh th-êng ®-îc thùc hiÖn theo thêi kú tÝnh b»ng n¨m th× kÕt cÊu VLC lµ t-¬ng øng víi ®Þnh nghÜa ®· nªu. Nh- vËy, tÝnh tõ thêi ®iÓm ®¸nh gi¸, nÕu thêi kú ph©n tÝch lµ kho¶ng thêi gian T th× VLC chÝnh lµ phÇn nguån vèn cã thêi h¹n TV > T nh-ng kh«ng dïng ®Ó tµi trî cho TSC§. C¸ch x¸c ®Þnh vèn lu©n chuyÓn: VLC còng cã thÓ ®Þnh nghÜa theo hai c¸ch kh¸c cho phÐp x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña nã nh- sau: * TiÕp cËn tõ phÇn dµi h¹n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th× VLC lµ phÇn vèn dµi h¹n kh«ng dïng ®Ó tµi trî cho TSC§. TiÕp cËn nµy cho thÊy nguån gèc cña VLC. VLC = Nguån vèn dµi h¹n (VTX) – Tµi s¶n cè ®Þnh = Tµi s¶n l-u ®éng – Nî ng¾n h¹n * TiÕp cËn tõ phÇn ng¾n h¹n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th× VLC lµ gi¸ trÞ cña phÇn TSL§ kh«ng ®-îc tµi trî b»ng c¸c nguån ng¾n h¹n, qua ®ã thÓ hiÖn c¸ch thøc sö dông VLC. VLC = TSL§ - Nî ng¾n h¹n VLC lµ mét chØ tiªu rÊt quan träng cho viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cho biÕt hai ®iÒu cèt yÕu lµ: tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp cã ®-îc tµi trî mét c¸ch v÷ng ch¾c hay kh«ng? Doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh«ng . Thùc tÕ VLC cã thÓ nhËn gi¸ trÞ sau: TrÇn v¨n Toµn 17 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp VLC > 0: trong tr-êng hîp nµy thÓ hiÖn viÖc tµi trî c¸c nguån vèn lµ tèt. Toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc tµi trî tõ nguån vèn dµi h¹n nghÜa lµ mét c¸ch rÊt æn ®Þnh. §iÒu ®ã chøng tá doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt, cã thÓ trang tr¶i ®-îc c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n víi tµi s¶n quay vßng nhanh. VLC < 0: trong tr-êng hîp nµy thÓ hiÖn tµi s¶n cè ®Þnh lín h¬n nguån vèn dµi h¹n. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ®· dïng nguån vèn ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho ®Çu t- dµi h¹n. §iÒu nµy lµ kh¸ nguy hiÓm bëi khi hÕt h¹n vay th× ph¶i t×m ra nguån vèn kh¸c ®Ó thay thÕ. VLC lµ mét chØ tiªu cèt yÕu trong ph©n tÝch vµ qu¶n lý tµi chÝnh. Theo nguyªn t¾c VLC ph¶i d-¬ng, Ýt nhÊt b»ng 0. Nh- vËy lµ tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc h×nh thµnh mét c¸ch æn ®Þnh tõ c¸c nguån vèn dµi h¹n vµ tµi s¶n l-u ®éng lín h¬n hoÆc Ýt nhÊt b»ng nî ng¾n h¹n, b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. 1.3.4.2. Nhu cÇu vèn lu©n chuyÓn (NCVLC) Nhu cÇu vèn lu©n chuyÓn lµ l-îng vèn mµ doanh nghiÖp cÇn ®Ó tµi trî cho mét phÇn cña tµi s¶n l-u ®éng gåm hµng ho¸ tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu. C«ng thøc tÝnh nh- sau: NCVLC = (Tån kho + Ph¶i thu ) – Ph¶i tr¶ Trong thùc tÕ cã thÓ x¶y ra nh÷ng tr-êng hîp sau: NCVLC < 0 : tøc lµ kho¶n tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu nhá h¬n kho¶n ph¶i tr¶. ChÝnh v× vËy, c¸c nguån vèn ng¾n h¹n tõ bªn ngoµi d- thõa vµ bï ®¾p ®ñ cho c¸c sö dông ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kh«ng cÇn vèn ®Ó tµi trî cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. NCVLC ©m lµ mét t×nh tr¹ng rÊt tèt víi doanh nghiÖp, víi ý nghÜa lµ doanh nghiÖp ®-îc c¸c chñ nî ng¾n h¹n cung cÊp vèn cÇn thiÕt cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh NCVLC > 0: tøc lµ tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu lín h¬n nî ng¾n h¹n. Trong tr-êng hîp nµy, c¸c sö dông ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp lín h¬n c¸c nguån vèn ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp cã tõ bªn ngoµi. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i dïng nguån vèn dµi h¹n ®Ó tµi trî cho phÇn chªnh lÖch. §Ó gi¶m NCVLC biÖn ph¸p tÝch cùc nhÊt lµ gi¶i phãng tån kho vµ gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu. Tuy TrÇn v¨n Toµn 18 Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nhiªn khi xem xÐt ®Ó gi¶m NCVLC cÇn l-u ý ®Õn c¸c t¸c ®éng ng-îc chiÒu cña nã. VÝ dô nÕu gi¶m thêi gian tr¶ chËm cña kh¸ch mua hµng cã thÓ lµm gi¶m doanh sè b¸n vµ kh«ng ®¹t ®-îc môc tiªu ph¸t triÓn b¸n hµng cña doanh nghiÖp. 1.3.5. Ph©n tÝch tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ (tµi s¶n l-u ®éng) TSL§ l-u th«ng ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®-îc tiÕn hµnh b×nh th-êng. Qua mçi chu kú s¶n xuÊt, TSL§ tr¶i qua nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau. Tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSL§. NÕu hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cao th× tèc ®é lu©n chuyÓn t¨ng, nÕu hiÖu qu¶ sö dông TSL§ thÊp th× tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ gi¶m. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, TSL§ vËn ®éng kh«ng ngõng. §Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, cÇn ®Èy nhanh téc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§. Sè vßng Tæng sè doanh quay thu tuÇn = cña TSL§ TSL§ b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt, trong chu kú kinh doanh TSL§ quay ®-îc mÊy vßng. HiÖu qu¶ sö dông TSL§ t¨ng khi sè vßng quay cña TSL§ t¨ng vµ ng-îc l¹i, khi hÖ sè vßng quay cña TSL§ gi¶m, hiÖu qu¶ sö dông TSL§ gi¶m. Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn Thêi gian cña kú ph©n tÝch = sè vßng quay cña TSL§ trong kú Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn thÓ hiÖn sè thêi gian cÇn thiÕt ®Ó cho TSL§ quay ®-îc mét vßng. Thêi gian cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cña TSL§ cµng lín. HÖ sè ®¶m nhiÖm TrÇn v¨n Toµn = qu©n 19 TSL§ b×nh Tµi chÝnh c«ng 43A Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TSL§ Tæng doanh thu thuÇn HÖ sè ®¶m nhiÖm TSL§ cµng nhá chøng tá hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cµng cao, sè vèn tiÕt kiÖm ®-îc cµng nhiÒu. ChØ tiªu nµy còng cho biÕt ®Ó cã mét ®ång lu©n chuyÓn th× cÇn mÊy ®ång TSL§. Trong ®ã ta cã: Tæn Tæng doanh g Tæng thu + thuÇn tõ Tæng thu nhËp doa nh thu = thu thuÇn tõ ho¹t ®éng SXKD thuÇn ho¹t ®éng + nhËp kh¸c tµi chÝnh 1.3.6. C¸c chØ tiªu tµi chÝnh c¬ b¶n vµ ý nghÜa cña chóng C¸c hÖ sè tµi chÝnh ®-îc chia lµm 4 nhãm chÝnh, ®ã lµ: - C¸c hÖ sè vÒ cÊu tróc. - C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. - C¸c hÖ sè vÒ ho¹t ®éng. - C¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi. 1.3.6.1. C¸c hÖ sè vÒ cÊu tróc 1.3.6.1.1. C¸c hÖ sè cÊu tróc bªn tµi s¶n: §Ó ®¸nh gi¸ cÊu tróc tµi s¶n cña doanh nghiÖp ta cã c¸c hÖ sè sau:  Tû träng cña TSC§ h÷u h×nh T1 T1 = TSC§ h÷u h×nh (gi¸ trÞ cßn l¹i) Tæng tµi s¶n HÖ sè nµy phô thuéc ngµnh nghÒ kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã cho ta biÕt kh¶ n¨ng thu håi vèn cña doanh nghiÖp nhanh hay chËm nªn ®-îc xem lµ chØ sè ®¸nh gi¸ “®é ú” cña doanh nghiÖp.  Tû träng cña c¸c kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh dµi h¹n T2 T2 = TrÇn v¨n Toµn §Çu t- tµi chÝnh dµi h¹n Tæng tµi s¶n 20 Tµi chÝnh c«ng 43A