Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi chÝnh s¸ch më cöa cña ®¶ng vµ nhµ
n-íc, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ph¸t triÓn ®¸ng kinh ng¹c kh«ng
chØ víi ng-êi d©n ViÖt Nam mµ cßn víi b¹n bÌ quèc tÕ. Sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc ®· lµm cho ®êi sèng cña ng-êi d©n ®-îc t¨ng nªn.§Ó
cã ®-îc ®iÒu ®ã cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng nãi
chung vµ ho¹t ®éng gia c«ng quèc tÕ nãi riªng.
ViÖt Nam lµ mét ®Êt n-íc cã nguån tµi nguyªn rÊt phong phó vµ ®a
d¹ng, trong c¸c nguån tµi nguyªn ®ã th× víi nguån lao ®éng råi dµo vµ tr×nh
®é cao vÉn ch-a ®-îc khai th¸c triÖt ®Ó. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay,nÒn kinh
tÕ vÉn cßn khã kh¨n ,thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ, mét sè mÆt hµng cña ViÖt
Nam cã uy tÝn trªn th-¬ng tr-êng quèc tÕ vÉn cßn h¹n chÕ th× viÖc ®Èy
m¹nh ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu ®Ó khai th¸c hÕt lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt
n-íc lµ rÊt cÇn thiÕt. §©y lµ lý do ®Ó Em chän ®Ò tµi:
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu
hµng may mÆc t¹i c«ng ty may ChiÕnTh¾ng.
Môc ®Ých nghiªn cøu chñ yÕu cña t«i lµ dùa vµo sù ph©n tÝch thùc tr¹ng
ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu cña c«ng ty may ChiÕn Th¾ng ®Ó ®-a ra mét
sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu hµng may mÆc
cña c«ng ty. Trong ®Ò tµi nµy ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu lµ dïng
ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng dùa vµo sè liÖu thùc tÕ cña c«ng ty ®Ó
ph©n tÝch.KÕt cÊu cña ®Ò tµi bao gåm:
Ch-¬ng I: Gia c«ng xuÊt khÈu vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ
quèc d©n
§-a ra nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt vÒ c¬ së lý thuyÕt cña ho¹t ®éng gia
c«ng xuÊt khÈu nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn nã.
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu hµng may mÆc
t¹i c«ng ty may ChiÕn Th¾ng.
1
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Tãm t¾t qu¸ tr×nh h×nh thµnh, nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc cña c«ng ty vµ
ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu cña c«ng ty trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y.
Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p chÝnh nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng gia
c«ng xuÊt khÈu hµng may mÆc t¹i c«ng ty may ChiÕn Th¾ng.
§-a ra nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp nh»m thóc ®Èy h¬n n÷a ho¹t ®éng gia
c«ng xuÊt khÈu t¹i c«ng ty may ChiÕn Th¾ng
V× tr×nh ®é cã h¹n vµ thêi gian thùc tÕ t¹i c«ng ty kh«ng nhiÒu nªn
nh÷ng gi¶i ph¸p ®-a ra kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt ®-îc nh÷ng vÊn ®Ò ®ang cßn
tån t¹i trong ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu hµng may mÆc cña c«ng ty. Em
xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
2
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch-¬ng I:
c¬ së lý luËn vÒ gia c«ng xuÊt khÈu
I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß cña gia c«ng xuÊt khÈu.
1.Kh¸i niÖm .
Gia c«ng quèc tÕ lµ mét ph-¬ng thøc kh¸ phæ biÕn trong bu«n b¸n
ngo¹i th-¬ng cña nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi. Gia c«ng quèc tÕ cã thÓ ®-îc
quan niÖm theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh-ng theo c¸ch hiÓu chung nhÊt th×
gia c«ng quèc tÕ lµ ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i trong ®ã mét bªn(gäi
lµ bªn nhËn gia c«ng ) nhËp khÈu nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña
mét bªn kh¸c (gäi lµ bªn ®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ biÕn thµnh ra thµnh phÈm,
giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn thï lao(gäi lµ phÝ gia c«ng). Nh- vËy
trong ho¹t ®éng gia c«ng quèc tÕ, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu g¾n liÒn víi
ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
Nh- vËy, gia c«ng quèc tÕ lµ sù c¶i tiÕn ®Æc biÖt c¸c thuéc tÝnh riªng
cña ®èi t-îng lao ®éng (nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm ) ®-îc tiÕn hµnh
mét c¸ch s¸ng t¹o vµ cã ý thøc nh»m t¹o cho s¶n phÈm mét gi¸ trÞ sö dông
nµo ®ã. Bªn ®Æt gia c«ng cã thÓ giao toµn bé nguyªn vËt liÖu hoÆc chØ
nguyªn vËt liÖu chÝnh hoÆc b¸n thµnh phÈm cã khi gåm c¶ m¸y mãc thiÕt
bÞ, chuyªn gia cho bªn nhËn gia c«ng. Trong tr-êng hîp kh«ng giao nhËn
nguyªn vËt liÖu chÝnh th× bªn ®Æt gia c«ng cã thÓ chØ ®Þnh cho bªn kia mua
nguyªn vËt liÖu ë mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã víi gi¸ c¶ ®-îc Ên ®Þnh tõ tr-íc hoÆc
thanh to¸n thùc tÕ trªn ho¸ ®¬n. Cßn bªn nhËn gia c«ng cã nghÜa vô tiÕp
nhËn hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sau ®ã tiÕn hµnh gia c«ng, s¶n xuÊt theo
®óng yªu cÇu cña bªn ®Æt gia c«ng c¶ vÒ sè l-îng chñng lo¹i, mÉu m·, thêi
gian. Sau khi hoµn thµnh qu¸ tr×nh gia c«ng th× giao l¹i thµnh phÈm cho bªn
®Æt gia c«ng vµ nhËn mét kho¶n phÝ gia c«ng theo tho¶ thuËn tõ tr-íc. Khi
ho¹t ®éng gia c«ng v-ît ra khái biªn giíi quèc gia gäi lµ gia c«ng quèc tÕ.
C¸c yÕu tè s¶n xuÊt cã thÓ ®-a vµo th«ng qua nhËp khÈu ®Ó phôc vô qu¸
tr×nh gia c«ng. Hµng ho¸ s¶n xuÊt ra kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng trong n-íc
mµ ®Ó xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ chªnh lÖch gi¸ phô liÖu cung cÊp tiÒn c«ng vµ
3
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
chi phÝ kh¸c ®em l¹i. Thùc chÊt gia c«ng xuÊt khÈu lµ h×nh thøc xuÊt khÈu
lao ®éng nh-ng lµ lao ®éng d-íi d¹ng sö dông thÓ hiÖn trong hµng ho¸ chø
kh«ng ph¶i xuÊt khÈu nh©n c«ng ra n-íc ngoµi.
2. §Æc ®iÓm .
Trong gia c«ng quèc tÕ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu g¾n liÒn víi ho¹t
®éng s¶n xuÊt.
Mèi quan hÖ gi÷a bªn ®Æt gia c«ng víi bªn nhËn gia c«ng ®-îc x¸c
®Þnh trong hîp ®ång gia c«ng. Trong quan hÖ hîp ®ång gia c«ng, bªn nhËn
gia c«ng chÞu mäi chi phÝ vµ rñi ro cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gia c«ng.
Trong quan hÖ gia c«ng bªn nhËn gia c«ng sÏ thu ®-îc mét kho¶n tiÒn
gäi lµ phÝ gia c«ng cßn bªn ®Æt gia c«ng sÏ mua l¹i toµn bé thµnh phÈm
®-îc s¶n xuÊt ra trong qu¸ tr×nh gia c«ng.
Trong hîp ®ång gia c«ng ng-êi ta qui cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn th-¬ng m¹i
nh- vÒ thµnh phÈm, vÒ nguyªn liÖu, vÒ gi¸ c¶ gia c«ng, vÒ nghiÖm thu, vÒ
thanh to¸n, vÒ viÖc giao hµng.
VÒ thùc chÊt, gia c«ng quèc tÕ lµ mét h×nh thøc xuÊt khÈu lao ®éng
nh-ng lµ lao ®éng ®-îc sö dông, ®-îc thÓ hiÖn trong hµng ho¸ chø kh«ng
ph¶i lµ xuÊt khÈu lao ®éng trùc tiÕp.
3. Vai trß.
Ngµy nay gia c«ng quèc tÕ kh¸ phæ biÕn trong bu«n b¸n ngo¹i
th-¬ng cña nhiÒu n-íc. §èi víi bªn ®Æt gia c«ng, ph-¬ng thøc nµy gióp hä
lîi dông ®-îc gi¸ rÎ vÒ nguyªn liÖu phô vµ nh©n c«ng cña n-íc nhËn gia
c«ng.§èi víi bªn nhËn gia c«ng,ph-¬ng thøc nµy gióp hä gi¶i quyÕt c«ng
¨n viÖc lµm cho nh©n d©n lao ®éng trong n-íc hoÆc nhËn ®-îc thiÕt bÞ hay
c«ng nghÖ míi vÒ cho n-íc m×nh, nh»m x©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp d©n
téc. NhiÒu n-íc ®ang ph¸t triÓn ®· nhê vËn dông ph-¬ng thøc gia c«ng
quèc tÕ mµ cã ®-îc mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, ch¼ng h¹n nh- Hµn
Quèc,Th¸i Lan, Xingapo….
3.1. §èi víi n-íc ®Æt gia c«ng :
- khai th¸c ®-îc nguån tµi nguyªn vµ lao ®éngtõ c¸c n-íc nhËn gia
c«ng .
- cã c¬ héi chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó kiÕm lêi.
4
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
3.2. §èi víi n-íc nhËn gia c«ng :
- Gãp phÇn tõng b-íc tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc
tÕ, khai th¸c cã hiÖu qu¶ lîi thÕ so s¸nh. Th«ng qua ph-¬ng thøc gia
c«ng quèc tÕ mµ c¸c n-íc kÐm ph¸t triÓn víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt h¹n
chÕ cã c¬ héi tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, khai th¸c
®-îc nguån tµi nguyªn ®Æc biÖt lµ gi¶i quyÕt ®-îc vÊn ®Ò viÖc lµm
cho x· héi. §Æc gia c«ng quèc tÕ kh«ng nh÷ng cho phÐp chuyªn m«n
ho¸ víi tõng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh mµ chuyªn m«n ho¸ trong tõng c«ng
®o¹n, tõng chi tiÕt s¶n phÈm.
- T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tõng b-íc thiÕt lËp nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i vµ quèc
tÕ ho¸:
1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu c«ng nghhiÖp theo h-íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn
®¹i ho¸.
2. N©ng cao tay nghÒ ng-êi lao ®éng vµ t¹o dùng ®éi nguz qu¶n lý cã
kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm trong viÖc tham gia kinh doanh trªn thÞ
tr-êng quèc tÕ vµ qu¶n lý nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i.
3. Gãp phÇn t¹o nguån tÝch luü víi khèi l-îng lín.
4. TiÕp thu nh÷ng c«ng nghÖ qu¶n lý vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i
th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ.
§èi víi ViÖt Nam nhê vËn dông ®-îc ph-¬ng thøc nµy ®· khai th¸c
®-îc mÆt lîi thÕ rÊt lín vÒ lao ®éng vµ ®· thu hót ®-îc thiÕt bÞ kü thuËt,
c«ng nghÖ tiªn tiÕn phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
n-íc vµ gi¶i quyÕt ®-îc c«ng ¨n viÖc lµm c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n. N©ng cao
tay nghÒ vµ kiÕn thøc cho ng-êi lao ®éng. TiÕp cËn vµ häc hái c¸c kiÓu
qu¶n lý míi, më réng thÞ tr-êng tiªu thô, t¨ng c-êng c¸c mèi quan hÖ kinh
tÕ ®èi ngo¹i víi c¸c n-íc, gãp phÇn thóc ®Èy nhanh c«ng viÖc c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
II. C¸c h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu.
5
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Cã nhiÒu tiªu thøc ®Ó ph©n lo¹i gia c«ng quèc tÕ nh- ph©n lo¹i theo
quyÒn së h÷u nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh gia c«ng, ph©n lo¹i theo gi¸ c¶
gia c«ng hoÆc ph©n lo¹i theo c«ng ®o¹n s¶n xuÊt.
1.XÐt vÒ quyÒn së h÷u nguyªn liÖu.
1. 1 Ph-¬ng thøc nhËn nguyªn vËt liÖu, giao thµnh phÈm
§©y lµ ph-¬ng thøc s¬ khai cña ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu. Trong
ph-¬ng thøc nµy, bªn ®Æt gia c«ng giao cho bªn nhËn gia c«ng nguyªn vËt
liÖu, cã khi c¶ c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc kü thuËt phôc vô cho qu¸ tr×nh gia
c«ng. Bªn nhËn gia c«ng tiÕn hµnh s¶n xuÊt gia c«ng theo yªu cÇu vµ giao
thµnh phÈm, nhËn phÝ gia c«ng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gia c«ng, kh«ng
cã sù chuyÓn ®æi quyÒn së h÷u vÒ nguyªn vËt liÖu. Tøc lµ bªn ®Æt gia c«ng
vÉn cã quyÒn së h÷u vÒ nguyªn vËt liÖu cña m×nh.
ë n-íc ta, hÇu hÕt lµ ®ang ¸p dông ph-¬ng thøc nµy. Do tr×nh ®é kü
thuËt m¸y mãc trang thiÕt bÞ cña ta cßn l¹c hËu, ch-a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cung
cÊp nguyªn vËt liÖu, thiÕt kÕ mÉu m·... nªn viÖc phô thuéc vµo n-íc ngoµi
lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái trong nh÷ng b-íc ®i ®Çu tiªn cña gia c«ng xuÊt
khÈu. Ph-¬ng thøc nµy cã kiÓu d¹ng mét vµi ®iÓm trong thùc tÕ. §ã lµ bªn
®Æt gia c«ng cã thÓ chØ giao mét phÇn nguyªn liÖu cßn l¹i hä giao cho phÝa
nhËn gia c«ng tù ®Æt mua t¹i c¸c nhµ cung cÊp mµ hä ®· chØ ®Þnh s½n trong
hîp ®ång.
1.2 Ph-¬ng thøc mua ®øt, b¸n ®o¹n.
§©y lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cña ph-¬ng thøc gia c«ng xuÊt khÈu nhËn
nguyªn liÖu vµ giao thµnh phÈm.
ë ph-¬ng thøc nµy, bªn ®Æt gia c«ng dùa trªn hîp ®ång mua b¸n, b¸n
®øt nguyªn vËt liÖu cho bªn nhËn gia c«ng víi ®iÒu kiÖn sau khi s¶n xuÊt
bªn nhËn gia c«ng ph¶i b¸n l¹i toµn bé s¶n phÈm cho bªn ®Æt gia c«ng. NhvËy, ë ph-¬ng thøc nµy cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ nguyªn vËt liÖu
tõ phÝa ®Æt gia c«ng sang phÝa nhËn gia c«ng. Sù chuyÓn ®æi nµy lµm t¨ng
quyÒn chñ ®éng cho phÝa nhËn gia c«ng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ®Þnh gi¸
s¶n phÈm gia c«ng. Ngoµi ra, viÖc tù cung cÊp mét phÇn nguyªn liÖu phô
6
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
cña bªn nhËn gia c«ng ®· lµm t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong hµng ho¸ xuÊt
khÈu, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng gia c«ng.
1.3 Ph-¬ng thøc kÕt hîp.
§©y lµ ph-¬ng thøc ph¸t triÓn cao nhÊt cña ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu
®-îc ¸p dông khi tr×nh ®é kü thuËt, thiÕt kÕ mÉu m· cña ta ®· ph¸t triÓn
cao. Khi ®ã bªn ®Æt gia c«ng chØ giao mÉu m· vµ c¸c th«ng sè kü thuËt cña
s¶n phÈm. Cßn bªn nhËn gia c«ng tù lo nguyªn vËt liÖu, tù tæ chøc qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt gia c«ng theo yªu cÇu cña bªn ®Æt gia c«ng. Trong ph-¬ng thøc
nµy, bªn nhËn gia c«ng hÇu nh- chñ ®éng hoµn toµn trong qu¸ tr×nh gia
c«ng s¶n phÈm, ph¸t huy ®-îc lîi thÕ vÒ nh©n c«ng còng nh- c«ng nghÖ
s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu trong n-íc. Ph-¬ng thøc nµy lµ tiÒn ®Ò cho c«ng
nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ph¸t triÓn.
2. XÐt vÒ mÆt gi¸ c¶ gia c«ng.
2.1 Hîp ®ång thùc thi thùc thanh.
Trong ph-¬ng thøc nµy ng-êi ta qui ®Þnh bªn nhËn gia c«ng thanh to¸n
víi bªn ®Æt gia c«ng toµn bé nh÷ng chi phÝ thùc tÕ cña m×nh céng víi tiÒn
thï lao gia c«ng. §©y lµ ph-¬ng thøc gia c«ng mµ ng-êi nhËn gia c«ng
®-îc quyÒn chñ ®éng trong viÖc t×m c¸c nhµ cung cÊp nguyªn phô liÖu cho
m×nh.
2.2. Hîp ®ång kho¸n.
Trong ph-¬ng thøc nµy, ng-êi ta x¸c ®Þnh mét gi¸ ®Þnh møc cho mçi
s¶n phÈm, bao gåm chi phÝ ®Þnh møc vµ thï lao ®Þnh møc. Dï chi phÝ thùc
tÕ cña bªn nhËn gia c«ng lµ bao nhiªu ®i n÷a, hai bªn vÉn thanh to¸n víi
nhau theo gi¸ ®Þnh møc ®ã. §©y lµ ph-¬ng thøc gia c«ng mµ bªn nhËn ph¶i
tÝnh to¸n mét c¸ch chi tiÕt c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vÒ nguyªn phô liÖu nÕu
kh«ng sÏ dÉn ®Õn thua thiÖt.
3.XÐt vÒ sè bªn tham gia quan hÖ gia c«ng.
3.1 Gia c«ng hai bªn .
7
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Trong ph-¬ng thøc nµy, ho¹t ®éng gia c«ng chØ bao gåm bªn ®¹t gia
c«ng vµ bªn nhËn gia c«ng. Mäi c«ng viÖc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt
®Òu do mét nhËn gia c«ng lµm cßn bªn ®Æt gia c«ng cã nghÜa vô thanh to¸n
toµn bé phÝ gia c«ng cho bªn nhËn gia c«ng.
3.2 Gia c«ng nhiÒu bªn.
Ph-¬ng thøc nµy cßn gäi lµ gia c«ng chuyÓn tiÕp, trong ®ã bªn nhËn
gia c«ng lµ mét sè doanh nghiÖp mµ s¶n phÈm gia c«ng cña ®¬n vÞ tr-íc lµ
®èi t-îng gia c«ng cña ®¬n vÞ sau, cßn bªn ®Æt gia c«ng vÉn chØ lµ mét.
Ph-¬ng thøc nµy chØ thÝch hîp víi tr-êng hîp gia c«ng mµ s¶n phÈm gia
c«ng ph¶i s¶n xuÊt qua nhiÒu c«ng ®o¹n. §©y lµ ph-¬ng thøc gia c«ng
t-¬ng ®èi phøc t¹p mµ c¸c bªn nhËn gia c«ng cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt
chÏ víi nhau th× míi b¶o ®¶m ®-îc tiÕn ®é mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn trong
hîp ®ång gia c«ng.
III. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt
khÈu.
1. Nhãm nh©n tè kh¸ch quan.
1.1 Xu h-íng toµn cÇu ho¸ vµ tù do ho¸ th-¬ng m¹i.
HiÖn nay xu h-íng toµn cÇu ho¸ vµ tù do ho¸ th-¬ng m¹i nhiÒu nhµ
kinh tÕ trªn thÕ giíi xem lµ mét xu h-íng ph¸t triÓn kh¸ch quan tÊt yÕu cña
nÒn kinh tÕ khu vùc thÕ giíi.Xu h-íng nµy t¹o ra sù th©m nhËp thÞ tr-êng
thuËn lîi h¬n cho c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn.Sù nh¹y bÐn cña c¸c chÝnh phñ
vµ søc m¹nh cña c¸c quy t¾c song ph-¬ng cã t¸c dông chÕ ngù kh¶ n¨ng
quay trë l¹i cña c¸c biÖn ph¸p bu«n b¸n nghiªm ngÆt. H¬n n÷a, sù ho¹t
®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ th-¬ng m¹i khu vùc,thÕ giíi nh- AFTA,WTO.
. Cã vai trß nh- mét xung lùc thóc ®Èy cho hÖ thèng tù do ho¸ th-¬ng m¹i
bao gåm c¶ viÖc thùc hiÖn vßng ®µm ph¸n URUGUAY vµ viÖc ®-a vµo c¸c
hiÖp ®Þnh míi.§èi víi hµng dÖt, may. Sù “ liªn kÕt” s¶n phÈm theo hiÖp ®Þnh
vÒ hµng dÖt may mÆc (ATC) vÉn tiÕp tôc víi viÖc gi¶m kh¸ nhiÒu biÖn ph¸p
b¶o vÖ chuyÓn tiÕp.
8
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
MÆt kh¸c, sù t¨ng tr-ëng Ngo¹i Th-¬ng nhanh cña c¸c n-íc ®ang
ph¸t triÓn trong vµi thËp kû qua trong khi thÞ tr-êng ®· cã dÊu hiÖu b·o hoµ
®ang t¨ng møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c n-íc xuÊt khÈu cã c¬ cÊu xuÊt khÈu
gièng nhau.
Cã mét sè nguyªn nh©n chÝnh lµm suy gi¶m xuÊt khÈu vµ còng lµ yÕu
tè lµm sù c¹nh tranh trë lªn s©u s¾c h¬n,®ã lµ:
Sù suy gi¶m t¨ng tr-ëng xuÊt khÈu gÇn ®©y do sù héi tô bÊt th-êng
cña nh÷ng yÕu tè tiªu cùc cã tÝnh chu kú trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ c¶
trong nÒn kinh tÕ khu vùc nh-: Sù suy gi¶m nhu cÇu nhËp khÈu do sù gi¶m
sót t¨ng tr-ëng ë NhËt,T©y ©u vµ Mü. Sù lªn gi¸ cña tû gi¸ thùc ë mét sè
n-íc §«ng ¸ lµm gi¶m xuÊt khÈu ë khu vùc nµy.. .
§èi t-îng c¹nh tranh thay ®æi do chuyÓn dÞch c¬ cÊu xuÊt khÈu:c¸c
n-íc Ch©u ¸ cã xu h-íng c¹nh tranh m¹nh víi nhau h¬n lµ c¸c ®èi thñ
xuÊt khÈu trªn thÕ giíi do tÝnh t-¬ng ®ång ngµy cµng cao trong c¬ cÊu mÆt
hµng xuÊt khÈu. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh dùa vµo møc chi phÝ thÊp h¬n nhê
xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã tû lÖ lao ®éng cao nh- gia c«ng xuÊt khÈu may
mÆc ®ang chÞu søc Ðp lín do sù tham gia nhanh cña Trung quèc vµo thÞ
tr-êng thÕ giíi.
1.2. Nh©n tè ph¸p luËt.
HÖ thèng ph¸p luËt ®iÒu chØnh quan hÖ gia c«ng quèc tÕ bao gåm hÖ
thèng luËt th-¬ng m¹i quèc gia, luËt quèc tÕ vµ c¸c tËp qu¸n th-¬ng m¹i
quèc tÕ. HÖ thèng ph¸p luËt cña mét quèc gia cã t¸c dông khuyÕn khÝch
hoÆc h¹n chÕ c«ng t¸c xuÊt khÈu th«ng qua luËt thuÕ, c¸c møc thuÕ cô thÓ,
quy ®Þnh vÒ ph©n bæ h¹n ng¹ch, c¸c thñ tôc h¶i quan…
1.3. Nh©n tè vÒ c«ng nghÖ.
HiÖn nay khoa häc c«ng nghÖ trong c¸c lÜnh vùc cña ngµnh kinh tÕ
rÊt ®-îc chó träng bëi c¸c lîi Ých mµ nã mang l¹i. YÕu tè c«ng nghÖ cã t¸c
®éng lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xuÊt khÈu. Nhê sù ph¸t triÓn cña hÖ
thèng b-u chÝnh viÔn th«ng c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th-¬ng cã thÓ ®µm
tho¹i trùc tiÕp víi kh¸ch hµng qua telex, fax, telephone, internet…thu hÑp
9
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
kho¶ng c¸ch vÒ kh«ng gian vµ thêi gian ®Ó gi¶m bít chi phÝ. H¬n n÷a c¸c
doanh nghiÖp cã thÓ n¾m v÷ng c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr-êng n-íc ngoµi b»ng
c¸c ph-¬ng tiÖn truyÒn th«ng hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh ®ã, yÕu tè c«ng nghÖ cßn
t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gia c«ng chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, khoa
häc c«ng nghÖ cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c lÜnh vùc nh- vËn t¶i, dÞch vô ng©n
hµng…®ã còng lµ yÕu tè t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c xuÊt khÈu.
1.4. C¸c nh©n tè kh¸c.
Gi¸ c¶: vÊn ®Ò gi¸ c¶ hµng hãa trong c¬ chÕ thÞ tr-êng rÊt phøc t¹p v×
mçi thÞ tr-êng cã mét møc gi¸ kh¸c nhau víi cïng mét lo¹i hµng hãa.
Do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph¸n ®o¸n ®Ó lùa chän c¸c mÆt hµng
xuÊt khÈu sao cho phï hîp víi thÞ tr-êng vÒ gi¸ c¶ vµ së thÝch.
DÞch vô : th-¬ng m¹i rÊt cÇn thiÕt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt
hµng hãa ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó. DÞch vô xuÊt hiÖn ë mäi
giai ®o¹n cña ho¹t ®éng b¸n hµng. Nã hç trî tr-íc, trong vµ sau b¸n
hµng. DÞch vô tr-íc khi b¸n hµng nh»m chuÈn bÞ cho thÞ tr-êng tiªu thô,
khuÕch tr-¬ng, thu hót sù chó ý cña kh¸ch hµng. DÞch vô trong qu¸
tr×nh b¸n hµng nh»m t¹o dùng niÒm tin cho kh¸ch hµng. Cßn trong dÞch
vô sau khi b¸n hµng nh»m t¸i t¹o l¹i nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Ngµy nay
c¸c dÞch vô th-¬ng m¹i rÊt quan träng nã thóc ®Èy qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
cña c«ng t¸c xuÊt khÈu, c¸c dÞch vô th-¬ng m¹i quan träng nh- dÞch vô
vËn t¶i, dÞch vô b-u chÝnh viÔn th«ng, dÞch vô tµi chÝnh tÝn dông…
2. Nh÷ng nh©n tè chñ quan.
2.1.Chñ tr-¬ng ,chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam.
Lµ mét n-íc ®i sau, chóng ta cã ®iÒu kiÖn häc hái vµ rót ra kinh
nghiÖm tõ mét sè n-íc ®i tr-íc trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt n-íc. Mét trong nh÷ng biÓu hiÖn ®ã lµ viÖc thay thÕ chÝnh s¸ch thay
thÕ nhËp khÈu b»ng viÖc h-íng vµo xuÊt khÈu, néi dung cña chÝnh s¸ch nµy
bao gåm:
Héi nhËp nh»m më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu qua viÖc tham gia c¸c
tæ chøc kinh tÕ, th-¬ng m¹i ®a biªn, më réng quan hÖ th-¬ng m¹i song biªn
10
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong n-íc cã c¬ héi tham gia vµo
ho¹t ®éng Ngo¹i Th-¬ng .
T¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng ho¸ cña ViÖt nam t¹i thÞ
tr-êng n-íc ngoµi b»ng c¸c biÖn ph¸p nh-:t¨ng chÊt l-îng hµng ho¸ vµ gi¸
trÞ gia t¨ng trong s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh nh- chi phÝ c¶ng, vËn
t¶i, bèc rì, chi phÝ hµnh chÝnh, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh nh»m
gi¶m c¸c chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. . .
C¶i tiÕn c¸c thñ tôc h¶i quan vµ hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh h¶i quan nh»m
n©ng cao tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé h¶i quan ®ång ®Òu t¹i c¸c n¬i ®Ó hiÓu vµ
¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp khÈu, biÓu thuÕ thèng nhÊt, ®Çu t- thiÕt
bÞ hiÖn ®¹i ®Ó viÖc lµm thñ tôc vµ kiÓm ho¸ ®-îc nhanh chãng. Gi¶m chi
phÝ chê tµu,bÕn b·i. .v.v
ViÖc thùc thi chÝnh s¸ch nµy ®· vµ sÏ tiÕp tôc t¹o nhiÒu thuËn lîi cho
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu nãi chung vµ c«ng ty nãi
riªng,®Æc biÖt lµ trong kh©u giao nhËn nguyªn phô liÖu vµ thµnh phÈm vèn
mang tÝnh th-êng xuyªn vµ nhá lÎ.ViÖc miÔn thuÕ VAT cho nguyªn phô
liÖu vµ m¸y mãc phôc vô cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu lµm cho c¸c doanh
nghiÖp h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm,n©ng cao søc c¹nh tranh cho hµng ho¸ t¹i thÞ
tr-êng n-íc ngoµi.
2.2. Nh©n tè vÒ con ng-êi.
VÊn ®Ò vÒ con ng-êi trong ho¹t ®éng kinh doanh lµ rÊt quan träng. VÒ
ph-¬ng ph¸p tæ chøc con ng-êi th× l·nh ®¹o qu¶n lý cÇn cã nh÷ng biÖn
ph¸p kû luËt khen th-ëng râ rµng ®Ó gi÷ v÷ng kû c-¬ng, ng¨n chÆn kÞp thêi
nh÷ng khuynh h-íng xÊu. L·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n båi d-ìng
®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho tõng
c¸n bé c«ng nh©n viªn cña m×nh, tuyÓn dông, bè trÝ sö dông vµ ®µo th¶i
ng-êi lao ®éng cã hiÖu qu¶.
§µo t¹o chuyªn m«n vµ n¨ng lùc c«ng t¸c lµ vÊn ®Ò quan träng trong
ho¹t ®éng kinh doanh. Trong c«ng t¸c xuÊt khÈu tõ kh©u t×m hiÓu thÞ
tr-êng, kh¸ch hµng ®Õn ký hîp ®ång xuÊt khÈu ®ßi hái c¸n bé ph¶i n¾m
11
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
v÷ng chuyªn m«n vµ hÕt søc n¨ng ®éng. §©y lµ yÕu tè quan träng nhÊt ®Ó
®¶m b¶o sù thµng c«ng cña kinh doanh, ®Ó t¹o ra hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Mçi ph-¬ng ph¸p qu¶n lý ®Òu cã -u vµ nh-îc ®iÓm. §Ó ph¸t huy -u
®iÓm, h¹n chÕ nh-îc ®iÓm cÇn nghiªn cøu vËn dông c¸c ph-¬ng ph¸p vµ kü
thuËt trong quÈn trÞ kinh doanh quèc tÕ.
2.3. N¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
N¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh quy m«
s¶n xuÊt gia c«ng vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr-êng. N¨ng lùc s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn ë quy m« vèn, m¸y mãc thiÕt
bÞ, chÊt l-îng ®éi ngò c«ng nh©n vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Ngµy nay, khi muèn th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr-êng lín th× c¸c doanh nghiÖp
ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®-îc c¸c ®¬n ®Æt hµng lín vµ cã thêi gian giao
hµng nhanh.
2.4. Nh©n tè marketing.
Nh©n tè marketing ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn triÓn väng ph¸t triÓn vµ
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµm hµng gia c«ng. C¸c nh©n tè
marketing bao gåm kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin thÞ tr-êng, m¹ng l-íi b¸n
hµng vµ c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o khuÕch tr-¬ng cña doanh nghiÖp.
IV. Tæ chøc gia c«ng hµng xuÊt khÈu.
1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng.
§èi víi ®¬n vÞ kinh doanh quèc tÕ, viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng cã ý
nghÜa rÊt quan träng. Trong viÖc nghiªn cøu ®ã, nh÷ng néi dung mµ c«ng ty
cÇn tËp trung n¾m v÷ng lµ: §iÒu kiÖn chÝnh trÞ, th-¬ng m¹i nãi chung, luËt
ph¸p vµ chÝnh s¸ch bu«n b¸n, ®iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông, ®iÒu kiÖn vËn
t¶i vµ gi¸ c-íc trªn thÞ tr-êng ®ã; nhu cÇu vÒ hµng ho¸ bao gåm thÞ hiÕu vµ
khèi l-îng cÇu; t×nh h×nh cung ë thÞ tr-êng ®ã nh- c¸c h·ng cung cÊp, t×nh
h×nh c¹nh tranh…
Riªng ®èi víi gia c«ng xuÊt khÈu hµng may mÆc th× c«ng ty cÇn
nghiªn cøu ®ã lµ thÞ tr-êng h¹n ng¹ch hay phi h¹n ng¹ch. NÕu lµ thÞ tr-êng
12
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
h¹n ng¹ch ph¶i ®Ö ®¬n lªn bé th-¬ng m¹i xin h¹n ng¹ch hay t×m ®¬n vÞ
trong n-íc ®-îc bé cÊp h¹n ng¹ch ®Ó tiÕn hµnh uû th¸c gia c«ng.
§Æc thï cña gia c«ng hµng may mÆc lµ thùc hiÖn hîp ®ång kÐo dµi do
vËy nghiªn cøu ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, th-¬ng m¹i ph¶i cã dù ®o¸n tr-íc dùa
trªn c¬ së thùc tÕ. NÕu ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ ë n-íc ®ã kh«ng æn ®Þnh th× cã
thÓ kh«ng thu ®-îc phÝ gia c«ng hay hîp ®ång bÞ huû bá bÊt kú lóc nµo.
Mçi n-íc ®Òu cã chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i ¸p dông cho tõng quèc gia vÝ
dô: Mü x©y dùng nªn ba lo¹i chÝnh s¸ch ¸p dông cho ba lo¹i n-íc kh¸c
nhau trªn quan hÖ cña n-íc dã víi n-íc Mü. Bëi vËy, viÖc nghiªn cøu chÝnh
s¸ch bu«n b¸n còng nh- hÖ thèng ph¸p luËt cña mçi thÞ tr-êng lµ rÊt quan
träng. Nã kh«ng nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu nãi riªng. Ch¼ng
h¹n luËt ph¸p cña Mü quy ®Þnh hµng may mÆc cña ViÖt Nam nÕu s¶n xuÊt
b»ng nguyªn liÖu ngo¹i nhËp th× ph¶i chÞu møc thuÕ lµ 90%. Do nghiªn cøu
kü chÝnh s¸ch nµy nªn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quyÕt ®Þnh chiÕn l-îc
t×m mäi c¸ch nhËp nguyªn liÖu tõ c¸c n-íc ASEAN gia c«ng xuÊt khÈu vµo
thÞ tr-êng nµy, nguyªn liÖu nhËp khÈu tõ c¸c n-íc kh¸c th× h¹n chÕ xuÊt
khÈu sang thÞ tr-êng nµy bëi thuÕ suÊt lµ 90% sÏ gi¶m rÊt nhiÒu yÕu tè c¹nh
tranh ®Æc biÖt lµ gi¸ c¶. Mét vÊn ®Ò kh¸c t¸c ®éng ®Õn gia c«ng xuÊt khÈu
mµ c«ng ty cÇn quan t©m nghiªn cøu lµ : c¸c tËp qu¸n liªn quan ®Õn lÜnh
vùc giao nhËn, thñ tôc t¹i mçi c¶ng giao hµng vµ kiÓm tra hµng ho¸ lóc
nhËp hµng.
Sau khi nghiªn cøu chÝnh s¸ch bu«n b¸n vµ hÖ thèng ph¸p luËt th×
c«ng ty th-êng nghiªn cøu dù to¸n phÝ gia c«ng, ®iÒu kiÖn tiÒn tÖ tÝn dông ë
thÞ tr-êng ®ã ra sao. Th-êng th× c¸c c«ng ty thanh to¸n víi nhau b»ng mét
®ång tiÒn m¹nh cã gi¸ trÞ trao ®æi quèc tÕ.
*
T×m kiÕm b¹n hµng
Môc ®Ých lµ t×m ®-îc b¹n hµng trong n-íc vµ n-íc ngoµi æn ®Þnh vµ
®¸ng tin cËy ®Ó lùa chän ®-îc ®èi t¸c, c«ng ty kh«ng nh÷ng tin vµo nh÷ng
lêi qu¶ng c¸o, giíi thiÖu mµ cßn t×m hiÓu kh¸ch hµng vµ th¸i ®é chÝnh trÞ,
kh¶ n¨ng tµi chÝnh, lÜnh vùc vµ uy tÝn cña hä trong kinh doanh.
13
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng ®-îc thÓ hiÖn qua hÖ thèng c¬ së vËt chÊt,
tµi s¶n cè ®Þnh, tµi s¶n l-u ®éng, tr¹m tr¹i, cöa hµng. Song kh«ng ph¶i v×
vËy mµ kÕt luËn hä cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh, s½n sµng thanh to¸n sßng ph¼ng.
RÊt nhiÒu th-¬ng gia ng-êi n-íc ngoµi vay vèn ®Ó mua trang thiÕt bÞ, mua
nguyªn phô liÖu nhê chóng ta gia c«ng hy väng r»ng sau khi b¸n hµng sÏ
tr¶ tiÒn cho ta. KÕt qu¶ lµ hµng ra kh«ng b¸n ®-îc, ø ®äng vèn, kh«ng cã
tiÒn tr¶ phÝ gia c«ng cßn chóng ta kh«ng cã tiÒn tr¶ l-¬ng c«ng nh©n. kh«ng
nªn nghÜ r»ng kh¸ch hµng chuyÓn nguyªn liÖu chÞu gi¸ rÊt lín vµ hä kh«ng
cßn lo huèng hå chóng ta cã chót tiÒn phÝ gia c«ng mµ chÊp nhËn ph-¬ng
thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn. ChÝnh v× suy nghÜ vµ ®Þnh h-íng ®óng ®¾n mµ
c«ng ty nªn chØ ¸p dông ph-¬ng thøc chuyÓn tiÒn víi kh¸ch hµng quen, cã
quan hÖ l©u dµi, cßn ®èi víi kh¸ch hµng n-íc ngoµi míi ®Æt hµng c«ng ty
buéc ph¶i thanh to¸n b»ng th- tÝn dông.
Th¸i ®é uy tÝn trong kinh doanh cña th-¬ng gia cho biÕt møc ®é sßng
ph¼ng cña hä. §©y lµ th«ng tin mµ c«ng ty cho lµ rÊt quan träng vµ ®-a
thµnh nguyªn t¾c víi bÊt kú kh¸ch hµng nµo. th«ng tin nµy cã thÓ thu ®-îc
tõ kh¸ch hµng hay nh÷ng tæ chøc tÝn dông. NÕu hä lµ th-¬ng gia cã uy tÝn
th× sÏ n©ng uy tÝn cña c«ng ty nªn rÊt nhiÒu. Song ng-îc l¹i, uy tÝn cña c«ng
ty bÞ tæn th-¬ng vµ nhiÒu khi kh«ng ®-îc thanh to¸n.
Mét nh©n tè quan träng mµ c«ng ty tËp trung nghiªn cøu lµ triÓn väng
vÒ lÜnh vùc mµ hä kinh doanh, ph¶i xem xÐt kªnh ph©n phèi hµng hãa,
doanh sè b¸n ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña ®èi t¸c. §iÒu
nµy quyÕt ®Þnh më réng mÆt hµng kinh doanh vµ mèi quan hÖ l©u dµi gi÷a
c«ng ty víi hä.
§èi víi ®èi t¸c trong n-íc viÖc t×m hiÓu cã phÇn ®¬n gi¶n h¬n. Tuy vËy
c«ng ty vÉn n¾m th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, th¸i ®é vµ uy tÝn kinh
doanh cña hä viÖc nùa chän cuèi cïng cßn phô thuéc vµo møc ®é hiÖn ®¹i
cña m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña c«nh nh©n, kh¶ n¨ng thùc
hiÖn gia c«ng cã ®óng chÊt l-îng cã ®óng kü thuËt vµ thêi h¹n hîp ®ång
hay kh«ng.
2. §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång.
14
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Trong giao dÞch ngo¹i th-¬ng c¸c bªn th-êng cã sù kh¸c biÖt nhau vÒ
chÝnh kiÕn, vÒ ph¸p luËt, vÒ tËp qu¸n ng«n ng÷ t- duy truyÒn thèng vµ
quyÒn lîi. Nh÷ng sù kh¸c biÖt ®ã dÉn ®Õn sù xung ®ét. Muèn gi¶i quyÕt
xung ®ét ®ã, ng-êi ta ph¶i trao ®æi ý kiÕn víi nhau. Trong ho¹t ®éng gia
c«ng quèc tÕ nh÷ng vÊn ®Ò th-êng trë thµnh néi dung cña c¸c cuéc ®µm
ph¸n lµ:
PhÈm chÊt
Sè l-îng
Bao b× ®ãng gãi
Giao hµng
Gi¸ c¶ gia c«ng
Thanh to¸n
Ph¹t vµ båi th-êng thiÖt h¹n
Ba giai ®o¹n cña ®µm ph¸n lµ: Giai ®o¹n chuÈn bÞ, giai ®o¹n ®µm ph¸n vµ
giai ®o¹n sau ®µm ph¸n. Trong ®ã giai ®o¹n chuÈn bÞ lµ giai ®o¹n quan
träng nhÊt, nã quyÕt ®Þnh 80% kÕt qu¶ cña ®µm ph¸n.
3. Néi dung cña hîp ®ång gia c«ng quèc tÕ.
Hîp ®ång gia c«ng quèc tÕ lµ sù tho¶ thuËn gi÷a hai ( cã quèc tÞch
kh¸c nhau :Bªn nhËn gia c«ng vµ bªn ®Æt gia c«ng nh»m s¶n xuÊt gia c«ng
hay chÕ biÕn s¶n phÈm míi hoÆc b¸n thµnh phÈm m·u m· vµ tiªu chuÈn kü
thuËt do bªn ®Æt gia c«ng quy ®Þnh trªn c¬ së nguyªn vËt liÖu do bªn ®Æt gia
c«ng giao tr-íc. Sau ®ã bªn nhËn gia c«ng sÏ ®-îc tr¶ mét kho¶n thï lao
nhÊt ®Þnh.
Hîp ®ång gia c«ng quèc tÕ lµ mét d¹ng cña hîp ®ång kinh tÕ nã
mang nh÷ng nÐt ®Æc tr-ng cho tÝnh chÊt vµ lo¹i ®èi t-îng mµ hîp ®«ngf nµy
®iÒu chØnh. TÝnh chÊt riªng biÖt nµy ®-îc thÓ hiÖn hÇu hÕt trong c¸c hîp
®ång gia c«ng mµ thùc chÊt quan hÖ hîp ®ång nµy lµ lµm thuª ®Ó nhËn thï
lao.
a) Chñ thÓ cña hîp ®ång.
C¸nh©n, ph¸p nh©n hay tæ chøc muèn lµm chñ thÓ trong hîp ®ång
kinh doanh quèc tÕ, yªu cÇu tr-íc tiªn ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p lý. N¨ng lùc
15
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
nµy ®-îc x¸c ®Þnh b»ng luËt quèc tÞch cña quèc gia mµ chñ thÓ mang quèc
tÞch. Do sù quy ®Þnh cña c¸c hÖ thèng ph¸p luËtqg lµ kh¸c nhau, cho nªn
th-êng g©y ra hiÖn t-îng xung ®ét ph¸p luËt.
b) Kh¸ch thÓ cña hîp ®ång.
§èi t-îng cña hîp ®ång mµ chñ thÓ h-íng tíi nh»m tho¶ m·n quyÒn
vµ nghÜa vô cña m×nh. Trong hîp ®ång gia c«ng, ®èi t-îng chÝnh lµ nguyªn
vËt liÖu vµ s¶n phÈm gia c«ng ®-îc dicchj chuyÓn qua biªn giíi. §èi t-îng
cña hîp ®ång gia c«ng ph¶i kh«ng ®-îc vi ph¹m danh môc hµng ho¸ ®-îc
phÐp xuÊt nhËp khÈu theo quy ®Þnh 96/TM – XNK ngµy 14-2-1995.
3.1. C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång:
PhÇn më ®Çu : Gåm sè hîp ®ång, tªn gäi cña hîp ®ång, tªn vµ dÞa chØ
giao dÞch, quèc tÞch, sè telephone, tªn tµi kho¶n më t¹i ng©n hµng… cña c¸
bªn nhËn gia c«ng vµ bªn ®Æt gia c«ng.
§iÒu kho¶n tªn vµ sè l-îng thµnh phÈm : Tªn vµ sè l-îng thµnh phÈm
ph¶i ®-îc ghi cô thÓ, chÝnh x¸c ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn, ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c
cña hµng ho¸. NÕu hîp ®ång thuª gia c«ng nhiÒu lo¹i hµng th× ph¶i ghi cô
thÓ tªn vµ sè l-îng cña tõng lo¹i.
C¸c ®iÒu kho¶n vÒ phÈm chÊt quy c¸ch : Lµ ®iÒu kho¶n rÊt quan träng
®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng cña hîp ®ång. Th-êng th× phÈm chÊt quy c¸ch ®-îc
quy ®Þnh chi tiÕt tû mû trong hîp ®ång gia c«ng hoÆc quy ®Þnh t-¬ng tù nhmÉu mµ hai bªn ®· tho¶ thuËn cã x¸c ®Þnh b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan kiÓm
nghiÖm chÊt l-îng s¶n phÈm. Hai bªn tho¶ thuËn chän c¬ quan kiÓn nghiÖm
cña n-íc ®Æt gia c«ng hay n-íc nhËn gia c«ng. V¨n b¶n kiÓm nghiÖm phÈm
chÊt vµ quy c¸ch thµnh phÈm ®-îc mçi bªn gi÷ mét b¶n, c¬ quan kiÓm
nghiÖm gi÷ mét b¶n.
§iÒu kho¶n vÒ nguyªn vËt liÖu: nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t-îng cña hîp
®ång gia c«ng th-êng toµn bé nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt , chÕ biÕn s¶n
phÈm gia c«ng nh-ng còng cã khi chØ nguyªn vËt liÖu chÝnh. §iÒu kho¶n vÒ
nguyªn vËt liÖu ph¶i ®-îc quy ®Þnh cô thÓ vÒ lo¹i nguyªn vËt liÖu, tªn
nguyªn vËt liÖu, sè l-îng phÈm chÊt…vµ tû lÖ tiªu hao nguyªn vËt liÖu.
16
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
§iÒu kho¶n vÒ gi¸ c¶ : §©y lµ ®iÒu kho¶n c¬ b¶n cña tÊt c¶ c¸c lo¹i
hîp ®ång. Trong hîp ®ång gia c«ng cho n-íc ngoµi, viÖc quy ®Þnh gi¸ c¶
hÕt søc chi tiÕt, cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng c«ng ®o¹n.
§iÒu kho¶n vÒ ph-¬ng thøc thanh to¸n : Lµ ®iÒu kho¶n quan träng
®-îc c¸c bªn quan t©m tho¶ thuËn khi ký kÕt hîp ®ång. Th«ng th-êng trong
hîp ®ång gia c«ng cho n-íc ngoµi ¸p dông ph-¬ng thøc thanh to¸n b»ng
ngo¹i tÖ m¹nh vµ theo thñ tôc L/C.
§iÒu kho¶n vÒ thêi h¹n giao hµng vµ h×nh thøc giao hµng : §iÒu kho¶n
nµy quy ®Þnh chÝnh x¸c thêi h¹n giao nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ phô, thêi h¹n
giao s¶n phÈm. §©y lµ ®iÒu kho¶n quan träng ®¶m b¶o cho hîp ®ång ®-îc
thùc hiÖn dóng thêi h¹n, kh«ng g©y mÊt æn ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh
¶nh h-ëng ®Õn quyÒn lîi cña c¸c bªn.
§iÒu kho¶n vÒ kiÓm tra hµng ho¸ : §©y lµ ®iÒu kho¶n quan träng quy
®Þnh viÖc kiÓm tra nguyªn vËt liÖu, thµnh phÈm thuéc c¬ quan nµo. Trong
tr-êng hîp hai bªn ®· tho¶ thuËn c¬ quan kiÓm tra thuéc phÝa ViÖt Nam mµ
vµo thêi ®iÓm kiÓm tra bªn ®Æt gia c«ng l¹i cö chuyªn gia sang th× quyÕt
®Þnh cña chuyªn gia ®-îc coi lµ quyÕt ®Þnh cuèi cung v¬Ý ®iÒu kiÖn quyÕt
®Þnh ®ã ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n.Khi tiÕn hµnh kiÓm tra, c¸c chuyªn gi
sÏ c¨n cø vµo nh÷ng ®iªï kiÖn vÒ quy c¸ch phÈm chÊt ®· ®-îc quy ®Þnh
trong hîp ®ång.
§iÒu kho¶n vÒ ph¹t hîp ®ång : §©y lµ ®iÒu kho¶n mang tÝnh chÕ tµi
®¶m b¶o cho hîp ®ång ®-îc thùc hiÖn. Trong hîp ®ång gia c«ng cho n-íc
ngoµi, ®iÒu kho¶n vÒ ph¹t hîp ®ång ®-îc quy ®Þnh víi viÖc vi ph¹m thêi
gian giao nhËn hµng hãa. VÒ viÖc quy ®Þnh møc ph¹t cho hai bªn ph¶i ®-îc
ghi cô thÓ, râ rµng trong hîp ®ång lµm c¨n cø cho viÖc thùc hiÖn trong
tr-êng hîp mét trtong hai bªn bÞ ph¹t hîp ®ång.
§iÒu kho¶n vÒ trtäng tµi : §©y lµ ®iÒu kho¶n rÊt quan träng lµ c¬ së
cho viÖc x¸c ®Þnh c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp. Trong ®iÒu
kho¶n nµy, c¸c bªn tho¶ thuËn vµ quy ®Þnh mét c¬ quan gi¶i quyÕt tranh
chÊp. NÕu trong ®iÒu kho¶n nµy kh«ng quy ®Þnh cô thÓ th× khi cã tranh
chÊp, vô viÖc ®-îc ®-a ra träng tµi quèc tÕ.
17
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
§iÒu kho¶n vÒ hiÖu lùc cña hîp ®ång: Quy ®Þnh c¸c diÒu kiÖn vµ thêi
h¹n ®Ó hîp ®ång b¾t ®Çu cã hiÖu lùc vµ hÕt hiÖu lùc. Th«ng th-êng, hîp
®ång cã hiÖu lùc ngay kÓ tõ khi hai bªn ký kÕt, song ®èi víi hîp ®ång gia
c«ng xuÊt khÈu th× thêi ®iÓm hîp ®ång cã hiÖu lùc lµ thíi ®iÓm sau khi
th«ng qua mét sè thñ tôc b¾t buéc ( nhËn ®-îc giÊy phÐp nhËp khÈu…)
Ngoµi ra, trong hîp ®ång gia c«ng cho n-íc ngoµi cßn cã nh÷ng ®iÒu
kho¶n kh¸c ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång ( vÝ dô nh- ®iÒu
kho¶n b¶o vÖ m¸y mãc thiÕt bÞ cña bªn nhËn gia c«ng trong tr-êng hîp
thuª cña bªn ®Æt gia c«ng theo hîp ®ång leasing…). Nh÷ng diÒu kho¶n nµy
cã thÓ quy ®Þnh hoÆc kh«ng quy ®Þnh tuú theo tõng hîp ®ång cô thÓ vµ
kh«ng ph¶i lµ ®iÒu kho¶n b¾t buéc.
3.2.Tæ chøc gia c«ng hµng xuÊt khÈu.
C¸c c«ng viÖc cô thÓ mµ doanh nghiÖp lµm hµng gia c«ng xuÊt khÈu
ph¶i tiÕn hµnh tuú thuéc vµo tõng hîp ®ång cô thÓ. Th«ng th-êng sau khi
ký kÕt hîp ®ång doanh nghiÖp lµm gia c«ng ph¶i tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc
sau:
- Xin giÊy phÐp nhËp khÈu : Sau khi ký hîp ®ång gia c«ng, bªn ®Æt gia
c«ng ph¶i tiÕn hµnh giao nguyªn phô liÖu ®Ó bªn nhËn gia c«ng tiÕn hµnh
gia c«ng. Bªn nhËn gia c«ng ph¶i tiÕn hµnh xin giÊy phÐp cña Bé th-¬ng
m¹i ®Ó ®-a sè nguyªn phô liÖu cña bªn ®Æt gia c«ng vµo trong n-íc.
- Më vµ kiÓm tra L/C: §èi víi tr-êng hîp thanh to¸n qua th- tÝn dông.
-
Tæ chøc gia c«ng chuÈn bÞ ®Ó giao hµng: §©y lµ vÊn ®Ò mÊu chèt
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng, nã quyÕt ®Þnh uy tÝn còng nh®¶m b¶o hîp ®ång. C¸c vÊn ®Ò chñ yÕu bao gåm: TiÕn hµnh gia c«ng thö,
tæ chøc gia c«ng, ®ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu, kÎ vÏ ký m· hiÖu, kiÓm
tra chÊt l-îng hµng ho¸.
-
Thuª tµu chë hµng (hoÆc uû th¸c thuª tµu) theo c¸c ®iÒu kiÖn ghi
trong hîp ®ång.
-
Lµm thñ tôc h¶i quan: Bªn nhËn gia c«ng ph¶i khai b¸o hµng ho¸ lªn
tê khai ®Ó c¬ quan h¶i quan kiÓm tra.
18
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
-
Giao hµng ho¸ lªn tµu hoÆc ®¹i lý v©n t¶i:
- Lµm thñ tôc thanh to¸n;
- KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i;
4. S¬ l-îc vÒ thÞ tr-êng gia c«ng xuÊt khÈu hµng may mÆc cña ViÖt
Nam hiÖn nay.
4.1. ThÞ tr-êng trong n-íc:
ThÞ tr-êng néi ®Þa qu¶ lµ kh«ng nhá ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt trong
n-íc.Víi sè d©n kho¶ng 80 triÖu ng-êi ®· t¹o søc cÇu rÊt lín. SÏ lµ rÊt
phiÕn diÖn nÕu nh- chØ chó träng thÞ tr-êng n-íc ngoµi trong khi thÞ tr-êng
trong n-íc l¹i bá ngá cho s¶n phÈm n-íc ngoµi trµn vµo.HiÖn nay, hµng
Trung Quèc víi mÉu m· ®Ñp, gi¸ rÎ hÇu nh- ®· hÊo dÉn ®-îc ng-êi tiªu
dïng n-íc ta. §Õn n¨m 2010,d©n sè n-íc ta sÏ vµo kho¶ng 97 triÖu
ng-êi,søc mua hµng sÏ rÊt lín. NÕu chóng ta cã chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt
trong n-íc hîp lý th× ®©y sÏ lµ thÞ tr-êng tiÒm n¨ng rÊt lín
4.2. ThÞ tr-êng n-íc ngoµi
ThÞ tr-êng EU:lµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng lín cña ViÖt
Nam,hµng n¨m EU nhËp kho¶ng trªn 80 tû USD quÇn ¸o.HiÖn nay h¹n
ng¹ch mµ EU cÊp cho ViÖt Nam hµng n¨m kho¶ng 30 ngh×n tÊn hµng dÖt
may,trÞ gi¸ trªn 600 triÖu USD. ViÖt nam vµ EU ®· ký hiÖp ®Þnh vÒ hµng
may mÆc tõ th¸ng 12/1992.Ngµy 16/7/1996 võa qua t¹i Brucxen-BØ,chóng
ta ®· ký hiÖp ®Þnh vÒ “ Bu«n b¸n hµng dÖt-may mÆc” . Trong hiÖp ®Þnh qui
®Þnh râ danh môc hµng ho¸ vµ kim ng¹ch mµ ViÖt Nam ®-îc ®-a vµo EU
tæng céng 151 nhãm hµng trong ®ã cã 108 nhãm hµng theo h¹n ng¹ch va
43 nhãm hµng phi h¹n ng¹ch. §Æc biÖt, hiÖp ®Þnh cßn qui ®Þnh râ ViÖtNam
vµ EU sÏ xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng t¨ng sè l-îng cã tÝnh ®Õn nhu cÇu cña
ngµnh c«ng nghiÖp dÖt EU vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt nam . §©y lµ thÞ
tr-êng lín, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cÇn tu©n thñ c¸c qui ®Þnh ®Ó kh«ng
lµm tæn h¹i ®Õn quan hÖ gi÷a n-íc ta vµ céng ®ång kinh tÕ Ch©u ©u
19
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
ThÞ tr-êng NhËt B¶n lµ thÞ tr-êng lín l¹i kh«ng cÇn h¹n ng¹ch.N¨m
1997,hµng dÖt may cña ta xuÊt khÈu sang NhËt xÊp xØ ®¹t 200 triÖu USD,
chñ yÕu lµ ¸o jacket,s¬ mi nam,¸o kimono... §©y lµ thÞ tr-êng khã tÝnh
nh-ng chøa ®ùng rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng.
ThÞ tr-êng CANADA lµ thÞ tr-êng cÇn cã h¹n ng¹ch, hµng dÖt may cña ta
vµo thÞ tr-êng nµy chñ yÕu lµ quÇn ¸o thÓ thao, ¸o s¬ mi, ¸o dµi phô n÷. Con
ng-êi Canada hiÕu kh¸ch, lÞch sù võa phãng kho¸ng nªn s¶n phÈm dÖt may
cña chóng ta xuÊt sang còng cã phÇn dÔ dµng h¬n c¸c thÞ tr-êng kh¸c. Tuy
nhiªn , ë thÞ tr-êng nµy th× sè l-îng ®èi thñ c¹nh tranh còng rÊt nhiÒu. Theo
sè liÖu thèng kª th× ®©y lµ thÞ tr-êng lín thø ba cña ViÖt nam
ThÞ tr-êng Hoa kú vµ B¾c Mü: Hµng n¨m Mü ph¶i nhËp kho¶ng 34 tû
USD quÇn ¸o. Nguån nhËp chñ yÕu tõ c¸c n-íc ch©u ¸ nh-:
Trung Quèc
:8,9 tû
§µi Loan
:4 tû
Hµn Quèc
:3 tû
C¸c n-íc ASIAN
:2,5 tû
N¨m 1998, Mü míi nhËp cña ViÖt nam kho¶ng 10 triÖu USD, tuy nhiªn thÞ
tr-êng nµy cã tiÒm n¨ng rÊt lín, gÊp ®«i thÞ tr-êng Ch©u ¢u.
ThÞ tr-êg SNG KÓ tõ khi c¸c n-íc XHCN §«ng ©u tan r· th× kim
ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc cña ta vµo thÞ tr-êng nµy gi¶m h¼n . HiÖn
nay , chñ yÕu lµ do c¸c th-¬ng gia bu«n chuyÕn,cßn kim ng¹ch do c¸c
doanh nghiÖp th× ë møc thÊp do ch-a t×m ®-îc ph-¬ng thøc thanh to¸n
thÝch hîp thay thÕ cho ph-¬ng thøc hµng ®æi hµng truyÒn thèng.
ThÞ tr-êng Ch©u ¸: Trong c¸c n-íc Ch©u ¸, ViÖt Nam cã quan hÖ lµm
¨n víi c¸c ®èi t¸c ë c¸c n-íc nh-: Hång K«ng, Trung Quèc, §µi Loan,Hµn
Quèc, Singapore,Ir¨c…C¸c c«ng ty ë c¸c n-íc nµy võa lµ ng-êi ®Æt gia
c«ng võa lµ ng-êi m«i giíi trung gian gi÷a ViÖt Nam vÇ kh¸ch hµng Ch©u
¢u, hä th-êng mua hµng may mÆc cña ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn t¸i xuÊt
khÈu.
20
- Xem thêm -
.PDF 
82 
123 
92 
