PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ:
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc
dân, chịu trách nhiệm chăm sóc - giáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi. Đây là giai đoạn đặt
nền móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con người. Nếu không làm tốt việc
chăm sóc - giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó
khăn, phức tạp. Vì vậy, Nghị quyết TW2, khoá VIII của Đảng cộng sản Việt
Nam về "Định hướng chiến lược giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp
hoá, hiện đại hoá và đề ra mục tiêu giáo dục Mầm non phải trang bị cho trẻ
những gì tốt nhất kể cả về mặt vật chất và tinh thần một cách toàn diện.
Đất nước chúng ta đang không ngừng lớn mạnh và phát triển. Trên mọi
mặt của đời sống đã có sự thay đổi rõ nét. Cuộc sống của con người ngày càng
văn minh hơn, hiện đại hơn. Để bắt nhịp cùng cuộc sống hiện đại đòi hỏi con
người cần tư duy, năng động sáng tạo và linh hoạt.
Như chúng ta đã biết, hoạt động chủ đạo của trẻ em chính là hoạt động
vui chơi. Trẻ em không chỉ cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan
trọng nhất trẻ cần phải được thoả mãn nhu cầu vui chơi. Xuất phát từ vai trò
quan trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ hoạt
động này, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi hoạt động góc là một việc làm cần
thiết và rất có ý nghĩa.
Nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của các em với
bạn bè, cộng đồng. Nó làm cho thế giới xung quanh các em đẹp hơn và rộng mở;
tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời; làm
giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính vì vậy, hoạt động góc rất cần
thiết được lựa chọn, chơi trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Chơi không
chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp
các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các
em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng thời
gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen
và chơi những trò chơi. Vì thế, giúp các em hiểu và thích thú với hoạt động góc
là một việc làm cần thiết.
1
Ở lứa tuổi mẫu giáo, vui chơi là hoạt động chủ đạo. Thông qua hoạt động
vui chơi, trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, qua đó nhằm
phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho
trẻ chơi các trò chơi nói chung và hoạt động góc nói riêng. Nhưng làm thế nào
để tổ chức được hoạt động góc thực sự có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn được trẻ
là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các giáo viên mầm non. (Vì
khả năng chú ý có chủ định của trẻ mầm non còn kém. Trẻ dễ dàng tham gia vào
trò chơi nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc).
Mọi người đều công nhận rằng đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không thể
thiếu đối với cuộc sống của trẻ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có tiền để mua
hoặc mua được hết đồ chơi cho trẻ. Để thoả mãn hoạt động vui chơi của trẻ
chúng ta có thể tự làm lấy đồ chơi cho trẻ. Ở trường mầm non muốn trẻ phát
triển tốt thì cô giáo phải là người thể hiện tốt nhiệm vụ giáo dục của mình luôn
linh động sáng tạo giúp trẻ thông qua chơi mà học, bằng cách thông qua “hoạt
động góc”.Trong quá trình giáo dục trẻ nói chung, tổ chức cho trẻ chơi nói
riêng. Giáo viên cần phải biết dạy cho trẻ chơi cái gì? Chơi như thế nào? Để
đem lại kiến thức phục vụ cho hoạt động học, phục vụ cho sự phát triển tư duy
của trẻ. Vì vậy đồ chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích sự hứng
thú và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung
quanh ở trẻ bấy nhiêu. Từ những thực tế mà tôi đã thể hiện ở lớp, việc cho trẻ
hoạt động góc từ các đồ dùng, đồ chơi tôi đã nhận thấy được rằng việc thực hiện
hoạt động góc không phải để cho trẻ chơi không mà còn giúp trẻ phát triển toàn
diện trong các lĩnh vực ngôn ngữ, thẩm mỹ, thể chất, nhận thức và tình cảm xã
hội, hay nói một cách khác đây là mắc xích gắn kết hỗ trợ lẫn nhau.
Chính vì tầm quan trọng muốn giúp cho sự hứng thú chơi trong trẻ ngày
càng nhiều hơn, mở mang kiến thức sâu rộng hơn nên tôi mạnh dạn chọn đề tài
“Một số biện pháp làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ hoạt động góc tại
lớp mẫu giáo nhỡ trường mầm non A Ngọc Hồi”
*Mục đích của đề tài này:
2
Đánh giá thực chất, chất lượng việc cho trẻ hoạt động góc ở trường Mầm
non A Ngọc Hồi nói chung lớp mẫu giáo nhỡ B1 nói riêng.
Tìm ra nhiều biện pháp sáng tạo trong việc giúp trẻ chơi tốt hoạt động góc
nhằm phát triển toàn diện cho trẻ.
* Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là:
Các biện pháp giúp cho sự hứng thú chơi trong trẻ ngày càng nhiều hơn,
mở mang kiến thức sâu rộng, hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ, nâng cao
chất lượng giáo dục cho trẻ ở trường mầm non.
* Phạm vi áp dụng:
Lớp B1 mẫu giáo nhỡ trường mầm non A Ngọc Hồi trong năm học 20122013.
* Kế hoạch nghiên cứu:
Thời gian nghiên cứu 9 tháng (bắt đầu từ tháng 9/2012 đến cuối tháng
4/2013)
* Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp điều tra thực trạng
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát
3
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. C¥ Së Lý LUËN
Theo điều 23 luật Giáo dục mầm non 2005 ban hành số 38/2005 QH11
ngày 14/6/2005 yêu cầu về nội dung và phương pháp Giáo dục mầm non đã ghi:
Phương pháp giáo dục mầm non chủ yếu là thông qua việc tổ chức các hoạt
động vui chơi để giúp trẻ em phát triển toàn diện.
Theo chương trình Giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo Thông tư số:
17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo) cũng đã nêu rõ: Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát
triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên
của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ
em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng,
những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa
những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và
cho việc học tập suốt đời. Vì vậy: Giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tiếp
tục tìm ra những phương pháp mới để giảng dạy trong đó có nhu cầu về vui chơi
hay còn gọi là hoạt động góc cũng rất quan trọng và được phân bổ như một hoạt
động chính trong ngày, thông qua giờ hoạt động góc giúp trẻ rèn luyện trí nhớ,
tính quan sát, kỹ năng phân biệt, so sánh… nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức, trẻ
hiểu thêm về nội dung bài học, phát triển trí tuệ ở trẻ một cách toàn diện. Thông
qua đồ chơi tự tạo ở hoạt động góc còn giúp trẻ hiểu được nội dung của công
việc thật mà trẻ chưa hề thực hiện được. Như trong chơi góc gia đình “ Nấu ăn”
trẻ phải học cách nấu ăn.
Ngày nay khi kinh tế phát triển, trong xã hội đã xuất hiện nhiều tệ nạn, tiêu
cực mà nó sẽ làm ảnh hưởng xấu đến suy nghĩ của trẻ. Vì vậy tạo môi trường
thân thiện thông qua việc làm đồ chơi tự tạo trong hoạt động góc chính là chúng
ta đã tạo ra cho trẻ có suy nghĩ việc làm tốt đẹp hơn. Nhưng trên thực tế cho
thấy việc tổ chức hoạt động góc chưa được thường xuyên. Đặc biệt là việc tạo
4
môi trường thân thiện thông qua việc làm đồ chơi tự tạo trong hoạt động góc
chưa được để cao và thiếu sự đầu tư.
Việc sử dụng đồ chơi ở hoạt động góc thông qua các trò chơi giúp trẻ
phát triển sự giao lưu qua lời nói, làm giàu vốn từ cho trẻ, giúp trẻ thể hiện tình
cảm, giáo dục nhân cách cho trẻ, tình cảm của trẻ được hình thành qua mối quan
hệ tốt giữa người với người, mối quan hệ giữa con người và lao động, giữa trẻ
và gia đình, tình cảm đó được thể hiện một cánh chân thành qua các trò chơi
như: Gia đình, Bán hàng, Xây dựng…
Chơi với đồ chơi trong hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển tình cảm tập
thể, là trung tâm tập hợp trẻ cùng chơi với nhau theo nhóm, thể hiện sự đoàn kết
giúp đỡ lẫn nhau trong các nhóm chơi của trẻ. Bên cạnh đó giúp trẻ có lòng
dũng cảm, cương quyết, có tính phấn khởi, vui mừng. Khi chơi xong trẻ tích cực
học tập mang lại những giá trị tinh thần tốt cho sức khoẻ. Khi chơi trẻ được thực
hiện những động tác tự nhiên với đồ dùng, đồ chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi,
phát triển óc thầm mỹ, khuyến khích trẻ sáng tạo ra nhiều cái đẹp.
Mục đích của việc tạo môi trường học thân thiện thông qua việc làm đồ
chơi tự tạo trong hoạt động góc giúp trẻ hình thành và phát triển tư duy, là
phương tiện hình thành nhân cách cho trẻ.
II. c¬ së thùc tiÔn:
1. Đặc điểm tình hình chung:
Trường mầm non A Ngọc Hồi nằm trên địa bàn xã Ngọc Hồi - Thanh Trì Hà Nội, trường đã có thành tích đạt trường tiên tiến cấp huyện, đang phấn đấu
đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1.
Với qui mô toàn trường có 09 lớp học: 2 lớp MG lớn, 2 lớp MG nhỡ, 3 lớp
MG bé, 2 lớp nhà trẻ. Toàn trường có tổng số 36 đồng chí CB- GV- NV và 320
cháu ở các độ tuổi.
Năm học 2012- 2013 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp Mẫu
giáo nhỡ B1 với số trẻ là 60 cháu, trong đó có 25 cháu nam và 35 cháu nữ
Lớp có 04 cô phụ trách: 04 cô có trình độ chuẩn.
5
Trong quá trình thực hiện đề tài này tôi đã gặp một số thuận lợi và khó
khăn như sau:
2. Thuận lợi:
Bộ giáo dục và đào tạo cũng không ngừng đổi mới phương pháp, hình
thức tổ chức, đổi mới chương trình để cố gắng phát huy hết tính tích cực, chủ
động, sáng tạo, thích tìm tòi khám phá cái mới, khai thác hết tiềm năng, năng
lực vốn có trong mỗi cá thể.
Các cấp lãnh đạo Sở GD-ĐT và Phòng GD-ĐT cũng quan tâm, nhằm
năng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, thực hiện các mục tiêu của nghành.
Trường chúng tôi là trường trọng điểm của xã, được sự quan tâm của
Đảng ủy, chính quyền địa phương, xây dựng cơ sở vật chất khang trang và đầy
đủ.
Việc tổ chức “Hội thi làm đồ dùng đồ chơi tự tạo” bằng nguyên vật liệu
thiên nhiên và phế liệu cho toàn thể giáo viên trong trường, là cơ hội để tôi tích
cực đi sâu nghiên cứu, học hỏi cách làm, nâng cao khả năng vận dụng sáng tạo
để làm đồ dùng đồ chơi, đồng thời học tập được nhiều kinh nghiệm, nảy sinh ra
nhiều ý tưởng và sáng kiến hay khi làm đồ dùng đồ chơi.
Đặc biệt là sự ủng hộ quan tâm của đại đa số phụ huynh trong công tác
chăm sóc giáo dục trẻ đã đóng góp về cơ sở vật chất cũng như tinh thần.
Đa số giáo viên đều thấy được vai trò chủ đạo của việc làm đồ dùng đồ
chơi tự tạo rất cần thiết cho trẻ.
Trẻ đi học tương đối đều, được chơi thường xuyên nên đã có nề nếp và kỹ
năng.
Cô giáo có trình độ chuyên môn vững, khéo tay, yêu nghề mến trẻ, chịu
khó. Tích cực học hỏi và trao đổi cùng đồng nghiệp về chuyên môn nghiên cứu,
sưu tầm các loại sách báo nên tích lũy được một số kinh nghiệm làm đồ dùng đồ
chơi sáng tạo.
Qua 04 năm trực tiếp đứng lớp chăm sóc và giáo dục trẻ nên có nhiều kinh
nghiệm trong giảng dạy và đã đạt danh hiệu giáo viên giỏi, chiến sĩ thi đua cấp
6
huyện.
Được đi kiến tập học hỏi đồng nghiệp trường bạn. Bản thân đang đi học
lớp đại học sư phạm mầm non để nâng cao trình độ, chuyên môn.
Các cháu rất hiếu động, thích tìm tòi khám phá, rất thích chơi với nhiều đồ
chơi mới lạ…
Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của mình, sẵn
sàng hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng đồ chơi càng
thêm phong phú và đa dạng.
Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn làm đồ
chơi phục vụ cho các góc.
3. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi trên tôi gặp không ít những khó khăn sau:
Trường mầm non A Ngọc Hồi là trường mầm non nông thôn đa số phụ
huynh làm nghề nông nghiệp nên chưa thực sự quan tâm đến con, kinh tế còn
khó khăn nên phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập vui chơi của trẻ, họ
đưa con em họ đến lớp với mục đích là nhờ cô giáo chông, vì vậy việc học tập
vui chơi của trẻ chưa đạt kết quả
Lớp đông có nhiều cháu mới đi học chưa qua lớp nhà mẫu giáo bé, một số
trẻ là từ nơi khác đến tạm trú nên trình độ tiếp thu không đồng đều, rất nhiều trẻ
nói ngọng, nói không rõ tiếng. Bởi vậy trẻ chưa có kỹ năng và nề nếp trong mọi
hoạt động, do đó ảnh hưởng rất nhiều đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ mà
đặc biệt là hoạt động góc.
Cơ sở vật chất: Đồ dùng trang thiết bị hiện đại tuy đã được bổ xung nhưng
còn thiếu.
Đồ dùng đồ chơi, đã qua nhiều năm sử dụng nên đã cũ và hỏng rất nhiều.
Lớp đông cháu, đồ chơi một số góc còn ít không hấp dẫn trẻ. Thao tác chơi của
trẻ với đồ chơi còn ít, đơn giản. Đầu năm một số trẻ trong lớp còn có tính thụ
động chưa mạnh dạn tiếp xúc với đồ chơi, chưa tự giác chơi, đa số trẻ còn lẫn
lộn giữa góc chơi này với góc chơi kia dẫn tới trẻ không hứng thú, một số trẻ
7
chưa biết sử dụng đồ chơi đúng mục đích dẫn đến giờ hoạt động góc đạt tỷ lệ
thấp.
Xuất phát từ đặc điểm chung của trường của lớp, từ nhu cầu thực tế của
trẻ và tầm quan trọng của việc giúp trẻ chơi tốt hoạt động góc nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục cho trẻ và đáp ứng được nhiệm vụ trọng tâm của năm học,
đã thôi thúc tôi đưa ra một số biện pháp làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ
hoạt động góc tại lớp mẫu giáo nhỡ trường mầm non A Ngọc Hồi góp phần vào
việc phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ.
III: MéT Sè BIÖN PH¸P
1.Biện pháp 1: Điều tra thực tiển:
Việc thường xuyên quan sát và điều tra thực tiễn giúp cho giáo viên nhìn
nhận chính xác được về tình trạng thực tiễn của lớp mình từ đó đưa ra các hoạt
động điều chỉnh đến từng cá nhân trẻ bởi vì mỗi trẻ có khả năng sử dụng đồ
dùng, đồ chơi một cách khác nhau. Có trẻ vào nhóm chơi đồ chơi nhưng rất
nhanh lại chán không tập trung ở góc mình chơi, chơi với đồ chơi mình đã chọn
mà hay đi đến nhiều góc chơi khác.
Tôi thường xuyên tổ chức hoạt động vui chơi để theo dõi trẻ và nắm bắt
được những tâm tư suy nghĩ của trẻ.
Việc sắp xếp, phân bố góc chơi, đồ dùng, đồ chơi ở các góc chưa tách bạch
rõ ràng, chưa sắp xếp đồ chơi khoa học, trang trí đẹp làm bắt mắt trẻ .
Nội dung chơi còn chung chung nên dẫn đến sử dụng đồ dùng đồ chơi
trong các vai chơi của trẻ không thể hiện, rất ít có mối quan hệ với nhau, làm nội
dung chơi bị hạn chế. Việc quan sát trẻ sử dụng đồ chơi được theo dõi thường
xuyên vào các giờ hoạt động góc để ghi lại thật cụ thể những trẻ nào thích chơi
ở những góc nào, với đồ chơi gì, trẻ nào không thích chơi, nguyên nhân vì
sao?
Mặt khác, việc tuyên truyền với các bậc phụ huynh học sinh chưa sâu sát,
chặt chẽ từ đó dẫn đến tình trạng phụ huynh chưa quan tâm đồng đều, còn lại
một số phụ huynh chưa hiểu hết ý nghĩa quan trọng của việc trẻ sử dụng đồ chơi
8
nên không ủng hộ chưa nhiệt tình cho giáo viên việc hỗ trợ nguyên vật liệu sẵn
có.
Số lượng đồ dùng đồ chơi của các nhóm lớp trong toàn trường còn hạn chế
về số lượng, trong đó nhiều đồ dùng đồ chơi mua sẵn trên thị trường và ít đồ
dùng đồ chơi tự làm, chưa phong phú, đa dạng. Nhìn chung môi trường lớp học
của lớp trang trí đẹp, nhưng đồ dùng đồ chơi chưa phong phú.
Kết quả khảo sát đánh giá trẻ đầu năm cụ thể như sau:
Lĩnh vực
Tổng
Trẻ hứng thú
Nội dung
Trẻ có kỹ năng
Trẻ biết tạo ra
trong giờ chơi
chơi thành thạo
sản phẩm trong
Đ
CĐ
Đ
CĐ
giờ chơi
Đ
CĐ
TS Trẻ: 60
40
20
30
30
25
35
Tỷ lệ: %
67%
33%
50%
50%
41,7%
58,3%
số trẻ
Qua kết quả khảo sát tôi đã nắm bắt được khả năng sử dụng đồ dùng đồ
chơi của từng trẻ từ đó có những biện pháp phù hợp trong quá trình cung cấp
kiến thức cho trẻ. Tôi luôn chú ý nhiều hơn đến những trẻ mà khả năng chơi còn
chưa đạt.
Từ những tình trạng thực tế đã giúp tôi tìm ra một số biện pháp tốt để làm
hoặc điều chỉnh, cung cấp đồ chơi cho trẻ hoạt động nhằm giúp trẻ, lôi cuốn trẻ
tham gia chơi tốt làm tăng chất lượng việc tổ chức hoạt động góc.
2. Biện pháp 2: Chuẩn bị nguyên vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi ở các góc:
Vật liệu thu nhặt làm đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Không gây ngộ độc cho trẻ, không có gai, góc nhọn, không quá cứng hoặc quá
mềm, sạch sẽ vệ sinh, dễ tìm kiếm, có ở địa phương.
*Tận dụng các nguyên vật liệu để làm đồ chơi cho trẻ:
9
Ngoài những đồ dùng, đồ chơi có sẵn tôi tận dụng những nguyên vật liệu
ở dạng phế liệu sẵn có ở địa phương như: Thùng catton xốp, đĩa video cũ, giấy
báo có trang bìa quảng cáo, chai nhựa, vỏ hộp sữa chua, hộp đựng cơm, vải vụn,
chuổi hạt, vỏ ốc, vỏ ngao, vỏ điệp, ống chỉ, tăm tre, khối gỗ, … tất cả những
nguyên vật liệu cần đảm bảo an toàn cho trẻ, không gây độc hại, không sắc
nhọn, không nặng nề đối với trẻ. Từ những nguyên vật liệu trên tôi làm ra rất
nhiều đồ chơi ở các góc cho trẻ. Tận dụng những can nước rửa bát, cắt làm gàu
hót rác, làm bình tưới từ những hộp sữa bột to, chai nước xả vải compho…Tận
dụng những vỏ hộp thạch làm thành những chiếc kèn xắc xô, hay những hộp
bánh to, nhỏ các loại bằng chất liệu bằng tôn, sắt để làm nên những chiếc trống,
chiếc vợt muỗi hỏng làm thành chiếc đàn…Từ những miếng xốp ép, vỏ lọ hồ
dán đã hết, vỏ hộp sinh tố các loại, đĩa CD hỏng, bát, đĩa nhựa, xốp ép, xốp màu,
hột hạt, vải vụn, len làm con thỏ, rối, con cá, con gà, con vịt… Tận dụng xốp ép,
xốp màu, bột màu, thùng cáttông to, lõi vệ sinh, bóng nhựa cũ hộp sữa,…để tạo
thành “Mô hình động vật sống trong khu rừng” có nhiều nấm, cà rốt hay những
con voi, hươu…. được tạo bằng những hộp sữa tươi bằng giấy.
Muốn có nguồn nguyên vật liệu dồi dào ngoài việc kết hợp với phụ
huynh, tôi còn liên hệ với các em ở trường Tiểu học, Trung học những đồ dùng
thủ công mà học sinh đã làm. Tìm kiếm các loại tranh ảnh, tờ lịch có tranh liên
quan đến đồ chơi. Tôi luôn quan sát quá trình chơi và ghi chép lại những nguyên
vật liệu, đồ chơi mà trẻ thích để cung cấp kịp thời cho nhu cầu của trẻ
Với những nguên vật liệu sẵn có và kinh nghiệm học hỏi đồng nghiệp
cùng sự sáng tạo của mình tôi đã biết cách làm ra rất nhiều đồ dùng đồ chơi sáng
tạo phục vụ hoạt động góc cho trẻ
Ví dụ: - Cách làm rối tay: từ các loại vải thu gom được tôi chọn màu
phù hợp với nhân vật, theo công thức tôi đã cắt và khâu hình đầu rối, cuộn một
ống bìa đút vừa ngón tay đặt vào giữa phần đầu, rồi nhồi mút xung quanh, phần
thân khâu áo vừa lọt bàn tay để điều khiển gắn mắt, mũi, miệng bằng các loại
khuyu, hột hạt. Như vậy tôi được những con rối ngộ nghĩnh.
10
- Cách làm rối ngón: tôi dùng xốp các màu, giấy trắng vẽ phần
khuôn mặt của các nhân vật phù hợp với câu chuyện, cuộn một ống xốp hoặc tận
dụng các vỏ hộp hồ nhỏ vừa ngón tay làm phần thân, rồi trang trí phần thân cho
phù hợp. Sau đó sẽ gắn hai phần đó với nhau tôi cũng được những chú rối ngón
nhỏ nhắn xinh xắn.
* Kết quả: Qua biện pháp trên tôi đã thu được một kết quả khả quan bản
thân có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng nguyên vật liệu làm đồ dùng
đồ chơi sáng tạo, đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ thêm phong phú.
Ảnh minh họa:
Ảnh minh họa
11
Giáo viên làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ
12
3. Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi:
Việc xây dựng kế hoạch cụ thể chi tiết giúp tôi chủ động trong công việc,
tận dụng được thời gian và tranh thủ được sự ủng hộ của phụ huynh, nhằm hoàn
thành tốt kế hoạch đã đề ra và nâng cao chất lượng giáo dục của nhóm, lớp
mình.
Muốn cho trẻ hoạt động tốt hoạt động này, thì ngay từ đầu năm học tôi đã
lên kế hoạch cho việc làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ ở các góc, không lên một
cách chung chung mà vạch ra rõ ràng cụ thể cho việc làm đồ dùng, đồ chơi.
*Kế hoạch: Tôi rà soát lại các đồ dùng, đồ chơi trong lớp, những đồ dùng
nào có thể mua sẵm, đồ dùng nào cần làm, bổ sung từ từ theo từng chủ đề, đồ
chơi nào cần phải bổ sung trước…
Ví dụ: Chủ đề: “Trường mầm non” tôi làm được những đồ dùng đồ chơi
sau:
- Góc xây dựng: Làm các phòng làm việc, bếp nấu, các phòng học, cầu
trượt, xích đu, các loại cây bóng mát, cây hoa lá…
- Góc phân vai: Làm các đồ dùng như: cặp, mũ, dép, đèn lồng, bánh trung
thu…
13
Một số đồ dùng đồ chơi góc phân vai
- Góc âm nhạc: Làm các dụng cụ âm nhạc như kèn, trống, đàn…
Ví dụ: Chủ đề: “Bé và gia đình” tôi làm được những đồ dùng đồ chơi sau:
- Góc xây dựng: Làm các kiểu nhà 1 tầng, hai tầng, nhà mái ngói…
- Góc phân vai: Làm các đồ dùng gia đình như: đồ dùng để ăn, đồ dùng để
uống: ấm chén, bát, thìa, dao, thớt…
14
Một số đồ dùng đồ chơi góc phân vai
*Lựa chọn nội dung và đồ chơi ở các góc:
Muốn cho trẻ thực hiện hoạt động vui chơi ở các góc một cách rõ ràng,
cụ thể và mang tính chặt chẽ thì một việc rất quan trọng đó là: Chọn nội dung
chơi ở các góc, nhu cầu sử dụng đồ chơi của trẻ như thế nào hoặc góc chơi này
nó liên kết với góc chơi kia bằng cách nào thông qua việc sử dụng đồ chơi như
thế nào để phát triển nội dung chơi? Vì vậy, muốn trẻ chơi tốt thì tôi cũng cần
phải hiểu được ý nghĩa của từng trò chơi để chuẩn bị đồ chơi cho phù hợp. Nắm
được khả năng trẻ ở lớp mình và những kiến thức, kỹ năng gì cần được phát
triển cho trẻ.
Ví dụ: Khi chọn trò chơi xây dựng thì cô phải hiểu được ý nghĩa của trò
chơi xây dựng đối với trẻ là loại trò chơi biểu hiện khả năng tạo hình của trẻ: Đồ
chơi từ những khối gỗ, viên gạch, hộp giấy hay chai nước… với những dạng
kích thước khác nhau trẻ có thể xếp sát cạnh nhau, xếp cách thưa nhau hay xếp
chồng lên nhau…để xây dựng nên những công trình như công viên, vườn hoa,
trang trại, … hoặc từ những vật liệu phế thải như thìa sữa chua, ống hút… trẻ
xếp thành hàng rào nên vườn trường, vườn cây, … trong những công trình đó
sáng kiến của trẻ được bộc lộ rõ nét. Tuỳ theo hoàn cảnh sống, vốn sống và khả
15
năng tưởng tượng mỗi trẻ điều có những khả năng riêng biệt và được biểu hiện
trong các công trình của mình. Qua trò chơi thoả mản nhu cầu tìm hiểu về đặc
điểm, tính cất của thế giới xung quanh, đặc biệt là đồ vật xung quanh trẻ.
Trong trò chơi xây dựng tôi thường hay vấp phải một chủ đề chỉ xây dựng
một mô hình, như: Chủ điểm trường mầm non tôi chỉ cho trẻ xây dựng trường
mầm non, xây dựng lặp đi, lặp lại nhiều lần trong chủ điểm và đặc biệt góc xây
dựng không có mối liên hệ với góc chơi khác, tình trạng này sẽ làm cho trẻ
nhàm chán và không phát triển tính sáng tạo của trẻ. Từ đó tôi nghĩ ra cách: Cho
trẻ sử dụng đồ chơi để tạo nên mối liên kết giữa các góc chơi.
Khi chơi xây dựng trang trại, ngoài xây hàng rào xung quanh, cô giáo có
thể gợi ý cho trẻ mở rộng liên kết với các góc khác bằng những đường nối từ
góc này sang góc kia, như từ khu chợ đến góc gia đình, từ khu vui chơi đến cửa
hàng, lúc này góc xây dựng làm nhiệm vụ trung tâm nối các góc lại với nhau,
muốn đi chợ phải đi qua góc xây dựng. Tuy nhiên, ở góc chơi này tôi cũng gặp
khó khăn về vật liệu xây dựng. Để khắc phục điều này bằng cách lấy những
thùng giấy, ống chỉ, thìa sữa chua, ống hút… để làm hàng rào, đường đi.
Đồ chơi của trẻ cần đa dạng và phong phú. Nhiều đồ chơi của trẻ có kích
thước nhỏ nên làm lâu, đòi hỏi phải chịu khó kiên trì khi làm đồ chơi cho trẻ.
Ngoài những gì bản thân tôi đã biết tôi còn hỏi thêm ở các bạn đồng nghiệp để
tạo ra các đồ dùng, đồ chơi phong phú hơn, phù hợp với nội dung chơi.
Kết quả: Với cách lựa chọn, sắp xếp các đồ dùng đồ chơi phù hợp theo
từng chủ đề.Trẻ lớp tôi hứng thú và khắc sâu nội dung chơi hơn rất nhiều mỗi
khi được làm quen với các đồ dùng đồ chơi mới.
4. Biện pháp 4: Tăng cường hiệu quả đồ chơi khi trẻ chơi ở các góc:
Cô giáo chuẩn bị đồ chơi cho trẻ rất công phu và vất vả nhưng nếu chúng
ta không quan tâm việc sử dụng đồ chơi cho trẻ như thế nào thì sẽ giảm tác
dụng giáo dục của đồ chơi với trẻ, trẻ sẽ dễ nhàm chán không hứng thú.
Cô cần dành thời gian dảnh làm nhiều đồ dùng đồ chơi ở các góc để tăng
cường đồ chơi cho trẻ chơi vì đồ chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích
16
thích sự hứng thú và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về
thế giới xung quanh ở trẻ bấy nhiêu.
Đối với trẻ mầm non, việc học của trẻ đều thông qua hình ảnh trực quan
sinh động. Nắm bắt được đặc thù này của trẻ nên tôi luôn coi việc tăng cường
làm đồ dùng đồ chơi là nhiệm vụ đặt lên hàng đầu: Phải làm, phải kịp thời và
phải đẹp mắt hấp dẫn trẻ.
Ảnh một số đồ chơi sáng tạo giáo viên làm
17
*Kết quả: Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn trong khi thực hiện, nhưng
biện pháp trên tôi đã áp dụng thành công. Trẻ hoạt động góc đạt kết quả khả
quan, trẻ hứng thú, chủ động, phát huy được tính tích cực và khả năng ở trẻ, trẻ
hiểu nội dung trò chơi, chơi say xưa phát huy được tối đa năng lực tư duy và đặc
biệt là khi chơi ngôn ngữ của trẻ được củng cố và mở rộng. Trẻ hoạt động tích
18
cực thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt, cảm xúc của mình thông qua việc sử dụng
đồ dùng đồ chơi. Trong khi trẻ chơi là quá trình rèn luyện, củng cố lại trí nhớ, tư
duy, từ đó tính tích cực cá nhân, tính độc lập sáng tạo, tự tin cũng được hình
thành góp phần quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Bản thân giáo
viên có thêm nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nên sau mỗi giờ hoạt
động góc nói riêng và giờ học nói chung thu được kết quả tốt đó là nguồn động
lực thúc đẩy tôi có thêm niềm xay mê hơn.
5. Biện pháp 5: Phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
Cha mẹ trẻ là những người thầy đầu tiên và quan trọng nhất của trẻ, có rất
nhiều lợi ích khi mà giáo viên nhận ra vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục trẻ.
Sự tham gia của cha mẹ trẻ là vô cùng quan trọng đối với quá trình học tập của
trẻ ở trường mầm non, vì cha mẹ trẻ là người hiểu con mình nhất, nên họ có thể
cung cấp cho giáo viên những thông tin quí giá về trẻ như: Sở thích, thói quen
cách học và cách chơi…
Do đó giáo viên cần coi trọng cha mẹ trẻ như một phần quan trọng trong
đời sống nhà trường nói chung lớp mẫu giáo nhỡ B1 nói riêng.
Nhận thức được tầm quan trọng đó ngay từ đầu năm học tôi đã tuyên
truyền tới các bậc phụ huynh bằng nhiều hình thức khác nhau: Như qua buổi
họp phụ huynh đầu năm, qua bảng tuyên truyền về chương trình dạy theo chủ đề
và thay tin hàng tuần để phụ huynh phối hợp với cô giáo rèn luyện thêm cho trẻ
ở nhà, đặc biệt là tôi mời ban phụ huynh của lớp đến cùng tham dự các hoạt
động góc của con em mình.
Đa số phụ huynh là nghề nông, buôn bán nhỏ, công nhân nên rất ít thời
gian quan tâm đến trẻ nên tôi đã giải thích cho cha mẹ trẻ về tầm quan trọng của
việc chơi hoạt động góc giúp cho trẻ phát triển về mọi mặt như thẩm mỹ, trí tuệ,
đạo đức, nhân cách trẻ.
Hàng tháng, giáo viên các nhóm, lớp tuyên truyền với phụ huynh về kế
hoạch thực hiện chủ đề của nhóm, lớp mình trước khi thực hiện chủ đề, xem lớp
mình cần những nguyên vật liệu gì? số lượng bao nhiêu? cần linh hoạt, mềm
dẻo, sáng tạo trong cách tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau như:
19
thông qua góc tuyên truyền của các nhóm, lớp, trao đổi trực tiếp với phụ huynh
vào các giờ đón và trả trẻ…để từ đó có những biện pháp phối hợp tốt và có hiệu
quả.
Tôi tuyên truyền tới các bậc phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu phế liệu
để tận dụng làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ.
Kết quả:
Phụ huynh đã hiểu được tầm quan trọng của việc làm đồ dùng đồ chơi sáng
tạo cho trẻ. Từ đó phụ huynh rất nhiệt tình trao đổi với giáo viên ở lớp về tình
hình học tập vui chơi của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến việc thu gom vật liệu
mang đến lớp cho cô.
Một số phụ huynh đã nhiệt tình tham dự các hoạt động của trẻ ở trường,
phụ huynh rất phấn khởi họ đã ghi chép quay phim, chụp ảnh giờ chơi của con
mình để có thêm những kinh nghiệm dạy trẻ thêm ở nhà. Cũng từ đó mà tôi đã
có thêm điều kiện, thuận tiện rất nhiều giảm bớt khó khăn về việc tìm nguyên
liệu làm đồ dùng sáng tạo mà đặc biệt là kỹ năng chơi hoạt động góc của trẻ
phát triển rõ rệt…
20
- Xem thêm -