Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng, tạo hứng thú trong hoạt động làm quen...

Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng, tạo hứng thú trong hoạt động làm quen với tác phẫm văn học cho trẻ 5 – 6 tuổi

.PDF
20
132
92

Mô tả:

MỤC LỤC MỤC NỘI DUNG TRANG I PHẦN MỞ ĐẦU 2 1 Lý do chọn đề tài 2 2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 4 3 Đối tượng nghiên cứu 4 4 Phạm vi nghiên cứu 4 5 Phương pháp nghiên cứu 4 II PHẦN NỘI DUNG 5 1 Cơ sở lý luận 5 2 Thực trạng của vấn đề 7 3 Các giải pháp, biện pháp 8 4 Kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm 16 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 18 1 Kết luận 18 2 Kiến nghị 19 III 1 ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, TẠO HỨNG THÚ TRONG HOẠT ĐỘNG LÀM QUEN VỚI TÁC PHẪM VĂN HỌC CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngôn ngữ là thành tựu lớn nhất của con người, là một tín hiệu đặc biệt để gắn kết con người lại với nhau. Đối với trẻ mầm non nếu ngôn ngữ phát triển mạnh mẽ sẽ tạo cho trẻ những cơ hội lĩnh hội những gì đang diễn ra xung quanh trẻ. Chính vì vậy mà sự nghiệp giáo dục cũng phải vươn tới tầm cao mới là điều kiện để tạo ra năng lực trí tuệ do vậy giáo viên là nhân tố quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển nhận thức, ngôn ngữ, thể chất, thẩm mỹ, tình cảm kỹ năng xã hội. Muốn làm được điều đó trước hết người giáo viên phải có đủ đức, đủ tài, phải là người thực sự yêu nghề, mến trẻ, là người mẹ thứ hai của trẻ. Để đáp lại lời dạy của Bác Hồ kính yêu “ Mẫu giáo tốt mở đầu cho nền giáo dục tốt” Tôi luôn quan tâm tới việc làm sao phải dạy trẻ trở thành những người công dân có ích cho đất nước sau này để sau này các cháu là người chủ nhân tương lai của đất nước là những người có ích cho xã hội. Chúng ta đã từng nghe : “Trẻ lên ba cả nhà học nói” Đúng như vậy trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu và ngây thơ, tâm hồn trong sáng như tờ giấy trắng. Trẻ luôn khắc sâu mọi lời nói, hành động của người lớn đặc biệt là cô giáo. Mọi hoạt động học tập và vui chơi đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ. Ở lứa tuổi mầm non trẻ con hay hiếu động, sự chú ý chưa cao vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải bền bỉ chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Việc dạy người không phải đơn thuần là ngày một, ngày hai mà phải dạy, phải học trăm năm suốt đời.Việc giáo dục trẻ đòi hỏi một người nhà giáo có nhân cách tốt đạo đức tốt và điều quan trọng hơn cả là cần một nhà giáo thực sự có tâm với nghề. Giáo dục mần non hiện này luôn hướng tới việc lấy trẻ mà trung tâm giúp trẻ hình thành nhân cách, tư duy, phát triển toàn diện 5 lĩnh vực. 2 Đối với trẻ mầm non việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học là một phương tiện hiệu quả mạnh mẽ không chỉ đối với việc giáo dục trí tuệ , đạo đức, thẩm mỹ mà nó còn có ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển ngôn ngữ qua đó qua làm quen với văn học sẽ hình thành ở trẻ nhân cách, cung cấp vốn từ, giúp trẻ cho trẻ hiểu biết thêm về cuộc sống xung quanh, giúp cho trẻ yêu thích thiên nhiên, con người và tạo nghệ thuật hướng cho trẻ đến trí tuệ, đạo đức, ngôn ngữ tạo cho trẻ Nhận thấy được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ và cảm nhận được những cái hay cái đẹp giúp trẻ phát triển năng lực nhận thức và hình thành nhân cách con người. Đặc biệt qua những tác phẩm văn học trẻ hiểu được cái hay,cái đẹp…văn học là một trong những phương tiện giáo dục hiệu quả nhất để tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới, đặc biệt giúp trẻ mở rộng vốn từ, phát triển ngôn ngữ mạch lạc. Chính vì vậy, việc đưa văn học vào chương trình giáo dục mầm non là rất cần thiết giúp trẻ phát triển hoàn thiện về mọi mặt. Với đặc điểm hay tò mò, thích khám phá đa số các cháu đều thích được học, thích quây quần bên cô nghe kể chuyện xem tranh. Trẻ thích được tự mình kể lại được các câu chuyện mà trẻ được nghe cô giáo kể. Đặc biệt trẻ thích đóng kịch cùng cô và các bạn. Thông qua nội dung giáo dục của một số câu chuyện trẻ biết yêu quý và kính trọng, ông bà, cha mẹ, anh chị ... Qua đó trẻ biết việc không nên làm, và những việc nên làm để giáo dục trẻ. Từ những vấn đề trên, tôi không khỏi băn khoăn và tự hỏi phải làm thế nào để nâng cao chất lượng giờ kể chuyện cho trẻ, để trẻ thật sự hứng thú vào giờ kể chuyện. Với lòng quyết tâm và sự say mê, tôi đã tìm đủ mọi hình thức và phương pháp, biện pháp để nâng cao chất lượng giờ kể chuyện. Đó cũng là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng, tạo hứng thú trong hoạt động làm quen với tác phẫm văn học cho trẻ 5- 6 tuổi” 3 2. Mục tiêu nghiên cứu Trong quá trình dạy trẻ tôi nhận thấy rằng đặc điểm của bộ môn văn học rất phù hợp với việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non. Để trẻ phát huy hết khả năng ngôn ngữ của mình thông qua các tác phẩm văn học thì khi tổ chức hoạt động thì giáo viên là người gây hứng thú cho trẻ qua từng hoạt động. Bản thân tôi đã ý thức được việc dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với văn học và đã có những biện pháp dạy trẻ. Tuy nhiên các biện pháp dạy trẻ còn đơn điệu chưa thực sự hấp dẫn đối với trẻ. Từ những mặt hạn chế đó xuất hiện mâu thuẫn giữa yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục cho trẻ mầm non với thực tiễn ở trường mầm non. Để giải quyết mâu thuẫn trên tôi mạnh dạn chọn và nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng, tạo hứng thú trong hoạt động làm quen với tác phẫm văn học cho trẻ 5- 6 tuổi” Qua đó có một số ý kiến đóng góp nhằm nâng cao chất lượng và tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động. 3. Đối tượng nghiên cứu Học sinh lớp lá 1 – Trường mầm non Anh Đào 4. Phạm vi nghiên cứu Trường mầm non Anh Đào – Huyện Krông Nô – Đăk Nông 5. Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lí luận “Một số biện pháp nâng cao chất lượng, tạo hứng thú trong hoạt động làm quen với tác phẫm văn học cho trẻ 5 - 6 tuổi” - Phương pháp đọc sách, phân tích, thu thập những tài liệu có liên quan đến việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học để xây dựng kinh nghiệm cho đề tài. - Phương pháp thực nghiệm: áp dụng một số biện pháp dạy trẻ 5 - 6 tuổi kể lại chuyện. - Phương pháp dùng tình cảm khích lệ. 4 II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận Giáo dục phát triển ngôn ngữ là mục tiêu quan trọng nhất trong chương trình giáo dục mầm non. Theo kết quả nghiên cứu test “ Sẵn sàng đi học” của Nguyễn Thị Hồng Nga viện khoa học giáo dục thì ngôn ngữ của trẻ phát triển chậm hơn so với các lĩnh vực khác.Còn theo ông Phạm ngọc Định trung tâm công nghệ giáo dục khi nghiên cứu những yếu tố tâm lý cần thiết cho trẻ vào lớp 1thì có 30 % trẻ nói chưa mạch lạc so với tổng số trẻ ông tiến hành điều tra .Đối với trẻ mầm non việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một trong những phương tiện giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt như : Thể chất, nhận thức , thẩm mỹ, tình cảm, kỹ năng xã hội và ngôn ngữ. Đặc biệt nó còn có ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển ngôn ngữ qua đó qua làm quen với văn học sẽ hình thành ở trẻ nhân cách, cung cấp vốn từ, giúp trẻ cho trẻ hiểu biết thêm về cuộc sống xung quanh, giúp cho trẻ yêu thích thiên nhiên, con người và tạo nghệ thuật hướng cho trẻ đến trí tuệ, đạo đức, ngôn ngữ tạo cho trẻ cảm nhận được những cái hay cái đẹp giúp trẻ phát triển năng lực nhận thức và hình thành nhân cách con người. Đặc biệt qua những câu chuyện cổ tích giúp trẻ hiểu được cái thiện, cái ác,…văn học là một trong những phương tiện giáo dục hiệu quả nhất để tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới. Chính vì vậy, việc đưa văn học vào chương trình giáo dục mầm non là rất cần thiết giúp trẻ phát triển hoàn thiện về mọi mặt. Với tinh thần trách nhiệm của một người giáo viên đứng lớp thời gian gần gũi với trẻ nhiều, đa số các cháu đều thích học, thích quây quần bên cô nghe kể chuyện xem tranh. Nhưng làm cách nào để mang lại hiệu quả cao nhất trong giờ làm quen với tác phẩm văn học đó là một điều không dễ dàng. Sau một thời gian đầu tư vào nghiên cứu, tìm ra những phương pháp, biện pháp hay và để tạo hứng thú mang lại hiệu quả cao trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Bản thân tôi muốn chia sẻ với đồng nghiệp những kinh nghiệm mà mình có được để cùng nhau chung tay góp sức vào sự nghiệp trồng người ươm mầm xanh cho đất nước. Và đó cũng là lý do 5 tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng, tạo hứng thú trong hoạt động làm quen với tác phẫm văn học cho trẻ 5- 6 tuổi ” Có thể nói trẻ mầm non chưa biết đọc chữ song trẻ rất thích được nghe kể chuyện, xem tranh ảnh, Nhu cầu hiểu biết tiềm ẩn trong con người ở lứa tuổi này cũng là động lực thúc đẩy khát vọng tìm hiểu thế giơi xung quanh. Không những thế mọi hoạt động ở trường mầm non như là một điều kỳ lạ và thần kỳ đối với trẻ.Ở lứa tuổi này người ta nhận thấy có sự tăng lên rõ rệt sự cảm nhận của trẻ về hình thức nghệ thuật tác phẩm, hình thành sự chú ý tới các phương tiện lời nói diễn cảm, khi kể chuyện chúng ta nhất thiết phải cho trẻ hiểu và rung cảm ,Trẻ thường coi những gì nghe được trong chuyện là cái có thực ngoài đời. Hoạt động làm quen với tác phẩm văn học có thể nói là một loài hình nghệ thuật đặc sắc đối với đời sống con người. Đặc biệt đối với trẻ lứa tuổi mầm non thì các tác phẩm văn học có sức ảnh hưởng vô cùng to lớn là tiền đề hình thành nhân cách cho trẻ. Vì vậy yếu tố giáo dục , những tác động sư phạm chính là cung cấp cho trẻ những tri thức cuộc sống, làm dày lên những kinh nghiệm của trẻ . Thế giới trong mắt trẻ chỉ là những gì trẻ được nhìn, nghe và cảm nhận hằng ngày, trẻ chưa nhận thức được thế giới bên ngoài thật rộng lớn và bao la. Xuất phát từ cách nhìn nhận thế giới tự nhiên, xã hội, con người là một tổng thể thống nhất, lại do sự phát triển của trẻ dưới 6 tuổi chưa tách bạch thành các chức năng riêng biệt, nên trong quá trình dạy học không thể thực hiện một cách riêng lẻ, tách rời các nội dung cũng như các mặt giáo dục.Do đó tích hợp trở thành một nguyên tắc cơ bản trong giáo dục mầm non, được hiểu như một liên kết, xâm nhập, đan xen những quá trình sư phạm tạo thành một thể thống nhất, tác động đồng bộ đến trẻ.Nhờ đó hiệu quả sư phạm được nhân lên. Trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen với văn học từng bước đưa các nội dung tích hợp theo các chủ đề, các hoạt động học : Như hoạt động tạo hình, hoạt động âm nhạc , hoạt động làm quen với môi trường xung quanh...được hướng theo chủ đề 6 Với phương pháp dạy học mầm non: “ Học mà chơi, chơi bằng học” chúng ta không chỉ được xem dưới góc độ nhà giáo dục đưa ra ý kiến, những tác động đến với trẻ qua nhiều cách khác nhau, mà còn xem xét cả hoạt động nhận thức của trẻ diễn ra như thế nào. Bởi những tình cảm và xúc cảm mà trẻ nắm được là sản phẩm của chính hoạt động của trẻ chứ không phải của nhà giáo dục. Thông qua hoạt động làm quen văn học mà trẻ cảm nhận được những tình cảm của trẻ đối các nhân vật trong chuyện.Và từ các nhân vật trong chuyện sẽ dần hình thành ở trẻ cảm xúc, hành vi . Vì vậy, việc tổ chức các hoạt động làm quen văn học cho trẻ đóng vai trò quyết định nhằm giúp trẻ phát triển tình cảm, để giáo dục trẻ đối với mọi người mọi vật xung quanh. 2.Thực trạng của vấn đề * Khảo sát đầu năm + Trước khi thực hiện Đặc điểm Phát âm rõ ràng mạch lạc Hứng thú tham gia hoạt động Biết thể hiện ngôn ngữ hoàn cảnh (kể chuyện sáng tạo) Tổng số Số trẻ thực hiện trẻ được 34 18 53 % 34 11 32 % 34 10 29% Chiếm tỷ lệ a. Thuận lợi – khó khăn * Thuận lợi - Lớp có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các môn học - Phòng giáo dục và Ban giám hiệu đã thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và các đợt chuyên đề, hội thi đồ dùng, đồ chơi cho chị em đồng nghiệp, giao lưu học tập và rút kinh nghiệm. 7 * Khó khăn - Một số trẻ chưa mạnh dạn còn nhút nhát trong khi kể chuyện - Khi tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giáo viên còn sử dụng nhưng phương pháp rập khuôn máy móc, chưa có sự đổi mới và sáng tạo trong khi truyền thụ. Chưa thực sự lấy trẻ làm trung tâm. - Khả năng chú ý của trẻ còn hạn chế, không đều. 3. Giải pháp, biện pháp * Biện pháp 1 : Sử dụng dụng cụ trực quan. Trong quá trình giảng dạy tôi luôn sử dụng các phương tiện trực quan, đa dạng phong phú và luôn đổi mới để thu hút trẻ như các sự vật, hiện tượng trong thế giới thiên nhiên, nhà cửa, cây cối, sông hồ, rừng núi, dùng tranh vẽ. Để gây được sự chú ý của trẻ thì đồ dùng của cô phải đẹp, mới lạ sáng tạo. (Tranh liên hoàn, tranh mô phỏng, con rối cử động, những câu chuyện qua băng đĩa, video , powerpoint) và dựng cảnh theo từng tác phẩm bởi vì đồ dùng trực quan có đẹp, hấp dẫn thì trẻ mới chú ý học, trẻ càng tập trung bao nhiêu thì việc tiếp thu kiến thức càng đạt bấy nhiêu. Khi sử dụng đồ dùng trực quan cô phải chú ý có những thủ thuật nhỏ để tạo sự hấp dẫn cho trẻ. VD : Cô sử dụng rối minh hoạ cho nhân vật em bé trong câu chuyện : “ Bông hoa cúc trắng” Cô phải thể hiện những hành động như ngắt bông hoa, đếm cánh hoa hay cô bé ôm mặt buồn bã… bên cạnh đó lời kể của cô phải phù hợp với hoàn cảnh, ngữ diệu giọng điệu cũng thay đổi sao cho phù hợp. Khi kể chuyện có tranh ảnh minh hoạ cô nên khuyến khích trẻ kể theo ý tưởng tượng của mình trẻ tha hồ được sáng tạo ra câu chuyện của riêng mình theo hình ảnh những nhân vật trong câu chuyện mà cô đã kể cho trẻ.Từ đó phát triển tư duy giúp khã năng tưởng tượng, sáng tạo của trẻ được hình thành Kể chuyện cho trẻ nghe bằng những hình ảnh sinh động ngộ nghĩnh phù hợp với nội dung và các tình tiết trong chuyện. Sự kết hợp giữa rối và hoạt cảnh trong câu chuyện sẽ góp phần không nhỏ trong việc khắc sâu nội dung câu chuyện, tính cách nhân vật, ai tốt, ai xấu, ai đáng chê cười, ai đáng để 8 mình phải học theo. Giọng kể diễn cảm, mỗi nhân vật có giọng nói khác nhau gây hứng thú và lôi cuốn trẻ vào giờ kể chuyện Sử dụng đồ dùng trực quan vào các thời điểm khác nhau với mục đích khác nhau như để gây hứng thú, để minh hoạ cho nội dung câu truyện, để hỗ trợ cho trẻ kể chuyện, để trưng bày trong góc thư viện. Vì thế nên tôi đã biết được ưu và nhược điểm của mỗi loại trực quan, cần sử dụng đúng lúc, đáp ứng với sở thích của trẻ như vậy kết quả sẽ đạt cao hơn. Cô kể chuyện bằng rối * Biện pháp 2: Cô cùng trẻ kể lại câu chuyện. Ở lứa tuổi mẫu giáo trẻ chưa thể đọc được các tác phẩm văn học muốn đưa được các tác phẩm văn học đến với trẻ thì cô phải kể cho trẻ mọi lúc mọi nơi. Khi kể cô cần diễn tả giọng điệu nhân vật để trẻ có thể cảm nhận và cô giáo khuyến khích trẻ thể hiện lại lời thoại nhân vật. Ví dụ: Truyện "Tích chu" giọng nói của nhân vật "Bà" đang bị ốm kể từ từ, giọng kể mệt nhọc. Còn nhân vật "Tích chu" giọng kể nhanh, nhí nhảnh Khi đọc chuyện cho trẻ nghe là đọc diễn cảm nguyên văn tác phẩm. Còn kể chuyện là kể lại nội dung chuyện. 9 Trẻ tham gia kể chuyện cùng cô, cô đóng vai trò như một người dẫn truyện các tình tiết, các đoạn hội thoại trong câu chuyện hãy khuyến khích cho trẻ thể hiện. Cô nên tạo điều kiện cho nói, càng nhiều trẻ nói càng tốt. Khi trẻ tham gia kể cùng cô nên gợi ý để trẻ có thể thể hiện giọng kể cho phù hợp với tính cách của mỗi nhân vật. Cùng một nhân vật nhưng trong các bối cảnh khác nhau, sắc thái ngôn ngữ cũng khác nhau. Bằng những biện pháp nhân hoá gắn với kỹ thuật cường độ, nhịp điệu, ngắt giọng, cử chỉ, ánh mắt để thể hiện rõ nét. Cường độ là thể hiện độ vang của giọng to nhỏ, nhịp độ nhanh chậm của lời kể. Ví dụ: khi kể cho trẻ nghe chuyện “Chú dê đen”. Đoạn 1: Từ đầu đến “ Tao sẽ ăn thịt mày” giọng kể thể hiện điệu bộ tính cách của chó sói quát nạt, hách dịch. giọng dê trắng nhút nhát, run sợ. Đoạn 2: Từ “ có một chú dê đen”…..đến hết truyện giọng chó sói trở nền rụt rè sợ hãi Khi kể truyện cần sử dụng cử chỉ điệu bộ ánh mắt để hỗ trợ thêm cho giọng kể của mình để trẻ có thể làm được điều này thì cô giáo là người thể hiện và trẻ sẽ bắt chước theo cử chỉ điệu bộ của cô. Cử chỉ giúp cho cô giảm bớt phần khô cứng và tăng thêm khả năng diễn cảm nên cũng gây cho trẻ được sự thích thú. Nhưng cũng không nên lạm dụng cử chỉ điệu bộ quá nhiều làm cho trẻ cứ chú ý vào đó mà quên cả việc kể chuyện. Tôi thường đọc, kể chuyện cho trẻ nghe vào mọi lúc, mọi nơi như giờ chơi, đi dao, tham quan … Đặc biệt sau mỗi lần kể thì cô giáo tóm tắt lại câu chuyện một lần, dần dần trẻ đã hiểu và thích được nghe cô kể chuyện nhiều hơn. Để khi trẻ tham gia kể cùng cô thì trẻ thể hiện các vai trong câu chuyện một cách tròn trịa nhất. Qua phương pháp này trẻ được tự nình thể hiện các lời thoại phát triển ngôn ngữ mạch lạc, mở rộng vốn từ. Phát triển cảm xúc cho trẻ thông qua giọng điệu nhân vật ngoài ra còn phát triển tư duy cho trẻ tăng khả năng ghi nhớ và suy nghĩ ra cách để thể hiện giọng nhân vât. Khi trẻ 10 được thể hiện giọng điệu, tính cách nhân vật trẻ sẽ cảm nhận và nhận ra và phân biệt được người nào tốt, người nào xấu, ai sẽ được mọi người yêu thương ? Vậy mình muốn được mọi người yêu thương thì bản thân trẻ phải học tập theo tính cách của nhân vật nào trong câu chuyện. Trẻ kể chuyện sáng tạo qua tranh * Biện pháp 3: Đàm thoại theo nội dung chuyện. Đây là phương pháp đàm thoại giữa cô và trẻ trong đó cô giữ vai trò chủ động để đặt ra những câu hỏi cho trẻ trả lời nhưng không phải như vậy mà cô nói quá nhiều trong hoạt động này. Thông thường thì phương pháp đàm thoại cô nêu câu hỏi trẻ trẻ trả lời gây sự nhàm chán cho trẻ. Vậy làm cách nào để trẻ không phải cảm thấy nặng nề ở hoạt động này. Bằng cách chúng ta lồng gép các hoạt động khác đan xen lẫn nhau để không gây sự khô cứng nặng nề đối với trẻ. Cô đặt các câu hỏi nên có độ mở, tránh các câu hỏi có câu trả lời có hoặc không. Những câu hỏi này dường như không kích thích được tư duy của trẻ. Khi đàm thoại cô lồng trích dẫn, giảng từ khó và điều quan trọng là bằng thủ thuật của mình một lần nữa trẻ được tự mình kể lại câu chuyện thông qua sự dẫn dắt của cô. 11 Một câu hỏi cô có thể mời nhiều trẻ trả lời vì mỗi trẻ có một cách suy nghĩ và cách trả lời khác nhau. Cô nên khuyến khích để tất cả các trẻ đều được nói trong giờ phát triển ngôn ngữ. Có thể gọi thêm một vài trẻ khác trả lời hoặc nhận xét câu trả lời của bạn nhằm khuyến khích sự mạnh dạn tự tin ở trẻ. Sửa những câu trả lời không đúng, thiếu chính xác bằng các câu nói nhẹ nhàng (theo cô thì…các con thử nhìn lại xem nào, có phải…bạn nào có ý kiến khác…) Ví dụ: Trong chuyện “Ba cô gái” cô đặt câu hỏi trong chuyện “Ba cô gái” cho trẻ như . Trong câu chuyện có những nhân vật nào ? Các con có nhận xét gì về tính cách của các nhân vật? Các con yêu nhân vật nào? Vì sao? (cô gọi nhiều trẻ trả lời sau đó gọi trẻ khác nhận xét câu trả lời của bạn. Cô nói theo cháu, cháu có nhận xét gì thêm?). Tác dụng của việc đàm thoại rất to lớn đối với giáo dục trẻ. Vì trẻ thích tìm tòi thắc mắc, ngược lại trong khi đàm thoại giúp cho tôi biết được nhận thức của trẻ tới đâu? Hiểu nhiều hay ít? Sai hay đúng? Khả năng tư duy diễn đạt của trẻ thế nào? Qua đàm thoại giúp cho trẻ biết gợi hình, gợi cảm ví von. So sánh, nhân cách hoá lên từng câu chuyện để phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ. Tổ chức trò chơi trong hoạt động đàm thoại 12 * Biện pháp 4: Trẻ kể lại truyện. Là phương pháp thực hành tốt nhất. Phương pháp này không thể tách rời phương pháp kể chuyện diễn cảm, đàm thoại và trực quan, có tiến hành tốt các phương pháp trên thì mới tiến hành tốt phương pháp kể lại chuyện. Khi dạy trẻ kể lại chuyện tôi thường tiến hành qua các bước sau: Giới thiệu tác phẩm để giúp trẻ nhớ lại và hiểu tác phẩm hơn. Với những câu chuyện mang tính đối thoại như “Chú dê đen, Ba cô gái…” Tôi thường đóng vai người dẫn chuyện để dẫn dắt trẻ, cô kể đoạn đầu còn trẻ kể đoạn đối thoại. Ví dụ: chuyện “Ba cô gái” Tôi tập cho trẻ kể từng câu ở đoạn đối thoại. Khi trẻ đã nhớ thì cô bắt đầu kể các đoạn dẫn, còn trẻ kể đoạn đối thoại. Trong khi trẻ kể cô theo dõi nhận xét, uốn nắn những chỗ cháu chưa thể hiện đúng giọng điệu, tính cách nhân vật hay khi ngắt giọng tôi phân tích và làm mẫu, cô yêu cầu trẻ nhắc lại và tiếp tục kể. Sau khi kể xong cho trẻ nhận xét, cô cũng đưa ra nhận xét của cô hoặc khi có cháu nói lắp, nói ngọng tôi sửa ngay cho cháu như vậy thì việc dạy trẻ kể lại chuyện sẽ đạt kết quả cao hơn Dạy cháu kể chuyện theo tranh 13 * Biện pháp 5: Trẻ tái hiện lại tác phẩm Tổ chức cho trẻ đóng kịch là trẻ được tham gia tái tạo lại tác phẩm văn học thông qua hành động, cử chỉ, điệu bộ và lời nói. Nhằm giúp trẻ cảm nhận và hiểu sâu sắc hơn về nội dung truyện qua đó trẻ biết đưa ra nhận xét, biết đánh giá về từng nhân vật để có thể thay đổi giọng điệu từng nhân vật.Trong trò chơi đóng kịch theo tác phẩm văn học trẻ không chỉ biến mình thành người lớn mà còn phải “ hoá thân” thành các nhân vật với nội tâm phong phú, phức tạp với những cá tính khác biệt, với những hành động vừa thực tế, vừa kỳ ảo,... Tổ chức trò chơi đóng kịch nhằm phát triển lời nói mạch lạc cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường mầm non qua hoạt động này trẻ sẽ được thể hiện khả năng diễn xuất phù hợp với tính cách nhân vật từ đó phát triển khã năng nhận thức, khả năng thể hiện cảm xúc. Điều đặc biệt là phát triển ngôn ngữ có cảm xúc cho trẻ thông qua các lời thoại trong vở kịch. Trẻ tái hiện lại tác phẩm * Biện pháp 6: Lồng ghép kể chuyện vào các môn học khác Kể chuyện diễn cảm là một hoạt động nghệ thuật, nhằm truyền đạt những sự kiện, hành động, xung đột của câu chuyện đến với người nghe, khi kể 14 chuyện cần kể cần phối hợp giọng kể với những cử chỉ , điệu bộ nét mặt, ánh mắt…nhằm nôi cuốn trẻ vào lời kể của cô Kể chuyện lồng ghép vào các môn học khác nhằm giúp trẻ hứng thú, cảm thấy dễ tiếp thu. Tôi sử dụng âm nhạc trong kể chuyện, tôi chọn nhạc không lời, phù hợp với nội dung câu chuyện để lồng vào kể cho các cháu nghe. Ví dụ: câu truyện “ Qủa bầu tiên ” qua giọng kể cô nói lên được tình cảm và tính cách của các nhân vật và cũng có thể lồng âm nhạc vào câu chuyện làm cho câu chuyện có phần súc tích hơn. Trò chơi là hình thức chuyển tiếp giữa các lần kể khi cho các cháu chơi trò chơi tôi cũng chọn trò chơi nhẹ tích hợp các phút thể dục chống mệt mỏi cho trẻ. Việc tích hợp các môn học cũng như các hoạt động giáo dục trẻ có nhiều cách tiếp cận việc tích hợp đan xen, lồng ghép các hoạt động theo các chủ đề phải gần gũi với cuộc sống của trẻ, qua việc tích hợp kể chuyện diễn cảm cho trẻ nghe nhằm cung cấp vốn từ, tính tự tin , mạnh dạn trẻ tự giác tham gia vào hoạt động một cách tích cực nhất. Việc tích hợp cũng làm cho trẻ có điều kiện khám phá, tìm tòi ra cái mới, cái lạ, trẻ có đủ tự tin để thể hiện mình bằng cách quan sát, đặt câu hỏi * Biện pháp 7: Tổ chức làm đồ dùng đồ chơi Để trẻ nhớ lâu nội dung của câu chuyện đã học tôi tổ chức cho trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi có trong nội dung câu chuyện Ví dụ: Hôm nay tôi kể cho trẻ nghe chuyện "Ba cô gái" giờ hoạt động chiều tôi chia trẻ thành nhiều nhóm nhỏ tùy vào khả năng của trẻ. Nhóm 1: Tôi vẽ trên bìa cứng rồi cắt ra các nhân vật trong chuyện (Ba cô gái, Mẹ, con sóc) cho trẻ tô màu Nhóm 2: Tôi cho trẻ nặn những cái chậu, đồ dùng trong gia đình như bán ghế... Nhóm 3: Tôi cho trẻ cắt dán "Bì thư" cắt dán quần áo, cắt dán màng nhện Nhóm 4: Tôi sưu tầm con nhện, con rùa trên báo, tranh ảnh cho trẻ cắt. 15 Sau khi các nhóm hoàn thành tôi cho trẻ dùng những sản phẩm trẻ vừa hoàn thành để kể thành câu chuyện có nội dung trẻ vừa hoàn thành Nguyên vật liệu để làm: Lon nước, hộp sửa, xốp bitit, giấy rô ki, vỏ trứng, bìa cat tông.... Cháu và cô cùng làm đồ dùng 4. Kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm Qua kết quả trên, tôi nhận thấy những biện pháp nghiên cứu của mình về việc nâng cao chất lượng giờ kể chuyện là rất khả thi. Với những biện pháp này có thể tạo nên sự năng động, nhiệt tình của cả người dạy và người học. Trong đó, người dạy có ý thức trách nhiệm với tiết dạy, tạo nên một hình ảnh người cô giáo mẫu mực, tận tụy trong con mắt của học sinh. Đối với học sinh, với những biện pháp giảng dạy theo đề tài nghiên cứu của tôi đã phần nào giúp trẻ hứng thú, tích cực vào hoạt động cô qua đó sẽ hình thành ở trẻ khả năng tư duy, phán đoán, bổ sung kiến thức khá phong phú, cũng có kiến thức vững vàng. Với việc áp dụng một số biện pháp trên vào giờ kể chuyện cho trẻ 5- 6 tuổi tại lớp tôi thấy được kết quả như sau: 16 Trẻ đã hứng thú vào giờ kể chuyện hơn trước, khả năng tiếp thu các câu chuyện của trẻ cũng tăng lên rõ rệt, số trẻ kể lại được các câu chuyện nhiều hơn. Các cháu tỏ ra nhanh nhẹn và mạnh dạn tự tin phát âm rõ rang mạch lạc, thể hiện đúng ngôn ngữ hoàn cảnh của câu chuyện. * Sau khi thực hiện Đặc điểm Phát âm rõ ràng mạch lạc Hứng thú tham gia hoạt động Tổng số Số trẻ thực hiện trẻ được 34 32 94 % 34 30 88,2 % 34 27 79,4% Chiếm tỷ lệ Biết thể hiện ngôn ngữ hoàn cảnh (kể chuyện sáng tạo) 17 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua một học kì, tôi đã nghiên cứu và khảo nghiệm đề tài của mình. Trong đó, tôi đã sử dụng nhiều biện pháp. Nhưng tôi nhận thấy, để nâng cao chất lượng giờ kể chuyện cho học sinh không có cách nào tốt hơn là người giáo viên phải kích thích được sự ham thích môn học. Muốn làm được điều đó, tùy theo từng lớp học, từng bài giảng mà người giáo viên sử dụng một cách linh hoạt các phương pháp giảng dạy. Nhưng vấn đề trọng tâm là phải nâng cao vai trò của học sinh, đưa các em lên làm nhân vật trung tâm của mỗi tiết dạy. Người giáo viên phải thực hiện được “lấy học trẻ làm trung tâm” . Từ đó mới phát huy được tính tích cực sáng tạo của trẻ. Muốn cho chất lượng và hiệu quả giảng dạy tốt nhất thì người giáo viên, trước hết phải có tấm lòng yêu nghề, mến trẻ thực sự, biết vui cái vui của trẻ, biết buồn cái buồn của trẻ, coi trẻ như con của mình. Như vậy thì mới khắc phục được những khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Không ngừng tự học, tự rèn luyện, tìm tòi, sáng tạo nâng cao trình độ chuyên môn. Sưu tầm các trò chơi dân gian, bài hát dân ca, ca dao, đồng dao, câu đố,…để đưa vào tiết dạy. Nghiên cứu kỹ các tác phẩm văn học, luyện tập giọng kể theo nhiều cách như sau: Sinh động, dí dỏm, hài hước và nghiêm túc. Tham dự các chuyên đề, các tiết dạy mẫu để rút kinh nghiệm. Đầu tư làm đồ dùng, đồ chơi và thay đổi nhiều phương pháp mới trong phần giới thiệu và kết thúc để thu hút trẻ. Sử dụng, dụng cụ trực quan đa dạng và sinh động. Tìm các phương pháp đàm thoại hay để phát huy hết khả năng hiểu biết của trẻ. Thường xuyên cho trẻ ôn luyện, tập kể vào mọi lúc, mọi nơi và đặc biệt cô phải kiên trì dạy trẻ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp để trẻ nắm bắt một cách thật hồn nhiên và vô tư. Cô khen ngợi, động viên trẻ kịp thời để trẻ cảm thấy tự tin và vui sướng tham gia vào tiết học. 18 Làm tốt công tác tuyên truyền kiến thức văn học đến với các bậc phụ huynh để cùng kết hợp chăm sóc giáo dục trẻ. Tích luỹ và rút ra những ưu khuyết điểm sau mọi tiết học để bổ sung thêm vào các tiết học sau. Luôn xây dựng cho mình đức tính nhẫn nại . Cô giáo phải là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, mẫu mực trong giảng dạy đó là thành công cho mỗi chúng ta. 2. Kiến nghị - Nhà trường tạo điều kiện cho bản thân tôi được đi giao lưu học hỏi với các đồng nghiệp ở trường bạn. Trên đây là một số kinh nghiệm mà trong thời gian qua tôi đã thực hiện. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện không tránh khỏi những thiếu sót nhưng đây cũng là kết quả tìm tòi học hỏi để bồi đắp cho trẻ các kiến thức về văn học, từ đó góp phần phát triển cho trẻ toàn diện về mọi mặt. Rất mong đươc sự đóng góp ý kiến của các cấp để tôi rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân, góp phần đưa ngành giáo dục mầm non huyện nhà ngày càng phát triển. Đăk Mâm, ngày 22 tháng 11 năm 2016 Người viết Nguyễn Thị Mỹ Kiều 19 XÁC NHẬN CỦA BAN GIÁM HIỆU …………………………………………………………………………….…… …..…………………………………………………………………………...… ………………..…………………………………………………………...…… ………………………………..…………………………………...…………… ……………………………………………..……………………………...…… ……………………………………………………………..……………...…… ………………………………………………………………………….……… NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN …………………………………………………………………………….…… …..…………………………………………………………………………...… ………………..…………………………………………………………...…… ………………………………..…………………………………...…………… ……………………………………………..……………………………...…… ……………………………………………………………..……………...…… ………………………………………………………………………….……… ………..………………………………………………………………...……… ……………………..………………………………………………………...… 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan