Tài liệu Skkn một số biện pháp phát triển vận động cho trẻ 3 4 tuổi trong trường mầm non

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách con người mới, con người xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Việc chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Giáo dục thể chất là một bộ phận hữu cơ của hệ thống giáo dục, là điều kiện tất yếu đối với việc phát triển con người một cách toàn diện. Một đứa trẻ có một trí tuệ tốt, thông minh, nhanh nhẹn thì yếu tố đầu tiên là phải có một thể chất tốt, đó là trẻ khỏe mạnh, có cân nặng và chiều cao phát triển bình thường theo lứa tuổi, thực hiện được các vận động cơ bản một cách vững vàng, đúng tư thế, có khả năng phối hợp các giác quan, vận động nhịp nhàng, biết định hướng trong không gian, có kỹ năng trong một số hoạt động cần sự khéo léo của đôi tay, đôi chân…… Để giúp trẻ phát triển thể lực được tốt, có cơ thể khỏe mạnh hài hòa, cân đối là một trong những nhiệm vụ quan trọng của trường mầm non. Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, để phát triển tốt thể chất cho trẻ thì cần hai yếu tố, hai yếu tố này luôn luôn song hành, bổ trợ cho nhau, góp sức cùng nhau để tạo dựng một thân hình, một trí tuệ tốt đó chính là “Phát triển vận động và giáo dục dinh dưỡng sức khỏe”. Đó là hai nội dung cơ bản ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng của quá trình giáo dục thể chất cho trẻ nhằm đào tạo thế hệ trẻ phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức. Phát triển vận động là một vế có tầm quan trọng vô cùng, giúp trẻ hoạt bát, nhanh nhẹn, tự tin, vững vàng trong từng bước đi, từng động tác bò, trườn, trèo, chạy, nhảy… nhằm hình thành, phát triển đầy đủ khả năng vận động của một con người. Bên cạnh đó còn rèn luyện sự dẻo dai, phát triển các cơ bắp, hệ 1 thần kinh, lanh tay, lẹ mắt, và phán đoán trước được những khó khăn khi đi, chạy, trèo, leo qua chướng ngại vật…. Là giáo viên mầm non tôi nhận thấy bản thân mình có vai trò rất quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ, giáo viên phải có phương pháp như thế nào để cung cấp kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản cho trẻ theo từng giai đoạn cho phù hợp. Từ đó tôi đã suy nghĩ và mạnh dạn áp dụng đề tài “Một số biện pháp phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non” nhằm giúp trẻ phát triển vận động đạt kết quả cao nhất. 2. Tên sáng kiến Đề tài sáng kiến: Một số biện pháp phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non 3. Tác giả sáng kiến Họ và tên: Nguyễn Thị Hà Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường mầm non Kim Long Số điện thoại: 096.510.4671 Gmail: [email protected] 4. Chủ đầu tư sáng kiến Tôi Nguyễn Thị Hà chính là tác giả đã đầu tư sáng kiến với quỹ thời gian nghiên cứu; mua các tài liệu nghiên cứu, toàn bộ hồ sơ sổ sách, nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ các giờ học. 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ 3-4 tuổi thông qua các tiết thể dục sáng, tiết học chính (hoạt động chung), các trò chơi,... lồng luồn vào một số hoạt động khác theo mục tiêu thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 3-4 tuổi. Sáng kiến được áp dụng tại lớp 3-4 tuổi A1 ở trường mầm non Kim Long, có thể nhân rộng ra toàn khối và các lớp 3-4 tuổi tại 1 số trường mầm non trong Huyện 2 6. Ngày sáng kiến được áp dụng Báo cáo kết quả nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến “Một số biện pháp phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non” được áp dụng lần đầu và được thử nghiệm từ tháng 02 năm 2018 và kết thúc vào ngày 20 tháng 02 năm 2019. 7. Mô tả bản chất của sáng kiến 7.1. Về nội dung của sáng kiến * Cơ sở lí luận Sáng kiến “Một số biện pháp phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non” được nghiên cứu và áp dụng vào thực tiễn nhằm mục đích: Xác định rõ thực trạng phát triển vận động của trẻ 3-4 tuổi trường Mầm non Kim Long nói riêng và trẻ 3-4 tuổi tại một số trường mầm non trên toàn huyện nói chung. Phân tích kết quả nghiên cứu thực trạng để tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng, làm cơ sở cần thiết để áp dụng thực nghiệm đề tài nghiên cứu. Khi tiến hành nghiên cứu và ứng dụng trong giảng dạy tại lớp nhằm tìm ra những nguyên nhân các mặt tích cực và hạn chế của việc thực hiện chương trình dạy phát triển vận động của của bản thân, của giáo viên trong nhà trường, đồng thời tìm ra được các giải pháp khắc phục những tồn tại và hạn chế. Giúp cho bản thân nhìn nhận đúng thực trạng để xây dựng kế hoạch phù hợp với tình hình của lớp, trẻ, cải tiến những tồn tại và phát huy những thành tựu đã đạt được trong thực hiện hiệu quả phát triển lĩnh vực phát triển thể chất trong chương trình giáo dục mầm non mới ở trường mầm non. Giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động phát triển vận động góp phần phát triển toàn diện, hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mỹ. Tuyên truyền tới các bậc phụ huynh, để các bậc phụ huynh có nhận thức đúng đắn về việc phát triển vận động cho trẻ trong cấp học mầm non. 3 Với đề tài “Một số biện pháp phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non” khi tiến hành nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến tôi tiến hành như sau: - Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn hiệu quả của việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ 3-4 tuổi ở trường Mầm non. - Nghiên cứu thực trạng việc giáo dục phát triển thể chất của trẻ 3-4 tuổi ở một số trường Mầm non trong huyện. - Đưa ra biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong trường Mầm non. * Thực trạng vấn đề nghiên cứu a) Thuận lợi Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ. Bản thân là giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Các đồng chí giáo viên trong tổ luôn có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau hoàn thành nhiệm vụ. Trẻ cùng một độ tuổi. Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình. Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi đặc biệt là đồ dùng để tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ. Sân trường rộng, bằng phẳng, thuận lợi cho giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động tập thể: đồng diễn thể dục, ngày hội thể thao…. Phòng học rộng rãi nên giáo viên dễ dàng thiết kế góc vận động ngay trong lớp cho trẻ hoạt động. b) Khó khăn 4 Đa số trẻ là con nông thôn lên việc tập luyện thể dục và chế độ dinh dưỡng trong các bữa ăn chưa được thực hiện hợp lí theo khoa học. Nhận thức của phụ huynh về môn giáo dục thể chất không quan trọng mà chỉ là một môn phụ không cần quan tâm. Số lượng học sinh trong lớp là nam nhiều hơn nữ vì vậy các cháu rất hiếu động cũng gây trở ngại trong các hoạt động. Một số trẻ suy dinh dưỡng và thấp còi độ 1 nên việc vận động gặp nhiều hạn chế. Có nhiều trẻ nhút nhát không tự tin khi thực hiện các bài tập vận động. Nhà trường chưa có phòng học thể chất riêng. Một số dụng cụ thể dục chưa phù hợp, chưa đầy đủ (thang thể dục, hố cát…) c)Thực trạng * Về giáo viên Giáo viên chưa thực sự tìm hiểu trong việc thiết kế và sưu tầm các trò chơi mới lạ cho trẻ, đa số là sử dụng những trò chơi cũ, không mang lại hứng thú cho trẻ, do đó trẻ không tích cực và hứng thú tham gia hoạt động. Một số giáo viên trong tổ nhận thức chưa linh hoạt và đúng đắn về việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. Chưa biết tích hợp các nội dung giáo dục thể chất thông qua các hoạt động. Tổ chức các hoạt động còn cứng nhắc, máy móc và chưa tổ chức cho trẻ rèn luyện thường xuyên. Kĩ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất còn rất hạn chế. Khối lượng công việc lớn, nên thời gian dành cho công tác phối hợp với cha mẹ trẻ, cộng đồng còn hạn chế. Trình độ chuyên môn, kĩ năng tuyên truyền của giáo viên không đồng đều làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác truyền thông. Nội dung công tác phối hợp còn sơ sài, đôi khi thiếu tính thực tế và không phù hợp và chưa được cập 5 nhật thông tin kịp thời dẫn đến hiệu quả chưa cao, chưa thu hút được sự quan tâm của các bậc phụ huynh được nhiều * Về phụ huynh Nhận thức của phụ huynh về môn giáo dục thể chất không quan trọng mà chỉ là một môn phụ không cần quan tâm, bên cạnh đó thì một số phụ huynh lại nuông chiều, bao bọc con quá khiến trẻ trở nên thụ động và ít có khả năng tự phục vụ theo lứa tuổi. Một số phụ huynh chưa trao đổi và phối hợp tốt với giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. * Về trẻ Trẻ chưa tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục phát triển thể chất. Một số trẻ nhút nhát chưa dám thực hiện một số vận động có sử dụng cụ thể dục. Số lượng học sinh trong lớp là nam nhiều hơn nữ vì vậy các cháu rất hiếu động cũng gây trở ngại trong các hoạt động. Một số trẻ suy dinh dưỡng và thấp còi độ 1 nên việc vận động gặp nhiều hạn chế. Việc điều tra thực trạng là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết cho việc nghiên cứu. Điều tra thực trạng sẽ giúp chúng ta thấy được những ưu điểm và những tồn tại của những vần đề liên quan đến đề tài nghiên cứu. Từ đó giúp người nghiên cứu định hướng được những vấn đề ta cần làm để có biện pháp cụ thể, phù hợp với thực tế, thực hiện có hiệu quả. Chính vì vậy để thực thi đề tài này tôi đã tiến hành điều tra thực trạng về kết quả giáo dục thể chất của trẻ ở một số trường trong huyện cụ thể như sau: BIỂU 1: Biểu thống kê tình hình đội ngũ giáo viên dạy lớp mẫu giáo 3-4 tuổi các trường mầm non. Tên trường Số lớp Số giáo Trình độ đào tạo 3-4 tuổi viên 6 ĐH CĐ TC dạy lớp 3 MN Kim Long- Tam Dương 7 9 tuổi 9 0 0 MN Duy Phiên - Tam Dương 7 10 8 0 2 BIỂU 2: KẾT QỦA KHẢO SÁT TRẺ ĐẦU NĂM Lớp 3 tuổi A1 – Trường mầm non Duy Phiên- Tam Dương (Tổng số trẻ điều tra: 31 , số trẻ nam: 19 ; trẻ nữ: 12) TT Nội dung Kết quả Đạt Chưa đạt SL % SL % 1 PT nhóm cơ và HH 19 61 12 39 2 Đi, chạy 19 61 12 39 3 Nhảy, bật 17 55 14 45 4 Bò, trườn, trèo 16 52 15 38 5 Tung, ném, bắt 14 45 17 55 6 Chơi trò chơi vận động 20 65 11 35 Lớp3 tuổi A1 – Trường mầm non Kim Long - Tam Dương (Tổng số trẻ điều tra: 29, số trẻ nam: 18; trẻ nữ: 11) TT Nội dung Kết quả Đạt Chưa đạt SL % SL % 1 PT nhóm cơ và HH 18 62 11 38 2 Đi, chạy 19 65 10 35 3 Nhảy, bật 17 58 12 42 4 Bò, trườn, trèo 15 51 14 49 5 Tung, ném, bắt 15 51 14 49 6 Chơi trò chơi vận động 20 68 9 32 Qua khảo sát ban đầu tôi thấy tôi thấy trẻ đã biết tập các động tác theo nội 7 dung của các bài tập vận động. Tuy nhiên số lượng trẻ đạt ở các nội dung thấp còn một số hạn chế như sau: Trẻ chưa có thói quen tự giác tập thể dục, các động tác phát triển nhóm cơ và hô hấp trẻ tập chưa dứt khoát. Trẻ thực hiện các động tác đi, chạy chưa đúng kĩ năng mang tính chất trẻ tập theo ý của trẻ không làm theo hướng dẫn của cô giáo. Nhiều trẻ nhút nhát chưa thực hiện những bài tập nhảy, ngoài ra còn nhiều trẻ tập chưa đúng tư thế của bài tập. Đối với những bài tập Bò, trườn, trèo phần lớn trẻ chưa thực hiện đúng các tư thế . Với những bài tập có nội dung: Tung, ném, bắt trẻ chưa mạnh dạn thực hiện và tỷ lệ đạt chưa cao: có trẻ tung được nhưng không bắt được, trẻ ném chưa trúng đích, hoặc tung, ném chưa đúng khoảng cách… Trẻ chưa thường xuyên được chơi trò chơi vận động lên trẻ chơi chưa đúng cách chơi, luật chơi, nhiều trẻ nhút nhát chưa dám chơi. 7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến Trước thực trạng đó, với trách nhiệm là một nhà giáo mầm non tôi nhận thấy cần phải có biện pháp để nâng cao chất lượng trong việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ là rất cần thiết và cấp bách . Tuy nhiên qua nghiên cứu tôi thấy có rất nhiều biện pháp để giáo dục phát triển thể chất cho trẻ sau đây tôi xin đưa ra một số biện pháp mà bản thân đã áp dụng có hiệu quả: Biện pháp 1: Nghiên cứu tài liệu để nắm vững phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ 3-4 tuổi. Bác Hồ của chúng ta đã nói “Học, học nữa, học mãi” thật vậy bản thân là một giáo viên trực tiếp đứng lớp muốn có chất lượng giáo dục thực chất như mong đợi ở chương trình giáo dục mầm non hiện nay thì đòi hỏi người giáo viên mầm non phải có tâm, yêu nghề mến trẻ và ham học hỏi để nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ của mình. 8 Cho nên tôi nghĩ mình là giáo viên đã có thời gian dài công tác trong ngành, hàng năm vẫn có những thay đổi về hình thức cũng như về phương pháp tổ chức các hoạt động. Với nhưng phương pháp dạy cũ cũng không sai nhưng với chương trình giáo dục mầm non hiện nay đã có thay đổi rất nhiều về hình thức tổ chức hoạt động, yêu cầu mỗi giáo viên phải tự tìm tòi bồi dưỡng chuyên môn, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm giảng dạy, sang tạo trong thực hiện các hoạt động để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao sức khỏe cho trẻ trong hoạt động giáo dục phát triển vận động ngày một tốt hơn. Tôi đã nghiên cứu vận dụng những kiến thức trong sách hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm nọn hiện nay vào giảng dạy như: - Hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non. - Các trò chơi vận động cho trẻ trong trường mầm non. Từ việc nắm vững phương pháp để tiến hành xây dựng cụ thể cách tiến hành hoạt động vừa sức, phù hợp, phát huy tính tích cực của trẻ trong hoạt động giáo dục phát triển vận động. Đặc biệt quan tâm đến những hoạt động vận động trong lớp như các góc có liên quan đến vận động thô như góc âm nhạc, góc phân vai. Vận động tinh như góc tạo hình kích thích sự sáng tạo của trẻ. Biện pháp2: Xây dựng kế hoạch Ngay từ đầu năm học tôi đã đầu tư quỹ thời gian, để xây dựng kế hoạch thực hiện chăm sóc giáo dục trẻ. Đặc biệt trú trọng đến lĩnh vực phát triển thể chất, và lựa chọn những nội dung phù hợp với đặc điểm tình hình sức khỏe của trẻ ở lớp mình phụ trách. Đầu năm học do trẻ còn nhỏ và nhút nhát lên tôi lựa chọn những bài tập mang tính chất đơn giản, những trò chơi gần gũi với trẻ và có nội dung phù hợp với chủ đề. Ví dụ: Ở chủ đề Trường mầm non tôi lựa chọn những bài tập đơn giản như: Bật về phía trước, Bò chui qua cổng, bật xa… 9 Sau đó tôi lựa chọn những bài tập mang tính chất tăng dần độ khó và các động tác, trò chơi vận động phức tạp hơn. Khi trẻ đã có các kĩ năng tập thể dục tốt, các động tác chính xác và dứt khoát tôi sẽ lựa chọn những bài tập vận động tổng hợp như: “Bò chui qua cổng, bật về phía trước”, “Đi trong đường hẹp, cầm vật trên tay” Biện pháp 3: Tạo môi trường vận động cho trẻ Như chúng ta đã biết hiện nay xu hướng của giáo dục mầm non dựa trên việc thiết kế môi trường cho trẻ tự học, tự khám phá một cách chủ động tích cực sáng tạo và xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực đó là một việc làm mới khoa học. * Tạo môi trường vận động trong và ngoài lớp học Môi trường luôn đặt ra cho trẻ những thử thách, tìm tòi, khám phá trong các hình thức hoạt động phát triển vận động hấp dẫn, lôi cuốn trẻ tích cực hứng thú tham gia vận động một cách tự nguyện và tự giác: Môi trường cần cung cấp cho trẻ em nhiều cơ hội để thực hiện các hoạt động phát triển vận động phù hợp “Chỉ khi ở trong một môi trường thuận lợi đứa trẻ mới có cơ hội phát triển đầy đủ và bộc lộ những tính cách tiềm ẩn của mình” (M.Montessori). Môi trường kích thích nhu cầu trải nghiệm và thử thách khả năng vận động của trẻ. Làm thế nào giáo viên có thể tạo ra môi trường kích thích trẻ tích cực vận động hiệu quả? Ngay từ đầu năm học tôi đã sắp xếp môi trường lớp theo một định hướng cụ thể: Xây dựng các góc hoạt động phù hợp với chủ đề, sắp xếp bố trí các góc khoa học dưới dạng mở. Do đặc điểm lớp tôi có nhiều phòng nhỏ và có hành lang phía trước lớp rộng, tôi đã xây dựng góc vận động ở vị trí trước cửa lớp để thuận tiện cho trẻ sử dụng và dễ dàng tuyên truyền đến tất cả các bậc phụ huynh. Các giá để đồ dùng cho trẻ vận động đều được sắp xếp hợp lý, có ký hiệu và quy định rõ ràng cho trẻ dễ lấy, cất. Đến mỗi hoạt động như thể dục sáng, giờ học thể dục, hoạt động ngoài trời, trẻ có thể tự lấy đồ dùng đồ chơi phù hợp với vận động mà giáo viên yêu cầu. Những đồ dùng vận động to, cồng kềnh như: cột 10 bóng rổ, các loại tạ tay, cột ném vòng, đích đứng, bục liên hoàn... được tôi sắp xếp riêng ở một góc để đảm bảo an toàn cho trẻ. Những đồ dùng có chung tính năng được sắp xếp ở cùng giá với nhau: bộ đồ dùng phát triển cơ tay, bộ đồ dùng phát triển cơ chân, bộ đồ dùng tổ chức trò chơi vận động... + Xây dựng Góc vận động Tôi trang trí hình ảnh các bài tập vận động với đầy đủ các bước thực hiện xung quanh mảng tường, từ những hình ảnh đó trẻ có thể dễ dàng thực hiện đúng quy trình của bài tập mà không cần có giáo viên ở bên cạnh hướng dẫn. Như vậy trẻ có thể tự tham gia vận động khi trẻ được bố mẹ đón và cho chơi ở sân trường, trẻ có thể rủ bạn cùng tập lại bài tập mà buổi sáng đã học cho bố mẹ xem. Khi xây dựng góc vận động tôi nhận thấy trẻ lớp tôi tiến bộ nhiều hơn, trẻ tham gia vận động tự nhiên và tích cực hơn, đồng thời phụ huynh lớp tôi thấy được rõ hơn tầm quan trọng của giáo dục thể chất, họ quan tâm hơn đến sự vận động của con mình, xem với vận động này, vận động kia con mình thực hiện được đến đâu, có thực hiện tốt bài tập không, có mạnh dạn tự tin khi trèo thang hay đi trên cầu thăng bằng không… 11 Hình ảnh góc vận động + Xây dựng môi trường vận động ngoài lớp học Không chỉ tạo môi trường vận động chỉ trong góc vận động của lớp mình, tôi còn tận dụng những vị trí phù hợp trong lớp để cho trẻ có nhiều hơn cơ hội vận động hơn như: vẽ sơ đồ những bài tập đơn giản ở hành lang trước lớp, cắt đề can dán hình bước chân để trẻ đi vào lớp đúng chiều, thẳng hàng... + Làm mới một số đồ dùng cho trẻ vận động Với đặc điểm tâm sinh lí của trẻ em luôn thích khám phá những điều mới lạ vì vậy thay cho việc sử dụng những đồ dùng, dụng cụ thể dục hàng ngày tôi và một số đồng nghiệp đã cùng nhau làm ra một số đồ dùng phục vụ cho các hoạt động thể chất mới lạ kích thích sự tò mò, tạo hứng thú cho trẻ như một số đồ dùng sau: + Bộ đồ dùng dạy vận động tự tạo bao gồm * Bộ đồ dùng phát triển cơ tay. Đối với trẻ nhỏ, việc tập luyện để trẻ phát triển cân đối, toàn diện về thể chất là rất cần thiết. Với bộ đồ dùng phát triển cơ tay bao gồm các loại tạ tay, trẻ 12 có thể dễ dàng sử dụng để luyện tập nâng lên, hạ xuống giúp cơ tay của trẻ thêm khỏe khoắn, rắn chắc hơn + Bộ tạ tay 1kg: (dùng cho trẻ lớn, trẻ đã tập qua tạ nhỏ) Giáo viên đã dùng 2 vỏ non nước ngọt, sau đó đổ xi măng vào và nối ống nhựa giữa 2 non nước để tạo thảnh quả tạ. * Bộ đồ dùng phát triển cơ chân. Bao bố đôi Cách làm: Giáo viên dùng vải may thành hình cái bao sao cho 2 trẻ chui vừa vào bao(bao cao đến thắt lưng của trẻ) Cách chơi: Hai trẻ sẽ chui vào trong bao, khi có hiệu lệnh thi trẻ sẽ phối hợp cùng nhảy như chú ếch để di chuyển đến đích. Đồ chơi này vừa luyện cơ chân cho trẻ, vừa rèn cho trẻ biết phối kết hợp nhịp nhàng khi chơi với bạn. Giáo viên có thể cho trẻ chơi trong giờ học thể chất, giờ HĐNT hoặc trong giờ HĐG ở góc chơi vận động. * Bộ đồ dùng rèn luyện sự khéo léo Đồ dùng: Ném vòng Cách làm: Giáo viên dùng những cái chai bằng nhựa cho cát vào trong dùng làm đích ném. Cách chơi: Trẻ đứng cách đích 1,5m và dùng vòng ném vào các đích. Đồ chơi này giúp trẻ rèn luyện sự khéo lèo, đồng thời phát triển cơ tay cho trẻ. Giáo viên có thể cho trẻ chơi trong giờ HĐNT hoặc trong giờ HĐG ở góc chơi vận động. * Bộ đồ dùng tổ chức trò chơi vận động. Đồ dùng: Chim cánh cụt Cách làm: Giáo viên dùng những vỏ hộp sữa 900g đề trang trí tạo thành những chú chim cánh cụt. 13 Công dụng: Giáo viên có thể sử dụng những chú chim cánh cụt để làm các chướng ngại vật cho các giờ học thể dục: Lăn bóng và di chuyển theo bóng, bò zic zăc qua 7 điểm, hoặc làm phương tiện để tổ chức các trò chơi: đi cà kheo zic zăc ... Biện pháp 4: Thay đổi hình thức tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ. Nhìn chung, trẻ được vận động tích cực sẽ luôn ở trong trạng thái thoải mái nhất. Chúng cảm thấy khỏe khoắn, hài lòng, và vì vậy sẽ luôn tự tin. Sự nhanh nhẹn giúp trẻ có được lòng tôn trọng từ phía các bạn cùng chơi, và điều này càng giúp trẻ củng cố thêm những nhận thức về bản thân mình. Hãy cố gắng tạo tối đa các cơ hội để trẻ được vận động với một số vật dụng đơn giản. Hãy cho phép trẻ nô đùa thay vì ra những mệnh lệnh buộc trẻ “ngồi im” * Thay đổi hình thức tổ chức giờ thể dục sáng cho trẻ Tập luyện thường xuyên liên tục đúng giờ (Đối với thể dục sáng) Như chúng ta đã biết ,tác dụng của thể dục buổi sáng đối với trẻ em hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo và mầm non. Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục đơn giản, trẻ tích lũy được sự sảng khoái cho cả ngày. Tập luyện thường xuyên như vậy, cơ thể của trẻ nâng cao hoạt động của các cơ quan của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng vận động cần thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng. Vì vậy tôi cho trẻ tập thể dục sáng hàng ngày vào một thời gian nhất định sau giờ đón trẻ. Thời gian tập khoảng 1015 phút, trang bị dụng cụ như gậy, nơ, vòng, hoa tua, cờ …thể dục phù hợp với động tác để tạo hứng thú cho trẻ tập. Không những thế tôi còn cùng với các đồng giáo viên trong trường thường xuyên lựa chọn trên internet những bài nhạc vui nhộn như: “Nhảy cùng bibi” các bài dân vũ tập thể để cho trẻ luân phiên tập trong các giờ thể dục sáng như: “Vui đến trường”, “Thật đáng yêu”, “Cả nhà thương nhau”, “Chú bộ đội”, “Đàn gà trong sân”, “Nắng sớm”…và được trẻ rất thích thú tham gia. Giờ tập 14 thể dục sáng cũng là thời gian lý tưởng để trẻ được tham gia các trò chơi vận động tập thể như: Mèo đuổi chuột, lộn cầu vồng, bóng tròn to, sóng xô…Những trò chơi vận động này không chỉ giúp trẻ tăng cường thể lực mà còn cho trẻ nhiều kỹ năng hoạt động tập thể và lồng ghép dạy trẻ được nhiều trò chơi dân gian đang dần bị mai một. *Thay đổi hình thức tổ chức giờ học thể dục Việc thay đổi hình thức tổ chức các hoạt động, đặc biệt là hoạt động học sao cho sáng tạo, mới lạ, thu hút trẻ tham gia một cách tích cực mà vẫn đảm bảo phương pháp của bộ môn là điều tôi luôn quan tâm. Với giờ học phát triển thể chất giáo viên thường tổ chức tiến trình giờ học theo các bước đã định sẵn, khiến trẻ cảm thấy nhàm chán, giảm hứng thú. Để giúp trẻ vừa tiếp thu được kiến thức vừa được hoạt động một cách tích cực chủ động, tôi đã áp dụng một số hình thức tổ chức hoạt động giáo dục như sau: VD 1: Đề tài “Bật liên tục” Cách tổ chức thông thường: Ở phần dạy vận động cơ bản là cô cho trẻ đứng thành 2 hàng dọc quay mặt vào nhau, sau khi cô làm mẫu vận động 2 lần, lần lượt mỗi hàng một trẻ sẽ lên thực hiện vận động, các trẻ khác quan sát. Như vậy trong mỗi tiết học, một trẻ chỉ thực hiện được từ 2-3 lần. Cách tổ chức mới: Sau khi cô làm mẫu vận động 2- 3 lần, cô chia trẻ về các nhóm, mỗi nhóm không quá 5 trẻ thực hiện vận động. Hai cô giáo, mỗi cô sẽ bao quát 2 nhóm trẻ thực hiện. Như vậy với mỗi nhóm 5 trẻ, số lần trẻ thực hiện vận động sẽ tăng lên, đồng thời quãng thời gian trẻ phải chờ đợi các bạn thực hiện để đến lượt mình cũng sẽ giảm đi. Cách làm này vừa phát huy được tính tích cực của trẻ lại vừa thu hút trẻ khiến trẻ không nhàm chán. VD 2: Đề tài: Bài tập“ Đi trong đường hẹp” Cách tổ chức thông thường: Cô chuẩn bị 2 đường hẹp như nhau, sau khi cô tập mẫu, trẻ sẽ lần lượt tập ở lần 1 và tập thi đua ở lần 2. Cách tổ chức mới: Cô chuẩn bị 2 đường hẹp như nhau và những chiếc 15 khay nhỏ, một rổ bóng. Sau khi cô tập mẫu và phân tích rõ động tác cô sẽ cho trẻ lựa chọn xem mình tự tin với đường hẹp nào thì sẽ tập ở đường hẹp đó. Nếu trẻ chưa tự tin thì đi trên ván dốc ít, trẻ mạnh dạn hơn thì đi trên ván dốc nhiều. Ở lần thực hiện thứ 2 của trẻ cô cho trẻ nâng cao độ khó bằng cách cho trẻ nào cảm thấy tự tin thì vừa đi trên 2 đường hẹp vừa kết hợp cầm thêm khay bóng, trẻ nào không muốn thì cô cúng không ép trẻ. Cách làm này vừa kích thích trẻ hứng thú thực hiện vừa giúp trẻ có thể thử sức mình với nhiều mức độ khó khác nhau mà vẫn đảm bảo phương pháp bộ môn. VD3: Đề tài: Bài tập TH: “Bật qua suối nhỏ, Ném đích ngang” Cách tổ chức thông thường: Ở phần dạy vận động cơ bản là cô cho trẻ đứng thành 2 hàng dọc quay mặt vào nhau, ở giữa là sơ đồ tập. Sau khi cô làm mẫu vận động 2 lần, lần lượt mỗi hàng một trẻ sẽ lên thực hiện lần lượt từng vận động. Như vậy thời gian trẻ thực hiện hết các vận động rất dài nên các trẻ khác phải chờ đợi lâu mới đến lượt mình thực hiện. Trẻ sẽ không còn hứng thú, phấn khích mà thay vào đó là cảm giác chán nản. Số lần thực hiện bài tập của trẻ cũng sẽ được ít, giờ học thường bị kéo dài so với quy định. Cách tổ chức mới: Ở phần vận động cơ bản, cô tập trung trẻ đứng ở một góc của phòng tập. Cô cho trẻ nhìn vào sơ đồ tập và những đồ dùng cô chuẩn bị rồi đoán xem hôm nay trẻ sẽ được tập bài tập gì? Đây đều là những vận động trẻ đã được hướng dẫn thực hiện ở những tiết học trước rồi nên cô có thể mời trẻ khá lên thực hiện lại vận động cho cả lớp xem. Nếu trẻ đã thực hiện tốt thì cô chỉ nhắc lại những kỹ thuật cơ bản của bài tập. Nếu trẻ thực hiện chưa tốt thì cô làm mẫu kết hợp phân tích động tác cho trẻ xem. Sau đó cô cho trẻ thực hiện bài tập tổng hợp theo thể thức vòng tròn. Theo sơ đồ trên, hai cô giáo sẽ chia vị trí đứng phù hợp để bao quát được trẻ ở các vị trí tập. Trẻ đầu tiên sẽ tập hết sân số 1 sang sân số 2 thì trẻ thứ hai bắt đầu tập ở sân số 1. Cứ như vậy trẻ tập lần lượt ở cả 3 vị trí tập rồi lại về vị trí ban đầu. Cách làm trên số lần trẻ tập được nhiều hơn, trong khi trẻ di chuyển vị 16 trí để đi đến các sân tập, trẻ cũng có thời gian nghỉ ngơi nhẹ trước khi bắt đầu bài tập tiếp theo. * Thay đổi hình thức hồi tĩnh trong tiết học thể dục của trẻ Trong mỗi tiết học thể dục của trẻ thì hình thức hồi tĩnh là không thể thiếu và có vai trò rất quan trọng trong cấu trúc của một tiết học. Sau những lần tập luyện hăng say đầy cố gắng của trẻ, giây phút hồi tĩnh khiến trẻ được thư giãn, cân bằng nhịp tim, nhịp thở. Hoạt động hồi tĩnh rất quan trọng như vậy nhưng lại thường được tổ chức với những động tác đi lại nhẹ nhàng rất nhàm chán. Có khi cô giáo làm động tác “Chim bay, cò bay” thì trẻ chỉ đưa tay lên xuống cho đúng động tác chứ không kết hợp với việc hít vào thở ra để điều hòa vì những động tác đó không kích thích được trẻ hứng thú tham gia sau khi đã tập luyện mệt mỏi. Hiểu được tâm lý đó tôi đã luôn tìm những hình thức hồi tĩnh mới để đưa vào cho trẻ thực hiện trong mỗi tiết học thể dục. Tôi lên mạng xem những clip về tập dưỡng sinh, tập yoga, chon lọc những động tác dễ và phù hợp để cho trẻ hồi tĩnh. Các bạn gái lớp tôi thì rất thích thú với những động tác hồi tĩnh yoga đơn giản kết hợp với âm nhạc, còn các bạn trai lại rất hào hứng với những động tác quyền nhẹ nhàng của bài tập dưỡng sinh. Biện pháp 5: Đưa yếu tố âm nhạc vào các hoạt động phát triển thể chất Theo chương trình giáo dục trẻ mầm non, cấu trúc một tiết học giáo dục thể chất bao gồm 3 phần: Phần khởi động, trọng động và hồi tĩnh. Thường thì các giáo viên tổ chức phần khởi động cho trẻ hát bài “một đoàn tàu” đi các kiểu chân sau đó về hàng tập bài tập phát triển chung là các động tác tay – chân – bụng( lườn)– bật với nhịp hô của cô,… nếu tiết thể dục nào tôi cũng cho trẻ tập như vậy thì trẻ sẽ chán, uể oải trong giờ học, không phát huy tính tích cực vận động ở trẻ. Vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa yếu tố âm nhạc vào trong giờ dạy thể dục. Cụ thể: 17 - Với phần khởi động tôi dẫn dắt hoặc kể câu chuyện phù hợp với chủ đề cho trẻ hát một bài hát phù hợp với chủ đề và đi khởi động kết hợp các kiểu chân. Sau đó cho trẻ về đội hình hàng dọc điểm số, tách hàng để tập bài tập phát triển chung. - Bài tập phát triển chung tôi lựa chọn là bài tập erobic có động tác phù hợp với bài tập vận động cơ bản đầy đủ các động tác tay – chân – thân – bật có nhịp đầy đủ, có động tác nhấn mạnh cho vận động cơ bản. - Và khi tập vận động cơ bản, quá trình trẻ tập tôi cho trẻ tập cùng nhạc là những bài hát phù hợp với chủ đề, khi tập cùng bài hát trẻ rất hào hứng thực hiện bài tập của mình. Đặc biệt khi trẻ thi đua theo tổ tôi lựa chọn những bản nhạc thiếu nhi sôi động phù hợp với chủ đề để thêm phần hào hứng, sôi nổi. - Đến phần hồi tĩnh tôi cho trẻ vận động nhẹ nhàng như: Tập dưỡng sinh, yoga... kết hợp với nhạc du dương, nhẹ nhàng tạo cho trẻ thấy thoải mái và vui vẻ hoàn thành bài tập. Khi đưa biện pháp này vào dạy trẻ trong tiết học giáo dục thể chất tôi thấy trẻ lớp tôi học tốt hơn, hứng thú hơn và kiến thức, kỹ năng của trẻ được nâng lên rõ rệt. Biện pháp 6: Tổ chức trò chơi vận động mọi lúc mọi nơi phù hợp với hoạt động Biện pháp này có tác dụng nhằm gây hứng thú cho trẻ đến bài tập vận động, giúp trẻ thực hiện nhiều lần mà không nhàm chán, đánh giá được tương đối khách quan kết quả vận động của trẻ. Khi chơi trò chơi vận động, hệ vận động được củng cố, các hệ cơ bắp của cơ thể trở nên rắn chắc hơn, các khớp xương và dây chằng trở nên linh hoạt, có tác dụng củng cố, tăng cường sức khỏe cho trẻ, tạo điều kiện cho việc rèn luyện thể lực, củng cố kĩ năng vận động trong điều kiện thay đổi. * Tổ chức các trò chơi vận động mọi lúc mọi nơi phù hợp với tính chất của hoạt động. 18 - Trò chơi vận động là hoạt động cần thiết đối với trẻ. Theo chương trình GDMN mới, giáo viên có thể tổ chức cho trẻ qua các hoạt động giáo dục sau: + Thời gian đón trẻ vào buổi sáng và trả trẻ vào buổi chiều. + Trong các buổi vui chơi trong lớp hoặc ngoài trời. + Trong các giờ hoạt động học. - Nếu như hoạt động học nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất, hay như hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về cách chơi theo nhóm, biết chia sẻ cùng bạn đoàn kết... Chính vì vậy giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi vận động cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động . * Với giờ hoạt động học - Giờ thể dục: Một giờ thể dục thường chỉ cung cấp cho trẻ một vận động mới và một vận động ôn. Nên giáo viên cần tổ chức vận động ôn cho trẻ thông qua trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khỏe mạnh củng cố tố chất nhanh, khéo, luyện tập cho trẻ khả năng phản ứng nhanh đúng theo tín hiệu. Đồng thời phát huy tính tích cực của trẻ khi tham gia hoạt động. Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động. - Hoạt động khám phá: Khi lựa chọn trò chơi cần đáp ứng tiêu chí sau: Nhằm phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Cung cấp cho trẻ kỹ năng chơi theo nhóm, kỹ năng sử dụng đồ chơi sáng tạo của giáo viên mầm non. Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ. + Ví dụ: Hoạt động khám phá khoa học: “Một số con vật nuôi trong gia đình” sau khi cô cho trẻ nhận biết gọi tên, nhận biết đặc điểm của con gà, con vịt. Thì đến phần trò chơi củng cố cô sẽ cho trẻ chơi trò chơi “Ai nhanh nhất” khi cô nêu đặc điểm hay tiếng kêu của con vật nào trẻ tìm con vật đó giơ lên và 19 nói. Hay trò chơi: “ Tìm về đúng chuồng” khi cô yêu cầu trẻ tìm về đúng chuồng thì các cháu đội mũ con vật nào phải về đúng chuồng con vật. Với các trò chơi này có thể áp dụng với nhiều chủ đề khác tùy vào nội dung của trò và chủ điểm mà cô có cách đặt tên khác nhau. Nhưng vẫn mang một mục đích chính nhằm củng cố ôn luyện kiến thức và kỹ năng vận động cho trẻ. + Với hoạt động khám phá xã hội: “Một số quy định giao thông đường bộ” sau khi trẻ quan sát các video và đàm thoại về một số quy định về giao thông đường bộ. Đến phần trò chơi củng cố tôi đã cho trẻ chơi trò chơi: “ Bé tham gia giao thông” qua trò chơi này giúp trẻ củng cố lại bài vừa học không những vậy tôi thấy trẻ rất hứng thú, nhanh nhẹn, khoẻ mạnh hơn từ đó giúp trẻ phát triển tốt về thể lực. * Với hoạt động ngoài trời: Tận dụng không gian rộng và thoáng mát, tôi đã lựa chọn các trò chơi vận động, trò chơi dân gian nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn và phát triển thể lực cho trẻ như trò chơi: “Rồng rắn lên mây”; “Cáo và thỏ”; “ Trốn tìm”; “Thả đỉa ba ba”; “Mèo đuổi chuột”… Ngoài ra các trò chơi này thường tổ chức cho cả lớp được chơi, tôi luôn động viên tất cả trẻ tham gia vào trò chơi càng đông càng vui khi tất cả cùng nhau tham gia chơi trò chơi cùng bạn chơi sẽ tạo sự gắn bó đoàn kết tạo sự thân thiện giữ các bé với nhau. * Với hoạt động góc: Bên cạnh việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động trong giờ học, hoạt động ngoài trời trẻ còn được chơi các trò chơi vận động trong giờ hoạt động góc. Trẻ chơi với các dụng cụ ở góc vận động trẻ sử dụng lốp xe ô tô, lốp xe máy hỏng để chơi lăn lốp xe, bật nhảy, ném trúng đích… Hoặc trẻ có thể sử dụng những chiếc tạ làm từ những quả bóng nhựa để phát triển khả năng vận động của đôi tay. Qua đây phát triển hơn và hoàn thiện hơn về thể lực. Tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp: “Kéo cưa lừa xẻ”; “ Chi chi chành chành”; “Cắp cua bỏ giỏ”.... * Với giờ trả trẻ ( HĐ chiều): 20