Tài liệu Skkn một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo

1. Đặt vấn đề: 1.1 Lý do thực hiện đề tài: - Giao tiếp là một hoạt động không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày, nhờ có giao tiếp mà tâm lý con người được hình thành và phát triển. Đặc biệt kỹ năng giao tiếp được coi là chìa khóa để mở cửa cho sự thành công của mỗi con người. Để mang lại sự thành công lớn trong cuộc sống và trong các hoạt động học tập, mỗi người phải tự tìm hiểu, học hỏi và rèn luyện để hình thành kỹ năng giao tiếp. - Đối với trẻ mầm non cũng vậy, giao tiếp có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển tâm sinh lý của trẻ, đó là khâu đầu tiên hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới của chủ nghĩa xã hội. Trẻ khoẻ mạnh nhanh nhẹn phát triển hài hoà cân đối, giàu lòng yêu thương, quan tâm nhường nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, ham hiểu biết thích tìm tòi khám phá thế giới xung quanh, hình thành một số kỹ năng cơ bản như nhẹ nhàng, khéo léo. Vấn đề giáo dục lễ giáo không phải là vấn đề mới như trước đây và hiện nay chúng ta vẫn làm nhưng làm thế nào để giáo dục mầm non có hiệu quả, đây chính là vấn đề mà cô giáo và phụ huynh luôn quan tâm. Đặc biệt hơn đối với trẻ mầm non đặc điểm của trẻ là dễ nhớ mau quên, hay bắt chước cho nên việc giáo dục trẻ đòi hỏi chúng ta phải uốn nắn từ đầu, thực hiện thường xuyên như các cụ ta có câu: Uốn cây từ thuở còn non Dạy con từ thuở hãy còn thơ ngây - Đạo đức con người không phải có sẵn, mà phải được nhen nhóm ngay từ lứa tuổi mầm non, hay nói cách khác trẻ mầm non phải được hình thành những bước đi đầu tiên về nhân cách. Ngày nay, chúng ta không chỉ đào tạo những con người có trí thức có khoa học có tình yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc, yêu lao động mà còn tạo nên những con người biết yêu nghệ thuật, yêu cái đẹp, giàu mơ ước và thích sáng tạo…. Những phẩm chất ấy, con người phải được hình thành từ lứa tuổi mầm non, lứa tuổi hứa hẹn là tương lai của đất nước, là thế hệ kế thừa cho mai sau. 1 Chính vì vậy, trẻ phải cần được rèn luyện các kỹ năng giao tiếp cơ bản ngay từ khi còn nhỏ. Từ đó trẻ học được kỹ năng giao tiếp với mọi người xung quanh qua phát triển ngôn ngữ, trí tưởng tượng, hình thành nhân cách, đạo đức, đáp ứng được nhu cầu tình cảm ham hiểu biết của trẻ, dần dần cháu biết sử dụng ngôn ngữ chính xác, biểu cảm rõ ràng những ngôn ngữ, cử chỉ điệu bộ, tất cả những điều đó đều phụ thuộc nhiều vào cô giáo. - Đây cũng là vấn đề không nhỏ ảnh hưởng đến việc rèn nề nếp và kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Là một giáo viên dạy lớp trực tiếp chăm sóc – giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ và nhận thấy rằng giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo hiện nay là việc làm cần thiết có vai trò to lớn trong quá trình phát triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo. Chính vì thế, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp” cho các cháu, tô điểm vào tâm hồn các cháu những cái hay, cái đẹp, để các cháu trở thành những bông hoa thơm ngát, là con ngoan, trò giỏi, có hành vi văn minh đúng đắn và giao tiếp một cách lịch sự. 1.2 Phạm vi đề tài: - Đề tài này áp dụng ở các độ tuổi mầm non. - Thực hiện cho các hoạt động trong chương trình giáo dục mầm non - Ứng dụng cho những giáo viên trong các trường mầm non, mẫu giáo. 2. Nội dung đề tài: - Những năm đầu đời của trẻ là những năm quan trọng nhất cho sự phát triển toàn diện của đứa trẻ và ngôn ngữ cũng là một quá trình tâm lý diễn ra rất mạnh ở trẻ, ở giai đoạn này trẻ học và nắm được tiếng mẹ đẻ của mình. Do vậy mà phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ là rất quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng đến tư duy và quá trình học sau này. Ngôn ngữ là phương tiện phát triển tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Nhờ có những lời chỉ dẫn 2 của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những quy định chung của cộng đồng mà mọi thành viên trong cộng đồng phải thực hiện, mặt khác trẻ cũng có thể dùng ngôn ngữ để bày tỏ những nhu cầu mong muốn của mình với các thành viên trong cộng đồng. Điều đó giúp trẻ hoà nhập với mọi người. - Dạy trẻ cách giao tiếp là nhằm đáp ứng phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo dùng ngôn ngữ để giao tiếp là rất quan trọng, khi giao tiếp trẻ luôn tìm ra cái mới lạ thông qua mọi hoạt động của cô, trẻ nói, phát triển ngôn ngữ, giao tiếp trẻ mạnh dạn, tự tin, lễ phép với mọi người, nhận ra hành vi đúng, hành vi sai. Chính vì vậy là giáo viên dạy trẻ mẫu giáo nhỡ tôi luôn tạo cho trẻ sự tự tin, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học; Thường xuyên trò chuyện thảo luận, gợi mở cho trẻ tiếp cận với cuộc sống hàng ngày, trong khi thực hiện trẻ sẽ phát triển giao tiếp một cách mạnh dạn hơn. 2.1 Phần thực trạng: 2.1.1. Thuận lợi: - Được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, động viên, tạo điều kiện cho giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tạo điều kiện cho giáo viên làm việc. - Bản thân tôi luôn tìm tòi, học hỏi, trau dồi kiến thức, có khả năng sáng tạo về đổi mới phương pháp và làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc dạy học thêm sinh động, hấp dẫn trẻ phục vụ chương trình mầm non mới. - Phụ huynh học sinh các cháu nhiệt tình giúp đỡ, trao đổi và trò chuyện vui vẽ đến con, nhiệt tình ủng hộ giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. 2.1.2. Khó khăn: - Một số cháu không học qua lớp mẫu giáo mầm, chồi. - Bên cạnh đó nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế, có phụ huynh thì chiều con quá mức, cũng có phụ huynh do công việc bộn bề kiếm sống, có điều kiện về kinh tế nên giao hẳn việc chăm sóc giáo dục con cái cho người giúp việc. 3 Có nhiều cháu mới đi học chưa biết chào hỏi, thưa gửi lễ phép còn trả lời trống không với người lớn tuổi, bạn bè và cô giáo. - Một số cháu gia đình chưa có sự quan tâm nhiều, các cháu đi học không đều, có hôm đi học rất sớm, có hôm rất muộn. 2.2 Các giải pháp: 2.2.1 Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động giờ đón trả trẻ: - Với trẻ mầm non thời gian học ở trường chiếm rất nhiều thời gian trong ngày. Ở đó trẻ sẽ học hỏi lẫn nhau học cả cái tốt và cái chưa tốt. Vì thế, tôi thấy việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ là rất cần thiết và phù hợp tại trường mầm non. - Bản thân tôi là giáo viên trẻ chưa tự tin khi giao tiếp cùng phụ huynh nên những năm học trước chưa dám mạnh dạng đề xuất, hay trao đổi cùng cha mẹ trẻ trong giờ đón trả trẻ về tình hình sức khỏe của các cháu cũng như trao đổi với phụ huynh về công tác nuôi dạy, chăm sóc trẻ cũng như các thay đổi trong trương trình học của trẻ và đặc biệt là hướng dẫn rèn trẻ kỹ năng giao tiếp trong giờ đón trẻ và trả trẻ. Cũng vì lý do đó mà học sinh lớp tôi phụ trách năm học trước rất thụ động trong việc chào hỏi các cô, các bác trong trường cũng như người thân trong nhà mà phải cần có sự nhắc nhở của người lớn. Được sự động viên, hướng dẫn và chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu đến năm học này tôi đã tự tin khi giao tiếp với phụ huynh để có sự kết hợp tốt nhất giữa giáo viên và phụ huynh trong công việc chăm sóc và giáo dục cho trẻ, đặc biệt là phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ. - Tôi thường xuyên trò chuyện với trẻ về những mong muốn của trẻ và dạy trẻ thói quen sống có trách nhiệm. Tôi nói chuyện với trẻ một cách tự nhiên và cởi mở về những gì mong muốn ở bé. Bên cạnh đó đặt ra những giới hạn và hướng trẻ tin rằng việc tuân theo các giới hạn đó là tốt cho bản thân trẻ. Tuy nhiên tôi không làm điều đó một cách áp đặt. Tôi để trẻ nghĩ rằng : “Cô giáo là một người bạn lớn, đáng tin cậy của trẻ”. Lớp tôi có rất nhiều trẻ khi đến lớp chưa mạnh dạn chào cô và chào bố mẹ, thường xuyên phải nhắc nhở nhưng trẻ vẫn chưa thực sự mạnh dạn 4 và chưa có thói quen nề nếp và kỹ năng trong việc chào hỏi. Vì vậy, tôi đã thực hiện phối kết hợp cùng cha mẹ trẻ giúp cho trẻ dần dần mạnh dạn và tự tin chào cô. Có những trẻ luôn tìm ra mọi tình huống không bằng lòng với ông, bà, bố, mẹ, anh, chị, ở nhà sau đó đến lớp nhõng nhẽo không muốn vào lớp, lúc đầu tôi rất băn khoăn không hiểu lí do vì sao. Sau khi tìm hiểu và quan sát cử chỉ điệu bộ của trẻ mới biết mỗi ngày đi học trẻ tìm ra mọi lí do. Do vậy trong giờ đón trả trẻ tôi phải là người tạo cho trẻ có tình huống được thể hiện ngôn ngữ riêng của mình, thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình sức khỏe học tập của trẻ để cha mẹ cùng cô giáo kết hợp rèn trẻ. - Như một người bạn tôi đã tâm sự và phân tích cho trẻ hiểu, luôn âu yếm vỗ về trẻ. Từ đó đã hiểu được tâm lí của trẻ giúp cho trẻ có được cảm giác thoải mái khi vào lớp. Có những trẻ được bố mẹ chiều chuộng đáp ứng đầy đủ mọi nhu cầu của trẻ làm gì cũng đã có người giúp việc chỉ cần nhìn vào một đồ dùng đồ vật nào đó đã có người đáp ứng ngay mà không cần dùng ngôn ngữ yêu cầu hoặc xin phép. Biết được điều đó tôi đã trao đổi với phụ huynh vì sao con lại chưa mạnh dạn, chưa có những kĩ năng ứng xử đúng mực với cô giáo và các bạn và ở lứa tuổi này trẻ đã có một số kĩ năng tự phục vụ bản thân mình nhưng con chưa làm được điều đó chính bản thân gia đình cũng đã biết. Tôi cùng kết hợp với phụ huynh uốn nắn rèn trẻ từ đó trẻ rất mạnh dạn tự tin giao tiếp với mọi người. - Khi đến giờ trả trẻ tôi gợi hỏi trò chuyện với trẻ để trẻ nói lên suy nghĩ của mình về buổi đến trường hôm nay của trẻ . Tôi hỏi trẻ: Cháu thích gì? Cháu không thích điều gì? Hôm nay cô dạy con bài học gì? Trong lớp các bạn chơi với nhau như thế nào? …Từ đó ngôn ngữ của trẻ sẽ phát triển tự tin hơn trong giao tiếp, mạnh dạn hơn khi trò chuyện với mọi người. Trong hoạt động này tôi nhắc nhở trẻ về kể lại cho bố mẹ những hoạt động con được tham gia trong ngày hôm nay, những gì con đã được làm, những gì con chưa làm được. - Tôi đã ân cần trao đổi trực tiếp với cha mẹ trẻ hàng ngày trong giờ đón trả trẻ, thông báo nhanh với cha mẹ về tình hình của trẻ trong ngày, lắng nghe bố mẹ trẻ trao đổi một số đặc điểm của trẻ. Từ đó, giúp mối quan hệ giữa cha mẹ trẻ với 5 các thành viên trong gia đình quan tâm tới trẻ nhiều hơn trong cách giao tiếp, tiếp xúc hàng ngày. Ví dụ : Khi trẻ chơi góc gia đình: bố mẹ đưa con tới trường( góc học tập) và lúc này trẻ sẽ thực hiện vai chơi của mình chào cô, chào bố mẹ. Nếu trẻ chỉ chào cô không chào bố mẹ thì lúc này tôi sẽ nhẹ nhàng ra nhắc nhở trẻ “ học sinh của cô giáo ngoan quá đã biết chào cô nhưng vẫn còn quên chưa chào bố mẹ cô giáo nhắc học sinh chào bố mẹ đi”. Thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề tôi đã tạo cho trẻ môi trường được thực hành làm người lớn đồng thời tạo điều kiện rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ, giúp trẻ nhớ lại và củng cố kỹ năng. * Kết quả: Qua một năm thực hiện biện pháp này tôi đã thấy được sự thay đổi rõ ràng của học sinh. Từ phải nhắc nhở các cháu giờ rất tự tin mạnh dạn chào hỏi, không những chào hỏi các cô tại lớp, các cô các bác trong trường, người thân trong nhà các cháu còn vui vẻ chào hỏi những người lớn xung quanh trẻ và bố mẹ của các bạn trong lớp. 2.2.2 Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động học: - Chúng ta đã và đang thực hiện trương trình giáo dục mầm non mới, lấy trẻ làm trung tâm, trong đó giáo viên chỉ là người hướng dẫn gợi mở. Cách dạy trẻ kể lại được câu truyện cô dạy cũng là trong giờ học hàng ngày hay những buổi dạo chơi, tham quan, lễ hội của quê hương gợi cho trẻ những điều thú vị ấn tượng của mình vào hình thức kể truyện được sinh động cũng là cách thúc đẩy, phát triển khả năng giao tiếp của trẻ.. - Trong hoạt động chung mỗi câu hỏi gợi mở cô đặt ra là đòn bẩy thúc đẩy suy nghĩ của trẻ và tạo cho trẻ biết xử lý tình huống, nhân vật trong câu truyện từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ rất mạnh dạn trước lớp với bạn bè, người xung quanh. Ví dụ: Trong giờ toán thêm bớt 2 nhóm đối tượng trong phạm vi 4: Cô có 3 chậu hoa và 4 cây hoa các con làm thế nào để số cây hoa bằng số chậu hoa?. Trẻ sẽ tìm ra các cách như thêm 1 chậu hoa để số chậu hoa và cây hoa bằng nhau và đều bằng 4, bớt một cây hoa để số hoa bằng số chậu và đều bằng 3 6 - Là giáo viên thường xuyên tiếp xúc với trẻ, tôi luôn quan tâm đến từng lời nói cử chỉ của mình để làm mẫu cho trẻ trong mọi hoạt động - Với trẻ mầm non việc nghiên cứu tìm kiếm những hình ảnh động được thiết kế trên các phần mềm là rất cần thiết. Trẻ rất hứng thú và tò mò khi được quan sát các hình ảnh động. Đối với trẻ lớp tôi mỗi khi được xem những hình ảnh ở trong các đoạn video hay các đoạn phim hoạt hình…. trong các hoạt động học dường như lúc đó ngôn ngữ mới của trẻ lại được bộc bạch ra và ngôn ngữ cũ lại trở thành một dụng cụ để trẻ giao tiếp với các bạn. Ví dụ: Trong giờ âm nhạc “ Đêm Pháo hoa” để trẻ tri giác đầy đủ cảnh bắn pháo hoa cũng như mầu sắc hình dạng của pháo hoa tôi đã cho trẻ xem đoạn videoclip về cảnh bắn pháo hoa do tôi downloads trên youtube. Kết quả sau khi xem đoạn video trẻ rất hứng thú tham gia phát biểu nhận xét về nội dung trong đó. - Chính vì vậy, tôi đã xây dựng một số giáo án điện tử để kích thích, phát triển ngôn ngữ của trẻ qua đánh giá của trẻ về các nhân vật trong các hoạt động học (giáo án điện tử: Truyện Gấu con chia quà, Gấu con bị đau răng, Thơ Em yêu nhà em,Âm nhạc Đêm pháo hoa). Qua đó hình thành và củng cố kỹ năng giao tiếp cho trẻ. - Đối với trẻ mầm non trẻ rất thích chơi tự do và được nói ra những ngôn ngữ mà trẻ mới học. Nhưng khi được người lớn quan tâm trò chuyện hỏi đến thì trẻ tỏ ra nhút nhát sợ hãi vì không biết mình nói gì nói đúng hay sai, vì vậy tôi phải luôn là người bạn thân nhất của trẻ, hiểu tâm lí và suy nghĩ của trẻ để gợi mở giúp trẻ mạnh dạn tham gia vào các hoạt động học. - Trong các giờ hoạt động học tôi luôn là người gợi hỏi tạo cơ hội quan tâm đến từng cá nhân, cho trẻ lên phát biểu bài, đặt ra nhiều câu hỏi tạo nhiều tình huống cho trẻ tự tin được giao tiếp cùng cô. Ví dụ: trong giờ văn học hay âm nhạc (tôi tập chung rèn các cháu còn nhút nhát trong giao tiếp và sợ đám đông): Cô thấy các con đọc thơ rất là hay và thuộc bài thơ rồi, bạn Cẩm Tiên có giọng đọc thơ rất là hay nhẹ nhàng tình cảm. Bạn Cẩm Tiên đọc lại bài thơ cho cả lớp cùng nghe nhé!… Các con thấy bạn Cẩm Tiên 7 đọc thơ như thế nào? Bạn đọc thơ rất hay diễn cảm, bạn Cẩm Tiên hơi nhút nhát một chút nhưng hôm nay bạn đã mạnh dạn đọc thơ cho cả lớp cùng nghe các bạn khác ai dũng cảm, mạnh dạn như bạn Cẩm Tiên lên đọc thơ nào? Qua đó tôi vừa rèn khả năng trình bày trước lớp, trước đám đông cho trẻ mà còn tạo điều kiện cho trẻ học tập nhau và có tinh thần cố gắng thi đua trong học tập. Như vậy trong tất cả các hoạt động học rất cần sự mạnh dạn tự tin giao tiếp của trẻ từ đó mới giúp cho trẻ tư duy phát triển và tự tin học bài. - Cho trẻ xem tranh, kể chuyện theo nội dung bức tranh cũng là hình thức phát triển ngôn ngữ mạch lạc và giao tiếp mạnh dạn. Hoạt động làm quen với văn học là hoạt động chủ đạo giúp trẻ phát huy ngôn ngữ của mình. Cô giáo thường xuyên tổ chức hình thức kể truyện, đọc thơ đóng kịch cho trẻ tham gia. Ví dụ : Trong bài thơ “Em yêu nhà em”, “Thương ông”, “Lấy tăm cho bà”, “Mẹ của em”, Câu chuyện “Tích chu”, “Gấu con chia quà”, “Gấu con bị đau răng” …trẻ rất thích đọc bởi nội dung của các bài thơ đó rất gần gũi với trẻ, phản ánh thực tế cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ và trẻ thật sự hào hứng khi đọc, diễn tả lại bài thơ và kể truyện cùng bạn về gia đình mình. Không những vậy, qua nội dung truyện và bài thơ trẻ còn đóng làm ông, bà bố mẹ, làm anh, chị…trẻ thể hiện cử chỉ của các nhân vật đó giúp cho các bạn trong nhóm có thể tự học tập cách giao tiếp của nhau và tự tin thể hiện vai nhân vật mà mình thể hiện. - Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thật cần thiết, nhưng đòi hỏi tôi phải luôn gần gũi trẻ, hiểu trẻ tạo mọi cơ hội để trẻ được nói thật thoải mái ở mọi nơi, vì khi nào trẻ sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ lưu loát thì trẻ mới có cơ hội phát triển toàn diện. Để phát triển tư duy cho trẻ, phản xạ nhanh, sử dụng ngôn ngữ chính xác, yêu cầu trẻ phải tri giác một sự vật, 1 hiện tượng và nói nhanh những gì trẻ thấy. Ví dụ : Trong trò chơi: “Nhìn hình ảnh kể sự việc” Tôi cho trẻ xem một số hình ảnh như trẻ khoanh tay, bê cốc bằng hai tay…..Hỏi trẻ: Đố các con biết hình ảnh này được nói như thế nào? Có thể sẽ có cháu nói: Cháu mời ông uống nước, cháu lấy nước cho ông ….Qua đó tôi vừa có thể rèn cho trẻ kỹ năng giao tiếp với người thân, người lớn trong nhà và kỹ năng sống, kỹ năng ứng xử cho trẻ. 8 - Có thể nói trong tất cả các hoạt động học cô giáo phải là người sáng tạo tìm ra mọi hình thức để thúc đẩy phát triển tư duy, ngôn ngữ phát triển kỹ năng giao tiếp ở trẻ. - Tóm lại hoạt động học là một hoạt động cần đến sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ và các bạn một cách chủ động tự nhiên, là hoạt động giúp cho ngôn ngữ của trẻ được phát triển qua đó giúp trẻ tự tin trong giao tiếp biết cách ứng xử với người thân, bạn bè, cô giáo và những người xung quanh, góp phần hình thành và phát triển ngôn ngữ mạch lạc và nhân cách cho trẻ. 2.2.3 Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động góc: - Đối với trẻ mẫu giáo vui chơi đóng vai trò chủ đạo. Trong các hoạt động của trẻ mẫu giáo trong trường mầm non, mà thông qua hoạt động vui chơi trẻ sẽ có nhiều cơ hội giao tiếp với nhau đặc biệt là hoạt động góc. Chính vì vậy tôi đã chọn hoạt động góc để thực hiện biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ - Ở tuổi mẫu giáo việc chơi nhóm, bạn bè là một nhu cầu bức bách. Đối với trẻ ở lứa tuổi này không phải chỉ thiếu bánh kẹo hay đồ chơi mà là thiếu bạn bè để cùng chơi với nhau, điều đó thường làm trẻ buồn chán. Không phải ai cũng thay thế bạn bè của trẻ. Nếu người lớn không thấy được nhu cầu đó của trẻ để tạo điều kiện cho chúng chơi với nhau thì đó là một sai lầm lớn trong giáo dục. - Thực tế, kỹ năng sống cho trẻ ở lứa tuổi mầm non chỉ đơn giản là giao tiếp tốt, biết vui chơi với bạn, biết xin lỗi hoặc cám ơn đúng lúc, dễ thích nghi với môi trường khác nhau. Trẻ mầm non vốn từ của trẻ còn ít, nhiều trẻ theo nếp sống gia đình còn nói trống không, nói chưa đủ câu, cũng có lúc trẻ nói sai cho lên trẻ chưa mạnh dạn, vì vậy tôi đã nhẹ nhàng phân tích cho trẻ chứ không mắng phạt trẻ, như vậy sẽ tạo cho trẻ cảm giác tự tin, không xấu hổ trước đám đông. Những buổi đầu trẻ có thể bỡ ngỡ và tỏ ra thiếu tự tin.Tôi chú ý đến những biểu hiện tâm lý của trẻ khi chơi với bạn. - Trò chơi thứ nhất là trò chơi phân vai theo chủ đề (chơi bán hàng, đóng vai bác sĩ, chơi cô giáo… ) góp phần vào sự phát triển hài hòa cho trẻ và qua trò chơi sẽ củng cố những tri thức mà trẻ có. Và quan hệ qua lại giữa con người với con 9 người sẽ rất tốt nếu người lớn thể hiện sự hứng thú của mình với trò chơi của trẻ, tham gia chơi cùng trẻ, chỉ bảo hướng dẫn hành động của trẻ trong khi chơi. Đa phần giáo viên của chúng ta hay làm thay trẻ trong giờ vui chơi. Các loại đồ chơi thường làm sẵn cho trẻ – bé chỉ sắp xếp theo ý cô. Tôi thay đổi theo phương thức lấy trẻ làm trọng tâm, vì giờ vui chơi là của cháu, cháu rất tha thiết được suy nghĩ chơi theo sự hứng thú của mình Cô chỉ nên là người quan sát giúp ý kiến dưới hình thức cùng hòa nhập chơi với cháu. * Qua trò chơi cửa hàng ăn uống. Cô hướng dẫn gợi mở cho trẻ là người bán hàng con phải làm những công việc gì. Con phải giao tiếp với khách hàng như thế nào…Trẻ được tiếp xúc với mọi người nhiều hơn, đi mua hàng, nấu món ăn mời khách, xếp bàn ăn, mời chào khách. Còn khách hàng thì phải làm những công việc gì, đến cửa hàng ăn uống con sẽ yêu cầu chủ cửa hàng làm món ăn gì?, khi ăn xong con phải làm gì?. Trẻ được tiếp xúc giao tiếp nhiều cách khác nhau, ngôn ngữ phát triển, trẻ mạnh dạn hơn khi tham gia hoạt động hàng ngày cô uốn nắn cho trẻ từng câu nói như khi chơi nấu ăn cô sẽ gợi ý cho trẻ nói “ Mẹ ơi con giúp mẹ vo gạo nhé, con chuẩn bị chảo để mẹ rán cá nhé, hôm nay nhà mình làm cơm mời khách nấu những món gì. Cô hướng dẫn trẻ làm mẹ nói với con phải nấu đủ 4 nhóm thực phẩm, cứ như vậy cô dần dần phát triển giao tiếp giữa các trẻ với nhau, cho trẻ được hoá thân vào những người gần gũi quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, công an, bộ đội, công nhân, bác sĩ, y tá, phi công…Trẻ lớp tôi rất thích được cùng cô giáo đóng vai những người thân trong gia đình, cô giáo luôn tạo cho trẻ sự gần gũi cởi mở trẻ sẽ được sử dụng lời nói, ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng hơn và tự tin kể lại những gì mà trẻ biết, nhìn và nghe thấy. * Góc văn học: - Khi tham gia góc văn học trẻ được hoá thân vào các nhân vật trong truyện, trẻ tự phân vai để diễn tả lại ngôn ngữ giọng điệu của các nhân vật. Điều quan trọng cô giáo phải luôn gợi mở, không áp đặt trẻ gợi ý cho những trẻ nhút nhát học tập các bạn mạnh dạn đóng vai . 10 Ví dụ: Trẻ đóng kịch “ Tích Chu”: khi đó trẻ được tự mình làm các diễn viên hóa thân thành Tích Chu và Bà… Trẻ sẽ hiểu được tình cảm bà cháu, các câu nói của người bà nói với người cháu và cách nói của Tích Chu với Bà và Cô tiên. Qua hoạt động đóng kịch trẻ không những được làm những nhân vật mà trẻ yêu thích còn học hỏi và tích lũy được những kỹ năng sống đặc biệt là kỹ năng giao tiếp. – Cũng có khi trẻ dùng ngôn ngữ của mình để giao tiếp cùng các con vật như anh chị trò chuyện với các em, trao đổi với bạn để hoàn thành một nhiệm vụ được giao. Ví dụ: Qua góc chơi xây dựng và góc chơi bán hàng chủ đề “ Nước và hiện tượng thiên nhiên”. Cô giáo gợi ý cho trẻ xây dựng công viên nước, và các kỹ sư sẽ xây những gì trong công viên nước? Trẻ sẽ thảo luận trong nhóm và phân công nhau mỗi bạn một nhiệm vụ. Xây xong công viên rồi các kỹ sư có đói bụng không? Các kỹ sư hãy đến của hàng ăn uống ăn cơm đi, các bác sẽ gọi mond như thế nào?, Trước khi ăn các bác phải làm những gì?.. Cứ như vậy cũng giúp cho ngôn ngữ của trẻ phong phú hơn, trẻ sẽ mạnh dạn hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh. - Tuy nhiên, cô giáo cũng có thể trở thành một người bạn cùng chơi tuyệt vời của trẻ. Tôi luôn dành những khoảng thời gian để chơi đùa,hướng dẫn trẻ, và đây cũng là cơ hội để hiểu những thiên hướng cá nhân của trẻ và giúp cho định hướng những kỹ năng giao tiếp. Tôi không hề áp đặt hay yêu cầu quá cao so với khả năng của trẻ mà tôi luôn luôn tôn trọng quyền tự do trong khi chơi, tự do sáng tạo của trẻ.Tôi biết nếu đặt quá nhiều kỳ vọng hay yêu cầu đối với trẻ, thì trẻ sẽ cảm thấy áp lực và dễ trở nên tự ti. Thay vào đó tôi luôn lắng nghe, quan sát và cố gắng hiểu trẻ để trẻ có điều kiện tốt nhất phát triển. - Qua thực tế tôi thấy việc tạo ra một không khí thoải mái, đầm ấm và việc đưa các trò chơi, tạo các tình huống, trong việc giao tiếp với trẻ là cách giúp trẻ giao tiếp tích cực nhất. Sau khi thực hiện biện pháp này tôi thấy lớp tôi không còn tình trạng đồ chơi của ai người đó chơi, góc nào chỉ chơi ở góc đó nữa, mà trẻ đã biết liên kết các vai chơi theo nhóm chơi, góc chơi với nhau thành thạo theo chủ đề chơi . 11 2.2.4 Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ mọi lúc mọi nơi: - Giao tiếp không chỉ có, xuất hiện chỉ trong một địa điểm hay một trường hợp nhất định mà giao tiếp được hình thành ở mọi lúc, mọi nơi. Cũng chính vì vậy để thúc đẩy kỹ năng giao tiếp cho trẻ tôi không chỉ hướng dẫn cho trẻ trong một hoạt động nhất định hay chỉ khi ở lớp, ở trường mà môi trường sống của trẻ cũng ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển giao tiếp cho trẻ. Nếu chỉ rèn trẻ khi trong tiết học hay khi chơi hoạt động góc thì khả năng giao tiếp của trẻ sẽ không có sự liền mạch thống nhất Ví dụ: Khi trẻ chơi hoạt động ngoài trời trong lớp dưới sự hứng dẫn nhắc nhở động viên của cô trẻ chơi đoàn kết không tranh dành đồ chơi với bạn. Nhưng nếu khi trẻ chơi hoạt động ngoài trời giáo viên không nhắc trẻ quy định khi chơi thì trẻ sẽ tranh dành xô đẩy bạn để dành quyền chơi trước. Có một đồ chơi không có ai chơi nhưng nếu chỉ cần có một người chơi thì 6-7 bạn khác cũng xúm vào tranh dành chơi và có những lời nói chưa đúng chuẩn mực, nhiệm vụ của tôi lúc này là phải uốn nắn những lời nói chưa đúng của trẻ và luôn phải quan sát nhắc nhở trẻ để trẻ chơi an toàn và có ứng sử phù hợp khi chơi. - Trẻ mầm non thích được khen ngợi, thích động viên khích lệ muốn được quan tâm trò chuyện thân mật, chính vì vậy tôi phải là người bạn của trẻ, hoà đồng cùng trẻ trong mọi hoạt động,luôn gần gũi trò chuyện, động viên trẻ trong mọi lúc mọi nơi. - Khi trẻ đến lớp tôi tập trung trẻ lại gần trò chuyện cùng trẻ về chủ đề trẻ đang học, như trong chủ đề gia đình tôi sẽ hỏi trẻ, trong gia đình con có ai, bố mẹ con làm nghề gì, sở thích, tính cách của các thành viên trong gia đình, cứ thể cô gợi mở cho trẻ kể về gia đình mình cho cô và các bạn cùng nghe. Thông qua trò chuyện cháu biết trách nhiệm của mỗi người trong gia đình và trẻ có suy nghĩ gì để giúp gia đình. - Trong giờ hoạt động chung cô luôn quan tâm trò chuyện với trẻ và gọi nhiều trẻ đựơc trả lời, luôn quan tâm đến trẻ chậm, nhút nhát, mắc bệnh thiểu năng cô càng quan tâm gíup đỡ nhiều hơn cho trẻ tiến bộ. 12 Ví dụ: Hôm nay cô cho trẻ quan sát sân trường trẻ sẽ hỏi cô “Cô ơi đây là cây gì? Khi được cô trả lời, đây là cây soài, lá có dạng dài, quả soài ăn được khi chín quả soài sẽ có mầu vàng và ăn có vị ngọt……..Hôm sau khi trẻ dạo chơi cùng bạn trẻ sẽ tự giới thiệu hay nói chuyện với bạn về cây soài đó. Từ đấy ta có thể nhận thấy rằng việc học giao tiếp là quá trình gồm nghe, nói, đọc, viết gắn liền một thể không tách rời nhau, do đó tổ chức cho trẻ được phát triển ngôn ngữ và giao tiếp mạnh dạn vì đối với trẻ khi trẻ được cô, cha, mẹ cho đi chơi, đi dạo, chơi trò chơi. Trẻ sẽ lĩnh hội được ý nghĩa và kỹ năng phát triển giao tiếp nhanh. - Phát triển kỹ năng giao tiếp qua hoạt động quan sát xem tranh ảnh, đồ dùng trực quan. Với trẻ mầm non đồ dùng trực quan là rất cần thiết vì trẻ được sờ, nắm, quan sát nội dung bức tranh hoặc đồ vật thông qua đó trẻ tiếp thu thêm các từ mới và sử dụng thêm từ cũ mà mình đã biết, hàng tuần giáo viên cho trẻ đi thăm quan khung cảnh thật xung quanh trường, chọn 1 phong cảnh phù hợp gợi ý cho trẻ quan sát và nói cảm nhận của mình về những gì trẻ nghe, nhìn và cảm nhận thấy. Mỗi buổi đi tham quan là một buổi giúp cho trẻ phát huy những ngôn ngữ mới. - Khi xem tranh trẻ chỉ thích quan sát những gì nổi trội vậy nhiệm vụ của tôi là hướng dẫn trẻ quan sát theo trình tự toàn thể bức tranh này miêu tả về cái gì? trong tranh có ai? đang làm gì? Và từng chi tiết để trẻ được phát triển tư duy, ngôn ngữ, trao đổi cùng bạn bè, cũng có thể cô gợi ý cho trẻ trò chuyện, quan sát xong tranh cô cho trẻ tự đặt tên cho bức tranh đó. Ví dụ: Bức ảnh gì đây, bác nông dân đang làm gì? Bức tranh này ở chủ đề nào mà chúng mình đã học… Cô dùng câu hỏi cho trẻ trả lời làm sáng tỏ đối tượng đó. - Trong giờ ăn trẻ lớp tôi có tình trạng tranh dành thìa bát có lúc vì tranh giành bát mà làm đổ cơm. Lúc đó tôi phải không được nóng giận mà tôi nhẹ nhàng giải thích cho trẻ hiểu hành động đó là chưa ngoan khi tranh giành cơm đỏ ra sẽ làm bẩn quần áo, lãng phí đồ ăn, nếu thức ăn còn nóng có thể sẽ gây bỏng. Qua nhiều năm học tôi thực hiện thì giờ trẻ lớp tôi đã không còn hiện tượng tranh giành bát, thìa trong khi ăn và có kỹ năng ứng sử, giao tiếp trong giờ ăn 13 - Trong giờ ngủ của trẻ vào những lúc này hơn ai hết trẻ rất cần sự động viên. khích lệ vỗ về của cô và trẻ cũng rất dễ dàng trao đổi với cô những điều muốn nói như “Cô ơi con không ngủ đâu, con muốn về nhà, cô ơi con nhớ mẹ lắm”. Là một giáo viên mầm non tôi luôn luôn gặp phải nhiều tình huống, trước tiên lúc đó tôi phải vỗ về và động viên, nhắc nhở trẻ và giảo thích cho trẻ hiểu bố mẹ phải đi làm, hàng ngày con đi học chiều bố mẹ về sẽ đón con, ngày mai con không được nhõng nhẽo với bố mẹ đòi về buổi trưa nữa. Sau đó chiều về tôi gặp bố mẹ trao đổi về tình hình của bé và nhắc nhở nhẹ hàng phụ huynh không nên hứa hẹn với con những điều mà mình không thực hiện được, điều đó cũng làm cho trẻ ngoan hơn, tự tin hơn khi tham gia các hoạt động cùng cô giáo. - Trong hoạt động hàng ngày của trẻ không bao giờ thiếu giờ hoạt động tự do và hoạt động vệ sinh cá nhân, những lúc này là lúc trẻ được tự do trò chuyện giao tiếp với nhau. Tôi sẽ là người lắng nghe và tạo tình huống để cho trẻ được thoải mái giao tiếp nhiều hơn, luôn khuyến khích động viên trẻ để trẻ nói ra những ngôn ngữ mạch lạc. *Kết quả: Thông qua các hoạt động hàng ngày của trẻ tôi thường xuyên quan tâm để ý giúp cho trẻ được phát biểu những gì mà trẻ biết và gợi mở cho trẻ những gì trẻ muốn. Từ đó giúp cho trẻ mạnh dạn tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh. 2.2.5 Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp. - Giáo viên dạy tốt, trẻ học tốt là nhờ 1 phần đóng góp không nhỏ của phụ huynh, đây là biện pháp để chia sẻ kinh nghiệm hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ nhằm đáp ứng về các mặt thể chất, tinh thần, nhận thức, tình cảm, thẩm mỹ, ngôn ngữ, giao tiếp, ứng xử, giáo dục, đối với những cháu chậm nhút nhát cô tạo các điều kiện tối ưu cho việc thực hiện có hiệu quả mục tiêu chăm sóc, giáo dục. 14 - Giáo viên cần kịp thời động viên khuyến khích và tác động đến cha mẹ để họ thường xuyên cùng tham gia trực tiếp hoăc gián tiếp vào các công việc của lớp khi thấy thật cần thiết. - Trong quá trình phối kết hợp các bậc cha mẹ, giáo viên cần căn cứ vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của từng gia đình để có hình thức phối hợp và mang lại hiệu quả cao nhất, tránh gò ép trẻ làm ảnh hưởng đến việc phụ huynh ngại gặp giáo viên khi đưa con em ra lớp học. - Muốn làm được điều đó tôi đã phải lên kế hoạch như sau: - Tổ chức họp phụ huynh đầu năm tôi đã thông báo đặc điểm tình hình trường lớp và nêu lên tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng giao tiếp đối với trẻ để phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của vấn đề cùng nhà trường giáo dục trẻ.Bên cạnh đó trao đổi nội quy của trường, lớp và nêu lên những thuận lợi và khó khăn qua đó cùng nhau thảo luận để đi đến thống nhất sao cho việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả cao. - Thực hiện tốt công tác tuyên truyền ở nhóm lớp qua bảng tuyên truyền cha mẹ cần biết để thông báo kịp thời tình hình sức khoẻ của trẻ, bài học, sản phẩm của trẻ để phụ huynh nắm bắt kịp thời kiến thức nuôi dạy con một cách chính xác và gần nhất. - Thực hiện tốt việc tuyên truyền trao đổi với phụ huynh thông qua Sổ bé chăm ngoan. Qua đó phụ huynh sẽ nắm vững được trình độ tiếp thu khả năng nắm bắt của trẻ cũng như sức khỏe của trẻ để phối kết hợp cùng giáo viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ. - Với những trẻ mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp tôi cần trao đổi với phụ huynh cho trẻ cho trẻ ngày càng phát huy ngôn ngữ để trẻ giao tiếp với mọi người tốt hơn. - Với trẻ chậm nhút nhát tôi kết hợp với phụ huynh động viên giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp. - Tôi luôn quan tâm tới trẻ, tìm ra những điểm mạnh cũng như những điểm yếu của trẻ để kịp thời trao đổi với phụ huynh. 15 Ví dụ : Qua đợt cân đo đầu năm cô báo cáo những trẻ suy dinh dưỡng, béo phì và trẻ thấp còi và đưa ra hướng khắc phục sao cho cuối năm giảm 70% trẻ suy dinh dưỡng. Bằng những kinh nghiệm hằng năm thì giáo viên yêu cầu phụ huynh phối hợp: bồi dưỡng trẻ suy dinh dưỡng và thấp còi, bằng hình thức uống sữa vào mỗi buổi chiều và tối….Bên cạnh đó những trẻ béo phì cô yêu cầu phụ huynh giảm chất béo và đồ ngọt cho trẻ…. * Kết quả: công tác tuyên truyền phụ huynh hăng hái nhiệt tình ủng hộ các hoạt động của lớp đề ra. - Phụ huynh rất nhiệt tình hỗ trợ, kết hợp cùng tôi trong việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ. và có những kinh nghiệm mới để dạy trẻ, tạo được không khí hào hứng, sôi nổi, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực trong các hoạt động, nâng cao hơn nữa khả năng giao tiếp của trẻ và chương trình chăm sóc trẻ theo chương trình giáo dục mầm non mới phù hợp. 2.2.6 Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ cá biệt. - Hiện nay tình trạng trẻ mắc bệnh tự kỷ ngày một gia tăng mà bệnh tự kỷ lại có rất nhiều dạng như: “ Tăng động giảm tập chung, tự kỳ ám thị, nhẹ hơn là chậm phát triển ngôn ngữ”. Không thể áp dụng các biện pháp, cách dành cho các trẻ khác lên trẻ tự kỷ được vì vậy mà việc rèn kỹ năng giao tiếp cho mỗi cháu không giống nhau - Đối với trẻ mắc chứng tự kỷ (tăng động giảm tập trung trở ngại giao tiếp) tôi nhận thấy việc rèn kỹ năng giao tiếp cho cháu gặp nhiều khó khăn vì ban đầu bố mẹ cho rằng con mình không giao tiếp được là do không có ngôn ngữ, không biết cách sử dụng từ, không muốn trả lời, không tập trung và không muốn chấp nhận con mình mắc bệnh tự kỷ mà không biết rằng một trong những nguyên nhân chính gây ra việc trẻ tự kỷ có khả năng giao tiếp kém là do thiếu hụt khả năng xử lý thông tin và trẻ cần được gia đình và nhà trường chăm sóc tạo điều kiện để trẻ phát triển, nên việc kết hợp với phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn. - Do trẻ tự kỷ không ý thức được khả năng xử lý, thông tin ở trẻ tự kỷ rất chậm nên tôi không thúc giục trẻ trả lời mà dành thời gian cho trẻ tiếp nhận thông 16 tin và trả lời. Vì trẻ tự kỷ tiếp thu giao tiếp qua lời nói còn chậm, hạn chế nên tôi thay vì chỉ dùng lời thì chuyển sang kết hợp dùng lời với cử chỉ hành động (lặp đi lặp lại nhiều lần) Ví dụ: Trước khi ra bàn ăn thì cô nói kết hợp làm hành động để thu hút được sự chú ý của trẻ và sau đó đặt một chiếc ghế của trẻ trước khi trẻ ngồi vào bữa ăn và nói “Con ngồi vào ghế nào” đồng thời với việc chỉ tay vào chiếc ghế. - Không chỉ có vậy tôi luôn thể hiện bằng mọi cách để giúp trẻ lĩnh hội một cách tốt nhất và chính xác nhất những thông tin mình muốn truyền tải - Sử dụng các điều quan tâm của trẻ để bắt đầu cho trẻ học từ mới. Thêm từ vào những gì trẻ nói. Nếu trẻ nói “ uống nước”, tôi có thể nói “Cô ơi con uống nước” hoặc “con uống nước”. Việc mở rộng vốn từ giúp trẻ có khả năng ghép các từ và học nói tốt hơn. - Khuyến khích để trẻ nói các từ trong việc yêu cầu các vật mà trẻ muốn, nhưng trước tiên hãy để trẻ nhắc lại các từ tôi nói.Tôi cũng có thể giúp trẻ sử dụng các từ “thêm nữa”, “một lần nữa” là các từ mà trẻ có thể sử dụng trong rất nhiều tình huống, ví dụ trẻ muốn thêm đồ ăn, đồ uống… Điều này tạo điều kiện cho tôi nói rất nhiều các cụm từ ngắn khác nhau để cho trẻ bắt chước. 2.3 Kết quả: - Sau thời gian thực hiện biện pháp này tôi thấy khả năng giao tiếp của trẻ tự kỹ đã tự tin và có nhiều vốn từ giao tiếp tốt với cô giáo, các bạn và người thân trong gia đình. Đầu năm cháu vẫn sử dụng cách nói của trẻ nhà trẻ và mẫu giáo bé để giao tiếp với người lớn và bạn bè, nhưng sau khi tôi thực hiện biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp thì qua một thời gian trẻ đã biết cách giao tiếp và dùng một số từ đơn giản để giao tiếp với từng đối tượng và trong từng hoàn cảnh khác nhau. - Rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non là vấn đề vô cùng quan trọng vì vậy phải đòi hỏi người giáo viên mầm non phải là người thực sự yêu nghề mến trẻ, luôn trau rồi kinh nghiệm, khiêm tốn, mẫu mực trong suy nghĩ và hành động, luôn là tấm gương sáng cho trẻ học tập, phải nhẫn nại. 17 - Luôn có lòng nhân hậu, tâm huyết với nghề, coi trẻ như con cháu của mình, tôn trọng trẻ, đối xử công bằng với trẻ - Rèn trẻ mọi lúc mọi nơi, đặc biệt quan tâm tới trẻ cá biệt, trẻ chậm phát triển, trao đổi thường xuyên với phụ huynh những gì mà trẻ chưa thực hiện được để tìm ra cách dạy trẻ tốt hơn, tạo cơ hội cho trẻ tự làm các việc hợp với khả năng của trẻ và phải có hành vi văn hoá. 3. Kết luận: - Sau thời gian thực hiện các biện pháp trên tôi thấy trẻ lớp tôi rất tiến bộ, mạnh dạn tự tin trong mọi hoạt động, biết hoà đồng cùng các bạn trong lớp, ngoan, lễ phép với mọi người, đoàn kết giúp đỡ bạn bè, tự tin thích thú khi tham gia hoạt động và giao tiếp với mọi người xung quanh - Sau khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ trong trường mầm non”. Tôi thấy trẻ lớp tôi tiến bộ rõ nét, mạnh dạn, tự tin, hồn nhiên khi giao tiếp, vốn từ phát triển rộng rãi phong phú hơn.Tuy nhiên còn một số trẻ chậm phát triển nên chưa đạt: Hữu Sang, Lê Dũng. Đối với cháu Sang bởi là trẻ tự kỷ tiếp thu không được bằng các bạn khác nhưng so với bản thân cháu vào dịp đầu năm và hiện tại đã có sự tiến bộ rõ rệt. - Qua thời gian sử dụng các biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ tại lớp. Tôi nhận thấy trẻ không chỉ tiến bộ về mặt kỹ năng giao tiếp mà còn phát triển cả kỹ năng ngôn ngữ, tình cảm xã hội cũng như tư duy, quan hệ tình cảm xã hội, khả năng nhận thức và kỹ năng sống. Điều này được thể hiện thông qua bảng đánh giá chất lượng giáo dục trẻ của lớp tôi qua 5 lĩnh vực phát triển. Trên đây là một số giải pháp đã được triển khai thực hiện qua nhiều năm tôi đứng lớp. Tôi hy vọng có thể ít nhiều góp phần cho các bạn đồng nghiệp cùng tham khảo. Khi thực hiện rất mong được sự quan tâm đóng góp ý kiến của ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp để từ đó giúp chúng ta giáo dục trẻ mầm non hình thành những tính cách của trẻ thơ. Tuổi Thơ, ngày 16 tháng 6 năm 2017 18 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO - Tài liệu “ Chương trình. chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo” Của vụ giáo dục mầm non - Tài liệu “Giáo trình phương pháp cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh” của NXB Đại học huế. - Tài liệu “Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học” Của NXB giáo dục Việt Nam. - Tài liệu “ Tâm lý học trẻ em” - Tài liệu “Tổ chức hoạt động vui chơi ở trường mầm non” của NXB Đại học sư phạm. - Tài liệu “Giáo trình phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ em” của NXB Đại học huế. 19