Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm dạy học tích hợp trong bài “hợp tác cùng phát triển” – gdcd lớp 9

Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài a. Lý do khách quan Hoà nhập trong sự phát triển chung của đất nước, nền giáo dục trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi đáp ứng nhu cầu về sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện, của giáo dục hiện đại. Do đó, người giáo viên phải không ngừng học hỏi, trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm và phương pháp dạy học đổi mới, luôn cập nhật, khai thác và đưa vào sử dụng hiệu quả các kĩ thuật dạy học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Tiếp tục hưởng ứng phong trào Dạy học tích hợp do Bộ GD&ĐT triển khai ở các cấp, bậc học nhằm mang lại hiệu quả cao trong dạy học. Tuy nhiên, trên thực tế để mang lại hiệu quả cao trong kĩ thuật, nguyên tắc dạy học không phải người giáo viên nào cũng đáp ứng được. Phương pháp, tiến trình, cách thức thực hiện dạy học theo chủ đề tích hợp và cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp dành cho giáo viên THCS, THPT vẫn còn nhiều bỡ ngỡ đối với giáo viên, chưa ứng dụng được rộng rãi trong đội ngũ giáo viên, chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. b. Lý do chủ quan Tiếp tục hưởng ứng phong trào thi đua Dạy tốt - Học tốt, Dạy học theo chủ đề tích hợp, dựa trên một số thành công của cá nhân cũng như kinh nghiệm trong dạy học của bản thân từ thực tế, sự học hỏi kinh nghiệm ở các đồng nghiệp đã làm nảy sinh ý tưởng tiếp tục chia sẻ cùng đồng nghiệp một số kinh nghiệm trong dạy học tích hợp nhằm phát huy năng lực của giáo viên trong công tác giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nói chung cũng như chất lượng chuyên môn của giáo viên trong cuộc thi Dạy học tích hợp nói riêng. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Mục tiêu: Nghiên cứu và xác định rõ đối tượng, mục đích, nội dung, phương pháp, kĩ năng trong quá trình dạy học tích hợp trong môn GDCD lớp 9. Nhiệm vụ của đề tài này là chia sẻ cùng đồng nghiệp một số kinh nghiệm trong quá trình làm bài dự thi Dạy học theo chủ đề tích hợp ở trường phổ thông qua nội dung cụ thể (bài 6, tiết 6, GDCD lớp 9: Hợp tác cùng phát triển) nhằm đạt hiệu quả cao trong việc ứng dụng kĩ thuật dạy học tích hợp nói chung cũng như trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp nói riêng. 3. Đối tượng nghiên cứu Xung quanh các vấn đề về nội dung, phương pháp, tiến trình thực hiện dạy học tích hợp trong bài “Hợp tác cùng phát triển” – GDCD lớp 9. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Xác định rõ đối tượng, mục đích, nội dung, phương pháp, kĩ năng trong quá trình dạy học tích hợp trong môn GDCD lớp 9: bài 6, tiết 6, GDCD lớp 9: Hợp tác cùng phát triển. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 1 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Học sinh khối 9, trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk năm học 2014 - 2015. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp trực quan; - Phương pháp thuyết trình vấn đáp; - Phương pháp thực nghiệm; - Phương pháp làm việc nhóm; - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận Cơ sở lí luận của đề tài là dựa trên Công văn số 974 /SGDĐT-GDTrH ngày 27/8/2015 của Sở Giáo dục và Đào tạo Đắk Lắk; Công văn số: 163/PGDĐT-THCS huyện Krông Ana, ngày 07 tháng 9 năm 2015 về việc Tham gia cuộc thi Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học và cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp năm học 2015-2016. Kết hợp với việc nghiên cứu lí luận và thực tiễn công tác giảng dạy ở trường phổ thông hiện nay, chúng tôi xác định những phương pháp, kinh nghiệm dạy học tích hợp cơ bản từ đó vận dụng sáng tạo, có hiệu quả trong dạy học tích hợp ở trường phổ thông. 2. Thực trạng 2.1. Thuận lợi - khó khăn * Thuận lợi - Về phía nhà trường: Nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên tham dự đầy đủ các đợt tập huấn chuyên môn nên giáo viên có cơ hội nắm bắt các nội dung mới về chuyên môn nghiệp vụ. Trang bị đầy đủ về thiết bị dạy học như máy chiếu, máy tính, bảng thông minh, máy ảnh…, đồng thời bố trí giáo viên hỗ trợ về mặt thời gian, kiến thức trong quá trình tìm hiểu kiến thức liên quan đến bài dạy tích hợp. - Về phía giáo viên: Giáo viên có tinh thần học hỏi, nhiệt tình trong công việc, năng động, sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm nên đạt được hiệu quả khá tốt trong công tác chuẩn bị cũng như trong giảng dạy chủ đề đặt ra. Giáo viên đã được tập huấn chuyên môn về Dạy học tích hợp, đã đạt được một số thành tích nhất định trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp. - Về phía học sinh: Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 2 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Học sinh đa số ngoan, lễ phép, chăm học, năng động và sáng tạo, có kĩ năng sử dụng, khai thác thông tin tư liệu trong học tập khá tốt. Được gia đình quan tâm, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho học tập. * Khó khăn - Về phía giáo viên: Bản thân được trang bị về kiến thức, tư liệu dạy học tích hợp, phương pháp dạy học tích hợp còn quá ít nên cảm thấy bỡ ngỡ khi được lãnh đạo nhà trường phân công đảm nhiệm làm đề tài dạy học tích hợp dự thi. Một số giáo viên chưa thực sự nhiệt tình, chưa quan tâm nhiều đến phong trào dạy học tích cực của nhà trường, của ngành nên không đầu tư nghiên cứu, ứng dụng trong quá trình giảng dạy do đó hiệu quả tham gia cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp không cao thậm chí có giáo viên không nắm bắt được nội dung giảng dạy này. - Về phía học sinh: Một số học sinh học lực yếu, kém, trây lười trong học tập nên việc chuẩn bị bài, tìm những nội dung liên quan đến bài học còn nhiều hạn chế, do đó cũng ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài học trên lớp. 2.2.Thành công - hạn chế Trong quá trình tích luỹ kinh nghiệm giảng dạy và nhất là trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp, bản thân tôi đã đạt một số thành công nhất định: Giải nhất cuộc thi Dạy học tích hợp cấp tỉnh và cấp quốc gia năm học 20132014 Đó cũng là thành công cả về mặt lí luận cũng như thực tiễn của bản thân trong quá trình dạy học. Tuy nhiên, cũng do vấn đề khá mới mẻ nên bản thân tự mò mẫm thử nghiệm, không tránh khỏi chủ quan, lúng túng, thiếu kinh nghiệm. 2.3. Mặt mạnh - mặt yếu Mặt mạnh của việc thực hiện đề tài này là gắn được thực tiễn với lí thuyết, lấy thực tiễn công việc để từ đó đúc kết lí luận và ngược lại lí luận sẽ được kiểm nghiệm qua thực tế chất lượng dạy học cũng như nghiên cứu chủ đề dạy học tích hợp. Nội dung chủ đề tích hợp dự thi của các năm trước đó đã được các cấp chuyên môn thẩm định, công nhận. Giáo viên không còn bỡ ngỡ với phương pháp, kĩ năng dạy học tích hợp. Tuy nhiên, bản thân còn rất nhiều hạn chế trong dạy học tích hợp bởi đây là một trong những nguyên tắc dạy học mới mà Bộ GD&ĐT đang tiến hành thực hiện và hoàn thiện về mặt nội dung trong những năm học tới nên không tránh khỏi chủ quan, lúng túng về phương pháp, tiến trình thực hiện. 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động Về phần này có thể kết luận như sau: Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 3 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 - Thứ nhất, do yêu cầu đổi mới giáo dục toàn diện đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng sáng tạo trong giảng dạy nhằm thu được hiệu quả cao nhất. - Thứ hai, qua phong trào thi đua “hai tốt” của các cấp đã phát huy được năng lực của giáo viên trong công tác giảng dạy. Cùng sự quan tâm chỉ đạo sát sao của nhà trường, cũng từ đây chất lượng các hoạt động chuyên môn như thi: Giáo viên dạy giỏi các cấp, thiết kế giáo án điện tử, viết sáng kiến kinh nghiệm, Dạy học tích hợp... được nâng lên rõ rệt. Giáo viên qua đó cũng có thêm kinh nghiệm trong giảng dạy và đáp ứng yêu cầu của giáo dục đề ra. Cũng chính từ đây chất lượng thực chất trong đánh giá, xếp loại thi đua của đơn vị công tác cũng như trong toàn ngành của huyện nhà ngày một tăng. 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra Các cuộc thi liên quan đến chất lượng, trình độ chuyên môn của giáo viên thường mất rất nhiều thời gian, công sức, đòi hỏi người giáo viên phải thực sự có năng lực chuyên môn nghề nghiệp. Vậy làm thế nào để giáo viên tham gia tốt và đạt hiệu quả cao trong các cuộc thi này ? Theo tôi, vấn đề chính nhất là phụ thuộc vào giáo viên. Người giáo viên phải luôn đặt trách nhiệm công việc được giao lên trên quyền lợi của bản thân. Nhiệt tình, tận tụy trong công việc, ham học hỏi, phối hợp chặt chẽ với chuyên môn nhà trường, các giáo viên có kinh nghiệm trong dạy học, có năng lực chuyên môn giỏi, có kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học hiệu quả…sẽ thu được những thành công nhất định. Các tổ chuyên môn, phụ trách chuyên môn của nhà trường phải xây dựng định hướng, cách thức thực hiện các kế hoạch liên quan đến việc đánh giá chất lượng giáo viên. Nhà trường phối hợp với tổ chuyên môn tổ chức nhiều buổi sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học để trao đổi kinh nghiệm trong công tác chuyên môn nhiều hơn nữa mới phát huy được năng lực của giáo viên trong công tác giảng dạy. Thực tế cho thấy, giáo viên có rất nhiều cuộc thi về chuyên môn song nhìn chung do nhiều yếu tố, các cuộc thi chủ yếu đều do một số giáo viên có năng lực thực hiện. Chính vì vậy, giáo viên còn lúng túng trong tiến trình thực hiện, tự tìm hiểu, mò mẫm trong cách thức thực hiện nên hiệu quả chưa cao. Trên cơ sở thực tế chất lượng đạt được trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp của nhà trường, của cá nhân trong ba năm học 2012-2015 đòi hỏi người giáo viên luôn phải làm mới mình trong chính chuyên môn giảng dạy, tích cực học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp nhằm nâng cao chất lượng dạy học. 3. Giải pháp, biện pháp 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Nhằm nâng cao chất lượng Dạy học tích hợp của giáo viên trong nhà trường THCS góp phần hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của cá nhân, của nhà trường, làm động lực thi đua, thúc đẩy hoạt động “Hai tốt”. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 4 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Tạo điều kiện thuận lợi cho những giáo viên có năng lực chuyên môn giỏi phát huy và thể hiện năng lực bản thân trong quá trình công tác. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Nội dung và giải pháp thực hiện vấn đề này thực chất không phải là nghiên cứu, phân tích các kĩ năng sư phạm trong dạy học tích hợp mà ở đây tôi chỉ đề cập đến một số kinh nghiệm bản thân trong việc dạy học tích hợp ở một bài học cụ thể đã được công nhận của các cấp qua cuộc thi để đồng nghiệp tham khảo, vận dụng trong quá trình xây dựng bài giảng tích hợp, chủ đề tích hợp theo đúng yêu cầu giáo dục hiện nay. Tuy nhiên, để thực hiện tốt vấn đề dạy học tích hợp, bản thân tôi nhận thấy cần thực hiện tốt các nội dung sau: - Xây dựng chủ đề tích hợp là khâu quan trọng nhất của việc thực hiện dự án chủ đề dạy học tích hợp. Bởi lẽ bộ môn chủ lực có lời giải đáp thì các vấn đề liên quan cũng được tháo gỡ một cách dễ dàng. - Rà soát nội dung chương trình giảng dạy để tìm chủ đề dạy học tích hợp khả thi nhất, liên quan nhiều môn học nhất và có khả năng ứng dụng thực tiễn hiệu quả cao (cách ngắn nhất là rà soát phân phối chương trình các môn học). - Nêu cụ thể chủ đề tích hợp ở lĩnh vực (môn học) để tránh nhầm lẫn khi phân loại lĩnh vực. - Sản phẩm của học sinh (HS) phải thiết thực, gắn thực tế ở bài học mà giáo viên đang muốn tích hợp. - Phải có video, clip minh chứng việc chuẩn bị của giáo viên (GV), HS; thực hành của GV, HS; sản phẩm của HS để chứng minh cho thực tế của việc ứng dụng bài tích hợp. Căn cứ trên quan điểm về dạy học tích hợp, nguyên tắc lựa chọn nội dung tích hợp ở nhà trường phổ thông theo tài liệu tập huấn Dạy học tích hợp ở trường THCS, THPT do nhà xuất bản Đại học sư phạm phát hành năm 2014. Song để thực hiện tiết học dạy theo yêu cầu của nội dung cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp Số: Công văn số 974 /SGDĐT-GDTrH ngày 27/8/2015 của Sở Giáo dục và Đào tạo Đắk Lắk; giáo viên cần thực hiện đúng các quy định sau: Phụ lục II: PHIẾU THÔNG TIN VỀ GIÁO VIÊN - Sở Giáo dục và Đào tạo Đăk Lăk - Phòng Giáo dục và Đào tạo Krông Ana - Trường THCS Lương Thế Vinh - Địa chỉ: Thôn Quỳnh Tân 2, Thị trấn Buôn Trấp,Huyện Krông Ana, Tỉnh Đăk Lăk - Điện thoại: 0500. 3637 337; Email:luongthevinh.krongana@gmail.com - Họ tên giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Minh Tính - Điện thoại: 0979.751.585; Email: minhtinhltv@gmail.com Phụ lục III: Phiếu mô tả hồ sơ dạy học dự thi của giáo viên Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 5 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Với các nội dung yêu cầu trong phụ lục III, tôi xin chia sẻ một số nội dung trong tiến trình thực hiện dạy học tích hợp theo quy định trong một bài học cụ thể của chương trình môn GDCD lớp 9 - Bài 6, tiết 6: Hợp tác cùng pháttriển. 1. Tên dự án dạy học Từ nội dung Tiết 6, bài 6: Hợp tác cùng phát triển, bản thân liên hệ đến tên dự án dạy học: “Giáo dục tích hợp tinh thần hợp tác trong các hoạt động học tập và hoạt động tập thể của học sinh cấp THCS”. 2. Mục tiêu dạy học - Thông qua kiến thức của bài 6 - Môn GDCD 9, Hợp tác cùng phát triển, giáo viên làm cho học sinh hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của sự hợp tác tích cực trong các hoạt động chính trị, xã hội của quốc gia dân tộc, trên nguyên tắc hợp tác quốc tế của Đảng và Nhà nước ta. Qua đó, lồng ghép giáo dục tinh thần hợp tác cho học sinh trong các hoạt động học tập và hoạt động tập thể cũng như trong cuộc sống ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường cấp THCS. - Thông qua nội dung bài học, giáo viên vận dụng kiến thức các môn học khác nhằm lồng ghép giáo dục tích hợp tinh thần hợp tác trong các hoạt động học tập và hoạt động tập thể cho học sinh, tạo ý nghĩa thiết thực trong thực tiễn. - Học sinh tăng khả năng vận dụng những kiến thức liên môn của các môn học khác trong tiết học như môn Lịch sử, môn Mĩ thuật, môn Toán, môn Hoá, môn Sinh, hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp để lồng ghép giáo dục tích hợp tinh thần hợp tác. Qua đó, thúc đẩy tinh thần tự học, tìm tòi sáng tạo trong việc vận dụng kiến thức liên quan bổ trợ cho bài học, nâng cao chất lượng học tập các môn. Định hướng năng lực hình thành: - Năng lực tự học: + Xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác chủ động, tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót hạn chế của bản thân khi thực hiện các nhiệm vụ học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định được và tìm hiểu các thông tin liên quan đến vấn đề, đề xuất được biện pháp giải quyết vấn đề có hiệu quả. - Năng lực sáng tạo: Suy nghĩ và khái quát hóa tiến trình khi thực hiện mọi công việc được giao; học sinh chủ động tự lập trong học tập cũng như trong cuộc sống. - Học sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn của các môn học khác sử dụng trong tiết học như môn GDCD, Lịch sử, Toán, Lý, Hoá, Hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp để lồng ghép giáo dục tích hợp tinh thần hợp tác với bạn bè trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập cũng như trong cuộc sống. 3. Đối tượng dạy học của dự án - Học sinh Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 6 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 + Số lượng học sinh: 188 + Khối lớp: 9 + Số lớp thực hiện: 5 - Một số đặc điểm cần thiết khác của học sinh đã học theo dự án: + Học sinh phải có kĩ năng vận dụng tốt kiến thức liên môn để giải quyết các câu hỏi liên quan đến tiết học, do đó cần có sự chuẩn bị bài chu đáo trước khi đến lớp. + Giáo viên giảng dạy trực tiếp là giáo viên ở trường và dạy nhiều khối lớp nên học sinh không bị bỡ ngỡ về phương pháp kiểm tra, đánh giá. 4. Ý nghĩa của dự án - Chúng tôi nhận thấy rằng tích hợp là một khái niệm được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, trong khoa học giáo dục thì tích hợp chỉ một quan niệm giáo dục toàn diện con người, chống lại hiện tượng con người phát triển thiếu hài hoà và mất cân đối. - Dạy học tích hợp là kết hợp các nội dung từ các môn học, lĩnh vực khác nhau, lồng ghép các nội dung cần thiết vào nội dung vốn có của môn học. - Tích hợp trong giảng dạy ở bài giảng cụ thể này giúp học sinh nhanh nhạy hơn trong việc vận dụng kiến thức của các môn học khác để nhận biết kiến thức và vận dụng sáng tạo nó trong thực tiễn cuộc sống của con người, từ đó tạo điều kiện phát triển toàn diện bản thân. - Giáo viên phải hiểu đúng khái niệm tích hợp trong bài giảng cụ thể bài 6 “Hợp tác cùng phát triển” - môn GDCD lớp 9. Lồng ghép giáo dục tích hợp tinh thần hợp tác trong các hoạt động học tập và hoạt động tập thể của học sinh cấp THCS cụ thể: + Trong bài 7, Tích cực tham gia các hoạt động chính trị, xã hội (Giáo dục công dân 8) giáo viên liên hệ lồng ghép giáo dục cho học sinh ý nghĩa của tinh thần hợp tác, đoàn kết trong các hoạt động chính trị, xã hội tập thể để đạt hiệu quả cao trong công việc chung, vì lợi ích tập thể, lợi ích chung của cộng đồng, xã hội. Qua các việc làm thiết thực tại trường, lớp, địa phương, học sinh ngày càng nâng cao ý thức tự giác, tinh thần đoàn kết trong hoạt động tập thể. + Trong bài giảng Hợp tác cùng phát triển này, giáo viên cần làm cho học sinh hiểu được những hoạt động hợp tác của Đảng và Nhà nước ta trên các lĩnh vực kinh tế, khoa học kĩ thuật, y học, văn hoá, giáo dục…có ý nghĩa vô cùng to lớn trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước cũng như trong công cuộc phòng ngừa, hạn chế và đẩy lùi những vấn đề chung của thế giới như: ô nhiễm môi trường, chống biến đổi khí hậu, bùng nổ dân số, đói nghèo, bệnh tật…mà không một quốc gia dân tộc riêng lẻ nào có thể tự giải quyết. Do đó, cần khẳng định sự hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu. Qua đó lồng ghép giáo dục học sinh tinh thần hợp tác trong công việc, trong học tập, lao động để cùng tiến bộ. Bài học Hợp tác cùng phát triển bổ trợ, củng cố thêm cho Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 7 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 học sinh hiểu rõ hơn nội dung của bài học trước đó - bài 5 Tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới. + Trong môn Lịch sử, học sinh có thể dễ dàng liên tưởng đến bài 5 Các nước Đông Nam Á (Lịch sử 9) trong quan hệ hợp tác giữa các nước trong và ngoài khu vực. Từ đây giáo viên kết hợp lồng ghép giáo dục học sinh tinh thần hợp tác dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng bạn bè, tạo mối quan hệ hài hoà, thân thiện, tránh lợi dụng bạn để đạt được lợi ích riêng của bản thân… + Cũng trong bài học, giáo viên liên hệ lồng ghép giáo dục cho học sinh vận dụng kiến thức của bài 7 Đoàn kết, tương trợ (Giáo dục công dân 7) giáo dục học sinh tinh thần tương thân tương ái, thông cảm chia sẻ và có việc làm cụ thể giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn, giúp chúng ta dễ dàng hoà nhập, hợp tác với mọi người xung quanh và sẽ được mọi người yêu quý. Qua đó lồng ghép giáo dục học sinh giữ gìn truyền thống quý báu của dân tộc ta: tinh thần tương thân tương ái. + Trong môn Vật lý, Hoá học, Toán học học sinh liên hệ kiến thức bài học để phát huy tinh thần hợp tác của bản thân với các bạn trong tổ, trong nhóm, dễ dàng thực hiện thực hành, thí nghiệm, tìm cách giải các bài tập khó, các cách giải hay nhất đối với các phần yêu cầu nâng cao kiến thức của giáo viên cũng như yêu cầu của bài học. Khi học sinh hiểu rõ được ý nghĩa của tinh thần hợp tác thì việc lồng ghép giáo dục của các bộ môn học này ngày càng trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn trong học tập và trong thực tiễn. + Đặc biệt trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tinh thần hợp tác được thể hiện rõ nét khi chứng minh rằng tất cả các hoạt động tập thể, hoạt động phong trào này đều không thành công nếu không có sự hợp tác của mỗi thành viên trong tập thể lớp. Cụ thể trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 6, Hoạt động 1, tháng 4, Thiếu nhi các nước là bạn của chúng ta, giáo viên lồng ghép giáo dục cho học sinh tinh thần hợp tác, đoàn kết, giao lưu với tất cả các bạn bè trên thế giới cùng trang lứa. Không chỉ để giao lưu, học hỏi mà qua đó còn tăng thêm về mặt nhận thức của bản thân, về trách nhiệm của thế hệ trẻ sau này đối với tương lai, vận mệnh của đất nước cũng như của nhân loại. Trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 7, Hoạt động 2, tháng 10, Lễ giao ước thi đua học tốt; Hoạt động 1, tháng 11, Lễ đăng kí thi đua “Hoa điểm tốt tặng thầy cô” giáo viên lồng ghép giáo dục học sinh nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân, tinh thần hợp tác trong mỗi cá nhân trong nhóm, tổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ chung của tập thể lớp trong các hoạt động giao ước thi đua. Trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 8, Hoạt động 2, tháng 10, Lễ giao ước thi đua; hoạt động 1, tháng 1, Thi tìm hiểu về Đảng; Trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 9, hoạt động 1, tháng 1, Thi tìm hiểu theo chủ đề “Bác Hồ với thiếu nhi”; Hoạt động 4, tháng 11, Thi văn nghệ ca ngợi truyền thống cách mạng của quê Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 8 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 hương đất nước, giáo viên lồng ghép giáo dục học sinh phát huy năng lực sở trường của bản thân đồng thời nêu cao nhận thức của cá nhân trong tinh thần hợp tác để phân công nhau cùng tìm hiểu, cùng tìm hướng đi, cách thức thực hiện nhằm đạt hiệu qủa cao nhất trong các hoạt động phong trào này mà nhân tố quan trọng là tổng hợp sự kết nối, tinh thần hợp tác đồng đội, tập thể trong sự thành công chung của cuộc thi, tất nhiên tất cả các nội dung đều có sự quan tâm chỉ đạo sát sao và sự góp ý tích cực của giáo viên chủ nhiệm. 5. Thiết bị dạy học, học liệu - GV: + Giáo án điện tử trình chiếu trên Powerpoint với các ví dụ minh hoạ. + Sách giáo khoa, sách giáo viên GDCD 9, chuẩn kiến thức kĩ năng GDCD 9. + Bài tập tình huống GDCD 9. + Tranh ảnh với chủ đề: Hợp tác + Truyện kể: Một số mẩu chuyện tư liệu về hợp tác giữa nước ta và các nước khác. - HS: + Thống kê các hoạt động của tập thể lớp trên tinh thần hợp tác, đoàn kết sau khi thực hiện các kế hoạch do nhà trường, tổ chức Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên phát động. + Viết bài thu hoạch về nhận thức của bản thân về ý nghĩa của tinh thần hợp tác trong cuộc sống. 6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học - Kiểm tra sĩ số - Kiểm tra bài cũ - Vào bài mới: HS xem hình ảnh và nêu hiểu biết của em về hình ảnh đó… - Bài mới: Trình bày các nội dung theo giáo án đã thiết kế trên Powerpoint (có file đính kèm) Bài 6: HỢP TÁC CÙNG PHÁT TRIỂN I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: Học sinh cần hiểu được: - Thế nào là hợp tác cùng phát triển; vì sao phải hợp tác quốc tế. - Nêu được nguyên tắc hợp tác quốc tế của Đảng và Nhà nước ta. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 9 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 2. Kĩ năng: - Tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế phù hợp với khả năng của bản thân. 3. Thái độ: - Ủng hộ các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về hợp tác quốc tế. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Sách giáo khoa, sách giáo viên GDCD 9, chuẩn kiến thức kĩ năng GDCD 9. - Bài tập tình huống GDCD 9. - Tranh ảnh với chủ đề: Hợp tác - Truyện kể: Một số mẩu chuyện về hợp tác giữa nước ta và các nước khác. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 1.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 2 học sinh: Câu hỏi 1: Thế nào là tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới? Câu hỏi 2: Vì sao cần phải xây dựng tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới? GV: Nhận xét việc tự học ở nhà của học sinh, cho điểm. Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà của một số học sinh, nhận xét. 2.Giới thiệu bài mới: Loài người ngày nay đang đứng trước những vấn đề nóng bỏng, có liên quan đến cuộc sống của mỗi dân tộc cũng như toàn nhân loại như bùng nổ dân số, thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh…. Việc giải quyết các vấn đề này là trách nhiệm của cả loài người chứ không riêng một quốc gia, dân tộc nào. Để hoàn thành sứ mệnh lịch sử này cần có sự hợp tác giữa các dân tộc, các quốc gia trên thế giới. Đấy là ý nghĩa của bài học hôm nay. 3. Dạy và học bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt HOẠT ĐỘNG 1: GIỚI THIỆU BÀI: GV: Loài người ngày nay đang đứng trước những vấn đề nóng bỏng, có liên quan đến cuộc sống của mỗi dân tộc cũng như toàn nhân loại như bùng nổ dân số, thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh…. Việc giải quyết các vấn đề Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 10 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 này là trách nhiệm của cả loài người chứ không riêng một quốc gia, dân tộc nào. Để hoàn thành sứ mệnh lịch sử này cần có sự hợp tác giữa các dân tộc, các quốc gia trên thế giới. Đấy là ý nghĩa của bài học hôm nay. Để hiểu rõ hơn về nội dung, ý nghĩa của vấn đề, trách nhiệm của công dân học sinh trong việc rèn luyện và thực hiện vấn đề này như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU NỘI DUNG ĐẶT VẤN ĐỀ: I. Đặt vấn đề HS: Đọc các thông tin trong phần đặt vấn đề. GV: Chia nhóm thảo luận, phân công nhóm trưởng, thư ký của nhóm và phân công nhiệm vụ cho từng nhóm: Nhóm 1: Câu hỏi: Hãy quan sát các bức tranh trong sách giáo khoa và cho biết: Qua những thông tin trên, chứng tỏ điều gì trong mối quan hệ giữa Việt Nam và thế giới? Mục đích chung của các hợp tác đó là gì? Nêu một số thành quả của sự hợp tác giữa nước ta và các nước khác. Đáp án: Nhân dân ta cùng nhân dân các nước cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong các lĩnh vực: nghiên cứu vũ trụ, xây dựng cơ sở vật chất về lĩnh vực giao thông, y tế. Mục đích của sự hợp tác này là để cùng nhau phát triển, giúp đỡ Việt Nam phát triển về khoa học kĩ thuật. Phía đối tác cũng rút được kinh nghiệm trong các lĩnh vực. Nhóm 2: Câu hỏi: Quan hệ hợp tác với các nước sẽ giúp chúng ta các điều kiện nào? Đáp án: Vốn; Trình độ quản lý; Khoa học – công nghệ =>Tạo điều kiện đưa đất nước ta đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội Nhóm 3: Câu hỏi: Bản thân em có thấy được tác dụng của hợp tác với các nước trên thế giới? Đáp án: Hiểu biết của em rộng hơn; Tiếp cận với trình độ khoa học của các nước; Nhận biết được tiến bộ, văn minh của nhân loại; Bổ sung thêm về nhận thức lý luận và thực tiễn… HS: Tiến hành thảo luận nhóm (thời gian thảo Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 11 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 luận nhóm là 5 phút), sau đó đại diện từng nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau. GV: Nhận xét kết quả thảo luận của các nhóm và kết luận: Trong thực tế vấn đề được thể hiện như thế nào chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu ở thực tế cuộc sống. HOẠT ĐỘNG 3: LIÊN HỆ THỰC TẾ ĐỊA PHƯƠNG VÀ XÃ HỘI: GV: Bản thân em có cần hợp tác với các bạn xung quanh hay không? Vì sao? HS: Tự liên hệ bản thân để trả lời. GV: Gia đình em có mối quan hệ hợp tác với làng xóm như thế nào? HS: Tự liên hệ gia đình để trả lời. GV: Ở trường, lớp em việc hợp tác giữa các bạn trong lớp, giữa các lớp với các lớp được thể hiện như thế nào? Hãy cho ví dụ minh hoạ. HS: Tự liên hệ trường, lớp để trả lời. GV: Địa phương em đã có những việc làm như thế nào để thể hiện sực hợp tác với các địa phương và tổ chức khác? HS: Tự liên hệ địa phương để trả lời. GV: Kết luận: Qua phần tìm hiểu đặt vấn đề và liên hệ thực tế chúng ta đã phần nào nắm được những vấn đề cơ bản của bài học. Để tìm hiểu kĩ hơn về nội dung và ý nghĩa của vấn đề, chúng ta cùng tìm hiểu phần nội dung bài học. HOẠT ĐỘNG 4: TÌM HIỂU NỘI DUNG BÀI HỌC: GV: Qua phần tìm hiểu đặt vấn đề trên đây và liên hệ thực tế các em hãy cho biết: Hợp tác là gì? Cho ví dụ. HS: Dựa vào kết quả thảo luận trên đây để trả lời. GV: Lồng ghép tích hợp các môn học để học sinh thấy được lợi ích của quan hệ hợp tác trong công việc chung. II. Bài học 1. Thế nào là hợp tác cùng phát triển? - Là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong công việc, lĩnh vực nào đó vì sự phát triển chung của các bên. + Trong bài 7, Tích cực tham gia các hoạt động Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 12 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 chính trị, xã hội (Giáo dục công dân 8) giáo viên liên hệ lồng ghép giáo dục cho học sinh ý nghĩa của tinh thần hợp tác, đoàn kết trong các hoạt động chính trị, xã hội tập thể để đạt hiệu quả cao trong công việc chung, vì lợi ích tập thể, lợi ích chung của cộng đồng, xã hội. Qua các việc làm thiết thực tại trường, lớp, địa phương, học sinh ngày càng nâng cao ý thức tự giác, tinh thần đoàn kết trong hoạt động tập thể. 2. Vì sao cần phải hợp tác? - Hợp tác để cùng nhau giải GV: Vì sao cần phải hợp tác quốc tế ? quyết các vấn đề mang tính HS: Dựa vào kết quả thảo luận và nội dung toàn cầu như: bùng nổ dân bài học trong sách giáo khoa để trả lời. số, ô nhiễm môi trường, GV: Lồng ghép giáo dục tích hợp trong thực tế khủng bố quốc tế, dịch bệnh để học sinh hiểu ý nghĩa của sự hợp tác hiểm nghèo, … + Trong bài giảng Hợp tác cùng phát triển này, giáo viên cần làm cho học sinh hiểu được những hoạt động hợp tác của Đảng và Nhà nước ta trên các lĩnh vực kinh tế, khoa học kĩ thuật, y học, văn hoá, giáo dục…có ý nghĩa vô cùng to lớn trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước cũng như trong công cuộc phòng ngừa, hạn chế và đẩy lùi những vấn đề chung của thế giới như: ô nhiễm môi trường, chống biến đổi khí hậu, bùng nổ dân số, đói nghèo, bệnh tật…mà không một quốc gia dân tộc riêng lẻ nào có thể tự giải quyết. Do đó, cần khẳng định sự hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu. Qua đó lồng ghép giáo dục học sinh tinh thần hợp tác trong công việc, trong học tập, lao động để cùng tiến bộ. Bài học Hợp tác cùng phát triển bổ trợ, củng cố thêm cho học sinh hiểu rõ hơn nội dung của bài học trước đó - bài 5 Tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới. + Trong môn Lịch sử, học sinh có thể dễ dàng liên tưởng đến bài 5 Các nước Đông Nam Á (Lịch sử 9) trong quan hệ hợp tác giữa các nước trong và ngoài khu vực. Từ đây giáo viên kết hợp lồng ghép giáo dục học sinh tinh thần hợp tác dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng bạn bè, tạo mối quan hệ hài hoà, thân thiện, tránh lợi dụng bạn để đạt được lợi ích riêng của bản 3. Quan điểm hợp tác của thân… Đảng và Nhà nước ta: Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 13 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 GV: Quan điểm hợp tác của Đảng và Nhà nước - Tôn trọng độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ. ta hiện hay? - Không can thiệp vào công HS: Dựa vào kết quả thảo luận và sách giáo việc nội bộ của nhau. khoa trả lời. - Bình đẳng cùng có lợi. GV: Học sinh chúng ta cần phải rèn luyện tinh - Giải quyết mọi tranh chấp, thần hợp tác như thế nào? bất đồng bằng thương HS: Dựa vào kết quả thảo luận và sách giáo lượng. khoa trả lời. - Phản đối mọi âm mưu và - Biết hợp tác với bạn bè xung quanh trong các hành động gây sức ép, áp lĩnh vực học tập, lao động, sinh hoạt… đặt và cường quyền. GV: Lồng ghép giáo dục tích hợp trong thực tế để học sinh hiểu đúng nghĩa của sự hợp tác tránh các biểu hiện lệch lạc trong quan hệ hợp tác. + Cũng trong bài học, giáo viên liên hệ lồng ghép giáo dục cho học sinh vận dụng kiến thức của bài 7 Đoàn kết, tương trợ (Giáo dục công dân 7) giáo dục học sinh tinh thần tương thân tương ái, thông cảm chia sẻ và có việc làm cụ thể giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn, giúp chúng ta dễ dàng hoà nhập, hợp tác với mọi người xung quanh và sẽ được mọi người yêu quý. Qua đó lồng ghép giáo dục học sinh giữ gìn truyền thống quý báu của dân tộc ta: tinh thần tương thân tương ái. + Trong môn Vật lý, Hoá học, Toán học học sinh liên hệ kiến thức bài học để phát huy tinh thần hợp tác của bản thân với các bạn trong tổ, trong nhóm, dễ dàng thực hiện thực hành, thí nghiệm, tìm cách giải các bài tập khó, các cách giải hay nhất đối với các phần yêu cầu nâng cao kiến thức của giáo viên cũng như yêu cầu của bài học. Khi học sinh hiểu rõ được ý nghĩa của tinh thần hợp tác thì việc lồng ghép giáo dục của các bộ môn học này ngày càng trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn trong học tập và trong thực tiễn. + Đặc biệt trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tinh thần hợp tác được thể hiện rõ nét khi chứng minh rằng tất cả các hoạt động tập thể, hoạt động phong trào này đều không thành công nếu không có sự hợp tác của mỗi thành viên trong tập thể lớp. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 14 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Cụ thể trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 6, Hoạt động 1, tháng 4, Thiếu nhi các nước là bạn của chúng ta, giáo viên lồng ghép giáo dục cho học sinh tinh thần hợp tác, đoàn kết, giao lưu với tất cả các bạn bè trên thế giới cùng trang lứa. Không chỉ để giao lưu, học hỏi mà qua đó còn tăng thêm về mặt nhận thức của bản thân, về trách nhiệm của thế hệ trẻ sau này đối với tương lai, vận mệnh của đất nước cũng như của nhân loại. Trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 7, Hoạt động 2, tháng 10, Lễ giao ước thi đua học tốt; Hoạt động 1, tháng 11, Lễ đăng kí thi đua “Hoa điểm tốt tặng thầy cô” giáo viên lồng ghép giáo dục học sinh nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân, tinh thần hợp tác trong mỗi cá nhân trong nhóm, tổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ chung của tập thể lớp trong các hoạt động giao ước thi đua. Trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 8, Hoạt động 2, tháng 10, Lễ giao ước thi đua; hoạt động 1, tháng 1, Thi tìm hiểu về Đảng; Trong chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở lớp 9, hoạt động 1, tháng 1, Thi tìm hiểu theo chủ đề “Bác Hồ với thiếu nhi”; Hoạt động 4, tháng 11, Thi văn nghệ ca ngợi truyền thống cách mạng của quê hương đất nước, giáo viên lồng ghép giáo dục học sinh phát huy năng lực sở trường của bản thân đồng thời nêu cao nhận thức của cá nhân trong tinh thần hợp tác để phân công nhau cùng tìm hiểu, cùng tìm hướng đi, cách thức thực hiện nhằm đạt hiệu qủa cao nhất trong các hoạt động phong trào này mà nhân tố quan trọng là tổng hợp sự kết nối, tinh thần hợp tác đồng đội, tập thể trong sự thành công chung của cuộc thi, tất nhiên tất cả các nội dung đều có sự quan tâm chỉ đạo sát sao và sự góp ý tích cực của giáo viên chủ nhiệm. GV: Kết luận:Như vậy là hợp tác rất cần thiết đối với mỗi quốc gia, đối với mỗi con người. Chúng ta không thể tự bản thân để làm mọi Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 15 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 vấn đề trong khi đó nó là nhiệm vụ chung. Chính vì vậy cần phải hợp tác. Như vậy chúng ta đã nắm rõ một số nội dung quan trọng của bài học. Và bây giờ chúng ta sẽ tiến hành một số bài tập áp dụng những III. Bài tập kiến thức đã học. HOẠT ĐỘNG 5: LUYỆN TẬP: GV: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 1 trong sách giáo khoa. HS: Trao đổi làm bài tập tại lớp, sau đó cử 1 học sinh lên trình bày kết quả của bài tập trên bảng. GV: Nhận xét kết quả do học sinh trình bày. 3.Củng cố: Nội dung của bài học hôm nay tìm hiểu những vấn đề gì? Em học được gì qua bài học hôm nay? Sau khi học xong bài học này em cần phải làm những gì? GV: Chốt lại những ý chính của bài. Nhận xét ý thức học tập của học sinh. Biểu dương những tấm gương tích cực trong giờ học. Nhắc nhở những hạn chế, khuyết điểm của học sinh trong giờ học. 4. Hướng dẫn học tập ở nhà: - Sưu tầm tài liệu liên quan đến nội dung bài học. - Làm bài tập còn lại của bài học hôm nay. - Đọc và nghiên cứu trước nội dung của bài học sau. - Soạn câu hỏi gợi ý của bài học sau vào vở. 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập - Kiểm tra bằng hình thức kết hợp: - Học sinh: + Đánh giá hiệu quả thu được của các tổ trong lớp thông qua hoạt động hợp tác, đoàn kết trong công việc. + Thống kê các hoạt động của tập thể lớp trên tinh thần hợp tác, đoàn kết sau khi thực hiện các kế hoạch do nhà trường, tổ chức Đoàn TN, Đội TN phát động. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 16 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 + Viết thu hoạch: Nhận thức của bản thân về ý nghĩa của tinh thần hợp tác trong cuộc sống. 8. Các sản phẩm của học sinh (CÓ FILE ĐÍNH KÈM) Kết luận: Ngày nay, toàn thể nhân loại trên thế giới đang hướng đến xu thế chung: hoà bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển do đó, việc giáo dục tinh thần hợp tác cho học sinh nhất là trong lao động, học tập và hoạt động tập thể càng có ý nghĩa thiết thực cả trong lý luận và trong thực tiễn. Với bài học Hợp tác cùng phát triển, giáo viên tổng kết bằng việc biểu dương những cá nhân có tinh thần hợp tác và đóng vai trò tích cực trong việc xây dựng nội dung bài học. Cũng từ nội dung bài học này giáo viên có thêm kinh nghiệm trong việc biểu dương, khích lệ học sinh có tinh thần đoàn kết tập thể góp phần tích cực trong hiệu quả của phong trào thi đua do nhà trường, tổ chức Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên phát động. Thông qua hoạt động hợp tác trong học tập, trong lao động và trong các hoạt động tập thể, học sinh không chỉ lớp 9 mà cả ở các khối lớp khác cũng sẽ nhận ra rằng hoạt động hợp tác giúp học sinh không chỉ hiểu đúng về nghĩa của từ hợp tác mà còn có ý nghĩa giáo dục rất lớn, các em học sinh đã hiểu rằng hợp tác sẽ học hỏi được nhiều hơn từ mọi người; hợp tác là động lực của phát triển và hợp tác sẽ tạo ra sức mạnh từ đó, thúc đẩy cá nhân học sinh phát huy khả năng của bản thân và thể hiện sự đoàn kết, tương trợ, gắn bó với mọi người trong mọi hoạt động vì lợi ích chung, của cộng đồng, của tập thể, của quốc gia, dân tộc và trên thế giới, từ đó góp phần tạo nên nhân cách sống cao đẹp trong tương lai. Là một công dân tương lai của đất nước xã hội chủ nghĩa, chúng ta cần hiểu rõ trách nhiệm của mình trong sự nghiệp xây dựng đất nước nói chung và hợp tác với các nước nói riêng nhằm giúp đất nước ta tiến nhanh, tiến mạnh lên chủ nghĩa xã hội. Nó cũng là cơ hội của thế hệ trẻ nói chung và bản thân các em nói riêng trưởng thành và phát triển toàn diện. Buôn Trấp, ngày 10 tháng 01 năm 2015 Người thực hiện Nguyễn Thị Minh Tính Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 17 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Như vậy, để thực hiện thành công chủ đề dạy học tích hợp theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT ban hành, cụ thể trong bài học GDCD này tôi đã thực hiện các phương pháp sau: - Phương pháp trực quan: Giáo viên sử dụng các tranh ảnh có nội dung hợp tác nhằm tạo hứng thú cho học sinh quan sát tổng thể các lĩnh vực hợp tác. - Phương pháp thuyết trình vấn đáp: Dựa trên yêu cầu bài học ở từng mục, giáo viên sử dụng phương pháp này để khai thác kiến thức của học sinh dễ dàng nhất. Đây là phương pháp xuyên suốt các mục của bài. - Phương pháp thực nghiệm: Thông qua nội dung bài học giáo viên liên hệ thực tế và hướng cho học sinh liên hệ thực tế việc các em đã làm trong các phong trào thi đua do tổ chức Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên phát động trong trường cũng như các cấp chỉ đạo, qua đó lồng ghép giáo dục tinh thần hợp tác, vươn lên trong học tập phù hợp với khả năng của học sinh. - Phương pháp làm việc nhóm: Giáo viên giúp học sinh phát huy tinh thần học tập của cá nhân trong làm việc nhóm. Bổ trợ kiến thức lẫn nhau trong nhóm để tạo ra hiệu quả lao động nhóm là cao nhất khi trả lời các câu thảo luận nhóm tốt nhất. Phương pháp này giúp cho học sinh nhận thấy khả năng của bản thân, phát huy và học hỏi bạn bè hơn nếu mình thua kém bạn, qua đó cũng giáo dục học sinh tinh thần tương thân tương ái trong học tập, lao động cũng như trong cuộc sống. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Giáo viên rút kinh nghiệm thông qua kết quả thực dạy của bài học trên lớp và qua việc tham khảo (phát phiếu điều tra cho học sinh) để tích luỹ thêm kinh nghiệm dạy học nói chung cũng như dạy học tích hợp nói riêng. c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp - Đối với nhà trường: Luôn tạo điều kiện tốt nhất có thể về trang thiết bị dạy học như máy tính, máy ảnh… để giáo viên phát huy năng lực bản thân. Bố trí phân công chuyên môn phù hợp tạo thời gian cho giáo viên hoàn thành công việc. - Đối với giáo viên: Luôn trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, tích cực học hỏi đồng nghiệp thông qua các tiết thao giảng, dự giờ… Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực, hiệu quả, luôn chuẩn bị bài giảng chu đáo, tham khảo thêm tư liệu dạy học của các bộ môn khác có liên quan đến bài giảng, lồng ghép giáo dục đạo đức, tạo hiệu quả giáo dục toàn diện cho học sinh. Luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm của cá nhân, đầu tư thời gian, công sức hưởng ứng tích cực các phong trào thi đua “Hai tốt” mới có thể thu được hiệu quả như mong muốn. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 18 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Để thực hiện được nhiệm vụ, mục tiêu trong dạy học tích hợp cũng như trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp dành cho giáo viên trung học phổ thông, người giáo viên luôn phải chủ động, tích cực trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, chủ động tiếp thu và ứng dụng những phương pháp dạy học tích cực, ứng dụng hiệu quả các phần mềm hỗ trợ giảng dạy nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện trong giáo dục hiện nay. Nhà trường tạo mọi điều kiện cho giáo viên học hỏi, ứng dụng phương pháp dạy học tích cực, phát huy năng lực của giáo viên. Động viên, hỗ trợ về cả vật chất cũng như tinh thần để giáo viên tích cực thi đua “hai tốt” đạt hiệu quả tốt nhất. e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu *Kết quả khảo nghiệm Trong quá trình áp dụng thực tế phương pháp dạy học tích hợp, giáo viên nên tổng kết, đúc rút kinh nghiệm nhằm đạt hiệu quả cao hơn. Bằng cách phát phiếu điều tra cách thức tiến hành của bản thân (phiếu điều tra không ghi tên học sinh trả lời, không gây áp lực) để các em nói đúng, nói thật nhằm giúp giáo viên điều chỉnh cách thức thực hiện hiệu quả hơn. Trong phạm vi của đề tài, tôi xin đưa ra một số câu hỏi dùng trong phiếu điều tra kinh nghiệm dạy học tích hợp như sau: 1. Em thấy phương pháp dạy học tích hợp của thầy (cô) có hiệu quả không ? 2. Dạy học tích hợp có giúp gì cho em trong việc liên hệ kiến thức các bộ môn không ? 3. Theo em, thầy (cô) giáo nên dùng hình thức nào để dạy học tích hợp hiệu quả cho học sinh ? 4. Thái độ của em khi thầy (cô) giáo luôn yêu cầu học sinh tìm tư liệu liên quan đến bài học ? 5. Em có suy nghĩ như thế nào khi thầy (cô) giáo thường xuyên sử dụng phương pháp dạy học tích, lồng ghép giáo dục đạo đức học sinh trong bài học ? 6. Theo em, yếu tố nào tạo nên sự thành công ở thầy (cô) giáo khi dạy học tích hợp? 7. Em có muốn góp ý trực tiếp với thầy (cô) giáo khi sử dụng các phương pháp dạy học tích cực không ? *Giá trị khoa học Như vậy, từ sự khảo nghiệm này, bản thân giáo viên có thể thay đổi định hướng cách thức tiến hành, phương pháp sử dụng trong dạy học tích hợp phù hợp nhằm đạt hiệu quả mong muốn. Và thực tế bản thân tôi đã đạt được thành công nhất định trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp mà Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Đắk Lắk, Phòng GD&ĐT Krông Ana phát động năm học 2014-2015. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 19 Moät soá kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp trong baøi “Hôïp taùc cuøng phaùt trieån” - GDCD lôùp 9 Đề tài nghiên cứu về một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng bài dạy tích hợp trong trường THCS của bản thân tôi tuy còn hạn chế nhưng cũng có thể là tư liệu tham khảo cho bạn bè đồng nghiệp trong quá trình công tác, vận dụng trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp mà Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Đắk Lắk đang phát động. II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Mặc dù kinh nghiệm còn hạn chế nhưng với sự định hướng về mục tiêu của mình, bản thân tôi đã không ngừng phấn đấu, học hỏi để từng bước thực hiện các mục tiêu cam kết đề ra. Kết quả đạt được của sản phẩm dự thi này là giải A cấp huyện năm học 2014- 2015. Kết quả này còn rất khiêm tốn, song tôi thấy mình đã đạt được một số nội dung đặt ra của chủ đề dạy học tích hợp. Học sinh tiếp thu bài học tốt hơn, liên hệ kiến thức tốt hơn. Thành công của tôi còn quá ít song tôi thấy đó là hiệu quả bước đầu đủ để khích lệ bản thân tiếp tục cố gắng hơn nữa trong công tác chuyên môn nghiệp vụ, tạo được niềm tin đối với chính mình trong công việc được giao. Đề tài về một số kinh nghiệm dạy học tích hợp trong bài “Hợp tác cùng phát triển” - môn GDCD lớp 9 của tôi là sự học hỏi bạn bè đồng nghiệp trong đơn vị cùng sự tích luỹ kinh nghiệm thực tế bản thân nhằm trao đổi về phương pháp, kinh nghiệm dạy học tích hợp của giáo viên trong trường THCS mong muốn đồng nghiệp thu được kết quả khả quan hơn trong quá trình giảng dạy cũng như trong cuộc thi về chủ đề này. III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Dạy học tích hợp là một xu thế được các quốc gia trên thế giới và Việt Nam triển khai thực hiện, nhất là trong bối cảnh nước ta đang đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Dạy học tích hợp nhằm định hướng hình thành một số năng lực cho người học, thực hiện yêu cầu giảm tải và tránh sự trùng lặp về kiến thức giữa các môn học. Cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp chắc chắn sẽ làm nền tảng cho việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy của giáo viên và phát huy năng lực cho học sinh nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong dạy và học. Từ thực tế giảng dạy và kết quả đạt được trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm như sau: - Giáo viên phải chuẩn bị chu đáo bài giảng trước khi đến lớp, luôn tích cực tự học và học hỏi đồng nghiệp, trau dồi hiểu biết kiến thức xã hội cũng như kiến thức tự nhiên trong các môn học mới có thể đáp ứng được yêu cầu của dạy học tích hợp cũng như tạo uy tín trước học sinh, cha mẹ học sinh, đồng nghiệp. - Tích cực ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin trong dạy học làm phong phú, sinh động tư liệu dạy học và nâng cao kĩ năng dạy học tích cực. Nguyeãn Thò Minh Tính – Tröôøng THCS Löông Theá Vinh – Kroâng Ana – Ñaék Laék 20