Mô tả:
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU...............................................................................................2
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :...............................................................................2
II/ THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN TRONG QUÁ TRÌNH TRONG QUÁ TRÌNH
THỰC HIỆN ĐỀ TÀI “Ứng dụng công nghệ thông tin vào giải một số bài tập hình
học 7”................................................................................................................5
1/ Thuận lợi:......................................................................................................5
2/ Khó khăn :.....................................................................................................5
PHẦN NỘI DUNG...........................................................................................6
1/ Giáo viên phải hướng dẫn học sinh giải một số bài tập hình học khó:.........6
2/ Phương pháp của giáo viên để giúp học sinh trung bình và yếu kém hiểu và làm
được các bài tập phức tạp này :.........................................................................7
3/ Một vài ví dụ về “Ứng dụng công nghệ thông tin vào giải một số bài tập hình
học 7”:...............................................................................................................7
PHẦN KẾT LUẬN.........................................................................................15
1/ Kết quả đạt được:........................................................................................15
a/ Đối với giáo viên :.......................................................................................15
b/ Đối với học sinh :........................................................................................15
2/ Bài học kinh nghiệm...................................................................................16
a) Đối với hoc sinh:.........................................................................................16
b) Đối với giáo viên:.......................................................................................16
PHẦN MỞ ĐẦU
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Học toán mà đặc biệt là môn hình học, mỗi học sinh đều cảm thấy có những
khó khăn riêng của mình : Một vài nguyên nhân khó khăn đối với học sinh lớp 7.
1/ Nhiều học sinh chưa nắm vững các khái niệm cõ bản các định lí, tính chất
của các hình đã học. Một số chỉ “ Học vẹt” mà không biết cách vận dụng như thế
nào vào giải bài tập, thậm chí một số học sinh vừa giải bài tập vừa dở vở xem lý
thuyết.
2/ Đối với bộ môn hình học 7 mà đặc biệt là các bài toán chứng minh hai
tam giác bằng nhau đòi hỏi các em phải nắm kiền thức có hệ thông phải vẽ hình
đúng và nhìn thấy được hình cần chứng minh. Nhưng trong thực tế giải bài tập, các
em lại gặp các bài tập phức tạp đòi hỏi phải có sự hướng dẫn của giáo viên
3/ Phần lý thuyết để chứng minh hai tam giác bằng nhau rất ngắn ngọn còn
hình vẽ của chúng là hai tam giác phân biệt nên học sinh rất dễ nhận thấy sự bằng
nhau của chúng. Nhưng trong bài tập thì lại khác và rất phức tạp Tôi sẽ đề cập ở
phần các ví dụ minh họa. Chẳng hạn phần lập luận và phần hình vẽ các trường hợp
bằng nhau của hai tam giác trong sách giáo khoa như sau:
Trường hợp bằng nhau cạnh – cạnh – cạnh
Nếu ba cạnh của tam giác này bằng ba cạnh của tam giác kia thì hai tam giác đó
bằng nhau.
Nếu ∆ABC và ∆DEF có
AB =DE
AC= DF
BC=EF
Thì
∆ABC = ∆DEF
(c-c-c)
A D
B
C
E
F
Trường hợp bằng nhau cạnh-góc-cạnh
Nếu hai cạnh và góc xen giữa của tam giác này bằng hai cạnh và góc xen giữa của
tam giác kia thì hai tam giác đó bằng nhau.
Nếu
∆ ABC và
∆ DEF có
AB = DE
=
A
D
AC = DF
Thì
∆ABC =
∆DEF
(c-g-c)
A
D
B
C
E
F
Trường hợp bằng nhau góc-cạnh-góc
Nếu một cạnh và hai góc kề của tam giác này bằng một cạnh và hai góc kề của tam
giác kia thì hai tam giác đó bằng nhau.
Nếu
∆ABC và ∆DEF có
=
Â
D̂
AB = DE
=
B̂
Thì
Ê
∆ABC = ∆DEF (g-c-g)
A
B
D
C
E
F
Lý thuyết thì rõ ràng và đõn giản như vậy những bài tập thì lại rất khó chẳng
hạn bài tập 43 trang 125 sgk “Cho góc xOy khác góc bẹt. Lấy các điểm A, B thuộc
tia Ox sao cho OA 80% hoc sinh chưa hiểu thì giáo viên phải
tìm phương pháp để giảng cho học sinh hiểu mới thôi. (phương pháp này tôi sẽ
trình bày ở phần 2 và các ví dụ minh họa).
- Trách nhiệm của giáo viên bộ môn khi giảng bài hay giải bài tập thì phải
quan tâm đến 3 đối tượng học sinh mà đặc biệt là học sinh trung bình và yếu kém.
Đây là những đối tượng đã mất căn bản và dễ bị hụt hẫng về kiến thức nếu giáo
viên dạy lướt qua.
2/ Phương pháp của giáo viên để giúp học sinh trung bình và yếu kém hiểu và
làm được các bài tập phức tạp này :
- Đối với những bài tập khó trước khi cho học sinh thảo luận nhóm
thì giáo viên phải hướng dẫn cho cả lớp bằng những hệ thống câu hỏi phân tích
ngược.
- Sau khi học sinh khá giỏi lên bảng giải mà các học sinh trung bình và học
sinh yếu kém không hiểu. Thì giáo viên phải đặt câu hỏi thật sát vào vấn đề cần
chứng minh và vẽ hình thêm ra phần nháp để minh họa cho bài giải mà phần hình
nháp này tốt nhất là nên vẽ bằng phần mềm trình chiếu PowerPoint . Hình này phải
thật trực quan.
- Chẳng hạn đối với các bài tập chứng minh hai tam giác bằng nhau
mà hai tam giác này lại có cạnh trùng nhau đối với dạng bài tập này để cho học sinh
trung bình và yếu kem hiểu được Thì giáo viên phải vẽ tách hai tam giác có cạch
trùng nhau thành hai tam giác phân biệt khi hướng dẫn cho học sinh. Để học sinh
nhận thấy sự bằng nhau của chúng một cách trực quan.
3/ Một vài ví dụ về “Ứng dụng công nghệ thông tin vào giải một số bài tập
hình học 7”:
Ví dụ 1 : Với bài tập 36 trang 123 sgk “ Cho tam cân OCD cân tại O
Trên cạnh OD lấy điểm A. Trên cạnh OC lấy điểm B sao cho OA = OB.
Chứng minh rằng AC = BD.
Sau khi thảo luận nhóm thì học sinh khá giỏi lên bảng giải như sau:
Giải:
GT
∆ OCD, OC = OD, A thuộc OD
B thuộc OC, OA = OB
KL
AC = BD
CM:
Xét
∆OAC và ∆OBD có:
OC = OD(gt)
O
Ô chung
B
A
OA=OB(gt)
Do đó
∆ OAC =
∆OBD (c-g-c)
=> AC = BD (đpcm)
C
D
+ Sau khi hoàn thành tiết luyện tập ở 4 lớp có tổng số học sinh tham gia tiết
học là 134 với bài giải trên của học sinh tôi có hỏi lại.
+ Em nào hiểu bài thì đýa tay thì có 57/134 học sinh đưa tay chiếm 43,5%
như vậy là quá thấp nên tôi phải hướng dẫn lại thông qua hệ thống câu hỏi ngược
như sau để học sinh trả lời và tìm ra lời giải :
Câu hỏi của giáo viên:
Câu trả lời của học sinh :
- Bài toán yêu cầu ta chứng minh điều -Đoạn thẳng AC bằng đoạn thẳng BD
gì ?
- Ta phải chứng minh hai tam giác
- Để nhứng minh AC=BD ta cần
bằng nhau.
chứng minh điều gì ?
- Là tam giác OAD và tam giác OBD.
- Hai tam giác nào có chứa hai cạnh
- Hai cạnh bằng nhau và một góc xen
AC và BD ?
giữa bằng nhau.
- Hai tam giác OAD và OBD đã có
- Cạnh OA = OB và OC = OD và góc
mấy cạnh và mấy góc bằng nhau ?
Ô chung.
- Đó là những cạnh nào, góc nào?
- Hai tam giác bằng nhau theo trường
- Vậy hai tam giác này bằng nhau
hợp cạnh-góc-cạnh.
theo trừơng hợp nào?
Sau khi học sinh trả lời xong các câu hỏi Tôi sẽ dẫn dắt cho học sinh hiểu
từng bước của bài giải mà học sinh khá, giỏi đã trình bày trên bảng và sử dụng
phần mềm trình chiếu để tách hai tam giác OAC và OBD thành hai tam giác phân
biệt cho học sinh dễ dàng nhận thấy sự bằng nhau của chúng
+Lời giải kèm với hình minh họa như sau học sinh đã hiểu bài tốt hơn.
Đầu tiên ta sẽ tách hai tam giác OAC và OBD có cạnh trùng nhau thành hai tam
giác phân biệt.
A
D
C
B
A
O
B
O
O
D
C
Xét
∆OAC và OBD có:
OC = OD(gt)
(cùng bằng góc O)
AOC
BOD
OA = OB(gt)
Do đó ∆OAC = ∆OBD (c-g-c)
=> AC = BD (đpcm)
Sau khi phân tích cho học sinh trung bình và học sinh yếu kém hiểu từng
bước của bài giải kèm theo hình minh họa thì có 113/134 hoc sinh hiểu bài chiếm
84%. Đây là một kết quả rất khả quan.
+
Lời giải kèm với hình minh họa như sau học sinh đã hiểu bài tốt hơn.
Đầu tiên ta sẽ tách hai tam giác OAC và OBD có cạnh trùng nhau thành hai
tam giác phân biệt.
Sau đây tôi xin đýa ra một ví dụ khác :
Ví dụ 2: Với bài tập 43 trang 125 sgk “Cho góc xOy khác góc bẹt. Lấy các
điểm A,B thuộc tia Ox sao cho OA AD = BC (đpcm)
b) Xét ∆EAB và
∆ ECD có:
D
B
(cmt)
AB = CD (cmt)
EAB
ECD
Do đó
c)
E
Xét
(cmt)
∆ EAB = ∆ECD (g-c-g)
∆ OEB và ∆ OED có:
D
y
OB = OD (gt)
OE là cạnh chung
EB = ED (cmt)
Do đó
∆OEB = ∆OED (c-c-c)
=> EOB = EOD => OE là phân giác góc xOy
(đpcm)
- Trong tiết luyện tập ở cả 4 lớp sau khi học sinh thảo luận theo nhóm và lên
bảng trình bày bài giải với câu “a” có 61/134 học sinh hiểu bài chiếm 46%. Ở câu
“b” có 38/134 học sinh hiểu bài chiếm 28%. Ở câu “c” có 7/134 học sinh hiểu bài
chiếm 35%. Như vậy thì tỉ lệ hoc sinh hiểu bài là quá thấp.
- Nguyên nhân vì đây là một bài tập khó và tổng hợp rất nhiều kiến
thức
nên đa số học sinh trung bình và yếu kém không hiểu được bài. Nên Tôi đã giảng
lại từng bước của bài giải và bổ sung một số ý còn thiếu câu “b” , và kết hợp với
phần mềm trình chiếu PowerPoint để tách các tam giác ra cho học sinh rễ hiểu.
-Tôi đã sửa và kết hợp giữa bài giải của học trò với phần hình minh họa trực
quan để được lời giải như sau:
a) Đầu tiên giáo viên hướng dẫn học sinh tách hai tam giác OAD và OCB có cạnh
trùng nhau thành hai tam giac phân biệt. Rồi mới giảng bài giải cho học sinh hiểu.
Xét
∆OAD và ∆ OCB có:
OA = OC (gt)
COB
AOD
(cùng bằng xOy)
OD = OB (gt)
Do đó
∆ OAD = ∆ OCB (c-g-c)
=> AD=BC (đpcm) ,
=>
D
B
b) Đầu tiên ta có hình tách như sau:
;
Vì EAO + EAB = 180 (k.bù), ECO + ECD = 180 (k.bù)
Mà EAO = ECO=> EAB = ECD
Mà OA=OC(gt), OB=OD(gt) => AB=CD
Xét
∆EAB và ∆ ECD có :
EAB
ECD
(cmt)
AB = CD (cmt)
D
B
=>
(câu a)
∆ EAB = ∆ ECD (g-c-g) (đpcm)
=> EB=ED
c) Đầu tiên ta cũng có hình tách hai tam giác như sau :
Xét ∆ OEB và ∆OED có :
OB = OD (gt)
EB = ED (câu b)
OE là cạnh chung.
Do đó
∆ OEB = ∆OED (c-c-c) => EOB = EOD
=> OE là tia phân giác của góc xOy (đpcm)
+ Sau khi giáo viên giảng lại từng câu và bổ sung một số ý còn thiếu ông qua
phần hình minh họa. Tôi đã thống kê lại số học sinh hiểu bài của cả 4 lớp (với số
học sinh tham ra là 134) ở bảng sau :
Câu
a
b
c
Trước khi giảng lại
Số hs hiểu %
61/134
38/134
47/134
46%
28%
35%
Sau khi giảng lại
Số hs
%
hiểu
114/134
108/134
124/134
85%
80%
93%
Kết quả tăng
Số hs hiểu
%
53
70
77
39%
52%
58%
PHẦN KẾT LUẬN
1/ Kết quả đạt được:
Sau khi áp dụng sáng kiến này vào giảng dạy ở chương “ TAM GIÁC” của
môn hình học 7 tôi thấy đạt được những kết quả sau :
a/ Đối với giáo viên :
- Để có được chất lượng tốt trong giảng dạy thì giáo viên phải tận tâm, tận
lực trong quá trình giảng dạy, cũng nhý trong quá trình soạn giảng. Khi có nhiều
học sinh chýa hiểu bài thì giáo viên phải tìm mọi phýõng pháp giảng cho học sinh
hiểu mới thôi.
- Phải tận dụng tối đa các phương tiện dạy học hiện có của nhà trường mà ở
đề tài này tôi có đề cập đến (giáo án điện tử và phòng nghe nhìn). Để giúp học sinh
hiểu bài tốt hơn.
- Trong quá trình soạn giảng bằng giáo án điện tử sẽ giúp người giáo viên rèn
luyện kỹ năng sử dụng máy tính và các phần mềm ứng dụng trong dạy học. Rút
ngắn được thời gian phải vẽ những hình phức tạp trên bảng với độ chính xác cao.
b/ Đối với học sinh :
- Khi áp dụng sáng kiến này vào giảng dạy ở chương tam giác của môn
hình học 7 thì tôi thấy học sinh hiểu bài tốt hơn rất nhiều. Các em học tập cũng tích
cực hơn bài tập về nhà các em làm cũng tốt hơn.
- Sau khi học xong chương tam giác đa số các em biết vẽ hình ghi giả thiết
kết luận và biết cách chứng minh hai tam giác bằng nhau cho cả ba trýờng hợp.
Bước đầu hình thành kĩ năng chứng ming hai tam giac bằng nhau.
- Cuối chương “Tam giác” tôi có cho các em làm một bài kiểm tra một tiết
về chứng minh hai tam giác bằng nhau cho cả ba trường hợp “Cạnh-cạnh-cạnh,
cạnh- góc- cạnh và góc- cạnh- góc”, để lấy điểm cho chủ đề tự chọn. Có 132 học
sinh tham gia làm bài kiểm tra với kết quả đạt được ở bảng thống kê sau:
+Kết quả đạt được :
Đạt
Số
Phần
Điểm
HS
trăm %
9 – 10
7–8
5–6
3–4
0–2
14/132
38/132
53/132
17/132
10/132
11%
29%
40%
13%
7%
Điểm
Phần
Trên TB trăm %
105
80%
Điểm
Phần
dưới TB trăm %
27
20%
2/ Bài học kinh nghiệm
a) Đối với hoc sinh:
- Học sinh khi ngồi trên lớp nghe thầy cô giảng bài phải hết sức tập trung để
nắm được những kiến thức cơ bản, biết được phương pháp pháp giải các bài tập cơ
bản.
- Khi các em gặp một số bài tập phức tạp có nhiều hình cần chứng minh
chồng chéo lên nhau thì học sinh phải biết tách các hình cần chứng của từng câu ra
để dễ quan sát và tìm hướng và phương pháp chứng minh.
b) Đối với giáo viên:
- Là một giáo viên luôn tận tâm với nghề thì phải lấy kết quả
học tập
của học sinh (kể cả đạo đức và văn hóa) là mục tiêu phấn đấu. Cho nên trong quá
trình giảng dạy thì người giáo viên phải vận dụng hết các phương pháp đã được học
tập để truyền đạt kiến thức cho học sinh một cách đõn giản và dễ hiểu nhất.
- Khi học sinh chýa hiểu bài thì giáo viên phải tìm tòi các phương
pháp mới và tận dụng tối đa các phương tiện dạy học hiện có của nhà trường vào
giảng dạy để giúp học sinh hiểu bài tốt nhất.
- Kinh nghiệm của bản thân chỉ là ý chủ quan, những cũng mong muốn giúp
các em cải thiện chất lượng học môn hình học và dần dần học tốt và yêu thích môn
hình học hơn.
- Trong quá trình thực hiện đề tài không tránh khỏi những thiếu
sót.
Nên rất mong được sự góp ý của quý thầy cô và của các cấp lãnh đạo ngành giáo
dục để sáng kiến kinh nghiệm được tốt hơn. Xin chân thành cảm ơn !
An Bình, ngày
Người thực hiện
Nhận xét và đánh giá của hội đồng khoa học nhà trường:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
Nhận xét và đánh giá của hội đồng khoa học phòng giáo dục:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………………
Nhận xét và đánh giá của hội đồng khoa học sở giáo dục:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
- Xem thêm -