Tài liệu ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại việt nam

Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam Chương I: Tổng quan về kênh phân phối và kênh phân phối bảo hiểm I. Kênh phân phố i trong kinh doanh nó i chung 1. Khá i niêm: ̣ Phân phố i là quá trı̀ nh giú p chuyể n giá tri ̣ thương hiê ̣u từ nhà sả n xuấ t tớ i ngườ i tiêu dù ng, thể hiê ̣n qua nhiề u phương thứ c và hoa ̣t đô ̣ng khá c nhau. Kênh phân phố i là tâ ̣p hơp̣ cá c công ty và cá nhân tham gia và o quá trı̀nh lưu chuyể n sả n phẩ m hay dich ̣ vu ̣ từ ngườ i sả n xuấ t đế n ngườ i tiêu dù ng. 2. Vai trò củ a kênh phân phố i - Để làm hỗ trợ việc cung cấp sản phẩm từ nhà sản xuất đến người tiêu dù ng. - Để làm tăng hiệu quả của quá trình cung cấp sản phẩm. - Để làm tăng sự phong phú của sản phẩm, dịch vụ đến với khách hàng. - Làm cân đối nhu cầu giữa sản xuất lớn với tiêu dù ng nhỏ . - Làm thoã mãn những nhu cầu khác nhau của các nhóm khách hàng khác - Cung cấp cho khách hàng những giải pháp mới, tốt hơn. - Mô ̣t hê ̣ thố ng phân phố i tố t là yế u tố quyế t điinh ̣ về lơị thế ca ̣nh tranh củ a nhau. thương hiê ̣u trên thi ̣ trườ ng: ngăn chă ̣n sự xâm nhâ ̣p củ a đố i thủ , giú p đưa giá tri ̣ cua thương hiê ̣u đế n tay ngườ i tiêu dù ng kip̣ thờ i, thuâ ̣n tiê ̣n, củ ng cố mứ c đô ̣ nhâ ̣n biế t và nâng cao thương hiê ̣u, nâng cao doanh thu. 1 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam II. Kênh phân phố i bả o hiể m: 1. Khá i niêm: ̣ Kênh phân phố i cá c sả n phẩ m bả o hiể m là mô ̣t tâ ̣p hơp̣ bao gồ m cá c công ty bả o hiể m và cá c cá nhân tham gia và o quá trı̀ nh lưu chuyể n cá c sả n phẩ m bả o hiể m từ cá c công ty bả o hiể m đế n ngườ i có nhu cầ u mua bả o hiể m. 2. Phân loa ̣i kênh phân phố i bả o hiểm: 2.1. Kênh trư ̣c tiế p Cá c sả n phẩ m bả o hiể m đươc̣ phân phố i bở i cá c công ty bả o hiể m, không qua cá c trung gian, bằ ng cá ch sử du ̣ng cá c biê ̣n phá p marketing trực tiế p. Kênh nà y có thể phân chia ra như sau: - Nhân viên: công ty sở hữ u mô ̣t đô ̣i ngũ bá n hà ng hoa ̣t đô ̣ng ta ̣i cá c ma ̣ng lướ i chi nhá nh. - Bá n hà ng từ xa: bá n hà ng qua điê ̣n thoa ̣i, internet, hoă ̣c qua mail… 2.2. Kênh trung gian: 2.2.1. Cá c đa ̣i lý Là trung gian đa ̣i diê ̣n cho quyề n lơị củ a cá c công ty bả o hiể m. Cá c đại lý trực thuộc doanh nghiệp bảo hiểm: là trung gian hoa ̣t đô ̣ng như mô ̣t đa ̣i lý củ a mô ̣t công ty bả o hiể m và cam kế t đô ̣c quyề n để tiế n hà nh cá c hoa ̣t đô ̣ng kinh doan h cho mô ̣t công ty bả o hiể m. Cá c đại lý độc lập: Là trung gian hoa ̣t đô ̣ng như là mô ̣t đa ̣i lý cho nhiề u công ty bả o hiể m và vớ i nhiề u thoả thuâ ̣n đa ̣i lý phứ c ta ̣p vớ i cá c công ty bả o hiể m. 2.2.2. Môi giớ i Là trung gian đa ̣i diê ̣n cho quyề n lơị củ a khá ch hà ng. 2 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam 2.2.3. Cá c loa ̣i hı̀ nh trung gian khá c Cá c trung gian như là nhó m gia đı̀ nh, nhữ ng ngườ i bá n xe hơi, cá c đa ̣i lý bấ t đô ̣ng sả n, cá c đa ̣i lý du lich ̣… 2.3. Bancassurance Là sự cung cấ p cá c sả n phẩ m bả o hiể m bở i cá c ngân hà ng hoă ̣c cá c đinh ̣ chế cho vay. Ngân hà ng hoă ̣c cá c đinh ̣ chế cho vay có thể hoa ̣t đô ̣ng như là mô ̣t đa ̣i lý bả o hiể m, mô ̣t nhân viên ngân hà ng hoă ̣c mô ̣t môi giớ i bả o hiể m. Hiê ̣n nay, ta ̣i thi ̣ trườ ng bả o hiẻ m Viê ̣t Nam đã có cá c kênh phân phố i như bá n hà ng trực tiế p thông qua nhân viên công ty bảo hiể m, bá n hà ng từ xa qua Internet, kênh đa ̣i lý bả o hiể m, môi giớ i bả o hiể m và Bancassurance. 3. Ý nghı ̃a củ a kênh phân phố i bả o hiể m đố i vớ i sư ̣ phá t triể n củ a thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viêṭ Nam Viê ̣t Nam là mô ̣t quố c gia đông dân với dân số lên hơn 86 triê ̣u ngườ i. Tuy vâ ̣y, thi ̣ trườ ng bả o hiể m mớ i ra đờ i trong hơn 15 năm gầ n đây, thực sự là mô ̣t thi ̣ trườ ng cò n khá non trẻ . Ý thứ c củ a ngườ i dân về viê ̣c sử du ̣ng cá c sả n phẩ m bả o hiể m vẫn không cao. Ho ̣ vẫn quan niê ̣m rằ ng, rủ i ro là mô ̣t điề u trướ c sau cũ ng sẽ xả y ranên không cầ n thiế t phả i phò ng ngừ a. Do đó , mă ̣c dù có nhữ ng điề u kiê ̣n hế t sứ c tiề m năng cho nhiề u loa ̣i sả n phẩ m bả o hiể m có thể phá t triể n, nhưng thi ̣ trườ ng Viê ̣t Nam vẫn ở dướ i mứ c tiề m năng. Trong tı̀ nh huố ng như thế , cá c kênh phân phố i bả o hiể m đó ng mô ̣t vai trò cực kı̀ to lớ n trong sự khai thông nhữ ng rà o cả n đang ngăn cả n sự phá t triể n củ a thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam. Nhı̀n chung, hiê ̣n nay, cá c kênh phân phố i bả o hiể m đề u tâ ̣p trung và o khu vực thà nh thi ̣có thu nhâ ̣p cao mà chưa chú tro ̣ng đế n khu vực dân cư có thu nhâ ̣p thấ p. Do đó , mứ c đô ̣ ca ̣nh tranh giữ a cá c công ty bả o hiể m cũ ng như cá c kênh phân phố i ta ̣i phan khú c thi ̣ trườ ng nà y khá quyế t liê ̣t. Mă ̣c dù rằ ng nhữ ng ngườ i có thu nhâ ̣p thấ p thı̀ thườ ng không nghı ̃ đế n viê ̣c bả o hiể m, tuy nhiên nế u tuyên truyề n tá c đô ̣ng tố t và phá t triể n các sả n phẩ m bả o hiể m thı́ ch hơp̣ thı̀ đây thực sự là nguồ n khá ch hà ng cực kı̀ tiề m năng cho 3 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam ngà nh bả o hiể m.Vâ ̣y, cá c kênh phân phố i bả o hiể m đó ng vai trò quan tro ̣ng trong viê ̣c khai phá phân khú c thi ̣trườ ng nà y. Và như tấ t cá c cá c kênh phân phố i củ a cá c ıl̃nh vực kinh doanh khá c, kênh phân phố i đó ng vai trò là huyế t ma ̣ch củ a thi ̣ trườ ng bả o hiể m, lưu chuyể n cá c nguồ n vố n và sả n phẩ m trong thi ̣ trườ ng bả o hiể m, mang la ̣i lơị nhuâ ̣n cho ngườ i bá n bả o hiể m và lơị ı́ ch cho nhữ ng ngườ i có nhu cầ u bả o hiể m. 4 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam Chương II: Các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam I. Kênh trung gian 1. Đại lí bảo hiểm : 1.1. Khá i niêm: ̣ Đa ̣i lý bả o hiể m là cá c tổ chứ c hoă ̣c cá nhân đươc̣ doanh nghiê ̣p bả o hiể m uỷ quyề n trên cơ sở hơp̣ đồ ng đa ̣i lý bả o hiể m để thực hiê ̣n cá c hoa ̣t đô ̣ng đa ̣i lý bả o hiể m theo Luâ ̣t kinh doanh bả o hiể m và cá c quy đinh ̣ khá c củ a phá p luâ ̣t có liên quan. Hoa ̣t đô ̣ng đa ̣i lý bả o hiể m là hoa ̣t đô ̣ng giớ i thiê ̣u,chà o bá n bảo hiể m, thu xế p viê ̣c giao kế t hơp̣ đồ ng bả o hiể m và cá c công viê ̣c khá c nhằ m thực hiê ̣n hơp̣ đồ ng bả o hiể m theo uỷ quyề n củ a doanh nghiê ̣p bả o hiể m. 1.2. Ưu điể m và nhươ ̣c điể m 1.2.1. Ưu điể m: Đa ̣i lý bả o hiể m tổ chứ c Hình thức đại lí bảo hiểm tổ chức thường được các công ty bảo hiểm tin tưởng hơn, sử dụng nhiều hơn vì những ưu điểm không thể phủ nhận của nó. Trước hết, đại lí bảo hiểm tổ chức tạo cảm giác an toàn. Đối với công ty bảo hiểm, đại lí tổ chức thường có đầy đủ chính sách, các bộ phận, được tổ chức tốt hơn để duy trì hoạt động, tìm kiếm doanh số cho công ty. Tư cách pháp nhân của đại lí bảo hiểm có tổ chức là một đảm bảo cho công ty bảo hiểm, mối quan hệ giữa đại lí và công ty là sự cộng tác cùng có lợi, là đối tác với nhau, mọi giao kết đều được dựa trên uy tín của cả hai bên. Lợi ích thứ hai là thông qua đại lí bả o hiể m tố chứ c, công ty bảo hiểm có thể tương tác với một số lượng lớn khách hàng của mình, điều này giúp công ty bảo hiểm giảm chi phí, tiết kiêm thời gian khi liên hệ với khách hàng. Đại lí bảo hiểm tổ chức thường có hoạt động tổng kết, đánh giá, thống kê theo các chỉ tiêu khác nhau, đây sẽ là nguồn cung cấp thông tin quan trọng cho công ty bảo hiểm trong quá trình đánh giá thái độ, phản hồi của 5 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam khách hàng từ đó có những thay đổi trong chiến lược của mình cho phù hợp với tình hình thực tế. Về phía khách hàng, đại lí bảo hiểm là nơi khách hành dễ dàng tiếp cận dịch vụ tốt hơn, gần nhà hơn. Sự tồn tại của các đại lí bảo hiểm làm cho người tham gia bảo hiểm yên tâm hơn vì mỗi khi có tranh chấp hay các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng, người tham gia có thể nhanh chóng thông báo và được giải quyết một cách kịp thời, đầy đủ hơn. Mặt khác, đại lí bảo hiểm thường là tổ chức ở địa phương, vừa am hiểu tình hình thực tế, đặc điểm khách hàng vừa có hiểu biết về công ty bảo hiểm, luật pháp và những điều khoản thường có trong hợp đồng. Vì vậy, sự tham gia của trung gian này vào quá trình bảo hiểm là góp phần cải thiện chất lượng hợp đồng, kéo khách hàng và công ty bảo hiểm xích lại gần nhau hơn. Đa ̣i lý bả o hiể m cá nhân: Đố i vớ i đa ̣i lý cá nhân, mă ̣c dù không đươc̣ đả m bả o bằ ng tư cá ch phá p nhân như đa ̣i lý tổ chứ c, nhưng cũ ng đươc̣ đả m bả o bằ ng hơp̣ đồ ng đa ̣i lý vớ i công ty bả o hiể màv đươc̣ đà o ta ̣o như tấ t cá cá c nhân viên củ a đa ̣i lý bả o hiể m khá c. Tuy nhiên, đa ̣i lý cá nhân la ̣i chiế m ưu thế trong viêc tı̀ m kiế m cá c khá ch hà ng trong lı ̃nh vực bả o hiể m phi nhân tho ̣. Vı́ du ̣ như đố i vớ i cá c loa ̣i bả o hiể mxe má y bắ t buô ̣c, khá ch hà ng có nhu cầ u có thể tı̀ m thấ y ta ̣i nhữ ng điạ điể m hế t sứ c quen thuô ̣c ma ̀ ho ̣ thườ ng lui tớ i như là cá c dich ̣ vu ̣ rử a xe hay garage, hoă ̣c đôi vớ i cá c sả n phẩ m bả o hiể m về sự cố điê ̣n có thể đươc̣ bán bở i nhữ ng nhân viên đi ghi số điê ̣n hằ ng thá ng. Vı́ dụ: Bả o Viê ̣t kế t hơp̣ vớ i cá c cá n bô ̣ kế hoa ̣ch hoá gia đinh, ho ̣ chı́ nh là đa ̣i lý bá n sả n phẩ m bả o hiể m tai na ̣n cá nhân và nằ m viê ̣n. Ở đồ ng bằ ng sông Cử u Long, Bả o Minh dù ng cá c nhân viên thu tiề n điê ̣n bá n sả n phẩ m ta ̣i na ̣n cá nhân do điên. PJICO bá n bả o hiể m xe má y và ô tô ta ̣i cá c tra ̣m xăng và ga ra. 6 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam Và đa ̣i lý bả o hiẻ m cá nhân có mô ̣t ưu thế hơn so vớ i đa ̣i lý bả o hiể m tổ chứ c chı́ nh là mố i quan hê ̣ cô ̣ng đồ ng trong khu vực mà ho ̣ bá n hà ng, do đó , ho ̣ đa ̣t đươc̣ sự tin tưở ng từ chı́ nh cô ̣ng đồ ng củ a ho ̣ cao hơn là cá c tổ chứ c.Có thể , cá c công ty bả o hiể m đã có chiế n lươc̣ cho ̣n cá c tổ chứ c xã hô ̣i điạ phương để là m đa ̣i lý cho mı̀ nh, nhưng phầ n lớ n cá c đa ̣i lý đô ̣c lâ ̣p hiê ̣n nay vẫn tuyể n nhân viên qua hı̀ nh thứ c đăng tuyể n và sau đó làđà o ta ̣o, chı́ nh vı̀ thế mà có thể cá c nhân viên củ a đa ̣i lý bả o hiể m cũ ng không thể nắ m rõ cá c đă ̣c điể m văn hoá , phong tu ̣c lố i số ng củ a cô ̣ng đồ ng dân cư đó . Trong khi đó , cá c đa ̣i lý cá nhân là nhữ ng ngườ i là m nghề đa ̣i lý như là nghề tay trá i củ a mı̀ nh và ho ̣ chủ yếhoa u ̣t đô ̣ng ta ̣i chı́ nh khu vực mà mı̀ nh đang sinhsố ng. Chı́ nh nhữ ng mố i quan hê ̣ bề n chă ̣t nhiề u năm củ a ho ̣ đố i vớ i cô ̣ng đồ ng khiế n ho ̣ dễ dà ng tiế p câ ̣n, am hiể u nhu cầ u khá ch hà ng và thuyế t phu ̣c khá ch hà ng mua cá c sả n phẩ m bả o hiể mMă . ̣t khá c, cá c đa ̣i lý bả o hiể m cá nhân như thế nà y cũ ng sẽ có tı́ nh chấ t như là mô ̣t nhà“môi giớ i đô ̣c quyề n” đố i vớ i công ty bả o hiể m, khi ho ̣ là ngườ i đươc̣ ngườ i dân trong cô ̣ng đồ ng củ a mı̀ nh tin tưở ng và nhờ tı̀ m kiế m cá c sả n phẩ m theo nhu cầ u củ a ho ̣. Vàsẽ rấ t thuâ ̣n tiê ̣n nế u công ty bả o hiể m mà cá c đa ̣i lý nà y có quan hê ̣ hơp̣ đồ ng có sẵn cá c sả n phẩ m đó . Lấ y vı́ dụ như : Bả o Viê ̣t kế t hơp̣ vớ i cá c cá n bô ̣ kế hoa ̣ch hoá gia đinh, ho ̣ chı́ nh là đa ̣i lý bá n sả n phẩ m bả o hiể m tai na ̣n cá nhân và nằ m viê ̣n. Cá c cá n bô ̣ nà y đã quen thuô ̣c vớ i viê ̣c đế n thăm cá c gia đı̀ nh và thả o luâ ̣n cá c vấ n đề tế nhi ̣ hay khó nó i và đươc̣ ô c̣ng đồ ng nơi ho ̣ là m viê ̣c biế t đế n và tin tưở ng. Kỹ năng củ a ho ̣ dễ chuy ển thà nh kỹ năng bá n bả o hiể m, đò i hỏ i phả i giả i thı́ ch cá c vấ n đề khó giả i thı́ ch hay nhữ ng chủ đề văn hoa ́ “ kiêng ky”.̣ Nhữ ng cá n bô ̣ nà y không kiế m đươc̣ nhiề u tiề n và muố n kiế m thêm thu nhâ ̣p thông quan bá n bả o hiể m. Hiê ̣n ta ̣i, thi ̣ trườ ng bả o hiể m củ a Viê ̣t Nam vẫn tâ ̣p trung ở cá c đô thi ̣ lớ n, cá c sả n phẩ m bả o hiể m vi mô hướ ng đế n phân khú c ngườ i có thu nhâ ̣p thấ p vẫn chưa đươc̣ khai thá c ma ̣nh, trong khi đây mớ i chı́ nh là phân khú c phả n ả nh rõné t nhấ t khá ch hà ng trong thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam. Cá c đa ̣i lý cá nhân vớ i khả năng thâm nhâ ̣p cao sẽ đó ng vai trò hế t sứ c quan tro ̣ng trong viê ̣c khai thá c phân khú c nà y. 7 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam 1.2.2. Nhược điểm Đại lí bảo hiểm ở Việt Nam thường tuyển dụng nhân viên làm việc bán thời gian, hiệu quả công việc không cao. Tại nhiều quốc gia trên thế giới, đại lý làm việc toàn thời gian, nhân viên tư vấn bảo hiểm vì thế được ký hợp đồng lao động và được hưởng lương cơ bản theo mức lương tối thiểu. Tuy nhiên, về bản chất, thu nhập chủ yếu của họ vẫn đến từ hoa hồng bán bảo hiểm nhưng có lương cứng, họ được bảo đảm phần nào về thu nhập để tiếp tục công việc. Trong khi đó, ở Viê ̣t Nam, nhân viên tư vấn bảo hiểm là người tạo ra doanh thu chính cho các đại lý nhưng không có lương cố định, không được hưởng các chế độ phúc lợi xã hội từ công ty..., ngoài tiền hoa hồng khi bán được bảo hiểm. Do đó, dẫn đến tình trạng "nhảy việc", chuyển việc trong ngành này đến mức báo động Công tác tuyển dụng thường sơ sài, chưa được chú trọng, trình độ, chất lượng nhân viên tư vấn không cao, dẫn đến tình trạng đại lí làm ăn kém hiệu quả. Yêu cầu đối với đại lý bảo hiểm thấp, thời gian đào tạo ngắn, việc cấp bằng đơn giản khiến chất lượng đại lý vì thế không tương xứng với số lượng. Cơ chế mở và thoáng nhưng đối lập với nó là tình trạng cạnh tranh gay gắt khiến cho nhiều đại lý không chịu nổi sức cạnh tranh, buộc phải đóng cửa. Chi phı́ đố i vớ i kênh dà nh cho đa ̣i lý cũ ng cao hơn so vớ i cá c chi phı́ khá c. Ngoà i chi phı́ hoa hồng cho đa ̣i lý , cá c công ty bả o hiể m cò n phả i chiụ cá c chi phı́ về đà o ta ̣o và giá m sá t đa ̣i lý .Nế u công ty bả o hiể m không là m tố t viê ̣c đà o ta ̣o và giả m sá t cá c đa ̣i lý có thể dẫn đế n tı̀ nh tra ̣ng cá c đa ̣i lý cung cấ p không đủ hoă ̣c cung cấ p sai thông tin về sả n phẩ m cho khá ch hà ng hoăc cá c đa ̣i lý có thể tiế n hà nh cá c hoa ̣t đô ̣ng gian lâ ̣n gây ả nh hưở ng đế n uy tı́ n củ a công ty bả o hiể m. Có thể nó i, uy tı́ n củ a cá c đa ̣i lý bả o hiể mă, ̣cđ biê ̣t là cá c đa ̣i lý trực thuô ̣c công ty bả o hiể m thı̀ gắ n liề n vớ i danh tiế ng củ a công ty bả o hiể m. Có nhữ ng bấ t lơị trong bá n bả o hiể m qua ma ̣ng lướ i đa ̣i lý cá nhân hơn là đa ̣i lý tổ chứ c. Cá c công ty bả o hiể m sẽ mấ t nhiề u thời gian, công sứ c hơn để xây dựng và duy trı̀ ma ̣ng lướ i, hê ̣ thố ng phả i đơn giả n, viê ̣c tổ ng hơp̣ số liê ̣u và chứ c năng giá m sá t phảdo i công ty bả o hiể m thực hiê ̣n, cá c công ty bả o hiể m cũ ng sẽ gă ̣p khó khăn hơn trong viê ̣c 8 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam kiể m soá t chấ t lươṇ g dich ̣ vu ̣ củ a cá nhân đa ̣i lý và bả o vê ̣ công ty khỏ i gian lâ ̣n, rủ i ro. Cá c nhân tố nà y hơp̣ la ̣i sẽ là m tăng chi phı́ cung cấ p dich ̣ vu ̣ bả o hiể m. Chính sách chạy theo doanh số của đại lí bảo hiểm đôi khi cũng gây ra khó khăn cho công ty bảo hiểm, tình trạng cấu kết, trục lợi bảo hiểm giữa đại lí và người tham gia bảo hiểm vẫn còn. Hậu quả là không những công ty bảo hiểm mất khách hàng mà còn phải tốn kém chi phí đền bù thiệt hại, kiện cáo… Cũng chính vì những rủi ro có thể xảy ra đó, lòng tin giữa đại lí và doanh nghiệp bảo hiểm không được đảm bảo, từ đó làm giảm những tác dụng tích cực mà đại lí bảo hiểm thường mang lại. 1.3. Quả n lý củ a nhà nướ c đố i vớ i kênh phân phố i đa ̣i lý : 1.3.1. Đinh ̣ hướ ng phá t triể n: Trướ c hế t, chı́ nh phủ Viê ̣t Nam rấ t quan tâm đế n kênh phân phố i sả n phẩ m qua đa ̣i lý . Trong chiế n lươc̣ phá t triể n thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam 2003– 2010, chı́ nh phủ Viê ̣t Nam đã khẳ ng đinh ̣ ưu tiên phá t triể n kênh phân phố i nà y, “ phá t triển ma ̣ng lướ i đa ̣i lý bả o hiể m chuyên nghiê ̣p, doanh nghiê ̣p môi giớ i bả o hiể m và cá c kênh phân phố i khá c”. Như vâ ̣y, nhà nướ c nhấ n ma ̣nh đế n viê ̣c đà o ta ̣o cá c đa ̣i lý bả o hiể m. 1.3.2. Luật phá p Từ khi thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam ra đờ i, nhà nướ c đã ban hà nh nhiề u văn bả n để hướ ng dẫn hoa ̣t đô ̣ng củ a kênh phân phố i nà y. Hiê ̣n nay, cá c hoa ̣t đô ̣ng củ a kênh phân phố i nà y đươc̣ quy đinh ̣ cu ̣ thể tro ̣ng mu ̣c 1, chương IV củ a luâ ̣t kinh doanh bả o hiể m. Bộ Tài chính là cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm kiểm tra giám sát, cấp phép, thu hồi giấy phép đào tạo đại lý bảo hiểm. Cơ sở được phép đào tạo đại lý bảo hiểm phải thực hiện chế độ báo cáo theo quy định. Điều 33 nghi ̣ đinh ̣ 45/2007/NĐ-CP quy định: - Bộ Tài chính có trách nhiệm kiểm tra giám sát hoạt động đào tạo đại lý bảo hiểm. Trường hợp tổ chức đào tạo đại lý bảo hiểm không đáp ứng đủ các điều 9 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam kiện đào tạo đại lý bảo hiểm theo quy đinh, ̣ Bộ Tài chính sẽ đình chỉ hoạt động của tổ chức đào tạo đại lý bảo hiểm. - Hàng năm, tổ chức đào tạo đại lý bảo hiểm phải báo cáo Bộ Tài chính về số lượng khoá đào tạo đã tổ chức, số lượng đại lý đã đào tạo, số lượng chứng chỉ đã cấp trong năm. Tuy nhiên, bên ca ̣nh đó , vẫn cò n mô ̣t số cá c bấ t câ ̣p trong quả n lý củ a nhà nướ c. Đố i vớ i mứ c hoa hồ ng, chı́ nh phủ ha ̣n chế mứ c hoa hồ ng mà đa ̣i lý bả o hiế m có thể đươ c ̣ hưở ng. Ha ̣n chế nà y nhằ m bả o vê ̣ khá ch hà ng khỏ i sự gia tăng mứ c phı́ bả o hiể m khi cá c nhà cung cấ p bả o hiể m ca ̣nh tranh bằ ng cá ch ăt ng phı́ hoa hồ ng cho cá c đa ̣i lý nhằ m thú c đẩ y bá n hà ng. Mă ̣c dù ý đinh ̣ là tố t, nhưng giớ i ha ̣n nà y có thể trở thà nh rà o cả nong tr viê ̣c mở rô ̣ng cung cấ p dich ̣ vu ̣ bả o hiể m đế n nhữ ng khu vực khó khăn. Hiê ̣n nay, cá c cơ quan nhà nướ c có thẩ m quyề n vẫn chưa giá m sá t và xử lý chă ̣t chẽ tı̀ nh tra ̣ng chi hoa hồ ng cho khá ch hà ng. Theo thông tư 76/TC-TCNH ban hà nh ngà y 25/10/ 1995, nghiêm cấ m cá c cá c doanh nghiê ̣p bả o hiể m chi trả hoa hồ ng bả o hiể m cho cá c cá nhân, tổ chứ c trực tiế p mua bả o hiể m. Cá c công ty bả o hiể m có thể dựa và o sơ hở nà y để dựng lên cá c đa ̣i lý ả o để có thể chi trả hoa hồ ng cho khá ch hà ng. Thứ hai là theo luâ ̣t Kinh doanh bả o hiể m, cá c đa ̣i lý chı̉ cầ ncó chứ ng chı̉ đa ̣i lý do hiê ̣p hô ̣i Bả o hiể m hoă ̣c công ty bả o hiể m cấ p. Điề u nà y ta ̣o điề u kiê ̣n cho cá c công ty tuyể n đa ̣i lý ồ a ̣t, vớ i số lươṇ g lớ n mà không chú tro ̣ng đế n chấ t lươṇ g. 1.4. Thư ̣c tra ̣ng và xu hướ ng: 1.4.1. Thực tra ̣ng: Từ năm 2003 cho đế n nay, số lươṇ g bả o hiể m đã gia tăng không ngừ ng, từ 15502 đa ̣i lý năm 2003 tăng lên hơn 10 lầ n đa ̣t mứ c 158853 và o thá ng 9/2010. Đă ̣c biê ̣t, trong 9 thá ng đầ u năm 2010 đã cho thấ y mô ̣t sự gia tăng ma ̣nh trong số lươṇ gđa ̣i lý bả o hiể m ta ̣i Viê ̣t Nam. 10 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam Biể u đồ 1: Số lượng đa ̣i lý bả o hiể m nhân thọ ta ̣i Viê ̣t Nam từ 2003-2010 (nguồ n: tổ ng quan thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam 2004, 2005 ,2006 ,2007, 2008, 2009, 9 thá ng đầ u năm 2010 – Hiê ̣p hội bả o hiể m Viê ̣t Nam). Đế n thá ng 6/2010, Prudential và Bả o Viê ̣t vẫn là hai công ty bả o hiể m dẫn đầ u về thi ̣phầ n về đa ̣i lý ở Viê ̣t Nam. Biề u đồ 2: thi phầ ̣ n bả o hiể m Viêṭ Nam 6 thá ng đầ u năm 2010 11 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam Tuy nhiên, theo số liệu mới nhất của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, có khoảng trên 80% đại lý bảo hiểm nhân thọ ngừng hoạt động chỉ trong vòng 12 tháng sau khi hoạt động. Thực tế, không chỉ những doanh nghiệp bảo hiểm mới, mà ngay cả các doanh nghiệp có thâm niên thì tuyển dụng, đào tạo đội ngũ đại lý bảo hiểm vẫn là công việc thường xuyên. Nguyên nhân cá c đai lý bỏ viê ̣c nhiề u là do không có đủ kiế n thứ c và năng lực để ca ̣nh trong trong thi ̣ trườ ng đa ̣i lý ; do lương không cố đinh, ̣ phu ̣ thuô ̣c chủ yế u vảo hoa hồ ng, khiế n cho đờ i số ng bấ p bênh, nên ho ̣ muố n tı̀ m mô ̣t công viê ̣c khá c ổ n đinh ̣ hơn hoă ̣c qua mô ̣t công ty có hoa hồ ng cao hơn; do mô ̣t số lươṇ g lớ n cá c đa ̣i lý coi công viê ̣c nà y như là nghề tay trá i, do đó , ho ̣ không bi ̣ vướ ng mắ c, hoă ̣c rà ng buô c ̣ nhiề u khi rờ i khỏ i công viê ̣c nà y. Biể u đồ 3: Tı̀ nh hı̀ nh tuyể n dụng đa ̣i lý từ năm 2006- 2010 ( Nguồ n: tổ ng quan thi ̣ trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam 2006, 2007, 2008, 2009, 9 thá ng đầ u 2010 – Hiê ̣p hội bả o hiể m Viê ̣t Nam). Biể u đồ 1 : tı̀ nh hı̀ nhtuyể n dụng đa ̣i lý bả o hiể m năm 2009 12 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam (nguồ n: tổ ng hơp̣ nhiề u nguồ n) 1.4.2. Xu hướ ng: Cá c công ty vớ i thi ̣ phầ n đa ̣i lý bả o hiể m thấ p hoă ̣c chiế m thi ̣ phầ n bả o hiể m thấ p ta ̣i Viê ̣t Nam sẽ có nhữ ng kế hoa ̣ch tuyể n du ̣ng đa ̣i lý nhằ m mở rô ̣ng hê ̣ thố ng bá n hà ng củ a mı̀ nh, chiế m nhữ ng thi ̣ phầ n cao hơn trên thi ̣ trườ ng và chiế m lı ̃nh nhữ ng phân khú c hoă ̣c nhữ ng lı ̃nh vực bả o hiể m chưa đươc̣ khai thá c. Thứ hai, cá c công ty bả o hiể m sẽ song song vớ i ivê ̣c mở rô ̣ng số lươṇ g đa ̣i lý sẽ xem xé t thử nghiê ̣m, mở rô ̣ng cá c kênh phân phố i khá c nhằ m là m giả m sự phu ̣ thuô ̣c và o kênh phân phố i đa ̣i lý . Hiê ̣n nay, đa ̣i lý bả o hiể m đó ng gó p gầ n 90% doanh thu bả o hiể m cho cá c công ty. Thứ 3, cá c công ty bả o hiể m sẽ siế t chă ̣t hơn quá trı̀ nh tuyể n du ̣ng đa ̣i lý . Cá c công ty bả o hiể m sẽ tâ ̣p trung và o ca ̣nh tranh thông qua viê ̣c nâng cao chấ t lươṇ g dich ̣ vu ̣ hơn là ha ̣ mứ c phı́ bả o hiể m. Do đó , cá c đa ̣i lý cũ ng sẽ đư ơc̣ cho ̣n lo ̣c, đà o ta ̣o kı̉ luâ ̣t hơn. Thời gian gần đây, hình thức đại lí bảo hiểm có tổ chức (hay còn gọi là tổng đại lí) đang ngày càng được ưa chuộng tại thị trường bảo hiểm Việt Nam. Đi tiên phong về mô 13 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam hình và có những chiến lược bài bản trong phát triển mô hình tổng đại lý tại Việt Nam chính là Prudential. Bên ca ̣nh đó cũ ng có rấ t nhiề u cá c công ty bả o hiể m đang hướ ng đế n viê ̣c thà nh lâ ̣p tổ ng đa ̣i lý như : Dai-ichi Life Việt Nam, AIA Việt Nam. Theo các chuyên gia trong ngành, mô hình tổng đại lý bảo hiểm là một trong những hình thức tổ chức lực lượng đại lý có nhiều ưu thế trong thị trường cạnh tranh cao, cho phép các công ty bảo hiểm linh hoạt trong quá trình mở rộng kênh phân phối, đặc biệt mô hình này rất phù hợp cho việc mở rộng mạng lưới tại các tỉnh thành của cả nước. Với tình hình thị trường hiện nay thì một doanh nghiệp bảo hiểm có thể mở văn phòng kinh doanh/chi nhánh ở 25 - 30 tỉnh, thành và xem xét phát triển hệ thống tổng đại lý ở các địa phương còn lại. Tuy nhiên, việc những văn phòng ấy có hoạt động hiệu quả hay không lại phụ thuộc chủ yếu vào khả năng phát triển, huấn luyện và quản lý đội ngũ đại lý và hệ thống tổng đại lý của các doanh nghiệp bảo hiểm. 1.5. Giải pháp phát triển kênh đại lý: Cần siết chặt các yêu cầu đối với đại lý bảo hiểm. Hiện nay, dự thảo Luật kinh doanh bảo hiểm mới đang đề xuất yêu cầu các đại lý bảo hiểm phải có chứng chỉ hành nghề thay vì chứng chỉ đại lý do các công ty bảo hiểm hoặc hiệp hội bảo hiểm cấp. Điều này sẽ đảm bảo về mặt kiến thức, khả năng chuyên môn của các đại lý, tạo hành lang để các đại lý tại Việt Nam trở nen chuyên nghiệp hơn. Đồng thời, việc cho phép một người, một tổ chức trở thành đại lý không còn hoàn toàn trong tay các công ty bảo hiểm. Điều này giới hạn số lượng đại lý có thể tuyển của công ty bảo hiểm, tuy nhiên lại cho phép công ty bảo hiểm tuyển được đại lý với chất lượng cao hơn. Cần có những quy định để đại lý bảo hiểm trở thành một nghề thực sự. Đảm bảo quyền lợi cho các nhân viên tư vấn bảo hiểm để họ có thể yên tâm hoạt động trong ngành. Cá c công ty bả o hiể m cầ n xây dựng chı́ nh sá ch nhân sự hơp̣ lý đả m bả o đờ i số ng cho cá c đa ̣i lý , để đả m bả o sự gắ n kế t lâu dà i củ a đa ̣i lý , giả m thiể u tı̀ nh tra ̣ng nhả y viêtrong ̣c giớ i đa ̣i lý hiê ̣n nay. 14 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam 2. Môi giớ i bả o hiể m 2.1. Khá i niêm: ̣ Theo từ điể n cá c thuâ ̣t ngữ đầ u tư và tà i chı́ nh: Môi giới bảo hiểm là một nhà môi giới độc lập, là người tìm kiếm các khoản bảo hiểm với mức giá tốt nhất cho khách hành của họ. Nhà môi giới bảo hiểm không làm việc cho công ty bảo hiểm mà cho những người mua các sản phẩm bảo hiểm. Theo sá ch Nguyên lý và thực hà nh bả o hiể m: Môi giớ i bả o hiể m là ngườ i đượcngười bả o hiể m uỷ quyề n, có nhiê ̣m vụ tı̀ m kiế m trong số cá c doanh nghiê ̣p bả o hiể m đang hoạt động trên thi ̣ trườ ng một doanh nghiê ̣p đả m bả o cung cấ p bả o hiể m vớ i sự tương thı́ ch tố t nhấ t giữ a phı́ và chấ t lượng di ̣ch vu ̣ trên cơ sở có tı́ nh đế n cá c điề u kiê ̣n mà công ty đặt ra và khả năng an toà n về mặt tà i chı́ nh củ adoanh nghiê ̣p bả o hiể m đó . Hoa ̣t động môi giớ i bả o hiể m là viê ̣c cung cấ p thông tin tư vấ n cho bên mua bả o hiể m vầ sả n phẩ m bả o hiể m, điề u kiê ̣n bả o hiể m, mứ c phı́ bả o hiể m, doanh nghiê ̣p bả o hiể m và cá c điề u kiê ̣n có liên quan đế n đà m phá n, thu xế p và thực hiê ̣n hơp̣ đồ ng bả o hiể m theo yêu cầ u củ a bên mua bả o hiể m. Có 2 loại hình cho môi giớ i bả o hiể m - Môi giớ i bả o hiể m : Môi giớ i bả o hiể m có chức năng tư vấn các vấn đề về bảo hiểm cho người tham gia để họ nắm được thấu đáo những rủi ro mà nhà đầu tư sẽ gặp từ đó tư vấn về các chương trình bảo hiểm, các điều kiện, điều khoản có lợi cho người tham gia đồng thời môi giớ i bả o hiể m có thể thay mặt khách hàng thu xếp, đàm phán với các cty bảo hiểm để lập được những hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của khách hàng. Ngoài ra, môi giớ i bả o hiể m còn kiểm tra các thủ tục cấp đơn, tư vấn cho khách hàng trong việc đòi bồi thường, quản lý rủi ro, ngăn ngừa tổn thất... trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm. 15 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam - Môi giới tái bảo hiểm: Môi giớ i tá i bả o hiể m tập trung vào việc sắp xếp các chương trình tái bảo hiểm, thương lượng mức phí cho các công ty tá i bả o hiể m, sắp xếp các chương trình tạm thời trong trường hợp các rủi ro bảo hiểm không nằm trong hợp đồng hoặc vượt quá hợp đồng cố định. Môi giớ i tá i bả o hiể m còn có trách nhiệm lựa chọn các nhà tái có năng lực, đảm bảo khả năng tài chính , dàn xếp các điều kiện tốt cho họ và hỗ trợ trong việc đòi bồi thường từ các nhà tái bảo hiểm. 2.2. Cá c ưu điể m, nhươ ̣c điể m củ a kênh môi giớ i bả o hiể m. 2.2.1. Ưu điể m: Đố i vớ i ngườ i mua bả o hiể m: - Ngườ i mua bả o hiể m tiế p câ ̣n đươc̣ nhiề u sả n phẩ m bả o hiể m vớ i mứ c giá ca ̣nh tranh. Khác biệt lớn nhất khi một doanh đi mua bảo hiểm trực tiếp và mua thông qua các công ty môi giới chuyên nghiệp là, thay vì tiếp cận một sản phẩm với một mức giá thì họ được biết đến rất nhiều sản phẩm với nhiều mức giá cạnh tranh. Thông qua nhà môi giới bảo hiểm, doanh nghiê ̣p được tiếp cận với toàn bộ thị trường bảo hiểm. Với chức năng của mình, các doanh nghiê ̣p môi giới bảo hiểm sẽ bắt tay với rất nhiều doanh nghiê ̣p bảo hiểm để bán hàng. Điều này giúp khách hàng được hưởng một mức phí cạnh tranh so với mua bảo hiểm trực tiếp nhờ vào hiệu quả của sự cạnh tranh giữa các công ty bảo hiểm khi “chào hàng” với nhà môi giới. - Ngườ i mua bả o hiể m đươc̣ tư vấ n trực tiế p về cá c sả n phẩ m, từ đó có thể tự mı̀ nh đá nh giá và cho ̣n lựa sả n phẩ m bả o hiể m phù hơp̣ nhấvới t nhu cầu và tình hình tài chính của khách hàng. - Cá c khá ch hà ng không phả i tố n nhiề u thờ i gian và chi phı́ đi la ̣i để tiế n hà nh giao dich ̣ như đố i vớ i cá c kênh khai thá c trực tiế p hay đa ̣i lý . Khá ch hà ng chı̉ cầ n bỏa r thờ i gian cho lầ n gă ̣p mă ̣t vớ i doanh nghiê ̣p môi giớ i để ho có ̣ thể khai thá c cá c thông tin cầ n thiế t cho quá trı̀ nh lựa cho ̣n sả n phẩ m cho khá ch hà ng. Mo ̣i bướ c trong quá trı̀ nh 16 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam thương lươṇ g và thoả thuâ ̣n hơp̣ đồ ng sau đó sẽ do bên môi giớ i tiế n hà nh vớ i công ty bả o hiể m. - Ngườ i mua bảo hiể m nhâ ̣n đươc̣ cá c gó i dich ̣ vu ̣ hỗ trơ ̣ miễn phı́ . Khi mua bảo hiểm qua môi giới, doanh nghiê ̣p sẽ được công ty môi giới bảo hiểm quản lý toàn bộ chương trình bảo hiểm của mình trong suốt quá trình bảo hiểm có hiệu lực. Khi tổn thất xảy ra, khách hàng sẽ được hưởng dịch vụ hỗ trợ khiếu nại đòi bồi thường từ công ty môi giới. - Ngườ i mua bả o hiể m có đươc̣ sự an tâm nhấ t đinh ̣ khi đươc̣ tư vấ n bở i cá c công ty môi giớ i. Bở i theo luâ ̣t phá p Viê ̣t Nam và thế giớ i, không cho phé p môi giới cá nhân mà hoa ̣t đô ̣ng môi giớ i phả i đươc̣ tiế n hà nh bở i cá c phá p nhân. Đồ ng thờ i, cá c nhà môi giớ i phả i có kiế n thứ c theo yêu cầ u, và phả i có chứ ng chı̉ hà nh nghề . Đồ ng thờ i,o d rủ i ro trong nghề lớ n và có thể gây ả nhhướ ng xấ u cho khá ch hà ng và xã hô ̣i nên cá c nhà môi giớ i bắ t buô ̣c phả i mua bả o hiể m trá ch nhiê ̣m nghề nghiê ̣p. Chı́ nh vı̀ nhữ ng điề u nà y đã ta ̣o nên niề m tin nhấ t đinh ̣ đố i vớ i kênh môi giớ i bả o hiể m. Đố i vớ i cá c công ty bả ohiể m: - Cá c nhà môi giớ i bả o hiể m có khả năng duy trı̀ cá c môi quan hê ̣ lâu dà i vớ i cá c khá ch hà ng hơn so vớ i cá c khá ch hà ng hơn cá c kênh khá c, do kiế n thứ c chuyên môn và sự tiế p xú c vớ i khá ch hà ng nhiề u hơn hẳ n cá c kênh phânphố i khá c, đa ̣t đươc̣ sự tin tưở ng củ a khá ch hà ng thông qua quá trı̀ nh tư vấ n và giú p đỡ khá ch hà nh xử lý cá c vấ đền phá t sinh. Chı́ nh vı̀ thế , thông qua mô ̣t hê ̣ thố ng môi giớ i tố t, cá c công ty bả o hiể m sẽuy s trı̀ đươc̣ mố i quan hê ̣ tố t và bề n vữ ng vớ i khá ch hà ng. Hay nó i cá ch khá c, mô ̣t công ty môi giớ i tố t đồ ng thờ i cũ ng giú p nâng cao uy tı́ n củ a công ty bả o hiể m. - Cá c công ty bả o hiể m sẽ giả m đươc̣ mô ̣t khố i lươṇ g công viê ̣c đá ng kể đã đươc̣ cá c công ty môi giớ i bả o hiể m đả m nhâ ̣n. Từ đó , sẽ giú p cá c công ty bả o hiể m tiế t kiê ̣m đươc̣ mô ̣t khoả n chi phı́ đá ng kể so vớ i viê ̣c tự là m mà chı̉ phả i trả cho công ty mô i giớ i mô ̣t khoả n hoa hồ ng thı́ ch hơp̣ . 17 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam - Nế u có mô ̣t hê ̣ thống phân phố i thông qua môi giớ i tố t, cá c công ty bả o hiể m có thể tiế t kiê ̣m đươc̣ cá c chi phı́ đà o ta ̣o cá c nhân viên cho kênh bá n hà ng trựcếtip. - Thông qua mố i quan hê ̣ vớ i cá c công ty môi giớ i, cá c công ty bả o hiể m có đươc̣ cá c thông tin về khá ch hà ng. Đồ ng thờ i, vớ i vai trò là ngườ i đa ̣i diê ̣n cho quyề n lơị củ a khá ch hà ng, cá c công ty môi giớ i nhâ ̣n đươc̣ ý kiế n, thá i đô ̣ củ a ngườ i mua bả o hiể m về cá c sả n phẩ m bả o hiể m, mứ c phı́ , và nhanh chó ng phả n hồ i la ̣i cá c công ty bả o hiể m, điề u chı̉ nh cá c sả n phẩ m, chı́ nh sá ch bả o hiể m hoă ̣c tung ra cá c sả n phẩ m mớ i. Cá c công ty môi giớ i là cầ u nố i hữ u hiê ̣u giữ a công ty bả o hiể m và ngườ i mua bả o hiể m. Đố i vớ i nền kinh tế : - Vı̀ khá ch hà ng có khả năng tı̀ m hiể u về nhiề u sả n phẩ m củ a nhiề u công ty thông qua cá c công ty môi giớ i, cho nên, cá c khá ch hà ng dễ dà ng so sá nh cũ ng như lựa cho ̣n sả n phẩ m phù hơp̣ nhấ t. Điề u nà y cà ng thú c đẩ y cá c công ty bả ohiể m phả i nâng cao chấ t lươṇ g sả n phẩ m, xây dựng mứ c phı́ hơp̣ lý , nâng cao sứ c ca ̣nh tranh củ a mı̀ nh. - Cá c công ty môi giớ i bả o hiể m đó ng vai trò cực kı̀ quan tro ̣ng khi Viê ̣t Nam mở cử a hô ̣i nhâ ̣p. Cá c doanh nghiê ̣p nướ c ngoà i khi và o Viê ̣t Nam sẽ cầ n có nhữ ng nhà tư vấ n cho chiế n lươc̣ bả o hiể m củ a mı̀ nh. Do đó , cá c công ty môi giớ i chı́ nh là cầ u nố i giư ̃a cá c công ty bả o hiể m hoa ̣t đô ̣ng ta ̣i Viê ̣t Nam vớ i cá c công ty nướ c ngoà i. Ngươc̣ la ̣i, đây cũ ng chı́ nh là cầ u nố i giữ a cá c doanh nghiê ̣p Viê ̣t Nam vớ i cá c công ty bả o hiể m hoa ̣t đô ̣ng ta ̣i cá c quố c gia ngoà i Viê ̣t Nam mô ̣t khi cá c doanh nghiê ̣p Viê ̣t Nam có hoa ̣t đô ̣ng hoă ̣c có mong muố n tiế n hà nh cá c hoa ̣t đô ̣ng kinh doanh ta ̣i nướ c ngoà i. 2.2.2. Nhươ ̣c điể m: - Thông qua môi giớ i bả o hiể m, cá c khá ch hà ng có thể so sá nh đươc̣ cá c sả n phẩ m bả o hiể m giữ a cá c công ty bả o hiể m khá c nhau và lựa cho ̣n sả n phẩ m bả o hiể m thı́ ch hơp̣ nhấ t. Điề u nà y sẽ thú c đẩ y quá trı̀ nhca ̣nh tranh giữ a cá c công ty bả o hiể m nhằ m hoà n thiê ̣n sả n phẩ m củ a mı̀ nh. Nhưng mă ̣t khá c, nó cũ ng thú c đẩ y cuô ̣c chiế n cắ t giả m phı́ bả o hiể m giữ a cá c công ty bả o hiể m. Đế n mô ̣t lú c nà o đó , khi mứ c phı́ bả o hiể m qua ́ 18 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam thấ p và trá ch nhiê ̣m bả o hiể m quá cao sẽ gây rủ i ro cho cá c công ty bả o hiể m và thâ ̣m chı́ cho xã hô ̣i. - Doanh thu củ a cá c công ty môi giớ i đế n từ phı́ do ngườ i mua bả o hiể m chi trả , nhưng phầ n lớ n là đế n từ tiề n hoa hồ ng củ a cá c cô ng ty bả o hiể m. Điề u nà y rấ t dễ dẫn đế n cá c rủ i ro đa ̣o đứ c trên thi ̣trườ ng bả o hiể m. Cá c nhà môi giớ i sẽ không cung cấ p ho ă ̣c cung cấ p không đủ hoă ̣c cung cấ p sai lê ̣ch cá c thông tin về sả n phẩ m bả o hiể m tố t nhấ t mà chı̉ tưvấ n cho khá ch hà ng cá c sả n phẩ m có mứ c phı́ cao để nhâ ̣n hoa hồ ng cao. - Cá c công ty bả o hiể m do muố n lấ y đươc̣ thông tin khá ch hà ng hoă ̣c muố n ca ̣nh tranh không là nh ma ̣nh vớ i cá c công ty khá c, chiế m lấ y khá ch hà ng, có thể chirảt hoa hồ ng cao hơn cho cá c công ty môi giớ i đẻ ho ̣ tư vấ n cho cá c khá ch hà ng mua sả n phẩ m củ a công ty mı̀ nh. Điề u nà y không chı̉ gây ha ̣i cho khá ch hà ng mà nó cò n dẫn đế n viê ̣c cá c công ty chi trả hoa hồ ng ở mứ c cao hơn so vớ i uâ l ̣t đinh. ̣ 2.3. Quả n lý củ a nhà nướ c đố i vớ i môi giớ i bả o hiể m : 2.3.1. Về đinh ̣ hướ ng phá t triể n: Cũ ng như kênh phân phố i đa ̣i lý , kênh phân phố i thông qua môi giớ i cũ ng đươc̣ nhà nướ c ta chú tro ̣ng, và đươc̣ nhấ n ma ̣nh trong chiế n lươc̣ phát triể n thi ̣trườ ng bả o hiể m Viê ̣t Nam 2003 – 2010. Tuy nhiên, sự phá t triể n củ a kênh phân phố i nà y vẫn chưa đa ̣t đươc̣ như mong đơị . 2.3.2. Về luật phá p: Chı́ nh phủ , Bô ̣ tà i chı́ nh đã ban hà nh rấ t nhiề u cá c văn bả n nhằ m hướ ng dẫn quả n lý và kiể m tra cá c hoa ̣t đô ̣ng củ a cá c doanh nghiê ̣p môi giớ i bả o hiể mCá . c quy đinh ̣ chung nhấ t về doanh nghiê ̣p môi giớ i bả o hiể m đươc̣ trı̀ nh bà y trong mu ̣c 2 chương 4 và chương 6 củ a Luâ ̣t kinh doanh bả o hiể m năm 2000. Ngoà i ra, chı́ nh phủ , Bô ̣ tà i chı́ nh cò n ban hà nh mô ̣t số cá c nghi ̣ đinh ̣ thông tư khá c có liên quan đế n môi giớ i bả o hiể m như nghi ̣ đinh ̣ 45/2007/NĐ-CP ban hà nh ngà y 27/3/2007 củ a chı́ nh phủ quy đinh ̣ chi tiế t thi hà nh mô ̣t số điề u củ a Luâ ̣t kinh doanh bả o hiể m; Thông tư 155/2007 TT-BTC ngà y 20/12/2007 hướ ng dẫn thực hiê ̣n nghi ̣ đinh ̣ 45 về 19 Ưu nhược điểm của các kênh phân phối bảo hiểm tại Việt Nam hoa ̣t đô ̣ng kinh doanh bả o hiêm, tá i bả o hiể m, môi giớ i bả o hiể m, đa ̣i lý bả o hiể m, Văn phò ng đa ̣i diê ̣n doanh nghiê ̣p bả o hiể m, doanh nghiê ̣p môi giớ i bả o hiể m nướ c ngoà i ta ̣i Viê ̣t Nam ; Nghị định số 46/2007/NĐ-CP của Chính Phủ ngày 27/03/2007 qui định chế độ tài chính đối với doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm (Thay thế NĐ 42/2001)… Nhı̀ n chung, nhà nướ c đã chú tro ̣ng xây dựng, hoà n thiê ̣n hê ̣ thố ng phá p luâ ̣t để ta ̣o điề u kiê ̣n cho hoa ̣t đô ̣ng môi giớ i bả o hiể m phá t triể n. Tuy nhiên, nhà nướ c cầ n loa ̣i bỏ cá c tiêu cực về hoa hồ ng cho khá ch hà ng thı̀ mớ i ta ̣o điề u kiê ̣n cho cá c doanhnghiê ̣p môi giớ i và cá c doanh nghiê ̣p nướ c ngoà i ca ̣nh tranh trên thi ̣trườ ng. 2.4. Thư ̣c tra ̣ng về môi giớ i bả o hiể m ta ̣i Viêṭ Nam: 2.4.1. Thực tra ̣ng Theo số liệu từ Bộ Tài chính, tổng phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới bảo hiểm ước cả năm 2009 đạt khoảng 1.581 tỷ đồng trên doanh thu phí bảo hiểm ước cả năm khoảng 24.646 tỷ đồng. Năm 2008, doanh thu phí bảo hiểm được thu xếp qua các công ty môi giới bảo hiểm đạt 1.856 tỷ đồng, chiếm khoảng 17% tổng phí bảo hiểm phi nhân thọ của toàn thị trường; trong khi tỷ lệ này là 12% trong năm 2007. Biể u đồ 5: doanh thu phı́ bả o hiể m thu xế p qua công ty môi giớ i 2008-2009 20