Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CÁC MÔN KHOA-SỬ-ĐỊA LỚP 5 CUỐI HỌC KÌ II
DÀNH CHO HỌC SINH MÔ HÌNH TRƯỜNG TIỂU HỌC MỚI.
MÔN KHOA HỌC
sù chuyÓn thÓ cña chÊt.
C©u 1: C¸c chÊt cã thÓ tån t¹i ë nh÷ng thÓ nµo? Nªu tÝnh chÊt cña c¸c thÓ ®ã?
- C¸c chÊt cã thÓ tån t¹i ë 3 thÓ: thÓ láng, thÓ r¾n, thÓ khÝ. Khi nhiÖt ®é thay ®æi, mét sè
chÊt cã thÓ chuyÓn tõ thÓ nµy sang thÓ kh¸c.
- TÝnh chÊt:
+ ThÓ r¾n: cã h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh.
+ ThÓ láng: Kh«ng cã h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh, cã h×nh d¹ng cña vËt ch÷a nã, nh×n thÊy ®îc.
+ ThÓ khÝ: Kh«ng cã h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh, chiÕm toµn bé vËt chøa nã, kh«ng nh×n thÊy
®îc.
C©u 2: Nªu mét sè vÝ dô vÒ sù chuyÓn thÓ cña chÊt trong ®êi sèng h»ng ngµy?
VÝ dô: S¸p, thuû tinh, kim lo¹i ë nhiÖt ®é cao thÝch hîp th× chuyÓn tõ thÓ r¾n sang thÓ
láng. KhÝ nit¬ ®îc lµm l¹nh th× trë thµnh khÝ nit¬ láng.
Sù chuyÓn thÓ cña chÊt lµ mét d¹ng biÕn ®æi lÝ häc.
hçn hîp
C©u 1: Hçn hîp lµ g×? Nªu c¸ch t¹o ra mét hçn hîp? KÓ tªn mét sè hçn hîp mµ em
biÕt?
- Hçn hîp lµ hai hay nhiÒu chÊt trén lÉn víi nhau. Trong hçn hîp, mçi chÊt vÉn gi÷
nguyªn tÝnh chÊt cña nã.
- Muèn t¹o ra mét hçn hîp, Ýt nhÊt ph¶i cã hai chÊt trë lªn vµ c¸c chÊt ®ã ph¶i ®îc trén
lÉn víi nhau.
- Mét sè hçn hîp nh: g¹o lÉn trÊu; c¸m lÉn g¹o; ®êng lÉn c¸t; muèi lÉn c¸t; kh«ng khÝ,
níc vµ c¸c chÊt r¾n kh«ng tan; …
C©u 2: Nªu mét sè c¸ch t¸ch c¸c chÊt ra khái mét sè hçn hîp? Cho vÝ dô.
- §Ó t¸ch mét sè chÊt ra khái hçn hîp ta cã thÓ sö dông mét trong c¸c c¸ch nh: Sµng, s¶y;
läc; lµm l¾ng; …
- VÝdô: T¸ch c¸t tr¾ng (hoÆc chÊt r¾n bÊt k×) ra khái hçn hîp cïng víi níc ta dïng c¸ch
läc.
Trang 1
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
T¸ch dÇu ¨n ra khái hçn hîp dÇu ¨n vµ níc ta cã thÓ sö dông c¸ch lµm l¾ng.
T¸ch g¹o ra khái hçn hîp g¹o lÉn s¹n, ta cã thÓ dïng c¸ch ®·i s¹n.
dung dÞch
C©u 1: Dung dÞch lµ g×? §Ó t¹o ra mét dung dÞch cÇn cã ®iÒu kiÖn g×? KÓ tªn
mét sè dung dÞch mµ em biÕt?
- Dung dÞch lµ hçn hîp chÊt láng víi chÊt r¾n bÞ hoµ tan vµ ph©n bè ®Òu hoÆc hçn
hîp chÊt láng víi chÊt láng hoµ tan vµo nhau.
- §Ó t¹o ra mét dung dÞch Ýt nhÊt ph¶i cã hai chÊt trë lªn, trong ®ã ph¶i cã mét
chÊt ë thÓ láng vµ mét chÊt kia ph¶i hoµ tan ®îc vµo trong chÊt láng ®ã.
- VÝ dô: dung dÞch níc vµ xµ phßng; giÊm vµ ®êng; giÊm vµ muèi; níc vµ
®êng; níc vµ muèi;
C©u 2: Nªu c¸ch t¸ch c¸c chÊt trong dung dÞch. Cho vÝ dô minh ho¹.
- Ta cã thÓ t¸ch c¸c chÊt trong dung dÞch b»ng c¸ch chng cÊt.
Trong thùc tÕ, ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p chng cÊt ®Ó t¹o ra níc cÊt dïng
cho ngµnh y tÕ vµ mét sè ngµnh kh¸c cÇn níc thËt tinh khiÕt.
- VÝ dô: §un nãng dung dÞch muèi, níc sÏ bèc h¬i. H¬i níc ®îc dÉn qua èng
lµm l¹nh. GÆp l¹nh, h¬i níc ®äng l¹i thµnh níc. Cßn muèi th× ë l¹i nåi ®un.
§Ó s¶n xuÊt muèi tõ níc biÓn, ngêi ta dÉn níc biÓn vµo c¸c ruéng lµm muèi.
Díi ¸nh n¾ng mÆt trêi, níc sÏ bay h¬i vµ cßn l¹i muèi.
sù biÕn ®æi ho¸ häc
C©u 1: Nªu ®Þnh nghÜa vÒ sù biÕn ®æi ho¸ häc? Ph©n biÖt sù biÕn ®æi ho¸ häc
vµ sù biÕn ®æi lÝ häc? Cho vÝ dô?
- Sù biÕn ®æi ho¸ häc lµ sù biÕn ®æi tõ chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c.
- Sù biÕn ®æi lÝ häc lµ sù biÕn ®æi mµ trong ®ã tÝnh chÊt cña c¸c chÊt kh«ng thay
®æi.
- VÝ dô:
+ Sù biÕn ®æi ho¸ häc:
* Cho v«i sèng vµo níc: V«i sèng khi th¶ vµo níc ®· kh«ng cßn gi÷ ®îc tÝnh
chÊt cña nã n÷a, nã bÞ biÕn ®æi thµnh v«i t«i dÎo qu¸nh, kÌm theo sù to¶ nhiÖt.
* Xi m¨ng trén c¸t vµ níc: Xi m¨ng trén c¸t vµ níc sÏ t¹o thµnh mét hîp chÊt
míi gäi lµ v÷a xi m¨ng. TÝnh chÊt cña v÷a xi m¨ng hoµn toµn kh¸c víi tÝnh chÊt
cña 3 chÊt t¹o thµnh nã lµ xi m¨ng, c¸t vµ níc.
Trang 2
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
* §inh míi ®Ó l©u ngµy thµnh ®inh gØ: Díi t¸c dông cña h¬i níc trong kh«ng khÝ, chiÕc
®inh bÞ gØ. TÝnh chÊt cña ®inh gØ kh¸c h¼n víi tÝnh chÊt cña ®inh míi.
+ Sù biÕn ®æi lÝ häc:
* XÐ giÊy thµnh nh÷ng m¶nh vôn: GiÊy bÞ xÐ vôn nhng vÉn gi÷ nguyªn tÝnh chÊt cña nã,
kh«ng bÞ biÕn ®æi thµnh chÊt kh¸c.
* Xi m¨ng trén c¸t: Xi m¨ng trén c¸t t¹o thµnh hçn hîp xi m¨ng c¸t, tÝnh chÊt cña c¸t vµ
xi m¨ng vÉn gi÷ nguyªn kh«ng thay ®æi.
* Thuû tinh ë thÓ láng sau khi thæi thµnh c¸c chai, lä thµnh thuû tinh ë thÓ r¾n vÉn gi÷
nguyªn c¸c tÝnh chÊt cña thuû tinh. …
C©u 2: Nªu vai trß cña nhiÖt trong sù biÕn ®æi ho¸ häc?
Sù biÕn ®æi ho¸ häc cã thÓ x¶y ra díi t¸c dông cña nhiÖt vµ ¸nh s¸ng.
n¨ng lîng
C©u 1: Nªu vÝ dô vÒ: c¸c vËt cã biÕn ®æi vÞ trÝ, h×nh d¹ng, nhiÖt ®é, nhê ®îc cung
cÊp n¨ng lîng.
- Muèn ®a cÆp s¸ch lªn cao, ta cã thÓ dïng tay nhÊc cÆp. N¨ng lîng do tay ta cung cÊp
®· lµm cÆp s¸ch dÞch chuyÓn.
- Khi th¾p ngän nÕn, nÕn to¶ nhiÖt vµ ph¸t ra ¸nh s¸ng. NÕn bÞ ®èt ch¸y ®· cung cÊp n¨ng
lîng cho viÖc ph¸t s¸ng vµ to¶ nhiÖt.
- Khi l¾p pin vµ bËt c«ng t¾c cña «t« ®å ch¬i, ®éng c¬ quay, ®Ìn s¸ng, cßi kªu. §iÖn do
pin sinh ra ®· cung cÊp n¨ng lîng lµm ®éng c¬ quay, ®Ìn s¸ng, cßi kªu.
Nh vËy, muèn lµm cho c¸c vËt xung quanh biÕn ®æi cÇn cã n¨ng lîng.
C©u 2: Nªu vÝ dô vÒ ho¹t ®éng cña con ngêi, ®éng vËt, ph¬ng tiÖn, m¸y mãc vµ chØ
ra nguån n¨ng lîng cho c¸c ho¹t ®éng ®ã?
- Ngêi n«ng d©n cµy, cÊy: nguån n¨ng lîng lµ thøc ¨n.
- C¸c b¹n häc sinh ®¸ bãng, häc bµi: thøc ¨n.
- Chim bay: thøc ¨n.
- M¸y cµy: x¨ng. -……
Trong mäi ho¹t ®éng cña con ngêi, ®éng vËt, m¸y mãc, … ®Òu cã sù biÕn ®æi. V× vËy,
bÊt k× ho¹t ®éng nµo còng cÇn dïng n¨ng lîng.
Muèn cã n¨ng lîng ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nh cµy, cÊy, trång trät, häc tËp, … con
ngêi ph¶i ¨n, uèng vµ hÝt thë. Thøc ¨n lµ nguån cung cÊp n¨ng lîng cho c¸c ho¹t ®éng
cña con ngêi.
Trang 3
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
n¨ng lîng mÆt trêi
C©u 1: Tr×nh bµy t¸c dông cña n¨ng lîng mÆt trêi trong tù nhiªn.
- MÆt trêi cung cÊp n¨ng lîng cho tr¸i ®Êt ë d¹ng ¸nh s¸ng vµ nhiÖt.
- N¨ng lîng mÆt trêi cã vai trß quan trong ®èi víi sù sèng, thêi tiÕt vµ khÝ hËu. Cô
thÓ lµ:
+ N¨ng lîng mÆt trêi ®îc dïng ®Ó chiÕu s¸ng, sëi Êm, ®un nÊu, lµm kh«, ph¸t
®iÖn, …
+ MÆt trêi chiÕu s¸ng vµ sëi Êm cho mu«n loµi, gióp cho c©y xanh tèt, ngêi vµ
®éng vËt khoÎ m¹nh. C©y xanh hÊp thô n¨ng lîng mÆt trêi ®Ó sinhtrëng vµ ph¸t
triÓn. C©y lµ thøc ¨n trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cña ®éng vËt. C©y cßn cung cÊp cñi
®un. Than ®¸, dÇu má, khÝ ®èt tù nhiªn còng ®îc h×nh thµnh do n¨ng lîng mÆt
trêi.
+ N¨mg lîng mÆt trêi cßn g©y ra n¾ng, ma, giã, b·o, … trªn tr¸i ®Êt.
C©u 2: KÓ tªn mét sè ph¬ng tiÖn, m¸y mãc, ho¹t ®éng, cña con ngêi sö
dông n¨ng lîng mÆt trêi.
- Ph¬i kh« c¸c ®å vËt, l¬ng thùc, thùc phÈm nh: lóa, ng«, cµ phª, s¾n,…
- M¸y tÝnh bá tói, b×nh níc nãng, … ho¹t ®éng b»ng n¨ng lîng mÆt trêi. - ....
sö dông n¨ng lîng chÊt ®èt
C©u 1: KÓ tªn cña mét sè lo¹i chÊt ®èt.
Cã mét sè chÊt ®èt ë thÓ r¾n, thÓ láng, thÓ khÝ. Cô thÓ lµ:
- ThÓ r¾n: cñi, r¬m, r¹, tre, …
- ThÓ láng: dÇu má,…
- ThÓ khÝ: khÝ ®èt tù nhiªn, khÝ ®èt sinh häc.
C©u 2: KÓ tªn, nªu c«ng dông, viÖc khai th¸c cña tõng lo¹i chÊt ®èt.
* ChÊt ®èt r¾n: - KÓ tªn: cñi, tre, r¬m, r¹, than ®¸, …
- C«ng dông: dïng lµm chÊt ®èt. Ngoµi ra: Than ®¸ ®îc sö dông
®Ó ch¹y m¸y cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ mét sè lo¹i ®éng c¬; dïng trong sinh ho¹t:
®un nÊu, sëi.
- ViÖc khai th¸c:
+ Than ®¸: ë níc ta, than ®¸ ®îc khai th¸c chñ yÕu ë c¸c má than thuéc tØnh
Qu¶ng Ninh.
Trang 4
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
+ C¸c chÊt ®èt kh¸c: khai th¸c chñ yÕu ë vïng n«ng th«n, miÒn nói, …
* ChÊt ®èt láng: - KÓ tªn: dÇu má.
- C«ng dông: Ngoµi viÖc dïng lµm chÊt ®èt, tõ dÇu má ngêi ta cã thÓ
t¸ch ra x¨ng, dÇu ho¶, dÇu ®i-ª-zen, dÇu nhên. Cã thÓ chÕ ra níc hoa, t¬ sîi nh©n
t¹o, nhiÒu lo¹i chÊt dÎo, … tõ dÇu má.
- ViÖc khai th¸c: DÇu má n»m s©u trong lßng ®Êt. Trªn líp dÇu má cßn cã líp khÝ gäi lµ
khÝ dÇu má. Muèn khai th¸c dÇu má cÇn dùng c¸c th¸p khoan ®Ó khoan c¸c giÕng s©u tíi
tËn n¬i cã chøa dÇu. Dçu má ®îc lÊy lªn theo c¸c lç khoan cña giÕng dÇu.
* ChÊt ®èt khÝ: - KÓ tªn: khÝ sinh häc, khÝ tù nhiªn.
- C«ng dông: dïng lµm chÊt ®èt.
- ViÖc khai th¸c:
+ KhÝ tù nhiªn: C¸c lo¹i khÝ ®èt tù nhiªn ®Òu ®îc khai th¸c tõ má. §Ó dïng ®îc khÝ tù
nhiªn, khÝ ®îc nÐn vµo c¸c b×nh chøa b»ng thÐp ®Ó dïng cho c¸c bÕp ga.
+ KhÝ sinh häc (bi-o-ga): ®îc t¹o ra trong c¸c bÓ chøa cã ñ chÊt th¶i, r¸c, mïn, ph©n gia
sóc,… khÝ tho¸t ra ngoµi theo ®êng èng dÉn ®Õn bÕp.
C©u 3: Nªu t¸c h¹i cña viÖc sö dông c¸c lo¹i chÊt ®èt ®èi víi m«i trêng kh«ng khÝ
vµ nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó lµm gi¶m nh÷ng t¸c h¹i ®ã? V× sao c¸c chÊt ®èt khi ch¸y cã
thÓ ¶nh hëng ®Õn m«i trêng?
- C¸c chÊt ®èt khi ch¸y ®Òu sinh ra nhiÒu lo¹i khÝ ®éc, th¶i vµo m«i trêng sÏ lµm ¶nh
hëng tíi m«i trêng kh«ng khÝ, …; §Ó gi¶m nh÷ng t¸c h¹i ®ã, c¸c chÊt th¶i, chÊt ®èt cÇn
®îc xö lÝ tríc khi th¶i ra m«i trêng, lµm èng khãi dÉn khÝ bay lªn cao, …
- T¹i v×: TÊt c¶ c¸c chÊt ®èt khi ch¸y ®Òu sinh ra khÝ c¸c-b«-nÝc cïng nhiÒu lo¹i khÝ vµ c¸c
chÊt ®éc kh¸c lµm « nhiÔm kh«ng khÝ, cã h¹i cho ngêi, ®éng vËt, thùc vËt; lµm han gØ
c¸c ®å dïng, m¸y mãc b»ng kim lo¹i, … V× vËy, cÇn cã nh÷ng èng khãi ®Ó dÉn chóng lªn
cao, hoÆc cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó lµm s¹ch, khö ®éc c¸c chÊt th¶i trong khãi nhµ m¸y.
C©u 4: T¹i sao kh«ng nªn chÆt c©y bõa b·i ®Ó lÊy cñi ®un, ®èt than? Than ®¸, dÇu
má, khÝ tù nhiªn cã ph¶i lµ nguån n¨ng lîng v« tËn kh«ng? KÓ tªn mét sè nguån
n¨ng lîng cã thÓ thay thÕ chóng?
- T¹i v× chÆt c©y bõa b·i ®Ó lÊy cñi ®un vµ lµm chÊt ®èt sÏ g©y ¶nh hëngtíi tµi nguyªn
rõng, tíi m«i trêng.
- Than ®¸, dÇu má, khÝ ®èt tù nhiªn ®îc h×nh thµnh tõ x¸c sinh vËt qua hµng triÖu n¨m.
§©y kh«ng ph¶i lµ nguån tµi nguyªn v« tËn. HiÖn nay, c¸c nguån n¨ng lîng nµy ®ang cã
nguy c¬ bÞ c¹n kiÖt do viÖc sö dông cña con ngêi.
Trang 5
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
- §Ó thay thÕ nguån n¨ng lîng nµy, con ngêi ®· vµ ®ang t×m c¸ch khai th¸c vµ sö
dông n¨ng lîng mÆt trêi, n¨ng lîng níc ch¶y, … Ph¸t triÓn khÝ sinh häc, s¶n xuÊt
khÝ ®èt lµ con ®êng thiÕt thùc gi¶i quyÕt sù thiÕu hôt chÊt ®èt vµ c¶i thiÖn m«i trêng
ë n«ng th«n.
C©u 5: Nªu nh÷ng nguy hiÓm cã thÓ x¶y ra khi sö dông chÊt ®èt? CÇn lµm g× ®Ó
phßng tr¸nh tai n¹n khi sö dông chÊt ®èt?
- NÕu sö dông chÊt ®èt kh«ng cÈn thËn cã thÓ g©y ra ch¸y dông cô nÊu, ch¸y næ
nghiªm träng.
- Khi ®un nÊu ph¶i tËp chung chó ý; ®un nÊu víi thêi gian hîp lý, khi kh«ng ®un nÊu
n÷a, tr¸nh ®Ó löa gÇn chÊt ®èt, …
C©u 6: Nªu vÝ dô vÒ viÖc sö dông l·ng phÝ n¨ng lîng. Nªu c¸c viÖc nªn lµm ®Ó
®Ó tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ n¨ng lîng? T¹i sao cÇn sö dông, chèng l·ng phÝ
chÊt ®èt?
- §un nÊu kh«ng chó ý, ®un qu¸ thêi gian cÇn thiÕt lµm l·ng phÝ chÊt ®èt; xe «t«, xe
m¸y bÞ t¾c ®êng g©y l·ng phÝ x¨ng dÇu, …
- §Ó tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ n¨ng lîng cÇn dïng bÕp ®un c¶i tiÕn ®Ó ®ì khãi vµ
tiÕt kiÖm chÊt ®èt; ®un nÊu víi thêi gian hîp lý; X©y hÇm chøa ph©n tr©u, bß, lîn,…
®Ó lµm khÝ ®èt (bi-«-ga)
- Ph¶i sö dông tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ chÊt ®èt v× chÊt ®èt khi bÞ ®èt ch¸y sÏ cung
cÊp n¨ng lîng ®Ó ®un nãng, th¾p s¸ng, ch¹y m¸y, s¶n xuÊt ra ®iÖn, ®ã kh«ng ph¶i lµ
nguån tµi nguyªn v« tËn. Do vËy, cÇn tr¸nh l·ng phÝ vµ ®¶m b¶o an toµn khi sö dông
chÊt ®èt.
sö dông n¨ng lîng giã vµ
n¨ng lîng níc ch¶y
C©u 1: Con ngêi sö dông n¨ng lîng giã vµ n¨ng lîng níc ch¶y trong nh÷ng
viÖc g×?
- N¨ng lîng giã dïng ®Ó: ®Èy thuyÒn buåm, gióp cho thuyÒn buåm ®i l¹i dÔ dµng;
quay tua bin cña m¸y ph¸t ®iÖn; qu¹t thãc, … ë ®Þa ph¬ng em dïng n¨ng lîng giã
®Ó ch¹y thuyÒn buåm, …
- N¨ng lîng níc ch¶y dïng ®Ó: chuyªn chë hµng ho¸ xu«i theo dßng níc; lµm
quay b¸nh xe níc, ®a níc lªn cao vµo ®ång ruéng ®Ó tíi c©y; lµm quay tua bin
cña nhµ m¸y ph¸t ®iÖn, t¹o ra ®iÖn sö dông trong sinh ho¹t; , … ë ®Þa ph¬ng em
dïng n¨ng lîng níc ch¶y ®Ó ch¹y tua bin m¸y ph¸t ®iÖn trong mét sè hé gia ®×nh ë
miÒn nói, …
Trang 6
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
C©u 2: KÓ tªn mét sè nhµ m¸y thñy ®iÖn mµ em biÕt?
VÝ dô: nhµ m¸y thuû ®iÖn Hoµ B×nh; thuû ®iÖn Y-a-li; thuû ®iÖn Th¸c Bµ; thuû ®iÖn TrÞ
An, …
sö dông n¨ng lîng ®iÖn
C©u 1: KÓ tªn mét sè ®å dïng, m¸y mãc sö dung ®iÖn? Trong ®ã lo¹i nµo dïng n¨ng
lîng ®iÖn ®Ó: th¾p s¸ng, ®èt nãng, ch¹y m¸y?
- Mét sè ®å dïng sö dông ®iÖn nh: ®Ìn pin, qu¹t ®iÖn, tivi, tñ l¹nh, bµn lµ, nåi c¬m ®iÖn,
m¸y sÊy tãc, ®µi c¸t-sÐt, m¸y tÝnh, m¸y b¬m níc, …
- Trong ®ã:
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó th¾p s¸ng: ®Ìn ®iÖn, ®Ìn pin, …
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó ®èt nãng: nåi c¬m ®iÖn, …
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó ch¹y m¸y: tñ l¹nh, m¸y b¬m níc, qu¹t ®iÖn, m¸y sÊy tãc, …
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó truyÒn tin: ®iÖn tho¹i, vÖ tinh, …
Nh vËy, ®iÖn cã vai trß gµy cµng quan träng ®èi víi ®êi sèng cña chóng ta. §iÖn ®îc sö
dông ®Ó chiÕu s¸ng, sëi Êm, lµm l¹nh, truyÒn tin, … Chóng ta dïng ®iÖn trong häc tËp,
lao ®éng s¶n xuÊt, vui ch¬i gi¶i trÝ, sinh ho¹t h»ng ngµy, …
C©u 2: KÓ tªn mét sè nguån ®iÖn?
- Mét sè nguån ®iÖn nh: n¨ng lîng ®iÖn do pin, do ¾c – quy, do nhµ m¸y ®iÖn,…
Trong nhµ m¸y ®iÖn, m¸y ph¸t ®iÖn ph¸t ra ®iÖn. §iÖn ®îc t¶I qua c¸c ®êng d©y ®a
®Õn æ ®iÖn cña mçi c¬ quan, gia ®×nh, nhµ m¸y, …
l¾p m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n
C©u 1: Sö dông bãng ®Ðn, pin, d©y ®iÖn h·y t×m c¸ch th¾p s¸ng bãng ®Ìn?
C©u 2: Ph¶i l¾p m¹ch nh thÕ nµo th× ®Ìn míi s¸ng?
Pin lµ nguån cung cÊp n¨ng lîng lµm cho ®Ìn s¸ng. Mçi pin cã hai cùc, mét cùc d¬ng
(+) vµ mét cùc ©m (-);
Bªn trong bãng ®nÌ lµ mét d©y tãc ®îc nèi ra ªn ngoµi. Dßng ®iÖn ch¹y qua d©y tãc cña
bãng ®Ìn lµm cho d©y tãc bÞ nãng tíi møc ph¸t ra ¸nh s¸ng.
§Ìn s¸ng nÕu cã mét dßng ®iÖn ch¹y qua mét m¹ch kÝn tõ cùc d¬ng cña pin, qua bãng
®Ìn ®Õn cùc ©m cña pin.
C©u 3: ThÕ nµo lµ vËt dÉn ®iÖn, vËt c¸ch ®iÖn? Cho vÝ dô?
- C¸c vËt cho dßng ®iÖn ch¹y qua lµ vËt dÉn ®iÖn.
Trang 7
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
VÝ dô c¸c vËt b»ng kim lo¹i nh: s¾t, ®ång, nh«m, vµng, …
- C¸c vËt kh«ng cho dßng ®iÖn ch¹y qua gäi lµ vËt c¸ch ®iÖn.
VÝ dô c¸c vËt b»ng cao su, sø, nhùa, giÊy kh«, gç kh«… nh: s¸ch, vë, cèc thuû tinh,
cèc nhùa,
C©u 4: C¸i ng¾t ®iÖn cã vai trß g×?
C¸i ng¾t ®iÖn lµ c«ng t¾c dïng ®Ó ®ãng (më) dßng ®iÖn t¹o dßng ®iÖn kÝn (hë) khi cÇn
thiÕt.
an toµn vµ tr¸nh l·ng phÝ khi sö dông ®iÖn
C©u 1: B¹n cÇn lµm g× vµ kh«ng ®îc lµm g× ®Ó tr¸nh bÞ ®iÖn giËt? T¹i sao?
§iÖn lÊy tõ æ ®iÖn, ®iÖn ë ®êng d©y t¶i ®iÖn hoÆc ë tr¹m biÕn thÕ rÊt nguy hiÓm.
§iÖn giËt g©y nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng. V× vËy cÇn nhí:
- TuyÖt ®èi kh«ng ch¹m tay vµo chç hë cña dêng d©y hoÆc c¸c bé phËn kim lo¹i
nghi lµ cã ®iÖn. Kh«ng cÇm c¸c vËt b»ng kim lo¹i c¾m vµo æ lÊy ®iÖn.
- Khi ph¸t hiÖn thÊy d©y ®iÖn bÞ ®øt hoÆc bÞ hë, cÇn tr¸nh xa vµ b¸o ngay cho ngêi
lín biÕt,
- Khi nh×n thÊy ngêi bÞ ®iÖn giËt ph¶i lËp tøc c¾t nguån ®iÖn b»ng mäi c¸ch nh ng¾t
cÇu dao, cÇu ch× hoÆc dïng vËt kh« kh«ng dÉn ®iÖn nh gËy gç, gËy tre, que nhùa, …
g¹t d©y ®iÖn ra khái ngêi bÞ n¹n.
C©u 2: Nªu vai trß cña cÇu ch×, cña c«ng t¬ ®iÖn?
- Vai trß cña cÇu ch×: Khi sö dông ®ång thêi qua nhÒu dông cô dïng ®iÖn, hoÆc khi
lâi cña hai d©y dÉn ®iÖn bÞ ch¹m, chËp vµo nhau th× dßng ®iÖn trong d©y sÏ rÊt m¹nh,
d©y bÞ nãng cã thÓ lµm bèc ch¸y líp vá nhùavµ g©y ch¸y nhµ. §Ó ®Ò phßng, ngêi ta
thêng m¾c thªm vµo m¹ch ®iÖn mét cÇu ch×. Khi dßng ®iÖn qu¸ m¹nh, ®o¹n d©y ch×
sÏ nãng ch¶y lµm cho m¹ch ®iÖn bÞ ng¾t, tr¸nh ®îc sù cè nguy hiÓm vÒ ®iÖn.
- Vai trß cña c«ng t¬ ®iÖn: Mçi hé dïng ®iÖn ®Òu cã mét c«ng t¬ ®iÖn ®Ó ®o n¨ng
lîng ®iÖn ®· sö dông. C¨n cø vµo ®ã, ngêi ta tÝnh ®îc sè tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶.
C©u 3: B¹n cÇn lµm g× ®Ó tr¸nh l·ng phÝ ®iÖn?
Ta cÇn sö dông ®iÖn mét c¸ch hîp lÝ, tr¸nh l·ng phÝ. §Ó tr¸nh l·ng phÝ ®iÖn cÇn chó
ý:
- ChØ dïng ®iÖn khi cÇn thiÕt, ra khái nhµ nhí t¾t ®Ìn, qu¹t, ti vi
- TiÕt kiÖm ®iÖn khi ®un nÊu, sëi, lµ (ñi) quÇn ¸o (v× nh÷ng viÖc nµy cÇn dïng nhiÒu
n¨ng lîng ®iÖn).
Trang 8
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
«n tËp: vËt chÊt vµ n¨ng lîng
PhÇn 1: Trß ch¬i häc tËp:
1. §ång cã tÝnh chÊt g×?
d) Cã mµu ®á n©u, cã ¸nh kim; dÔ d¸t máng vµ kÐo thµnh sîi; dÉn nhiÖt vµ dÉn ®iÖn tèt.
2. Thuû tinh cã tÝnh chÊt g×?
b) Trong suèt, kh«ng gØ, cøng nhng dÔ vì.
3. Nh«m cã tÝnh chÊt g×?
c) Mµu tr¾ng b¹c, cã ¸nh kim; cã thÓ kÐo thµnh sîi vµ d¸t máng; nhÑ, dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt
tèt; kh«ng bÞ gØ tuy nhiªn cã thÓ bÞ mét sè a-xÝt ¨n mßn.
4. ThÐp ®îc sö dông lµm g×?
b) Dïng trong x©y dùng nhµ cöa, cÇu b¾c qua s«ng, ®êng ray tµu ho¶, m¸y mãc,…
5. Sù biÕn ®æi ho¸ häc lµ g×?
b) Sù biÕn ®æi tõ chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c.
6. Hçn hîp nµo díi ®©y kh«ng ph¶i lµ dung dÞch?
c) Níc bét s¾n pha sèng.
7. Sù biÕn ®æi ho¸ häc cña c¸c chÊt sau x¶y ra trong ®iÒu kiÖn nµo?
a) Thanh s¾t ®Ó trong kh«ng khÝ Èm l©u ngµy sÏ bÞ gØ víi ®iÒu kiÖn ë nhiÖt ®é b×nh thêng.
b) §èt ®êng trong èng nghiÖm, ®êng ch¸y thµnh than vµ t¹o ra nh÷ng giät níc b¸m
trªn thµnh èng x¶y ra víi ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao.
c) V«i sèng cho vµo níc thµnh v«i t«i x¶y ra víi ®iÒu kiÖn ë nhiÖt ®é b×nh thêng.
d) Cho níc chanh vµo m©m ®ång ®Ó l©u ngµy sÏ t¹o ra líp gØ ®ång mµu xanh víi ®iÒu
kiÖn nhiÖt ®é b×nh thêng.
c¬ quan sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa
C©u 1: KÓ tªn mét sè loµi hoa cã c¶ nhÞ vµ nhuþ; mét sè loµi h oa chØ cã nhÞ (hoa ®ùc)
hoÆc nhuþ (hoa c¸i).
- Mét sè hoa cã c¶ nhÞ vµ nhuþ nh: hoa hång, hoa lan, hoa ®µo, hoa cóc, hoa rong riÒng,
hoa phîng, …
- Mét sè loµi cã hoa ®ùc vµ hoa c¸i riªng nh: hoa bÝ, hoa míp, …
C©u 2: Nªu tõng bé phËn cña nhÞ vµ nhuþ?
- NhÞ (hoa ®ùc) gåm: bao phÊn (chøa c¸c hËt phÊn), chØ nhÞ.
Trang 9
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
- Nhuþ (hoa c¸i) gåm: ®Çu nhuþ, vßi nhuþ, bÇu nhuþ, no·n.
C©u 3: C¬ quan sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa lµ g×?
Hoa lµ c¬ quan sinh s¶n cña nh÷ng thùc vËt cã hoa. C¬ quan sinh dôc ®ùc gäi lµ
nhÞ. C¬ quan sinh dôc c¸i gäi lµ nhuþ.
Mét sè c©y cã hoa ®ùc riªng, hoa c¸i riªng. ë ®a sè c¸c c©y kh¸c, trªn
cïng mét hoa cã c¶ nhÞ vµ nhuþ.
sù sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa
C©u 1: ThÕ nµo lµ sù thô phÊn, sù thô tinh, sù h×nh thµnh h¹t vµ qu¶?
- HiÖn tîng ®Çu nhuþ nhËn ®îc nh÷ng h¹t phÊn cña nhÞ gäi lµ sù thô phÊn.
- Sau khi thô phÊn, tõ h¹t phÊn mäc ra èng phÊn. èng phÊn ®©m qua ®Çu nhuþ,
mäc dµi ra ®Õn no·n. T¹i no·n, tÕ bµo sinh dôc ®ùc kÕt hîp víi tÕ bµo sinh dôc
c¸i t¹o thµnh hîp tö. HiÖn tîng ®ã gäi lµ sù thô tinh.
- Hîp tö ph¸t triÓn thµnh ph«i. No·n ph¸t triÓn thµnh h¹t chøa ph«i. BÇu nhuþ
ph¸t triÓn thµnh qu¶ chøa h¹t.
C©u 2: Nªu c¸ch ph©n biÖt hoa thô phÊn nhê c«n trïng, hoa thô phÊn nhê
giã? KÓ tªn mét vµi loµi hoa.
- C¸c loµi hoa thô phÊn nhê c«n trïng thêng cã mµu s¾c sÆc sì vµ hoÆc h¬ng
th¬m, mËt ngät hÊp dÉn c«n trïng.
VÝ dô: hoa lan, hoa huÖ, hoa hång, hoa thîc dîc, hoa híng d¬ng, …
- C¸c loµi hoa thô phÊn nhê giã kh«ng cã mµu s¾c ®Ñp, c¸nh hoa, ®µi hoa thêng
nhá hoÆc kh«ng cã.
VÝ dô: c¸c lo¹i c©y cá, lóa, ng«, …
c©y con mäc lªn tõ h¹t
C©u 1: M« t¶ cÊu t¹o cña h¹t.
H¹t gåm: vá, ph«i vµ chÊt dinh dìng dù tr÷.
C©u 2: Nªu ®iÒu kiÖn n¶y mÇm vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thµnh c©y cña h¹t?
- §iÒu kiÖn ®Ó h¹t n¶y mÇm lµ cã ®é Èm vµ nhiÖt ®é thÝch hîp (kh«ng qu¸ nãng,
kh«ng qua l¹nh)
- Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thµnh c©y cña h¹t (®ç): Gieo vµi h¹t ®ç xuèng ®Êt Èm víi
®ñ ®iÒu kiÖn vÒ ®é Èm vµ nhiÖt ®é thÝch hîp. Sau vµi ngµy h¹t ®ç sÏ ph×nh lªn v×
hót níc. Vá h¹t nøt ®Ó rÔ mÇm c¾m xuèng ®Êt. TiÕp theo, tõ xung quanh rÔ mÇm
Trang 10
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
mäc ra nhiÒu rÔ con. Sau vµi ngµy, rÔ mÇm mäc nhiÒu h¬n n÷a, th©n mÇm lín lªn,
dµi ra vµ chui lªn khái mÆt ®Êt. Hai l¸ mÇm xoÌ ra, chåi mÇm lín dÇn vµ sinh ra
c¸c l¸ míi. Sau ®ã hai l¸ mÇm teo dÇn, rông xuèng, c©y con b¾t ®Çu ®©m chåi,rÔ
mäc nhiÒu h¬n. Cïng víi thêi gian, c©y con ph¸t triÓn thµnh c©y trëng thµnh, råi
ra hoa vµ kÕt qu¶. Qu¶ lín dÇn råi giµ ®i cho h¹t ®Ó tiÕp tôc gieo trång nh vËy.
c©y con cã thÓ mäc lªn tõ mét sè bé phËn cña c©y mÑ
C©u 1: T×m vÞ trÝ chåi ë mét sè c©y kh¸c nhau?
Mét sè c©y cã chåi ë th©n c©y, l¸ c©y, cñ, …
C©u 2: KÓ tªn mét sè c©y mäc ra tõ bé phËn cña c©y mÑ?
- C©y mÝa, trÇu kh«ng, hoa hång, … cã chåi mäc ra tõ n¸ch l¸.
- Trªn cñ khoai t©y, cñ gõng cã nhiÒu chç lâm vµo. Mçi chç lâm vµo ®ã cã mét chåi.
- PhÝa trªn ®Çu cña cñ hµnh hoÆc cñ tái cã chåi mäc nh« lªn.
- §èi víi l¸ báng, chåi ®îc mäc ra tõ mÐp l¸.
sù sinh s¶n cña ®éng vËt
C©u 1: Tr×nh bµy kh¸i qu¸t vÒ sù sinh s¶n cña ®éng vËt: Vai trß cña c¬ quan sinh
s¶n, sù thô tinh, sù ph¸t triÓn cña hîp tö?
- §a sè loµi vËt chia thµnh hai gièng: ®ùc vµ c¸i. Con ®ùc cã c¬ quan sinh dôc ®ùc t¹o ra
tinh trïng. Con c¸i cã c¬ quan sinh dôc c¸i t¹o ra trøng.
- HiÖn tîng tinh trïng kÕt hîp víi trøng t¹o thµnh hîp tö gäi lµ sù thô tinh.
- Hîp tö ph©n chia nhiÒu lÇn vµ ph¸t triÓn thµnh c¬ thÓ míi, mang nh÷ng ®Æc tÝnh cña bè
vµ mÑ.
C©u 2: KÓ tªn mét sè loµi ®Î trøng, mét sè loµi ®Î con.
Nh÷ng loµi ®éng vËt kh¸c nhau th× cã c¸ch sinh s¶n kh¸c nhau: cã loµi ®Î trøng, cã loµi
®Î con.
- C¸c con vËt ®îc në ra tõ trøng nh: s©u, th¹ch sïng, gµ, vÞt, ngan, ngçng, nßng näc, …
- C¸c con vËt võa ®Î ra ®· thµnh con: voi, chã, lîn, tr©u, bß, s tö, hæ, …
sù sinh s¶n cña c«n trïng.
C©u 1: KÓ tªn mét sè loµi c«n trïng?
Mét sè loµi c«n trïng nh: gi¸n, ruåi, muçi, ong, bím c¶i,…
C©u 2: Tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña bím c¶i?
Trang 11
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
- Bím c¶i thêng ®Î trøng vµo mÆt sau cña l¸, ®Î trøng vµo ®Çu hÌ. Sau 6-8 ngµy,
trøng në thµnh s©u.
- S©u ¨n l¸ lín dÇn cho ®Õn khi da ngoµi trë nªn qu¸ chËt, chóng lét x¸c vµ líp da
míi ®îc h×nh thµnh. Kho¶ng 30 ngµy sau, s©u ngõng ¨n,
- S©u leo lªn têng, hµng rµo hay bËu cöa. Vá s©u nøt ra vµ chóng biÕn thµnh
nhéng.
- Trong vßng 2-3 tuÇn, mét con bím nh¨n nheo chui ra khái kÐn. TiÕp ®ã bím
xoÌ ®«i c¸nh cho kh« råi bay ®i.
- Bím c¶i l¹i tiÕp tôc ®Î trøng vµo l¸ rau c¶i, b¾p c¶i hay sóp l¬.
C©u 3: Giai ®o¹n nµo trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bím c¶i g©y thiÖt h¹i
nhiÒu nhÊt?
Bím c¶i thêng ®Î trøng vµo mÆt sau cña l¸ rau, trøng në thµnh s©u. S©u ¨n l¸
rau ®Ó lín. Nh vËy, s©u cµng lín, cµng ¨n nhiÒu l¸ rau ®Ó sèng cho nªn ®©y lµ
giai ®o¹n bím c¶i g©y thiÖt h¹i nhiÒu nhÊt.
C©u 4: Trong trång trät cã thÓ lµm g× ®Ó gi¶m thiÖt h¹i do c«n trïng g©y ra
®èi víi c©y cèi, hoa mµu?
§Ó gi¶m thiÖt h¹i cho hoa mµu do c«n trïng g©y ra, trong trång trät ngêi ta
thêng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p: b¾t s©u, phun thuèc trõ s©u, diÖt bím, …
C©u 5: Nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau trong chu tr×nh sinh s¶n cña ruåi vµ
gi¸n? Chóng thêng ®Î trøng ë ®©u? Nªu mét vµi c¸ch diÖt ruåi vµ gi¸n?
* Gièng nhau: ruåi vµ gi¸n ®Òu lµ ®éng vËt ®Î trøng.
* Kh¸c nhau:
+ Ruåi:
- §Î trøng n¬i cã ph©n, r¸c th¶i, x¸c chÕt ®éng vËt, …
- Chu tr×nh sinh s¶n: Trøng ruåi në ra dßi (Êu trïng). Dßi ho¸ nhéng, nhéng në ra
ruåi.
- C¸ch tiªu diÖt: Gi÷ vÖ sinh m«i trêng, nhµ ë, nhµ vÖ sinh, chuång tr¹i ch¨n
nu«i, … Phun thuèc diÖt ruåi.
+ Gi¸n:
- §Î trøng ë xã bÕp, ng¨n kÐo, tñ quÇn ¸o, ..
- Chu tr×nh sinh s¶n: Gi¸n ®Î trøng, trøng në thµnh con mµ kh«ng qua c¸c giai
®o¹n trung gian.
Trang 12
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
- C¸ch tiªu diÖt: Gi÷ vÖ sinh m«i trêng, nhµ ë, nhµ bÕp, nhµ vÖ sinh, n¬i ®Ó r¸c, tñ bÕp, tñ
quÇn ¸o, … Phun thuèc diÖt gi¸n.
sù sinh s¶n cña Õch
C©u 1: Nªu chu tr×nh sinh s¶n cña Õch (vÏ s¬ ®å hoÆc viÕt)
Chu tr×nh sinh s¶n cña Õch: §Çu mïa h¹, ngay sau c¬n ma lín, vµo ban ®ªm, ta thêng
nghe thÊy tiÕng Õch kªu. §ã lµ tiÕng kªu cña Õch ®ùc gäi Õch c¸i. Õch c¸i ®Î trøng xuèng
níc t¹o thµnh nh÷ng chïm næi lÒnh bÒnh trªn mÆt níc. Trøng Õch ®· ®îc thô tinh në
ra nßng näc, nßng näc ph¸t triÓn thµnh Õch.
C©u 2: Nªu sù ph¸t triÓn cña nßng näc cho ®Õn khi thµnh Õch.
Trøng Õch míi në thµnh nßng näc con cã ®Çu trßn, ®u«i dµi vµ dÑp. Nßng näc lín dÇn lªn,
mäc ra hai ch©n phÝa sau, råi tiÕp tôc mäc hai ch©n phÝa tríc. Khi Õch con cã ®ñ bèn
ch©n, ®u«i ng¾n dÇn vµ b¾t ®Çu nh¶y lªn bê ph¸t triÓn thµnh Õch trëng thµnh.
Nh vËy, Õch lµ ®éng vËt ®Î trøng. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, con Õch võa tr¶i qua ®êi
sèng díi níc, võa tr¶i qua ®êi sèng trªn c¹n (giai ®o¹n nßng näc chØ sèng ë díi níc).
sù sinh s¶n vµ nu«I con cña chim
C©u 1: Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn ph«i thai cña gµ (chim) trong qu¶ trøng?
- Trøng gµ (hoÆc trøng chim,…) ®· ®îc thô tinh t¹o thµnh hîp tö. Khi cha Êp nã cã
lßng tr¾ng vµ lßng ®á riªng biÖt. NÕu ®îc Êp, hîp tö sÏ ph¸t triÓn thµnh ph«i (phÇn lßng
®á sÏ cung cÊp chÊt dinh dìng cho ph«i thai ph¸t triÓn thµnh gµ con hoÆc chim non). Khi
®îc Êp kho¶ng 10 ngµy cã thÓ nh×n thÊy m¾t gµ (phÇn lßng ®á cßn lín, phÇn ph«i míi
b¾t ®Çu ph¸t triÓn). Sau kho¶ng 15 ngµy, cã thÓ nh×n thÊy phÇn ®Çu, má, ch©n, l«ng gµ
(phÇn ph«i ®· lín h¼n, phÇn lßng ®á nhá ®i). Qu¶ trøng ®· ®îc Êp kho¶ng 20 ngµy, cã
thÓ nh×n thÊy ®ñ c¸c bé phËn cña con gµ, m¾t ®ang më (phÇn lßng ®á kh«ng cßn n÷a).
- Trøng gµ cÇn Êp trong kho¶ng 21 ngµy th× sÏ në thµnh gµ con.
C©u 2: Tr×nh bµy vÒ sù nu«i con cña chim?
Trong tù nhiªn, chim sèng theo ®µn hoÆc cÆp (tõng ®«i). Chóng thêng biÕt lµm tæ. Chim
m¸i ®Î trøng vµ Êp trøng; sau mét thêi gian trøng në thµnh chim non. HÇu hÕt chim non
míi në ®Òu yÕu ít, cha thÓ tù kiÕm måi ®îc ngay. Chim bè vµ chim mÑ thay nhau ®i
kiÕm måi vÒ nu«i chóng cho ®Õn khi chóng cã thÓ tù ®i kiÕm ¨n.
sù sinh s¶n cña thó
C©u 1: Bµo thai cña thó ph¸t triÓn ë ®©u?
Bµo thai cña thó ph¸t triÓn ë trong bông mÑ.
Trang 13
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
C©u 2: So s¸nh sù giièng vµ kh¸c nhau trong chu tr×nh sinh s¶n cña thó vµ
chim?
- Gièng nhau: C¶ chim vµ thó ®Òu cã b¶n n¨ng nu«i con cho ®Õn khi chóng cã thÓ
tù ®i kiÕm ¨n.
- Kh¸c nhau:
+ Chim ®Î trøng råi míi në thµnh con.
+ Thó: So víi chim, sù sinh s¶n cña thó cã sù tiÕn ho¸ h¬n:
* Thó lµ ®éng vËt ®Î con vµ nu«i con b»ng s÷a.
* ë thó, hîp tö ®îc ph¸t triÓn trong bông mÑ, thó con míi sinh ra ®· cã h×nh
d¹ng gièng nh thó mÑ.
C©u 3: KÓ tªn mét sè loµi thó thêng ®Î mçi løa mét con, mçi løa nhiÒu con?
- Mét sè loµi thó mçi løa thêng ®Î mét con: tr©u, bß, ngùa, h¬u, nai, ho½ng, voi,
khØ, …
- Mét sè loµi thêng ®Î mçi løa nhiÒu con: lîn, mÌo, chã, hæ, s tö, chuét,
sù nu«I vµ d¹y con cña mét sè loµi thó
C©u 1: Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ nu«i con cña hæ.
- Hæ lµ loµi thó ¨n thÞt, sèng ®¬n ®éc, chØ sèng thµnh ®«i vµo mïa sinh s¶n ®ã lµ
mïa xu©n vµ mïa h¹.
- Hæ ®Î mçi løa tõ 2 ®Õn 4 con. Hæ con lóc míi sinh rÊt yÕu ít nªn hæ mù ph¶i Êp
ñ, b¶o vÖ chóng suèt tuÇn ®Çu.
- Khi hæ con ®îc hai th¸ng tuæi, hæ mÑ d¹y chóng s¨n måi. Tõ mét n¨m rìi
®Õn hai n¨m tuæi, hæ con cã thÓ sèng ®éc lËp.
C©u 2: Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ nu«i con cña h¬u.
- H¬u lµ loµi thó ¨n cá, l¸ c©y, sèng theo bÇy, ®µn.
- H¬u thêng ®Î mçi løa mét con. H¬u con võa míi sinh ra ®· biÕt ®i vµ bó mÑ.
H¬u mÑ ch¨m sãc vµ b¶o vÖ con rÊt chu ®¸o. Khi h¬u con ®îc kho¶ng 20
ngµy tuæi, h¬u mÑ d¹y con tËp ch¹y (T¹i v×, ch¹y lµ c¸ch tù vÖ tèt nhÊt cña loµi
h¬u ®Ó trèn kÎ thï (hæ, b¸o,…) kh«ng ®Ó kÎ thï ®uæi b¾t vµ ¨n thÞt.
m«i trêng
C©u 1: M«i trêng lµ tÊt c¶ nh÷ng g× cã xung quanh chóng ta; nh÷ng g× cã trªn
tr¸i ®Êt hoÆc nh÷ng g× t¸c ®éng lªn tr¸i ®Êt nµy. Trong ®ã cã nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho sù
sèng vµ nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña sù sèng. Cã thÓ ph©n biÖt:
Trang 14
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
M«i trêng tù nhiªn (MÆt trêi, khÝ quyÓn, ®åi, nói, cao nguyªn, c¸c sinh vËt,…) vµ m«i
trêng nh©n t¹o (lµng m¹c, thµnh phè, nhµ m¸y, c«ng trêng,..).
C©u 2: B¹n sèng ë ®©u, lµng quª hay ®« thÞ? H·y nªu mét sè thµnh phÇn cña
m«i trêng n¬i b¹n sèng?
- HS tù kÓ: VD: lµng quª cã: nhµ ë, trêng häc, lµng m¹c, rõng c©y, s«ng ngßi,
c¸nh ®ång, ao, hå, ®Êt ®ai, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, sinh vËt, khÝ quyÓn, …
C©u 3: Nªu mét sè thµnh phÇn cña c¸c m«i trêng rõng, níc, lµng quª, ®«
thÞ?
- M«i trêng rõng gåm cã: thùc vËt - ®éng vËt, … (sèng trªn c¹n vµ díi níc);
Níc, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, ®Êt, …
- M«i trêng níc gåm cã: thùc vËt - ®éng vËt sèng díi níc; Níc, kh«ng khÝ,
¸nh s¸ng, ®Êt, …
- M«i trêng lµng quª gåm cã: Con ngêi, thùc vËt - ®éng vËt; Lµng xãm, ®ång
ruéng, c«ng cô lµm ruéng, mét sè ph¬ng tiÖn giao th«ng; Níc, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng,
®Êt, …
- M«i trêng ®« thÞ gåm cã: Con ngêi, thùc vËt, ®éng vËt; Nhµ cöa, phè x¸, nhµ
m¸y, c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng; Níc, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng, ®Êt, …
tµi nguyªn thiªn nhiªn
C©u 1: Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ g×?
Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nh÷ng cña c¶i cã s½n trong m«i trêng tù nhiªn. Con
ngêi khai th¸c, sö dông chóng cho lîi Ých cña b¶n th©n vµ céng ®ång.
C©u 2: KÓ tªn vµ nªu c«ng dông cña mét sè tµi nguyªn:
- Níc: Cung cÊp cho ho¹t ®éng sèng cña con ngêi, thùc vËt, ®éng vËt. N¨ng
lîng níc ch¶y ®îc sö dông trong c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn, ®îc dïng ®Ó lµm quay b¸nh
xe níc, ®a níc lªn cao. Lµ m«i trêng sèng cña thùc vËt, ®éng vËt. …
- Giã: Sö dông n¨ng lîng giã ®Ó ch¹y cè xay, m¸y ph¸t ®iÖn, ch¹y thuyÒn
buåm,…
- DÇu má: §îc dïng ®Ó chÕ t¹o ra x¨ng, dÇu ho¶, dÇu nhên, nhùa ®êng, níc
hoa, thuèc nhuém, c¸c chÊt lµm ra t¬ sîi tæng hîp.
- MÆt trêi: Cung cÊp ¸nh s¸ng vµ nhiÖt cho sù sèng trªn tr¸i ®Êt. Cung cÊp n¨ng
lîng s¹ch cho c¸c m¸y sö dông n¨ng lîng mÆt trêi.
- Thùc vËt - ®éng vËt: T¹o ra chuçi thøc ¨n trong tù nhiªn (sù c©n b»ng sinh th¸i),
duy tr× sù sèng trªn tr¸i ®Êt.
Trang 15
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
-Vµng: Dïng ®Ó lµm nguån dù tr÷ cho c¸c ng©n s¸ch nhµ níc, c¸ nh©n,…; lµm ®å
trang søc, ®Ó m¹ trang trÝ,…
- §Êt: M«i trêng sèng cña thùc, ®éng vËt vµ con ngêi.
- Than ®¸: Cung cÊp nguyªn liÖu cho ®êi sèng vµ s¶n xuÊt ®iÖn trong c¸c nhµ m¸y
nhiÖt ®iÖn, chÕ t¹o than cèc, khÝ than, nhùa ®êng, níc hoa, thuèc nhu«mh, t¬ sîi
tæng hîp,…
vai trß cña m«I trêng tù nhiªn ®èi víi ®êi sèng con
ngêi
C©u 1: M«i trêng ®· cung cÊp cho con ngêi nh÷ng g× vµ nhËn tõ con ngêi
nh÷ng g×?
* M«i trêng cung cÊp cho con ngêi:
- Thøc ¨n, níc uèng, khÝ thë, n¬i ë, n¬i lµm viÖc, n¬i vui ch¬i gi¶i trÝ,…
- C¸c nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu (quÆng kim lo¹i, than ®¸, dÇu má, n¨ng lîng mÆt
trêi, giã, níc,…) dïng trong s¶n xuÊt, lµm cho ®êi sèng cña con ngêi ®îc n©ng
cao h¬n.
* M«i trêng cßn lµ n¬i tiÕp nhËn nh÷ng chÊt th¶i trong sinh ho¹t, trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt vµ trong c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña con ngêi.
C©u 2: §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu con ngêi khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn mét
c¸ch bõa b·i vµ th¶i ra m«i trêng nhiÒu chÊt ®éc h¹i?
Tµi nguyªn thiªn nhiªn sÏ bÞ c¹n kiÖt, m«i trêng bÞ « nhiÔm.
t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng rõng
C©u 1: Con ngêi khai th¸c gç vµ ph¸ rõng ®Ó lµm g×?
Con ngêi khai th¸c gç vµ ph¸ rõng ®Ó lÊy ®Êt canh t¸c, trång c¸c c©y l¬ng thùc,
c©y ¨n qu¶ hoÆc c©y c«ng nghiÖp; Ph¸ rõng ®Ó lÊy chÊt ®èt (lµm cñi, ®èt than,…);
Ph¸ rõng ®Ó lÊy gç x©y nhµ, ®ãng ®å ®¹c hoÆc dïng vao nhiÒu viÖc kh¸c.
C©u 2: Nªu c¸c nguyªn nh©n khiÕn rõng bÞ tµn ph¸: Cã nhiÒu lÝ do khiÕn rõng
bÞ tµn ph¸: Do con ngêi ®èt rõng lµm n¬ng rÉy; lÊy cñi, ®èt than, lÊy gç lµm nhµ,
®ãng ®å dïng,… ; ph¸ rõng ®Ó lÊy ®Êt lµm nhµ, lµm ®êng,…. Ngoµi nguyªn nh©n
do chÝnh con ngêi khai th¸c, rõng cßn bÞ tµn ph¸ do nh÷ng vô ch¸y rõng.
C©u 3: Nªu hËu qu¶ (t¸c h¹i) cña viÖc ph¸ rõng:
- KhÝ hËu bÞ thay ®æi; lò lôt, h¹n h¸n x¶y ra thêng xuyªn.
- §Êt bÞ xãi mßn trë nªn b¹c mµu.
Trang 16
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
- §éng vËt vµ thùc vËt quý hiÕm gi¶m dÇn, mét sè loµi ®· bÞ tuyÖt chñng vµ mét sè loµi cã
nguy c¬ tuyÖt chñng.
t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng ®Êt
C©u 1: Nªu nguyªn nh©n dÉn ®Ðn viÖc ®Êt trång ngµy cµng bÞ thu hÑp:
Nguyªn nh©n chÝnh lµ do d©n sè t¨ng, con ngêi cÇn nhiÒu diÖn tÝch ®Êt ®Ó ë h¬n. Ngoµi
ra, khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn, ®êi sèng con ngêi n©ng cao còng cÇn diÖn tÝch ®Êt vµo
nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nh thµnh lËp c¸c khu vui ch¬i g¶i trÝ, p¸ht triÓn c«ng nghiÖp, giao
th«ng,…
C©u 2: Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®Êt trång ngµy cµng bÞ thu hep vµ suy
tho¸i:
- D©n sè gia t¨ng, nhu cÇu chç ë t¨ng, nhu cÇu l¬ng thùc t¨ng, ®Êt trång bÞ thu
hÑp. V× vËy ngêi ta t×m c¸ch t¨ng n¨ng suÊt c©y trång, trong ®ã cã biÖn ph¸p bãn ph©n
ho¸ häc, sö dông thuèc trõ s©u, thuèc diÖt cá,… Nh÷ng viÖc lµm ®ã khiÕn m«i trêng ®Êt
níc bÞ « nhiÔm.
- D©n sè t¨ng, lîng r¸c th¶i t¨ng, viÖc xö lÝ r¸c th¶i kh«ng vÖ sinh còng lµ nguyªn
nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng ®Êt.
t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng kh«ng khÝ vµ níc
C©u 1: Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ vµ níc:
Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ vµ níc, trong ®ã
ph¶i kÓ ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c tµi nguyªn vµ s¶n xuÊt ra
cña c¶i vËt chÊt.
- Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ: KhÝ th¶i, tiÕng ån do sù ho¹t ®éng cña nhµ m¸y
vµ c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng g©y ra.
- Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm níc:
+ Níc th¶i tõ c¸c thµnh phè, nhµ m¸y vµ c¸c ®ång ruéng bÞ phun thuèc trõ s©u,
ph©n bãn ho¸ häc ch¶y ra s«ng, biÓn,…
+ Sù ®i l¹i cña tµu thuyÒn trªn s«ng, biÓn, thØa ra khÝ ®éc, dÇu nhít,…
C©u 2: §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu tµu biÓn bÞ ®¾m hoÆc nh÷ng ®êng èng dÉn dÇu qua
®¹i d¬ng bÞ rß rØ?
Tµu biÓn bÞ ®¾m hoÆc nh÷ng ®êng èng dÉn dÇu ®i qua ®¹i d¬ng bÞ rß rØ dÉn ®Õn hiÖn
tîng biÓn bÞ « nhiÔm lµm chÕt nh÷ng ®éng vËt, thùc vËt sèng ë biÓn vµ chÕt c¶ nh÷ng
loµi chim kiÕm ¨n ë biÓn.
Trang 17
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
C©u 3: Nªu mèi liªn quan gi÷a « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ víi «
nhiÔm m«i trêng ®Êt vµ níc?
Trong kh«ng khÝ chøa nhiÒu khÝ th¶i ®éc h¹i cña c¸c nhµ m¸y, khu c«ng nghiÖp.
Khi trêi ma cuèn theo nh÷ng chÊt ®éc h¹i ®ã xuèng lµm « nhiÔm m«i trêng ®Êt
vµ m«i trêng níc, khiÐn cho c©y cèi ë nh÷ng vïng ®ã bÞ trôi l¸ vµ chÕt.
C©u 4: ë ®Þa ph¬ng em, nguyªn nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng kh«ng
khÝ vµ níc lµ do: ®un than tæ ong g©y khãi, vøt r¸c xuèng hå, ao; vøt r¸c bõa
b·i; cho níc th¶i sinh ho¹t, níc th¶i bÖnh viÖn ch¶y trùc tiÕp ra s«ng hå; ngêi
d©n sö dông ph©n bãn ho¸ häc vµ thuèc trõ s©u nhiÒu…
C©u 5: T¸c h¹i cña viÖc « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ vµ níc: Lµm
¶nh hëng tíi søc khoÎ vµ ®iÒu kiÖn sinh ho¹t ¨n ë cña con ngêi; ¶nh hëng xÊu
tíi sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña ®éng, thùc vËt.
mét sè biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng
C©u 1: C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i rtêng:
- Ngµy nay, ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· cã luËt b¶o vÖ rõng, khuyÕn khÝch
trång c©y g©y rõng, phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc.
- NhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· thùc hiÖn nghiªm ngÆt viÖc xö lÝ níc th¶i
b»ng c¸ch ®Ó níc th¶i ch¶y vµo hÖ thèng cèng tho¸t níc råi ®a vµo bé phËn
xö lÝ níc th¶i.
- §Ó chèng viÖc ma lín cã thÓ röa tr«i ®Êt ë nh÷ng sên nói dèc, ngêi ta
®· ®¾p ruéng bËc thang. Ruéng bËc thang võa gióp gi÷ ®Êt, võa gióp gi÷ níc ®Ó
trång trät.
- Bä rïa chuyªn ¨n c¸c lo¹i rÖp c©y. ViÖc sö dông bä rïa ®Ó tiªu diÑt c¸c
lo¹i rÖp ph¸ ho¹imïa mµng lµ mét biÖn ph¸p sinh häc gps phÇn b¶o vÖ m«i
trêng, b¶o vÖ sù c©n b»ng sinh th¸i trªn ®ång ruéng.
- Mäi ngêi trong ®ã cã chóng ta ph¶i lu«n cã ý thøc gi÷ vÖ sinh vµ thêng
xuyªn dän vÖ sinh cho m«i trêng s¹ch sÏ.
Nh vËy, b¶o vÖ m«i trêng kh«ng ph¶i lµ viÖc rieng cña mét quèc gia nµo,
mét tæ chøc nµo. §ã lµ nhiÖm vô chung cña mäi ngêi trªn thÕ giíi. Mçi chóng
ta, tuú løa tuæi, c«ng viÖc vµ n¬i sèng ®Òu cã thÓ gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng.
I- TRẮC NGHIỆM: Học sinh khoanh vào một trong các chữ cái a, b, c, d
của ý đúng nhất (đối với câu 1-13)
1. Đồng có tính chất gì?
Trang 18
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
A. Cứng, có tính đàn hồi.
B. Trong suốt, không gỉ, cứng nhưng dễ vỡ.
C. Màu trắng bạc, có ánh kim ; có thể kéo thàh sợi và dát mỏng ; nhẹ dẫn điện và dẫn
nhiệt tốt ; không bị gỉ, tuy nhiên có thể bị một số a-xít ăn mòn.
D. Có màu đỏ nâu, có ánh kim ; dễ dát mỏng và kéo thành sợi dẫn nhiệt và dẫn điện tốt.
2. Sự biến đổi hoá học là gì ?
A. Sự chuyển thể của một chất từ thể lỏng sang thể khí và ngược lại.
B. Sự biến đổi từ chất này thành chất khác.
C. Sự chuyển thể của một chất từ thể này sang thể khác.
3. Hỗn hợp nào dưới đây không phải là dung dịch ?
A. Nước đường
B. Nước chanh (đã lọc hết tép chanh và hạt) pha với đường và nước sôi để nguội.
C. Nước bột sắn (pha sống)
4. Hiện tượng đầu nhuỵ nhận được những hạt phấn của nhị gọi là gì ?
A. Sự thụ phấn
B. Sự thụ tinh
C. Sự kết hợp của nhị và
nhuỵ
5. Dòng nào sau đây toàn là những động vật đẻ con ?
A. lợn, bò, chó, chim, hổ, báo
B. lợn, bò, chó, cá, gà, báo
C. lợn, bò, chó, mèo,
báo, chuột
6. Hợp tử phân chia nhiều lần và phát triển thành gì?
A. Cơ thể mới
B. Trứng
C. Phôi
7. Loài vật nào dưới đây đẻ nhiều con nhất trong một lứa?
A. Mèo
B. Voi
C. Ngựa
D. trâu
E. Chó
G. Lợn
8. Em đồng ý với ý kiến nào dưới đây?
A. Tài nguyên trên Trái đất là vô tận, con người cứ việc sử dụng thoải mái.
B. Tài nguyên trên Trái đất là có hạn nên phải sử dụng có kế hoạch và tiết kiệm.
C. Tài nguyên trên Trái đất là có hạn, con người cứ việc sử dụng thoải
9. Dòng nào sau đây toàn là những vật cách điện?
A. Thủy tinh, bìa, cao su, nhôm, nhựa.
B. Sứ, cao su, thủy tinh, gỗ khô, sắt.
Trang 19
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
C. Thủy tinh, bìa, cao su, gỗ khô, sứ, nhựa.
10. Các cơ quan sinh dục cái và cơ quan sinh dục đực của thực vật có hoa là:
A. Đài hoa và cánh hoa. B. Nhụy và nhị.
C. Đài hoa và bao phấn
D.
Nhụy hoa và cánh hoa.
11. Cá heo là động vật:
A. Đẻ trứng
B. Đẻ con
12. Hổ con được hổ mẹ dạy cách săn mồi sau khi được:
A. 2 tuần tuổi
B. 2 tháng tuổi
C. 3 tháng tuổi
D.
C. Đầu mùa thu
3
D.
tuần tuổi
13. Ếch thường đẻ trứng vào thời gian nào?
A. Đầu mùa xuân
B. Đầu mùa hạ
Đầu mùa đông
14. Nối ý ở cột A đúng với ý ở cột B
A
B
Tài nguyên thiên nhiên
Vi trí
Không khí
Dưới lòng đất
Các loại khoáng sản
Trên mặt đất
Sinh vật, đất trồng, nước
Bao quanh trái đất
II. TỰ LUẬN
Câu 1: Em hãy nêu những việc cần làm để tránh lãng phí điện?
Câu 2 : Nhôm có tính chất gi?
Câu 3. Ruồi là con vật có ích hay có hại, em hãy viết sơ đồ chu trình sinh sản của
ruồi?
Câu 4. Em cần làm những gì để bảo vệ môi trường?
Câu 5: Em hãy kể tên một số cây có thể mọc lên từ thân (rễ, lá) của cây mẹ?
MÔN LỊCH SỬ
NƯỚC NHÀ BỊ CHIA CẮT
1. Quy định đối với Pháp trongHiệp định Giơ-ne-vơ?
Trang 20
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
- Xem thêm -