LUẬN VĂN THẠC SỸ: QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MƠI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG HIỆN NAY DOC
i
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
UBND TỈNH THANH HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC
_____________
______________
NGUYỄN THANH MAI
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA THEO
ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THANH HÓA – 2017
ii
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
UBND TỈNH THANH HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC
_____________
______________
NGUYỄN THANH MAI
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA
THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Kiểm
THANH HÓA, NĂM 2017
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này không trùng lặp với các khóa luận, luận
văn, luận án và các công trình nghiên cứu đã công bố.
Người cam đoan
Nguyễn Thanh Mai
ii
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin trân trọng gửi lời
cảm ơn tới các cấp lãnh đạo, Ban Giám hiệu; Ban chủ nhiệm khoa Tâm lí –
Giáo dục; Phòng Đào tạo sau đại học Trường Đại học Hồng Đức; Phòng Giáo
dục và Đào tạo thành phố Thanh Hóa; các thầy giáo, cô giáo và đội ngũ cán bộ
quản lý, cùng đông đảo các bạn đồng nghiệp của các trường Trung học cơ sở
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã tận tình giảng dạy, giúp
đỡ, cung cấp tài liệu, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở thực tế, tham gia
đóng góp những ý kiến quý báu cho việc nghiên cứu đề tài.
Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Trần Kiểm
- người thầy - người hướng dẫn khoa học đã tận tâm bồi dưỡng kiến thức,
phương pháp nghiên cứu, năng lực tư duy và trực tiếp giúp đỡ tận tình, đầy
trách nhiệm cho tôi trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin gửi lời tri ân sâu sắc tới bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã
động viên, khích lệ, tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và
hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu nhưng luận
văn chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, tôi kính mong nhận được
những lời chỉ dẫn quý báu của các thầy giáo, cô giáo, ý kiến đóng góp trao đổi
của các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, tháng 7 năm 2017
Tác giả
Nguyễn Thanh Mai
MỤC LỤC
iii
- Lời cam đoan......................................................................................................i
- Lời cảm ơn………….…………………………………………………............ii
- Mục lục………………………………………………...……………...............iii
- Chữ viết tắt…………………………………………………………………...iv
- Danh mục các bảng............................................................................................v
- Danh mục biểu đồ............................................................................................vii
MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...............................................................................................1
1.1. Xuất phát từ vai trò của tổ chuyên môn và quản lý hoạt động tổ chuyên môn
trong sự phát triển của nhà trường trung học cơ sở...............................................1
1.2. Xuất phát từ thực tiễn việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học cơ sở trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa còn có hạn chế, bất
cập.........................................................................................................................3
2. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.....................................................................4
3.1. Khách thể nghiên cứu....................................................................................4
3.2. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................5
4. Giả thuyết khoa học...........................................................................................5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................5
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu...............................................................................5
7. Phương pháp nghiên cứu:.................................................................................6
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận.........................................................6
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.................................................................6
7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu thu thập trong nghiên cứu..................................6
8. Dự kiến đóng góp của đề tài..............................................................................7
9. Cấu trúc luận văn...............................................................................................7
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN
MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC...........................................................................................................8
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề........................................................................8
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn...............8
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường ở
trung học cơ sở....................................................................................................11
1.2. Một số khái niệm cơ bản..............................................................................14
1.2.1. Quản lý......................................................................................................14
1.2.2. Quản lý giáo dục........................................................................................18
1.2.3. Quản lý nhà trường THCS........................................................................20
1.2.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn.............................................................23
1.3. Tổ chuyên môn trong trường THCS............................................................23
1.3.1. Khái niệm tổ chuyên môn.........................................................................23
1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của Tổ chuyên môn................................................24
1.3.3. Hoạt động tổ chuyên môn..........................................................................25
1.3.4. Tổ trưởng tổ chuyên môn trong trường THCS..........................................27
1.4. Định hướng đổi mới giáo dục với hoạt động tổ chuyên môn.......................30
1.4.1. Định hướng đổi mới giáo dục phổ thông..................................................30
1.4.2. Định hướng đổi mới hoạt động tổ chuyên môn trong trường trung học cơ
sở.........................................................................................................................33
1.5. Quản lý hoạt động TCM ở trường THCS theo định hướng đổi mới giáo dục.....35
1.5.1. Hiệu trưởng trường THCS và tổ chuyên môn..............................................35
1.5.2. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng trường THCS theo định
hướng đổi mới giáo dục........................................................................................37
1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường
THCS theo định hướng đổi mới giáo dục...........................................................40
1.6.1. Các yếu tố bên trong nhà trường...............................................................40
1.6.2. Các yếu tố bên ngoài nhà trường...............................................................41
Kết luận chương 1..............................................................................................42
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH
THANH HÓA THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC.......................43
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế, xã hội và giáo dục - đào tạo thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa...........................................................................................43
2.1.1. Vị trí địa lý.................................................................................................43
2.1.2. Tình hình kinh tế - chính trị, văn hóa - xã hội..............................................44
2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục....................................................................45
2.1.4. Đặc điểm của các trường THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa............46
2.2. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn trường Trung học cơ sở thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục............................51
2.2.1. Khái quát khảo sát thực trạng......................................................................51
2.2.2. Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn trường trung học cơ sở thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.........................53
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.......................................60
2.3.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về tầm quan trọng
của quản lý hoạt động TCM trong các trường THCS.........................................61
2.3.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục............................63
2.3.3. Thực trạng tổ chức việc thực hiện kế hoạch HĐ TCM trường THCS
thành phố Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.................................664
2.3.4. Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trường THCS thành
phố Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục...............................................68
2.3.5. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động tổ chuyên môn trường
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục
...........................................................................................................................710
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa....................................................743
2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục..........................776
2.5.1. Những thành công và nguyên nhân...........................................................776
2.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân................................................................798
2.5.3. Những bài học kinh nghiệm....................................................................810
Kết luận chương 2.............................................................................................82
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA THEO
ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC............................................................82
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp......................................................................83
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu..............................................................................83
3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ...............................................................................83
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn..............................................................................84
3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả...............................................................................84
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa..............................................................84
3.2. Các biện pháp đề xuất..................................................................................85
3.2.1. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch hoạt động Tổ chuyên môn trong nhà
trường trung học cơ sở........................................................................................85
3.2.2. Đổi mới việc quản lý hoạt động của TCM trong nhà trường THCS.........86
3.2.3. Đổi mới việc quản lý hoạt động bồi dưỡng và tự bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ, năng lực quản lý cho tổ trưởng TCM ở trường THCS......................89
3.2.4. Đổi mới quản lý hoạt động sinh hoạt của tổ chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học..............................................................................................92
3.2.5. Quản lý chỉ đạo công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên dựa trên chuẩn nghề
nghiệp..................................................................................................................96
3.2.6. Quản lý các điều kiện để nâng cao chất lượng hoạt động TCM trường
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa..................................................100
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................105
3.4. Khảo nghiệm về mặt nhận thức tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề xuất.......................................................................................................106
3.4.1. Mục tiêu khảo nghiệm.............................................................................106
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm............................................................................106
3.4.3. Mẫu khách thể khảo nghiệm...................................................................106
3.4.4. Tiêu chí và thang đánh giá kết quả..........................................................106
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp...........................107
Kết luận chương 3...........................................................................................112
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..........................................................................113
1. Kết luận.........................................................................................................113
2. Kiến nghị.......................................................................................................114
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và đào tạo.................................................................114
2.2. Đối với Sở Giáo dục và đào tạo.................................................................114
2.3. Đối với các Phòng Giáo dục và đào tạo.....................................................115
2.4. Đối với Ban Giám Hiệu nhà trường...........................................................115
2.5. Đối với các tổ trưởng tổ chuyên môn.........................................................115
Tài liệu tham khảo.................................................................................................
Phụ lục...................................................................................................................
iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGD&ĐT
Bộ Giáo dục và Đào tạo
BGH
Ban giám hiệu
CBGV
Cán bộ giáo viên
CBQL
Cán bộ quản lí
CNH-HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNTT
Công nghệ thông tin
ĐTB
Điểm trung bình
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GV
Giáo viên
HĐ
Hoạt động
HS
Học sinh
KH
Kế hoạch
KN
KHCN
KHNH
KTĐG
Kỹ năng
Kế hoạch cá nhân
Kế hoạch năm học
Kiểm tra đánh giá
NCBH
Nghiên cứu bài học
PHT
Phó hiệu trưởng
PPDH
Phương pháp dạy học
QLGD
Quản lí giáo dục
SGK
Sách giáo khoa
SHCM
Sinh hoạt chuyên môn
TB
Thứ bậc
TCM
Tổ chuyên môn
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
UBND
Uỷ ban nhân dân
v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Thống kê số lượng giáo viên THCS thành phố Thanh Hóa................47
Bảng 2.2. Thống kê giáo viên bộ môn THCS thành phố Thành phố Thanh Hóa
chia theo trình độ đào tạo (năm học 2016 – 2017).............................. 48
Bảng 2.3. Kết quả đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp giữa các trường
THCS và Phòng GD&ĐT thành phố Thanh Hóa năm học 2016 –
2017…………………………………………………………………..50
Bảng 2.4. Bảng thống kê xếp loại học sinh THCS năm học 2016-2017............49
Bảng 2.5. Tình hình đội ngũ CBQL trường THCS thành phố Thanh Hóa.........50
Bảng 2.6. Thống kê số tổ chuyên môn cấp THCS thành phố Thanh Hóa..........51
Bảng 2.7. Thống kê CBQL, CBGV và trình độ được khảo sát...........................52
Bảng 2.8. Tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS. .54
Bảng 2.9 Vai trò của hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS hiện nay. .55
Bảng 2.10. Mức độ thực hiện các hình thức hoạt động TCM ở nhà trường......56
Bảng 2.11. Hiệu quả thực hiện các hình thức hoạt động TCM ở nhà trường....58
Bảng 2.12. Tầm quan trọng của các biện pháp QL HĐ TCM ở các trường THCS. .61
Bảng 2.13. Thực trạng công tác xây dựng kế hoạch HĐ TCM ở trường THCS.......63
Bảng 2.14. Thực trạng tổ chức việc thực hiện kế hoạch TCM ở trường THCS.....66
Bảng 2.15. Thực trạng công tác chỉ đạo HĐ TCM ở trường THCS...................... 69
Bảng 2.16. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá HĐ TCM ở trường THCS......72
Bảng 2.17. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động TCM ở trường THCS................75
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất............108
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất...............109
Bảng 3.3. Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và khả thi của biện pháp quản
lý........................................................................................................................109
vi
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tầm quan trọng của các biện pháp quản lý hoạt động TCM...........63
Biểu đồ 2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn..............66
Biểu đồ 2.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động TCM ở trường THCS.......69
Biểu đồ 2.4. Chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS TP Thanh Hóa…..72
Biểu đồ 2.5. Kiểm tra, đánh giá HĐ TCM ở trường THCS TP Thanh Hóa........75
Biểu đồ 2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến HĐ TCM ở trường THCS……………77
Biểu đồ 3.1: Tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn........................................112
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Xuất phát từ vai trò của tổ chuyên môn và quản lý hoạt động tổ chuyên
môn trong sự phát triển của nhà trường trung học cơ sở
Trong thế kỷ XXI, đất nước ta đang trên đường phát triển và hội nhập
quốc tế ngày càng sâu rộng. Nhu cầu đào tạo được nguồn nhân lực để phát triển
kinh tế - xã hội đã đặt ra cho ngành giáo dục nhiều khó khăn và thách thức.
Chính điều đó, đòi hỏi ngành giáo dục phải không ngừng đổi mới, phát triển,
nhằm đáp ứng các yêu cầu của thời đại.
Trong chiến lược phát triển giáo dục, việc chú trọng đổi mới công tác
quản lí giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý luôn
được Đảng và Nhà nước coi là khâu trọng tâm hàng đầu. Để thực hiện mục tiêu
đổi mới trong giáo dục hiện nay, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản
quy phạm pháp luật liên quan đến phát triển giáo dục nhằm tạo ra những chuyển
biến về chất lượng đào tạo. Điều 2 Luật Giáo dục khẳng định: “Mục tiêu GD là
đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe,
thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân,
đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[23]. Chỉ thị số 40CT/TW, ngày 15 tháng 6 năm 2004 của Ban Bí thư TW Đảng đã nhấn mạnh:
“Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQLGD được chuẩn hoá, đảm bảo
chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu (...) nâng cao chất lượng đào tạo
nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp CNH HĐH đất nước”[1]. Nghị quyết số 29 - NQ/TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị
TW8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng nhấn mạnh
“Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo dục...”[ 2].
Trong số những công tác cần được đổi mới trong quản lý giáo dục thì việc
đổi mới quản lý hoạt động của TCM trong nhà trường phổ thông là vô cùng cần
thiết. Bởi vì, trong trường phổ thông, công tác chuyên môn là hoạt động quan
2
trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. TCM là một bộ
phận cấu thành trong bộ máy tổ chức, quản lý của trường THCS, là cơ sở gắn bó
với người GV giảng dạy, nơi thực thi trực tiếp nhiệm vụ dạy học và giáo dục học
sinh. Trong nhà trường, các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với
nhau, phối hợp với các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng, đoàn thể
nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, thực hiện chương trình giáo
dục và các hoạt động khác, hướng tới mục tiêu giáo dục. Mặt khác, TCM cũng là
nơi người giáo viên có thể chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng cũng như những vấn
đề có liên quan đến nghề nghiệp, đời sống vật chất và tinh thần của mình. Đối với
trường trung học cơ sở, động lực quan trọng để phát triển chính là do yếu tố tăng
trưởng chất lượng giáo dục của đơn vị tổ quyết định.
Hoạt động của TCM ở trường THCS là một yêu cầu bắt buộc và hết sức
cần thiết, là một quy định trong Điều lệ trường trung học do Bộ GD & ĐT ban
hành. Quản lý TCM, nhất là về chuyên môn nghiệp vụ, việc thực hiện kế hoạch
giảng dạy của GV trong tổ sẽ phản ánh được các mặt hoạt động chuyên môn của
nhà trường về chất lượng GD và các mặt hoạt động khác. Nâng cao chất lượng
hoạt động của TCM trong các nhà trường sẽ phát huy được tinh thần nỗ lực sáng
tạo của GV trong tập thể sư phạm, tính đoàn kết nội bộ, năng lực điều hành hoạt
động của tổ trưởng TCM cũng được nâng cao, đồng thời tạo một động lực thôi
thúc GV trong các TCM phát huy nhiều sáng kiến, kinh nghiệm của mình trong
lĩnh vực giảng dạy và giáo dục. Mặt khác, TCM có vai trò quan trọng trong việc
góp phần bồi dưỡng đội ngũ GV tại chỗ thông qua hoạt động dự giờ, trao đổi rút
kinh nghiệm các tiết dạy, sinh hoạt chuyên đề, thao giảng, hội giảng để góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng dạy và học nói riêng.
Đổi mới quản lý hoạt động TCM ở trường THCS, nhằm từng bước nâng
cao chất lượng giảng dạy và học tập trong các nhà trường là vấn đề quan trọng
và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay, khi toàn ngành giáo dục đang thực hiện
đổi mới nội dung chương trình giáo dục phổ thông, SGK mới và đổi mới
3
phương pháp dạy học (PPDH), nhằm phát huy năng lực chủ động sáng tạo trong
học tập của học sinh.
1.2. Xuất phát từ thực tiễn việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa còn có hạn chế, bất cập
Thực tế hiện nay cho thấy, hoạt động chuyên môn của TCM đang là một
hoạt động thiết yếu, chủ lực cho tất cả hoạt động giáo dục ở các trường THCS
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa. Vai trò quản lý của tổ trưởng đã góp phần
không ít vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của tổ. Mọi công tác chuyên
môn đã được bàn bạc, thống nhất và đi đến việc thực hiện đều qua các sinh hoạt
giữa các thành viên trong tổ, nhằm đảm bảo hiệu quả đúng theo mọi tiến độ của
kế hoạch năm học (KHNH) đã được xây dựng.
Trong thời gian qua, để thực hiện chủ đề “Thay đổi căn bản và toàn diện
nền giáo dục”; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động: “Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, “Mỗi thầy cô giáo là một tấm
gương đạo đức, tự học và sáng tạo”..., các trường THCS tỉnh Thanh Hóa nói
chung và thành phố Thanh Hóa nói riêng đã quyết tâm dạy tốt, học tốt, tạo sự
chuyển biến mạnh mẽ và đã phần nào nâng cao được chất lượng dạy học. Hoạt
động của TCM trường THCS trên địa bàn Thành phố Thanh Hóa đã được thực
hiện khá tốt, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Tuy nhiên, để đáp ứng được yêu cầu đổi mới “căn bản, toàn diện” của
giáo dục hiện nay thì hoạt động này vẫn còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần
phải thay đổi. Những điều kiện cung ứng cho nhu cầu con người và hoạt động
còn nhiều mâu thuẫn; Công tác quản lý TCM trong nhiều năm chưa được đề cập
tới trong lý luận quản lý; Tổ trưởng TCM không được đào tạo một cách bài bản,
chủ yếu còn quản lý theo “chủ nghĩa kinh nghiệm”, chưa phát huy hết vai trò
của mình trong việc nâng cao chất lượng hoạt động TCM. Bên cạnh đó, việc tổ
chức sinh hoạt chuyên môn còn mang tính hình thức, chưa thật sự có chất lượng;
nội dung sinh hoạt chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa thực sự
chú trọng đến việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng đổi mới (nghiên
4
cứu bài học, dạy học tích hợp, phát huy năng lực dạy học, sinh hoạt chuyên môn
trực tuyến...). Ngoài ra, các giải pháp quản lý của Hiệu trưởng chưa đạt đích yêu
cầu, các điều kiện phục vụ cho hoạt động của TCM chưa thực sự đảm bảo. Vậy,
để thực hiện tốt nhiệm vụ đặt ra của các cấp, của ngành thì trước hết phải đổi
mới công tác quản lý và công việc ấy cần được bắt đầu từ việc đổi mới quản lý
hoạt động của các tổ chức TCM.
Với những đánh giá trên, chúng tôi nhận thấy, nội dung của đề tài là rất cần
thiết, đòi hỏi sự nghiên cứu công phu góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của
bậc THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
Hơn nữa, trong những năm qua, có nhiều đề tài khoa học đề cập đến vấn
đề QL hoạt động TCM ở các bậc học, tuy nhiên cho đến nay, vẫn chưa có một
công trình nào nghiên cứu về việc quản lý hoạt động TCM ở cấp THCS theo
định hướng giáo dục phổ thông mới trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh
Thanh Hóa. Một số đề tài mới xuất hiện gần đây hầu hết viết về biện pháp quản
lý ở cấp Tiểu học và THPT, những cấp học có đặc điểm rất khác biệt với cấp
THCS. Với mong muốn tìm hiểu sâu sắc hơn về hoạt động của TCM, phục vụ
cho công tác quản lý, nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ở bậc THCS
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, chúng tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động
tổ chuyên môn trường trung học cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh
Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục” làm hướng nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng công tác quản lý
hoạt động TCM, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM theo định
hướng đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của TCM, góp
phần nâng cao hiệu quả giáo dục trong các trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
5
Quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS theo định hướng đổi mới
giáo dục.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
4. Giả thuyết khoa học
Trong thời gian, qua công tác quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa đã đạt kết quả nhất định, đáp ứng nhiệm vụ
được giao. Tuy nhiên công tác này vẫn còn có những hạn chế, chưa đáp ứng tốt
yêu cầu đổi mới toàn diện giáo dục. Nếu đề xuất được một số biện pháp quản lý
hoạt động TCM phù hợp và có tính khả thi thì chất lượng dạy học ở các trường
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa sẽ được nâng lên, góp phần thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị của thành phố Thanh Hóa nói chung và của các
trường THCS nói riêng.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động TCM trường THCS
theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Nghiên cứu thực trạng hoạt động của TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục, xác định các nguyên
nhân và rút ra bài học.
- Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động TCM trường THCS
Thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Các nghiên cứu thực tiễn được triển khai tại
4 trường THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa (THCS
6
Minh Khai, THCS Lý Tự Trọng, THCS Đông Thọ, THCS Quang Trung) trong
năm học 2016 - 2017.
- Giới hạn về khách thể nghiên cứu:
+ Nhóm cán bộ quản lý lãnh đạo của các trường THCS.
+ Nhóm cán bộ quản lý là tổ trưởng, tổ phó TCM đã và đang công tác
ở vị trí đó.
+ Nhóm CBGV: 168 người
- Giới hạn về chủ thể quản lý: Hiệu trưởng các trường THCS TP Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
7. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, nhiều phương pháp nghiên cứu khác
nhau được sử dụng như:
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Thu thập, nghiên cứu, phân tích các tài liệu liên quan đến đề tài;
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản lý, quản lý hoạt động TCM
trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng qua các tài liệu có liên
quan đến đề tài nghiên cứu.
- Nghiên cứu hệ thống các văn bản pháp quy, những quy chế của Chính
phủ, các quy định của ngành Giáo dục liên quan đến công tác quản lý giáo dục,
quản lý TCM trong nhà trường.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Bằng việc quan sát, điều tra, phỏng vấn và xin ý kiến chuyên gia, lấy ý
kiến các lãnh đạo phụ trách chuyên môn, các tổ trưởng TCM của các nhà
trường, nhóm phương pháp này được sử dụng nhằm khảo sát và đánh giá thực
trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh
Hóa, đồng thời kiểm chứng mức độ hợp lý và tính khả thi của các biện pháp
quản lý được đề xuất trong luận văn này.
7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu thu thập trong nghiên cứu
7
Sử dụng các phép toán cơ bản và ứng dụng công nghệ thông tin trong việc
xử lý các dữ liệu thu thập trong nghiên cứu nội dung đề tài.
8. Dự kiến đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về quản lý, quản lý hoạt động TCM, quản lý
hoạt động TCM trường THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
- Báo cáo về thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị và tài liệu tham khảo, nội dung
luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS
theo định hướng đổi mới giáo dục.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
8
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn
Thực chất của công tác quản lý hoạt động chuyên môn trong nhà trường
là việc Hiệu trưởng chỉ đạo tổ trưởng các TCM quản lý hoạt động chuyên
môn của GV. Chất lượng hoạt động của TCM trong nhà trường phụ thuộc rất
nhiều vào quá trình quản lí của người tổ trưởng TCM đối với tổ. Tất cả các hoạt
động chuyên môn triển khai đến từng giáo viên đều thông qua TCM. Vì vậy,
việc nghiên cứu công tác quản lý hoạt động TCM là một vấn đề hết sức
quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động TCM ở các
cấp học khác nhau:
- Ở bậc giáo dục mầm non:
Tác giả Tạ Quang Thắng trong bài viết “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non huyện Lâm Thao, Phú Thọ” đã
đi sâu nghiên cứu thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề của
giáo viên mầm non huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, đồng thời cũng chỉ rõ những
thuận lợi, khó khăn khi tiến hành tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho GV theo
chủ đề [28].
Cũng đi sâu tìm hiểu về vấn đề này, tác giả Nguyễn Thị Thu có bài báo
“Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non
tư thục quận Bắc Từ liêm thành phố Hà Nội”. Trong bài báo, tác giả đã nêu rõ
thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề của GV mầm
non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội còn có những hạn chế, bất cập,
đồng thời cũng đề xuất những biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
- Xem thêm -
.DOC 
141 
193 
116 
