Tài liệu Skkn sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn gdcd bậc thpt.

Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN 1. Họ và tên: VI VĂN XUÂN 2. Ngày tháng năm sinh: 10 – 06 - 1976 3. Nam, nữ: Nam 4. Địa chỉ: SN58 – Tổ 5 - ấp 2 – Sông ray – Cẩm Mỹ - Đồng Nai 5. Điện thoại: 01658333599 6. Fax: E-mail: 7. Chức vụ: Giáo viên 8. Đơn vị công tác: Trường THPT Sông Ray II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO - Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân - Năm nhận bằng: 2001 - Chuyên ngành đào tạo: Giáo dục chính trị. III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC - Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giảng dạy. Số năm có kinh nghiệm: 13 năm - Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 10 năm gần đây: + “ Sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực tích hợp tài nguyên và mội trường biển , đảo giảng dạy bộ môn GDCD bậc THPT”. + “ Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT” GV thực hiện : Vi Văn Xuân 1 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Thủ tướng Singapore ông Lý Quang Diệu nói : “Nếu thắng cuộc đua trong giáo dục thì sẽ thắng trong kinh tế…” Để đáp ứng kịp thời những yêu cầu của quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đến năm 2020 cơ bản thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại thì giáo dục và đào tạo có vai trò to lớn trong việc trực tiếp tham gia bồi dưỡng , đào tạo con người , con đường cơ bản nhất , bền vững nhất để hình thành lớp người lao động đáp ứng phát triển kinh tế - xã hội , vì giáo dục tạo ra nguồn lực , đặc biệt là chất lượng cao sẽ quyết định sự thành bại cả quốc gia . Nhân dân phải có hiểu biết để xây dựng đất nước vì đất nước đang ngày đổi mới , hòa nhấp với thế giới , điều này đã đặt lên vai những người trực tiếp giảng dạy trong hệ thống giáo dục trong đó có bộ môn GDCD một trọng trách to lớn , đó là phải giáo dục đạo đức , pháp luật thế hệ trẻ để trở thành người công dân có phẩm chất tốt trong xã hội hiện đại . Văn kiện Đại hội đại biểu Toàn quốc lần thứ XI của Đảng chỉ rõ : “ Đổi mới căn bản , toàn diện giáo dục vào đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội ; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa , hiện đại hóa , xã hội hóa , dân chủ hóa và hội nhập quốc tế , phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc …” Như chúng ta biết môn GDCD là môn khoa học xã hội , gắn với đường lối , chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước , cùng với các bộ môn khoa học khác góp phần đào tạo người lao động mới “ vừa hồng vừa chuyên” , hiểu biết pháp luật , chấp hành pháp luật và có năng lực hoạt động thực tiễn , có trách nhiệm với bản thân , gia đình và xã hội , có phương pháp suy nghĩ độc lập , sáng tạo , hành động phù hợp với điều kiện , hoàn cảnh xã hội , lịch sử đất nước và nhân loại . Vùng kinh tế trọng điểm phía nam trong đó có tỉnh Đồng Nai , có tốc độ phát triển và đô thị hóa nhanh . là động lực thu hút được nhiều nhà đâu tư trong , ngoài nước và lực lượng lao động từ các địa phương trong cả nước đến làm ăn sinh sống . Cùng với sự phát triển , đô thị hóa và chuyển dịch cơ cấu kinh tế , cơ cấu dân cư , cơ cấu việc làm , sự tác động mặt trái của kinh tế thị trường đã ảnh hưởng đến các chuẩn mực đạo đức , ý thức chấp hành pháp luật , văn hóa ứng xử của một bộ phận trong xã hội . Ngày pháp pháp luật Việt Nam 2013 Thượng tôn Hiến pháp và pháp luật “ ngày 9-11 hàng năm là Ngày Pháp Luật Nước cộng hòa xã hội chủ Việt Nam . Ngày pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp – pháp luật , giáo dục ý thức thựơng tôn pháp luật cho mọi người” Thực trạng hiện nay ở nhà trường THPT , học sinh ít hứng thú với các môn xã hội , trong đó có môn GDCD , học sinh còn mang tính ỷ lại trong học tập , có học cũng theo kiểu đối phó . Thậm chí buông xuôi luôn để tập trung vào các môn thi tốt nghiệp và đại học . Bên cạnh đó , xã hội chưa nhận thức đúng vị trí , vai trò của bộ môn Giao dục công dân thậm chí chỉ xem là môn bổ trợ , môn phụ vì không tham gia vào thi tốt nghiệp , đại học . Giáo viên dạy bộ môn này đôi khi cũng bị phần nào ảnh hưởng tâm lý như thiếu tự tin , mặc cảm , không còn hứng thú sáng tạo và dẫn đến tinh trạng lên lớp là nghĩa vụ để hoàn thành chương trình . Xuất phát từ những lý do trên và nhằm nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Giáo dục công dân trong trường THPH một cách có hiệu quả . Nên trong quá trình giảng dạy tôi đã sử dụng các phương pháp dạy học tích cực khác nhau trong có phương pháp dạy học thảo luận nhóm , phương pháp động não và phương đóng vai . . . với đề tài. “ Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT” GV thực hiện : Vi Văn Xuân 2 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT II. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI 1. THUẬN LỢI Đảng ta nêu rõ : “Tăng cường giáo dục ý thức pháp luật , nâng cao hiểu biết và ý thức tôn trọng pháp luật , sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật , bảo đảm cho pháp luật được thực thi hành một các nghiêm minh , thống nhất và công bằng” Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI : “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại : phát huy tính tích cực , chủ động , sáng tạo và vận dung kiến thức , kĩ năng của người học ; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều , nghi nhớ máy móc …” Nội dung tuyên truyền phổ biến , giáo dục pháp luật của Nhà nước được phân nhiều bộ ngành trong đó có ngành giáo dục , về hình thức tổ chức tuyên truyền phổ biến , giáo dục pháp luật giữa các ngành khác nhau nhưng mục đích nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức tôn trọng chấp hành pháp luật của nhân dân . Giáo dục pháp luật việc làm thương xuyên của ngành , giáo dục pháp luật tốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục , từng bước hoàn thiện nhân cách cho học sinh , để đáp ứng người lao động mới trong sự nghiệp công nghiệp hóa , hiện đại hóa đất nước , xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó , sự phát triển của đa phương tiện truyền thông , khoa học công nghệ ; hội nhập , giao lưu quốc tế “ thế giới phẳng”, học sinh được tiếp nhận nhiêu kênh thông tin đa chiều , phong phú từ nhiều góc nhìn trong cuộc sống . Điều đó làm các em năng đồng hơn , linh hoat hơn và thực tế , giúp cho các em lĩnh hội tri thức một cách khoa học . Học sinh nói chung , là học sinh THPT nói riêng , bản thân các em đã được trang bị ở cấp học dưới những nội dung lòng ghép về pháp luật nên đã có nền tảng và có ý thức tự giác chủ động tiếp nhận những thông tin nhiều kênh làm phong phú thêm bài dạy của giáo viên . Nhà nước , nhà trường đã tạo ra những điều kiện cho các em môi trường học tập thuận lợi , tiến tiến cho việc tiếp thu tri thưc . 2. KHÓ KHĂN Sự phát triển khoa học và công nghệ , đặc biệt sự phát triển mạng internet việc tiếp nhận các thông tin đa chiều của học sinh tuy phong phú , đa dạng và có tính cấp bách nhưng tính sàng lọc thông tin để tiếp nhận chưa cao , bởi vì có những thông tin chính thống và không chính thống thì cũng đặt ra cho giáo viên những khó khăn nhất định , đó là phải có thời gian chuẩn bị để định hướng nội dung bài học , đồng thời phải có kiến thức , hiểu biết rộng về pháp luật để định hướng cho học sinh tiếp thu kiến thức pháp luật và các tri thức khoa học khác . Bên cạnh đó , nội dung chương trình GDCD lớp 10 và lớp 11 có đề cập nhưng không nhiều đến những nội dung cơ bản về pháp luật , do vậy , vừa đảm bảo nội dung bài học , vừa tích hợp pháp luật cho học sinh thì đòi hỏi giáo viên chủ động xây dựng nội dung bài dạy một cách linh họat , nắm vững kiến thức về nội dung tích hơp thuộc ngành luật nào ( Bộ Luật nào ) . Hiện nay cơ sở vật chất của nhà trường mới chỉ đáp ứng được một phần trong quá trình dạy như phòng trình chiếu ; một số phương tiện hỗ trợ dạy học ; tài liệu tham khảo… còn thiếu làm cho giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học tích cực này cũng gặp khó khăn nhất định. GV thực hiện : Vi Văn Xuân 3 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lí luận : “Toàn cầu hóa kinh tế chính là quá trình hội nhấp kinh tế toàn cầu của tất cả các quốc gia” nhìn lại chặng đường gần 30 năm ( 1986) công cuộc đổi mói và tiến trình hội nhập quốc tế vừa cơ hội lẫn thách thức đan xen nhau , nước ta đã đạt được những thành tựu rất quan trọng , trong đó cơ sở vật chất chất kĩ thuật bước đầu được tăng cường , đưa nước ta thoát khỏi tình trạng kém phát triển trở thành quốc gia có mức thu nhập trung bình . Toàn cầu hóa kinh tế có thể đem lại những cơ hội mới và thách thức mới , đó là đưa nước ta chủ động hội nhập sâu rộng , tiếp thu có chọn lọc những thành tựu khoa học kĩ thuật ( văn hóa) để đưa đất nước đạt những yêu cầu phát triển toàn diện , hội nhập thành công , muốn vậy chúng ta phải có con người hiểu biết về pháp luật , có trình độ, năng lực , trí tuệ để thực hiện công cuộc trên . Để thực hiện được điều đó thì cần có sự vào cuộc đồng bộ của các bộ ngành và ngành Giáo dục luôn phải đi trước trong việc đào tạo con người mới , sống có trách nhiệm , có ý thức , có tính kỉ luật cao đó là con người chủ nghĩa xã hội . Việc tuyên truyền , phổ biến , giáo dục pháp luật thuộc nhiều bộ , ban ngành và phương thức tiến hành, đối tượng cũng khác nhau . Đối với học sinh phô thông , việc giáo dục pháp luật là nhiệm vụ hết sức quan trọng và thường xuyên , được thực hiện tích hợp vào môn GDCD , lớp 10 , lớp 11 , môn hoạt động ngoài lên lớp , hoạt động của đoàn , nhằm giáo dục cho học sinh hiểu biết về pháp luật để nâng cao ý thức , trách nhiệm chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật và đưa pháp luật đi vào cuộc sống . Xuất phát từ mục tiêu quan trọng này , Ngày pháp pháp luật Việt Nam 2013 Thượng tôn Hiến pháp và pháp luật “ ngày 9-11 hàng năm là Ngày Pháp Luật Nước cộng hòa xã hội chủ Việt Nam . Ngày pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp – pháp luật , giáo dục ý thức thựơng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội” Bên cạnh đó , tính cáp bách , yêu cầu tăng cuờng phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường có vị trí đặc biệt quan trọng , Thực hiện chỉ thị số 32- CT/ TW ngày 9 / 12 / 2013 của ban bí thư T W Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến , giáo dục pháp luật . . .đề án 1928 “Nâng cao chất lượng công tác phổ biến , giáo dục pháp luật trong Nhà trường”. “ Ngày 15 / 4 / 2010 đã ban hành quyết định số 1467/QĐ-BGD ĐT Ban hành danh mục thiết bị , tài liệu hỗ trợ công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong trường màm non . Phổ thông , trong đó liệt kê cụ thể các loại tài liệu được sử dụng trong nhà trường …” Pháp luật luôn luôn là qui tắc xử sự chung cho mọi người nên cần thiết giáo dục cho học sinh hình thành thế giới quan, phương pháp luận , những phẩm chất , kĩ năng , thái độ ứng xử phù hợp các quy tắc , chuẩn mực đạo đức và pháp luật , khó mà đạt được những mục tiêu trên nêu như không ngừng đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy – học theo hướng hiện đại , phát huy tính tích cực , chủ động , sáng tạo , vận dụng kiến thức , gắn hoạt động dạy – học với với các họat động thưc tiễn , đặc biệt giáo viên là giáo viên phải biết khai thác , vận dụng những nội dung tích hợp pháp luật chủ động , linh hoạt dễ hiểu để học sinh lĩnh hội . 2. Cơ sở thực tiễn : Thực hiện chỉ thị số 32- CT/ TW ngày 9 / 12 / 2013 của ban bí thư T W Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến , giáo dục pháp luật . . .đề án 1928 “ Nâng cao chất lượng công tác phổ biến , giáo dục pháp luật trong Nhà trường ”- đã có những chuyển biến rất tích cực trong hệ thống giáo dục nói chung và môn GDCD nói riêng là môn học vừa quá trình dạy học , vừa quá trình giáo dục đạo đức và pháp luật nên trong quá trình dạy học giáo viên phải biết kết hợp hai nhóm phương pháp một cách hợp lí . Bên cạnh đó , để giúp học sinh ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức , pháp luật của xã GV thực hiện : Vi Văn Xuân 4 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT hội phải nội dung bài học gắn với thực tiễn , giải đáp được những vấn đề lí luận và thực tiễn do cuộc sống đặc ra diễn ra , làm cho giờ học sinh động , nhẹ nhàng , gần gũi , cuốn hút học sinh đam mê môn học này , lâu nay được coi là môn học kho khan , lí luận xa rời thực tiễn . 3. Nội dung , biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại là vấn đề cấp bách đang được sự chú ý và quan tâm của của toàn xã hội . Phương pháp giảng dạy tuyền thống với vai trò người thầy làm trung tâm phát thông tin và học sinh bị động tiếp nhận thông tin đã trở nên không còn phù hợp trước yêu cầu về đào tạo con người mới của xã hội , khi các giá trị được kì vọng từ các nhà quản lí trong tương lai là năng lực tư duy sáng tạo và khả năng tiếp thu cái mới , cái hay là khả năng tự hoàn thiện các kĩ năng cơ bản. Những môn học thuộc khoa học xã hội càng có điều kiện dễ dàng khi tiến hành các phương pháp dạy học tích cực trong đó phương pháp thảo luận nhóm , phương pháp đóng vai , phương pháp động não … Với các phương pháp này tuy đòi hỏi cơ sở vật chất , tiền của , thiết bị nhưng không quá nhiều , mà nó đòi hỏi người thầy phải biết cách tổ chức , hướng dẫn . Đồng thời đòi hỏi ngời học phải luôn có sự sáng tạo và một sự năng động trong tự học . 3.1 Xây dựng nội dung cần tích hợp Xác định nội dung phổ biến giáo dục pháp luật cụ thể cần tích hợp vào bài học thì : Bước 1: Giáo viên phải xác định rõ bài học có những yêu cầu , xác định trọng tâm , nội dung cần truyền đạt , nội dung nào phù hợp với phương pháp nào , từ đó mới xác định sử dụng các phương pháp dạy học tích cực và xây dựng nội dung cho thật khoa học . Bước 2: Định hướng cho học sinh cách học tập chủ động , nội dung tích hợp pháp luật giáo viên ( vận dụng phương pháp phù hợp ) không nên thuyết trình nhiều mà pháp luật chỉ nói suông thì sẽ rất kho nhớ mà phải thông qua các tình huống nhất định . ví dụ đưa ra các tình huống có thưc và yêu cầu học sinh giải quyết tình huống nhưng cần có hướng dẫn , quy định thời gian để tránh bị lạc đề. Bước 3: Lựa chọn phương pháp dạy học , phương tiện phù hợp , xây dựng hệ thống câu hỏi từ các tình huống để học sinh thảo luận , trả lời . Khi xây dựng nội dung câu hỏi , tình huống cần đến nội dung bài dạy một cách dễ hiểu , gần gũi và rõ ràng . Lưu ý: Cần xác định nội dung từng vấn đề mà nội dung tích hợp có thể thời gian dài hay ngắn , nhưng phải phù hợp với nội dung bài học , trình độ học sinh và thời lượng tiết dạy theo phân phối chương trình . Trong quá trình tích hợp vào nội dung bài dạy cần phải linh hoạt , hài hòa bài dạy , tránh sa đà , lạm dụng … 3.2 Thực hiện bài day có nội dung tích hợp: 3.2.1. Một số yêu cầu : + Đối với giáo viên : - Định hướng cách tiến hành thảo luận nhóm. - Chuẩn bị nội dung cần tích hợp vào bài học và xây dựng câu hỏi , tình huống . - Thời gian phải phù hợp cho học sinh nghiên cứu , chuẩn bị trả lời câu hỏi , tình huống . - Soạn giáo án , xây dựng hệ thống câu hỏi , hệ thống tình huống ; lựa chọn các phương pháp , phương pháp , phương tiện khác hỗ trợ phù hợp. - Dự kiến tình huống xảy ra và cách giải quyết , do vậy , giáo viên phải dành thời gian nghiên cứu , tìn tòi , cập nhật kiến thức , hiểu sâu các ngành luật để xử lí , giải đáp các tình huống . GV thực hiện : Vi Văn Xuân 5 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT + Đối với học sinh : - Học thuộc bài cũ , làm bài tập , chuẩn bị bài mới . - Chuẩn bị những phương tiện , tài liệu cần thiết giáo viên đã dặn . - Vận dụng và liên hệ được với thực tiễn cuộc sống . 3.2.2. Thực hiện : a. Phương pháp thảo luận nhóm. - Thảo luận là phương pháp trao đổi ý kiến về một chủ đề giữa giáo viên và học sinh cũng như giữa học sinh với nhau . - Mục đích của thảo luận là để nghiên cứu , phân tích một vấn đề hoặc các ý kiến khác nhau của học sinh và trong những trường hợp nhất định , nó mang lai sự thây đổi thái độ của những người tham gia . * Chuẩn bị nội dung thảo luận nhóm tích hợp pháp luật. Chương trình GDCD lớp 10 học kì I không có nội dung tích hợp phổ biến giáo dục pháp luật , sang học kì II gồn có các bài 10 , 11 , 12 , 14 và 15 có nội dung tích hợp phổ biến giáo dục pháp luật . Chương trình GDCD lớp 11 có nội dụng tích hợp phổ biến giáo dục pháp luật học ki I , học kì II gồm có các bài 4 , 7 , 9 , 11 , 12 , 13 và 14. Môn GDCD lớp 10 , lớp 11 một số bài nêu trên có nội dung tích hợp phổ biến pháp luât khác nhau về nội dung , thời lượng , ngành luật , đặc điểm , phương tiện nên giáo viên trong quá trình thực hiện dạy học có thể sử dụng các phương pháp sao phù hợp với nội dung bài dạy và hiệu quả. Chủ đề thảo luận phải là những nội dung cơ bản , trọng tâm , đồng thời là những câu hỏi , tình huống có vấn đề , hướng dẫn buộc học sinh buộc phải tập trung , động não. Ví dụ 1: 1/ Hãy lập bảng so sánh giữa đạo đức với pháp luật trong sự điều chỉnh hành vi của con người ? Ví dụ . 2 / Cho biết sự giống nhau và khác nhau giữa đạo đức và pháp luật trong sự điều chỉnh hành vi ? cho ví dụ . ( GDCD-10 ) 3 / Phân tích vì sao thực hiện pháp luật lại mang tính bắt buộc ? Ví du . 4 / Tại sao trong lịch sử sự xuất hiện nhà nước gắn liền với sự xuất hiện pháp luật ? Giải thích , cho ví dụ. Ví du 2 : Bài 4 , Cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa , môn GDCD lớp 11. ( doanh nghiệp được tự do cạnh tranh trong khuôn khổ pháp luật…) Tình huống : Cửa hàng nhà bà Năm có giấy phép kinh doanh hàng mỹ phẩm nhưng vì bán hàng ế ẩm nên gần đây bà tự ý bán thêm hàng ăn vào buổi sáng . Có người nhắc nhở bà làm như vậy là trái giấy phép kinh doanh . Bà trả lời : - Ngồi không lắm chuyện ! Nhìn đi đầy người không có giấy phép kinh doanh mà vẫn bán phở , bán xôi đấy thôi . Tôi còn hơn họ là có một giấy phép kinh doanh hàng mỹ phẩm , mà đã đăng kí kinh doanh hàng mỹ phẩm rồi ai lại cho đăng kí thêm kinh doanh hàng ăn uống nữa . Thôi , đành làm liều để qua giai đoạn ế ẩm này vậy ! 1/ Em có đồng ý suy nghĩ và việc làm của bà Năm không ? Vì sao ? 2 / Nếu là người nha bà Năm , em sẽ làm gì ? * Chia nhóm và chọm nhóm trưởng . Việc chia nhóm dựa trên cơ sở sống lượng học sinh của lớp , đặc điểm và chủ đề của bài học . Tùy theo đặc điểm của lớp , nội dung bài học . - Cách chia nhóm ngẫu nhiên : Giáo viên chia theo chỗ ngồi hai bàn ( 6 học sinh , lớp có 32 học sinh ) quay lại thành một nhóm thảo luận ( lớp thành 6 nhóm nhỏ ). Cách chia nhóm GV thực hiện : Vi Văn Xuân 6 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT này nhanh , ít tốn thời gian khi di chuyển , ít sự chênh lệch giới tính và các thành viên trong nhóm hiểu nhau hơn . Sau thảo luận mỗi nhóm nhỏ cử một thành viên trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình trước lớp . Cách chia nhóm này hiện tương đối phổ biến và được áp dụng nhiều - Cách chia nhóm theo nhóm nhỏ : Ví dụ : Dạy tích hơp giáo dục pháp luật bài 4 lớp 11( GDCD-11) (Mục 1 điểm a : “ khái niệm cạnh tranh”. Mục 3 : “Tính hai mặt của cạnh tranh”. 1. Phân biệt những doanh nghiệp cạnh lành mạnh và cạnh tranh không lành mạnh ? Ví dụ . 2. Trình bày nội dung tính hai mặt của cạnh tranh ? Ví dụ mặt tích cực , mặt hạn chế . 3 . Loại hình kinh doanh trong những ngành nghề nào mà pháp luật nước ta cấm ? Ví dụ. 4. Tại sao trong một số ngành nghề kinh doanh phải có điều kiện ? Ví dụ . Để tìm hiểu phần nội dung kiến thức này ,giáo viên chia lớp thành 8 nhóm nhỏ để tiến hành học sinh thảo luận . Giáo viên chia nhóm theo danh sách lớp , lớp 32 học sinh , gọi 1 , 2, 3 , 4 . 5 , 6 , 7 …n. Nhóm 1 , 2 , 3 , 4 . Thảo luận câu 1, cho ví cạnh tranh không lành mạnh . Nhóm 5 , 6 , 7 , 8 . Thảo luận câu 1 , cho ví dụ cạnh tranh lành mạnh . Nhóm 9 , 10 , 11 , 12..n Thảo luận câu câu 2 . . . Thời gian thảo luận xong , giáo viên mời bất kì nhóm nào lên trình bày ý kiến , nhóm sau chỉ trình bổ sung , các nhóm khác được bổ sung , tranh luận . Giáo viên nhận xét chung và kết luận. GV thực hiện : Vi Văn Xuân 7 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT b. Phương pháp đóng vai . Đóng vai là phương pháp tổ chức cho người học thực hành , “ làm thử” một cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định . Đây là phương pháp dạy học nhằm giúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách tập trung vào một sự kiện cụ thể mà họ quan sát được . Việc diễn không phải là phần chính của phương pháp này , mà sự thảo luận sau phần diễn đớ . + Giáo viên: - Định hướng cho học sinh - Chọn chủ đề thích hợp , xác định nội dung cơ bản , trọng tâm và tình huống phù hợp . - Giáo viên nêu chủ đề , chia nhóm và giao tình huống , yêu cầu đóng vai cho từng nhóm . - Quy định thời gian chuẩn bị , thời gian đóng vai của mỗi nhóm . - Các nhóm tiến hành diễn , kịch bản , lời thoại ( 3 phút ) - Các nhóm tiến hành thảo luận Lưu ý : Tình huống đề mở , không cho biết trước kịch bản , lời thoại .. Ví dụ : Dạy tích hợp giáo dục phổ biến pháp luật bài 12 . 2 Hôn nhân , môn GDCD-lớp-10. Tình huống 1 : ( Cử hai nhóm đóng vai diễn , kịch bản , lời thoại ) Nhóm 1 . Thứ hai đầu tuần theo quy định của nhà trường học sinh nữ phải mặc áo dài , tiết 6 khối chiều ( lớp 10 C15 , giờ dạy GDCD ) trống vào lớp được hơn 5 phút thì mới xuất hiện 6 ( học sinh ) bạn đứng trước cửa lớp xin phép vào học , các bạn đi học trễ này không mang đúng đồng phục ( nhóm 1). ( Nhóm 2) hỏi hôm nay đầu tuần các bạn đi học trễ , mặc sai đồng phục sẽ bị trừ nhiều điểm thi đua . Nhóm 1 đáp thông cảm , hôm nay bạnViệt An , lớp 10Cn lấy chồng bọn mình đi dự đám cưới . Nhóm 2 , hỏi ổ hôm qua còn thấy bạn Việt An đi học với lại bạn đó con nhỏ chưa đủ tuổi lấy chồng mà . Nhóm 1 đáp ôi gái lớn lên GV thực hiện : Vi Văn Xuân 8 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT gái đi lấy chồng , có pháp luật nào cấm đang đi học , chưa đủ tuổi lấy chồng đâu đồng thời đó là quyền tự do của mỗi người mà . Tình huống 2 : ( Cử hai học sinh một nam , một nữ đóng vai diễn , kịch bản , thời thoại ) Anh A và chị B yêu nhau được 3 năm , tình yêu đã chín mùi , còn hơn một tuần nữa hai lên xe hoa nhưng vấn không thấy anh A đề cập đến cơ quan có thầm quyền làm thủ tục đăng kí giấy kết hôn nên chi B thúc giục anh A đi đăng kí kết hôn nhưng anh A đáp có bộ luật nào bắt buộc cưới nhau phải đăng kí kết hôn mới là vợ chồng đâu , các cụ hồi xưa có đăng kí giấy kết đâu mà vấn là vợ chồng . bên gia với nhau như vợ chồng . Hơn nữa anh A cho rằng mình yêu nhau tình nguyên , sống chung với nhau hạnh phúc là được . Hỏi : 1 / Qua tình huống trên cho biêt bạn Việt An , anh A và chị B có vi phạm luật hôn nhân và gia đình của Nhà nước không ? 2 / Theo quy định của luật hôn nhân và gia đình nam nữ đủ bao nhiêu tuổi mới được kết hôm ? 3 / Khi kết hôn nam nữ phải tiến bằng một sự kiện pháp lí gì ? Anh A và chi B có được pháp luật công nhận là vợ chồng không ? Vì sao . 4 /Qua đó các nhóm sẽ gửi đi nhưng thông điệp mạnh mẽ gì cho tất cả các bạn cùng trang lứa tuổi học trò ? + Học sinh : Các nhóm thảo luận theo phân công trước , phân tích tình huống , trả lời , nhận xét đúng sai , tranh luận và bổ sung .. Giáo viên đóng góp , nhận xét , bổ sung , kết luận. c. Phương pháp động não Là phương pháp giúp cho học sinh trong một thời gian ngắn nảy sinh nhiều được ý tưởng , nhiều giả định về một vấn đề nào đó . Đây là phương pháp có ích để “ lôi ra” một danh sách các thông tin . + Đối với giáo viên : - Định hướng cho học sinh - Cần lựa chọn chủ đề phù hợp với phương pháp động não cho học sinh. - Giáo viên cân đối thời gian phù hợp tiết dạy ‘ - Chủ đề sử dụng phương pháp động não phải nội dung cơ bản , có trọng tâm , tình huống thực tế ( có vấn đế ) , hướng dẫn buộc học sinh động não và tái hiện kiến thức các môn học khác. - Đây là phương pháp có ích để lôi ra danh sách các thông tin. - Giáo viên nêu câu hỏi cần được tìm hiểu cả lớp , khích lệ học sinh phát biểu , đóng góp ý kiến . Ví dụ 1 : Dạy tích hợp giáo dục pháp luật , bài 14 , : Môn GDCD 11. Câu hỏi : 1/ Trách nhiệm của bản thân đối với chính sách quốc phòng và na ninh ? Ví dụ . 2/ Việc tuyên bố chủ quyền chồng lẫn nhau trên biển đông gồn những quốc gia nào ? Ví dụ 2 : Bài 14 : 3 . Trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc : Môn GDCD-10 Câu hỏi : Trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc của thanh niên , học sinh hiện nay là gì ? + Đối với học sinh : GV thực hiện : Vi Văn Xuân 9 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT - Động não , tái hiện kiến thức đã học trước , liên hệ kiến thức các môn học liên quan trả lời trước lớp . - Giáo viên có nhiệm vụ liệt kê tất cả các ý kiến lên bảng trừ trường hợp trùng lặp . - Phân loại các ý kiến , làm sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng . - Tổng hợp ý kiến của học sinh , hỏi xem có thắc mắc hay có ý kiến khác của học sinh . - Các ý kiến của học sinh giáo viên nghi nhận , hoan nganh mà không được phê phán. - Giáo viên bổ sung , kết luận đây là của sự tham gia chung của tập thể lớp . - Giới thiệu sách giáo khoa môn GDCD . GV thực hiện : Vi Văn Xuân 10 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI Trong thời đại ngày nay , tri thức thức của nhân loại phát triển rất nhanh , đồng thời yêu cầu về tri thức ngày càng cao mà nếu chúng ta vấn cứ duy trì dạy – học theo phương pháp truyền thống khó có thể tiến kịp sự phát triển của thế giới , chính vì vậy , việc đổi mới mạnh mẽ phương pháp và học theo hướng hiện đại là yêu cầu rất quan trọng và cần thiết . Môi trường học tập theo phương pháp mới sẽ thúc đẩy học sinh phát huy tính tích cực , có phương pháp suy nghĩ độc lập , năng động , sáng tạo nảy sinh những ý tưởng hay của các cá nhân, vận dụng kiến thức , khắc phụ lối truyền thụ áp đặc một chiều , tạo sự gắn kết các thành viên với nhau trong những nhóm học tập . Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực trong quá trình giảng dạy , giáo viên không còn đóng vai trò đơn thuần là truyền đạt kiến thức thụ động , một chiều , mà là thiết kế , tổ chức , hướng dẫn để học sinh tự tìm tòi , lĩnh hội nội dung bài học , chủ động đạt được các mục tiêu về kiến thức , kĩ năng và thái độ.. . Sử dụng phương pháp dạy học tích cực , tình thần học tập và khả năng lắng nghe người khác cũng là tạo cơ hội cho mỗi học sinh chủ động tìm tòi , khám phá kiến thức mới giúp học sinh tư duy chủ động thay vì tư duy thụ động lối cũ qua thầy cô . Những kĩ năng này là rất quan trọng khi học sinh bước vào môi trường học tập hiện đại sau này và là tiền đề tốt để biết cách hợp tác , chia sẻ và làm việc trong môi trường tập thể . Hiệu quả việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực này không chỉ tạo tinh thần học tập năng động , sáng tạo chịu khó , lắng nghe mà còn tạo tinh thần trách nhiệm cao , một thái độ học tập nghiêm túc , sử chuẩn bị chu đáo của từng học sinh tao nên một giờ học có hiệu quả cao nhất. Không có phương pháp nào là vạn năng ( truyền thống – hiện đại ) . Và mỗi phương pháp đều có những ưu khuyết điểm rêng . Vì vậy giáo viên phải kết hợp các phương pháp dạy học tích một cách nhuần nhuyễn để phát huy được ưu thế và khắc phục những hạn chế , góp phần nâng cao chất lượng dạy – học bộ môn GDCD ở trong trường trung học phổ thông Dạy tích hợp phổ biến giáo dục pháp luật vào chương trình môn GDCD lớp 10 , lớp 11 , là rất cần thiết nhằm tập trung vào những giá trị giáo dục nhân cách , đạo đức , lối sống , tri thức pháp luật và ý thức công dân , từ đó học sinh tự giác điều chỉnh hành vi của bản thân cho phù hợp với lợi ích của cộng đồng , của xã hội . GV thực hiện : Vi Văn Xuân 11 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT V. ĐỀ XUẤT , KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG : Đảng ta nêu rõ : “Tăng cường giáo dục ý thức pháp luật , nâng cao hiểu biết và ý thức tôn trọng pháp luật , sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật , bảo đảm cho pháp luật được thực thi hành một các nghiêm minh , thống nhất và công bằng” Để giúp học sinh nắm vững , hiểu biết , vận dụng những kiến thức pháp luật , đòi hỏi người giáo viên phải hiểu rõ và nắm vững những nội dung cơ bản của các bộ luật , đặc biệt kịp thời cập nhật các bộ luật có sửa đổi và bổ sung , cũng như có trình độ chuyên sâu rộng , trình độ sư phạm lành nghề mới có thể tổ chức , hướng dẫn các họat động của học sinh mà nhiều khi phát sinh ngoài dự kiến của giáo viên . Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp kiến thức pháp luật trong giảng dạy nôm GDCD có những ưu điểm là huy động được các giác quan tham gia quá trình nhận thức , kích thích lòng đam mê học tập của học sinh , tránh lối học thụ động , tạo điều kiện cho học sinh lĩnh hội nội dung bài học chủ động , dễ hiểu , nhớ lâu , tạo sự thoải mãi , phát triển tư duy , óc sáng tạo gắn lí luận với thực tiễn . Tuy nhiên , không có phương pháp nào là vạn năng nên giáo viên cần chú ý : Trước tiên giáo viên phải đầu tư suy nghĩ , lựa chọn chủ đề một cách công phu các tình huống phục vụ cho nội dung bài giảng . Những nội dung cơ bản , trọng tâm , đồng thời tình huống phải phù hợp với chủ đề bài học , phù hợp với lứa tuổi và trình độ của học sinh . Giao viên cũng có thể hưỡng dẫn cho học sinh tự nghiên cứu , tự tìm hiểu qua nhiếu kênh nhằm phát triển thêm các kĩ năng . Ví dụ : Sách , báo , mạng internet , học nhóm … Đề thành công trong một tiết dạy giáo viên cần chủ động , nắm vững kiến thức , thu thập nhiều kênh thông tin , và lường trước những thông tin đa chiều trong giải quyết vấn đề phát sinh từ phía học sinh . Căn cứ vào nội dung bài học để sử dụng các phương pháp , phương tiện một cách linh hoạt , nhuần nhuyễn cho phù hợp từng nội dung vấn đề , song phải phù hợp với các điều kiệm , vừa sức trình độ lứa tuổi học sinh , thời gian và thời lượng phân phối tiết dạy . GV thực hiện : Vi Văn Xuân 12 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT VI. KẾT LUẬN . “ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không , dân tọc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc nam châu được hay không ? Đó là nhờ một phần học tập của các em” . Vì vậy , học tập là một vất đề cấp thiết , trong học tập có nhiều cách để tiếp thu kiến thức những không thể tiếp thu một cách áp đặt , thụ động mà thiếu tính chọn lọc , sáng tạo nên việc đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học và học theo hướng hiện đại như Nghi quyết hội nghi Trung ương 8 , khóa XI “đổi căn , toàn diện giáo dục và đào tạo” phù hợp xu hướng của thời đại giúp cho học sinh phát triển trí tuệ , các kĩ năng cơ bản để tiếp cận phương pháp học tập mới , lĩnh hội các tri thức của nhân loại chủ động , đồng thời huy động được các giác quan tham gia quá trình nhận thức . “ Xu thế toàn cầu hóa đang là đặc điểm chi phối thời đại , như chính Nghị quyết Đại hội Đảng cộng Việt Nam lần thứ X đã khảng định. Quá trình chúng ta chủ động hội nhập quốc tế , mà việc gia nhập WTO là một biểu hiện , có cả cơ hội lẫn thách thức . Chính vì thế , việc tiếp cận và tham khảo những tri thức đương đại từ những nước đã phát triển về sự chuyển động của thế giới ( đang ở bước ngoặt từ “ tròn” sang “ phẳng” …) có thể giúp thêm những thông tin bổ ích để có sự chủ động trong quá trình hội nhập ”. Hiện nay , thế gới đã trải qua ba kỉ nguyên toàn cầu hóa , đang trong giai đoạn kỉ nguyên nền kinh tế tri thức , cho nên việc đầu tư cho chất xám sẽ là cách đầu tư hiệu quả nhất cho sự hưng thịnh của mỗi quốc gia . Vì lẽ đó , nhu cầu học tập của người dân ngày càng cao , xã hội học tập đang hình thành và phát triển , do vậy , để đáp ứng được nhu cầu chính đáng đó , ngành giáo dục , mỗi giáo viên cần phải năng động , sáng tạo , không ngừng tìm tòi sử dụng các phương pháp dạy tích cực vào giảng dạy đạt hiệu quả cao : Góp phần tạo nên những con người mới có tri thức , có kĩ năng , có hiểu biết pháp luật , có đạo đức , lối sống có trách với bản thân và cộng đồng . . . Đáp ứng yêu cầu cấp thiết về nguồn nhân lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa , hiện đại hóa đất nước đến năm 2020 cơ bản thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại . Trong quá trình thực hiện đề tài chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế , vì sự hiểu biết thì có hạn , tri thức thì vô hạn , rất mong nhận được sự đóng góp bổ sung của quý thầy cô và đồng nghiệp . Tôi xin chân thành cảm ơn. GV thực hiện : Vi Văn Xuân 13 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình Triết học Mác- Lênin – Nhà xuất bản chính trị quốc gia. 2. Thế giới phẳng ( ThomasL.Fredman)- Nhà xuất bản trẻ . 3. Tài liệu tập huấn – Bồi dưỡng kiến thức pháp luật dành cho giáo viên môn GDCD. ( lưu hành nội bộ - Hà nội -2014) 4. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên – Giáo viên THPT – chu kì III , 2004-2007 5. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình , sách giáo khoa lớp 11- Nhà xuất bản giáo dục . 6. Sách giáo khoa GDCD lớp – 10 , lớp 11- nhà xuất bản giáo dục . 7. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản , toàn diện giáo dục và đào tạo. 8. Tài liệu nghiên cứu – Các Văn Kiện Đại Hội Đại Biểu Toàn Quốc Lần Thứ XI Của Đảng – Nhà xuất bản chính trị quốc gia. 9 . Các bộ luật của nước CHXHCN Việt Nam. 10. Một số tài liệu tham khảo trên trang web của bộ giáo dục : www.edu.net.vn . mạng internt . GV thực hiện : Vi Văn Xuân 14 Đề tài : Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tích hợp pháp luật vào môn GDCD bậc THPT MUC LỤC 1. Sơ yếu lí lịch khoa học . Trang 1 2. I. Lí do chọn đề tài. Trang 2 3. II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp của đề tài . Trang 3 4 . III. Tổ chức thực hiện đề tài . Trang 4 5 . III.-1 . Cơ sở lí luận . Trang 4 6 . III.- 2. Cơ sở thực tiễn . Trang 4-5. 7. III-3. Nội dung , biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài . Trang 5-6. 8. III- 3.1 Xây dựng nội dung cầntích hợp . Trang 5- 6 9. III- 3-2 Thực hiện bài dạy . Trang 6 – 10. 10.IV. Hiệu quả đề tai . Trang 11. 11. V. Đề xuất , khuyến nghị khả năng áp dụng . Trang 12. 12. VI. Kết luận . Trang 13 13. VII. Tài liệu tham khảo . Trang 14 14. Mục lục . Trang 15 15. Phiếu nhận xét , đánh giá sáng kiến kinh nghiệm . Trang 16 GV thực hiện : Vi Văn Xuân 15