Tài liệu Bài giảng viêm phổi trẻ em

Vieâm phoåi treû em PGS.TS. PHAN HÖÕU NGUYEÄT DIEÃM I. ÑÒNH NGHÓA Vieâm phoåi laø beänh lyù vieâm caáp hay maõn cuûa nhu moâ phoåi. Theo TCYTTG vieâm phoåi bao goàm vieâm pheá quaûn phoåi, vieâm phoåi thuøy, aùp xe phoåi. II. DÒCH TEÃ HOÏC: 2.1 Yeáu toá thuaän lôïi: -hoaøn caûnh kinh teá xaõ hoâïi thaáp -moâi tröôøng soáng ñoâng ñuùc keùm veä sinh -cha meï huùt thuoác laù, khoùi buïi -sanh non thaùng , nheï caân, sdd, sôûi, thieáu vitamin A -thôøi tieát laïnh 2.2 Yeáu toá nguy cô gaây vieâm phoåi taùi phaùt: -suy giaûm mieãn dòch baåm sinh hay maéc phaûi -dò taät baåm sinh taïi ñöôøng hoâ haáp -cao aùp phoåi nguyeân phaùt hay thöù phaùt -maát phaûn xaï ho: hoân meâ, baïi naõo… -traøo ngöôïc daï daøy thöïc quaûn- 2.3. Nguyeân nhaân vieâm phoåi: Ø 2.3.1. Do vi sinh: Do virus: nguyeân nhaân öu theá: RSV, aù cuùm, cuùm Adenovirus Do vi truøng : Theo Hoäi loàng ngöïc Anh (BTS) 20-60% khoâng xaùc ñònh VT gaây beänh 8- 40% VP do hoån hôïp VT (30% virus- VT; 13% virus-virus; 7% do 2 VT) 2.3.2 Khoâng do vi sinh: Hít saëc: thöùc aên, söõa, traoø ngöôïc dd- thquaûn; Doø khq- thöïc quaûn ; dò vaät Taêng ñaùp öùng mieãn dòch Chaát phoùng xaï Treû döôùi 2 thaùng Streptococcus nhoùm B Chlamydia trachomatis Tröïc khuaån ñöôøng ruoät Gr(-) Töø 2 thaùng –5 tuoåi: Streptococcus pneumoniae Haemophilus Influenzae tpye B Staphylococcus Streptococcus nhoùm A Ho gaø Treân 5 tuoåi: Streptococcus pneumoniae Mycoplasma pneumoniae (42%) Chlamydia pneumonia(20%) Treû naèm vieän keùo daøi, SGMD: Klebsiella Pseudomonas E.coli Serratia Pnemocystic carinii III. BEÄNH SINH: 3.1. Doøng vi khuaån muõi haàu: Bình thöôøng:ña soá vi khuaån Gram döông Beänh lyù raêng mieäng: Vi khuaån hieám khí Sau 72 giôø naèm vieän:vi khuaån Gram aâm 3.2 . Cô cheá ñeà khaùng cuûa ñöôøng hoâ haáp: 3.3 Vi khuaån vaøo phoåi theo 2 ñöôøng chaùnh: - ñöôøng hoâ haáp - ñöôøng maùu IV. CHAÅN ÑOAÙN VIEÂM PHOÅI: 4.1.Laâm saøng: -Hoäi chöùng nhieãm truøng: gaëp trong VP do vi truøng Thôû nhanh: nguôõng thôû nhanh thay ñoåi theo löùa tuoåi: < 2 thaùng ≥ 60 laàn/ phuùt 2th - döôùi12 th ≥ 50 laàn /ph 12 th-5 tuoåi: ≥ 40 laàn > 5 tuoåi : ≥ 30 laàn Daáu hieäu suy hoâ haáp : co loõm ngöïc, phaäp phoàng caùnh muõi, co keùo gian suôøn, tím trung öông khoâng buù ñöôïc, boû buù thôû reân Ran phoåi: ran noå, aåm Treû < 2 thaùng : thôû khoâng ñeàu, côn ngöng thôû, reân ræ Tiếp cận trẻ ho DẤU HIỆU NGUY HIỂM TOÀN THÂN Có • Vp rất nặng • Bệnh rất nặng Không CO LÕM NGỰC Có Không THỞ NHANH VP nặng Có VP không VHHT • • • • • • • • • • • 1 . Laøm theá naøo ñeå bieát laø treû bò NTHHC? HO < 30 NGAØY 2 . Laøm theá naøo ñeå sôùm bieát treû bò Vieâm phoåi ? ( Trieäu chöùng nhaïy caûm nhaát cuûa vieâm phoåi ? ) THÔÛ NHANH 3 . Khi naøo caàn cho treû nhaäp vieän ? ( TC trung thaønh nhaát cuûa vieâm phoåi naëng ? ) THÔÛ CO LOÕM LOÀNG NGÖÏC 4 . Khi naøo caàn ñöa treû ñi BV caáp cöùu ngay ? Khi coù ít nhaát 1 daáu hieäu nguy hieåm toaøn thaân, hoaëc tím taùi PHAÂN LOAÏI VIEÂM PHOÅI ÔÛ TREÛ 2 – 59 THAÙNG (WHO) PHAÂN LOAÏI TC LAÂM SAØNG VIEÂM PHOÅI Thôû nhanh VIEÂM PHOÅI NAËNG VIEÂM PHOÅI RAÁT NAËNG Co loõm ngöïc Tím taùi trung öông Co giật Khoâng uoáng ñöôïc Li bì – khoù ñaùnh thöùc Suy dinh dưỡng nặng 4.2. Caäm laâm saøng: X quang phoåi: ∆ xaùc ñònh , xñònh NN, ñoä naëng VP thuyø, thaâm nhieãm phoåi, VP moâ keõâ CTM : Baïch caàu > 15000/mm3 vôùi öu theá ña nhaân/ù VPvi khuaån Xeùt nghieäm ñaøm: Ho khaïc: treû > 10 tuoåi, deã ngoaïi nhieãm VT thöôøng truù Huùt dòch khí quaûn ( NTA: nasotracheal aspiration) chaát löôïng toát : coù teá baøo truï < 10 TBBM > 25 BCÑN/qtruôøng soi töôi coù vi truùng Noäi soi vaø röõa PQ: hieäu quaû, xaâm laán, deã bieán chöùng