Tài liệu đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian vùng đồng bằng sông cửu long

Mô tả:

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Truyền thuyết là một thể loại tự sự dân gian có vị trí quan trọng trong nền văn học của mỗi dân tộc. Nghiên cứu về truyền thuyết cũng chính là nghiên cứu về lịch sử, văn hóa của dân tộc, quốc gia. Việc phân loại và nghiên cứu về đặc trưng của hệ thống các tác phẩm truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL là chưa được đặt ra. Nghiên cứu về thể loại truyền thuyết dân gian của người Việt ở vùng ĐBSCL là việc làm cần thiết và có ý nghĩa đối với giảng viên, giáo viên, sinh viên và học sinh trong quá trình giảng dạy, học tập phần văn học địa phương tại các trường phổ thông, cao đẳng, đại học trong khu vực ĐBSCL. 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Vì đề tài có liên quan đến vấn đề lý thuyết thể loại truyền thuyết nên ở phần này chúng tôi sẽ đề cập đến những công trình nghiên cứu liên quan đến vấn đề đặc trưng của thể loại truyền thuyết và những công trình nghiên cứu về thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL. 3. Đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu. 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của chúng tôi là truyền thuyết dân gian người Việt được hình thành và lưu truyền ở vùng ĐBSCL. 3.2. Mục tiêu nghiên cứu Luận án hướng tới những mục tiêu chính sau đây: Xác định cơ sở hình thành đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL; Phân tích và đề xuất được những tiêu chí cơ bản để nhận diện các tác phẩm truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL; Xác lập được các loại, các tiểu loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL; Phân tích và xác định đặc trưng của thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL. 3.3. Phạm vi nghiên cứu LA chủ yếu giới hạn sự nghiên cứu ở việc xác định đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL dựa trên việc khảo sát và phân tích đặc 4 trưng cấu tạo cốt truyện và việc tổ chức các yếu tố tự sự của hai loại truyền thuyết có số lượng văn bản lớn đó là: Truyền thuyết địa danh và truyền thuyết nhân vật. 4. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu liên ngành; Phương pháp thống kê; Phương pháp so sánh; Phương pháp sưu tầm điền dã. 5. Đóng góp của luận án: Luận án có những đóng góp cụ thể như sau: - Xác định được những cơ sở lịch sử - xã hội, cơ sở văn hóa góp phần hình thành nên những đặc trưng của thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL. - Xác lập được một số tiêu chí cơ bản để nhận diện và phân loại truyền thuyết dân gian nói chung, truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL nói riêng. - Tổng hợp và giới thiệu được bức tranh tổng quan và mô tả đặc điểm của các tài liệu sưu tầm, sưu khảo, các công trình nghiên cứu về thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL. - Hệ thống và phân loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL (gồm 3 loại và 11 tiểu loại). Bổ sung vào kho tàng truyền thuyết Việt Nam 210 tác phẩm truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL. - Là công trình đầu tiên tìm ra những đặc trưng của thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL trong một chỉnh thể vừa đa dạng vừa thống nhất. Từ đó góp phần khẳng định giá trị, vị trí của thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Chương 1 TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG – CƠ SỞ HÌNH THÀNH ĐẶC TRƯNG VÀ MỘT SỐ TIÊU CHÍ ĐỂ NHẬN DIỆN THỂ LOẠI 1.1. Cơ sở hình thành đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) 1.1.1.Cơ sở lịch sử - xã hội: Luận án (LA) đã xác định được những cơ sở lịch sử - xã hội cơ bản góp phần hình thành đặc trưng thể loại truyền thuyết dân gian vùng ĐBSCL như đặc điểm dân cư và thành phần dân tộc,