A. MỞ ĐẦU
Người khuyết tật trong xã hội đang làm việc trong tất cả các ngành nghề,
lĩnh vực cơ bản của đời sống : kỹ sư, giáo viên, bác sĩ, luật sư, nhà báo ... Việc
ban hành luật pháp, hay các chính sách liên quan đến người khuyết tật đều có
ảnh hưởng nhất định đến những đối tượng này. Công tác tham vấn người
khuyết tật, đối tác xã hội, tổ chức xã hội được đặt ra khi xây dựng luật, chính
sách có nội dung liên quan đến người khuyết tật.
B. NỘI DUNG
1. Nguyên tắc tham vấn người khuyết tật, đối tác xã hội và tổ chức xã hội
a. Cơ sở của nguyên tắc
Cơ sở của nguyên tắc này là cam kết của cộng đồng quốc tế trong Công ước
về quyền của người khuyết tật: " trong việc xây dựng và thực thi pháp luật và
chính sách để thực hiện công ước này và quá trình ra quyết định về những vấn
đề có liên quan tới người khuyết tật, các quốc gia thành viên cần có sự tham
vấn và tham gia chặt chẽ, tích cực của người khuyết tật, bao gồm cả trẻ em
khuyết tật, hoặc thông qua các tổ chức đại diện của họ". ( Khoản 3 điều 4 - Các
nghĩa vụ chung ).1
Các nhà lập pháp và hoạch định chính sách cần tham vấn rộng rãi công
chúng khi tiến hành soạn thảo hay chỉnh sửa luật với mục tiêu tăng cường việc
làm cho người khuyết tật cũng như khi soạn thảo các chính sách để thực hiện
các luật liên quan đến quyền của người khuyết tật. Khi tổ chức lấy ý kiến đóng
góp rộng rãi của công chúng, các nhà lập pháp và hoạch định chính sách sẽ quy
tụ được những đóng góp chuyên môn của cộng đồng và điều này giúp đảm bảo
hiệu quả thành công cho việc thực hiện bất kỳ luật hay chính sách nào.
b. Nội dung của nguyên tắc.
1
Khoản 3 Điều 4 - Các nghĩa vụ chung, Công ước về quyền của người khuyết tật.
Nội dung của nguyên tắc này được hiểu là khi ban hành, xây dựng các văn
bản pháp luật, chính sách về người khuyết tật, các nhà lập pháp, các nhà xây
dựng chính sách cần tham vấn mọi cá nhân, tổ chức, đặc biệt là người khuyết
tật, các tổ chức đại diện của người khuyết tật, các tổ chức xã hội liên quan ( ví
dụ như các chuyên gia tư vấn độc lập, các tổ chức cung cấp dịch vụ cho người
khuyết tật, công đoàn đại diện cho người lao động ... Các tổ chức, cá nhân trên
cơ sở hoàn cảnh và sự hiểu biết của mình sẽ đưa ra các ý kiến khác nhau, cách
tiếp cận khác nhau để giải quyết cùng một vấn đề.
Từ đó các nhà lập pháp, các nhà hoạch định chính sách sẽ có cái nhìn tổng
thể để giải quyết vấn đề trên cơ sở hài hòa lợi ích của người khuyết tật với lợi
ích chung của cả cộng đồng, xã hội, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội, chính
trị cụ thể.
* Tham vấn tổ chức của người khuyết tật
Trước hết, cần tham vấn các tổ chức của người khuyết tật hoặc vì người
khuyết tật. Những tổ chức này phải đại diện cho cộng đồng người khuyết tật.
Họ cũng cần được khuyến khích để xem xét cả những vấn đề về phụ nữ, những
nhóm yếu thế khác và những nhóm người khuyết tật ít được đại diện khác. Cần
luôn luôn có quan điểm rằng người khuyết tật hoàn toàn có khả năng đại diện
cho chính họ và không cần những người không khuyết tật khác đại diện cho
quyền lợi của họ. Tuy vậy, cũng có những người khuyết tật không thể tự đại
diện được cho mình vì họ còn quá ít tuổi, hoặc có vấn đề nặng về trí tuệ. Trong
trường hợp đó, những thành viên trong gia đình hoặc tổ chức luật sư có thể đại
diện cho họ, nhưng ngay cả trong những trường hợp đó, cũng phải nỗ lực lắng
nghe ý kiến của người khuyết tật khi họ có ý kiến muốn bày tỏ. Cộng đồng
người khuyết tật bao gồm nhiều loại người khác nhau. Tổ chức của họ cũng đa
dạng đại diện cho quyền lợi của những nhóm người mang các loại tật khác
nhau. Trong trường hợp đó, cần tổ chức tham vấn với tất cả những tổ chức có
quy mô lớn. Để tạo điều kiện thuận lợi cho những cuộc tham vấn này nên tranh
thủ sự hỗ trợ của một tổ chức như ủy ban quốc gia về người khuyết tật hay một
mạng lưới các tổ chức quốc gia về người khuyết tật.
* Tham vấn chủ sử dụng lao động
Phần lớn những nghĩa vụ, trách nhiệm nêu trong các văn bản pháp luật và
chính sách nhằm khuyến khích tạo việc làm cho người khuyết tật được đặt lên
vai của chủ sử dụng lao động. Vì vậy việc tìm hiểu và lấy ý kiến của họ, hoặc
nếu có thể tranh thủ sự tham gia hợp tác của họ trước khi phê duyệt hoặc sửa
đổi chính sách và luật pháp là hết sức quan trọng. Ở nhiều nước có thành lập
những tổ chức trung ương đại diện cho nhiều chủ sử dụng lao động. Việc tham
vấn với tổ chức của chủ sử dụng lao động không nhất thiết chỉ bó gọn trong
khuôn khổ một tổ chức như vậy. Tham vấn có thể được mở rộng với các tổ
chức đại diện cho những chủ sử dụng lao động chuyên ngành trong những lĩnh
vực khác nhau như nông nghiệp, công nghiệp, hoặc những ngành khác, với chủ
sử dụng lao động trên quy mô lớn, hoặc quy mô nhỏ. Lý do là mỗi lĩnh vực,
ngành khác nhau có khả năng khác nhau trong cung cấp cơ hội việc làm cho
người khuyết tật. Để tham vấn với tổ chức của người khuyết tật, một bài viết
nêu rõ mục đích công việc, kêu gọi ý kiến đóng góp sẽ có thể có tác dụng giúp
nhiều người nhận được thông tin và phản hồi dựa trên những thông tin đó.
* Tham vấn người lao động và công đoàn.
Cũng giống như với các tổ chức của chủ sử dụng lao động, việc tham vấn
phải được tiến hành với cả các tổ chức công đoàn ở cấp trung ương cũng như
công đoàn thuộc các ngành nghề khác nhau. Các nhà lập pháp và hoạch định
chính sách cần lưu tâm về mức độ ủng hộ của công đoàn trong vấn đề việc làm
cho người khuyết tật. Một số công đoàn có thể có quan niệm rằng thành viên
của họ chỉ gồm những người không khuyết tật vì thế có thể sẽ cảm thấy bị “đe
dọa” nếu những nỗ lực tạo việc làm được dành nhiều cho người khuyết tật.
Trong khi đó, có một số công đoàn lại đã thực sự vào cuộc ủng hộ việc làm cho
người khuyết tật và hoàn toàn có đủ năng lực cung cấp kinh nghiệm giải quyết
các trường hợp liên quan cũng như việc thực hiện chính sách một cách có hiệu
quả.
* Tham vấn các nhà cung cấp dịch vụ cho người khuyết tật
Quá trình tham vấn cần được tiến hành với cả các cơ quan cung cấp các dịch vụ
đặc biệt cho người khuyết tật, như các cơ quan đào tạo, phục hồi chức năng và
cung cấp dịch vụ tại công sở. Khi tham vấn, các nhà hoạch định chính sách và
luật pháp cần xem xét và áp dụng những kinh nghiệm của những cơ quan đó để
thúc đẩy một môi trường sử dụng lao động cởi mở hơn. Một thực tế không thể
bỏ qua là một số nhà cung cấp dịch vụ đặc biệt sẽ nhìn nhận rằng việc người
khuyết tật được tham gia thị trường việc làm cởi mở hơn đồng nghĩa với nhu
cầu về dịch vụ của họ sẽ giảm xuống và điều này dẫn đến họ phải thích ứng và
có những điều chỉnh. Một số nhà cung cấp dịch vụ khác lại có thể thực sự đã có
những ủng hộ tích cực trong lĩnh vực việc làm cho người khuyết tật trong một
thị trường lao động cởi mở, ví dụ, thông qua chính sách tạo việc làm hoặc chính
sách hỗ trong thời gian tuyển dụng. Những nhà cung cấp dịch vụ này có thể trỏ
thành nơi cung cấp tư vấn có giá trị về tính phù hợp và hiệu quả của chính sách,
cũng như bản thân họ có thể làm mô hình tốt cho các cơ sở khác học tập.
c. Ý nghĩa của việc tham vấn người khuyết tật, đối tác xã hội, tổ chức xã
hội
Tham vấn ý kiến người khuyết tật tạo điều kiện cho "người trong cuộc"
tham gia vào quá trình hoạch định chính sách, đó là một trong những giải pháp
nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng luật.
Hoạt động tham vấn là hoạt động xây dựng chính sách pháp luật hai chiều.
Hoạt động này hướng đến đối tượng mà pháp luật sẽ trực tiếp điều chỉnh, tức
người khuyết tật khi ban hành Luật người khuyết tật 2010. Qua đó, giúp cho
chính sách pháp luật khi được ban hành sát với cuộc sống, mang lại hiệu quả
kinh tế - xã hội.
Khi phê chuẩn hay sửa đổi một chính sách hay văn bản pháp luật về người
khuyết tật, các nhà xây dựng luật pháp và chính sách cần tham vấn rộng rãi mọi
cá nhân và tổ chức, đặc biệt là người khuyết tật và các tổ chức đại diện cho họ,
các tổ chức công đoàn và chủ sử dụng lao động, tất cả họ đều có những kinh
nghiệm quý báu về những vấn đề thường gặp và những biện pháp thuộc về
chính sách để giải quyết các vấn đề đó. Ngoài ra, các chuyên gia tư vấn độc lập
cũng có thể đóng vai trò nhất định, giống như vai trò của các cơ sở đã trực tiếp
tham gia quản lý các chính sách định mức hoặc tham gia giám sát thực hiện
chính sách không phân biệt đối xử với người khuyết tật. Bằng cách đó, mọi vấn
đề có thể được phát hiện và kịp thời giải quyết.
Để đưa được tổ chức của người khuyết tật tham gia và góp ý chính sách đòi
hỏi các biện pháp thông tin tuyên truyền đa dạng giúp cho kinh nghiệm và kiến
thức của những người này được ghi nhận khi tiến hành soạn thảo hoặc sửa đổi
luật pháp hoặc các chính sách có liên quan. Các cơ quan chức năng của nhà
nước cần nỗ lực áp dụng những kinh nghiệm và hiểu biết của các thành phần xã
hội khác nhau vào công tác xây dựng chính sách và pháp luật phù hợp
Việc tham vấn, dù được tổ chức dưới hình thức chính quy hay không chính
quy, đều là một cơ hội có một không hai cho mọi thành phần có những lợi ích
khác nhau và bị ảnh hưởng theo những cách khác nhau được gặp gỡ trao đổi
quan điểm về các chính sách và pháp luật liên quan đến người khuyết tật. Quá
trình tham vấn như vậy với sự tham gia của đại diện của chính phủ, của tổ chức
của chủ sử dụng lao động, của tổ chức người khuyết tật cũng như các tổ chức có
quan tâm khác, sẽ là một bước tiến dàiđảm bảo việc luật pháp được ban hành sẽ
phản ảnh đúng mức quyền lợi của của các bên. Thực tế đã chứng minh tác dụng
tốt của việc tổ chức hội thảo để chỉnh sửa lần cuối dự thảo luật với sự tham gia
đông đảo của các thành phần liên quan. Các nhà xây dựng pháp luật và hoạch
định chính sách cần nỗ lực cao nhất để tranh thủ được ý kiến đóng góp không
chỉ với các đối tác xã hội mà còn của cả các tổ chức khác nữa.
2. Sự cụ thể hóa nguyên tắc tham vấn người khuyết tật, đối tác xã hội và tổ
chức xã hội trong Pháp luật về Người khuyết tật.
Trong vấn đề lập pháp, ở nước ta việc ban hành văn bản quy phạm pháp
luật được thực hiện theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008. Điều
4 của luật quy định về tham gia đóng góp ý kiến xây dựng văn bản quy phạm
pháp luật " Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, tổ chức khác,
cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân và cá nhân có quyền tham gia góp
ý kiến về dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.
Trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, cơ quan, tổ chức
chủ trì soạn thảo và cơ quan, tổ chức hữu quan có trách nhiệm tạo điều kiện để
các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân tham gia góp ý kiến về dự thảo văn bản;
tổ chức lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản.
Ý kiến tham gia về dự thảo văn bản quy phạm pháp luật phải được
nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình chỉnh lý dự thảo."1
Do đó khi ban hành các văn bản pháp luật về người khuyết tật, hoặc có
nội dung liên quan đến người khuyết tật thì việc tham vấn ý kiến "những người
trong cuộc" là một điều quan trọng và không thể bỏ qua.
Mặt khác trong Luật người khuyết tật 2010 cũng có quy định cụ thể tại Điều 9
" Tổ chức của người khuyết tật là tổ chức xã hội được thành lâ ̣p và hoạt đô ̣ng
theo quy định của pháp luâ ̣t để đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp của hội
viên là người khuyết tật, tham gia xây dựng, giám sát thực hiện chính sách,
pháp luật đối với người khuyết tật.
1
Điều 4 - Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008
Tổ chức vì người khuyết tật là tổ chức xã hội được thành lập và hoạt đô ̣ng
theo quy định của pháp luâ ̣t để thực hiện các hoạt động trợ giúp người khuyết
tật.". 2
Bên cạnh đó, Luật dạy nghề 2006 cũng có những quy định cụ thể trong việc
hỗ trợ chính sách đối với người khuyết tật. Chính sách này cũng đã được đưa ra
và tham vấn người khuyết tật " Hỗ trợ các đối tượng được hưởng chính sách
người có công, quân nhân xuất ngũ, người dân tộc thiểu số, người thuộc hộ
nghèo, người tàn tật, khuyết tật, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, người trực
tiếp lao động trong các hộ sản xuất nông nghiệp bị thu hồi đất canh tác và các
đối tượng chính sách xã hội khác nhằm tạo cơ hội cho họ được học nghề để tìm
việc làm, tự tạo việc làm, lập thân, lập nghiệp".
3. Liên hệ thực tiễn
Trong thực tế đã có các hoạt động tham vấn người khuyết tật được tổ chức
thành công và mang lại hiệu của tốt. Cụ thể là :
a. Tham vấn xây dựng dự án Người khuyết tật
Luật Người khuyết tật được đưa ra tham vấn ý kiến của những "người trong
cuộc" và các tổ chức đại diện cho quyền lợi của họ. Các ý kiến đều cho rằng
luật sớm được thực hiện, bảo đảm quyền lợi, nghĩa vụ của người khuyết tật
trong cả nước. Nhiều đại biểu đặc biệt quan tâm đến chế độ, chính sách và các
điểm ưu tiên đối với người khuyết tật trong chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức
năng; giáo dục đào tạo; học nghề, giải quyết việc làm; văn hóa, thể dục, thể
thao; đồng thời đề nghị Nhà nước quy định rõ việc ưu tiên người khuyết tật khi
qua đường, đi xe buýt; lối đi dành riêng tại các công trình công cộng…
Trong đó đáng chú ý có đề nghị miễn hoặc giảm học phí cho con em người
khuyết tật; mở các lớp học chuyên biệt cho người câm, điếc; giáo dục học sinh
2
Điều 9 Luật người khuyết tật 2010
từ bậc tiểu học về lòng yêu thương, chia sẻ đối với người khuyết tật… Về xây
dựng quỹ cho người khuyết tật, đa số ý kiến đồng tình và đề xuất quỹ cần có hỗ
trợ từ ngân sách nhà nước; xây dựng cơ chế bắt buộc hỗ trợ quỹ đối với các tổ
chức, doanh nghiệp nhà nước…
b. Tham vấn đồng cảnh ( peer - counseling )
Chương trình tập huấn miễn phí Kỹ năng tham vấn đồng cảnh cho người khuyết
tật do Chương trình Khuyết tật và phát triển (DRD) và Hội Chăm sóc con người
Nhật Bản (Human Care) đã khởi động vào hôm nay (̉23-8) và kéo dài đến ngày
27-8-2010 tại TP.HCM.
Tham vấn đồng cảnh (peer-counseling) là một trong những hoạt động và là mô
hình cần thiết, gắn liền với chương trình sống độc lập của người khuyết tật. Mô
hình này được thực hiện thành công tại Mỹ, Nhật và đang được mở rộng sang
các nước khác. Đây là phương pháp hỗ trợ về mặt tâm lý giữa những người
khuyết tật để giúp nhau tìm lại sự tự tin, phát hiện những khả năng của bản
thân để sống độc lập hơn, hòa nhập hơn.
Những yếu tố cơ bản của tham vấn đồng cảnh như: thái độ chăm chú lắng
nghe, bảo vệ bí mật, không phủ nhận, không phê phán, không được để bị cuốn
vào vấn đề của khách hàng...
Bà Hiroko Akiyama - tổng thư ký Trung tâm Sống độc lập Hino (Nhật
Bản) - cho biết: "Chúng tôi hi vọng sẽ mở rộng chương trình tập huấn về tham
vấn đồng cảnh để người khuyết tật Việt Nam ở nhiều tỉnh thành khác sẽ tham
gia. Chính những người khuyết tật được tập huấn về nội dung này sẽ chia sẻ
thông tin đến những người khuyết tật khác.".1
c. Tham vấn Người khuyết tật với dạy nghề và việc làm
1
tuoitre.vn
Trong các ngày 6-8/8/2009 vừa qua, tại Đại Lải (Vĩnh Phúc), Cục Bảo trợ
Xã hội - Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội cùng Văn phòng ILO tại Việt
Nam đã tổ chức hội thảo tham vấn luật người khuyết tật - dạy nghề và việc làm.
Tham dự cùng với đại diện lãnh đạo các đơn vị có liên quan của Bộ còn
có đại diện Văn phòng ILO Hà Nội, các nhà quản lý, các chuyên gia trong và
ngoài nước cùng đại diện một số doanh nghiệp đang hỗ trợ người khuyết tật về
dạy nghề và giải quyết việc làm.
Tại hội thảo, sau phần khai mạc, các đại biểu tham dự đã được nghe Báo
cáo tổng kết tình hình thi hành pháp luật về người tàn tật và các văn bản pháp
luật có liên quan của Cục Bảo trợ Xã hội, trong đó đặc biệt đề cập đến tình hình
thực thi các quy định pháp luật về dạy nghề và giải quyết việc làm cho người
khuyết tật thời gian qua.
Sau phần chia sẻ, hỏi đáp về báo cáo nêu trên, Hội thảo tiếp tục nghe bài
trình bày của Chuyên gia cao cấp ILO về Xu hướng luật pháp quốc tế về dạy
nghề và việc làm của người khuyết tật và những khuyết nghị đối với Việt Nam.
Cùng với đó, là bài trình bày tổng quan một số kinh nghiệm học tập từ Hoa Kỳ,
Nhật và Trung Quốc về kinh nghiệm và cách thức tổ chức thực hiện việc dạy
nghề và giải quyết việc làm cho người khuyết tật do lãnh đạo Cục Bảo trợ Xã
hội trình bày.
Trong thời gian 2 ngày hội thảo, các đại biểu tham dự cũng đã được nghe
Tổ soạn thảo trình bày Dự thảo Luật người khuyết tật Việt Nam, dự kiến sẽ
được trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp tới, đồng thời dành thời gian tập
trung thảo luận, đóng góp và tiếp thu các ý kiến đóng góp của đại biểu, đặc biệt
tập trung vào hai vấn đề trong Dự thảo luật là: Dạy nghề và giải quyết việc làm
cho người khuyết tật.
d. Hội thảo tham vấn Kế hoạch trợ giúp người khuyết tật trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2011-2015.
Ngày 15/9/2011, tại Khách sạn Green Plaza đã diễn ra Hội thảo tham vấn
Kế hoạch trợ giúp người khuyết tật (NKT) trên địa bàn thành phố giai đoạn
2011-2015. Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh đã đến
dự và chủ trì hội thảo.
Tham dự hội thảo còn có đại diên lãnh đạo Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt
Nam thành phố, các Sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, xã, phường, các
tổ chức quốc tế và PCPNN có hoạt động trong lĩnh vực người khuyết tật như
UNICEF, USAID, COV, EMWF, VNAH…
Tại Hội thảo, các đại biểu đã lắng nghe dự thảo Kế hoạch thực hiện chương
trình hành động trợ giúp NKT thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2011-2015 do đại
diện Sở Lao động-Thương binh và Xã hội trình bày, trong đó đã nêu rõ tình
hình NKT và kết quả công tác hỗ trợ, giúp đỡ NKT giai đoạn 2006-2010 trên
địa bàn thành phố cũng như các mục tiêu, nội dung hoạt động và giải pháp thực
hiện Chương trình trợ giúp NKT thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2011-2015.
Trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu tham dự đã chia làm 5 nhóm thảo luận
về các vấn đề gồm: Xây dựng phần mềm quản lý, bảo trợ xã hội, dạy nghề, việc
làm cho NKT; Tiếp cận giáo dục; Tiếp cận y tế; Xây dựng giao thông vận tải;
Văn hóa thể thao- du lịch và công nghệ thông tin truyền thông. Qua đó, các
nhóm đã cùng nhau trình bày các kết quả thảo luận, và đề xuấ các kiến nghị
nhằm hoàn chỉnh kế hoạch trợ giúp NKT trên địa bàn thành phố.
e. Tập huấn Tham vấn đồng cảnh và Điều phối PA tại Hà Nội
Từ ngày 14 - 23/09/2011, Hội Người khuyết tật Thành phố Cần Thơ cử 3
hội viên: Ôn Thị Hồng Nhan, Phan Duy Thuấn, Huỳnh Ngọc Hồng Nhung tham
dự lớp tập huấn lãnh đạo Tham vấn đồng cảnh và 2 bạn Lê Hữu Tiệp, Nguyễn
Thụy Tố Trâm tham dự lớp Điều phối người hỗ trợ cá nhân tại Trung tâm Sống
độc lập Hà Nội.
C. KẾT LUẬN
Để thực sự có hiệu quả và phản ánh hiện thực các nhu cầu của đất nước,
việc tham vấn về các chính sách và pháp luật về người khuyết tật cần thu hút
được đông đảo các thành phần xã hội tham gia – gồm cả đại diện các tổ chức
của chủ sử dụng lao động và người lao động – cũng như đại diện của người
khuyết tật. Ví dụ tham khảo có thể được lấy từ quá trình tổ chức tham vấn cho
xây dựng luật lao động và cải cách của nhiều nước khác nhau. Trong một số
trường hợp, quá trình tham vấn này được tiến hành thông qua các cơ quan ba
bên, trong một số trường hợp khác, qua các tổ được thành lập cho riêng mục
đích này hoặc bằng những hình thức không chính quy khác. Mối liên hệ trực
tiếp giữa bộ Lao động với các đối tác xã hội và việc ban hành Sách Trắng cũng
có thể là một cách tham vấn khác. Đôi khi việc sử dụng chuyên gia trong nước
hoặc quốc tế cũng có tác dụng thúc đẩy quá trình tham vấn và những chuyên
gia này còn có chức năng giúp soạn thảo văn bản pháp luật.
MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU........................................................................................................1
B. NỘI DUNG.....................................................................................................1
1. Nguyên tắc tham vấn người khuyết tật, đối tác xã hội và tổ chức xã hội.....1
a. Cơ sở của nguyên tắc.................................................................................1
b. Nội dung của nguyên tắc...........................................................................1
c. Ý nghĩa của việc tham vấn người khuyết tật, đối tác xã hội, tổ chức xã
hội..................................................................................................................4
2. Sự cụ thể hóa nguyên tắc tham vấn người khuyết tật, đối tác xã hội và tổ
chức xã hội trong Pháp luật về Người khuyết tật..............................................6
3. Liên hệ thực tiễn...........................................................................................7
a. Tham vấn xây dựng dự án Người khuyết tật.............................................7
b. Tham vấn đồng cảnh ( peer - counseling )...............................................8
c. Tham vấn Người khuyết tật với dạy nghề và việc làm..............................8
d. Hội thảo tham vấn Kế hoạch trợ giúp người khuyết tật trên địa bàn thành
phố Đà Nẵng giai đoạn 2011-2015................................................................9
e. Tập huấn Tham vấn đồng cảnh và Điều phối PA tại Hà Nội..................10
C. KẾT LUẬN...................................................................................................11
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình luật người khuyết tật - Trường Đại học Luật Hà Nội
2. thongtinphapluatdansu.wordpress.com
3. Hướng tới bình đẳng việc làm cho người Khuyết tật - Tài liệu của ILO
4. Quá trình tham vấn xây dựng pháp luật người khuyết tật - Baomoi.com
5. Luật dạy nghề 2006
6. Bộ luật Lao động
7. www.ilo.org
8. Luật người khuyết tật 2010.
9. Cơ hội bình đẳng cho người khuyết tật thông qua hệ thống pháp luật - Tài
liệu hướng dẫn của ILO
10. Dân chủ và công khai trong xây dựng pháp luật.
11. Tham vấn - nguyên tắc đảm bảo tính dân chủ trong lập pháp - Tạp chí Kiểm
sát . 5/2006.
- Xem thêm -