UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
DƯƠNG QUỐC HOÀNG
PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI HEO THỊT
THEO TIÊU CHUẨN VIETGAHP
TẠI HUYỆN DƯƠNG MINH CHÂU, TỈNH TÂY NINH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 8340101
LUẬN VĂN THẠC SĨ
BÌNH DƯƠNG - 2020
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
DƯƠNG QUỐC HOÀNG
PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI HEO THỊT
THEO TIÊU CHUẨN VIETGAHP
TẠI HUYỆN DƯƠNG MINH CHÂU, TỈNH TÂY NINH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 8340101
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. HOÀNG MẠNH DŨNG
BÌNH DƯƠNG - 2020
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh” là công trình nghiên
cứu của riêng tôi, do chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS.
Hoàng Mạnh Dũng.
Các nội dung và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, khách
quan và chưa được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Các số liệu trong các bảng
biểu phục vụ cho phân tích, đánh giá đều được thu thập từ các nguồn khác nhau
và ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, trong khóa luận còn sử dụng
một số nhận xét, đánh giá của các tác giả khác với việc trích dẫn, chú thích
nguồn rõ ràng.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về pháp lý nếu có bất kỳ sự vi phạm nào
về nguyên tắc nghiên cứu khoa học của luận văn này.
Học viên
Dương Quốc Hoàng
iii
LỜI CÁM ƠN
Chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại học Thủ Dầu Một, Phòng
Sau Đại học đã tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho học
viên trong quá trình học tập tại trường.
Trân trọng cảm ơn TS. Hoàng Mạnh Dũng đã giảng dạy, giúp đỡ, tận tình
hướng dẫn, tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu thực
hiện đề tài này.
Cảm ơn Lãnh đạo: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện
Dương Minh Châu, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Chi cục
Thống kê huyện đã giúp đỡ, tạo điều kiện, cung cấp những tài liệu cho quá trình
nghiên cứu.
Trân trọng cảm ơn./.
Học viên
Dương Quốc Hoàng
iv
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP là áp dụng những nguyên
tắc, trình tự, thủ tục trong chăn nuôi nhằm đảm bảo vật nuôi được nuôi dưỡng đạt
các yêu cầu về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo phúc lợi xã hội,
sức khoẻ người sản xuất và người tiêu dùng, bảo vệ môi trường và truy nguyên
nguồn gốc sản phẩm. Bên cạnh đó còn nâng cao khả năng cạnh tranh và phát
triển bền vững cho ngành chăn nuôi heo.
Luận văn hệ thống hóa lý luận cơ bản về quản trị chất lượng bao gồm hoạch
định chất lượng, kiểm soát chất lượng, đảm bảo chất lượng và cải tiến chất lượng
đối với quá trình chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP. Trên cơ sở đó,
xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu, xây dựng phương pháp nghiên
cứu để phân tích thực trạng phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP.
Từ phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chăn nuôi heo thịt theo
tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu; luận văn đề xuất các giải
pháp về quản lý hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP trên địa
bàn huyện. Đồng thời, luận văn cũng đưa ra các khuyến nghị đối với UBND tỉnh
Tây Ninh, Hội Chăn nuôi và Thú y tỉnh, UBND huyện Dương Minh Châu và chủ
các trang trại chăn nuôi heo.
Luận văn phản ánh thực trạng ảnh hưởng đến sự phát triển chăn nuôi heo
thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh.
Những phân tích và đề xuất của luận văn giúp Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện
Dương Minh Châu nghiên cứu, áp dụng trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực
hiện, kiểm tra, giám sát quá trình quản trị hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP. Qua đó nâng cao chất lượng hoạt động chăn nuôi heo thịt theo
tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện trong thời gian tới.
v
THESIS ABSTRACT
The pork breeding with VietGAHP standards is the application of
principles, orders and procedures in breeding to ensure that the animals are
nourished to meet the requirements of quality, food safety, welfare. society,
producers and consumers' health, environmental protection and product
traceability. Besides, it also enhances the competitiveness and the sustainable
development for the hogproducer.
The thesis systematizes the basic theory of quality management such as the
quality planning, quality control, quality assurance and quality improvement for
the pork breeding process, according to VietGAHP standards. Following that,
determine the factors affecting the development of porker production according
to VietGAHP standards in Duong Minh Chau district, develop a research
methodology to analyze the current state of pork breeding according to
VietGAHP standards.
From analyzing thoseaffecting factors, especially the development of pork
production with VietGAHP standards in Duong Minh Chau district; The thesis
proposes solutions for the management of porkbreeding activities with
VietGAHP standards in this district. At the same time, this thesis also gives
recommendations for the People's Committee of Tay Ninh province, the
Provincial Livestock and Animal Health Association, the People's Committee of
Duong Minh Chau district and the owners of pork farms.
The thesis reflects the current situation, which affects the development of
pork production with VietGAHP standards in Duong Minh Chau district and Tay
Ninh province. The analysis and recommendations of this thesis help leaders of
the People's Committee of Duong Minh Chau district to study and apply in the
process of leading, directing, examining and supervising the management process
of pork breedingactivities with VietGAHP standards. Thereby improving the
quality of pork raising activities with VietGAHP standards in this district in the
forthcoming.
vi
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. ii
LỜI CÁM ƠN ....................................................................................................... iii
TÓM TẮT LUẬN VĂN ....................................................................................... iv
MỤC LỤC ............................................................................................................. vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................... xi
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................... xiii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................. xiv
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu......................................................................................... 3
2.1. Mục tiêu tổng quát .......................................................................................... 3
2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 3
3.1. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................... 3
3.2. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 4
4.1. Phương pháp và thiết kế nghiên cứu ............................................................... 4
4.1.1. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 4
4.1.2. Thiết kế quy trình nghiên cứu ...................................................................... 4
4.2. Tổng thể và mẫu nghiên cứu ........................................................................... 5
4.2.1. Tổng thể mẫu................................................................................................ 5
4.2.2. Cỡ mẫu ......................................................................................................... 6
4.3. Thu thập dữ liệu .............................................................................................. 6
4.3.1. Dữ liệu thứ cấp ............................................................................................. 6
4.3.2. Dữ liệu sơ cấp............................................................................................... 6
4.3.3. Xử lý và phân tích dữ liệu ............................................................................ 7
5. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................................... 7
6. Ý nghĩa nghiên cứu khoa học và thực tiễn ..................................................... 8
vii
7. Bố cục của luận văn.......................................................................................... 8
Tóm tắt phần mở đầu .......................................................................................... 9
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI HEO
THỊT THEO TIÊU CHUẨN VIETGAHP ...................................................... 10
1.1. Các khái niệm .............................................................................................. 10
1.1.1. Khái niệm chất lượng ................................................................................. 10
1.1.2. Khái niệm quản lý chất lượng .................................................................... 11
1.1.3. Khái niệm về các phương thức quản lý chất lượng trong nông nghiệp ..... 12
1.1.4. Khái niệm về trang trại ............................................................................... 13
1.2. Lý thuyết ứng dụng về quản lý chất lượng trong chăn nuôi ................... 13
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP ........................................................................................................... 15
1.3.1. Hoạch định chất lượng hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP ............................................................................................................ 15
1.3.2. Kiểm soát chất lượng hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP ............................................................................................................ 16
1.3.3. Đảm bảo chất lượng hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP ............................................................................................................ 17
1.3.4. Cải tiến chất lượng hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP ............................................................................................................ 17
1.4. Các nghiên cứu trước liên quan ................................................................. 18
1.4.1. Các công trình nước ngoài có liên quan ..................................................... 18
1.4.2. Các công trình trong nước có liên quan ..................................................... 19
1.4.3. Bài học kinh nghiệm .................................................................................. 21
Tóm tắt chương 1 ............................................................................................... 24
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG CHĂN
NUÔI HEO THỊT THEO TIÊU CHUẨN VIETGAHP TẠI HUYỆN
DƯƠNG MINH CHÂU (GIAI ĐOẠN 2017 – 2019) ....................................... 25
2.1. Giới thiệu về huyện Dương Minh Châu .................................................... 25
viii
2.2. Phân tích thực trạng về hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP trên địa bàn huyện Dương Minh Châu ........................................ 27
2.2.1. Phân tích thực trạng về hoạch định chất lượng chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện .................................................................................. 27
2.2.1.1. Thực trạng về thiết lập mục tiêu chất lượng về hoạt động chăn nuôi heo
thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện ............................................................ 27
2.2.1.2. Thực trạng thiết lập các biện pháp về hoạt động chăn nuôi heo thịt theo
tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện ........................................................................... 30
2.2.2. Phân tích thực trạng về kiểm soát chất lượng chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện .................................................................................. 35
2.2.3. Phân tích thực trạng về đảm bảo chất lượng chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện .................................................................................. 43
2.2.4. Phân tích thực trạng về cải tiến chất lượng chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện .................................................................................. 46
2.3. Đánh giá thực trạng về hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP trên địa bàn huyện Dương Minh Châu ........................................ 50
2.3.1. Điểm mạnh ................................................................................................. 50
2.3.1.1. Hoạch định chất lượng ............................................................................ 50
2.3.1.2. Kiểm soát chất lượng .............................................................................. 51
2.3.1.3. Đảm bảo chất lượng ................................................................................ 51
2.3.1.4. Cải tiến chất lượng .................................................................................. 51
2.3.2. Điểm yếu và nguyên nhân điểm yếu .......................................................... 52
2.3.2.1. Hoạch định chất lượng ............................................................................ 52
2.3.2.2. Kiểm soát chất lượng .............................................................................. 52
2.3.2.3. Đảm bảo chất lượng ................................................................................ 53
2.3.2.4. Cải tiến chất lượng .................................................................................. 54
Tóm tắt chương 2 ............................................................................................... 55
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................ 57
3.1. Định hướng về chăn nuôi VietGAHP tại tỉnh và huyện đến năm 2025 . 57
3.2. Mục tiêu về chăn nuôi VietGAHP tại huyện đến năm 2025. .................. 61
ix
3.2.1. Mục tiêu tổng quát ..................................................................................... 61
3.2.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................... 61
3.3. Các giải pháp nâng cao hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP trên địa bàn huyện Dương Minh Châu (Giai đoạn 2020-2025) . 62
3.3.1. Các giải pháp liên quan đến hoạch định chất lượng hoạt động chăn nuôi
heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP trên địa bàn huyện ....................................... 62
3.3.1.1. Lý do áp dụng.......................................................................................... 62
3.3.1.2. Mục tiêu .................................................................................................. 63
3.3.1.3. Nội dung giải pháp .................................................................................. 63
3.3.2. Các giải pháp liên quan đến kiểm soát chất lượng hoạt động chăn nuôi heo
thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP trên địa bàn huyện ............................................. 69
3.3.2.1. Lý do áp dụng.......................................................................................... 69
3.3.2.2. Mục tiêu .................................................................................................. 69
3.3.2.3. Nội dung giải pháp .................................................................................. 70
3.3.3. Các giải pháp liên quan đến đảm bảo chất lượng hoạt động chăn nuôi heo
thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP trên địa bàn huyện ............................................. 72
3.3.3.1. Lý do áp dụng.......................................................................................... 72
3.3.3.2. Mục tiêu .................................................................................................. 73
3.3.3.3. Nội dung giải pháp .................................................................................. 73
3.3.4. Các giải pháp liên quan đến cải tiến chất lượng hoạt động chăn nuôi heo
thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP trên địa bàn huyện ............................................. 77
3.3.4.1. Lý do áp dụng.......................................................................................... 77
3.3.4.2. Mục tiêu .................................................................................................. 77
3.3.4.3. Nội dung giải pháp .................................................................................. 77
3.4. Những hạn chế của luận văn và hướng nghiên cứu tiếp theo ................. 82
3.4.1. Những hạn chế của luận văn ...................................................................... 82
3.4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo ....................................................................... 83
PHẦN KẾT LUẬN ............................................................................................. 84
1. Kết luận ........................................................................................................... 84
2. Khuyến nghị .................................................................................................... 85
x
2.1. Đối với UBND tỉnh ....................................................................................... 85
2.2. Đối với Hội Chăn nuôi và Thú y tỉnh ........................................................... 86
2.3. Đối với UBND huyện Dương Minh Châu .................................................... 86
2.4. Đối với chủ trang trại .................................................................................... 87
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN LUẬN VĂN................................................................................... 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 89
PHỤ LỤC ............................................................................................................ 96
Phụ lục 1 ............................................................................................................... 96
Phụ lục 2 ............................................................................................................. 103
Phụ lục 3 ............................................................................................................. 104
Phụ lục 4 ............................................................................................................. 107
Phụ lục 5 ............................................................................................................. 115
xi
DANH MỤC CÁC BẢNG
STT
Bảng 2.1
Bảng 2.2
Bảng 2.3
Bảng 2.4
Bảng 2.5
Bảng 2.6
Bảng 2.7
Bảng 2.8
Bảng 2.9
Bảng 2.10
Bảng 2.11
Bảng 2.12
Bảng 2.13
Bảng 2.14
Bảng 2.15
Tên đầy đủ của bảng
Cơ cấu giá trị sản xuất của huyện Dương Minh Châu
(Giai đoạn 2017 - 2019)
Thu nhập bình quân đầu người của huyện Dương Minh
Châu (Giai đoạn 2017 - 2019)
Thực trạng phát triển chăn nuôi heo thịt đạt tiêu chuẩn
VietGAHP của tỉnh Tây Ninh
Kết quả chăn nuôi heo thịt tại huyện Dương Minh Châu
Chăn nuôi heo thịt theo hình thức trang trại tại huyện
Dương Minh Châu (Giai đoạn 2017-2019)
Kết quả chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại
huyện Dương Minh Châu (Giai đoạn 2017-2019)
Sản lượng thịt heo tiêu thụ của các trang trại chăn nuôi
heo tại huyện Dương Minh Châu
Quy trình thực hành chăn nuôi heo VietGAHP
Nguồn nhân lực quản trị chất lượng chăn nuôi heo thịt
theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu
Kết quả kiểm soát và đánh giá hoạt động các trang trại
chăn nuôi heo tại huyện Dương Minh Châu
Kết quả đánh giá yếu tố “địa điểm” các trang trại chăn
nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Bố trí khu chăn nuôi” các trang
trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Chuồng trại và thiết bị chăn
nuôi” các trang trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Giống và quản lý chăn nuôi”
các trang trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Vệ sinh chăn nuôi” các trang
Trang
26
26
28
29
29
30
31
32
33
35
36
37
37
38
38
xii
trại chăn nuôi heo thịt (Giai đoạn 2017-2019) tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Quản lý thức ăn và nước uống
Bảng 2.16
trong chăn nuôi” các trang trại chăn nuôi heo thịt tại
39
huyện
Bảng 2.17
Bảng 2.18
Bảng 2.19
Bảng 2.20
Kết quả đánh giá yếu tố “Quản lý dịch bệnh” các trang
trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Quản lý chất thải và bảo vệ
môi trường” các trang trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Kiểm soát động vật và côn
trùng gây hại” các trang trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Kết quả đánh giá yếu tố “Quản lý nhân sự” các trang trại
chăn nuôi heo thịt tại huyện
39
40
40
41
Kết quả đánh giá yếu tố “Ghi chép, lưu trữ hồ sơ, truy
Bảng 2.21
nguyên nguồn gốc và thu hồi sản phẩm” các trang trại
41
chăn nuôi heo thịt
Bảng 2.22
Bảng 2.23
Kết quả đánh giá tình hình chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu
Mô tả về các yếu tố đảm bảo chất lượng hoạt động chăn
nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện
42
44
Kết quả tính giá trị LAT đối với từng yếu tố quản lý
Bảng 2.24
chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện
46
Dương Minh Châu
Xếp hạng thứ tự ưu tiên cải tiến 14 nội dung quản lý chất
Bảng 2.25
lượng chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại
49
huyện
Xếp hạng thứ tự ưu tiên cải tiến về sự hài lòng liên quan
Bảng 2.26
đến hoạt động quản lý chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP tại huyện
50
xiii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Tên đầy đủ của hình
STT
Trang
Hình 1.1
Quy trình nghiên cứu
5
Hình 1.2
Các chức năng của quản trị chất lượng
11
Hình 1.3
Các nội dung của hoạch định chất lượng
16
Hình 1.4
Các bước tiến hành kiểm soát chất lượng
16
Hình 2.1
Bản đồ hành chính huyện Dương Minh Châu
25
Tình hình thực hiện chăn nuôi heo theo tiêu chuẩn
Hình 2.2
VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu (Giai đoạn
43
2017-2019)
Hình 2.3
Hình 2.4
Hình 2.5
Quản lý chăn nuôi heo thịt theo VietGAHP tại huyện
Dương Minh Châu
Sự hài lòng về chăn nuôi heo thịt theo VietGAHP tại
huyện Dương Minh Châu
Đánh giá nội bộ hoạt động chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP
48
48
71
xiv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Tên đầy đủ và giải thích
CTCL
Cải tiến chất lượng
ĐBCL
Đảm bảo chất lượng
FDI
Foreign Direct Investment - Đầu tư trực tiếp nước ngoài
Good Agricultural Practices - là những phương pháp cụ
GAP
thể, áp dụng vào sản xuất nông nghiệp, sản xuất thực
phẩm cho người tiêu dùng hoặc chế biến tiếp được an
toàn và hợp vệ sinh.
GDP
Gross Domestic Product – Tổng sản phẩm quốc nội.
Global Good Agricultural Practice - Thực hành nông
nghiệp tốt toàn cầu, là một bộ tiêu chuẩn (tập hợp các
GlobalGAP
biện pháp kỹ thuật) về thực hành nông nghiệp tốt được
xây dựng để áp dụng tự nguyện cho sản xuất, thu hoạch
và xử lý sau thu hoạch cho các nông sản (bao gồm trồng
trọt, chăn nuôi, thủy sản) trên phạm vi toàn cầu.
HĐCL
Hoạch định chất lượng
HTQLCL
Hệ thống quản lý chất lượng
KSCL
Kiểm soát chất lượng
NN&PTNT
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
QTCL
Quản trị chất lượng
UBND
Uỷ ban nhân dân
VietGAP
VietGAHP
VSATTP
Vietnamese Good Agricultural Practices - Thực hành
sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam
Vietnamese Good Animal Husbandry Practices - Thực
hành chăn nuôi tốt của Việt Nam.
Vệ sinh an toàn thực phẩm
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Năm 2019 là một năm gặp nhiều khó khăn đối với ngành chăn nuôi nói
chung và đặc biệt là chăn nuôi heo, do chịu thiệt hại nặng nề từ dịch bệnh dịch tả
heo Châu phi. Sản lượng thịt heo giảm sâu dẫn đến tổng sản lượng thịt hơi các
loại giảm gần 4% so với năm 2018. Tỷ trọng sản lượng các loại thịt hơi có sự
thay đổi đáng kể so với năm 2108 khi có dịch; tỷ trọng sản lượng thịt heo chiếm
65,6% trong tổng sản lượng thịt hơi các loại (Bộ NN&PTNT, 2019). Ngành chăn
nuôi heo đã và đang phải đối mặt với cơn khủng hoảng lớn khi dịch tả heo Châu
phi xuất hiện và lan rộng ra 63 tỉnh thành trên cả nước. Tổng đàn heo sụt giảm
mạnh, tổng đàn heo của cả nước tháng 12 năm 2019 giảm 25,5% so với thời
điểm năm 2018 (Tổng cục Thống kê, 2019). Một số vấn đề đang nổi lên hiện nay
làm cho ngành chăn nuôi đã khó khăn lại càng khó khăn hơn như lạm dụng các
chất kích thích sinh trưởng, kháng sinh trong thức ăn; đặc biệt là vấn đề ô nhiễm
môi trường đã làm giảm hiệu quả kinh tế của ngành và ảnh hưởng tới sức khỏe
cộng đồng. Tuy nhiên, chăn nuôi heo đã và đang góp phần quan trọng trong hệ
thống nông nghiệp, không những cung cấp nguồn thực phẩm hàng ngày cho con
người mà còn tạo nhiều việc làm cho một bộ phận lao động ở nông thôn.
Trước bối cảnh trên nhằm phát triển chăn nuôi trang trại, mở rộng chăn
nuôi áp dụng theo tiêu chuẩn VietGAHP là một trong những biện pháp phòng
ngừa hữu hiệu nhất. Qua đó loại trừ được những thách thức đã gặp phải trong
năm 2019 trên phạm vi tỉnh Tây Ninh nói chung và huyện Dương Minh Châu nói
riêng. Chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP là một phương thức chăn
nuôi tiên tiến nhằm ngăn ngừa và hạn chế rủi ro từ các mối nguy cơ ô nhiễm làm
ảnh hưởng tới an toàn, chất lượng sản phẩm, môi trường, sức khỏe, an toàn lao
động và an sinh xã hội (Bộ NN&PTNT, 2015). Đây là xu thế tất yếu của quá
trình phát triển chăn nuôi trước yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu.
Từ đó góp phần nâng cấp và hoàn thiện chuỗi giá trị ngành chăn nuôi heo, nâng
cao hiệu quả, thu nhập của người sản xuất. Tuy nhiên, áp dụng VietGAHP vào
2
thực tiễn đòi hỏi đầu tư chi phí cao, thời gian chuẩn bị kéo dài, quy mô chăn nuôi
lớn, tập trung, trình độ hiểu biết và áp dụng quy trình của người chăn nuôi… Đây
lại là những cản trở cho việc phát triển chăn nuôi heo theo hướng bền vững áp
dụng quy trình VietGAHP ở huyện Dương Minh Châu.
Huyện Dương Minh Châu là một trong những huyện đứng đầu trong chăn
nuôi heo trên địa bàn tỉnh Tây Ninh với số lượng đàn heo năm 2019 đạt 84 nghìn
con (Chi cục Thống kê huyện, 2019). Song vẫn phổ biến là chăn nuôi trang trại
quy mô nhỏ, phân tán, năng suất thấp, khó kiểm soát dịch bệnh, sản phẩm hàng
hoá có giá trị gia tăng thấp. Căn cứ Đề án đổi mới chăn nuôi lợn giai đoạn 20072020 của Bộ NN&PTNT, mục tiêu chung được xác định là: “Phát triển chăn
nuôi heo phù hợp với sự phát triển chăn nuôi các vật nuôi khác trong tổng thể
các hoạt động chăn nuôi ở nước ta, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về thịt lợn
trong nước và hướng tới xuất khẩu; nâng cao hiệu quả chăn nuôi cùng với năng
suất, chất lượng và tính cạnh tranh của sản phẩm; phát triển chăn nuôi lợn bền
vững gắn với sự khai thác hợp lý các lợi thế vùng về điều kiện tự nhiên, kinh tế,
xã hội” (Bộ NN&PTNT, 2007). Tỉnh Tây Ninh đã cụ thể hoá chiến lược cho
ngành như ban hành nhiều chủ trương chính sách nhằm khuyến khích phát triển
chăn nuôi như Quyết định số 382/QĐ-UBND ngày 20 tháng 2 năm 2017 của
UBND tỉnh Tây Ninh về phê duyệt Đề án cơ cấu lại nông nghiệp tỉnh Tây Ninh
theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020, tầm
nhìn đến năm 2030; Quyết định số 1268/QĐ-UBND ngày 08 tháng 6 năm 2017
của UBND tỉnh Tây Ninh về phê duyệt Đề án phát triển chăn nuôi heo trên địa
bàn tỉnh Tây Ninh nâng cao hiệu quả kinh tế theo hướng VietGAHP đến năm
2020. Mặt khác, nhu cầu cung cấp lương thực, thực phẩm rất lớn; đặc biệt là nhu
cầu về sản phẩm sạch, an toàn theo quy trình VietGAHP cho thị trường trong
tỉnh và các thị trường lớn ở các tỉnh lân cận như Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh
Bình Dương. Với lý do trên, chúng tôi lựa chọn và nghiên cứu đề tài “Phát triển
chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu, tỉnh
Tây Ninh” là hết sức cần thiết.
3
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu tổng quát
Trên nền tảng nghiên cứu về cơ sở lý thuyết, luận văn đề xuất các giải pháp
quản trị trong chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện Dương
Minh Châu. Qua đó nâng cao thu nhập, đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm,
vệ sinh môi trường, an toàn lao động và an sinh xã hội; cũng như góp phần nâng
tỷ trọng giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi trong nông nghiệp và hình thành
mối liên kết trong chăn nuôi heo đáp ứng bối cảnh hội nhập kinh tế thế hệ mới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Đánh giá thực trạng phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu giai đoạn 2017-2019.
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu giai đoạn 2017-2019.
Đề xuất các giải pháp thúc đẩy phát triển chăn nuôi heo thịt theo tiêu
chuẩn VietGAHP trên địa bàn huyện Dương Minh Châu cho giai đoạn
2020-2025.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu về lĩnh vực QTCL bao gồm HĐCL,
KSCL, ĐBCL và CTCL đối với quá trình chăn nuôi heo thịt theo tiêu chuẩn
VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh.
Khách thể nghiên cứu: Chủ các trang trại chăn nuôi heo, đại diện cán bộ
quản lý của các cơ quan chuyên môn có liên quan đến phát triển chăn nuôi heo
thịt theo tiêu chuẩn VietGAHP tại Sở NN&PTNT tỉnh Tây Ninh và huyện
Dương Minh Châu.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Phạm vi nghiên cứu của đề tài này được tiến hành tại huyện
Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh.
Về thời gian: Các dữ liệu thứ cấp thu thập từ các luận án tiến sĩ, tạp chí
khoa học, báo cáo của các cấp chính quyền quản lý trang trại trên địa bàn từ năm
4
2017 - 2019. Thu thập dữ liệu sơ cấp thông qua phát phiếu khảo sát trong tháng 2
năm 2020. Thời gian xử lý dữ liệu trong tháng 3 năm 2020.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp và thiết kế nghiên cứu
4.1.1. Phương pháp nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu đề ra, luận văn sử dụng kết hợp các
phương pháp nghiên cứu như sau:
Phương pháp nghiên cứu định tính dựa vào chủ trương, chính sách của Nhà
nước, văn bản quy phạm pháp luật, quy trình thủ tục hành chính, các công trình
nghiên cứu được công bố. Qua đó, cung cấp nhận định về xu hướng đang phát
triển về lĩnh vực nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua bảng hỏi
chính thức được thiết kế sẵn, khảo sát trực tiếp các đối tượng nghiên cứu tại
huyện Dương Minh Châu. Qua đó, xác định thực tế đang diễn ra để phối hợp với
nhận định về xu hướng nhằm hình thành các quyết định có tính khách quan. Sau
khi thu phiếu về, kiểm tra mức độ hoàn chỉnh về thông tin của các phiếu thu thập
được, loại bỏ những phiếu không phù hợp, tiến hành mã hóa, nhập liệu và làm
sạch, nhập vào phần mềm SPSS 20.0 để tiến hành phân tích thống kê mô tả kết
quả nghiên cứu. Sau đó, tổ chức họp chuyên gia để báo cáo kết quả xử lý thống
kê, nghe các ý kiến đề xuất, gợi ý giải pháp.
Phương pháp chuyên gia được tiến hành với các chuyên gia đang làm việc
tại cơ quan Nhà nước thuộc tỉnh, huyện có liên quan đến trang trại chăn nuôi.
Đây là phương pháp điều tra qua đánh giá, nhận định của các chuyên gia về điểm
mạnh, điểm yếu và nguyên nhân điểm yếu của quá trình chăn nuôi heo thịt theo
tiêu chuẩn VietGAHP tại huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh để củng cố
nội dung nghiên cứu, cũng như khám phá các yêu cầu mới cần cải tiến nhằm phù
hợp với từng bối cảnh.
4.1.2. Thiết kế quy trình nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu của luận văn được mô tả như sau:
5
Mục tiêu nghiên cứu
Câu hỏi nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp định tính
- Tổng hợp các cơ sở lý thuyết
liên quan đến vấn đề nghiên
cứu.
- Phương pháp tổng hợp.
- Phương pháp chuyên gia.
Phương pháp định lượng
- Phương pháp thống kê: Thu
thập và tổng hợp số liệu.
- Phương pháp thống kê mô tả.
- Phương pháp phân tích, tổng
hợp.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Đề xuất giải pháp và khuyến nghị
Hình 1.1: Quy trình nghiên cứu
(Nguồn: Tác giả, 2020).
4.2. Tổng thể và mẫu nghiên cứu
4.2.1. Tổng thể mẫu
Nghiên cứu điều tra tổng thể các trang trại chăn nuôi heo thịt tại huyện
Dương Minh Châu; cán bộ quản lý tại huyện Dương Minh Châu và Sở
NN&PTNT tỉnh Tây Ninh có liên quan đến hoạt động chăn nuôi heo theo tiêu
chuẩn VietGAHP như sau:
Các trang trại thực hiện quy trình VietGAHP
: 48 hộ.
Các trang trại chưa thực hiện quy trình VietGAHP
: 71 hộ.
Cán bộ thuộc Sở NN&PTNT
: 08 người.
Cán bộ thuộc UBND huyện Dương Minh Châu
: 08 người.
Cán bộ thuộc Phòng NN&PTNT huyện DMC
: 04 người.
- Xem thêm -