Tài liệu Skkn kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn hóa học, bộ môn khtn 8 tại trường trung học cơ sở lương thế vinh

Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk MỤC LỤC PHẦN NỘI DUNG I. Đặt vấn đề II. Mục đích nghiên cứu Phần thứ 1. Mục đích nhất: 2. Nhiệm vụ MỞ ĐẦU 3. Đối tượng nghiên cứu 4. Giới hạn nghiên cứu 5. Phương pháp nghiên cứu I. Cơ sở lí luận Phần thứ 2: II. Thực trạng vấn đề GIẢI QUYẾT 1. Thuận lợi 2. Khó khăn VẤN ĐỀ III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 1. Mục tiêu của giải pháp 2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp IV. Tính mới của giải pháp V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm Phần thứ 3: 1. Kết luận KẾT LUẬN, 2. Kiến nghị KIẾN NGHỊ 3. Tài liệu tham khảo GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 1 TRANG 3 3 4 4 4 4 4 5 9 9 10 11 11 11 22 23 25 26 28 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt SHD GV HS THCS PPDH GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Nội dung đầy đủ Sách hướng dẫn Giáo viên Học sinh Trung học cơ sở Phương pháp dạy học 2 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề Theo báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI:“Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”. Văn Kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII tiếp tục khẳng định “giáo dục là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trinh giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội”. Một trong những sự đổi mới giáo dục là đổi mới về phương pháp dạy học theo hướng hoạt động hóa người học, trong quá trinh tổ chức hoạt động lĩnh hội tri thức thi lấy học sinh làm trung tâm. Theo hướng này giáo viên đóng vai trò tổ chức và điều khiển học sinh chiếm lĩnh tri thức, tự lực hoạt động tim tòi để dành kiến thức mới. Trong sự đổi mới này không phải chúng ta loại bỏ phương pháp truyền thống mà cần tim ra những yếu tố tích cực, sáng tạo trong từng phương pháp. Để thừa kế và phát huy phương pháp đó cần sử dụng một cách linh hoạt các phương pháp dạy học phù hợp như thuyết trinh, đàm thoại, hoạt động nhóm, nêu vấn đề, nghiên cứu kết hợp tiến hành thí nghiệm… Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi nhận thấy hiện nay một số giáo viên bộ môn còn chậm đổi mới phương pháp dạy học, dạy theo lối mòn cũ, chưa vận dụng sáng tạo, linh hoạt các phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh nên không tạo được sự hứng thú, đam mê cho học sinh trong học tập nói chung và môn học Hóa học nói riêng. Trong khi đó, bộ môn Hóa học với một số bài học khá nặng nề lý thuyết khô khan, trừu tượng khiến cho học sinh cảm thấy chán, khó tiếp thu. Do vậy, đứng trước thực tế yêu cầu của giáo dục hiện nay đòi hỏi học sinh phải chủ động trong tiếp thu kiến thức mới, nắm và hiểu được kiến thức đã học, nâng cao nhận thức vai trò tự học của bản thân đối với tất cả các môn học chứ không riêng bộ môn Hóa học. Nhằm khắc phục tinh trạng trên, tôi đã đúc rút thêm một số kinh nghiệm về vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực, giúp học sinh phát huy vai trò tự học, thích thú học tập bộ môn Hóa học. Đây cũng chính là lý do chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm của năm học 2018 - 2019 được tôi tiếp tục bổ sung, trao đổi, chia sẻ cùng đồng nghiệp nhằm hoàn chỉnh hơn kinh nghiệm dạy học nâng cao chất lượng bộ môn Hóa học. GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 3 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu 1. Mục tiêu - Đưa ra một số phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính tích cực của người học. Tăng cường ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy môn hóa THCS. - Chia sẻ cùng các thầy cô giáo một số kinh nghiệm nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh thông qua việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy phân môn Hóa học thuô ̣c môn KHTN 8 cấp THCS, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn, tạo niềm say mê, hứng thú cho các em trong học tập. 2. Nhiệm vụ - Nghiên cứu thực trạng về dạy học phân môn Hóa học thuộc bộ môn KHTN 8 tại trường THCS Lương Thế Vinh. - Trinh bày một số giải pháp hiệu quả và cụ thể trong giảng dạy phân môn Hóa học bộ môn KHTN 8 3. Đối tượng nghiên cứu - Các phương pháp dạy học tích cực. - Các bài dạy phân môn Hóa học thuộc bộ môn KHTN 8 THCS. - Học sinh lớp 8A3, 8A5 trường THCS Lương Thế Vinh 4. Giới hạn của đề tài - Đề tài này được thực hiện với học sinh lớp 8A3, 8A5 (Trường học mới) trường THCS Lương Thế Vinh - H.Krông Ana – T. Đăk Lăk. - Nghiên cứu về một số phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy phân môn Hóa học thuộc bộ môn KHTN 8 THCS. Những vấn đề này đã được nhiều tác giả nghiên cứu trước đây, nhưng qua quá trinh giảng dạy tôi đã đúc rút ra những kinh nghiệm của riêng minh. Có những nội dung cũ, có nội dung mới, nhưng tôi muốn chia sẻ những kinh nghiệm bản thân trong quá trinh giảng dạy đã đạt được kết quả khả quan. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo, thông tin về các phương pháp dạy học tích cực. - Phương pháp điều tra Thông qua các phiếu thăm dò ý kiến học sinh. - Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn, trao đổi trực tiếp với tổ trưởng, tổ chuyên môn, và tham khảo ý kiến các giáo viên dạy giỏi về các vấn đề có liên quan đến đề tài. - Phương pháp thống kê toán học Sau khi thu thập các phiếu thăm dò ý kiến, dựa vào kết quả điều tra, tôi cho HS kiểm tra các kiến thức đã học so sánh đối chiếu với từng năm, từ đó rút GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 4 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk ra tỉ lệ phần trăm, nhằm đánh giá thực trạng và định hướng nâng cao hiệu quả của việc dạy học hoá học ở trường THCS. - Phương pháp trải nghiệm thực tế Học sinh trực tiếp trải nghiệm thực tế, thực hành thí nghiệm trong và ngoài giờ học - Phương pháp quan sát Quan sát quá trinh giảng dạy của giáo viên và quá trinh lĩnh hội của học sinh. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: + Tham khảo những kinh nghiệm của đồng nghiệp đi trước. + Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn. + Tổng kết kinh nghiệm của bản thân. - Phương pháp thực nghiệm: Áp dụng các giải pháp vào quá trinh dạy Hóa học của bản thân ở khối lớp 8 trường THCS Lương Thế Vinh. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của vấn đề a. Cơ sở chính trị và pháp lý Theo nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hinh thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học và một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng này. Đổi mới hình thức và phương pháp dạy học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. - Báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI:“Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”. - Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020 ban hành kèm theo Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ: "Tiếp tục đổi GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 5 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học"; - Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo xác định “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học”; “Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. Theo tinh thần đó, các yếu tố của quá trinh giáo dục trong nhà trường trung học cần được tiếp cận theo hướng đổi mới. - Nghị quyết số 44/NQ-CP, ngày 09/6/2014 Ban hành Chương trinh hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế: “Đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục theo hướng đánh giá năng lực của người học; kết hợp đánh giá cả quá trình với đánh giá cuối kỳ học, cuối năm học theo mô hình của các nước có nền giáo dục phát triển”... b. Khái niệm về phương pháp dạy học tích cực Phương pháp dạy học (PPDH): Khái niệm PPDH ở đây được hiểu theo nghĩa hẹp, đó là các PPDH, các mô hinh hành động cụ thể. PPDH cụ thể là những cách thức hành động của giáo viên và học sinh nhằm thực hiện những mục tiêu dạy học xác định, phù hợp với những nội dung và điều kiện dạy học cụ thể. PPDH cụ thể bao gồm những phương pháp chung cho nhiều môn và các phương pháp đặc thù bộ môn. Bên cạnh các phương pháp truyền thống quen thuộc như thuyết trinh, đàm thoại, trực quan, làm mẫu, có thể kể một số phương pháp khác như: phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp học tập theo tra cứu, phương pháp dạy học dự án…Nói đến phương pháp dạy học tích cực chính là nói đến cách dạy học mà ở đó, giáo viên là người đưa ra những gợi mở cho một vấn đề và cùng học sinh bàn luận, tim ra mấu chốt vấn đề cũng như những vấn đề liên quan. Phương pháp này lấy sự chủ động tim tòi, sáng tạo, tư duy của học sinh làm nền tảng, giáo viên, gia sư chỉ là người dẫn dắt và gợi mở vấn đề. GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 6 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Mô hình phương pháp dạy học tích cực Hay nói cách khác, phương pháp dạy và học tích cực không cho phép giảng viên truyền đạt hết kiến thức minh có đến với học sinh mà thông qua những dẫn dắt sơ khai sẽ kích thích học sinh tiếp tục tim tòi và khám phá kiến thức đó. Cách dạy này đòi hỏi những giảng viên phải có bản lĩnh, chuyên môn tốt và cả sự nhiệt thành, hoạt động hết công suất trong quá trinh giảng dạy. c. Cách tiến hành phương pháp dạy học tích cực Những nguyên tắc, hay còn được gọi là đặc trưng cơ bản của phương pháp học tích cực chính là: - Dạy học thông qua hoạt động của học sinh là chủ yếu Tức là trong tiết học, học sinh chính là đối tượng chính để khai phá kiến thức. Chính vi thế, giáo viên phải làm sao đó, với những cách thức gợi mở vấn đề ở một mức độ nhất định sẽ tác động đến tư duy của học sinh, khuyến khích học sinh tim tòi và cùng bàn luận về vấn đề đó. - Chú trọng đến phương pháp tự học Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ chú trọng cho học sinh cách thức rèn luyện và tự học, tự tim ra phương pháp học tốt nhất để có thể tự nắm bắt kiến thức mới. Tất nhiên, kiến thức mới sẽ được giáo viên kiểm định và đảm bảo chắc chắn đấy là kiến thức chuẩn. - Ưu tiên phương pháp học nhóm, tập thể. Với phương pháp học tích cực, giảng viên phải biết cách chia đội, nhóm và giúp các học sinh phối hợp cùng với nhau để tim ra phương pháp học tốt nhất. - Chốt lại kiến thức học Cuối mỗi buổi học, giáo viên sẽ cùng học sinh tổng hợp lại những kiến thức tim hiểu được, đồng thời giải đáp những vấn đề học còn thắc mắc, cùng trao đổi và chốt lại kiến thức cho cả buổi học. GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 7 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk So sánh phương pháp dạy học truyền thống và Phương pháp dạy học tích cực Chính vi thế, điều quan trọng vấn là giáo viên phải biết cách vận dụng phương pháp dạy học tích cực để có thể giúp học sinh nhanh chóng thích nghi với phương pháp học tích cực, chủ động này. c. Lý luận về phương pháp dạy học tích cực đối với việc dạy môn Hóa học trong trường THCS Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trinh giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gi đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gi qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hinh thành năng lực và phẩm chất; đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề, chú trọng kiểm tra đánh giá trong quá trinh dạy học để có thể tác động kịp thời nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục. Môn Hóa học là môn có vị trí vô cùng quan trọng trong các môn học ở bậc học THCS và cũng là môn học có nhiều thay đổi trong việc đổi mới chương trinh, sách giáo khoa, phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập. Quá trinh dạy học nói chung, quá trinh dạy học Hóa học nói riêng đã là đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà giáo dục – lý luận giáo dục.. Giáo sư Nguyễn Ngọc Quang đã xác định: Học là quá trinh tự giác, tích cực, tự lực chiếm lĩnh khái niệm khoa học dưới sự điều khiển sư phạm của giáo viên, chiếm lĩnh khá niệm khoa học là mục đích của hoạt động học. Bản chất của việc dạy học là làm cho học sinh chủ động tiếp thu, dễ hiểu, dễ nhớ kiến thức. Học sinh tiếp thu kiến thức không những chỉ thông qua kênh nghe, kênh nhin mà còn phải được tham gia thực hành ngay trên lớp. Từ xa xưa, người phương Đông đã có câu: “Tôi GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 8 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk nghe thi tôi quên, tôi nhin thi tôi nhớ, tôi làm thi tôi hiểu”. Những kết quả nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã cho thấy, học sinh chỉ có thể nhớ được 5% nội dung kiến thức thông qua đọc tài liệu. Nếu ngồi thụ động nghe thầy giảng thi nhớ được 15% nội dung kiến thức. Nếu quan sát có thể nhớ 20%. Kết hợp nghe và nhin thi nhớ được 25%. Thông qua thảo luận với nhau, học sinh có thể nhớ được 55%. Nhưng nếu học sinh được trực tiếp tham gia vào các hoạt động để qua đó tiếp thu kiến thức thi có khả năng nhớ tới 75%. Còn nếu giảng lại cho người khác thi có thể nhớ tới được 90%. Điều này cho thấy tác dụng tích cực của việc dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Trong hệ thống các môn học ở trường THCS, môn Hoá học giữ một vai trò quan trọng trong việc hinh thành và phát triển tư duy của học sinh. Mục đích của môn học là giúp cho học sinh hiểu đúng đắn và hoàn chỉnh, nâng cao cho học sinh những tri thức, những hiểu biết về thế giới, con người thông qua các bài học, giờ thực hành... Khi học tập môn Hóa học học sinh sẽ hiểu, giải thích được các vấn đề thực tiễn thông qua cơ sở cấu tạo nguyên tử, phân tử, sự chuyển hóa quy lại giữa các chất hay các phản ứng hoá học... Đồng thời cung cấp kiến thức làm nền tảng, cơ sở phát huy tính sáng tạo ra những ứng dụng phục vụ trong đời sống của con người. Hóa học góp phần giải tỏa, xóa bỏ những hiểu biết sai lệch làm hại đến đời sống, tinh thần của con người... II. Thực trạng vấn đề 1. Thuận lợi Trong quá trinh giảng dạy phân môn Hóa học thuộc bộ môn KHTN 8 ở các lớp 8A3, 8A5 tại trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk tôi nhận thấy môn học có những thuận lợi sau: GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc 9 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Ana Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk - Ban giám hiệu nhà trường, chi bộ Đảng có sự quan tâm sâu sát, thiết thực đến tất cả các bộ môn trong nhà trường trong đó có môn học Hóa học. Đầu tư phương tiện dạy học cho giáo viên khá đầy đủ nhằm phục vụ tốt công tác giảng dạy. Giáo viên được tạo mọi điều kiện tham gia đầy đủ các đợt tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ. - Giáo viên luôn có tinh thần học hỏi, tích cực tự học, tự rèn, nhiệt tinh, chú trọng đổi mới phương pháp dạy học, có sự phấn đấu, thi đua trong công tác nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong dạy học. - Một số học sinh có sự đam mê trong học tập, có ý thức tự học khá tốt, một số học sinh có năng khiếu, tố chất bộ môn rất tốt, lực học giỏi, có thể cùng các học sinh ở nhiều bộ môn khác tạo nên chất lượng mũi nhọn của nhà trường. 2. Khó khăn - Một số học sinh chưa chủ động học tập còn thụ động, máy móc, chưa ý thức được vai trò tự học của bản thân, chính vi thế chất lượng đại trà còn thấp, chất lượng học sinh giỏi còn nhiều hạn chế.Trong giờ học, một số học sinh thiếu tập trung, không hào hứng trong các tiết học. - Một số giáo viên bộ môn chưa thật sự nhiệt tinh trong giảng dạy, chậm đổi mới về phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học còn nhiều hạn chế. - Học sinh chưa hứng thú khi học tập đối với bộ môn được tiếp cận muộn và kiến thức khá trừu tượng. Do đó, chưa định hướng phương pháp học tập hợp lí để chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động. - Một số bài học trong chương trinh SHD môn KHTN 8 còn nặng nề về lý thuyết, gây khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức của học sinh. - Vấn đề thực hiện các thao tác làm thí nghiệm Hóa học và vận dụng vào thực tiễn nhằm tăng khả năng tư duy của học sinh sau khi học xong lí thuyết còn hạn chế. Kết quả thống kê về sự yêu thích của học sinh về bộ môn Hóa học Câu hỏi thăm dò ý kiến Kết quả tổng hợp 1. Hãy cho biết ý kiến của em về môn học Hóa học: 1/10 A. Rất thích 4/10 B. Thích 5/10 C. Không thích 2. Vì sao em không thích học môn Hóa học ? A. Do bộ môn nhiều phần trừu tượng khó hiểu 8/10 B. Bài học Hóa học phải tư duy logic nhiều 10/10 3. Khó khăn của em trong môn Hóa học là gì: A. Quá nhiều công thức, tên phải ghi nhớ 8/10 B. Mất rất nhiều thời gian để học 6/10 4. Sự giảng dạy của thầy, cô giáo môn Hóa học GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 10 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk theo em là: A. Sinh động, dễ hiểu B. Binh thường C. Khô khan, khó hiểu 5. Phương pháp tự học ở nhà có giúp em tiếp thu bài học dễ dàng không: A. Có B. Không 5/10 6/10 4/10 3/10 7/10 Kết quả thăm dò ý kiến Học sinh về bộ môn Hóa học Đam mê bộ môn Hóa học 10% Yêu thích bộ môn 40,4% Không thích bộ môn 49,6% III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 1. Mục tiêu của giải pháp Từ những thực trạng trên, tôi mong muốn có thể nâng cao được chất lượng học tập ở môn Hóa học của học sinh. Đồng thời tôi cũng muốn đưa ra một vài kinh nghiệm của minh để có thể giúp đồng nghiệp ứng dụng môt số phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy, giúp mỗi tiết học đạt được hiệu quả tốt nhất. 2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. 2.1 Phương pháp sử dụng thí nghiệm Hóa học - Sử dụng thí nghiệm biểu diễn của giáo viên và thực hành của học sinh là phương pháp đặc thù của bộ môn khoa học thực nghiệm trong đó có bộ môn Hóa học. Trong trường THCS, sử dụng thí nghiệm có thể được thực hiện theo những cách sau: + Thí nghiệm để nêu vấn đề hoặc làm xuất hiện vấn đề. + Thí nghiệm để giải quyết vấn đề đặt ra: thí nghiệm nghiên cứu, thí nghiệm để giải quyết giả thuyết đặt ra. + Thí nghiệm chứng minh cho vấn đề đã được khẳng định. + Thí nghiệm thực hành: Củng cố lý thuyết, rèn luyện kỹ năng thực hành. Phương pháp dạy học sử dụng thí nghiệm được sử dụng phần lớn trong các bài thuộc chương trinh môn Hóa học THCS. Ví dụ 1. Ở bài 1: Tim hiểu về công việc của các nhà khoa học trong nghiên cứu thế giới tự nhiên; môn KHTN 8. Bài học này lý thuyết khá là trừu tượng, khô khan. Khi học bài này, đa phần các em đều cảm thấy nhàm chán, “buồn ngủ”. Để đạt được mục tiêu tạo hứng thú, đam mê nghiên cứu của học sinh, theo tôi ở phần B- Hoạt động hinh thành kiến thức, giáo viên nên tạo tinh huống thí nghiệm cho học sinh như sau: Nước vôi trong, sau một thời gian để ngoài không khí thi có lớp váng, GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 11 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk màu trắng đục nổi lên trên bề mặt. Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên, sẽ tiến hành các bước: + Xác định vấn đề nghiên cứu: Lớp váng trắng đục là gi? Vi sao lại xuất hiện lớp váng trắng đục? + Giả thuyết nghiên cứu: Nước vôi trong Ca(OH) 2 có thể tác dụng với CO2 trong không khí. + Phương pháp nghiên cứu: Tiến hành thí nghiệm để kiểm chứng. + Sản phẩm nghiên cứu: Sau khi sục khí CO 2 vào nước vôi trong thi thấy xuất hiện lớp váng, màu trắng đục nổi lên trên bề mặt là do khí CO 2 có trong không khí tác dụng với nước vôi trong Ca(OH) 2, tạo thành kết tủa CaCO 3 màu trắng đục. Ví dụ 2. Ở bài 3: Oxi – Không khí, môn khoa học tự nhiên 8. Phần B Hoạt động hinh thành kiến thức, mục 2 Tính chất hóa học của oxi, phần b- Oxi có tác dụng với hợp chất không? Theo sách hướng dẫn thi không sử dụng thí nghiệm, chỉ đề cập thông tin là: “ Khí metan(có trong khí bùn, ao…) cháy trong không khí do tác dụng với khí oxi sinh ra khí cacbonic và nước, đồng thời sinh ra nhiệt”. Việc học nhưng không có thí nghiệm, chỉ đọc nội dung SHD, khiến học sinh cảm thấy khô khan, không hấp dẫn bài học. Ta có thể sử dụng thí nghiệm đơn giản, dễ làm, nguyên liệu có sẵn để tiến hành thí nghiệm sau: - Chuẩn bị: một hũ thủy tinh có nắp đậy kín, nắp có khoan 1 lỗ với đường kính 1 cm, khò lửa, rượu etylic. - Thực hiện: Cho khoảng 5-10 ml rượu vào lọ thủy tinh, đậy nắp, lấy khò lửa bắt trên nắp binh (đã khoan). - Hiện tượng: Phản ứng cháy xảy ra mãnh liệt, ngọn l ửa cháy màu xanh trong cả binh đẹp mắt, dễ quan sát. - Kết quả: Học sinh thu được kiến thức về phản ứng cháy của rượu, sự lan tỏa của rượu trong không khí. Ví dụ 3. Ở bài 6: Oxit, môn khoa học tự nhiên 8. Hầu hết giáo viên đều không điều chế khí Cacbonic, học sinh mường tượng về tính chất vật lý qua màu sắc của không khí. Giáo viên thực hiện một thí nghiệm vui điều chế khí cacbonic từ giấm ăn. - Chuẩn bị: Giấm, chai nhựa, bóng bay, backing soda - Thực hiện: Đổ giấm vào 1/4 chai nhựa, cho một muỗng canh baking soda vào trong quả bóng, rồi nhẹ nhàng đặt miệng bóng bao quanh cổ chai. - Hiện tượng: Phản ứng hóa học giữa baking soda và giấm tạo ra khí CO2, lượng khí này tăng dần và thoát ra khỏi chai, khiến bóng tự thổi phồng. - Kết quả: Học sinh biết được cách điều chế khí cacbonic đơn giản, quan sát được khí cacbonic, biết được khí cacbonic nặng hơn không khí qua thực tế. GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 12 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk 2.2 Phương pháp góc a. Nội dung, vai trò của phương pháp góc Dạy học theo góc là một hinh thức tổ chức hoạt động học tập thay thế cho dạy học truyền thống, theo đó học sinh thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại các vị trí cụ thể trong không gian lớp nhưng cùng hướng tới chiếm lĩnh một nội dung học tập. Trong đó, quá trinh học được chia thành các khu vực (các góc) bằng cách phân chia nhiệm vụ và tài liệu học tập nhằm đạt cùng một kiến thức cụ thể. Cùng nghiên cứu một nội dung, nhưng học sinh chọn phong cách học khác nhau. Phương pháp này tôn trọng phong cách học tập của người học, vi mỗi người học có cách xử lý thông tin khác nhau. Các tư liệu và nhiệm vụ học tập ở mỗi góc giúp học sinh khám phá, xây dựng kiến thức và hinh thành kĩ năng theo các cách tiếp cận khác nhau. Học sinh có thể độc lập lựa chọn cách thức học tập riêng. Các hoạt động có tính đa dạng cao về nội dung và bản chất. b. Quy trình học theo góc * Chuẩn bị: + Bước 1: Xem xét các yếu tố cần thiết để học theo góc đạt hiệu quả Lựa chọn nội dung bài học phù hợp: không phải bài học nào cũng có thể tổ chức cho HS học theo góc có hiệu quả. Tùy theo môn học, dạng bài học, GV cần cân nhắc xác định những nội dung học tập sao cho việc áp dụng dạy học theo góc có hiệu quả hơn so với việc sử dụng phương pháp dạy học khác. Thời gian học tập: Việc học theo góc không chỉ tính đến thời gian học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập mà GV cần tính đến thời gian GV hướng dẫn giới thiệu, thời gian HS lựa chọn góc xuất phát, thời gian HS luân chuyển góc,… Không gian lớp học: Nếu không gian lớp học quá nhỏ sẽ khó có thể bố trí các góc/khu vực học tập riêng biệt. Sĩ số: Nếu số lượng học sinh quá đông thi GV sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức và quản lý các hoạt động học tập của HS ở mỗi góc. Ý thức và khả năng học độc lập của học sinh: Mức độ tự định hướng và mức độ học độc lập của học sinh như thế nào chỉ có thể trả lời một cách thỏa đáng khi tổ chức cho HS học theo góc. Khả năng tự định hướng, tính tự giác của học sinh càng cao thi việc tổ chức lớp học theo góc càng thuận tiện. + Bước 2: Xác đinh nhiệm vụ và hoạt động cụ thể cho từng góc Đặt tên góc sao cho thể hiện rõ đặc thù của hoạt động học tập ở mỗi góc và hấp dẫn với HS. Thiết kế nhiệm vụ ở mỗi góc, quy định thời gian tối đa cho hoạt động ở mỗi góc và các cách hướng dẫn để học sinh chọn góc, luân chuyển góc cho hiệu quả (nếu bài học yêu cầu học sinh học theo hệ thống quay vòng các góc). GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 13 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Biên soạn phiếu học tập, văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ, bản hướng dẫn tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng, đáp án, phiếu hỗ trợ học tập ở các mức độ khác nhau (nếu cần),… - Văn bản hướng dẫn cần đề cập đến các việc sau: + Những nhiệm vụ HS phải làm và nhiệm vụ HS có thể làm. + Ai sẽ chữa bài tập. + Có thể tim tài liệu cần thiết ở đâu. + HS làm bài tập cá nhân hay theo nhóm. + Sản phẩm HS cần có sau hoạt động tại góc này. c. Tổ chức cho học sinh học theo góc + Bước 1: Sắp xếp không gian lớp học - Bố trí góc/khu vực học tập phù hợp với nhiệm vụ, hoạt động học tập và phù hợp với không gian lớp học. Việc này cần tiến hành trước khi có tiết học. - Đảm bảo có đủ tài liệu phương tiện, đồ dùng học tập cần thiết ở mỗi góc. - Lưu ý đến tuyến di chuyển giữa các góc. + Bước 2: Giới thiệu bài học/nội dung học tập và các góc học tập - Giới thiệu tên bài học/nội dung học tập; tên và vị trí các góc. - Nêu sơ lược nhiệm vụ mỗi góc, thời gian tối đa thực hiện nhiệm vụ tại các góc. - Dành thời gian cho HS chọn góc xuất phát , GV có thể điều chỉnh nếu có quá nhiều HS cùng chọn một góc. - GV có thể giới thiệu sơ đồ luân chuyển các góc để tránh lộn xộn. Khi HS đã quen với phương pháp học tập này, GV có thể cho HS lựa chọn thứ tự các góc (xem sơ đồ dưới đây). + Bước 3: Tổ chức cho học sinh học tập tại các góc - HS có thể làm việc cá nhân, cặp hay nhóm nhỏ tại mỗi góc theo yêu cầu của hoạt động. - GV cần theo dõi, phát hiện khó khăn của HS để hướng dẫn, hỗ trợ kịp thời. - Nhắc nhở thời gian để HS hoàn thành nhiệm vụ và chuẩn bị luân chuyển góc. + Bước 4: Tổ chức cho HS trao đổi và đánh giá kết quả học tập (nếu cần) d. Ví dụ: Khi dạy phần Điều chế hiđrô trong phòng thí nghiệm bài 4: Hiđrô – Nước, bộ môn KHTN 8. Nhằm mục đích đa dạng hóa cách tiếp cận thông tin bài học, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả nhất, giáo viên có thể áp dụng phương pháp góc như sau: Bước 1: Nêu mục tiêu và giao nhiệm vụ, nêu rõ nội dung và cách thực hiện ở các góc. Nội dung: Nêu được nguyên tắc điều chế khí hiđrô trong phòng thí nghiệm, cách thu khí như thế nào? - Góc phân tích: Tại đây học sinh sử dụng sách giáo khoa để tim hiểu về GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 14 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk cách điều chế hidro, màu ngọn lửa, chất rắn sau khi cô cạn dung dịch, cách thu khí hidrô - Góc quan sát: Cho học sinh quan sát video thí nghiệm ảo về cách điều chế khí Hiđrô trong phòng thí nghiệm trên máy vi tính. Sau đó rút ra kết luận và hoàn thành trong phiếu học tập số 1 - Góc thực hành, trải nghiệm : Giáo viên chuẩn bị sẵn các dụng cụ, hóa chất cần thiết dùng để điều chế khí Hiđrô trong phòng thí nghiệm. Tại đây học sinh làm thí nghiệm điều chế hidro và tiến hành đốt khí hidro tinh khiết thoát ra( có hướng dẫn trước đó), sau đó học sinh thực hiện thu khí hidro bằng cách đẩy nước. Học sinh thực hiện và hoàn thành phiếu học tập số 1 - Góc vận dụng: Sau khi tim hiểu xong 2 nội dung GV giao, các em di chuyển sang góc ứng dụng để Học sinh làm một số bài tập vận dụng trong phiếu học tập số 2. Bước 2: Cho học sinh chọn góc Bước 3: Học sinh thực hiện nhiệm vụ, giáo viên theo dõi hướng dẫn và điều khiển. Bước 4: Sau khi hoàn thành 2 nhiệm vụ, yêu cầu các em về chỗ ngồi. Lúc này giáo viên có thể cho học sinh bốc thăm trả lời các kiến thức bài học, điểm tính cho cá nhân Bước 5: Giáo viên chốt kiến thức về 2 nội dung trên. Bước 6: Có thể củng cố kiến thức cho học sinh bằng trò chơi. Góc phân tích Góc quan sát Góc vận dụng Góc thực hành Sơ đồ di chuyển các góc GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 15 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Hình 1. Cách bố trí các góc trong phòng học Hình 2. Học sinh đang hoạt động tại các góc Hình 3. Học sinh đang hoạt động tại các góc GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 16 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk VD: Khi dạy bài tỉ khối, giáo viên có thể chia lớp thành 4 góc: Góc khoa học, góc toán học, góc kĩ thuật, góc công nghệ - Góc khoa học: Làm thí nghiệm tạo bóng CO2 từ giấm và baking soda và thảo luận theo PHT của nhóm - Góc toán học: Tính toán va thảo luận theo yêu cầu GV và PHT của nhóm - Góc kĩ thuật: Lắp đặt dụng cụ mô phỏng thu khí CO2 và thu khí H2 và thảo luận nhiệm vụ trong PHT của nhóm. - Góc công nghê: Dựa vào các nguồn tài liệu thảo luận về . + Khí nào thường được dùng để dập tắt đám cháy? Giải thích lí do. + Tại sao khi thoát khỏi các đám cháy có nhiều khói và khí độc nên giữ cơ thể ở vị trí thấp gần sàn nhà (đi thấp, bò trên sàn nhà…)? + Bỏng vi bóng bay phát nổ - lí giải hiện tượng này. Sau khi các nhóm làm việc xong thi từng nhóm một lên báo cáo kết quả: Nhóm 1: Biểu diễn lại TN, nêu hiện tượng và giải thích Nhóm 2: Tính khối lượng mol của CO2, không khí và kết luận khí nào nặng hơn Nhóm 3: Trinh bày mô hinh thu khí và giải thích tại sao khí đó lại đc thu như thế Nhóm 4: Báo cáo kết quả thảo luận của nhóm Giáo viên chốt ý 2.3 Phương pháp dạy học nhóm a. Nội dung, vai trò của phương pháp dạy học nhóm Dạy học nhóm còn được gọi bằng những tên khác nhau như: Dạy học hợp tác, Dạy học theo nhóm nhỏ, trong đó HS của một lớp học được chia thành các nhóm nhỏ, trong khoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm tự lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc. Kết quả làm việc của nhóm sau đó được trinh bày và đánh giá trước toàn lớp. Dạy học nhóm nếu được tổ chức tốt sẽ phát huy được tính tích cực, tính trách nhiệm; phát triển năng lực cộng tác làm việc và năng lực giao tiếp của HS. b. Quy trình thực hiện Tiến trinh dạy học nhóm có thể được chia thành 3 giai đoạn cơ bản: Giai đoạn 1. Làm việc toàn lớp + Giới thiệu chủ đề + Xác định nhiệm vụ các nhóm + Thành lập nhóm Giai đoạn 2. Làm việc nhóm + Chuẩn bị chỗ làm việc + Lập kế hoạch làm việc + Thoả thuận quy tắc làm việc + Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ + Chuẩn bị báo cáo kết quả. Giai đoạn 3. Trình bày kết quả, đánh giá + Các nhóm trinh bày kết quả + Đánh giá kết quả. GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 17 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk c. Một số lưu ý: Có rất nhiều cách để thành lập nhóm theo các tiêu chí khác nhau, không nên áp dụng một tiêu chí duy nhất trong cả năm học. Số lượng HS/1 nhóm nên từ 4- 6 HS. Nhiệm vụ của các nhóm có thể giống nhau, hoặc mỗi nhóm nhận một nhiệm vụ khác nhau, là các phần trong một chủ đề chung. Dạy học nhóm thường được áp dụng để đi sâu, luyện tập, củng cố một chủ đề đã học hoặc cũng có thể tim hiểu một chủ đề mới. Các câu hỏi kiểm tra dùng cho việc chuẩn bị dạy học nhóm: + Chủ đề có hợp với dạy học nhóm không? + Các nhóm làm việc với nhiệm vụ giống hay khác nhau? + HS đã có đủ kiến thức điều kiện cho công việc nhóm chưa? + Cần trinh bày nhiệm vụ làm việc nhóm như thế nào? + Cần chia nhóm theo tiêu chí nào? + Cần tổ chức phòng làm việc, kê bàn ghế như thế nào? d. Ví dụ: Khi dạy bài 10. Phân bón hóa học- SHD môn Khoa học tự nhiên 8, giáo viên có thể tiến hành hoạt động nhóm như sau: - Chia lớp thành 4 nhóm (có thể tương ứng với 4 tổ). Mỗi nhóm sẽ chuẩn bị trước nội dung ở nhà, lên lớp giáo viên có thể yêu cầu bất kỳ thành viên trong tổ thuyết trinh. Các nhóm có nội dung chuẩn bị giống nhau. - Nội dung yêu cầu: Tim hiểu về vai trò, công dụng của phân bón hóa học. Sưu tầm những loại phân bón hóa học thường dùng. Hình 4. Học sinh đang thuyết trình bài tập nhóm GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 18 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Hình 5. Sản phẩm của học sinh 2.4 Phương pháp trò chơi a. Nội dung, vai trò của phương pháp trò chơi Phương pháp trò chơi là phương pháp tổ chức cho HS tim hiểu một vấn đề hay thể nghiệm những hành động, những thái độ, những việc làm thông qua một trò chơi nào đó. Tùy thuộc vào nội dung bài học, điều kiện mà có thể tổ chức các trò chơi khác nhau: Giáo dục ý thức học sinh qua trò chơi, củng cố kiến thức bằng trò chơi... b. Quy trình thực hiện + GV phổ biến tên trò chơi, nội dung và luật chơi cho HS + Chơi thử ( nếu cần thiết) + HS tiến hành chơi + Đánh giá sau trò chơi + Thảo luận về ý nghĩa giáo dục của trò chơi c. Một số lưu ý - Trò chơi phải dễ tổ chức và thực hiện, phải phù hợp với chủ đề bài học, với đặc điểm và trinh độ HS, với quỹ thời gian, với hoàn cảnh, điều kiện thực tế của lớp học, đồng thời phải không gây nguy hiểm cho HS. - HS phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng luật chơi. - Phải quy định rõ thời gian. - Trò chơi phải được luân phiên, thay đổi một cách hợp lí để không gây nhàm chán cho HS. - Sau khi chơi, giáo viên cần cho HS thảo luận để nhận ra ý nghĩa giáo dục của trò chơi. d. Ví dụ GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 19 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn Hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Khi dạy bài 3: Oxi – không khí, Sách hướng dẫn KHTN 8; để củng cố bài tập giáo viên có thể tổ chức trò chơi, qua đó giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường. Trò chơi powerpoint với hệ thống các câu hỏi ôn tập, củng cố bài học Hình 6. Trò chơi powerpoint Dọn sạch đại dương GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc Ana 20 Trường THCS Lương Thế Vinh - Krông