1
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Tạo sự hứng thú cho học viên
Trung tâm GDNN - GDTX khi mở đầu tiết học giáo dục hướng nghiệp thông qua
việc thực hiện các trò chơi kỹ năng sống”
- Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và Đào tạo.
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: từ ngày 02 tháng 04
năm 2020.
- Mô tả bản chất của sáng kiến:
Tên đề tài: “Tạo sự hứng thú cho học viên Trung tâm GDNN - GDTX khi mở
đầu tiết học giáo dục hướng nghiệp thông qua việc thực hiện các trò chơi kỹ năng
sống”
I. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Tình trạng của giải pháp đã biết
Hiện nay, độ tuổi đi học của học viên Trung tâm GDNN - GDTX không còn
quá chênh lệch nhiều so với độ tuổi học sinh phổ thông cho nên việc giáo dục hướng
nghiệp cho học viên Trung tâm GDNN - GDTX là hoạt động cần thiết, nhằm giúp học
viên làm quen với một số nghề phổ biến trong xã hội và của địa phương, từ đó giúp
các em tự đánh giá được năng lực, chủ động, tự tin lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với
năng lực, điều kiện bản thân và tình hình thực tế.
Tuy nhiên trong những năm gần đây chủ đề về “Hướng nghiệp, chọn trường,
chọn nghề”, “học nhầm ngành”,… đang được xã hội nhắc đến ngày càng nhiều, công
tác giáo dục hướng nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập, chưa có giải pháp căn cơ.
Môn Giáo dục hướng nghiệp ở trung tâm GDNN - GDTX không được chú trọng. Học
viên học môn Hướng nghiệp thường học theo kiểu đối phó, không thích học biểu hiện
trên nhiều phương diện như: học viên cho đây là môn phụ không ảnh hưởng đến điểm
số hoặc bản thân chưa quan tâm đến sau này học xong mình làm gì nên không cần
thiết phải học….
Lí giải cho thực trạng trên đến từ nhiều phía như: hạn chế trong nhận thức của
phụ huynh nói riêng và toàn xã hội nói chung về giáo dục nghề nghiệp; công tác
hướng nghiệp, dạy nghề ở trường phổ thông nói chung và trung tâm GDNN - GDTX
nói riêng còn mang tính hình thức, còn nặng nề về lý thuyết, thiếu những kiến thức trải
2
nghiệm thực tế, đội ngũ làm công tác phân luồng và hướng nghiệp ở Trung tâm
GDNN - GDTX chưa được đào tạo bài bản, trong khi vấn đề “hướng nghiệp’’, “chọn
trường’’, “chọn nghề’’ đang là vấn đề nóng bỏng đối với nhà trường, phụ huynh và cả
học viên.
Mặc dù ở Trung tâm GDNN - GDTX trong những năm học vừa qua, được sự
quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo nhà trường, tổ chuyên môn không
ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng dạy và học. Tuy nhiên trên thực tế, việc Giáo dục
hướng nghiệp tại đơn vị vẫn còn tồn tại những vấn đề sau:
Cũng giống như một bộ phận học sinh của cả nước hiện nay, học viên Trung
tâm GDNN - GDTX có thái độ khá lạnh nhạt và thờ ơ với bộ môn Giáo dục hướng
nghiệp này. Các bạn còn rất mơ hồ về hướng nghiệp, hầu hết học viên không tự đánh
giá được năng lực của mình, không biết rõ mình thích nghề gì, câu hỏi học trường nào,
làm nghề gì thường là câu hỏi khó giải đáp nhất.
Về tình cảm, học viên luôn cảm thấy chán, không cảm thấy môn học này quan
trọng, các em tỏ ra kém hứng thú, ít mặn mà và tâm huyết với môn học.
Đa phần học viên đều xem Giáo dục hướng nghiệp là môn phụ, các em chỉ tiếp
cận qua loa.
Bằng việc chỉ ra những thực trạng trên, tôi mong muốn góp phần nhỏ bé vào
việc cải thiện tình hình dạy và học bộ môn Giáo dục hướng nghiệp hiện nay tại đơn vị.
Từ đó đưa bộ môn về với đúng giá trị và ý nghĩa nhân văn của nó.
2. Tính mới
Từ nhận thức và kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tôi nhận thấy chúng ta
cần kết hợp những kiến thức liên môn, liên ngành vào việc giảng dạy Giáo dục hướng
nghiệp, để môn học thật sự gần gũi với cuộc sống hiện đại và dễ dàng có được sự đón
nhận của học sinh hiện nay. Từ động cơ trên, tôi quyết định thực hiện giải pháp này
với những điểm mới sau:
Trước nay, bước đặt vấn đề vào bài học hướng nghiệp thường thông qua cách
giới thiệu trực tiếp vào bài bằng lời kể, mô tả, giới thiệu khái quát về nội dung bài học.
Hiệu quả hơn, một số thầy cô chọn cách tạo tình huống nêu vấn đề bằng cách
cho học sinh xem một đoạn phim, hình ảnh, … để khơi gợi trí tò mò, khám phá tri thức
3
của các em. Tuy nhiên, các cách đặt vấn đề bài học này đều chưa tạo sự hứng thú tối
đa cho học sinh, cộng với việc các tiết học bắt đầu bằng những lời rao giảng tẻ nhạt
làm cho học sinh không thể tìm hiểu bài học một cách đầy năng lượng, từ đó ảnh
hưởng rất nhiều đến chất lượng giảng dạy. Do đó điểm mới của đề tài là áp dụng các
trò chơi kỹ năng sống ngay khi mở đầu bài học qua đó giáo viên có thể kết hợp dẫn
dắt, đặt vấn đề vào bài mới bằng chính thông điệp mà trò chơi mang lại.
Việc áp dụng các trò chơi giáo dục kỹ năng sống vào tiết học Hướng nghiệp
đem lại nhiều ưu điểm: Thứ nhất, các trò chơi thu hút gần như 100% học sinh trong
lớp tham gia, buộc các em phải hoạt động do đó ngay khi bắt đầu tiết học các em đã
được truyền năng lượng để tích cực làm việc, các em được thoải mái không thấy căng
thẳng, ể oải khi bước vào tiết học; Thứ hai, ngay khi tham gia trò chơi, tâm lý các em
đã bắt đầu tò mò về bài học bởi trong đầu học sinh sẽ luôn tự đặt câu hỏi: “Trò chơi
này có liên quan gì tới bài học hôm nay?” Chính điều này đã gây tò mò cho học sinh
ngay khi bắt đầu vào bài, sự tò mò thôi thúc các em tìm hiểu để được thõa mãn, từ đó
sản sinh ra tính tích cực học tập.
Nhiều người cho rằng, giáo dục kỹ năng sống và Giáo dục hướng nghiệp không
có sự liên quan, tuy nhiên xét về bản chất các hoạt động giáo dục kỹ năng sống và
Giáo dục hướng nghiệp đều nhằm mục đích hình thành phẩm chất, năng lực và nhân
cách người học. Nội dung giáo dục kỹ năng sống có phạm vi rất rộng, trong đó có cả
việc giáo dục các giá trị sống cho học sinh: hợp tác trong công việc và cuộc sống, lập
trường kiên định, nghị lực vươn lên...đặc biệt kỹ năng “Tự xác lập mục tiêu” thông
qua việc phân tích những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, điều kiện của gia đình và
địa phương…từ đó giúp học viên xác định được ngành, nghề phù hợp với năng lực bản
thân. Như vậy, về mặt mục đích giáo dục, việc tổ chức các trò chơi kỹ năng và dạy học
hướng nghiệp có mối tương quan sâu sắc, chính vì lẽ đó chúng ta có thể dễ dàng tìm
kiếm trong các trò chơi kỹ năng những giá trị sống tương đồng với nội dung bài học,
từ đó có thể lồng nghép trò chơi để mở đầu bài học một cách sinh động, hấp dẫn, dễ đi
vào lòng người.
Giải pháp đề nghị công nhận không trùng hoặc tương tự với giải pháp của tác
giả nào trước đó đã được áp dụng hoặc áp dụng thử.
3. Giải pháp thực hiện
4
3.1. Nhận thức về mối tương quan giữa việc tạo hứng thú trong dạy học tích
cực với trò chơi giáo dục kỹ năng sống.
Hứng thú là một thuộc tính tâm lí - nhân cách của con người. Hứng thú có vai
trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì người ta không làm được
dưới ảnh hưởng của hứng thú. M.Gorki từng nói: “Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với
công việc”.
Tạo hứng thú trong việc dạy và học là một vấn đề quan trọng trong hoạt động
dạy - học. Hứng thú làm tăng hiệu quả của quá trình nhận thức làm nảy sinh khát vọng
hành động và hành động một cách say mê, sáng tạo, tăng năng suất làm việc ở mỗi
người. Chính vì vậy, việc tạo hứng thú học tập cho người học là một trong những yêu
cầu nhất thiết đối với việc dạy học, đặc biệt trong môn Giáo dục hướng nghiệp ở
Trung tâm GDNN-GDTX.
Theo các chuyên gia tâm lý, trò chơi giáo dục chiếm vai trò quan trọng trong sự
phát triển trí tuệ, thái độ và kỹ năng của người tham dự. Sự tương tác giữa người chơi
sẽ mở rộng tâm trí, phát triển hệ thần kinh, thúc đẩy sự sáng tạo và trí tưởng tượng,
làm tăng khả năng tập trung, rèn luyện tính khí, tình cảm. Ngoài ra, việc sử dụng trò
chơi còn giúp kích thích sự hứng thú học tập của học viên, làm thay đổi không khí lớp
tạo sự sôi nổi mà vẫn đạt được mục tiêu bài học, đồng thời rèn luyện kỹ năng như: kỹ
năng phân chia thời gian hợp lý, kỹ năng hợp tác, chia sẻ, kỹ năng thể hiện sự tự tin
trước đám đông, kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc, kỹ năng suy luận,... Những
kỹ năng đó rất cần thiết để trang bị cho học viên trong quá trình lựa chọn nghề trong
tương lai.
Trong bộ môn Hướng nghiệp, việc lồng ghép trò chơi vào nội dung bài học là
phương pháp giúp học viên hứng thú trước khi tìm hiểu một vấn đề, một ngành nghề
hay thể nghiệm những hành động, thái độ, việc làm, thông qua đó giáo viên có thể kết
hợp dẫn dắt, đặt vấn đề vào bài mới bằng chính thông điệp mà trò chơi mang lại.
Chính vì vậy, việc vận dụng các trò giáo dục kỹ năng sống nhằm tăng sự hứng
thú cũng như một cách dẫn dắt tình huống, nêu vấn đề cho tiết học Giáo dục hướng
nghiệp là một giải pháp triển vọng, một mặt vừa giúp học viên tiếp cận với những kỹ
năng sống cần thiết qua các thông điệp mà trò chơi mang lại, mặt khác giúp các em bắt
đầu bài học một cách tràn đầy năng lượng, phấn chấn tinh thần, sẵn sàng khám phá nội
dung tri thức.
5
3.2. Cách tạo hứng thú khi mở đầu tiết học Giáo dục hướng nghiệp thông
qua việc thực hiện các trò chơi giáo dục kỹ năng sống
3.2.1. Sự phù hợp của trò chơi giáo dục kỹ năng sống đối với tiết học Giáo
dục hướng nghiệp.
Hiện nay với sự phát triển của công nghệ thông tin, phương tiện thông tin đại
chúng… chúng ta không mấy khó khăn để tìm kiếm, sưu tầm những trò chơi nhận thức
trong giáo dục kỹ năng sống. Khi thực hiện phương pháp này, theo tôi mỗi giáo viên
nên có cho mình một bộ sưu tập các trò chơi với nhiều thể loại, cách thức thực hiện và
thông điệp trò chơi mang lại.
Mỗi một trò chơi nhận thức trong giáo dục kỹ năng sống luôn hàm chứa một
thông điệp cuộc sống, điều quan trọng là giáo viên phải biết lựa chọn từ trong sự
phong phú đa dạng đó một trò chơi phù hợp với nội dung bài học để học viên vừa nhận
ra giá trị sống, vừa tiếp cận với việc hình thành biểu tượng ban đầu cho bài học. Từ đó
tạo cho các em sự hứng thú, tò mò, sẵn sàng khám phá nội dung tri thức.
Giáo viên nên chọn những trò chơi đơn giản mà mọi học viên đều có thể dễ
dàng thực hiện. Không áp dụng những trò chơi không phù hợp với tâm trạng học viên,
xa lệch nội dung bài học, trò chơi có luật chơi phức tạp, mất thời gian gây ảnh hưởng
tiết học. Những trò chơi xúc phạm đến nhân cách của người chơi, những trò chơi thiếu
văn hóa, thiếu tính giáo dục.
3.2.2. Các bước tiến hành
a. Chuẩn bị
Nội dung trò chơi hay người chơi tham gia nhiệt tình nhưng người thầy (cũng là
người quản trò) không biết cách chuẩn bị và tổ chức trò chơi thì trò chơi sẽ kém phần
hấp dẫn, khó thành công và không đạt được ý đồ mong muốn trong việc dẫn dắt bài
học. Vì vậy bước chuẩn bị là một vấn đề hết sức quan trọng đối với phương pháp này.
Trước tiên, người giáo viên cần tích lũy cho mình những hiểu biết cần thiết liên
quan tới kỹ năng quản trò. Điều này không hề đơn giản, cần có sự rèn luyện và phụ
thuộc vào năng khiếu sở trường của mỗi người. Tuy nhiên, theo bản thân tôi, một giáo
viên kiêm người quản trò cần hội tụ các yếu tố sau: sự tự tin, hài hước vừa phải, linh
hoạt trong giao tiếp (sử dụng ngôn ngữ nói). Chuẩn bị vật dụng cần thiết nếu lựa chọn
loại trò chơi có sử dụng đồ vật.
6
b. Tiến hành trò chơi
Trước khi tiến hành trò chơi giáo dục kỹ năng, giáo viên cần nghiên cứu kỹ nội
dung bài học, lựa chọn một trò chơi có thông điệp phù hợp với nội dung đã được
nghiên cứu nhằm mục đích lồng ghép việc đặt vấn đề bài học vào trong trò chơi. Giáo
viên chú ý, sử dụng trò chơi có thời gian vừa phải, cách chơi đơn giản nhưng vẫn đảm
bảo tính mới lạ và hấp dẫn để thực hiện (bởi đây chỉ là bước khởi động cho một bài
học, tránh sử dụng trò chơi có thời lượng dài gây ảnh hưởng tới hoạt động chính của
tiết học).
Để mở đầu bài học bằng việc tiến hành trò chơi kỹ năng cần làm theo các bước
sau:
Bước 1: Giới thiệu trò chơi, luật chơi một cách ngắn gọn, dễ hiểu.
Bước 2:Tiến hành trò chơi thuần thục, không dài dòng mất thời gian, đảm bảo
không khí tiết học luôn vui nhộn.
Bước 3: Kết thúc trò chơi bằng việc công bố kết quả, khen thưởng, xử phạt.
*Một số lưu ý khi tiến hành trò chơi nhằm tạo hứng thú trong tiết học Giáo
dục hướng nghiệp:
- Chọn lối giải thích rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu, dí dỏm. Giải thích sao cho
người chậm hiểu nhất cũng hiểu được. Nếu cần thì không cần giải thích mà dẫn dắt
người chơi từng bước để tạo sự hấp dẫn.
- Nói và cử động làm mẫu thì dễ hiểu hơn, nếu cần có thể chơi thử để giảng lại
luật lệ trò chơi.
- Phải luôn luôn di động để nhìn được mọi người. Điều khiển từ chậm đến
nhanh để tạo sự căng thẳng.
- Khai thác sự dí dỏm của người chơi, hay chế biến trò chơi sao cho vui vẻ,
thoải mái.
- Đề cao tinh thần tự giác, thẳng thắn trung thực.
- Khi bắt lỗi phải khách quan, chính xác, dứt khoát, công bằng.
- Phải biết dừng trò chơi đúng lúc.
- Thưởng phạt nhẹ nhàng, thoải mái không làm mất thời gian.
c. Truyền tải thông điệp kỹ năng sống trò chơi mang lại
Mỗi một trò chơi giáo dục kỹ năng sống luôn ẩn chứa một thông điệp hay một
giá trị sống nhằm mục đích giáo dục người chơi: hợp tác trong công việc và cuộc sống,
7
lập trường kiên định, nghị lực vươn lên... vì vậy sau khi kết thúc trò chơi giáo viên cần
rút ra thông điệp mà trò chơi mang lại nhằm giáo dục cho học sinh những giá trị sống
tốt đẹp.
d. Lồng ghép ý nghĩa trò chơi vào nội dung bài học
Trong các môn học ở Trung tâm GDNN-GDTX, môn Giáo dục hướng nghiệp
có chức năng rất quan trọng giúp các em định hướng nghề nghiệp ngay từ khi đang
còn ngồi trên ghế nhà trường. Như vậy, về mặt mục đích giáo dục, việc tổ chức các trò
chơi kỹ năng sống và dạy học giáo dục hướng nghiệp có mối tương quan sâu sắc,
chính vì lẽ đó chúng ta có thể dễ dàng tìm kiếm trong các trò chơi kỹ năng những giá
trị sống tương đồng với nội dung bài học hướng nghiệp từ đó, có thể lồng nghép ý
nghĩa trò chơi để mở đầu bài học một cách sinh động, hấp dẫn, dễ đi vào lòng người.
3.2.3. Ví dụ minh họa
a. Áp dụng trò chơi “Tìm nghề nghiệp’’ cho Chủ đề 3: “Tìm hiểu một số nghề
thuộc ngành năng lượng, bưu chính - viễn thông, công nghệ thông tin” - Chương trình
Hướng nghiệp 11
- Tên trò chơi: “Tìm nghề nghiệp”
- Kỹ năng cần đạt: rèn luyện kỹ năng hợp tác, phối hợp ăn ý, suy đoán nhanh
khi làm việc nhóm.
- Thông điệp kỹ năng sống: Trong bất cứ công việc gì bạn cũng cần có sự am
hiểu, óc phán đoán, tính nhạy bén trong công việc, trong cuộc sống.
- Luật chơi: chơi theo nhóm, các nhóm cử 1 người (thứ tự) lên bốc thăm trúng
nghề nào thì phải diễn tả nghề đó cho đồng đội (diễn tả bằng hình thể, không được nói)
nhóm nào đoán đúng được số lượng nghề nhiều hơn là nhóm chiến thắng.
- Cách thức tiến hành:
+ Giáo viên chuẩn bị sẵn bút, giấy có ghi sẵn các nghề cụ thể thuộc lĩnh vực
năng lượng, bưu chính - viễn thông, công nghệ thông tin.
+ Giáo viên phân chia lớp thành 2 nhóm (do học viên trong 1 lớp ở Trung tâm
GDNN - GDTX số lượng ít khoảng 15 đến 20 học viên).
+ Giáo viên phổ biến luật chơi, có thể cho một nhóm làm nháp.
+ Giáo viên là người quản trò cho lần lượt các nhóm cử đại diện của nhóm lên
bốc thăm theo thứ tự – trúng nghề nào thì phải diễn tả nghề đó cho đồng đội nêu đáp
án (người được cử lên sân khấu chỉ được diễn tả bằng hình thể, không được nói). Sau
8
30 giây đội đó không trả lời đúng thì các đội khác có quyền trả lời – nếu đúng là đội
đó thắng, còn đội kia sẽ thua.
Trò chơi chỉ diễn ra cho từng đội một, mỗi đội chỉ được 5 lần lên bốc thăm,
xem xong phải trả giấy thăm lại cho người quản trò. Khi trả lời áp dụng luật đếm nốc
ao (Từ 1 đến 10) (có thể dùng khăn bịt miệng người trả lời cho khách quan). Cuối
cùng giáo viên chốt câu trả lời đúng của từng nhóm để làm căn cứ so sánh tìm ra đội
có câu trả lời đúng nhiều nhất. (Chú ý: giáo viên phải có cách ứng xử khéo léo, phong
cách quản trò dí dỏm, vui nhộn tạo không khí thi đua, vui tươi cho học sinh)
+ Sau khi tìm ra nhóm chiến thắng có thể tuyên dương, khen thưởng.
+ Kết thúc trò chơi bằng việc lồng ghép giới thiệu nội dung bài học:
Giáo viên đặt câu hỏi cho một thành viên bất kỳ trong nhóm có kết quả thấp
nhất: “Tại sao chúng ta không đoán đúng nghề mà bạn mình diễn tả?” hoặc “Tại sao
nhóm em lại đoán đúng được ít nghề ?”
Học sinh sẽ có câu trả lời ngay: “Do cả nhóm chưa có sự phối hợp ăn ý, người
diễn tả và cả người đoán nghề chưa am hiểu ngành nghề mình bốc thăm được cho nên
không hiểu ý nhau kết quả cuối cùng là đoán đúng được ít nghề”.
Giáo viên nắm bắt câu trả lời học sinh, dẫn dắt ngay vào nội dung bài học: Sau
khi các em được làm quen với một số nghề qua trò chơi, để thật sự am hiểu về những
ngành nghề trong xã hội nói chung các ngành nghề thuộc ngành năng lượng, bưu
chính - viễn thông, công nghệ thông tin nói riêng cần các em phải tìm hiểu về nó và
bài học hôm nay cô sẽ giúp các em những có kiến thức, những hiểu biết về những
ngành nghề này, đồng thời giúp các em nắm được vị trí, tầm quan trọng, yêu cầu, nơi
đào tạo triển vọng phát triển, nhu cầu lao động của ngành năng lượng, bưu chính viễn thông, công nghệ thông tin đối với sự phát triển kinh tế xã hội.
b. Áp dụng trò chơi “Viên phấn đổi màu” cho chủ đề “Em thích nghề gì –
Năng lực nghề nghiệp và truyền thống của gia đình” - Chương trình Hướng nghiệp
10.
- Tên trò chơi: “Viên phấn đổi màu”
- Kỹ năng cần đạt: rèn luyện kỹ năng đưa ra quyết định.
- Thông điệp kỹ năng sống: kiên định lập trường, đưa ra quyết định đúng đắn,
tự tin với sự lựa chọn của bản thân.
9
- Luật chơi: Chọn một học sinh và bố trí cho học sinh ra ngoài, xa lớp học (lưu
ý trước khi học sinh ra ngoài phải chưa biết gì về trò chơi), khi học sinh được đưa ra
ngoài, giáo viên và tập thể lớp thỏa thuận cùng đóng một vở kịch, tất cả quy ước viên
phấn màu trắng trên bàn là viên phấn đỏ. Sau đó cho học sinh được chọn vào lớp, giáo
viên hỏi học sinh về màu sắc viên phấn, học sinh trả lời đúng nhưng giáo viên và cả
lớp không đồng ý, khẳng định đó là viên phấn đỏ. Hầu hết học sinh tham gia trò này
đều tỏ thái độ rất thú vị và sau đó ngã về ý kiến số đông, thay đổi đáp án của mình.
- Cách thức tiến hành:
+ Giáo viên yêu cầu một học sinh mạnh dạn xung phong tham gia làm người
trải nghiệm trò chơi.
+ Giáo viên xắp xếp cho học sinh được chọn ra ngoài và bố trí trò chơi trong
lớp theo luật chơi ở trên. Mọi thỏa thuận giữa giáo viên và tập thể lớp phải bí mật, diễn
ra tự nhiên mới đảm bảo sự thành công trò chơi.
+ Kết thúc trò chơi bằng việc lồng ghép giới thiệu nội dung bài học:
Trong tiết học hôm nay giúp các em hiểu mình, hiểu các nhu cầu của nghề,
định hướng cho các em đi sâu vào các lĩnh vực mà xã hội đang có nhu cầu. Giúp các
em biết tự đánh giá năng lực của bản thân, điều kiện gia đình nhu cầu xã hội để chọn
nghề lập thân, lập nghiệp tương lai sau khi tốt nghiệp Trung học phổ thông. Biết phân
tích được yếu tố quyết định việc chọn nghề cho bản thân và nghề nghiệp cho tương
lai. Trong vô vàn những ngành nghề trong xã hội, mỗi cá nhân các em phải đưa ra
quyết định chọn cho mình một nghề được cho là phù hợp nhất với bản thân. Có những
lúc sự quyết định lựa chọn của chúng ta là khác biệt so với số đông, nhưng nếu chúng
ta có lập trường kiên định, tự tin với quyết định của mình thì quyết định đó chưa chắc
là sai. Bài học hôm nay sẽ giúp các em biết được bản thân mình thích nghề gì?
(Lưu ý: Do dung lượng sáng kiến có hạn, tác giả chỉ xin giới thiệu 2 ví dụ để
minh họa cho phương pháp. Trên thực tế, quý thầy cô có thể dễ dàng tra tìm các loại
trò chơi nhận thức trên các trang mạng xã hội hoặc các sách giáo dục kỹ năng sống,
từ đó quý thầy cô sẽ lựa chọn trò chơi phù hợp với nội dung bài học để áp dụng).
3.2.4. Một số lưu ý khi tiến hành phương pháp
Trò chơi phải phù hợp với nội dung bài học. Đặc biệt cần chú ý thời lượng tổ
chức trò chơi (một trò chơi chỉ nên thực hiện trong thời lượng 5 - 7 phút đầu tiết học)
10
Quản trò là người quan trọng nhất. Nội dung trò chơi hay người chơi tham gia
nhiệt tình nhưng quản trò không biết cách tổ chức thì trò chơi sẽ kém phần hấp dẫn và
khó thành công.
Biết cách sử dụng trò chơi đúng đối tượng. Hãy chọn những trò chơi đơn giản
mà mọi người đều có thể dễ dàng thực hiện.
Điều kiện để cuộc chơi thành công là người chơi muốn chơi, nắm vững luật
chơi, tự nguyện, nhiệt tình chủ động tham gia trò chơi. Vì vậy, trước hết cần dùng
những lời nói ngắn gọn, hài hước, dí dỏm giới thiệu tên trò chơi, mục đích ý nghĩa của
nó. Tiếp theo cần nêu rõ cách chơi và những "luật lệ” cần tuân thủ.
Biết điều hành trò chơi một cách linh hoạt, thông minh. Giáo viên phải di
chuyển sao cho có thể quan sát được toàn bộ cuộc chơi, nhanh chóng phát hiện ra
những người lanh lợi, họat bát, dí dỏm làm nòng cốt cho cuộc chơi. Nghiêm túc tuân
thủ luật chơi đảm bảo thực sự công bằng, bình đẳng song vẫn vui vẻ, thoải mái và hào
hứng.
Biết cách luyện tập tác phong phù hợp trong khi điều khiển trò chơi. Dáng điệu,
cử chỉ của giáo viên phải gây được thiện cảm, tạo sự chú ý ban đầu, tạo nên sự gần gũi
thân quen trong suốt cuộc chơi. Tâm hồn trong sáng, cởi mở, toàn tâm, toàn ý cho
cuộc vui chung. Biết hành động, biết nói sao cho đúng lúc, đúng đối tượng, biết khích
lệ tán dương sự cố gắng của mọi người nhằm bảo đảm hiệu quả giáo dục sâu sắc.
Những điều cần tránh: đưa ra trò chơi không phù hợp với nội dung bài học,
người chơi chưa nắm vững luật chơi hay trò chơi có cách chơi mất thời gian, gây ảnh
hưởng tới tiết học. Những trò chơi xúc phạm đến nhân cách của người chơi, những trò
chơi thiếu văn hóa, thiếu tính giáo dục.
II. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG CỦA SÁNG KIẾN
1. Những thông tin cần được bảo mật: Không
2. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
Có sự chấp thuận của Ban Giám đốc, Tổ chuyên môn nhà trường.
Sở GD & ĐT cần tăng cường tổ chức các lớp tập huấn về giáo dục kỹ năng
sống cho giáo viên và học sinh (hầu như các lớp này thường dành cho cán bộ làm công
11
tác Đoàn là chủ yếu). Thiết nghĩ, việc trang bị kiến thức giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh là một việc làm cần thiết, nên tổ chức rộng rãi cho đội ngũ giáo viên để có thể
sử dụng, lồng ghép trong chính bài học.
Bản thân giáo viên cần chủ động tự học để trang bị thêm kiến thức về chuyên
môn, nghiệp vụ, kỹ năng chuyên biệt để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của giáo dục
hiện đại.
3. Đánh giá kết quả đạt được khi áp dụng sáng kiến.
3.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tác giả.
Giải pháp “Tạo sự hứng thú cho học viên Trung tâm GDNN - GDTX khi mở
đầu tiết học giáo dục hướng nghiệp thông qua việc thực hiện các trò chơi kỹ năng
sống” được áp dụng tại Trung tâm GDNN - GDTX Bình Long – TX. Bình Long – tỉnh
Bình Phước. Từ thực tế ứng dụng cho thấy, giải pháp đã góp phần tích cực vào việc
xây dựng và phát triển môi trường giáo dục trong bộ môn Giáo dục hướng nghiệp tại
đơn vị:
- Việc đổi mới phương pháp đã làm cho lớp học diễn ra trong không khí khá sôi
nổi, hăng say và đặc biệt phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh trong quá
trình học tập.
- Tăng cường thêm một số kỹ năng hoạt động học tập như quan sát, phán đoán,
lập mục tiêu, làm việc nhóm… cũng như kỹ năng sống hữu ích.
- Hoạt động của giáo viên lên lớp nhẹ nhàng hơn, thuận lợi hơn.
Nhờ sự đổi mới kiên trì qua các tiết học, thái độ học sinh với bộ môn dần thay
đổi. Trước đây đến tiết Giáo dục hướng nghiệp nhiều em không học, thậm chí các em
bỏ về do các em cho rằng đây là môn phụ không lấy điểm, không thật sự cần thiết từ
khi áp dụng phương pháp mới tình trạng đó không còn nữa, học viên hăng hái, duy trì
sĩ số đến cuối tiết học thể hiện trong phần ghi sĩ số trong sổ đầu bài. Nhờ đó nhiều học
sinh định hướng được nghề phù hợp cho tương lai ngay khi đang còn ngồi trên ghế nhà
trường và cả sau khi tốt nghiệp.
Qua nhiều năm giảng dạy bộ môn Giáo dục hướng nghiệp, kiêm làm công tác
tư vấn hướng nghiệp, hướng dẫn các em làm hồ sơ thi kỳ thi THPT quốc gia tôi thấy
với đặc điểm học viên trung tâm GDNN - GDTX Bình Long thường có học lực yếu
12
nhưng nhiều em vẫn chọn những trường đại học lớn, quá sức với bản thân để thi
nhưng từ khi các em được định hướng nghề nghiệp thông qua những tiết học áp dụng
phương pháp mới thì thực trạng này không còn nữa. Các em học viên khối 10,11 qua
các tiết hướng nghiệp. đã đăng ký và đang theo học tại các lớp trung cấp nghề như:
nghề điện công nghiệp do Trung tâm GDNN - GDTX Bình Long liên kết với trường
Cao đẳng nghề Hàng hải, học ngay tại Trung tâm với số lượng học viên đang học là
12/27 học viên khối 10,11. Nhiều học viên trước khi ra trường đã có trong tay tấm
bằng trung cấp nghề để các em xin việc mà không cần mất thêm thời gian đi học.
Năm học vừa qua các em khối 12 đã biết hướng chọn ngành, trường cũng như
chọn nghề phù hợp với năng lực bản thân thể hiện qua số liệu thống kê sau:
Tổng số học viên khối 12 năm học 2019-
Tổng số học viên khối 12 năm học 2020-
2020: 20 học viên
2021: 15 học viên
Số lượng học viên thi đại
Số lượng học viên thi đại
học, cao đẳng
Số lượng học viên học nghề
05 (25%)
15 (75%)
học, cao đẳng
Số lượng học viên học nghề
03 (20%)
12 (80%)
(Số liệu trên được tác giả thống kê trong phiếu Đăng ký dự thi kỳ thi tốt nghiệp
THPT của học viên khối 12 Trung tâm GDNN-GDTX Bình Long năm học 2019-2020
và Số liệu dự kiến Đăng ký thi kỳ thi tốt nghiệp THPT của học viên khối 12 năm học
2020-2021 do các em đăng ký)
Như vậy, các em đã có những thay đổi trong nhận thức là không nhất thiết phải
học đại học mà chuyển sang chọn những trường, ngành, nghề phù hợp hơn (Số lượng
học viên có xu hướng chọn học nghề tăng qua các năm). Những kết quả thu được hoàn
toàn phù hợp với quy luật nhận thức của học viên, phù hợp với xu hướng hướng
nghiệp của giáo viên và của Trung tâm GDNN-GDTX Bình Long.
3.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả
áp dụng thử.
- Đánh giá của cô Hoàng Thị Thảo - Giáo viên chủ nhiệm lớp 11 Trung tâm
GDNN-GDTX Bình Long.
13
Sáng kiến được áp dụng nhằm giúp giáo viên có thêm một phương pháp mở
đầu bài học, tạo hứng thú, vui vẻ cho học sinh, từ đó phát huy tính tích cực học tập của
học sinh. Xây dựng môi trường giáo dục thân thiện. Sáng kiến có thể áp dụng cho tất
cả giáo viên dạy bộ môn xã hội ở các khối lớp khác nhau trong cùng đơn vị cũng như
ở các đơn vị khác. Ngoài ra, sáng kiến này còn lồng ghép trang bị cho học sinh một số
kỹ năng sống thông qua trò chơi và môn học. Đây là một việc cần thiết cho học sinh
Trung tâm GDNN - GDTX hiện nay.
XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
- Đánh giá của Tập thể học sinh 11 Trung tâm GDNN-GDTX Bình Long.
Đối với học viên chúng em, việc học Giáo dục hướng nghiệp thường gặp khó
khăn, do tâm lí đối với môn học của đa phần học viên đó là môn phụ, không lấy điểm.
Tuy nhiên, việc khởi động bài học Giáo dục hướng nghiệp bằng các trò chơi kỹ năng
tạo cho học sinh nhiều thích thú, các trò chơi rất dễ thực hiện, kích thích tư duy, rất trí
tuệ. Tiết học trở nên rất thú vị. Bên cạnh đó, qua mỗi trò chơi, chúng em lại được giáo
dục một kỹ năng cần thiết, trang bị cho cuộc sống đời thường của bản thân. Đó là điều
chúng em thấy giá trị và bổ ích nhất khi được học phương pháp này.
ĐẠI DIỆN TẬP THỂ LỚP XÁC NHẬN
LỚP TRƯỞNG
- Xem thêm -
.DOCX 
13 
1 
69 
