Tài liệu Tác động của phát triển các khu công nghiệp đến việc làm của nông dân tỉnh hưng yên hiện nay

Mô tả:

1. Tính cấp thiết của đề tài Việc hình thành các khu công nghiệp, khu chế xuất là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trên cơ sở nghiên cứu, vận dụng lý luận chung về phát triển kinh tế thị trường, kinh nghiệm của các nước trong khu vực và xuất phát từ thực tiễn Việt Nam. Trong nhiệm kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng, tiếp đến Đại hội VIII, IX,X và XI, định hướng chiến lược xây dựng và phát triển các khu công nghiệp đã được triển khai trong cả nước, từng bước được bổ sung, hoàn thiện và chứng tỏ tính đúng đắn qua sự kiểm chứng của thực tiễn. Theo số liệu thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tính đến hết tháng 3/2012, cả nước có 283 khu công nghiệp, khu chế xuất đã được thành lập với tổng diện tích đất tự nhiên hơn 72.000 ha, diện tích có thể cho thuê đạt gần 46.000 ha. Hằng năm, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào khu công nghiệp, khu chế xuất chiếm 35- 40% tổng vốn đăng ký tăng thêm của cả nước; trong đó đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chiếm gần 80%. Xuất phát từ tầm quan trọng của việc xây dựng, phát triển các khu công nghiệp, trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2011-2015) đã nhấn mạnh: “Phát huy hiệu quả các khu, cụm công nghiệp và đẩy mạnh phát triển công nghiệp theo hình thức cụm, nhóm sản phẩm tạo thành các tổ hợp công nghiệp quy mô lớn và hiệu quả cao; hoàn thành việc xây dựng các khu công nghệ cao và triển khai xây dựng một số khu nghiên cứu cải tiến kỹ thuật và đổi mới công nghệ….”[24, tr.123]. Khu công nghiệp phát triển đã mang lại những lợi ích về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh như: Làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động của nền kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nên có tác động tích cực tới đào tạo nguồn nhân lực, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, đời sống và trình độ của người lao động. Đến hết năm 2011, các khu công nghiệp, khu chế xuất đã giải quyết việc làm cho hơn 1,7 triệu lao động, trung bình 77 lao động/ha đất khu công nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích từ phát triển các khu công nghiệp mang lại cũng đã nảy sinh một số vấn đề phức tạp về kinh tế - xã hội: Diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp, môi trường bị ô nhiễm, cơ cấu ngành nghề mất cân đối…. trong đó quan trọng nhất là vấn đề việc làm của nông dân, đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới. Từ những yêu cầu khách quan đó, Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy BCH TW khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn khẳng định “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng; ….”. Hưng Yên là một tỉnh có vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc giao lưu, phát triển kinh tế - xã hội trong sự phát triển chung của đất nước. Quá trình phát triển khu công nghiệp có tác động lớn đến đời sống, kinh tế, xã hội trong tỉnh nói chung và vùng quy hoạch tổng thể nói riêng, đặc biệt là vấn đề việc làm của nông dân. Đến nay, toàn tỉnh có 19 khu công nghiệp nằm trong quy hoạch đã sử dụng gần 92.000 lao động. Trong đó lao động địa phương chiếm gần 40%, lao động nữ chiếm gần 71%, lao động nước ngoài đang làm việc tại các khu công nghiệp là 1.340 người. Tuy nhiên, tình trạng lao động không ổn định, doanh nghiệp thì thiếu công nhân, địa phương thì thừa lao động, trong đó lao động giản đơn chiếm tỷ trọng lớn gây trở ngại không nhỏ đến hoạt động của doanh nghiệp và giải quyết việc làm ở địa phương. Nguyên nhân của tình trạng trên là do những lao động đã được tuyển dụng sau một thời gian chuyển sang doanh nghiệp khác, hoặc bỏ việc do chế độ đãi ngộ, điều kiện làm việc, số khác lại không đáp ứng về trình độ nên bị loại…Thiếu lao động, một số doanh nghiệp đưa ra chế độ đãi ngộ lớn hơn để thu hút lao động, dẫn đến biến động lớn về lao động trong các khu công nghiệp, mặt khác, do lao động dư thừa tại địa phương làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội phức tạp . Do đó, việc nghiên cứu “Tác động của phát triển các khu công nghiệp đến việc làm của nông dân tỉnh Hưng Yên hiện nay" được tác giả lựa chọn để làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành kinh tế chính trị, đáp ứng phần nào nhu cầu đòi hỏi của địa phương và trên phạm vi cả nước, là vấn đề có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.