Tài liệu Tài liệu giảng dạy văn hoá hàn quốc (한국문화)

Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM VĂN HOÁ HÀN QUỐC (한국문화) 1 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM MỤC LỤC Bài 1: Đất nước, con người, lịch sử ................................................................................... 6 I. Đất nước ........................................................................................................................... 6 1. Quốc kỳ...................................................................................................................... 6 2. Quốc Huy ................................................................................................................... 6 3. Quốc hoa .................................................................................................................... 7 4. Vị trí lãnh thổ ............................................................................................................. 7 5. Diện tích..................................................................................................................... 8 6. Địa hình – địa mạo..................................................................................................... 9 7. Sông Hồ ................................................................................................................... 10 8. Các mùa trong năm .................................................................................................. 11 9. Tài nguyên khoáng sản ............................................................................................ 12 II. Con người ..................................................................................................................... 13 1. Dân tộc ..................................................................................................................... 13 2. Ngôn ngữ ................................................................................................................. 14 III. Lịch sử ......................................................................................................................... 15 1. Cuộc đấu tranh chống xâm lược Nhật Bản .............................................................. 15 2. Chiến tranh và chia cắt hai miền ............................................................................. 16 3. Hàn Quốc ngày nay ................................................................................................. 18 Bài 2: Đời sống văn hoá – Tôn giáo – Tín ngưỡng - Phong tục tập quán – Lễ hội .... 19 I. Tôn giáo ......................................................................................................................... 19 II. Phong tục tập quán ..................................................................................................... 22 1. Quan hệ xã hội ......................................................................................................... 22 2. Quan hệ gia đình ...................................................................................................... 22 3. Quan hệ vợ chồng .................................................................................................... 23 4. Việc sinh con ........................................................................................................... 24 2 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 5. Việc sinh con (thai giáo) .......................................................................................... 24 6. Sinh đẻ và 49 ngày sau sinh..................................................................................... 25 7. 100 ngày sau khi sinh .............................................................................................. 25 8. Lễ thôi nôi ................................................................................................................ 26 9. Lễ trưởng thành ....................................................................................................... 28 10. Lễ cưới hỏi ............................................................................................................. 29 11. Lễ sinh nhật thứ 60 ................................................................................................ 33 12. Tang lễ ................................................................................................................... 33 13. Những điều kiêng kỵ trong cuộc sống hàng ngày ................................................. 37 Bài 3: Các trò chơi dân gian ............................................................................................ 39 I. Các trò chơi dân gian.................................................................................................... 39 1. Bập bênh .................................................................................................................. 39 2. Bốn bước đi ............................................................................................................. 39 3. Đá cầu ...................................................................................................................... 40 4. Trò chơi rùa ............................................................................................................. 41 Bài 4: Ẩm thực – Văn học ................................................................................................ 42 I. Ẩm thực.......................................................................................................................... 42 1. Các loại thực phẩm chính ........................................................................................ 42 2. Cơ cấu bữa ăn .......................................................................................................... 42 3. Phong cách ăn của người Hàn Quốc........................................................................ 43 4. Các món ăn và đồ uống truyền thống ...................................................................... 44 II. Văn Học ........................................................................................................................ 48 1. Thời kỳ trước khi có chữ viết (Hangul) ................................................................... 48 2. Thời kỳ sau khi có chữ viết ( Hangul ) .................................................................... 49 3. Văn học hiện đại ...................................................................................................... 50 I. Nghệ Thuật .................................................................................................................... 52 1. Âm nhạc ................................................................................................................... 52 3 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 2. Múa .......................................................................................................................... 53 3. Kịch.......................................................................................................................... 55 4. Điện ảnh ................................................................................................................... 56 5. Hội hoạ..................................................................................................................... 59 6. Thư pháp .................................................................................................................. 61 I. Nghệ thuật ..................................................................................................................... 63 1. Nghệ thuật trang trí: ................................................................................................. 63 2. Điêu khắc ................................................................................................................. 63 3. Kiến trúc .................................................................................................................. 64 4. Chính sách phát triển của văn hoá Hàn Quốc.......................................................... 66 II. Các đồ thủ công mỹ nghệ truyền thống .................................................................... 69 1. Đồ gốm .................................................................................................................... 69 2. Các sản phẩm khác .................................................................................................. 70 III. Thể thao ...................................................................................................................... 72 1. Các môn thể thao thu hút nhiều khán giả ................................................................ 72 2. Các môn thể thao khác............................................................................................. 73 3. Các môn thể thao giải trí.......................................................................................... 75 Bài 7: Các dịch vụ du lịch ................................................................................................ 77 I. Các vùng du lịch ............................................................................................................ 77 1. Seoul ........................................................................................................................ 77 2. Vùng phụ cận Seoul ................................................................................................. 80 3. Vùng Trung tâm....................................................................................................... 80 4. Vùng Đông Nam ...................................................................................................... 81 5. Busan và vùng phụ cận ............................................................................................ 84 6. Khu vực ven biển Hanllyosodo ............................................................................... 85 7. Vùng Tây Nam ........................................................................................................ 86 8. Đảo Jeju ................................................................................................................... 89 4 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 5 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Bài 1: Đất nước, con người, lịch sử I. Đất nước 1. Quốc kỳ Cờ Hàn Quốc có hình chữ nhật, gọi là thekukki, miêu tả những biểu tượng của nguyên lý âm, dương trong triết học phương đông. Hình Thái cực tròn ở trung tâm được chia làm hai phần bằng nhau. Phần đỏ ở phía trên tượng trưng cho cực dương của vũ trụ; ngược lại, phần xanh lam ở phía dưới tượng trưng cho cực âm. Cả hai cực này đều là hiện thân của khái niệm vận động không ngừng, sự cân đối hài hoà. Hình tròn được bao bọc bởi 4 ký hiệu nằm ở 4 góc. Mỗi ký hiệu tượng trưng cho một trong 4 yếu tố chung: Thiên, Địa, Hoả và Thuỷ. 2. Quốc Huy Quốc huy Hàn Quốc hình tròn. Trung tâm Quốc huy là hình Thái cực tròn do hai màu xanh và đỏ tạo thành, xung quanh hình Thái cực là bông hoa mukung (hoa dâm bụt) vàng 5 cánh. Người Hàn Quốc coi hoa này là niềm tự hào của dân tộc, tượng trưng cho tinh thần kiên nghị, bất khuất. Quốc huy được một dải trang trí bao quanh trên đó viết dòng chữ: (Đại Hàn Dân Quốc) (대한민국) bằng tiếng Hàn Quốc. 6 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 3. Quốc hoa Hoa của dân tộc Triều Tiên là hoa mukung. Hàng năm từ tháng 7 đến tháng 10, vô số những cánh hoa mukung đã mang lại vẻ duyên dáng trên mọi nẻo đường đất nước. Không giống như những loài hoa khác, hoa mukung là loài hoa có sức sống khác thường, nó có thể chống lại được sâu bọ và kháng lại các loại bệnh làm tàn lụi cây cối. Ý nghĩa biểu tượng của loài hoa này là xuất phát từ gốc từ “mukung” nghĩa là bất tử. Điều đó đã phản ánh chính sác bản chất trường tồn của lịch sử Hàn Quốc, cũng như tính cương quyết và sự bền chí của con người nơi đây. 4. Vị trí lãnh thổ 7 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Bán Đảo Triều Tiên nằm ở Đông – Bắc Á, từ lục địa Châu Á ở phía Bắc tới mũi đất ở biển nam, dài 1000 km, rộng 216km. Bán đảo Triều Tiên bị chia cắt bởi vĩ tuyến 38. Phía Bắc là Cộng Hoà Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên, phía nam là Hàn Quốc – tên chính thức là Đại Hàn Dân Quốc, được phân cách bởi giới tuyến quân sự tạm thời. Hàn Quốc nằm giữa 33 độ đến 43 độ vĩ Bắc, 124 độ đến 131 độ kinh đông. Phía Bắc giáp với Cộng Hoà Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên; phía Đông giáp với biển Nhật Bản; phía Nam và Đông giáp với eo biển Triều Tiên, ngăn cách Hàn Quốc với Nhật Bản; phía Tây giáp với Hoàng Hải. Biên giới tự nhiên giữa bán đảo Triều Tiên và Trung Quốc là hai con sông là sông Amnok (Áp Lục) và sông Tuman (Tu Man Kang); 16 km cuối cùng của sông Tuman cũng là biên giới tự nhiên với Liên Bang Nga. Với vị trí chiến lược trọng yếu như trên, bán đảo Triều Tiên như một cầu nối giữa các cường quốc ở đại lục với Nhật Bản và con đường giao lưu văn hoá trong mọi mặt, nhất là trong quan hệ láng giềng. 5. Diện tích Hàn Quốc có diện tích 99.392 km vuông, chiếm 45% tổng diện tích của bán đảo Triều Tiên, trong đó có nhiều đảo nhỏ ngoài khơi phía tây và phía nam, lớn nhất là đảo Jeju(1.845 km vuông). Nhà nước Hàn Quốc ra đời vào năm 1848, sau chiến tranh thế giới thứ 2 bán đảo Triều Tiên bị chia cắt thành 2: Miền Nam và miền Bắc. Trong suốt thập niên 1950, Hàn Quốc đã trỗi dậy từ đống tro tàn – hậu chiến tranh – để trở thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới. Seoul là thủ đô đồng thời là thành phố lớn nhất của Hàn Quốc. 8 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 6. Địa hình – địa mạo Địa hình chủ yếu là đồi núi gập ghềnh. Núi bao phủ 70% diện tích đã biến nơi đây thành một trong những khu vực có nhiều núi trên thế giới. Sự nâng lên và gấp khúc của địa tầng đá vôi và đá granit đã tạo ra những cảnh quan đặc biệt ngoạn mục. Dãy núi chính là dãy Taebaek – sanmaek chạy theo hướng Bắc Nam, song song với biển phía Đông. Đỉnh núi cao nhất ở Hàn Quốc là đỉnh Hallasan (nằm trên đảo Jeju) 1.950 m, tiếp đến là Chirisan 1.915 m, Soraksan 1.708 m. Dọc theo bờ biển phía Tây và phía Nam, các dãy đồi núi dốc thoai thoải xuống các đồng bằng ven biển. Diện tích đồng bằng tập trung chủ yếu ở phía Tây, còn ở phía Đông và phía Nam chỉ là những dải đất hẹp. Đây là nơi sản xuất một khối lượng lớn lương thực của đất nước đặc biệt là lúa gạo, trừ ở phía Đông, còn bờ biển Hàn Quốc bị chia cắt lớn. Nằm trên một bán đảo nhiều núi, Hàn Quốc có kiến tạo địa chất đa dạng, được hình thành hầu hết bởi các loại đá tiền sử như granit và các loại đá biến chất khác khối địa tầng bao phủ tầng Trung sinh được tìm thấy ở phía Đông Nam, còn địa tầng thuộc kỷ thứ 3 được giới hạn ở những khu vực nhỏ nằm rải rác khắp bán đảo. Ở một số nơi các loại đá granit thuộc kỷ Jura và kỷ phấn trắng xâm nhập vào những vỉa đá cổ hơn theo hướng Tây Bắc – Đông Nam. Bán đảo Triều Tiên là nơi tương đối ổn định, không có núi lửa hoạt động và ít động đất, mặc dù nằm cách vành đai động đất Thái Bình Dương không xa và những hòn đảo Jeju, Ulleung có nguồn gốc là núi lửa. Theo sử liệu, từ năm 1907, ở đây xảy ra gần 2000 trận động đất, trong đó có 48 trận là có sức tàn phá, ít hơn nhiều so với những con số được ghi nhận tại Nhật Bản và Mãn Châu. Động đất chủ yếu xảy ra trên những nơi đứt đọan của vỏ mặt trái đất hoặc những phiến kiến tạo, nếu nhìn trên bề mặt là những dòng sông. Tuy nhiên, trong nửa thế kỷ vừa qua, động đất xảy ra thường xuyên hơn dọc theo các dãy núi. Miền 9 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Nam có cường độ địa chấn mạnh hơn miền Bắc, nửa phía Tây bán đảo có cường độ mạnh hơn nửa phía Đông. 7. Sông Hồ Hai con sông lớn nhất của Hàn Quốc – sông Naktong (525 km) và Sông Hàn (514 km) đều bắt nguồn từ dãy Taebaek-Sanmaek. Sông Naktong chảy về hướng Nam và đổ ra eo biển Triều Tiên, trong khi sông Hàn chảy theo hướng Tây Bắc và đổ ra Hoàng Hải. Ngoài ra, còn có những con sông chính khác: Keum (401 km), Yeongsan và Tongin. Hầu hết các con sông trên bán đảo Triều Tiên đều đổ ra Hoàng Hải và vùng biển phía Nam, do đặc điểm địa hình là nghiêng từ Đông Bắc xuống Tây Nam. Vào mùa hè, cũng là mùa mưa, nước ở các con sông thường dân cao vài lần trong năm; còn các mùa khác, mực nước sông thường xuống thấp. Trên đỉnh núi Hallasan, cao nhất Hàn Quốc có một hồ nước nhỏ rất đẹp, và điều đặc biệt là ở trên đó có tới trên 360 loài vật sống ký sinh. 10 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 8. Các mùa trong năm Mùa Xuân bắt đầu từ giữa tháng 4 ở vùng trung tâm bán đảo Triều Tiên. ở phía Bắc, mùa xuân bắt đầu từ cuối tháng 4 và diễn ra khá ngắn. vào đầu mùa xuân thỉ thoảng có những đợt gió mang theo cát vàng từ sa mạc Gôbi thổi thường làm giảm tầm nhìn và là nguyên nhân gây ra các bệnh tật về mắt. Hàn Quốc nằm ở khu vực khí hậu ôn hoà, có 4 mùa rõ rệt. vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4, cây cối đâm chồi nảy lộc, báo hiệu mùa xuân đến. Mùa hè tương đối nóng và mưa nhiều, cây cỏ xanh tươi. Nhiệt độ trung bình trong tháng 6 là 20 độ C và trong tháng 7 là 25 độ C. mùa mưa thường bắt đầu vào cuối tháng 6 và kéo 11 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM dài tới tháng 9. Lượng mưa trung bình hàng năm ở Seoul là 1.370mm và ở Busan là 1.470mm vùng bờ biển phía nam thường có bão vào cuối mùa hè với gió mạnh và mưa lớn. Mùa Thu tới vào cuối tháng 9, mang tới những luồng gió lục địa trong lành, khí hậu khô hanh, nhiệt độ mát mẻ. đây là thời gian dễ chịu nhất trong năm. Màu vàng rực rỡ màu đỏ chói chang do lá cây thay đổi đã tạo ra ở mọi miền đất nước bức tranh phong cảnh tuyệt diệu. Mùa đông kéo dài từ tháng 12 tới tháng 2 trời lạnh và khô, thỉnh thoảng có mưa hoặc tuyết rơi. ở Seoul, nhiệt độ trung bình trong tháng 1 dao động trong mức -7 độ C đến -10 độ C. Nhiệt độ cao hơn ở những khu vực dọc bờ biển phía Nam và thấp hơn rất nhiều ở những vùng đồi núi nằm sâu trong đất liền. Kết thúc những tháng mùa đông thường có đợt rét đậm ba bốn ngày, sau đó thời tiết dần trở nên ấm áp. 9. Tài nguyên khoáng sản 12 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Khác với miền Bắc, Hàn Quốc tương đối nghèo về khoáng sản. Tài nguyên chính là than đá (đa phần là than antraxit) quặng sắt và graphit. Ngoài ra còn có vàng, bạc, đồng, chì, vonfram, kẽm và uran. Núi đá vôi có rất nhiều ở Hàn Quốc, hình thành các hang động đẹp nổi tiếng, hơn cả là các hang Kossigul, Kosugul và Songnuygul, trong đó có nhiều thạch nhũ và măng đá với muôn hình vạn trạng. Bờ biển Hàn Quốc trải dài 2400km, cho thấy những điều kiện thuận lợi về biển. Vì có nhiều cửa sông và nhờ vào tác động của sóng thuỷ triều, đã hình thành những vùng sình lầy lớn ở ven biển, nhất là dọc theo bờ biển phía Tây. Tổng diện tích các vùng sình lầy ven biển là 239.000 ha. Trong khoảng thời gian 1910 đến 1994, đã có 100.000 ha được cải tạo thành những vùng canh tác, hiện nay đang triển khai những dự án cải tạo rất lớn. Những vùng bờ biển sình lầy là nguồn lợi nhiên liệu vô cùng quan trọng đối với con người, chúng không những cung cấp một ngư trường tốt, mà còn đóng vai trò không nhỏ trong việc lọc ô nhiễm. Chức năng của môi trường biển không chỉ bao trùm việc đánh bắt thương mại mà còn là bảo vệ nguồn cá và sự đa dạng sinh học. II. Con người 1. Dân tộc 13 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Hàn Quốc, cũng như Cộng Hoà Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên là một trong những quốc gia có mức độ thuần chủng tộc cao nhất trên thế giới. Ngoài cộng đồng người nước ngoài đang sinh sống ở Hàn Quốc (khoảng 550.000 người – chủ yếu là người Hoa), Hàn Quốc không có dân tộc thiểu số hoặc ngôn ngữ thiểu số nào. Do tính chất pha trộn sắc tộc của dân tộc Triều Tiên, người ta tin rằng: Trong số những tổ tiên của người Hàn Quốc, có những người di cư đến từ Mãn Châu Lý và các khu vực khác ở Đông Bắc Á. Thực ra, người Hàn Quốc bắt nguồn từ chủng tộc Mông Cổ; ngày nay họ là một dân tộc có tính đồng nhất cao, với nền văn hoá ngôn ngữ và phong tục tập quán độc đáo riêng của mình. Người dân Hàn Quốc rất hào phóng và niềm nở. Những người nước ngoài đến Hàn Quốc đều có nhận xét là người Hàn Quốc dễ gần; thêm vào đó, họ còn nổi tiếng là một trong những dân tộc làm việc siêng năng nhất thế giới. Dân số Hàn Quốc là 51.309.413 người vào ngày 01/09/2021 theo dự liệu mới nhất của Liên Hợp Quốc. 2. Ngôn ngữ Tất cả người Hàn Quốc đều nói và viết chung một ngôn ngữ. Ngôn ngữ chính thức của Hàn Quốc là tiếng Hàn (tiếng Triều Tiên) với chữ viết ghi âm được gọi là Hangul. Tiếng Hàn cũng như tiếng Hungari, tiếng Phần Lan và tiếng Mông Cổ được xếp vào nhóm ngôn ngữ Uran Antai. Hangul gồm 10 nguyên âm và 14 phụ âm đơn giản. Một nhóm các nhà thông thái dưới sự bảo trợ của vua Sejong đã phát minh ra Hangul vào năm 1443 (đưa vào sử dụng năm 1446). Bảng sau đây giới thiệu 24 chữ cái Hangul đã được La tinh hoá dựa vào hệ thống Mc Cune Reischauer (M-R) và đã được chính phủ Hàn Quốc chấp thuận thực hiện. Do có sự 14 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM khác biệt đáng kể giữa tiếng Anh và tiếng Hàn, nên người Anh khi học tiếng Hàn thấy rất khó khăn khi một số nguyên âm và phụ âm, khi phát âm, không có âm tương đương trong tiếng Anh. III. Lịch sử 1. Cuộc đấu tranh chống xâm lược Nhật Bản Từ khi Nhật Bản chính thức biến bán đảo Triều Tiên thành một nước thuộc địa vào năm 1910, một chế độ rất hà khắc do người Nhật thống trị đã được thiết lập ở đây. Đầu thế kỷ XX, khi quân đội Triều Tiên bị giải tán thì nhiều lực lượng kháng chiến đã được thành 15 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM lập, hoạt động dưới hình thức chiến tranh du kích. Số lượng quân du kích ngày càng gia tăng và hoạt động của họ đã mang lại nhiều kết quả. Nhưng do lực lượng chênh lệch và hạn chế trong quá trình đấu tranh nên hàng nghìn người đã anh dũng hy sinh. Tuy vậy, cuộc đấu tranh chống Nhật vẫn được tiếp tục. Năm 1919, đã nổ ra một cuộc biểu tình chống Nhật mang ý nghĩa to lớn, lịch sử gọi đây là phong trào mùng 1-3. Dựa vào việc cử hành lễ tang vua Kojong, các nhà lãnh đạo dân tộc coi đây là cơ hội thuận lợi để tổ chức một cuộc biểu tình rộng lớn. Thông qua nhiều tổ chức quần chúng xã hội, 30 người đã ký tên vào bản sao của tuyên bố độc lập được nhiều người đọc trên khắp đất nước. Phía Nhật cho đàn áp đẫm máu cuộc biểu tình, làm 7.000 người bị giết, 15.000 người bị thương, 4.000 người bị bắt giữ. Tuy cuộc biểu tình thất bại, nhưng nó đã gây tiếng vang lớn cho toàn bán đảo, thức tỉnh tinh thần dân tộc của người dân bán đảo Triều Tiên trong cuộc đấu tranh gian khổ chống lại ách thống trị của Nhật Bản. Năm 1931, các đội du kích chống Nhật đã được tổ chức khắp nơi. Dưới sự lãnh đạo của các tổ chức chính trị, nhiều đội vũ trang được ra đời. Sau chiến thắng của quân Triều Tiên chống quân Nhật Bản ở Posonba (tháng 6-1937), phong trào chống Nhật phát triển rộng khắp trên bán đảo. Ngày 9-8-1945, do ảnh hưởng của thế chiến thứ II, phát xít Nhật đầu hàng vô điều kiện. Đến ngày 15, bán đảo Triều Tiên hoàn toàn giải phóng khỏi ách thống trị của Nhật Bản. 2. Chiến tranh và chia cắt hai miền 16 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Nhật Bản đầu hàng đồng minh, chiến tranh thế giới thứ hai chấm dứt, dẫn tới một thời kỳ cực lộn xộn ở bán đảo Triều Tiên. Đất nước này bị chia cắt thành hai khu vực chiếm đóng của các nước chiến thắng là Liên Xô và Mỹ. Liên Xô đóng quân ở vùng phía Bắc, từ vĩ tuyến 38 trở lên, còn Mỹ đóng quân ở nửa phía Nam, từ vĩ tuyến 38 trở xuống. Do Mỹ và Liên Xô không đạt được thoả thuận về một chính quyền Triều Tiên thống nhất, nên đến năm 1948 hai chính quyền riêng biệt đã được thành lập: Đại Hàn Dân Quốc ở phía Nam, lấy Seoul làm thủ đô, và Cộng Hoà Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên ở phía Bắc, lấy Bình Nhưỡng làm thủ đô. Tháng 6-1950, Bắc Triều Tiên đã tấn công Nam Triều Tiên, gây ra cuộc chiến Triều Tiên. Trong cuộc chiến này Mỹ hỗ trợ cho Nam Triều Tiên, còn Trung Quốc thì hỗ trợ cho Bắc Triều Tiên. Sau 3 năm chiến tranh đẫm máu, tháng 7 – 1953, cuộc chiến tranh kết thúc với việc ngừng bắn và đất nước Triều Tiên bị chia đôi bởi “khu quân sự” (DMZ), chạy dọc theo vỹ tuyến 38. 17 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM 3. Hàn Quốc ngày nay Chỉ trong vòng nửa thế kỷ, Hàn Quốc đã được xây dựng lại từ đống đổ nát của cuộc chiến tranh và đạt được sự thần diệu về kinh tế, ngày nay được coi là hình mẫu cho nhiều nước đang phát triển. Thành tựu này còn có ý nghĩa to lớn khi bán đảo Triều Tiên còn đang bị chia cắt thành hai quốc gia. 18 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Bài 2: Đời sống văn hoá – Tôn giáo – Tín ngưỡng Phong tục tập quán – Lễ hội I. Tôn giáo Dựa vào những di tích vật chất được phát hiện, nhiều nhà nghiên cứu phỏng đoán rằng, tôn giáo của cư dân nguyên thuỷ thời kỳ đá cũ ở Hàn Quốc chính là sự sùng bái của lực lượng tự nhiên: trời, đất, mây, mưa, sấm, sét,... Họ tin rằng, thiên nhiên và con người không tách rời nhau, mà ảnh hưởng tác động lẫn nhau. Do vậy, họ cố gắng sống hoà hợp với thiên nhiên và luôn cầu xin tự nhiên phù trợ cho họ trong săn bắn và tránh những tai ương. Sang thời kỳ đá mới, những quan niệm tôn giáo của cư dân nguyên thuỷ Hàn Quốc đã trở nên khá rõ nét đặc biệt là niềm tin mãnh liệt rằng: mọi vật đều có linh hồn. Theo đó, mỗi con người đều có 2 phần, đó là linh hồn và thể xác, trong đó linh hồn là bất tử. Vì thế cho nên họ đặt ra một loạt nghi thức đặc biệt khi chôn người chết: đá được xếp xung quanh thi hài nhằm tránh những thần ác, các đồ vật cho người chết sau khi dùng cũng được chôn theo, thi hài được đặt theo hướng Đông là hướng mặt trời mọc. Linh hồn của các vật thể tự nhiên như núi, sông, cây cối,… cũng được quan niệm như linh hồn của con người, vì thế rất được tôn sùng. Trong số các lực lượng tự nhiên, mặt trời được đề cao và tôn sùng nhất. Có thể cư dân thời đó quan niệm mặt trời là nguồn gốc của sáng tạo và sự sống. 19 Cao Đẳng Công Nghệ TPHCM Bên cạnh những thiện thần được tin tưởng là mang lại những điều tốt lành cho cuộc sống, người ta cũng tin rằng có những ác thần sống trong bóng tối, luôn mang lại cho con người những bất hạnh. Từ quan niệm đó mà xuất hiện những pháp sư có khả năng làm ma thuật và là người trung gian với thế giới tâm linh. Những pháp sư này được coi là những người có khả năng loại trừ điều xấu, chữa bệnh, tránh cho con người khỏi những tai hoạ của thần ác, mang hạnh phúc đến cho con người, đảm bảo sự luân chuyển cho con người từ thế giới này sang thế giới khác. Hình thức nghi lễ mà các pháp sư tiến hành là những bài thần chú kết hợp với những điệu nhảy múa. Ngày nay, đạo Shaman vẫn còn tồn tại ở Hàn Quốc dưới hình thức thờ cúng linh hồn người chết cùng bách thần của gia đình, làng xã, các lực lượng có và không có linh hồn trong tự nhiên, thông qua các pháp sư Shaman hay còn được gọi là Mutang. Bằng chứng về sự tồn tại của đạo Shaman có thể thấy ở khắp nơi trên đất nước Hàn Quốc. Đối với cư dân Hàn Quốc thời nguyên thuỷ, đạo Shaman là tôn giáo của sự sợ hãi và mê tín, song những người Hàn Quốc ngày nay lại thấy ở nó một mảng văn hoá độc đáo và nhiều màu sắc. Tôn giáo trong thời kỳ của các vương quốc đầu tiên , những quan niệm tôn giáo sơ khai của thời tiền sử vẫn tiếp tục được duy trì và đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của cư dân. Hình thức tôn giáo sơ khai còn tồn tại rõ nét nhất ở thời kỳ này là niềm tin vào sự bất tử của linh hồn, và hệ quả tất yếu của nó là những lễ nghi chôn cất tốn kém. Tại vương quốc Puyo có tục lệ giữ xác chết trong 5 tháng, và để khỏi thối rữa, người ta đã tìm cách giữ xác trong băng. Người Puyo cho rằng, xác chết càng để lâu thì càng biểu lộ được lòng tôn kính của người sống đối với người chết. Những đồ tùy táng cũng được chôn theo xác chết gồm đủ các loại, với ý thức để linh hồn người chết được tiếp tục sử dụng ở thế giới bên kia. Trong một số trường hợp, người ta còn chôn theo chủ hàng trăm tôi tớ. Ở các quốc gia miền Nam, việc chôn theo các động vật như trâu, bò, ngựa ... đã trở thành phố biển. Đặc biệt, người ta còn chôn theo xác chết cánh của những con chim lớn với mục đích để giúp cho linh hồn người chết bay ra khỏi thế xác. Điều này cho thấy niềm tin mãnh liệt của cư dân ở đây đối với sự bất diệt của linh hồn. Trong việc xây dựng mộ, người ta rất chú ý tới hình thức của nó. Tất nhiên giữa các vùng, hình thức các ngôi mộ không hoàn toàn giống nhau, phổ biến nhất và điển hình nhất là các ngôi mộ được che 20