Tài liệu Tích hợp giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên qua bộ môn sinh học lớp 8

BÁO CÁO KẾẾT QUẢ NGHIẾN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾẾN 1. Lời giới thiệu Tuổi vị thành niên là một giai đoạn phát triển rấất nhanh vêề th ể chấất và tinh thấền. Trong tình hình bùng nổ hiện nay, đặc biệt là qua m ạng Internet, các xu hướng văn hóa đã và đang xấm nhập, ảnh h ưởng rấất nhiêều đêấn suy nghĩ và hành vi của lứa tuổi vị thành niên. Bên c ạnh đó, nhiêều vấấn đêề sức khỏe ở người lớn xuấất phát từ thói quen của tuổi vị thành niên nh ư hành vi tình dục, rượu chè, ma túy,…Vì vậy, việc giáo dục ở lứa tu ổi v ị thành niên là rấất cấền thiêất nhăềm phát triển lành mạnh vêề thể chấất và tinh thấền. Tuổi vị thành niên được hiểu là giai đoạn từ 11 đêấn 14 tu ổi đốấi v ới em gái và 12 đêấn 15 tuổi đốấi với em trai. Giai đo ạn này đ ược đánh dấấu băềng hành kinh lấền đấều ở em gái và xuấất tinh lấền đấều( m ộng tinh) ở em trai. Điêều này thường đi cùng thay đổi cảm xúc đốấi với bạn bè khác giới và đ ược coi là hiện tượng tấm sinh lí bình thường. Vêề mặt sinh lí nó th ể hi ện s ự tr ưởng thành vêề sinh dục và báo hiệu khả năng có con. Buốềng tr ứng c ủa em gái băất đấều có trứng và tiêất hoóc mốn. Tinh hoàn c ủa em trai băất đấều sinh s ản tinh trùng và tiêất hoóc mốn. Ở giai đoạn này xuấất hiện ở các em một loại tình cảm đặc bi ệt mà các em gọi là tình yêu, các em cuốấn hút nhau một cách mãnh liệt từ những c ảm tính bêề ngoài, đó là mốấi tình thuấền khiêất và lý tưởng, th ường ch ứa nhiêều niêềm vui và nốỗi lo ấu. Sự lý tưởng hóa tình yêu giúp cho tình yêu ở l ứa tu ổi này tr ở nên bay bổng, tác động tích cực đêấn các em ở tuổi vị thành niên là k ỷ ni ệm, ký ức đẹp thúc đẩy các em học tập tốất hơn, hoạt bát hơn, biêất chia s ẻ, giúp đỡ người khác, sốấng có mục đích, có lý tưởng. Bên c ạnh đó, tình yêu c ủa tu ổi vị thành niên tác động tiêu cực đêấn các em dấỗn đêấn chểnh m ảng h ọc t ập, đua đòi, thích ăn mặc diện, tò mò chuyện của ng ười l ớn, h ậu qu ả dấỗn đêấn có những em đã mang thai phải bỏ học, có một sốấ em khống thích học ch ỉ thích đi chơi làm ảnh hưởng khống nhỏ đêấn kêất quả học tập. Điêều đó cho thấấy một thực trạng là kiêấn thức vêề giáo dục gi ới tính, s ức kh ỏe sinh sản vị thành niên của học sinh còn quá nghèo nàn, ít ỏi. V ới vai trò là một giáo viên có nhiêều năm dạy mốn sinh học 8 thì vi ệc tích h ợp kiêấn th ức giáo dục giới tính cho các em vào một sốấ tiêất h ọc trong ch ương trình sinh 8 là việc làm cấền thiêất và cấấp bách để dấỗn dăất các em có kiêấn th ức b ước vào đời vững vàng, tự tin, tránh bị cám dốỗ và khống đi vào con đ ường l ạc lốấi ảnh hưởng đêấn tương lai, giúp các em biêất hòa đốềng, sinh ho ạt văn hóa lành mạnh, khống yêu vội, yêu sớm, sốấng có mục đích và đ ịnh h ướng t ương lai. Xuấất phát từ những lí do trên đã thúc đẩy tối viêất sáng kiêấn: “ Tích hợp giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên qua b ộ môn sinh h ọc lớp 8”. Với mong muốấn các em hiểu rõ hơn vêề giới tính, biêất cách b ảo v ệ b ản thấn và có mốấi quan hệ bạn bè trong sáng và lành m ạnh h ơn. 2. Tên sáng kiêến “Tích hợp giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên qua b ộ môn sinh học 8” 3.Tác giả sáng kiêến - Họ và tên: Kiêều Thị Nụ - Địa chỉ tác giả sáng kiêấn: Kiêều Thị Nụ- Giáo viên Trường THCS Hợp Thịnh - Sốấ điện thoại: 0976842273 - E_mail: [email protected] 4. Chủ đầầu tư tạo ra sáng kiêến - Họ và tên: Kiêều Thị Nụ - Giáo viên trường THCS Hợp Thịnh 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiêến - Trang bị cho học sinh phát triển toàn diện có tri th ức, đ ạo đ ức, s ức kh ỏe, thẩm myỗ, góp phấền hình thành và bốềi dưỡng nhấn cách, phẩm chấất, năng l ực và các kyỗ năng sốấng cấền thiêất đáp ứng được yêu cấều sự nghi ệp giáo d ục hi ện nay. - “Tích hợp giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản v ị thành niên” nhăềm giúp học sinh ý thức được một sốấ vấấn đêề vêề giới tính đang đ ược quan tấm hi ện nay, trang bị cho các em biêất cách giữ gìn vệ sinh tu ổi d ậy thì, biêất gi ữ các mốấi quan hệ bạn bè trong sáng, lành mạnh. - Biêất một sốấ kiêấn thức vêề quan hệ tình dục an toàn và h ậu qu ả c ủa có thai ở tuổi vị thành niên - Trau dốềi cho các em những kiêấn thức liên quan đêấn s ức kh ỏe sinh s ản v ị thành niên trong cuộc sốấng, các bệnh lấy qua đường tình d ục. 6. Ngày sáng kiêến được áp dụng lầần đầầu hoặc áp dụng th ử - Tháng 10 năm 2017 7. Mô tả bản chầết của sáng kiêến 7.1. Vêầ nội dung của sáng kiêến 7.1.1. Cơ sở lí luận a. Khái niệm giáo dục giới tính (GDGT), sức khoẻ sinh s ản v ị thành niên ( SKSSVTN) Theo định nghĩa của ngành y têấ, giáo dục gi ới tính là m ột thu ật ng ữ r ộng mố tả việc giáo dục vêề giải phấỗu sinh dục, sinh s ản, quan h ệ tình d ục, s ức khỏe sinh sản, các quan hệ tình cảm, quyêền sinh sản và các trách nhi ệm tránh thai. Sức khỏe sinh sản: Là tình trạng hoàn toàn khỏe m ạnh vêề th ể chấất, tinh thấền và xã hội ở mọi khía cạnh liên quan đêấn bộ máy sinh s ản, đêấn ch ức năng và sự phát triển của nó chứ khống phải là ốấm đau bệnh t ật. Những cách giáo dục giới tính thống thường là thống qua cha m ẹ, ng ười chăm sóc, các chương trình trường học và các chiêấn d ịch s ức kh ỏe c ộng đốềng. Giáo dục giới tính giúp trẻ vị thành niên có m ột quan đi ểm tích c ực vêề tình dục, đốềng thời cung cấấp các thống tin và kyỗ năng để trẻ vị thành niên có được thái độ và hành vi đúng, hiểu biêất và có trách nhi ệm vêề nh ững quyêất định của mình. Một sốấ quan điểm lo ngại răềng nêấu cung cấấp cho trẻ vị thành niên nh ững thống tin, giúp chúng phòng ngừa việc có thai và các bi ện pháp lấy truyêền qua đường tình dục seỗ vố tình thúc đẩy trẻ có hoạt động tình d ục s ớm h ơn. Nhưng giáo dục giới tính hiệu quả nhấất khi trẻ bước vào tuổi hoạt động tình dục. Các bước tích cực này giúp tr ẻ khống ho ạt đ ộng tình d ục s ớm và biêất cách sinh hoạt tình dục một cách an toàn, giảm thiểu có thai ngoài ý muốấn. Cuộc sốấng hoàn toàn khống dêỗ dàng đốấi với trẻ vị thành niên, nhấất là trong hoàn cảnh kinh têấ xã hội hiện nay, đặc biệt đốấi v ới nh ững tr ẻ khống đ ược chuẩn bị đấềy đủ để đốấi phó với các vấấn đêề đặc thù của lứa tu ổi. Th ực tr ạng này đã và đang cho thấấy điêều đó. Nêấu chúng ta mong đ ợi tr ẻ v ị thành niên những quy định đúng đăấn, có trách nhiệm với những c ạm bấỗy và thách th ức của xã hội, chúng ta phải cung cấấp đấềy đủ thống tin, kyỗ năng cho các em. Chúng ta cấền nhận thức răềng đã đêấn lúc để đặt kêấ ho ạch cho t ương lai và chúng ta hoàn toàn có thể thực hiện được điêều đó. b. Tại sao phải tích hợp giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên? Các nhà nghiên cứu từ nhiêều năm nay đêều cho răềng học sinh ngày càng năng động, thống minh hơn do điêều kiện dinh dưỡng tốất, nhiêều thống tin qua mạng Internet dấỗn đêấn nhu cấều nhận thức vêề m ọi m ặt v ượt khung ch ương trình giảng dạy trong nhà trường, đặc biệt là lĩnh v ực gi ới tính. Tuổi dậy thì của các em đêấn sớm hơn so với thực têấ trước đấy, ở n ữ tuổi d ậy thì băất đấều từ 11-14 tuổi, ở nam từ 12-15 tuổi, nghĩa là các em đang h ọc ở bậc THCS. Giai đoạn này các em phải trải qua nh ững biêấn đ ổi to l ớn vêề c ơ thể cũng như tấm lý. Thậm trí khiêấn các em bị khủng ho ảng nêấu khống có s ự chuẩn bị vêề tấm lý, sự chỉ bảo của người lớn. Khi đó các em seỗ t ự tìm hi ểu trên sách báo, tivi, internet.. tuy nhiên các nguốền thống tin này khống đ ược kiểm soát và thường chứa nhiêều điểm đen, lệch lạc. Điêều này đã gấy ra nhiêều hậu quả đáng buốền như quan hệ tình dục quá sớm, có thai khi còn ngốềi trên ghêấ nhà trường, phá thai, bỏ học... Thực têấ này đặt ra vấấn đêề: Làm thêấ nào để cung cấấp cho các em h ọc sinh những kiêấn thức, hiểu biêất đúng đăấn vêề tình b ạn và s ức kh ỏe sinh s ản? Cho đêấn hiện nay những chương trình tuyên truyêền vêề vấấn đêề này còn dè d ặt và thiêấu định hướng. Vì vậy tích hợp giáo dục giới tính, sức khỏe sinh s ản v ị thành niên cho học sinh lớp 8 là việc làm cấền thiêất. Buổi tuyên truyêền giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản v ị thành niên t ại trường THCS Hợp Thịnh 7.1.2. Thực trạng vêầ giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên ở trường THCS Giáo dục giới tính trong các nhà trường hiện nay còn sơ sài, mang n ặng tính hình thức, khiêấn cho các em càng tò mò. Những gi ờ h ọc vêề gi ới tính còn rấất hiêấm hoi. Trong gia đình ít bậc cha m ẹ nào gi ảng gi ải cho con cái mình những kiêấn thức vêề giới tính, tình dục. Chính vì thêấ mà các em ph ải t ự tìm hiểu trên phim ảnh, Internet và các những kênh khống chính thốấng... và tấất nhiên băềng hình thức đó các em seỗ tiêấp cận luốn c ả những vấấn đêề khống phù hợp với lứa tuổi. Điêều này đã dấỗn đêấn những hậu quả đau lòng. Trẻ vị thành niên ở nước ta có khoảng 23,8 triệu người chiêấm kho ảng 31% dấn sốấ. Theo thốấng kêấ của Hội kêấ hoạch hóa gia đình thì Việt Nam là m ột trong năm nước có tỷ lệ phá thai cao nhấất thêấ giới (1,2- 1,6 tri ệu ca mốỗi năm), trong đó có 20% lứa tuổi vị thành niên. Bên c ạnh đó t ỉ l ệ thanh thiêấu niên phạm pháp vêề các tội hiêấp dấm, giêất ng ười vì ghen tuống ... ngày càng gia tăng. Sốấ lượng trẻ em bị xấm hại tình dục do thiêấu hi ểu biêất vêề gi ới tính tăng đêấn mức báo động. Những con sốấ trên và tỷ l ệ nhiêỗm HIV/AIDS ngày càng tăng đã đặt ra một nhiệm vụ cấấp bách cấền tiêấn hành giáo d ục gi ới tính, sức khỏe sinh sản cho học sinh ngay từ cấấp THCS qua các bài h ọc liên quan đêấn giới tính. 7.1.3. Giải pháp sử dụng để giải quyêết vầến đêầ Nội dung giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản v ị thành niên đ ược tích h ợp trong các nội dung của các bài học liên quan đêấn giới tính đặc bi ệt là chương sinh sản trong sinh học lớp 8, nên các phương pháp giáo d ục gi ới tính cũng được tích hợp vào các phương pháp giảng dạy b ộ mốn. Tuy nhiên muốấn tỷ lệ đạt được mục tiêu của giáo dục giới tính khống ch ỉ giúp ng ười học có kiêấn thức mà phải hình thành cho họ sự quan tấm có hành vi đúng v ới bản thấn, quan hệ với bạn bè thực sự trong sáng nên khống ch ỉ d ừng l ại ở phương pháp dạy truyêền thốấng mà nên kêất hợp với việc sử d ụng các ph ương pháp tích cực seỗ phát huy được tính chủ động sáng tạo của ng ười h ọc. M ột sốấ phương pháp giáo dục giới tính có thể sử dụng là: Phương pháp 1: Phương pháp trầần thuật Sử dụng phương pháp này để mố tả sự vật hiện tượng. VD: Có thể mố tả, kể chuyện cho học sinh vêề một sốấ khái ni ệm có liên quan như: * Tuổi dậy thì ? Tuổi dậy thì là giai đoạn chuyển tiêấp từ trẻ con lên ng ười l ớn v ới nhiêều thay đổi rõ rệt vêề tấm sinh lý. Đấy là lứa tuổi diêỗn ra bao điêều kỳ di ệu, cái tuổi cơ thể có những biêấn đổi bấất ngờ. Lứa tuổi đó tính tình ng ười ta nh ư thay đổi, đối điêều răấc rốấi, những nốỗi băn khoăn tưởng nh ư khống ai gi ải đáp được. Răấc rốấi vậy mà biêất mấấy tự hào, bởi mình đang l ớn lên, đang tr ưởng thành. Thật đúng khi gọi đó là tuổi hoa. *Tầm sinh lý tuổi dậy thì ở nam có đặc điểm gì? Tấm sinh lý tuổi dậy thì ở nam có đặc điểm: "muốấn làm ng ười l ớn", có sự xáo trộn trong các trạng thái tấm lý, nhu cấều tình b ạn, tình b ạn khác gi ới, tình yêu, có xu hướng muốấn tự khẳng định mình, thích tốn sùng thấền t ượng, trí tuệ phát triển mạnh, thích tò mò, khám phá, thử nghiệm. Cơ quan sinh dục phát triển mạnh: tinh hoàn băất đấều có kh ả năng s ản xuấất tinh trùng và tiêấp tục sản sinh ra hoóc-mốn sinh d ục nam. Có kh ả năng sinh con nêấu gặp trứng và thụ tinh * Tầm sinh lý tuổi dậy thì ở nữ có đặc điểm gì? Tấm sinh lý tuổi dậy thì ở nữ có đặc điểm:“muốấn làm người lớn”, tự lập trong cống việc và các mốấi quan hệ, hay mơ mộng, thích làm dáng, thích giao lưu với bạn bè nhấất là bạn khác giới, băất đấều có suy nghĩ vêề tình yêu, vêề hạnh phúc lứa đối, có sự xáo trộn tấm lý, thay đổi tính khí, hay bực tức, lo lăấng, ảnh hưởng của bạn bè cùng trang lứa đóng vai trò quan trọng, trí tuệ liên tục phát triển. Cơ quan sinh dục phát triển mạnh, xuấất hiện kinh nguyệt lấền đấều, hoóc mốn sinh dục nữ tăng trưởng, có cảm xúc tình dục/nhu cấều ho ạt đ ộng tình dục và nêấu có sinh hoạt tình dục thì các em gái có th ể mang thai * Ở tuổi dậy thì các em cầần được chăm sóc như thêế nào? Các em cấền được cung cấấp đấềy đủ các chấất dinh d ưỡng cấền thiêất nh ư: Protein, các chấất khoáng, vitamin...Cấền có sự quan tấm chăm sóc và c ảm thống nấng đỡ của cha mẹ. Cấền sự thương yêu đùm bọc, động viên của cha mẹ, anh chị, thấềy cố giáo. Đặc biệt là cấền giáo d ục và rèn luy ện kyỗ năng sốấng cho các em. Cha mẹ cấền đặt mình vào vị trí của con để giúp con gi ải quyêất các vấấn đêề trong cuộc sốấng. Cấền tốn trọng các quyêất định của con khi những quyêất đ ịnh đó phù hợp với yêu cấều của xã hội và bản thấn con (cho dù quyêất đ ịnh đó có thể trái với nguyện vọng của cha mẹ).Cấền căn cứ vào nhu cấều, s ở thích, năng lực của các em để hướng nghiệp phù hợp cho các em. * Xuầết tinh? Xuấất tinh là hiện tượng tinh dịch (tinh trùng và dịch nhờn) t ừ trong hệ sinh dục nam giới phóng ra ngoài. Bạn trai lớn lên đêấn một lúc nào đó có khả năng này. Có nhiêều bạn trai xuấất tinh khống có kích thích lúc ngủ gọi là mộng tinh. Là hiện tượng bình thường ở nam giới, đánh dấấu tuổi dậy thì chính thức ở nam. * Hiện tượng kinh nguyệt? Ở người và một sốấ động vật có hiện tượng kinh nguyệt. V ậy hi ện tượng kinh nguyệt ở người xảy ra như thêấ nào? Trứng rụng là do sự tác động của kích thích tốấ c ủa tuyêấn yên tiêất ra. Khi trứng rụng bao noãn biêấn thành thể vàng, tiêất ra m ột lo ại kích thích tốấ kìm hãm sự hoạt động của tuyêấn yên đốấi với sự chín tr ứng. Cùng v ới s ự giảm kích thích tốấ của thể vàng, lớp niêm mạc xốấp rộp lên và cuốấi cùng bong ra gấy hiện tượng đứt các mạch máu nhỏ làm chảy máu (hành kinh) trong 3 – 4 ngày. Hiện tượng này xảy ra theo chu kỳ (hàng tháng) 28 – 32 ngày. Đấy là dấấu hiệu chứng tỏ trứng khống được thụ tinh và cũng là hiện tượng sinh lý bình thường, đánh dấấu tuổi dậy thì chính thức ở người con gái, tu ổi đã có khả năng sinh con. * Thụ tinh –Thụ thai? Nêấu trứng gặp được tinh trùng trong ốấng dấỗn tr ứng ( ở 1/3 phía ngoài), seỗ xảy ra sự thụ tinh để tạo thành hợp tử. Hợp tử phấn chia và bám vào lớp niêm mạc tử cung đã được chuẩn bị săỗn để làm tổ và phát triển thành thai gọi là sự thụ thai. Phương pháp 2: Phương pháp giảng giải Đấy cũng là phương pháp dùng lời nói, thường sử dụng khi gi ải thích các vấấn đêề. GV nêu ra các dấỗn chứng để làm rõ nh ững kiêấn th ức m ới và khó vêề giới tính. VD: Khi nói vêề cấấu tạo cơ quan sinh dục nam giáo viên có th ể gi ải thích cho học sinh vị trí của tinh hoàn là năềm ngoài c ơ th ể vì vi ệc s ản xuấất tinh trùng tại ốấng sinh tinh cấền nhiệt độ thấấp hơn nhiệt độ cơ thể (33 0C– 340C). Phương pháp 3: Phương pháp vầến đáp Trong phương pháp này GV đưa ra cấu hỏi, HS tr ả l ời, cũng có khi HS hỏi GV trả lời hoặc giữa HS và HS… Ví dụ: Các biện pháp giữ gìn vệ sinh cơ thể trong tuổi dậy thì: 1/ Đôếi với nam giới: + Hỏi: Tuổi dậy thì của nam giới xuấất hiện ở lứa tuổi nào? + Đáp: Khoảng 12 – 13 tuổi. + Hỏi: Dấấu hiệu nào đánh dấấu dậy thì chính thức ở nam? + Đáp: Xuấất tinh lấền đấều. Quanh quy đấều là nơi đọng các chấất d ịch sinh d ục, vài giọt nước tiểu, mốề hối. Cấền giữ gìn vệ sinh: kéo bao quy đấều ra sau, r ửa sạch seỗ băềng nước sạch và xà phòng. * Giảng giải: Ngoài ra còn có những dấấu hi ệu khác - Lớn nhanh, cao vượt, cơ băấp phát triển, vai rộng ng ực n ở. Ch ọn quấền áo kích cỡ phù hợp với cơ thể. - Mọc ria mép, lống nách, lống mu. Tuyêấn mốề hối, tuyêấn nh ờn phát triển. Cấền thường xuyên vệ sinh thấn thể, nêấu khống tốất gấy ra các b ệnh vêề da liêỗu hay là nơi trú ẩn của những vi khuẩn gấy ra các chứng b ệnh nh ư hối nách. - Cơ quan sinh dục to ra. Phải mặc quấền lót, nhấất là nh ững em th ường tham gia các hoạt động TDTT. Nên chọn quấền thấấm ẩm, thoáng mát và khi mặc cảm thấấy dêỗ chịu. Quấền pha nhiêều ni lống bí ẩm khiêấn c ơ quan sinh d ục dêỗ mấỗn ngứa khó chịu. Quấền bó quá mức khiêấn tinh hoàn luốn dính ch ặt vào người nên bị nóng, có thể ảnh hưởng đêấn việc sản xuấất tinh trùng. 2/Đôếi với nữ giới + Hỏi: Tuổi dậy thì của nữ giới xuấất hiện ở lứa tuổi nào? + Đáp: Khoảng 11 – 12 tuổi. + Hỏi: Dấấu hiệu nào đánh dấấu dậy thì chính thức ở nữ? + Đáp: Băất đấều hành kinh. Máu kinh vốấn rấất sạch, nhưng ra ngoài c ơ th ể nó tr ở thành mối tr ường tốất cho vi khuẩn hoạt động. Nên phải thường xuyên gi ữ gìn v ệ sinh. Chú ý trong thời gian này nên ít vận động, khống đ ược ngấm mình ở nh ững n ơi nước dơ bẩn,… nên thường xuyên tăấm rửa băềng nước ấấm và xà phòng. M ột sốấ bạn gái bị đau bụng, đau lưng, đau đấều,… trước và trong khi hành kinh. Đó là do chấất prostaglandin mà cơ thể tạo ra để gấy co bóp t ử cung giúp niêm mạc bong và thải ra ngoài. Nêấu có nhiêều prostaglandin, b ạn đau nhiêều, thậm chí có thể buốền nốn và đi ngoài nữa. Nhưng đau hành kinh khống ph ải là bệnh, bạn gái mới lớn có thể đau bụng vì các chấất n ội tiêất trong c ơ th ể còn chưa ổn định. Trong thời gian đau có thể dùng Cao ích mấỗu ho ặc thuốấc điêều kinh của Đống y; ngoài ra khi đau nhiêều cũng có th ể dùng m ột sốấ lo ại thuốấc giảm đau như ibuprofen, aspirin, alaxan… * Trong những ngày có kinh nguyệt có nên ngh ỉ h ọc, làm vi ệc không? Hàng ngày cầần vệ sinh cơ quan sinh dục như thêế nào? Kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý bình thường hàng tháng nên trong những ngày có kinh khống cấền kiêng hoạt động, k ể c ả b ơi l ội hay leo núi và khống cấền nghỉ học, làm việc. Tuy nhiên, khống nên ngấm mình trong n ước bẩn dêỗ nhiêỗm khuẩn đường sinh sản, cũng khống nên hoạt động quá sức hoặc làm những việc nặng nhọc gấy co bóp tử cung, đau đ ớn Hàng ngày, mốỗi buổi tốấi trước khi đi ngủ các em n ữ cấền r ửa b ộ ph ận sinh dục ngoài và hậu mốn băềng xà phòng, nước sạch; sau đó thấấm khố băềng khăn sạch và thay quấền lót. Những ngày có kinh nguy ệt thì cấền r ửa, lau khố và thay băng vệ sinh tốấi thiểu 3 lấền (sáng, trưa, tốấi). Tuyệt đốấi khống sử dụng các chấất khử mùi và các loại nước rửa vệ sinh, nêấu khống có ch ỉ đ ịnh của thấềy thuốấc. * Màng trinh là gì? Tại sao màng trinh được coi là trinh tiêết c ủa người con gái? Màng trinh là một màng mỏng, che lấấp cửa ấm đạo. bình th ường màng trinh có những lốỗ nhỏ để máu kinh có thể chảy qua được. Tr ường h ợp màng trinh bịt kín khống có lốỗ, máu kinh khống ch ảy qua đ ược đã gấy ra hiện tượng bêấ kinh, cấền đêấn cơ sở y têấ để được khám và điêều tr ị. Ở Việt Nam, nhiêều bạn quan niệm màng trinh chỉ bị rách trong lấền giao hợp đấều tiên, gấy đau và chảy máu đối chút. B ởi v ậy, đêm tấn hốn lấền quan hệ tình dục đấều tiên mà màng trinh khống rách, khống đau có nghĩa là người con gái đó đã có quan hệ tình dục tr ước hốn nhấn. Điêều này có th ể dấỗn đêấn sự bấất hạnh lớn cho người con gái. Vì v ậy, quan ni ệm màng trinh nguyên vẹn thể hiện sự “trinh tiêất” của người con con gái là ch ưa chính xác * Các em nữ ở tuổi dậy thì có nên dùng thuôếc tránh thai nội tiêết không? Thống thường ở tuổi dậy thì hoạt động của buốềng trứng và n ội tiêất ch ưa hoàn chỉnh, do đó khống nên ức chêấ hoạt động của nó. Vì vậy, khống nên dùng thuốấc tránh thai nội tiêất ở lứa tuổi dậy thì. * Tuổi vị thành niên có nên yêu không? Khi nào nên yêu và không nên yêu ? Tuổi vị thành niên có thể yêu, vì đấy là một quy lu ật tấất yêấu trong đ ời sốấng tình cảm con người, vị thành niên có quyêền yêu và đ ược yêu Tuy nhiên, khi nào nên yêu: là khi các b ạn đã h ọc xong, t ự l ập trong cuộc sốấng; Khi có sự rung cảm của 2 tấm hốền đốềng đi ệu, hi ểu sấu săấc tấm t ư , nguyện vọng, sở thích, nhu cấều, hứng thú của nhau; xác đ ịnh cấền giúp đ ỡ, chia sẻ, động viên nhau vượt qua mọi khó khăn của cu ộc sốấng đ ể chu ẩn b ị cho tương lai; Hai người cùng biêất tốn trọng và gi ữ gìn cho nhau. Vị thành niên chưa nên yêu khi còn đang học phổ thống, chưa đủ chín chăấn để chọn người yêu phù hợp; khi chưa có sự rung cảm, chưa hiểu hêất vêề nhau; chưa có nghêề nghiệp, kinh têấ còn phụ thuộc; chưa săỗn sàng cho cuộc sốấng gia đình riêng. * Tình yêu có vai trò quan trọng như thêế nào trong cu ộc sôếng? Vì sao đôi khi yêu lại dầẫn đêến bầết hạnh cho cả 2 ng ười? Tình yêu có vai trò quan trọng vì con người khống thể sốấng thiêấu tình yêu; Tình yêu là cơ sở vững chăấc tiêấn tới hốn nhấn và hạnh phúc gia đình; Tình yêu giúp cho con người hoàn thiện hơn, vị tha, nhấn ái và giàu sức sáng tạo; tình yêu giúp con người có thêm sức mạnh, nghị lực để vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Tuy nhiên, đối khi tình yêu lại dấỗn đêấn bấất hạnh cho c ả 2 ng ười vì: nêấu yêu vì vụ lợi, yêu vội vàng khống tìm hiểu kyỗ vêề nhau; yêu vì ép bu ộc ho ặc tình yêu ngộ nhận thì dấỗn đêấn hậu quả nặng nêề gấy ra nh ững nốỗi bấất h ạnh lớn cho cả hai bên * Tại sao vị thành niên đang đi học không nên quan hệ tình dục? Vì sao một sôế vị thành niên lại có quan hệ tình d ục tr ước hôn nhần? Vị thành niên đang ở giai đoạn phát triển, cơ thể chưa hoàn ch ỉnh và chưa trưởng thành vêề mặt tấm lý. Nêấu các bạn có quan h ệ tình d ục s ớm có thể dấỗn đêấn có thai ngoài ý muốấn; ảnh hưởng đêấn sức kho ẻ đốấi v ới b ạn gái hoặc gấy phản ứng cơ năng sinh dục đốấi với bạn trai, làm tăng nguy c ơ ung thư bộ phận sinh dục; mặt khác việc học tập để ngày mai l ập nghi ệp của các bạn seỗ bị dang dở. Lý do một sốấ vị thành niên có quan hệ tình dục trước hốn nhấn ch ủ yêấu do: tò mò, các bạn nam muốấn khám phá điêều mới lạ, cảm nghĩ phiêu lưu; còn đốấi với các bạn nữ chủ yêấu do bốềng bột, ngộ nhận; sốấ khác do thiêấu hi ểu biêất, hiểu biêất sai vêề giới tính, cho răềng khi các em đã tr ưởng thành nêấu ức chêấ bản năng sinh dục seỗ có hại. quan Phương pháp 4: Phương pháp sử dụng các phương tiện trực Các phương tiện trực quan như: tranh ảnh, băng hình, phim ảnh... Đó là các phương tiện rấất hữu ích cho việc giảng dạy các kiêấn th ức vêề giáo d ục giới tính gấy hứng thú và ấấn tượng sấu săấc cho HS. * Tình bạn ở tuổi vị thành niên và đặc điểm của nó là thêế nào? Tình bạn ở tuổi vị thành niên là một loại tình c ảm găấn bó hai ho ặc nhiêều người (cùng hoặc khác giới) trên cơ sở hợp nhau vêề tính tình, giốấng nhau vêề sở thích và cùng một quan niệm sốấng, ý tưởng, ước m ơ… Đặc điểm của tình bạn ở tuổi vị thành niên là: -Nhu cấều tình bạn phát triển mạnh meỗ, tình bạn dựa trên các yêấu tốấ: h ợp nhau vêề tính tình, sở thích, lốấi sốấng, cùng lớp, cùng tr ường… -Tình bạn thường trong sáng, chấn thành; khi kêất bạn, vị thành niên th ường bị chi phốấi nhiêều bởi yêấu tốấ tình cảm nên sự can thiệp của lý tính khi l ựa chọn bạn khống cao. -Trong tình bạn khác giới, vị thành niên coi đốấi t ượng là yêấu tốấ đ ể t ự hoàn thiện mình và cũng hay ngộ nnhận tình bạn thấn thiêất là tình yêu. * Dầếu hiệu của tình bạn tôết và không tôết trong đ ộ tu ổi v ị thành niên là thêế nào? Dấấu hiệu của tình bạn tốất là: có trách nhiệm, giúp nhau trong học tập, rèn luyện đạo đức, lao động để cùng tiêấn bộ; cùng chí hướng, lý tưởng, quan điểm; hứng thú, sở thích phù hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội; bình đẳng và tốn trọng nhau; chấn thành, tin cậy, thống cảm sấu săấc với nhau. Có thể kêất bạn với nhiêều người một lúc khống làm giảm mức độ găấn bó sấu săấc trong nhóm bạn thấn. Dấấu hiệu của tình bạn khống tốất là: luốn ghen ghét, đốấ kỵ, nói xấấu; trong quan hệ bạn bè thiêấu sự chấn thành, có thái độ trịnh thượng, thiêấu bình đẳng; luốn trốấn học, bè phái; tụ tập lối kéo nhau tham gia vào các t ệ nạn xã hội ( uốấng rượu, hút thuốấc lá, sử dụng ma tuý, ch ơi đi ện t ử, c ờ bạc…); bao che khuyêất điểm cho nhau; lấấy căấp tiêền c ủa cha mẹ đ ể tiêu sài, chơi bời lêu lổng... H oạt động của cấu lạc bộ Tuổi hoa vêề giáo dục giới tính trường THCS Hợp Thịnh * Những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên: Mẹ 16 tuổi sinh con Những bé trai được sinh vào tuấền 22 4 tháng tuổi nặng 300g đêấn tuấền 27 có tỉ lệ chêất yểu cao nhấất * Hậu quả của việc quan hệ tình dục sớm ở tuổi vị thành niên là gì ? Quan hệ tình dục sớm ở tuổi vị thành niên seỗ dấỗn đêấn mang thai ngoài ý muốấn, gấy nhiêều hậu quả xấấu vêề sức khoẻ như: dêỗ b ị tai biêấn khi mang thai và sinh nở; tỷ lệ chêất mẹ, chêất con cao. Nêấu phá thai khống an toàn seỗ dấỗn đêấn thủng tử cung, chảy máu, nhiêỗm trùng gấy biêấn ch ứng vố sinh sau này, thậm chí có thể bị tử vong; bị lấy nhiêỗm các NK LTQĐTD và HIV/AIDS Quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên có thể dấỗn tới bỏ học, tăng gánh nặng chi phí trong gia đình cho phá thai hay nuối con. Vêề tấm lý, làm t ổn thương tình cảm, tạo dư luận xấấu... Nữ sinh sinh con ngoài ý muốấn Theo thốấng kê mới nhấất của Hội Kêấ hoạch hóa gia đình Vi ệt Nam: Trung bình mốỗi năm cả nước có khoảng 300.000 ca n ạo hút thai ở đ ộ tu ổi 15 - 19, trong đó 60 - 70% là học sinh, sinh viên . Với con sốấ kỷ lục này, Việt Nam trở thành nước có tỷ lệ nạo phá thai ở tu ổi vị thành niên cao nhấất Đống Nam Á và đứng khoảng thứ 5 trên thêấ giới.  Vậy nêếu lỡ mang thai mà không muôến sinh thì giải quyêết nh ư thêế nào?  Và kêết quả là: + GV đưa một loạt các hình ảnh đau thương. + Sau đó GV tổng kêất – nêu ý chính của bài theo m ục đích. * Em nghĩ như thêế nào khi hiện nay sôế lượng tr ẻ em v ị thành niên có thai ngày càng nhiêầu? HS: Đấy là một hiện tượng xấấu, cấền phải tránh. Muốấn vậy ph ải trang b ị cho bản thấn mình kiêấn thức vêề sức khỏe sinh sản ở tuổi vị thành niên, tránh quan hệ tình dục ở lứa tuổi này. Phải có ý thức bảo vệ, giữ gìn b ản thấn, đó là tiêền để cho cuộc sốấng sau này . Thông tin bổ sung: Hiện nay, hàng năm trên thêấ giới có khoảng 15 triệu trẻ em gái từ 15 – 18 tuổi sinh con, chiêấm 10% tổng sốấ trẻ em sinh ra trên toàn thêấ gi ới. Ở Vi ệt Nam, hăềng năm ở lứa tuổi vị thành niên có khoảng 120000 trường h ợp phá thai (chiêấm 10% tổng sốấ người nạo phá thai) và đang có chiêều hướng gia tăng. Từ đó GV có thể chốất vêề cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai 1. Nguyên tăấc tránh thai - Ngăn trứng chín và rụng. - Tránh khống để tinh trùng gặp trứng. - Chốấng sự làm tổ của trứng đã thụ tinh. 2. Biện pháp tránh thai Phương pháp 5: Phương pháp dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ Lớp được chia thành các nhóm nhỏ (4-6 HS) được duy trì trong c ả tiêất h ọc hay thay đổi tuỳ theo hoạt động. Các nhóm được giao cùng nhiệm vụ hoặc khác nhau. Các nhóm bấều nhóm trưởng, thư kí để ghi chép các ý kiêấn th ảo luận. Các bước tiêấn hành: * Làm việc chung cả lớp : GV nêu vấấn đêề, phấn cống nhiệm vụ cho các nhóm, cung cấấp tài liệu. * Làm việc theo nhóm: + Từng cá nhấn làm việc độc lập. + Trao đổi ý kiêấn trong nhóm. + Các nhóm thảo luận dưới nhiêều hình thức. *Thảo luận tổng kêết trước toàn lớp: Các nhóm lấền lượt báo cáo kêất quả Thảo luận chung GV tổng kêất ý kiêấn các nhóm. VD: Khi dậy bài “Các bệnh lầy truyêần qua đường sinh dục” GV có thể yêu cấều HS veỗ sơ đốề tư duy để tổng hợp kiêấn thức toàn bài băềng ph ương pháp thảo luận nhóm. * Làm việc theo nhóm: - Mốỗi nhóm 6 HS: các nhóm thảo luận và trình bày lên khổ giấấy l ớn. - Cử đại diện trình bày vêề ý tưởng và sản phẩm của nhóm. * Tổng kêất: GV tổng kêất trên cơ sở kêất quả thảo lu ận c ủa nhóm rốềi có th ể giới thiệu sơ đốề minh họa: Phương pháp 6: Phương pháp dạy học đặt vầến đêầ và gi ải quyêết vầến đêầ GV đưa cấu tục ngữ, ca dao: ” Lấấy chốềng ở tuổi mười ba Đêấn năm mười tám thiêấp đà năm con Ra đường thiêấp vấỗn còn son Vêề nhà thiêấp đã năm con cùng chàng” GV hỏi: Dưới góc độ của sức khỏe sinh sản bà mẹ trong bài ca dao đã măấc phải những sai lấềm gì? Trả lời: - Căng thẳng vêề tình cảm, vêề tài chính rấất lớn - Phải đương đấều với mệt mỏi của việc nuối dưỡng trẻ - Sinh con ngoài ý muốấn giốấng như một tai họa c ủa ng ười m ẹ tr ẻ ph ải đốấi mặt với sự phản đốấi của cộng đốềng và còn đang đi h ọc bu ộc ph ải thối h ọc GV đưa ra cấu trả hỏi: Để có một tương lai tươi sáng, trở thành một học sinh phát tri ển toàn di ện vêề các mặt đạo đức, sức khỏe, tri thức,... em cấền ph ải làm gì? - Tham gia vào những sinh hoạt văn hóa lành m ạnh - Tránh những nơi bị cám dốỗ - Rèn luyện tác phong giao tiêấp, tạo những thói quen tốất trong cống vi ệc - Khống yêu vội, yêu sớm, buống thả trong các mốấi quan h ệ yêu đ ương * Đặt vấấn đềề: - Tạo tình huốấng có vấấn đêề - Phát hiện và nhận dạng vấấn đêề nảy sinh - Phát biểu vấấn đêề cấền giải quyêất * Giải quyềất vấấn đềề: - Đêề xuấất các giả thuyêất - Lập kêấ hoạch giải - Thực hiện kêấ hoạch giải Làm mẹ ở tuổi 17 Có thai khi đang là học sinh * Kềất luận: - Thảo luận kêất quả và đánh giá - Phát biểu kêất luận - Đêề xuấất vấấn đêề mới Ví dụ: Bài “ Đại dịch AIDS: Thảm họa của loài người ”  Tạo tình huốấng có vấấn đêề: GV cho HS quan sát một sốấ hình ảnh vêề con đường lấy nhiêỗm HIV/AIDS và yêu cấều HS nêu được các con đường lấy nhiêỗm HIV/AIDS là gì? * Giải quyềất vấấn đềề: HS quan sát hình ảnh kêất hợp hiểu biêất thực têấ nêu ra các con đường lấy nhiêỗm HIV/AIDS là: