Tài liệu Tích hợp liên môn tiết 23 nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên (vật lý 8)

Tiết 23: Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên (Vật lý 8) Người soạn: Nguyễn Thị Thuần Gáo viên: Vật lý Trường THCS Phú Diễn Ngày soạn: 20/12/2014 Ngày dạy: 31/12/2014 I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Mô tả được thí nghiệm Bơ - rao và giải thích được. - Phát biểu được các nguyên tử, phân tử chuyển động hỗn độn không ngừng. - Phát hiện mối quan hệ giữa chuyển động phân tử và nhiệt độ. - Nhận biết được hiện tượng khuếch tán. - Giải thích được một số hiện tượng liên quan. - Vận dụng kiến thức liên môn: Sinh học, hóa học để giải thích các hiện tượng thực tế. 2. Kỹ năng - Quan sát hiện tượng, xử lý thông tin để rút ra được nhận xét 3. Thái độ - Tích cực, tự lực tư duy - Có ý thức bảo vệ môi trường và tuyên truyền vệ sinh thực phẩm. II. Chuẩn bị - Máy chiếu, lọ nước hoa. III. Các hoạt động dạy học Thời gian Hoạt động thầy Hoạt động trò Ghi bảng 5 phút + Kiểm tra bài cũ Học sinh đứng tại chỗ 1. Các chất được cấu tạo trả lời miệng như thế nào? - Các chất được cấu tạo từ các hạt nhỏ riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. - Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. - Giữa các phân tử cao su có khoảng cách, nên 2. Giải thích: Quả bóng cao các phân tử không khi su được bơm căng, dù có xen vào giữa khoảng buộc thật chặt vẫn cứ ngày cách đó thoát ra ngoài một xẹp dần. 2 phút vì vậy quả bóng cứ ngày một xẹp dần Hoạt động 1: Nêu vấn đề cần nghiên cứu - Trong phần giải thích của - ????? các em, các phân tử không Chuyển động khí xen vào giữa khoảng cách các phân tử cao su. Vậy các phân tử không khí chuyển động hay đứng yên? - Chúng ta sẽ có câu trả lời sau bài học. Hoạt động 2: Tìm hiểu thí nghiệm Bơ - rao Tiết 23: Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên. 5 - Năm 1827 Nhà Bác học I. Thí nghiệm Bơ - phút Bỏ - rao gười Anh đã tến rao hành 1 thí nghiệm: thả các - Hiện tượng: Hạt hạt phấn hoa vào trong phấn hoa trong nước nước rồi quan sát các hạt chuyển động không phấn hoa bằng kính hiển vi. ngừng về mọi phía. Mời các em quan sát TN ảo mô tả lại TN Bơ - rao. - Chiếu TN ảo. - Quan sát màn hình - Trong các giờ thực hành TN ảo. môn sinh học các em có thể tranh thủ làm lại TN và quan sát hiện tượng bằng kính hiển vi. - Chiếu quỹ đạo chuyển - Quan sát động. - Hạt phấn hoa trong nước - Chuyển động không 8 chuyển động như thế nào? ngừng về mọi phía. Hoạt động 3: Phát hiện các nguyên tử, phân tử phút chuyển động hỗn độn không ngừng và giải thích được TN Bơ - rao - Vì sao hạt phấn hoa trong -?????? II. Các nguyên tử, nước chuyển động không phân ngừng về mọi phía? động hỗn độn không - Nhà bác học Bơ - rao ngừng. không thể giải thích được vì - Các nguyên tử, chưa có thuyết cấu tạo chất. phân Năm 1905, nhà bác học An động hỗn độn không – Be Anh x Tanh ( người ngừng. Đức) mới giải thích được - HS phán tử tử chuyển chuyển đoán: đầy đủ. Nội dung tiếp của Nguyên tử, phân tử thuyết cấu tạo chất là gì? chuyển động. - Chiếu Slide quả bóng và - HS tưởng tượng. - Giải thích chuyển mô tả. động của hạt phấn - C1: Hạt phấn hoa - Lần lượt nêu câu hỏi C1, C2: Phân tử nước. hoa. C2. - Vì sao các phân tử có thể - HS giải thích theo ý làm cho các hạt phấn hoa hiểu của mình. chuyển động? - Giáo viên mời 2,3 HS hoàn thiện câu trả lời. - Chiếu đáp áp. 5 phút - HS tự trả lời vào vở. Hoạt động 4: Tìm hiểu mối quan hệ giữa chuyển III. động phân tử và nhiệt độ Chuyển động phân tử và nhiệt độ - Chuyển động nhanh hay - Có - Nhiệt độ càng cao, chậm của nguyên tử có phụ các nguyên tử, phân thuộc vào nhiệt độ không? tử chuyển động càng - Chiếu Slide TN nước nhanh. nóng, nước lạnh. - Nếu tăng nhiệt độ của - Chuyển động nhanh nước thì các hạt phấn hoa hơn chuyển động như thế nào? - Chứng tỏ các phân tử - Các phân tử nước nước chuyển động và va chuyển động càng chạm và các hạt phấn hoa nhanh và va chạm vào như thế nào? các hạt phấn hoa càng mạnh. 20 phút Hoạt động 5: Vận dụng kiến thức tích hợp liên III. Vận dụng môn để giải quyết các vấn đề. - Yêu cầu HS mô tả hiện - Giữa các phân tử tưởng H20.4 nước và phân tử đồng - Hãy giải thích hiện tượng sunfat có khoảng cách. khuếch tán? Chúng chuyển động hỗn độn không ngừng. Có 1 số phân tủ đồng sunfat chuyển động xuống dưới, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và có 1 số phân tử nước chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat. Kết quả là mặt phân cách mờ dần và 2 chất hòa lẫn vào nhau. - Hiện tượng khuếch tán là - Các chất khuếch tán - Hiện tượng các gì? vào nhau. chất tự hòa lẫn vào nhau gọi là hiện tượng khuếch tán. - Đặt thỏi đồng lên trên thỏi - Giải thích tương tự. trì. Sau 5 năm hình thành lớp hợp kim đồng – chì. Giải thích? - GV xịt nước hoa và nêu câu hỏi + Hiện tượng khuếch tán có - Xảy ra với chất rắn, xảy ra với chất lỏng, chất chất lỏng, chất khí. rắn và chất khí không?