Ths. Bs. VÕ PHẠM MINH THƯ
MỤC TIÊU
Kể tên các hội chứng lâm sàng hô hấp.
Trình bày được định nghĩa, triệu chứng cơ
năng, thực thể và cận lâm sàng của các hội
chứng lâm sàng hô hấp.
HÔI CHỨNG ĐÔNG ĐẶC
Là các triệu chứng khám được khi nhu mô phổi bị
đông đặc do bệnh ở phế nang hoặc phế quản bị
tắc.
Nguyên nhân: nhiễm khuẩn (vi khuẩn hay virus),
mạch máu (nhồi máu phổi), u (trực tiếp do khối u
hay do xẹp phổi)
Nhu mô phổi bị đông đặc có thể chiếm một phân
thùy hay một thùy phổi, kèm hay không co rút
(tùy vào thể tích phổi bình thường hay nhỏ đi)
ĐÔNG ĐẶC KHÔNG CO RÚT
Cơ năng
Tùy vào nguyên nhân
Ho là triệu chứng thường gặp
Thực thể
Nhìn: lồng ngực bên tổn thương có thể bình thường
Sờ: rung thanh tăng
Gõ: đục
Nghe: rì rào phế nang giảm, ran nổ (cuối thì thở ra),
tiếng thổi ống (khi vùng đông đặc rộng)
Triệu chứng toàn thân: tùy theo nguyên nhân
⁻
⁻
⁻
⁻
⁻
⁻
⁻
X QUANG NGỰC
Vùng mờ thường
có hình tam giác,
đỉnh quay về phía
rốn phổi, bờ
thẳng, diện tích
tổn thương là
một thùy hay
phân thùy, hay cả
phổi, thể tích
phổi không giảm.
ĐÔNG ĐẶC CO RÚT
Cơ năng
Tùy theo nguyên nhân
Thực thể
Nhìn: lồng ngực co rút khi vùng phổi xẹp rộng
Sờ: rung thanh tăng
Gõ: đục
Nghe: rì rào phế nang giảm hoặc mất hẳn, không có
ran nổ, có khi nghe được tiếng thổi ống
X QUANG NGỰC
vùng mờ hình
tam giác, đỉnh
quay về rốn phổi,
bờ lồi hướng về
trung tâm vùng
mờ. Các triệu
chứng gián tiếp:
trung thất bị co
kéo, vòm hoành
nâng cao, khoang
liên sườn hẹp lại.
ĐÔNG ĐẶC RẢI RÁC
Cơ năng
Thường rầm rộ: khó thở khi gắng sức hoặc khi nghỉ
ngơi, ho
Thực thể
Triệu chứng gần giống hội chứng đông đặc không co
rút nhưng lại rải rác nhiều chỗ, đôi khi có ran nổ
X QUANG NGỰC
Nhiều đám mờ lan
tỏa, ranh giới của
bờ không rõ rệt
HÔI CHỨNG MÀNG PHỔI
HÔI CHỨNG TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI
Cơ năng
Ho khan, ho ông ổng, nhất là khi thay đổi tư thế
Đau ngực khi hít sâu hoặc khi ho, lan lên vai
Khó thở nhanh, nông
Thực thể
Nhìn: lồng ngực bên tràn dịch nhô ra, kém di động
Sờ: rung thanh giảm hoặc mất
Gõ: đục
Nghe: rì rào phế nang giảm hoặc mất, tiếng cọ màng
phổi
X QUANG NGỰC
Hình ảnh mờ rất đậm,
đồng nhất, ranh giới
phía trên lờ mờ, bề
lõm quay lên trên và
hướng vào trong
(đường cong
Damoiseau), lồng
ngực bên tràn dịch có
vẻ rộng ra, các cơ quan
lân cận như trung
thất, khí quản, tim sẽ
bị đẩy sang đối diện.
HÔI CHỨNG TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI
Cơ năng
Đau ngực, xuất huyết đột ngột, đau tăng khi hít sâu
Ho khan, nhất là khi thay đổi tư thế
Khó thở
Thực thể
Nhìn: lồng ngực bên tràn khí căng phồng, kém di
động
Sờ: rung thanh giảm hoặc mất
Gõ: vang
Nghe: rì rào phế nang mất, tiếng thổi vò
X QUANG NGỰC
Vùng tăng sáng, không
thấy hình ảnh mạch
máu của phổi, phổi
bị co rút về rốn phổi,
nhu mô tăng độ cản
tia hơn phổi đối
diện. Giữa vùng phổi
co rút và vùng khí có
một ranh giới là
màng phổi tạng
(đường viền mờ
mảnh). Trung thất có
thể bị đẩy.
HÔI CHỨNG TRUNG THẤT
BiỂU HIÊN THẦN KINH
Dây thần kinh hoành bị kích thích gây nấc, nếu liệt
gây khó thở và cử động lồng ngực không đối xứng.
Dây thần kinh quặt ngược trái: gây liệt dây thanh
kèm khó nói.
Đám rối thần kinh cánh tay: rễ từ C8 đến D1, khi bị
kích thích sẽ gây đau vai lan xuống tay (gặp trong ung
thư đỉnh phổi, hội chứng Pancoast-Tobias).
Thần kinh giao cảm lưng hay cổ: hội chứng Claude
Bernard Horner (cổ). Nếu thần kinh giao cảm lưng bị
kích thích: vã mồ hôi nhiều, dây thần kinh phế vị: hồi
hộp, nhịp tim nhanh.
BiỂU HIÊN MẠCH MÁU
Hội chứng chèn ép tĩnh mạch chủ trên có các triệu
chứng sau:
Tím ở tay và mặt
Nhức đầu
Phù: mặt, nền cổ, phần trước của lồng ngực, cánh tay
(phù áo khoác), hố thượng đòn mất (bị đầy lên)
Tĩnh mạch cổ nổi, tĩnh mạch dưới lưỡi giãn to.
Tuần hoàn bàng hệ 1/3 trên lồng ngực (luồng máu đi
từ trên xuống dưới)
BiỂU HIÊN TIÊU HÓA
Nuốt nghẹn
Đau do thực quản bị chèn ép
BiỂU HIÊN HÔ HẤP
Khó thở từng cơn, sau đó thường xuyên kèm theo
tiếng rít và co kéo các cơ lồng ngực.
Có thể ho ra máu
TÓM TẮT
Hội chứng trung thất trước: đau vùng sau xương ức +
hội chứng tĩnh mạch chủ trên
Hội chứng trung thất giữa: dấu hiệu về hô hấp, liệt
dây thần kinh quặt ngược và thần kinh hoành
Hội chứng trung thất sau: khó nuốt, đau các dây thần
kinh liên sườn
- Xem thêm -