Bé gi¸o
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n
------
------------
VONGSAY SOUKTHAVONE
CHÝNH S¸CH NHµ N¦íC VÒ PH¸T TRIÓN
DÞCH Vô TÝn dông ë CHDCND LµO §ÕN N¡M 2020
Hµ néi - 2016
Bé gi¸o
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n
------
------------
VONGSAY SOUKTHAVONE
CHÝNH S¸CH NHµ N¦íC VÒ PH¸T TRIÓN
DÞCH Vô TÝn dông ë CHDCND LµO §ÕN N¡M 2020
Chuyên ngành: Kinh doanh thương mại (Kinh tế và quản lý thương mại)
Mã số
: 62 34 01 21
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS. TS. NGHUYỄN VĂN TUẤN
2. PGS. TS. TRẦN ĐĂNG KHÂM
Hµ néi - 2016
i
LỜI CAM ĐOAN
Em là nghiên cứu sinh Soukthavone Vongsay cam đoan luận án: “Chính sách
Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào đến năm 2020” là công
trình khoa học do em nghiên cứu độc lập và hoàn thành với kết quả nghiên cứu, đánh
giá chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu trung thực, có
nguồn gốc rõ ràng từ các tài liệu tham khảo trích dẫn trong luận án được nêu rõ xuất
xứ và được ghi trong danh mục tài liệu tham khảo.
Em xin chịu trách nhiệm trước lời cam đoan trên.
Hà nội, ngày…... tháng…... năm 2016
Nghiên cứu sinh
Soukthavone Vongsay
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU................................................................................................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu ................................................................................ 6
1.1.1. Các nghiên cứu ở Việt Nam về dịch vụ tín dụng và chính sách Nhà nước về
phát triển dịch vụ tín dụng........................................................................................... 6
1.1.2. Các nghiên cứu ở nước ngoài về dịch vụ tín dụng và chính sách Nhà nước về
phát triển dịch vụ tín dụng......................................................................................... 13
1.1.3. Kết luận về khoảng trống nghiên cứu ............................................................. 16
1.2. Phương pháp và dữ liệu nghiên cứu ......................................................... 17
1.2.1. Phương pháp nghiên cứu về mức độ phát triển của dịch vụ tín dụng và mức độ
hoàn thiện chính sách Nhà nước về chính sách phát triển dịch vụ tín dụng ...................... 17
1.2.2. Dữ liệu nghiên cứu về mức độ phát triển của dịch vụ tín dụng và mức độ hoàn
thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ........................................ 19
Kết luận Chương 1 .......................................................................................... 20
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN CHÍNH SÁCH NHÀ NƯỚC VỀ PHÁT TRIỂN
DỊCH VỤ TÍN DỤNG ..................................................................................... 21
2.1. Dịch vụ tín dụng và phát triển dịch vụ tín dụng ...................................... 21
2.1.1. Dịch vụ tín dụng .............................................................................................. 21
2.1.2. Phát triển dịch vụ tín dụng .............................................................................. 32
2.2. Chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng .............................. 45
2.2.1. Chính sách Nhà nước ...................................................................................... 45
2.2.2. Khái niệm và nội dung của chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín
dụng ........................................................................................................................... 51
2.2.3. Hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng .................... 55
2.3. Kinh nghiệm quốc tế về chính sách phát triển dịch vụ tín dụng ............. 72
2.3.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc ......................................................................... 73
2.3.2. Kinh nghiệm của Hàn Quốc ............................................................................ 82
2.3.3. Kinh nghiệm của Việt Nam ............................................................................. 92
2.3.4. Bài học kinh nghiệm cho CHDCND Lào........................................................ 99
Kết luận Chương 2 ........................................................................................ 102
iii
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH NHÀ NƯỚC VỀ PHÁT TRIỂN
DỊCH VỤ TÍN DỤNG Ở CHDCND LÀO ..................................................... 103
3.1. Thực trạng phát triển kinh tế-xã hội của CHDCND Lào ...................... 103
3.2. Thực trạng thị trường dịch vụ tín dụng ở nước CHDCND Lào ............ 105
3.2.1. Quá trình hình thành và phát triển các tổ chức tín dụng tại nước CHDCND
Lào................. .......................................................................................................... 105
3.2.2. Quá trình phát triển sản phẩm dịch vụ tín dụng tại CHDCND Lào .............. 112
3.2.3. Thực trạng phát triển dịch vụ tín dụng tại CHDCND Lào ............................ 114
3.3. Thực trạng chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng tại
CHDCND Lào ............................................................................................... 132
3.3.1. Thực trạng chính sách về phát triển chủ thể cung ứng dịch vụ tín dụng ...... 133
3.3.2. Thực trạng chính sách về phát triển chủ thể sử dụng dịch vụ tín dụng......... 145
3.3.3. Thực trạng chính sách về phát triển sản phẩm dịch vụ tín dụng ................... 154
3.4. Đánh giá thực trạng chính sách nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng
tại nước CHDCND Lào ................................................................................. 154
3.4.1. Kết quả trong chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng tại
CHDCND Lào ......................................................................................................... 154
3.4.2. Hạn chế trong chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng tại
CHDCND Lào ......................................................................................................... 158
3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................................. 162
Kết luận Chương 3 ........................................................................................ 166
CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH
SÁCH NHÀ NƯỚC VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ TÍN DỤNG Ở CHDCND
LÀO .............................................................................................................. 167
4.1. Định hướng và quan điểm hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển
dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào ................................................................. 167
4.1.1. Định hướng phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2020 và xu hướng mở cửa hội
nhập kinh tế quốc tế của CHDCND Lào ................................................................. 167
4.1.2. Định hướng phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào ............................ 169
4.1.3. Quan điểm và phương hướng hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển
dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào........................................................................... 175
4.2. Giải pháp hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng
ở CHDCND Lào ............................................................................................ 179
4.2.1. Hoàn thiện hệ thống tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước ............................... 179
4.2.2. Quy định rõ vai trò, trách nhiệm quản lý trong lĩnh vực tín dụng của các cơ
quan quản lý Nhà nước và tăng cường sự phối kết hợp giữa các cơ quan này ....... 183
iv
4.2.3. Hoàn thiện quy trình hoạch định, ban hành và thực thi chính sách .............. 185
4.2.4. Hoàn thiện nội dung chính sách phát triển dịch vụ tín dụng ......................... 186
4.2.5. Hoàn thiện hệ thống công cụ thực hiện chính sách phát triển dịch vụ tín
dụng......... ................................................................................................................ 189
4.2.6. Hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý .......................................................... 193
4.2.7. Tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước .............................. 195
4.2.8. Hoàn thiện công tác thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng ........................ 197
4.2.9. Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nước
Lào ........................................................................................................................... 199
4.2.10. Tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước trong vấn đề kết nối
giữa các tổ chức tín dụng với các doanh nghiệp trong nền kinh tế ......................... 201
4.3. Kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín
dụng ở CHDCND Lào ................................................................................... 202
4.3.1. Kiến nghị đối với các tổ chức tín dụng tại CHDCND Lào ........................... 202
4.3.2. Kiến nghị đối với các doanh nghiệp và cá nhân tại CHDCND Lào ............. 207
Kết luận Chương 4 ........................................................................................ 209
KẾT LUẬN.................................................................................................... 210
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
I. Tiếng Việt
TT
Chữ viết tắt
Nghĩa đầy đủ
1
BLĐPLXH
Bộ Lao Động và Phúc lợi xã hội
2
CHDCND Lào
Cộng Hòa Dân chủ Nhân Dân Lào
3
CSTD
Chính sách tín dụng
4
DNNN
Doanh nghiệp Nhà nước
5
DNNVV
Doanh nghiệp nhỏ và vừa
6
DSCV
Doanh số cho vay
7
NH
Ngân hàng
8
NHNN
Ngân hàng Nhà nước
9
NHTM
Ngân hàng Thương mại
10
NHTMCP
Ngân hàng Thương mại Cổ phần
11
NHTMNN
Ngân hàng Thương mại Nhà nước
12
NHTW
Ngân hàng Trung ương
13
QLNN
Quản lý Nhà nước
14
TCTD
Tổ chức tín dụng
15
TMCP
Thương mại Cổ phần
II. Tiếng Anh
TT
Chữ viết tắt
Viết đầy đủ Tiếng Anh
Nghĩa Tiếng Việt
1
ADB
Asian Development Bank
Ngân hàng phát triển Châu Á
2
AMC
Asset Management Company
Công ty quản lý tài sản
3
APB
The Agriculture Promotion
Bank
Ngân hàng khuyến khích nông
nghiệp
4
ASEAN
Association of Southeast Asian Hiệp hội các quốc gia Đông
Nations
Nam Á
vi
5
ATM
Automated teller machine
6
BCEL
Lao Bank for Foreign Trade Ltd. Ngân hàng Ngoại Thương Lào
7
BIS
8
BOL
Bank of Lao PDR
Ngân hàng Nhà nước Lào
9
CAR
Capital Adequacy Rate
Tỷ lệ an toàn vốn
10
GDP
Gross domestic product
Tổng sản phẩm quốc nội
11
GNP
Gross national product
Tổng sản phẩm quốc gia
12
IHS
Institute for Humane Studies
Viện nghiên cứu nhân đạo
13
IMF
International Monetary Fund
Quỹ tiền tệ quốc tế
14
LDB
Lao Development Bank Ltd
Ngân hàng Phát triển Lào
15
NBFI
Non-bank financial institution
Tổ chức tài chính phi ngân hàng
16
NBL
National Bank of Laos
Ngân hàng Quốc gia Lào
17
NDT
The yuan
Nhân dân tệ
18
NGO
Non-Govermental
Organization
Tổ chức phi Chính phủ của nước
ngoài
19
NPL
Rate subprime
Tỷ lệ nợ dưới chuẩn
18
ODA
Official development
assistance
Hỗ trợ phát triển chính thức
20
PB
Policy Bank
Ngân hàng Chính sách
21
PBOC
The People's Bank of China
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc
22
PM
Prime Minister
Thủ tướng
23
SME
Small and Medium enterprises
Doanh nghiệp nhỏ và vừa
24
WTO
World Trade Organization
Tổ chức Thương mại Thế giới
Bank for International
Settlements
Máy rút tiền
Ngân hàng Thanh toán Quốc tế
vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Tiêu chí/chỉ tiêu điều hành, kiểm tra, giám sát quá trình phát triển dịch vụ
tín dụng dựa vào các nguyên tắc của Basel I.............................................58
Bảng 2.2: Tổng quan các biện pháp thực hiện tái cấu trúc hệ thống ngân hàng ở
Trung Quốc sau 1997 ................................................................................76
Báng 2.3: Quy mô và lãi suất công cụ trần hạn mức tổng tín dụng của Hàn Quốc....84
Bảng 2.4:
Hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến doanh nghiệp nhỏ và vừa được
Hàn Quốc ban hành ...................................................................................89
Bảng 3.1: Cơ cấu kinh tế Lào giai đoạn 2000-2015 .................................................103
Bảng 3.2: Kim ngạch xuất nhập khẩu của Lào giai đoạn 2000-2015 .......................104
Bảng 3.3: Tín dụng theo ngành của hệ thống ngân hàng Lào giai đoạn năm 20012015 .........................................................................................................121
Bảng 3.4: Tín dụng theo đối tượng khách hàng của hệ thống ngân hàng Lào .........122
Bảng 3.5: Tỷ giá ngoại tệ ..........................................................................................143
Bảng 3.6: Chính sách lãi suất của NHNN Lào .........................................................144
Bảng 3.7: Mức độ sâu sắc của hệ thống thông tin tín dụng của CHDCND Lào ......161
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Mô hình nghiên cứu....................................................................................17
Hình 2.1: Cơ cấu khách hàng vay vốn ........................................................................38
Hình 2.2:
Hệ thống cơ quan Nhà nước ban hành chính sách về phát triển dịch vụ tín
dụng ...........................................................................................................53
Hình 3.1:
Số lượng NHTM thực hiện hoạt động kinh doanh tại CHDCND Lào giai
đoạn 2000 - 2015 .....................................................................................107
Hình 3.2: Cấu trúc hệ thống Ngân hàng CHDCND Lào năm 2015 .........................109
Hình 3.3: Thông tin về tỷ trọng tài sản và tiền gửi của hệ thống ngân hàng nước
CHDCND Lào giai đoạn 2008 - 2013 .....................................................111
Hình 3.4:
Quy mô khách hàng và tốc độ tăng trưởng khách hàng của hệ thống ngân
hàng tại CHDCND Lào giai đoạn 2000 - 2015 .......................................116
Hình 3.5:
Doanh số cho vay và tốc độ tăng trưởng doanh số cho vay của hệ thống
ngân hàng tại CHDCND Lào giai đoạn 2000 - 2015 ..............................117
viii
Hình 3.6:
Dự nợ tín dụng và tốc độ tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng tại
CHDCND Lào giai đoạn 2000 - 2015 .....................................................118
Hình 3.7:
Tỷ lệ tín dụng/GDP và Tốc độ tăng trưởng tỷ lệ tín dụng/GDP của hệ
thống ngân hàng tại CHDCND Lào giai đoạn 2000 – 2015 ...................119
Hình 3.8:
Tốc độ tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp có vốn Nhà nước và đối
với khách hàng tư nhân giai đoạn 2001-2015 .........................................124
Hình 3.9: Tỷ lệ thu lãi ...............................................................................................125
Hình 3.10: Vòng quay vốn ........................................................................................125
Hình 3.11: Tỷ lệ nợ quá hạn ......................................................................................126
Hình 3.12: Tỷ lệ nợ xấu .............................................................................................126
Hình 3.13: Dung lượng thị trường tài chính của các quốc gia ASEAN (2012) ........127
Hình 3.14: Chỉ số cạnh tranh toàn cầu của CHDCND Lào .......................................128
Hình 3.15: Số lượng NHTM tại CHDCND Lào và một số quốc gia trong ASEAN 129
Hình 3.16: Tình hình áp dụng BASEL tại các quốc gia ............................................130
Hình 3.17: Tốc độ tăng trưởng tín dụng bình quân ở các quốc gia Châu Á mới nổi
giai đoạn 2012 - 2015 ..............................................................................131
Hình 3.18: Tỷ lệ nợ xấu của một số quốc gia giai đoạn 2000 - 2015........................132
Hình 3.19: Tốc độ tăng trưởng tín dụng, tốc độ tăng trưởng kinh tế và tỷ lệ lạm phát
tại CHDCND Lào giai đoạn 2000 - 2015 ................................................143
Hình 3.20: Xếp hạng về mức độ dễ dàng trong việc tiếp cận vốn tín dụng của một số
quốc gia....................................................................................................159
Hình 3.21: Mức độ sẵn có và dễ tiếp cận về thông tin tín dụng trong nền kinh tế....161
1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cộng hòa dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào là một quốc gia còn non trẻ với
một Đảng lãnh đạo duy nhất là Đảng nhân dân cách mạng Lào. Nhằm đưa đất nước đi
lên sau những năm tháng chiến tranh khốc liệt với những hậu quả nặng nề, Đại hội lần
thứ IV của Đảng Nhân dân cách mạng Lào năm 1986, đã đề ra đường lối đổi mới toàn
diện đất nước, trong đó khâu then chốt là thực hiện mở cửa, điều chỉnh mạnh mẽ cơ
cấu nền kinh tế để từng bước đưa CHDCND Lào hội nhập với dòng chảy chung của
khu vực và thế giới. Trong những năm qua, CHDCND Lào đã rất tích cực theo đuổi
chủ trương hội nhập khu vực và toàn cầu, đẩy mạnh hợp tác với các nước bạn bè và
các đối tác chiến lược nhằm đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước trong
từng thời kỳ, trong đó, những dấu mốc hội nhập quan trọng cần phải kể đến đó là: gia
nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 1997; gia nhập Tổ chức
Thương mại Thế giới (WTO) năm 2013 và gia nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN
(AEC) vào ngày 31/12/2015. Ngày nay, hội nhập quốc tế nói chung và hội nhập kinh
tế quốc tế nói riêng đã trở thành một xu hướng phát triển tất yếu, xuất phát từ sự phát
triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất đã vượt ra khỏi phạm vi quốc gia, từ những tác
động mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, và từ xu hướng hòa bình,
hợp tác cùng phát triển trên thế giới. Có thể khẳng định, xu thế hội nhập kinh tế quốc
tế đã và sẽ đem đến nhiều cơ hội song hành với nhiều thách thức cho quá trình phát
triển của một quốc gia còn non trẻ như CHDCND Lào trong thời gian tới.
Bên cạnh xu thế hội nhập quốc tế đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ là xu thế
đẩy mạnh cải cách và đổi mới nền kinh tế thế giới. Sự phát triển của khoa học công
nghệ đã thúc đẩy sự chuyển dịch mạnh mẽ trong cơ cấu các ngành kinh tế của các
quốc gia theo hướng tăng tỷ trọng các ngành có hàm lượng khoa học công nghệ cao và
các ngành dịch vụ, đặc biệt là các ngành đem lại giá trị gia tăng cao như ngân hàng, tài
chính, bảo hiểm, logistics, công nghệ thông tin. Hiện nay, tại các quốc gia đã và đang
phát triển, tỷ trọng ngành dịch vụ đang ngày càng tăng lên, góp phần quan trọng quyết
định chất lượng và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trong xu thế đó, việc phát triển dịch vụ
tài chính ngân hàng, trong đó có dịch vụ tín dụng, là một định hướng đúng đắn, góp
phần thúc đẩy nhanh quá trình phát triển của CHDCND Lào. Tuy nhiên, thực tế hiện
nay cho thấy, sự phát triển của dịch vụ tín dụng tại Lào còn rất hạn chế, biểu hiện ở
quy mô tín dụng còn nhỏ; đối tượng, phạm vi cung cấp dịch vụ còn hạn hẹp; phương
thức cung ứng dịch vụ còn đơn giản, đơn điệu; chất lượng, hiệu quả dịch vụ còn thấp...
2
Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, những hạn chế này sẽ trở thành những thách thức
không nhỏ cho sự phát triển lĩnh vực dịch vụ tín dụng nói riêng và sự phát triển kinh tế
của CHDCND Lào nói chung.
Đối với mỗi quốc gia, hệ thống luật pháp, cơ chế chính sách, sự quản lý vĩ mô
của Nhà nước là những yếu tố bên trong mang tính quyết định đối với sự phát triển
kinh tế đất nước nói chung và của mỗi ngành kinh tế nói riêng. Đặc biệt trong bối cảnh
hội nhập, mỗi quốc gia đều phải rất nỗ lực cải thiện hệ thống khuôn khổ pháp lý để
đáp ứng yêu cầu hội nhập khi trở thành thành viên của các Hiệp định thương mại song
phương và đa phương trong khu vực và trên thế giới. Có thể khẳng định, lĩnh vực tín
dụng của CHDCND Lào trong thời gian qua chưa đạt được những bước phát triển lớn,
một phần cơ bản là do hệ thống chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng tại
Lào còn chưa hoàn thiện. Nhà nước Lào còn thiếu kinh nghiệm trong việc đưa ra
những chính sách hợp lý nhằm tạo nên những bước đột phá trên con đường phát triển
của lĩnh vực tín dụng trong nền kinh tế quốc dân.
Nhằm thúc đẩy sự phát triển dịch vụ tín dụng của CHDCND Lào trong thời
gian tới, tận dụng được những cơ hội và hạn chế những thách thức mà hội nhập đem
lại, việc cải thiện và đổi mới hệ thống chính sách quản lý vĩ mô của Nhà nước trong
lĩnh vực tín dụng đang trở thành một yêu cầu mang tính cấp thiết hiện nay. Chính vì
vậy, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng
ở CHDCND Lào đến năm 2020” làm luận án tiến sĩ kinh tế của nghiên cứu sinh.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của Luận án
Mục đích của Luận án:
Mục tiêu nghiên cứu tổng quát của Luận án là tìm kiếm giải pháp nhằm hoàn
thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng tại CHDCND Lào, qua đó
tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của dịch vụ tín dụng tại CHDCND Lào trong
bối cảnh CHDCND Lào đang đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế với các nước trong
khu vực và trên thế giới.
Mục tiêu nghiên cứu cụ thể của Luận án là đề xuất hệ thống giải pháp nhằm
hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào, tập
trung vào dịch vụ tín dụng do các tổ chức tín dụng cung cấp, đến năm 2020. Hệ thống
chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào được Luận án
nghiên cứu với ba trụ cột cơ bản: chính sách Nhà nước về phát triển các tổ chức tín
dụng; chính sách Nhà nước về phát triển các chủ thể sử dụng dịch vụ tín dụng; và
chính sách Nhà nước về phát triển các sản phẩm dịch vụ tín dụng.
3
Nhiệm vụ nghiên cứu của Luận án: Để đạt được mục đích của Luận án nêu
trên, Luận án tập trung giải quyết những nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về chính sách của Nhà nước về phát triển tín dụng
nhằm thúc đẩy phát triển dịch vụ tín dụng của nước CHDCND Lào.
- Phân tích thực trạng chính sách của Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở
CHDCND Lào trong thời gian qua, trên cơ sở đó rút ra những điểm hợp lý, bất cập và
nguyên nhân.
- Đề xuất hệ thống các giải pháp hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển
dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào đến năm 2020.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của Luận án
Đối tượng nghiên cứu của Luận án:
Đối tượng nghiên cứu của Luận án là chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ
tín dụng và tiếp cận chủ yếu trên giác độ thương mại, bao gồm chính sách Nhà nước
về phát triển sản phẩm dịch vụ tín dụng, phát triển chủ thể cung ứng dịch vụ tín dụng
và phát triển chủ thể sử dụng dịch vụ tín dụng.
Chính sách tín dụng (CSTD) có nội dung rộng lớn, bao hàm cả CSTD của Ngân
hàng Nhà nước và CSTD của bản thân mỗi một tổ chức tín dụng (TCTD) hoặc các tổ
chức tài chính tham gia hoạt động cung ứng dịch vụ tín dụng. Tuy nhiên, đối tượng
nghiên cứu và giải quyết của Luận án là chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín
dụng do các TCTD cung cấp. Với dịch vụ tín dụng này, chủ thể cung ứng dịch vụ là
các tổ chức tín dụng được thành lập hợp pháp và thực hiện nghiệp vụ cấp tín dụng theo
quy định của Luật các tổ chức tín dụng, bao gồm: Ngân hàng và các tổ chức tín dụng
phi ngân hàng (công ty tài chính; công ty cho thuê tài chính; quỹ tín dụng; hợp tác xã
tín dụng... ); và khách hàng tiếp nhận dịch vụ là các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế
- xã hội và các cá nhân. Bên cạnh đó, khái niệm dịch vụ tín dụng trong Luận án này
không bao hàm nghĩa “Tín dụng chính sách” của Nhà nước, bởi tín dụng chính sách
chỉ là một loại tín dụng có tính chất ưu đãi cho một số đối tượng và chương trình kinh
tế - xã hội nhất định.
Như vậy, Luận án chỉ tập trung nghiên cứu chính sách Nhà nước ở tầm vĩ mô,
đóng vai trò là công cụ quản lý và điều hành hoạt động dịch vụ tín dụng trong nền kinh
tế quốc dân, mà không đi vào phân tích CSTD mang tính vi mô thuộc sách lược và
nghiệp vụ kinh doanh của mỗi TCTD. Về giác độ nghiên cứu, Luận án nghiên cứu
thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ
tín dụng đứng trên giác độ của các cơ quan Nhà nước ban hành chính sách phát triển
4
dịch vụ tín dụng tại CHDCND Lào hiện nay, bao gồm: Chính phủ, Ngân hàng Nhà
nước và các Bộ, ngành có liên quan.
Phạm vi nghiên cứu của Luận án:
Về không gian nghiên cứu, Luận án tập trung nghiên cứu về chính sách Nhà
nước về phát triển dịch vụ tín dụng, tập trung vào dịch vụ tín dụng do các tổ chức tín
dụng cung cấp, tại CHDCND Lào.
Về thời gian nghiên cứu, Luận án tập trung nghiên cứu thực trạng hệ thống
chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng và thực trạng phát triển dịch vụ tín
dụng tại CHDCND Lào trong giai đoạn 2000 - 2015 và định hướng giải pháp hoàn
thiện hệ thống chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng tại CHDCND Lào
đến năm 2020.
4. Những đóng góp mới về mặt khoa học của Luận án
Những đóng góp mới về mặt khoa học của Luận án được thể hiện trên các giác
độ sau:
Về phương diện lý luận, Luận án đã có đóng góp: Thứ nhất, đã tổng kết được
kinh nghiệm hoàn thiện chính sách phát triển dịch vụ tín dụng ở Trung Quốc, Hàn
Quốc và Việt Nam, là những nước có điều kiện tương đồng với CHDCND Lào, qua
đó, đúc kết được những bài kinh nghiệm mới, tạo điều kiện cho việc phát triển dịch vụ
tín dụng ở CHDCND Lào. Thứ hai, hệ thống hóa và làm rõ hơn một số vấn đề lý luận
cơ bản về dịch vụ tín dụng và chính sách của Nhà nước nhằm phát triển dịch vụ tín dụng,
làm rõ nội dung chính sách phát triển dịch vụ tín dụng trên ba trụ cột: Chính sách phát
triển các chủ thể cung cấp dịch vụ - các tổ chức tín dụng; chính sách phát triển các chủ thể
sử dụng dịch vụ - các khách hàng của các TCTD; chính sách phát triển các sản phẩm dịch
vụ tín dụng. Thứ ba, Luận án xây dựng được hệ thống các chỉ tiêu đánh giá mức độ phát
triển dịch vụ tín dụng cũng như hệ thống các chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thiện của
chính sách phát triển dịch vụ tín dụng, đồng thời, luận giải được các nhân tố ảnh hưởng
tới mức độ hoàn thiện của chính sách phát triển dịch vụ tín dụng.
Về phương diện thực tiễn, Luận án đã phân tích được thực trạng chính sách
phát triển dịch vụ tín dụng của CHDCND Lào trên ba trụ cột: Chính sách phát triển
các chủ thể cung cấp dịch vụ - các tổ chức tín dụng; chính sách phát triển các chủ thể
sử dụng dịch vụ - các khách hàng của các TCTD; chính sách phát triển các sản phẩm
dịch vụ tín dụng, qua đó, khẳng định chính sách phát triển dịch vụ tín dụng của
CHDCND Lào chưa hoàn thiện. Từ những nguyên nhân chủ quan và khách quan khiến
chính sách phát triển dịch vụ tín dụng của CHDCND Lào chưa hoàn thiện và định
hướng hoàn thiện chính sách, Luận án đã đề xuất được 10 nhóm giải pháp và 02 nhóm
5
kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách phát triển dịch vụ tín dụng của CHDCND Lào
đến năm 2020.
5. Ý nghĩa của Luận án
- Ý nghĩa về lý luận: Luận án tổng hợp được những vấn đề lý thuyết về chính
sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng.
- Ý nghĩa về thực tiễn: Luận án mô tả và phân tích thực trạng chính sách của
Nhà nước Lào đối với phát triển dịch vụ tín dụng, từ đó đề xuất được hệ thống giải
pháp nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách. Kết quả nghiên cứu của Luận án có thể
làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở các trường đại học; là tài liệu
tham khảo trong hoạch định chính sách của Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng.
6. Kết cấu của Luận án
Ngoài Lời mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Luận án được kết
cấu thành 4 chương:
Chương 1: Tổng quan nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
Chương 2: Tổng quan chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng
Chương 3: Thực trạng chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở
CHDCND Lào
Chương 4: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện chính sách Nhà nước về
phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào
6
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan nghiên cứu
Dịch vụ tín dụng là một trong những dịch vụ tài chính đặc thù và cũng là một
trong những dịch vụ tài chính quan trọng nhất trong nền kinh tế. Vì vậy, đã có nhiều
nghiên cứu trong và ngoài nước đề cập đến việc phát triển dịch vụ tín dụng trong từng
lĩnh vực cụ thể, trong đó đáng chú ý là một số công trình sau đây:
1.1.1 Các nghiên cứu ở Việt Nam về dịch vụ tín dụng và chính sách Nhà
nước về phát triển dịch vụ tín dụng
1.1.1.1. Các nghiên cứu về dịch vụ tín dụng
Ở Việt Nam, trong khoảng 20 năm trở lại đây có những công trình nghiên cứu
về tín dụng như:
- “Những giải pháp chủ yếu để mở rộng và nâng cao hiệu quả tín dụng Ngân
hàng đối với kinh tế ngoài quốc doanh” Luận án tiến sĩ kinh tế Tài chính – Ngân hàng
của tác giả Nguyễn Thạc Hoát (1993), tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án
trình bày các luận điểm khoa học về bản chất, vai trò của tín dụng trong nền kinh tế thị
trường, đánh giá tổng quát thực trạng thể chế và hoạt động tín dụng Ngân hàng trong
khu vực kinh tế ngoài quốc doanh.
- “Tín dụng ngân hàng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt
Nam” Luận án tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Thanh Đảo (1996), tại Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Luận án trình bày về tín dụng ngân hàng và
vai trò của nó đối với việc phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam, thực
trạng tín dụng ngân hàng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc thành
phần kinh tế Nhà nước.
- “Tín dụng ngân hàng trong việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa
bàn Hà Nội” Luận án tiến sĩ kinh tế của tác giả Hoàng Việt Trung (1996), tại Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Luận án trình bày về vai trò của tín dụng
ngân hàng trong việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế quốc dân. Trên cơ sở lý
luận, Luận án đánh giá những tác động của hoạt động tín dụng ngân hàng trong vai trò
thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn thành phố Hà Nội. Từ đó chỉ ra
7
những điểm còn hạn chế và giải pháp nhằm tăng cường vai trò của hoạt động tín dụng
ngân hàng.
- “Đổi mới hoạt động tín dụng ngân hàng góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế
trên địa bàn Nghệ An theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá” Luận án tiến sĩ Kinh
tế của tác giả Hà Huy Hùng (2003), tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội. Luận án trình bày về vai trò của tín dụng ngân hàng trong việc thúc đẩy chuyển
dịch cơ cấu kinh tế, trên cơ sở đó đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng
trên địa bàn tỉnh Nghệ An và những đóng góp vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế
của tỉnh theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Từ những đánh giá về thành tựu
đạt được và hạn chế còn tồn tại trong hoạt động tín dụng ngân hàng, Luận án đề xuất
những giải pháp đổi mới hoạt động tín dụng ngân hàng nhằm nâng cao vai trò của hoạt
động này trong việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế hiệu quả.
- “Các giải pháp tín dụng tác động tới quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên
địa bàn tỉnh Hà Nam” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Văn Bính (1995),
tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ
bản về cơ cấu kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế; hệ thống hóa những vấn đề cơ
bản về tín dụng, đặc biệt là tín dụng ngân hàng và vai trò của nó trong quá trình xây
dựng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế; đánh giá về thực trạng hoạt động tín dụng trên địa
bàn tỉnh Hà Nam, từ đó đề xuất những giải pháp tín dụng thích hợp nhằm thúc đẩy quá
trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn tỉnh.
- “Giải pháp hoàn thiện hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu của Ngân hàng
thương mại Việt Nam” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Hoàng Hồng Hạnh (1996),
tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng
của Ngân hàng thương mại Việt Nam đối với hoạt động xuất nhập khẩu, qua đó, đề
xuất giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu của Ngân hàng
thương mại Việt Nam.
- “Các giải pháp tín dụng đối với người nghèo ở Việt Nam hiện nay” Luận án
Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Thị Dũng (2001), tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà
Nội. Luận án trình bày cơ sở lý luận về bản chất, vai trò của tín dụng trong nền kinh tế
thị trường, đặc biệt chỉ rõ vai trò của hoạt động tín dụng trong vấn đề hỗ trợ cho người
nghèo trong xã hội. Từ đó, Luận án đề xuất một số giải pháp tín dụng nhằm hỗ trợ hiệu
quả cho người nghèo ở Việt Nam.
- “Giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm phát triển kinh tế trang trại trên địa bàn
các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Phạm Hoài
8
Bắc (2003), tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu về vai trò của
tín dụng ngân hàng đối với sự hình thành và phát triển kinh tế trang trại; đánh giá thực
trạng kinh tế trang trại và hoạt động tín dụng ngân hàng tại các tỉnh miền núi phía Bắc
Việt Nam; từ đó đề xuất một số giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm phát triển kinh tế
trang trại cũng như hỗ trợ sự phát triển kinh tế ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam.
- “Giải pháp tín dụng ngân hàng phát triển doanh nghiệp chế biến nông sản
vùng đồng bằng sông Hồng” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Quốc Hùng
(2003), tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu về vai trò và nội
dung của tín dụng ngân hàng đối với sự phát triển các doanh nghiệp chế biến nông sản;
đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng trong việc phát triển doanh nghiệp
chế biến nông sản vùng đồng bằng sông Hồng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả
của hoạt động tín dụng ngân hàng trong việc hỗ trợ cho sự phát triển các doanh nghiệp
chế biến nông sản.
- “Giải pháp tín dụng ngân hàng góp phần phát triển hoạt động xuất nhập khẩu
của Việt Nam” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Vũ Thị Nhài (2003), tại ĐH Kinh tế
Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về tín dụng ngân
hàng đối với hoạt động xuất nhập khẩu và đề xuất các giải pháp tín dụng ngân hàng
nhằm góp phần phát triển xuất nhập khẩu ở Việt Nam.
- “Tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các chi nhánh
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trên địa bàn TP. HCM”
Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Trần Trọng Huy (2013), tại Đại học Kinh tế thành
phố Hồ Chí Minh. Luận án khái quát và hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về tín dụng
ngân hàng và doanh nghiệp vừa và nhỏ, bao gồm bản chất, đặc điểm và vai trò của tín
dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như vai trò và tầm quan trọng
của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế. Trên cơ sở lý luận, Luận án đánh giá
thực trạng quy mô và chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại các chi
nhánh NHNN&PTNT Việt Nam trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn 2008 – 2012, từ
đó đề xuất giải pháp thiết thực nhằm mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng tín dụng
của Agribank trên địa bàn TP.HCM đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, định hướng đến
năm 2020.
- “Phát triển các nghiệp vụ tín dụng của các ngân hàng thương mại Việt Nam”
Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Kim Anh (2004), tại ĐH Kinh tế Quốc dân,
Hà Nội. Luận án nghiên cứu về ngân hàng thương mại và các nghiệp vụ tín dụng của
ngân hàng thương mại trong nền kinh tế thị trường; đánh giá thực trạng hoạt động tín
9
dụng của các ngân hàng thương mại Việt Nam và đưa ra các giải pháp nhằm phát triển
các nghiệp vụ tín dụng của các Ngân hàng thương mại Việt Nam.
- “Giải pháp tín dụng góp phần phát triển khai thác hải sản ở Việt Nam” Luận
án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Xuân Quang (2004), tại Đại học Kinh tế Quốc
dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu vai trò của tín dụng đối với phát triển khai thác hải
sản, phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp tín dụng góp phần phát triển khai
thác hải sản ở Việt Nam.
- “Tín dụng ngân hàng với sự phát triển ngành vật liệu xây dựng Việt Nam”
Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Mậu Sơn (2006), tại Đại học Kinh tế Quốc
dân, Hà Nội. Luận án trình bày vai trò của hoạt động tín dụng ngân hàng đối với sự
phát triển ngành vật liệu xây dựng; đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng
đối với lĩnh vực vật liệu xây dựng Việt Nam, qua đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng
cao vai trò của hoạt động tín dụng ngân hàng đối với sự phát triển ngành vật liệu xây
dựng Việt Nam.
- “Hoàn thiện hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại nhằm thúc
đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn miền Đông Nam Bộ theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Đặng Hà Giang (2010),
tại Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu những vấn đề lý luận và
thực tiễn hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại, đề xuất giải pháp góp
phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn miền Đông Nam Bộ theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- “Phát triển tín dụng nhà ở cho người có thu nhập trung bình và thấp” Luận
án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Trần Hà Kim Thanh (2012), tại trường Đại học Kinh tế
thành phố Hồ Chí Minh. Luận án nghiên cứu và xác định 6 nhân tố tác động đến xu
hướng cho vay mua nhà ở dành cho đối tượng có thu nhập trung bình và thấp bao
gồm: Chính sách ưu đãi đặc biệt của chính phủ; Các vấn đề về nguồn vốn; Các vấn đề
về tài sản đảm bảo; Các vấn đề giá trị của khoản vay; Các tác động từ cơ chế quản lý
hoạt động tín dụng của Ngân hàng Nhà nước; Các yếu tố đánh giá khả năng trả nợ của
khách hàng. Luận án cũng xác định những vai trò của Chính phủ và đề xuất giải pháp
chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển tín dụng ngân hàng dành cho người
có thu thập trung bình và thấp vay vốn mua nhà.
- “Nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại
thương Việt Nam trong quá trình hội nhập” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn
Thị Thu Đông (2012), tại ĐH Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu những vấn
10
đề lý luận về tín dụng ngân hàng và chất lượng tín dụng ngân hàng thương mại; Nghiên
cứu thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam giai
đoạn 2006 – 2010; Đề xuất định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam trong xu thế hội nhập.
- “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam” Luận
án Tiến sĩ kinh tế của tác giả Nguyễn Đức Tú (2012), tại Đại học Kinh tế Quốc dân,
Hà Nội. Luận án khái quát hoá những nguyên lý cơ bản về rủi ro và quản lý rủi ro tín
dụng của ngân hàng thương mại; Đưa ra các mô hình có thể áp dụng để quản lý rủi ro
tín dụng của ngân hàng thương mại; Đánh giá và chỉ rõ những thành tựu và hạn chế
trong quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam giai đoan
2008 - 2011; Đề xuất hệ thống giải pháp phù hợp với điều kiện của Ngân hàng TMCP
Công thương Việt Nam, nhằm thực hiện tốt hơn công tác quản lý rủi ro tín dụng của
ngân hàng này.
- “Tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt
Nam trong điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn định” Luận án Tiến sĩ kinh tế của tác giả
Nguyễn Văn Lê (2014), tại Học viện Ngân hàng, Hà Nội. Luận án trình bày luận cứ
khoa học về tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong
điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn; Phân tích thực trạng, từ đó đưa ra các giải pháp và kiến
nghị về tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam
trong điều kinh tế vĩ mô bất ổn.
Trong các công trình nghiên cứu về tín dụng được thực hiện tại Việt Nam, đã có
những công trình nghiên cứu về tín dụng tại nước CHDCND Lào, song số lượng còn
tương đối hạn chế. Một số công trình nghiên cứu có thể kể tên là:
- “Tín dụng đầu tư phát triển nền kinh tế Lào” Luận án tiến sĩ kinh tế của
nghiên cứu sinh Meemoua YONGMAMOUA (2003), tại Đại học Kinh tế quốc dân.
Luận án trình bày cơ sở lý luận về bản chất, vai trò của tín dụng trong nền kinh tế, đặc
biệt tập trung vào loại hình tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước. Luận án cũng
đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế còn tồn tại của hoạt động tín dụng đầu tư
phát triển, qua đó đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín
dụng đầu tư phát triển, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế Lào.
- “Thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng Ngoại thương Lào” Luận án
Tiến sĩ kinh tế của nghiên cứu sinh Diengkham SENGKEOMYSAY (2014), tại Đại
học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận án nghiên cứu công tác thẩm định dự án đầu tư
vay vốn tại Ngân hàng Ngoại thương (NHNT) Lào, trên các phương diện như: quy
- Xem thêm -