B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C À N NG
VÕ ÌNH TI N
MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T
T NH PHÚ YÊN
Chuyên ngành: Kinh t phát tri n
Mã s : 60.31.05
TÓM T T
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
à N ng - Năm 2013
Công trình ư c hoàn thành t i
I H C À N NG
Ngư i hư ng d n khoa h c : PGS.TS. BÙI QUANG BÌNH
Ph n bi n 1: PGS.TS Nguy n Trư ng Sơn.
Ph n bi n 2: PGS.TS Nguy n Th Như Liêm.
Lu n văn ư c b o v trư c H i
nghi p Th c sĩ Kinh t h p t i
ng ch m Lu n văn t t
i h c à N ng vào ngày 17 tháng
12 năm 2013
Có th tìm hi u lu n văn t i :
- Trung tâm Thông tin - H c li u,
- Thư vi n Trư ng
i h c Kinh t ,
i h c à N ng
i h c à N ng
1
M
1. Tính c p thi t c a
U
tài
Phú Yên là m t T nh ư c tái l p t năm 1989 n m
v trí
không thu n l i, xa các trung tâm kinh t l n c a c nư c và khu v c,
cơ s h t ng còn nhi u y u kém, thu ngân sách
a phương còn th p,
chưa áp ng cho nhu c u chi thư ng xuyên và chi cho
tri n. Cân
i t ngân sách Trung ương dành cho
u tư phát
u tư phát tri n
th p. Tăng trư ng kinh t c a T nh trong nh ng năm g n ây tuy
m c cao nhưng v n dư i m c ti m năng, ch t lư ng và hi u qu tăng
trư ng không cao. Tăng trư ng kinh t ch y u d a vào y u t v n,
lao
ng và khai thác tài nguyên nh m tăng năng l c s n xu t theo
chi u r ng, thiên v cung; chưa chú tr ng úng m c
n "c u". Tác
ng y u t "c u" trong tăng trư ng kinh t chưa rõ nét; ch t lư ng
y ut
u vào th p và hi u qu không cao làm cho tăng trư ng kinh t
chưa n
nh và b n v ng, có d u hi u ch ng l i và có xu th t t h u
so v i các T nh trong khu v c.
Mu n duy trì tăng trư ng kinh t nhanh và b n v ng c n thi t
ph i kh c ph c ư c nh ng như c i m và i u ch nh mô hình tăng
trư ng kinh t c a T nh cho phù h p trong giai o n
l a ch n
n. Do ó Tôi
tài nghiên c u “Mô hình tăng trư ng kinh t t nh Phú
Yên” cho lu n văn Th c s c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u
Th nh t: Khái quát ư c lý lu n mô hình tăng trư ng kinh t
hình thành khung lý lu n cho
Th Hai:
tài;
ánh giá ư c th c tr ng mô hình tăng trư ng kinh t
c a t nh Phú Yên th i gian qua;
Th Ba:
ưa ra ư c các gi i pháp i u ch nh mô hình tăng
2
trư ng kinh t cho t nh Phú Yên trong th i gian
3.
-
n.
i tư ng và ph m vi nghiên c u
i tư ng nghiên c u: Mô hình tăng trư ng kinh t .
- Ph m vi th i gian: T năm 1991 - 2012.
- Ph m vi không gian: T nh Phú Yên.
4. Phương pháp nghiên c u
Do ph m vi nghiên c u c a
tài r ng, liên quan
n nhi u lĩnh
v c nên lu n văn s d ng nhi u phương pháp khác nhau như Phương
pháp thu th p tài li u; Phương pháp th ng kê toán h c; Phương pháp
phân tích, so sánh; Phương pháp bi u
5. B c c c a
Ngoài ph n m
; Phương pháp d báo,…
tài
u, k t lu n, ph l c và danh m c tài li u tham
kh o, ư c trình bày trong 3 chương, g m:
Chương 1: Cơ s lý lu n v mô hình tăng trư ng kinh t ;
Chương 2: Th c tr ng mô hình tăng trư ng kinh t t nh Phú
Yên;
Chương 3: Gi i pháp i u ch nh mô hình tăng trư ng kinh t
Phú Yên.
6. T ng quan tài li u nghiên c u
3
CƠ S
CHƯƠNG 1
LÝ LU N V MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T
1.1. TĂNG TRƯ NG KINH T VÀ O LƯ NG TĂNG
TRƯ NG KINH T
1.1.1. Tăng trư ng kinh t
Tăng trư ng kinh t là m t khái ni m ti n , là n n t ng c a nhi u
m i quan h góp ph n t o nên các m i quan h a chi u c a xã h i. Có
nhi u nghiên c u khác nhau nhưng ph n l n u cho r ng tăng trư ng
kinh t là m t ph m trù kinh t , nó ph n ánh quy mô tăng lên hay gi m i
c a n n kinh t
năm này so v i năm trư c ó ho c c a th i kỳ này so
v i th i kỳ trư c ó. Tăng trư ng kinh t có th bi u hi n b ng qui mô
tăng trư ng và t c tăng trư ng.
1.1.2. o lư ng tăng trư ng kinh t
Các ch tiêu ph n ánh giá tr tăng trư ng kinh t theo h th ng tài
kho n qu c gia (SNA) bao g m: t ng giá tr s n xu t (GO), t ng s n
ph m qu c n i (GDP), t ng s n ph m qu c dân (GNP), t ng thu nh p
qu c dân (GNI), thu nh p qu c dân (NI), t ng s n ph m tính bình quân
u ngư i. Tăng trư ng kinh t có th bi u th b ng s tuy t i (qui mô
tăng trư ng) ho c s tương i (t c tăng trư ng).
1.2. N I DUNG NGHIÊN C U MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG
KINH T
1.2.1. K t qu v n hành c a mô hình tăng trư ng kinh t
Các mô hình tăng trư ng theo lý thuy t u ã ch ra r ng dù mô
hình tăng trư ng l a ch n v n hành theo ki u nào thì năng l c s n xu t
c a nó t o ra s ph i th hi n k t qu cu i cùng là s n lư ng GDP và
vi c làm c a n n kinh t nhưng k t qu này không ph i tĩnh mà ph i
gia tăng u n nh và m c
cao trong dài h n.
o lư ng
n nh c a tăng trư ng ta có th dùng t s gi a
l ch chu n c a
tăng trư ng và t c
tăng trư ng. Phương sai ư c nh nghĩa g n
4
như là trung bình c a các bi n thiên bình phương gi a t ng quan sát
trong t p d li u so v i giá tr trung bình c a nó.
l ch chu n ơn
gi n là i lư ng ư c tính b ng cách l y căn b c hai c a phương sai.
H s này càng th p thì t c
tăng trư ng c a n n kinh t càng n
nh và ngư c l i.
1.2.2. Mô hình huy ng, phân b và s d ng các ngu n l c
cho tăng trư ng
Mô hình huy ng, phân b và s d ng ngu n l c cho tăng
trư ng ư c th hi n rõ nh t qua t ng cung c a n n kinh t . T ng
cung ph n ánh quan h gi a s n lư ng hàng hóa d ch v ư c s n xu t
ra trong m i th i kỳ trong quan h v i m c giá. Trong dài h n s n
lư ng hàng hóa d ch v hay t ng cung ph thu c vào các nhân t
u
vào như v n s n xu t, lao ng và trình công ngh s n xu t.
α β
S d ng mô hình Cobb – Douglas, ta có: Y = TFP K L
Trong ó: Y là GDP c a n n kinh t và ư c s n xu t ra t lao
ng L và v n s n xu t K.
ây gi
nh hàm s n xu t trên (th hi n
s n lư ng ư c s n xu t t L và K trong th i kỳ u) và tăng thêm l n
TFP nh ti n b công ngh . Nghĩa là năng su t biên c a v n và lao
ng thay i cùng t l v n - lao ng cho trư c. Chuy n v d ng
tuy n tính và l y vi phân ta có
∆ Y ∆ TFP
∆K
∆L
hay g Y = gTFP + αg K + βg L
=
+α
+β
Y
TFP
K
L
Tùy theo t tr ng óng góp c a các nhân t mà ánh giá n n
kinh t ó thâm d ng nhân t gì. N u t l c a v n và lao ng chi m
trong tăng trư ng l n bi u hi n xu hư ng tăng trư ng theo chi u r ng.
N u TFP có t tr ng cao thì ó là n n kinh t chuy n sang tăng trư ng
theo chi u sâu. Như v y, mô hình huy ng phân b và s d ng ngu n
l c cho tăng trư ng kinh t ch nh là ch ra cách th c n n kinh t huy
ng, phân b và s d ng ngu n l c t o ra năng l c s n xu t qua ó
t m c s n lư ng có th .
5
1.2.3. Mô hình phân ph i k t qu tăng trư ng
T lý thuy t c a Keynes ư c trình bày trong tác ph m “Lý
thuy t t ng quát v vi c làm, lãi su t và ti n t ” (1936) ư c Paul
Saumelson, W. N (1989) phát tri n khi ưa ra mô hình s nhân ch
ra tác ng c a vi c gia tăng chi tiêu c a các tác nhân trong n n kinh
t như tiêu dùng c a h gia ình, c a chính ph , chi tiêu mua hàng
hóa u tư và chi tiêu c a ngư i nư c ngoài mua hàng hóa xu t kh u
c a n n kinh t ó. Thông qua cơ ch tác ng này các tác gi ã ch
ra vai trò c a các chính sách c a chính ph có nh hư ng t i các
thành t c a t ng c u, ng th i cũng ch ra nh ng i u này không
ch có tính ch t n i sinh v phía t ng cung. S tác ng t gia tăng
t ng c u t i tăng trư ng kinh t còn xem xét thông qua nh ng thay
i v vi c làm và th t nghi p i v i n n kinh t .
1.3. CÁC NHÂN T
NH HƯ NG
N MÔ HÌNH TĂNG
TRƯ NG KINH T
1.3.1. i u ki n t nhiên và tài nguyên
1.3.2. i u ki n kinh t xã h i
1.3.3. Kh năng huy ng các ngu n l c cho tăng trư ng
kinh t .
K T LU N CHƯƠNG 1
Các mô hình tăng trư ng kinh t theo lý thuy t c a các nhà kinh
t trong và ngoài nư c ã ch ra cơ ch cơ b n nh t trong phân b s
d ng các ngu n l c
t o ra s n lư ng và gia tăng chúng trong dài
h n. Th c ti n cũng ã ch ra r ng mu n tăng trư ng thành công ph i
l a ch n úng mô hình tăng trư ng phù h p v i i u ki n và kh năng
c a n n kinh t . Nhưng v n có m t i m chung nh t trong l a ch n
mô hình tăng trư ng c a các n n kinh t thành công ó chính là mô
hình tăng trư ng phát huy và khai thác toàn di n c t ng cung và t ng
c u, chuy n t chi u r ng sang chi u sâu.
6
CHƯƠNG 2
TH C TR NG MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T
T NH PHÚ YÊN
2.1. I U KI N T NHIÊN, TÀI NGUYÊN VÀ KINH T XÃ
H I T NH PHÚ YÊN
2.1.1. i u ki n t nhiên - kinh t xã h i.
- V trí a lý
- Khí h u, th i ti t
- Tài nguyên nư c
- Tài nguyên t
- Tài nguyên r ng
- Tài nguyên khoáng s n
- Tài nguyên du l ch
- Tài nguyên nhân văn
2.1.2. c i m v dân s , dân cư, ngu n nhân l c
a. c i m dân s , dân cư t nh Phú Yên
- Phân theo gi i tính
- Phân theo khu v c
- Phân theo theo vùng
b. Cơ c u lao ng
- Dân s trong tu i lao ng:
Dân s trong
tu i lao ng năm 2012 chi m 62,4%, ây là
ngu n lao ng d i dào áp ng cho nhu c u lao ng cho phát tri n.
- L c lư ng lao ng trong tu i:
L c lư ng lao ng năm 2012 trong
tu i chi m 56% so v i
dân s và chi m 90% dân s trong tu i.
- L c lư ng lao ng gi a thành th và nông thôn:
n năm 2012, cơ c u lao ng thành th chi m 20%, khu v c
nông thôn chi m 80% l c lư ng lao ng c a T nh.
7
2.2. TH C TR NG MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T
T NH PHÚ YÊN
2.2.1. K t qu v n hành mô hình tăng trư ng th i gian qua
T c
tăng trư ng GDP giai
o n 1991-2012 bình quân
11,62%/năm. Trong ó d ch v tăng bình quân 12%/năm; công nghi p
xây d ng: 15,2%/năm, nông nghi p: 4,4%/năm. Cơ c u kinh t có s
chuy n d ch theo hư ng tăng d n t tr ng c a ngành công nghi p và
d ch v , gi m d n t tr ng c a ngành nông nghi p.
B ng 2.3: Cơ c u kinh t t nh Phú Yên các năm: 1991, 2000, 2012
Cơ c u GDP
VT
1991
2000
2012
Nông, lâm, ngư nghi p
%
55,7
44,13
26,6
Công nghi p – Xây d ng
%
11,9
22,65
35,5
Thương m i – D ch v
%
32,4
33,22
37,9
Qui mô c a GDP năm 2012: 5.813 t
ng, khá th p so v i
các T nh trong khu v c. Do v y c n có các bi n pháp duy trì và
nâng cao t c
tăng trư ng hơn n a vì trong b i c nh i u ki n
các t nh trong khu v c ã có nh ng bư c ti n l n, n u không s t t
h u so v i các t nh trong khu v c và c nư c.
óng góp vào 1% tăng trư ng GDP c a nhóm ngành nông
lâm ngư nghi p ngày càng gi m d n. Trong nh ng năm 1992, 1997
óng góp c a khu v c này lên
n hơn 40% thì
n năm 2009,
2010, 2011 ch còn hơn 10% và 2012 là 3,2% và như ng ch cho
các ngành công nghi p và d ch v . Khu v c d ch v
nhân t
óng góp n
2.2.2. Tính n
T c
nhưng biên
nh nh t cho tăng trư ng kinh t .
nh c a mô hình tăng trư ng
tăng trư ng kinh t c a T nh luôn duy trì
giao
ư c xem là
m c cao
ng khá l n. Trong ó giai o n 1991-2001,
kho ng bi n thiên có biên
giao
ng l n cho th y tăng trư ng kinh
8
t trong giai o n này thi u n
nh. Giai o n 2001-2012, t c
trư ng bình quân giai o n này
ư c thu h p d n, t c
t 11,3%/năm; biên
tăng trư ng cao và có tính n
tăng
giao
ng
nh hơn (bình
quân c a khu v c MT-TN là 11,2%).
7,000,000
18
16.48
3,000,000
4,000,000
6.72
5.46
2,000,000
14
13.43
13.14
12.73
12
11.94 12.23
11.701.591.36
1
1
11.21
10.84
10.66
10.50
10
8.97
8
7.80
6.82
6
5.83
(%)
ng)
16
14.13
5,000,000
(Tr.
6,000,000
4
1,000,000
2.05
2
0
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
0
GDP giá ss 94 (tri u
Bi u
So t c
ng)
T c
tăng GDP (%)
2.4. Tăng trư ng GDP
tăng trư ng trung bình v i phương sai, h s bi n
thiên c a tăng trư ng kinh t Phú Yên giai o n 2001-2012 là 10,16%
(MT-TN: 13,9%). Trong 3 ngành kinh t thì tăng trư ng ngành nông
nghi p có bi n
ng r t l n nh t (57,59%), k ti p là ngành công
nghi p – xây d ng (21,88%) và d ch v (12,53%).
i u ó cho th y
m c dù t c
nh nhưng trong
tăng trư ng kinh t c a T nh khá n
t ng n i b ngành có s bi n thiên r t l n.
2.2.3. Cách th c huy
ng, phân b và s d ng ngu n l c
cho tăng trư ng kinh t
a. V tình hình huy
V n
t ng v n
ng, phân b và s d ng v n
u tư có vai trò quan tr ng
i v i tăng trư ng kinh t ,
u tư toàn xã h i giai o n 1991-2012
tăng bình quân 26,76%/năm. Ngu n v n
u tư
u tư do
t 56.178 t
ng,
a phương qu n lý
ngày càng tăng lên, t 35,7% 1995, tăng 94,52% năm 2012. Ngu n
v n s h u t khu v c Nhà nư c có xu hư ng gi m d n t tr ng trong
cơ c u v n
u tư (1995: 85,6%; 2012: 35,53%).
9
B ng 2.5: H s ICOR c a t nh Phú Yên
1991- 1991- 2001TT
Ch tiêu
2012 2000
2012
H s ICOR chung
4,11
3,79
4,29
1
ICOR Nông, lâm ngư nghi p
4,31
2,74
5,21
2
ICOR công nghi p
4,14
4,77
3,61
3
ICOR D ch v
3,85
2,70
4,63
H s ICOR cho c giai o n 1991-2012 là 4,11 nhưng có biên
giao
ng khá l n. Riêng trong giai o n 1991-2000 h s ICOR
toàn ngành là 3,79; giai o n 2001-2012 là 4,29. M c dù h s ICOR
c a T nh th p hơn trung bình chung c a c nư c (5,93), nhưng v n
còn cao so v i các nư c trong khu v c (3-3,5).
Xét trong m i quan h gi a cơ c u ngu n v n
u tư và cơ c u
GDP c a các thành ph n kinh t không h p lý. Giai o n 2001-2012,
ngu n v n
u tư khu v c nhà nư c chi m 42,63%% nhưng ch thu ư c
hơn 30,91% GDP. Trong khi ó, ngu n v n
u tư khu v c ngoài nhà
nư c ch chi m 34,16% nhưng ã mang l i cho n n kinh t
n 66,28%
GDP. H s ICOR khu v c kinh t Nhà nư c giai o n 2001-2012 là quá
cao (7,65); trong khu khu v c ngoài Nhà nư c có h s ICOR khá th p
(2,14). Cho th y hi u qu ngu n v n khu v c nhà nư c còn kém xa so v i
khu v c ngoài nhà nư c.
25000000
0.6
0.5
20000000
0.450.440.44
0.400.390.400.41
0.4
0.39
0.38
0.37
0.34
0.300.30
0.3
0.44
0.42
15000000
0.33
0.280.28
10000000
y = 0.0163x + 0.117
R2 = 0.6472
0.16
0.2
5000000
0.1
0.080.06
0
1
0.00
2
3
0
4
5
GDP giá hi n hành
Bi u
6
7
8
9
% T
l
10
11
12
13
ti t ki m/GDP
14
15
16
17
18
Linear (% T
19
l
20
21
22
23
ti t ki m/GDP )
2.6. T l ti t ki m so v i GDP giai o n 1991 - 2012
Nhìn vào bi u
trên ta th y, xu hư ng chung gi a ti t ki m và
tăng trư ng kinh t , khi t l ti t ki m tăng cùng chi u v i tăng trư ng
10
GDP. Khi t l ti t ki m tăng 10% thì tăng trư ng GDP tăng 0,163%.
Tuy nhiên, t l này tăng không th t s m nh.
b. V tình hình huy
- Tình hình huy
ng, phân b và s d ng lao
ng và phân b l c lư ng lao
ng
ng
B ng 2.6: Lao ng trong tu i ang làm vi c trong n n kinh t
TT
Ch tiêu (lao ng)
1991
2005
2012
294.988
261.255 341.817
1 Nông lâm ngư nghi p
2 Công nghi p xây d ng
12.815 42.855
83.214
3 D ch v
32.967 71.296
138.396
L c lư ng lao
ng vào làm vi c cho n n kinh t c a T nh ngày
càng tăng. Cùng v i quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t , cơ c u
lao
ng cũng ã có s chuy n d ch l n t khu v c nông nghi p
sang khu v c phi nông nghi p.
100%
10.7
4.2
13.1
16.2
15.6
6.7
6.8
80%
9.4
23.5
26.8
15.7
16.1
60%
40%
85.1
80.2
77.1
75.0
60.8
57.1
20%
La o đ ng trong NN
Bi u
La o đ ng trong CN - XD
2.7. Cơ c u lao
20
12
20
11
20
10
20
09
20
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
01
20
00
19
99
19
98
19
97
19
96
19
95
19
94
19
93
19
92
19
91
0%
La o đ ng trong DV
ng theo ngành giai o n 1991- 2012
Xu hư ng chuy n d ch trên cho th y m c dù cơ c u kinh t c a
T nh có s chuy n d ch m nh m nhưng t c
ng theo ngành di n ra còn ch m. Lao
nghi p v n chi m t tr ng cao, lao
chuy n d ch cơ c u lao
ng trong lĩnh v c nông
ng khu v c công nghi p và d ch
v có tăng, nhưng ch m.
- V ch t lư ng ngu n lao
T l lao
ng:
ng qua ào t o c a t nh Phú Yên liên t c tăng t
14,05% năm 2000 lên 38% năm 2012. T l lao
còn l n (2012: 62%). Ch t lư ng lao
ng chưa qua ào t o
ng qua ào t o còn nhi u h n
11
ch ; cơ c u trình
lao
ng qua ào t o ngh chưa phù h p. Th c
tr ng này là m t trong nh ng nguyên nhân cơ b n h n ch t c
và
ch t lư ng tăng trư ng kinh t giai o n v a qua.
- Năng su t lao
ng
B ng 2.15. Năng su t lao
Ch tiêu
ng c a Phú Yên
1991
1995
2000
2005
2010
2012
NSL chung
2.46
2.83
4.11
5.71
9.39
11.25
NSL NLN
1.69
1.65
2.07
2.27
3.17
3.52
NSL CNXD
6.97
5.86
14.77
18.76
22.65
27.48
NSL DV
6.75
8.46
9.44
14.37
16.60
17.98
NSL
th p m t ph n là do ch t lư ng lao
yêu c u, ph n l n ngư i lao
nhưng còn
trình
ng chưa áp ng
ng chưa qua ào t o ho c tuy có ào t o
th p. Tuy nhiên xu hư ng chuy n d ch lao
ng
t khu v c nông nghi p sang khu v c phi nông nghi p là m t bi u
hi n tích c c.
c. Tình hình công ngh s n xu t
B ng 2.16: B ng so sánh t l
óng góp các nhân t cho tăng trư ng
kinh t Phú Yên v i các VKTT MT và MT-TN
Tăng
T l óng góp vào
Trong ó:
trư ng
1% cho tăng trư ng
Khu v c
GDP
Lao
Lao
V n
TFP V n
TFP
(%)
ng
ng
MT-TN
11,2 8,1
2,0 1,1 72,6 17,6
9,7
VKTT MT
11,5 8,9
1,7 1,0 77,1 14,3
8,6
Phú Yên
10,2 8,66 1,09 0,52 84,35 10,59 5,06
T s li u trên cho th y tăng trư ng kinh t c a Phú Yên cũng như
các t nh Mi n Trung – Tây nguyên và Vùng kinh t Tr ng i m Mi n
Trung ch y u d a vào nhân t v n, tuy nhiên Phú Yên nhân t v n
chi m t tr ng khá cao so v i các T nh trong khu v c này (84,35%).
Trong khi ó, nhân t lao ng ch óng góp 10,59% và TFP là 5,06%.
12
i u này cho th y tăng trư ng kinh t Phú Yên thâm d ng nhân t v n
u tư, óng góp c a các nhân t lao ng và nhân t t ng h p khá th p
so v i bình quân chung trong khu v c.
d. Chính sách và môi trư ng kinh doanh thúc y cho tăng trư ng
Theo k t qu công b năm 2012, PCI Phú Yên t 53,36 i m,
x p h ng 52/63 t nh thành. N m trong nhóm Khá nhưng là T nh th p
nh t trong khu v c. M t s ch s ư c ánh giá khá th p như tính
năng ng c a lãnh o, ào t o lao ng, d ch v h tr doanh
nghi p,… Do v y, c n thi t ph i có nh ng gi i pháp nh m c i thi n
như tăng cư ng công tác h tr cho doanh nghi p, tăng cư ng năng
l c và i m i tư duy trong h tr cho doanh nghi p, xem doanh
nghi p là cơ s , là nhân t quan tr ng thúc y tăng trư ng kinh t .
2.2.4. Tình hình phân ph i k t qu tăng trư ng kinh t
Theo các lý thuy t kinh t , s n lư ng c a n n kinh t trên góc
t ng c u còn ch u nh hư ng b i các nhân t t o ra t ng c u hay m c chi
tiêu c a các tác nhân trong n n kinh t . Hành vi tiêu dùng c a h cùng v i
các chính sách c a chính ph quy t nh s nhân chi tiêu c a n n kinh t
qua ó tác ng t i s n lư ng c a n n kinh t và quy t nh tăng trư ng
s n lư ng.
th y rõ hơn xem xét trên các khía c nh sau:
- T ng m c bán l hàng hóa và d ch v :
7,000,000
0.45
6,000,000
5,000,000
0.35
3,000,000
0.17
2,000,000
0.12
0.09
0.080.07
1,000,000
0.30
0.30
y = 0.0056x + 0.1058
R2 = 0.1177
0.200.19
0.18
0.17
4,000,000
0.11
0.27
0.25
0.240.26
0.20
0.15
0.11
0.090.09
0.10
0.05
0.04
0.01
0
1
2
GDP giá c
Bi u
0.40
0.38
0.34
3
4
5
nh 94
2.9. T c
6
7
T c
8
9
10
11
12
tăng TMBLHHDV
13
14
15
16
Linear (T c
17
18
19
0.00
20
21
tăng TMBLHHDV)
gia tăng T ng m c bán l hàng hóa d ch v so
v i GDP giai o n 1991 -2012
13
Ch tiêu t ng m c b n l hàng hóa và d ch v
t nh Phú Yên
ph n ánh m c tiêu dùng c a các tác nhân trong n n kinh t . T bi u
trên cho th y t c
tăng t ng m c bán l hàng hóa và d ch v giai
o n 1991-2012 bình quân trên 16,7%.
i u ó cho th y nhu c u v
hàng hóa d ch v c a các tác nhân khi n t ng m c bán l hành hóa
d ch v tăng và xu hư ng tăng nhanh hơn GDP danh nghĩa. Rõ ràng
kích thích tiêu dùng v i th trư ng này s có th thúc
y tăng trư ng
kinh t c a t nh. Tuy nhiên óng góp c a nhân t này cho tăng trư ng
kinh t khá th p (t ng m c bán l hàng hóa và d ch v tăng tăng 10%
thì GDP tăng 0,056%), ch ng t vi c chi tiêu c a ngư i dân Phú Yên
ch y u
mua các m t hàng thi t y u ph c v cho
i s ng.
N u xem t l T ng m c bán l hàng hóa và d ch v trên GDP
như t l tiêu dùng trên thu nh p thì t l này cũng ư c xem như t l
dành cho tiêu dùng c a h gia ình t c là nó quy t
nh tiêu dùng và
tích lũy. Khi t l này càng cao thì s nhân chi tiêu cũng tăng lên.
7,000,000
8.00
7.44
7.00
6,000,000
6.06
5,000,000
y = 0.2634x - 0.348
R2 = 0.7981
4,000,000
4.00
3.06
2.78
2.46
2.13
1.741.781.831.86
1.351.43
0.920.940.841.191.141.18
3,000,000
2,000,000
3.00
2.00
1.00
1,000,000
0.00
-1.00
0
1
2
GDP giá c
Bi u
6.00
5.00
4.91
4.374.12
3
4
5
nh 94
6
7
% T
8
9
l
10
11
12
tiêu dùng/GDP
13
14
15
16
17
Linear (% T
18
l
19
20
21
tiêu dùng/GDP )
2.10. T l chi tiêu so v i GDP giai o n 1991 - 2012
Nhìn bi u
trên ta th y xu hư ng tiêu dùng và tăng trư ng
kinh t c a t nh Phú Yên trong th i gian qua; bi u
trên cho th y
m i tương quan dương gi a t l tiêu dùng và t l tăng trư ng GDP.
Theo K t qu kh o sát m c s ng dân cư năm 2012, M c tiêu
dùng c a ngư i dân nông thôn ch chi m 68,72% so v i dân cư thành
14
th , kho ng cách này không thay
i nhi u trong nh ng năm qua. Bình
quân chi tiêu cho m t nhân kh u trên
a bàn t nh Phú Yên 87,51% thu
nh p. T l chi tiêu trong t ng thu nh p bình quân là khá cao, i u này
cho th y kh năng tích lũy c a ngư i dân th p do ó cũng có nh ng
h n ch cho s phát tri n kinh t xã h i c a T nh. Chi tiêu trên ch y u
là chi tiêu cho
i s ng như ăn, u ng, hút,… và áp ng nhu c u thi t
y u và tái s n xu t gi n ơn.
- V ho t
Ho t
ng xu t, nh p kh u:
ng xu t, nh p kh u có tác
n n kinh t qua ó tác
ng t i tăng trư ng kinh t . Bình quân giai
o n 1991-2012, xu t kh u có t c
Tuy nhiên, ho t
ng m nh t i t ng c u c a
tăng cao hơn so v i nh p kh u.
ng xu t nh p kh u c a Phú Yên có nh ng bi n
ng
khá l n. Trong nh ng năm g n ây, xu t kh u có xu hư ng tăng nhanh
và l n hơn là nh p kh u, có nghĩa là T nh xu t siêu. Tuy nhiên, t
tr ng c a xu t kh u so v i GDP dao
ng m nh, bình quân trong giai
o n 1991-2012 là 59,65%.
300,000
250,000
246,665
206,523
200,000
150,000
20
12
20
09
20
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
00
19
99
19
98
Gi á tr xu t kh u 1000USD
20
11
90,000
60,909
59,800
58,078
59,076
62,432
41,800
34,400
33,275
30,510
25,989
24,323
19
97
19
96
19
95
19
94
19
93
19
92
19
91
0
120,900
105,900
102,749
97,049
47,513
33,031
15,358
20
01
50,000
20
10
111,591
100,000
Gi á tr nh p kh u 1000USD
2.11. Giá tr ho t ng xu t kh u, nh p kh u 1991-2012
Bi u
T ng c u còn nh ng h n ch nh t nh mà nguyên nhân chính là
s c mua th p và không ng u gi a các khu v c c a t nh trong
nh ng năm qua. Chi tiêu c a các h gia ình m i ch y u t p trung
vào chi tiêu cho nhu c u thi t y u, t l tiêu dùng cho d ch v còn th p
ngay c nh ng d ch v cơ b n như giáo d c, y t . M c dù t tr ng xu t
15
kh u so v i GDP trong nh ng năm qua khá th p nhưng cán cân
thương m i th ng dư nên xét v t ng th cũng có nh ng d u hi u tác
ng tích c c t i tăng trư ng kinh t . Tuy nhiên,
m b o cho t c
tăng trư ng kinh t c n thi t ph i y m nh ho t ng u tư phát
tri n các m t hàng có th m nh có giá tr xu t kh u c a a phương.
- V chi tiêu Ngân sách
Thu ngân sách Phú Yên hi n nay ch áp ng ư c m t ph n chi
thư ng xuyên. T c
tăng chi Ngân sách trên a bàn T nh bình quân
31,69%/năm là khá cao. Trong ó, chi cho u tư phát tri n tăng bình
quân 38,63%/năm, chi thư ng xuyên là 34,18%/năm. M c dù t c
tăng chi cho u tư phát tri n cao hơn t c
tăng chi thư ng xuyên,
tuy nhiên chi cho u tư phát tri n ch chi m 27,41%, chi thư ng
xuyên chi m hơn 72,59%.
K T LU N CHƯƠNG 2
Tăng trư ng cao nhưng chưa n nh cho th y tăng trư ng không
tương x ng v i ti m năng và ti m n nhi u b t n cho phát tri n kinh t
xã h i. Tác ng c a t ng c u v i tăng trư ng kinh t còn nh ng h n ch
nh t nh mà nguyên nhân chính là s c mua th p và không ng u gi a
các khu v c trong t nh. T l chi tiêu c a các h gia ình m i ch y u t p
trung vào chi tiêu cho nhu c u thi t y u như chi tiêu cho các ho t ng có
liên quan n i s ng như ăn, u ng,… t l tiêu dùng cho d ch v còn
th p ngay c nh ng d ch v cơ b n như giáo d c, y t . Cán cân thương
m i c a T nh th ng dư nên tác ng tích c c t i tăng trư ng kinh t ,
nhưng tính n nh chưa cao, chưa có nh ng m t hàng công nghi p mang
tính ch l c, có giá tr xu t kh u cao mà ch y u là nh ng m t hàng nông
lâm, th y s n. Trong nh ng năm t i, tăng trư ng kinh t b n v ng hơn
òi h i Phú Yên ph i có nh ng i u ch nh mô hình tăng trư ng theo
hư ng tích c c hơn t c là chuy n d n sang tăng trư ng theo chi u sâu và
khai thác các ti m năng có hi u qu hơn.
16
CHƯƠNG 3
GI I PHÁP I U CH NH MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG
KINH T T NH PHÚ YÊN
3.1. B I C NH QU C T , TRONG NƯ C TÁC
NG
N
MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T T NH PHÚ YÊN
3.1.1. B i c nh qu c t
3.1.1. B i c nh trong nư c
3.1.3. Xu hư ng bi n ng mô hình tăng trư ng
a. Xu hư ng tăng trư ng kinh t
b. Xu hư ng v
u tư
c. Xu hư ng v nhân l c
d. Xu hư ng v khoa h c công ngh , qu n lý
3.2.
NH HƯ NG VÀ M C TIÊU I U CH NH MÔ HÌNH
TĂNG TRƯ NG KINH T T NH PHÚ YÊN
3.2.1. nh hư ng tăng trư ng kinh t
3.2.2. M c tiêu tăng trư ng kinh t t nh Phú Yên
a. M c tiêu t ng quát
b. M c tiêu c th
3.3. CÁC GI I PHÁP
I U CH NH MÔ HÌNH TĂNG
TRƯ NG KINH T T NH PHÚ YÊN
3.3.1. Nhóm gi i pháp i u ch nh tăng trư ng theo t ng cung
a. Gi i pháp
chuy n t tăng trư ng ch y u d a vào chi u
r ng sang tăng trư ng theo chi u sâu và chú tr ng nâng cao ch t
lư ng, hi u qu
- Khai thác các nhân t tài nguyên m t cách hi u qu : Có chính
sách thích h p ch m d t tình tr ng xu t kh u thô, kiên quy t không
c p phép cho các d án m i xu t kh u thô. Khuy n khích u tư xây
d ng nhà máy ch bi n c bi t là ch bi n sâu, áp d ng công ngh
cao,… Nâng cao giá tr gia tăng c a các s n ph m nông lâm th y s n
17
b ng cách u tư nâng cao công ngh ch bi n, h tr qu ng bá, xúc
ti n và xây d ng thương hi u, t o i u ki n xu t kh u các m t hàng
ch l c c a T nh.
- Nâng cao hi u qu
u tư là m t trong nh ng gi i pháp quan
tr ng
thúc y tăng trư ng, nh t là u tư công. i u ch nh gi m
u tư công m t t l h p lý
d n d n cân i v i kh năng ti t
ki m công, gi m n công và b o m quan h tích lũy và tiêu dùng.
Xây d ng và ban hành các quy nh v cơ ch phân b v n m t cách
hi u qu theo h th ng các tiêu chí c th nh m c t gi m các d án u
tư giàn tr i, tăng cư ng u tư phát tri n cho các vùng ven bi n, mi n
núi, h i o và t p trung vào phát tri n h t ng kinh t k thu t, các d
án có tính ch t quy t nh n tăng trư ng kinh t .
- Nâng d n t tr ng c a khoa h c công ngh trong tăng trư ng
kinh t , y nhanh quá trình i m i và phát tri n công ngh trong n n
kinh t . Phát huy l i th c a n n kinh t i sau.
i v i các ngành
truy n th ng và có l i th t n d ng lao ng, tài nguyên thiên nhiên
c n ư c ưu tiên u tư i m i và nâng cao trình
công ngh .
i
v i các ngành s n xu t then ch t nh hư ng dây chuy n n các ngành
khác c n th c hi n ngay vi c ng d ng các công ngh hi n i như
ngành i n t , tin h c, v t li u m i, gi ng cây tr ng v t nuôi, ki m tra
ch t lư ng s n ph m, x lý ô nhi m môi trư ng.
b. Th c hi n cơ c u l i các ngành kinh t theo hư ng nâng
cao hi u qu kinh t
- Phát tri n m nh công nghi p và xây d ng theo hư ng hi n i,
nâng cao ch t lư ng, s c c nh tranh, t o n n t ng cho nư c công
nghi p. Cơ c u l i s n xu t công nghi p c v ngành kinh t - k thu t,
vùng và giá tr m i. Tăng hàm lư ng khoa h c công ngh và t tr ng
giá tr n i a trong s n ph m. Phát tri n có ch n l c công nghi p ch
bi n, công nghi p công ngh cao, công nghi p năng lư ng, khai
khoáng, hoá ch t. Chú tr ng phát tri n công nghi p ph c v nông
18
nghi p, nông thôn, năng lư ng s ch, năng lư ng tái t o và v t li u
m i. Phát huy hi u qu các khu, c m công nghi p và y m nh phát
tri n công nghi p theo hình th c c m, nhóm s n ph m t o thành các t
h p công nghi p quy mô l n, có hi u qu cao.
- Phát tri n nông nghi p toàn di n theo hư ng hi n i hi u qu
và b n v ng. Xây d ng mô hình s n xu t kinh doanh phù h p v i i u
ki n t ng vùng, t ng lo i cây con. G n k t ch t ch l i ích gi a ngư i
s n xu t, ngư i ch bi n và ngư i tiêu th , gi a phát tri n nông nghi p
v i xây d ng nông thôn m i. Khuy n khích t p trung ru ng t, phát
tri n gia tr i, trang tr i, doanh nghi p nông nghi p phù h p v i quy mô
và i u ki n t ng vùng. Áp d ng ti n b khoa h c công ngh vào s n
xu t, ch bi n, b o qu n; ưu tiên ng d ng công ngh sinh h c làm tăng
giá tr gia tăng trên m i ơn v canh tác. Có chính sách ng b
qu n
lý và phát tri n r ng phòng h , r ng c d ng, b o m cho ngư i nh n
khoán chăm sóc, b o v r ng có cu c s ng n nh. Khai thác b n v ng
ngu n l i th y s n, phát tri n ánh b t xa b , g n v i b o m qu c
phòng, an ninh. Phát tri n nuôi tr ng thu s n theo quy ho ch; xây d ng
ng b k t c u h t ng vùng nuôi. y m nh áp d ng ti n b khoa h c
và công ngh vào s n xu t và ch bi n, nâng cao năng su t, ch t lư ng,
s c c nh tranh và áp ng yêu c u v sinh, an toàn th c ph m.
- Phát tri n m nh các ngành d ch v , nh t là các d ch v có giá
tr cao, ti m năng l n và có s c c nh tranh cao. T p trung phát tri n
m t s ngành d ch v có l i th , có hàm lư ng công ngh cao. Tăng
cư ng qu ng bá m r ng th trư ng, nh t là các nư c khu v c Trung
ông, Châu Phi, ông B c Á các m t hàng nông, th y s n có th
m nh c a T nh nh m tăng giá tr hàng hóa xu t kh u; hình thành và
phát tri n theo mô hình chu i giá tr cho các m t hàng nông s n.
c. Gi i pháp v hoàn thi n chính sách, môi trư ng kinh doanh
y m nh c i cách th t c hành chính:
y nhanh th t c
hành chính. Làm cho b máy hành chính ho t ng có hi u l c, hi u qu ,
- Xem thêm -