ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
CHANHHA DAOLASOUK
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM
KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG - LÀO
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN, NĂM 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
CHANHHA DAOLASOUK
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM
KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG - LÀO
Chuyên ngành: LL&PPDH Bộ môn Lý luận chính trị
Mã số: 60.14.01.11
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THI ̣ KHƯƠNG
THÁI NGUYÊN, NĂM 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa
học của TS. Nguyễn Thị Khương - giảng viên Khoa Giáo du ̣c Chính tri,̣
Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.
Các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực và
chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi thông tin trích
dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2017
Tác giả
Chanhha DAOLASOUK
i
LỜI CẢM ƠN
Luận văn của em hoàn thành và đươ ̣c phép bảo vê ̣ là nhờ sự quan tâm,
giúp đỡ của nhiều tổ chức và cá nhân.
Trước tiên, em xin trân trọng cảm ơn các nhà khoa học trong hội đồng
bảo vệ luận văn đã có những góp ý về mặt khoa học để tôi hoàn thiện luâ ̣n văn.
Em cũng xin được tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các Thầy, Cô giáo khoa
Giáo dục Chính trị, trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã giảng dạy, giúp
tôi có nề n tảng kiế n thức cơ sở để thực hiêṇ luâ ̣n văn.
Đặc biệt, em xin trân trọng cảm ơn Cô giáo hướng dẫn luận văn - TS
Nguyễn Thị Khương - người đã dành nhiề u trí tuệ, thời gian để giúp đỡ em
trong quá trình thực hiê ̣n luâ ̣n văn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, các phòng ban Trường
Đại học Sư phạm Thái Nguyên; các thầy cô giáo và các em sinh viên trường
Cao đẳng Sư phạm Khang Khai đã giúp đỡ và ta ̣o điề u kiê ̣n thuâ ̣n lơ ̣i để tôi có
thời gian học tập, nghiên cứu, khảo sát và thực nghiê ̣m.
Sau cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã
luôn động viên, khuyế n khić h và tạo điề u kiện thuâ ̣n lơ ̣i, giúp tôi hoàn thành
nhiệm vụ khóa học.
Thái Nguyên,ngày 20 tháng 4 năm 2017
Tác giả
Chanhha DAOLASOUK
ii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU....................................................................... iv
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài...........................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................3
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài ............................................3
5. Ý nghĩa thực tiễn và đóng góp của đề tài ........................................................ 4
6. Kết cấu của đề tài............................................................................................. 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO
ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG .................... 5
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ............................. 5
1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài ...................................................... 5
1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước ...................................................... 8
1.1.3. Giá trị của các công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn và những
vấn đề luận văn cần tiếp tục làm sáng tỏ ............................................................ 12
1.2. Một số vấn đề lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy học các môn
Lý luận chính trị................................................................................................. 13
1.2.1. Các khái niệm chung ............................................................................... 13
1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới việc nâng cao chất lượng dạy học các
môn Lý luận chính trị ở Lào hiện nay ............................................................... 23
1.3. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính
trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng .................... 31
iii
1.3.1. Xuất phát từ các biểu hiện tiêu cực đã và đang xuất hiện trong đất nước
trong những năm gần đây................................................................................. 31
1.3.2. Xuất phát từ thực trạng công tác dạy và học các môn Lý luận chính trị
trong trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai.................................................. 33
Kết luận chương 1.............................................................................................. 34
Chương 2. THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ
PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG ....................................... 35
2.1. Khái quát chung về trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ..................... 35
2.2. Thực trạng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng
Sư phạm Khang Khai hiện nay .......................................................................... 39
2.2.1. Thực trạng giảng dạy các môn Lý luận chính trị của giảng viên
trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ............................................................ 39
2.2.2. Thực trạng học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên trường
Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................................................ 48
2.2.3. Chương trình, nội dung, học liệu phục vụ dạy học các môn Lý luận
chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................... 56
2.2.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của nhà trường ................................................... 63
Kết luận chương 2.............................................................................................. 65
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG
CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG ............. 66
3.1. Xây dựng chương trình, học liệu phục vụ dạy học các môn Lý luận
chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng theo
hướng đổi mới phù hợp với yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học các môn
Lý luận chính trị ................................................................................................. 66
3.1.1. Phát triển chương trình các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng
Sư phạm Khang Khai theo hướng hoàn thiện và đổi mới ................................. 66
3.1.2. Phát triển các nguồn học liệu phục vụ công tác dạy và học các môn
Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ............................. 70
iv
3.2. Đổi mới phương pháp dạy và học các môn Lý luận chính trị của giảng
viên và sinh viên ở trường cao đẳng Khang Khai ............................................. 72
3.2.1. Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn Lý luận chính trị ở trường
Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................................................ 72
3.2.2. Đổi mới phương pháp tự học, tự bồi dưỡng các môn Lý luận chính
trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ..................................................... 77
3.2.3. Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá các môn Lý luận chính trị
ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ......................................................... 81
3.3. Tăng cường điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ việc nâng cao
chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm
Khang Khai ........................................................................................................ 83
Kết luận chương 3.............................................................................................. 86
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 87
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN.... 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 90
v
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1.
Trang
Thống kê trình độ của giảng viên Lý luận chính trị, trường
Cao đẳng Sư phạm Khang Khai .................................................... 40
Bảng 2.2.
Kết quả lấy ý kiến phản hồi của người học đối với hoạt động
giảng dạy của giảng viên ............................................................... 43
Bảng 2.3.
Tình hình sử dụng phương pháp dạy học của giảng viên .............. 44
Bảng 2.4.
Tình hình sử dụng giáo án điện tử và ứng dụng công nghệ
thông tin trong giảng dạy của giảng viên bộ môn Lý luận
chính trị .......................................................................................... 45
Bảng 2.5.
Kết quả học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên khối
Xã hội khóa 2013 - 2017 ............................................................... 46
Bảng 2.6.
Nhận xét của sinh viên về tính thiết thực của các môn Lý luận
chính trị .......................................................................................... 51
Bảng 2.7.
Nhận xét của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang
Khai về độ khó và trừu tượng của các môn Lý luận chính trị ....... 52
Bảng 2.8.
Mức độ hứng thú học tập các môn Lý luận chính trị của sinh
viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai................................. 52
Bảng 2.9.
Nhận xét của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai
về phương pháp giáo viên sử dụng chủ đạo trong dạy học .............. 53
Bảng 2.10. Phương pháp học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên
trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai......................................... 54
Bảng 2.11. Ý thức tự học các môn Lý luận chính trị của sinh viên trường
Cao đẳng Sư phạm Khang Khai .................................................... 55
Bảng 2.12. Các môn Lý luận chính trị dạy ở trường Cao đẳng Sư phạm
Khang Khai .................................................................................... 57
iv
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngay từ khi mới thành lập (22-3-1955), Đảng Nhân dân Cách mạng Lào
đã lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi
hoạt động của mình. Công tác tư tưởng luôn được Đảng xác định giữ tầm quan
trọng đặc biệt trong mọi thời kỳ lãnh đạo cách mạng.
Trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện trên mọi
lĩnh vực, được sự giao phó của Đảng và Chính phủ, Bộ Giáo dục và Thể thao
đã rất chú trọng tới công tác bồi dưỡng và giáo dục thế hệ trẻ về lập trường tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Các trường đại học, cao đẳng ở Lào trong
thời gian qua luôn đề cao việc nghiên cứu lý luận và đẩy mạnh công tác tư
tưởng, chính trị. Qua đó, làm sáng tỏ và luận chứng một cách khoa học những
luận điểm nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin, góp phần thúc đẩy công cuộc
xây dựng và phát triển đất nước bền vững.
Thời gian qua, đội ngũ giảng viên làm công tác nghiên cứu, giảng dạy lý luận
chính trị ở các trường đại học, cao đẳng ở Lào đã luôn bám sát các điểm nóng của
thực tiễn xã hội; đào sâu các vấn đề lý luận, thường xuyên tìm tòi, đổi mới phương
pháp, chương trình, giáo trình, nội dung giảng dạy cho phù hợp với điều kiện thực
tiễn, gắn với định hướng và chiến lược phát triển chung của Đảng và Nhà nước.
Việc học tập lý luận chính trị trong các trường đại học và cao đẳng đã có những
chuyển biến tích cực: người học đã chủ động tiếp thu bài giảng, tích cực tương tác
với giảng viên, thể hiện sáng tạo trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin, qua đó
nâng cao trách nhiệm công dân của mình đối với sự phát triển của đất nước.
Tuy nhiên, do những nguyên nhân chủ quan và khách quan tác động từ
nhiều phía, gần đây công tác giảng dạy, học tập các môn Lý luận chính trị ở các
trường đại học, cao đẳng có phần sa sút; chất lượng giảng dạy còn nhiều vấn đề
nổi cộm, cần làm sáng tỏ. Tính bền vững trong giảng dạy các môn khoa học
Mác - Lênin ở bậc đại học, cao đẳng đang dần bị mất đi, việc tổ chức giảng dạy
1
và học tập các môn Lý luận chính trị còn mang tính hình thức, làm cho người
học thiếu hứng thú, dẫn đến coi nhẹ, đánh giá không đúng tầm quan trọng của
các môn Lý luận chính trị.
Trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng là trường đào
tạo giáo viên trung học. Trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế, việc nâng
cao chất lượng đội ngũ giảng viên, chất lượng giảng dạy, học tập lý luận chính trị
ở nơi đây cũng cần phải đặt lên như là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhằm thực
hiện tốt Nghị quyết lần thứ X mà Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đề ra.
Để thực hiện nhiệm vụ đó, bên cạnh việc biên soạn, thiết kế lại chương
trình; biên soạn giáo trình, tài liệu theo hướng cơ bản, hiện đại phù hợp với
thực tiễn của đất nước; kết hợp các tri thức hàn lâm với tri thức ứng dụng, đa
dạng hóa nguồn học liệu các môn Lý luận chính trị dùng chung cho đào tạo các
chuyên ngành, thì việc đổi mới phương pháp giảng dạy là vô cùng quan trọng.
Giảng viên phải không chỉ là người giỏi về kiến thức mà phải là người có
phương pháp dạy học giỏi, phải giới thiệu được những tinh túy của các môn
khoa học đến sinh viên. Giảng viên phải làm cho các môn học đó trở nên hấp
dẫn hơn, thúc đẩy tính sáng tạo của sinh viên.
Từ những lý do trên, tôi mạnh dạn chọn vấn đề: “Nâng cao chất lượng
dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai,
tỉnh Xiêng Khoảng - Lào” làm đề tài luận văn thạc sỹ.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
2.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng của việc nâng cao chất lượng dạy
học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh
Xiêng Khoảng, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hơn
nữa chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư
phạm Khang Khai nói riêng và các trường đại học, cao đẳng ở Lào nói chung.
2
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận chung về dạy học và dạy học các môn Lý
luận chính trị ở Lào.
- Phân tích thực trạng chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở
trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, Lào.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học các môn
Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng
Khoảng, Lào.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các giải pháp góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường cao đẳng Khang Khai,
tỉnh Xiêng Khoáng, Lào.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị là một vấn đề
rộng. Tuy nhiên, trong khuân khổ của đề tài thạc sỹ, luận văn chỉ giới phạm vi
nghiên cứu ở một số mặt có ý nghĩa quyết định nhất tới việc nâng cao chất
lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang
Khai, tỉnh Xiêng Khoảng trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài
4.1. Cơ sở lý luận của đề tài
Đề tài dựa trên:
- Cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử.
- Lý luâ ̣n về da ̣y ho ̣c và dạy học các môn Lý luận chính trị.
- Kế thừa các công trình nghiên cứu về nâng cao chất lượng dạy học các
môn Lý luận chính trị.
3
4.2. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Sử dụng các phương pháp luận duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử kết hợp các phương pháp phân tích; phương
pháp tổng hợp; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương pháp lịch sử, lôgic…
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phương pháp điều tra, phương pháp
khảo sát, phương pháp quan sát, phương pháp thống kê…
5. Ý nghĩa thực tiễn và đóng góp của đề tài
- Đề tài hoàn thành góp phần làm sáng tỏ hơn thực trạng về nâng cao
chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị trên cả nước Lào nói chung và
ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai nói riêng.
- Đề tài còn làm tài liệu tham khảo cho học viên cao học, sinh viên các
ngành khoa học chính trị và những người có quan tâm đến việc nâng cao chất
lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở Lào hiện nay.
6. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chương, 7 tiết.
4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI,
TỈNH XIÊNG KHOẢNG
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài
Nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy các môn học Lý luận chính trị
là một trong những nội dung quan trọng mà các quốc gia theo định hướng
chính trị xã hội chủ nghĩa đặt ra trong hệ thống giáo dục quốc dân. Tùy thuộc
vào hệ thống chính trị và giáo dục đặc thù mà mỗi quốc gia có định hướng
riêng cho các môn học Lý luận chính trị. Việt Nam là một trong những quốc
gia theo đuổi mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Do đó, ở Việt Nam
có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến vấn đề nâng cao chất
lượng dạy học các môn Lý luận chính trị, tiêu biểu là các công trình sau:
- Cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và học môn Mác
- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường đại học” (Nhà xuất bản Chính
trị quốc gia Hà Nội, 2004) do tác giả Nguyễn Duy Bắc chủ biên. Cuốn sách là
một tập hợp những bài viết của nhiều nhà nghiên cứu lý luận chuyên sâu, trong
đó các tác giả đã tập trung phân tích chất lượng dạy và học các môn Lý luận
chính trị ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới [4].
- Cuốn sách “Phương pháp giảng dạy lý luận chính trị” (Nhà xuất bản
Lao động Xã hội, Hà Nội, 2008) do tác giả Ngô Văn Thạo (Chủ biên) đã khái
quát chung về lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị cũng như một số
vấn đề tâm lý và giáo dục học trong giảng dạy học lý luận chính trị, phẩm chất
nghề nghiệp, nghệ thuật diễn giảng, kiểm tra, đánh giá trong dạy học lý luận
chính trị ở các trường Chính trị huyện trên đất nước Việt Nam [2929].
5
- Trong cuốn sách “Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy lý luận chính
trị” (Nhà xuất bản Thông tấn, Hà Nội, 2009), tác giả Vũ Ngọc Am đã trình bày
nhiều vấn đề liên quan phương pháp giảng dạy lý luận chính trị ở Việt Nam [1].
- Tác giả Phạm Huy Kỳ trong cuốn sách “Lý luận và phương pháp nghiên
cứu, giáo dục lý luận chính trị”, (Nhà xuất bản Chính trị - Hành chính quốc
gia, Hà Nội, 2010), đã trình bày một số vấn đề lý luận và phương pháp dạy học
lý luận chính trị ở Việt Nam [19].
- Tác giả Trần Thị Anh Đào (Chủ biên) trong cuốn “Công tác giáo dục
lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam hiện nay” (Nhà xuất bản Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2010 đã giới thiệu với độc giả một số vấn đề chung về công
tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam; thực trạng công tác giáo
dục lý luận chính trị cho sinh viên và qua đó đề xuất những phương hướng cơ
bản và giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính
trị cho sinh viên Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa [11].
Đề tài KX 10-08 “Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học
Mác - Lênin ở Việt Nam- Những vấn đề chung” do GS.TS Nguyễn Hữu Vui
làm chủ nhiệm (2002) đã đánh giá thực trạng sử dụng phương pháp trong giảng
dạy các môn khoa học Mác - Lênin và đề ra những giải pháp cơ bản để đổi mới
phương pháp giảng dạy các môn khoa học ở Việt Nam [37].
Đề tài cấp Bộ mã B.09-27 do PGS.TS Trần Thị Anh Đào (Chủ nhiệm đề
tài), (2009) “Giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam hiện nay” đã
làm rõ những khái niệm liên quan đến môn học lý luận chính trị, phân tích vai
trò của giáo dục lý luận chính trị đối với sinh viên, qua đó đưa ra những nhận
đinh, đánh giá, đề xuất một số giải pháp, định hướng nâng cao giáo dục lý luận
chính trị cho sinh viên ở Việt Nam [12].
6
Luận án tiến sĩ triết học của Nguyễn Tiến Thủ (2003), "Quan hệ biện
chứng giữa chủ thể và khách thể nhận thức với việc phát huy vai trò chủ thể
trong học tập của sinh viên Việt Nam hiện nay", Học viện Chính trị Quốc gia
Hồ Chí Minh. Tác giả luận án đã phân tích quan hệ chủ thể và khách thể của
quá trình nhận thức, mối quan hệ giữa chủ thể - khách thể trong quá trình học
tập bậc đại học của sinh viên Việt Nam, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp
nhằm phát huy vai trò chủ động, tích cực, sáng tạo của sinh viên trong quá
trình nhận thức [322].
Trong luận án Tiến sĩ Triết học với tiêu đề “Giáo dục lý luận Mác Lênin với việc hình thành và phát triển nhân cách của sinh viên Việt Nam
trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay”, (Học viện chính trị quốc gia Hồ
Chí Minh, 2002), tác giả Hoàng Anh đã khái quát có hệ thống các vấn đề lý
luận về giáo dục lý luận Mác - Lênin, sự hình thành và phát triển nhân các
của sinh viên, kinh tế thị trường. Thông qua việc khảo sát thực tế việc học
tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên ở các trường đại học ở Thủ đô
Hà Nội, tác giả đã chỉ ra thực trạng và những vấn đề đặt ra trong giáo dục lý
luận Mác - Lênin cho sinh viên ở Việt Nam [2].
Luận văn Thạc sĩ Triết học của Hoàng Thị Hương, “Vấn đề giáo dục
lý luận Mác - Lê nin cho sinh viên các trường cao đẳng sư phạm ở các tỉnh
biên giới phía Bắc Việt Nam hiện nay” (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí
Minh, 2005) đã phân tích một cách khái quát bức tranh toàn cảnh của việc
giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên ở các tỉnh miền núi phía Bắc ở
Việt Nam. Trong đó tác giả khẳng định, việc giáo dục các môn khoa học
Mác - Lênin cho sinh viên ở khu vực miền núi phía Bắc ở Việt Nam còn gặp
nhiều khó khăn nhất định, chất lượng học và tập còn nhiều yếu, kém. Để
nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác - Lênin, tác giả cho
rằng cần chú trọng vào nhiều khâu, trong đó quan trọng nhất phải là đổi mới
nội dung và phương pháp dạy học [18].
7
Ngoài các công trình trên, ở Việt Nam, nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học các môn Lý luận chính trị, các nhà khoa học trên cơ sở phân tích thực
trạng công tác giáo dục lý luận chính trị trong hệ thống giáo dục quốc dân ở
Việt Nam đã đề xuất nhiều giải pháp khả quan, như các bài viết của: PGS.TS
Đào Duy Quát với bài viết: “Đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng hiệu
quả công tác giáo dục lý luận chính trị trong tình hình mới”, Tạp chí Tư
tưởng - Văn hoá số 6 năm 2006 [24]; Bài viết của TS. Nguyễn Công Hưng,
“Để thực hiện tốt chương trình đổi mới giáo dục lý luận Mác - Lênin ở trường
Đại học và cao đẳng”, Tạp chí Tuyên giáo, số 6 năm 2010 [17]; TS. Đặng Thị
Nhiệt Thu với bài: “Đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận chính trị trong các
trường đại học và cao đẳng”, Tạp chí Khoa học chính trị, số 3 năm 2010…[31]
Các công trình này đã luận giải một các sâu sắc các khái niệm: Lý luận, Lý
luận chính trị, giáo dục lý luận chính trị… đưa ra thực trạng công tác giảng
dạy các môn Lý luận chính trị và đưa ra các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao
chất lượng giáo dục lý luận chính trị ở Việt Nam.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước
Từ khi bắt đầu sự nghiệp đổi mới đến nay, các Nghị quyết Đại hội Đảng,
các Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương của các Hội nghị công tác
chính trị - tư tưởng của nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đều đánh giá
cao về công tác tư tưởng, chính trị. Các Nghị quyết: Hội nghị lần thứ 8 của Ban
Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IV) về công tác chính trị - tư tưởng trong
tình hình mới (năm 1989); Nghị quyết của Bộ Chính trị Trung ương Đảng số
13/BCHTW (ngày 31/4/1995) về công tác chính trị - tư tưởng trong giai đoạn
mới; Nghị quyết của Bộ Chính trị Trung ương (tháng 7/1997) về những nhiệm
vụ chủ yếu của công tác tư tưởng và Nghị quyết số 60 của Bộ Chính trị Trung
ương (tháng 7/2003) về phương hướng nhiệm vụ và giải pháp chung của công
tác chính trị - tư tưởng trong tình hình mới đều khẳng định công tác tư tưởng,
chính trị và giáo dục tư tưởng, chính trị cho nhân dân có một tầm quan trọng
đặc biệt trong việc phát triển kinh tế - xã hội.
8
Trong những năm qua, việc nghiên cứu và quán triệt tầm quan trọng của
công tác tư tưởng được tiến hành thường xuyên liên tục. Đặc biệt ở vào các
thời điểm bước ngoặt của lịch sử, nhất là từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
IV trở lại đây, đã có nhiều hội thảo, báo cáo của các ban ngành và nhiều bài
báo được đăng trên những Tạp chí như: Xây dựng Đảng, Tuyên truyền, A Lun
May với mong muốn kế thừa và nhằm làm rõ những luận cứ trong các Nghị
quyết về công tác tư tưởng chính trị của Đảng.
Với định hướng chính trị xã hội chủ nghĩa, ở nước Lào, các môn Lý luận
chính trị có một vị trí và vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Việc nghiên cứu và giảng dạy các môn học này trong thời gian qua đã được
Đảng và Nhà nước đặc biệt chú ý.
Liên quan đến việc nâng cao chất lượng giảng dạy các môn Lý luận
chính trị, ở Lào có các công trình nghiên cứu tiêu biểu theo các hướng sau:
- Về công tác tư tưởng, công tác lý luận có các công trình: Luận án tiến sĩ
của tác giả Xắc - Xa - Vắt Xuân Thếp - Phim - Ma - Son về: "Công tác tư tưởng
của Đảng Nhân dân cách mạng Lào" (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh,
2002) [38]; luận án của tác giả Phăn - Đuông - Chít - Vông Sa: "Công tác lý luận
của Đảng Nhân dân cách mạng Lào trong thời kỳ đổi mới" (Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh, 2002) [23]; luận án “Chất lượng công tác tư tưởng của
các Đảng bộ tỉnh đồng bằng miền Trung nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào
trong giai đoạn hiện nay” (2013) của Bun Đuông Cay Xỏn [7]; luận án “Đào tạo
đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
Lào hiện nay của Khămphăn Vông Phachăn”… Các luận văn thạc sĩ của tác giả
Bun Đuông Cay Xỏn: "Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng bộ tỉnh
Xa Van Na Khệt Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay"
(Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2002) [6] và tác giả Chăn - Tha Vông Phun - Thị - Bua Thoong: "Đổi mới công tác chính trị - tư tưởng của
Đảng Nhân dân cách mạng Lào trong giai đoạn hiện nay", (Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2003) [8]...
9
Các công trình trên chủ yếu đề cập đến việc đổi mới, nâng cao công tác
tư tưởng, chính trị và đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị ở
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Mặc dù vậy, trong các công trình đó, đã ít
nhiều đã đề cập đến việc cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục lý luận
chính trị cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo nói riêng và cho công dân nói chung.
- Về nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị, giáo dục lý luận Mác
- Lênin cho học sinh, sinh viên có các công trình tiêu biểu sau:
Luận văn cao học “Nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho
sinh viên ở Trường Đại học Công an nhân dân Lào hiện nay”. Trong luận văn,
tác giả đã giải thích tầm quan trọng của giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên
ở Trường Đại học Công an nhân dân Lào; trình bày những yếu tố tác động đến
việc giáo dục lý luận chính trị và thực trạng, nguyên nhân của thực trạng công
tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở trường Đại học Công an nhân dân
Lào hiện nay. Từ đó, luận văn chỉ ra phương hướng và một số giải pháp góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở Trường Đại
học Công an nhân dân Lào.
Luận án “Vấn đề giáo dục lý luận Mác-Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các
Trường chính trị và hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện
nay” của tác giả Sai Kham Moun Ma Ni Vong. Luận án đã khẳng định giáo dục lý
luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp là bộ phận rất quan trọng trong hệ thống
giáo dục, đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các Trường Chính trị và Hành chính
Lào, tạo nên sự hình thành thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản chủ
nghĩa và trang bị phương pháp luận khoa học, biểu hiện chủ yếu ở nội dung,
chương trình và phương thức đào tạo nhằm đáp ứng những đòi hỏi về chất lượng
cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. Luận án
cũng đánh giá những vấn đề đặt ra đối với giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học
viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào hiện nay: Mâu thuẫn giữa yêu cầu phải có đội ngũ giảng viên
10
chuyên nghiệp giỏi chuyên môn, có phương pháp sư phạm tốt với thực tế đội ngũ
này còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng; Mâu thuẫn giữa yêu cầu phải có
chương trình, nội dung giáo dục lý luận Mác - Lênin đa dạng, linh hoạt, phù hợp
thực tiễn Lào với hiện trạng chương trình, nội dung còn nhiều bất cập; Mâu thuẫn
giữa đòi hỏi tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo trong học tập của đội ngũ học
viên hệ cao cấp với thực tế còn chưa tích cực, tự giác, chủ động và sáng tạo trong
học tập. Mâu thuẫn giữa lý tưởng trong giáo dục lý luận Mác - Lênin với đời sống
thực tế còn nhiều trái ngược. Từ đó, luận án đề xuất bốn giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả cho học viên hệ cao cấp là: 1) Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với
công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin và nâng cao nhận thức về vai trò của giáo
dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp; 2) Từng bước xây dựng đội ngũ
giảng viên các bộ môn khoa học Mác - Lênin đủ về số lượng, bảo đảm về chất
lượng; 3) Đổi mới nội dung chương trình, giáo trình, phương pháp giảng dạy các
môn khoa học Mác - Lênin và tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất cho công tác
giáo dục lý luận Mác - Lênin; 4) Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của
học viên trong việc tự giáo dục lý luận Mác - Lênin.
Gần đây nhất có công trình luận văn thạc sỹ khoa học Giáo dục của
Vilayseng NOUXAYLOR “Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Triết học Mác
- Lênin ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, Cộng hòa
dân chủ nhân dân Lào” (Trường Đại học Vinh, 2012). Đề tài đã nghiên cứu thực
trạng chất lượng giảng dạy môn Triết học Mác - Lênin cho sinh viên ở trường
Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng và khẳng định trong nhiều
năm qua việc giảng dạy môn Triết học ở đây đã được nâng cao về chất lượng.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế về chương trình, phương pháp dạy và học. Để
nâng cao chất lượng giảng dạy môn Triết học Mác - Lênin ở trường Cao đẳng Sư
phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, đề tài cho rằng cần tập trung vào các giải
pháp như đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, đổi mới phương
pháp kiểm tra, đánh giá, tăng cường phương tiện, cơ sở vật chất cho dạy học các
môn Lý luận chính trị trong đó có môn Triết học Mác - Lênin…
11
Ngoài các công trình dưới dạng luận văn, luận án, còn có nhiều bài viết
đăng trên các báo, tạp chí mà nội dung đã đề cập đến công tác giáo dục lý luận
chính trị cũng như nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị nói chung ở
Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Tuy nhiên, các công trình này mới chỉ dừng lại ở
bước đầu nghiên cứu chứ chưa đi sâu nghiên cứu một cách công phu, có hệ thống.
1.1.3. Giá trị của các công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn và những
vấn đề luận văn cần tiếp tục làm sáng tỏ
* Giá trị của các công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn:
Thứ nhất, với các cách tiếp cận và các quan điểm khác nhau, các nhà
nghiên cứu đã đưa ra nhiều vấn đề liên quan đến luận văn như các khái niệm:
giáo dục, giáo dục lý luận chính trị, giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng
viên, sinh viên…
Thứ hai, dưới nhiều góc độ khác nhau các công trình cũng đã khẳng định
được thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên còn gặp nhiều
khó khăn và trở ngại. Do có sự tác động của nhiều nhân tố khác nhau nên chất
lượng dạy học các môn khoa học Mác - Lênin còn chưa cao.
Thứ ba, các nhà nghiên đã đề xuất nhiều giải pháp khác nhau cho việc
nâng cao chất lượng giáo dục LLCT cho cán bộ, đảng viên, sinh viên... và khẳng
định, để nâng cao chất lượng giáo dục lý luận cho sinh viên cần phải đổi mới
nhiều yếu tố, đặc biệt là chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học các
môn lý luận chính trị.
Thứ tư, mặc dù có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận chính trị cũng
như công tác giáo dục lý luận chính trị, nhưng với tính cách là một công trình
nghiên cứu chuyên sâu về nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận
chính trị cho sinh viên ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai thì cho đến
thời điểm hiện tại, chưa có một công trình nào bàn luận tới một cách công phu
và có hệ thống.
12
- Xem thêm -