TV
i là nhân t quan tr ng c a s phát tri n. Chính ph m
c kho
gi i h n nên m
cr t
i dân. Tuy nhiên, do ngu n l c tài chính là
u t tìm nh
ng tài chính và y t riêng cho ho t
sóc s c kho nói chung và BHYT nói riêng [33]. Vi t Nam trong xu th
h i nh p không th n m ngoài quy lu t phát tri n chung c a th gi i. Vì v y, phát
tri
c s quan tâm c
ih iXc
c. Ngh quy t
ghi rõ: “Xây d ng h th ng an sinh xã h
ng;
phát tri n m nh h th ng BHXH, BHYT, ti n t i BHYT toàn dân” [21].
ng xây d ng m t n n y t công b ng, phát tri n và hi u qu Vi t
a b nh, ngoài vi c xây d ng
m
ch v
m
ng
i dân, thì c n thi t ph i có m t ngu n l c v
ng nhu c
yt
c kho nhân dân [27]. B o hi m
nh là m
tài chính ch y
c
hi n m c tiêu công b ng, hi u qu và phát tri n c a ngành y t [18], [29]. Th c ti n
c hi n chính sách BHYT, Vi
ã thu
c nh ng k t qu quan
tr ng, ngu
t ph
nghi
c kh
ã
tri
ã có trên 50% dân s có BHYT, qu
m b o s an toàn v
ib
c nh ng r i ro b nh t t cho hàng
ình h [28].
Tuy nhiên, Vi t Nam c
i
chi tiêu y t
cho s
ts
c trên th gi i, phát tri n BHYT
i m t v i s leo thang c a chi phi y t ngày m
u th gi i, nh
chi
c
n
m 16% GDP, v i chi tiêu y t bình quân là
7.290
-la
i [93]. Chi tiêu y t
M g p 2,5 l n m c chi bình quân c a các
c trong OECD- T ch c phát tri n và h p tác kinh t , g p 11,8 l n Th Nh
c có chi phí y t th p nh t trong T ch c phát tri n và h p tác kinh t ) [92].
Hàn Qu
m i ch chi
chi phí y t
m 6,8% GDP [91].
1
Vi t Nam, chi phí y t có
nt
i
khu v c công chi m 1,42%, khu v
Th c ti n phát tri n BHYT
tr ng m
m 4,49% [18].
Vi t Nam cho th
i thu chi qu BHYT
nh t là t khi th c hi n Ngh
ph
nh v
ã x y ra tình
19 t nh thành ph và nh
nh s
-CP ngày 16/5/2005 c a Chính
u l BHYT m i thì tình tr ng m t cân
ch a b nh BHYT l i có chi
i thu chi qu khám
ng gia t ng, theo s li u th ng kê c a BHXH
Vi t Nam qu BHYT n m 2006 b i chi 1.666 t
ng, n m 2007 b i chi g n 2.100
t
ng (trong s b i chi qu n m 2007, qu KCB BHYT t nguy n chi m 1.300
t
ng) [7]. V y y u t
BHYT?
Th c t cho th y có nhi u y u t
u khám ch a b nh (tu i th ,
u b nh t t, m c s ng,...); kh
p c n d ch v y t , kh
d ch v ; gói quy n l i y t
c th
c thanh toán BHYT còn ch
m m u ch
p làm
i tham gia BHYT c
Trong nh
ng và
n quy n l i
n kh
ây, tình tr ng n
i qu BHYT.
ng, tr
BHYT
ng chính quy trong các doanh nghi p l
n c a qu
ng
-
ã làm cho qu BHYT l
ng
n
i chi phí
yt .
T
ã có m t s nghiên c u v tài chính qu BHYT và áp
d
c thanh toán BHYT. Tuy nhiên các nghiên c
tích c th các y u t
n
n ho
ng thu chi qu
ng v chi qu BHYT c a t
c Ngh
ch
c
c bi t
i
-
ng tham gia.
nh su t,
nh c th trong nh
n pháp quy, các nghiên
ng th c hi n trong th i gian ng
toàn di n m
quy n l i c
i qua m
nh v BHYT).
ng c
,
i v i qu BHYT và
i b nh. M t khác, chính sách BHYT luôn có s
n phát tri n (t
ã có 4 l
u ch nh, thay
i Ngh
phát tri n chính sách BHYT m t cách b n v ng theo
2
t v n có c a nó, c n thi t ph i ti p t c nghiên c u m t cách có h
th ng, xâu chu i các ho
ng c t lõi c
ng y u t
n thu chi qu BHYT k t h p v i áp d
BHYT cho t
c thanh toán
n phát tri n c a chính sách là nh ng v
c
quan tâm trong tình hình hi n nay (tình tr ng thâm h t qu
c hi n Lu t B o hi m y t
ng tham
gia BHYT m r ng, ngu n l c tài chính BHYT ngày càng l n, c n thi t ph i có
nh ng nghiên c
nh ng
nh ng m t ho
ng c a các ho
l i s c kho c a chính ng
ng này cu i cùng l
ng tr c ti
n, ch y u
ng BHYT
ng tr c ti
c bi t nghiên c u nh ng
n thu chi qu khám ch a b nh BHYT
trong tình hình hi n nay là c n thi t. Vì v y, chúng tôi ti
c um ts y ut
yt
n quy n
i tham gia BHYT.
Vi c ti p t c nghiên c u v ho
y ut
ng c a chính sách BHYT mà
n
tài “Nghiên
n thu chi qu khám ch a b nh b o hi m
n 2002-2006” nh m th c hi n các m
1.
b o hi m y t
nh m t s y u t
n nh h
Vi t Nam,
nt
ng
n thu chi qu khám ch a b nh
-2006;
2. Phân tích chi phí khám ch a b nh b o hi m y t
th
nh su t t i b nh vi
n Hà Trung, t nh Thanh Hóa.
Trên c s k t qu nghiên c u c a
v i các c quan qu n lý, c
hi
tài, lu n án
xu t m t s ki n ngh
c hi n chính sách BHYT góp ph n nâng cao
m
à phát tri
Vi
3
NG QUAN
1.1. Khái ni m v B o hi m, B o hi m y t và m t s v
liên quan
1.1.1. Khái ni m v B o hi m
B
à ho
chính anh ta ho
ày có ngh
chuy
àn b
kho
ình thành qu
d
thi
m gia b
là nh
1.1.2. Nguyên t
n c a B o hi m
- Góp ph
à phát tri
s
cho phát tri
à xã h
[47];
- Phân ph
ài chính phát sinh khi tai n
[47];
- Phân ph
à không
ph
à phân ph
trong b
à phân ph
ro b
à
[47];
- Ho
ên nguyên t
ình l
ph
ình phân tán r
Ho
l
ùs
ên t
ùb
ình phân
[47];
òn liên k
ành viên trong xã h
ìs
[47].
1.1.3. Khái ni m v BHYT
4
ùng vì
1.1.3.1. B o hi m y t xã h i:
c phát tri n, BHYT xã h
ng là m t t ch
i dân chi tr các chi phí y t t ngu
c trích t thu ho c m c
ng [25], [76].
BHYT xã h i là hình th c b o hi
c áp d ng trong l
s c kh e, do ch
c bao c p
m t ph n, m
n m c
thành viên tham gia khi h không may g p r
BHYT xã h
cao tính c
m tr giúp các
m c n ph
u tr .
ng xã h i, không mang tính ch t kinh doanh vì l i
nhu n [25], [41].
Khái ni m BHYT xã h i do Nhà
ìm
c t ch c th c hi n phân bi t v i BHYT
i nhu n do các doanh nghi p b o hi
i ti n hành.
B ng 1.1: S khác nhau gi a BHYT xã h i v
Tiêu chí
i [52], [78]
BHYT xã h i
i
Theo kh
M c phí
i ro
c a cá nhân (theo thu
i
ng tham gia b o hi m
nh p)
M
ng
Theo nhu c u chi phí KCB Theo s ti
ã
th c t . Không ph thu c khi tham gia b o hi m (
m
ng nhi
Vai trò c a nhà Có s
b o tr
c a nhà
c
c
ng ít)
ng không có s h tr tài chính
t
Hình th c tham B t bu c
u
c
T nguy n
gia
M c
tiêu
ho t Vì chính sách xã h i. H u h t là kinh doanh. Ho
ng vì
Không kinh doanh vì l i m c tiêu l i nhu n
ng
nhu n
c ta, BHYT là lo i hình b o hi
ng s
a cá nhân, t p th và c
5
c t ch c qu n lý nh m
ng xã h
s c
kho khám ch a b nh cho nhân dân, không vì m
i chi u v i b ng 1.1, BHYT
i nhu
y,
c ta là hình th c BHYT xã h i.
1.1.3.2. B o hi m y t
B o hi m y t
ình th c b o hi
c áp d ng trong l
c
óc s c kh e m t cách t nguy n, n m ngoài h th ng qu n lý an sinh xã h i
v i phí b o hi
nh b i c
ng h
r i ro b nh t
u hành b i t ch c, cá nhân, qu , công ty, ho
c
ng ch y u vì l i nhu n [46],
[77].
1.1.3.3. Qu BHYT
Qu b o hi m y t là qu
các ngu n thu h
c hình thành t ngu
cs d
chi tr chi phí KCB
i tham
gia BHYT, chi phí qu n lý b máy c a t ch c BHYT và nh ng kho n chi phí h p
n BHYT [41], [46].
- Ngu n hình thành qu BHYT
ng và ch s d
c và các ngu n thu khác
ng,
Vi t Nam qu
c hình thành ch y u t các ngu n sau [41]:
+N
ng và ch s d
ng làm vi c theo h p
ng, cán b , công ch c, viên ch c...(
d
2/3 theo m c phí t 4,5-6% m
+ Qu
it
+ Ngân sách nhà n
sách, u ãi xã h i.
tr
ch s
i 6 tu
c
ng
i thi u);
ts
mb o
ng...;
phí BHYT cho m t s
Vi
mb
it
ng chính
ng
i có công, c u chi n binh, b o tr xã h
i nghèo,
i cao tu i trên 85 tu i;
+ Cá nhân t
tr m
it
ng c n nghèo,
HSSV, nông dân;
+ Cá nhân t
m các
it
h p tác xã, h kinh doanh cá th
ng:
ng khác.
6
ng, xã viên
- S d ng qu BHYT: Tu theo m i qu c gia và t ch c qu BHYT, thông
th
ng qu BHYT dành 1 t l nh t
nh
chi phí cho ho t
i u hành qu , còn l i ph n l n qu BHYT ch y u
ng
i tham gia BHYT.
BHYT, còn l i 10%
ng b máy t ch c
chi tr chi phí KCB c a
Vi t Nam, qu BHYT dành 90% qu
l p qu KCB
l p qu d phòng KCB BHYT và chi phí qu n lý BHYT
[41].
- Qu
chi tr m t ph n ho c toàn b chi phí trong quá
trình khám và i u tr c a b nh nhân b o hi m y t .
Vi t Nam, qu KCB dùng
chi tr các chi phí [41]:
+ Khám, ch a b nh (n i, ngo i trú), ph c h i ch
nh k ,
sinh con;
+ Khám b
sàng l c, ch
+ V n chuy
m m t s b nh;
i b nh;
+ Thu c, hoá ch t, v
t s d ng trong KCB
, d ch v k thu t y t theo danh m c c a B Y
c thanh toán theo quy
nh (Ví d : thu c, hoá ch t i u
tr ung th thanh toán 50% chi phí).
1.1.3.4. Nguyên t c c a BHYT xã h i
-B
ông, ti
ti
ành chính (g
àm
[41], [76];
-M
quy
T do qu
à
ùng chi tr
công khai, minh b
h [41],
[76].
1.1.3.5. M i quan h 3 bên trong ho
M
ng BHYT
ình 1.1. Theo
7
tr
à qu
ò ng
v
à thanh toán
ên tho
ày có ch
ình BHYT nh
ài hoà l
g
phí hay mua th
B
tham gia b
[47], [77].
i s d ng
d ch v CSSK
(BN BHYT)
Chi tiêu b ng ti n túi
Cung c p d ch v y t
u ti t
H ng
d ns
d ng
d ch v
m c quy
nh
i cung
C p CSSK
KCB)
u ti t
Chính ph ,
QLNN
Chi
tr
u ti t
Yêu
c u Chi
tr
i mua d ch v
CSSK (BHYT)
Hình 1.1. M
ên trong th
òng m
th
ò
các tuy
KCB th
quan b
chi tr
hi
này m
àn b
8
BHYT. Vi
s KCB là m
ì nó quy
t
ám ch
tính h
b
,
[77].
1.1.4. Qu d phòng BHYT xã h i:
V nguyên t c tài chính, qu
d phòng luôn
ph n qu
c x p vào qu ng n h n, vì v y qu
c quan tâm trong xây d ng chính sách BHYT, qu d phòng là
c trích t qu BHYT có th
ng qu d phòng
m b o tính an toàn, thông
c trích gi m d n khi s
i tham gia BHYT ngày càng
g [76].
Vi t Nam qu
c trích t qu BHYT theo t l
chi tr
chi phí KCB khi qu BHYT không có kh
d phòng BHYT
c b o tr [41].
Theo Lu t BHYT, qu d phòng
c trích t qu BHYT, qu d phòng t i
thi u b ng t ng chi KCB BHYT c a hai quý tr
chi KCB BHYT c
m c t i thi u s
Ngh
c li n k và t
c li n k .
ng
ng h p qu d phòng th
c chính ph xem xét h tr t các ngu n tài chính khác. Theo
-
trên t ng s
d phòng
c trích v i t l là 10%
c b sung t qu KCB BHYT n u qu này còn d
(Xem s th t s 21, b ng 2.1, Ph l c 2).
1.1.5. Khái ni
1.1.5.1. Chi phí và chi phí y t
h
các ngu
d
à giá tr
t
[13].
Có nhi
chi phí là t
ã tính
àt
9
thêm các chi phí khác c
ngh
trong th
àm
ên (chi phí gián ti
1.1.5.2. Vi
Vi
à khái ni
êng c
chuy
à m
ình
à hình th
ác chi phí KCB t
th
à kho
à
[13].
ình khi s
ay thanh toán
v
nay
Vi
àm
ày 27/8/1994 c
àm
t
trong
.M
truy
, phim X quang, v
v
àd
ài s
ên, chi
ên c
à
trang thi
rú, bi
à các d
d
ên khoa theo phân h
à các
kho
d
à thu
(
nh t
liên b s 14/TTLB - s th t 24, b ng 2.1, ph l c 2).
1.1.5.3. Chi phí khám ch
Chi phí khám ch
à chi phí c
gián ti
àm
1.1.6. L a ch
ên quan [13].
c trong BHYT: Là hình th
ã có ti n s b nh ho
i tham gia BHYT
m c b nh tham gia l a ch n
BHYT làm cho chi phí y t
i chi phí y t c a nh
m nh [13], [46].
10
i kho
1.1.7. Chi phí y t th m h a: Là kho n chi phí tr c ti p c a h
t quá kh
c ah
ình
chi cho y t chi m
ph m c a h
c ah
ình). Kh
m tm c
c- th c
c ah
ình sau khi ã chi cho l
ình
ình là ph n thu nh p còn l i
c th c ph m [18], [46].
1.1.8. Các khái ni m v thanh toán B o hi m và BHYT
- Thanh toán B o hi m là hình th c thanh toán quy n l i bao g m các chi phí
b o hi
ã
c tho thu n gi a bên mua (t ch c b o hi
mua b o hi m) thông qua h
i
ng b o hi m [47].
M t s khái ni m v
pháp lu t
n
Vi t Nam bao g m:
- Thanh toán BHYT xã h i là hình th c thanh toán chi phí KCB tr c ti p hay
gián ti p c a t ch c qu n lý qu
t c pháp lý do nhà n
i có th BHYT thông qua các th
nh [41].
- Thanh toán tr c ti
c ti p chi phí KCB
i tham gia BHYT [41].
- Thanh toán gián ti
i tham
KCB [41].
- Thanh toán ngo i trú: là ph
k thu t ch
m, thu
thanh toán tr c ti
tâm ch
u tr ngo i trú bao g m, công khám,
n lý qu BHYT
i b nh ho
y t , hi u thu c, trung
ình nh, xét nghi m [41] .
- Thanh toán n i trú: là ph
u tr n i trú bao g m: chi phí ngày
ng, k thu t ch
b nh ho
m, thu c, th thu t ph u thu t, v
tiêu
n lý qu BHYT thanh toán tr c ti
i
y t [41].
11
-H
ng khám ch a b nh: là h
thanh toán KCB gi
nh trách nhi m v KCB,
n lý qu BHYT v
KCB (
nh t i
ch s 09/2009/TTLT- S th t 32, b ng2.1, ph l c 2).
1.2. Vài nét v th c hi n chính sách tài chính y t và BHYT
m ts
c trên th gi i
c kh
vi
i dân
các qu c gia là khác nhau, m t s
y ud
c, ph n l
t thu
n hình cho là hai n
cl i
54,2% [91]. V i m
c trích
c Anh và Canada,
chi tiêu y t khu v c công chi
c
Anh
Pháp chi m 79,7%,
M chi tiêu y t t i khu v
c phát tri
n
, t l chi cho y t cao nh t th gi i
m:
s c kho là chuy n riêng c a m
i [92], [105
c ch lo các v
n y t c ng c ng- s c kh e c
có
M r t
phát tri n [105].
B ng 1.2: Chi phí y t cao nh t c
c trong kh i OECD [91]
tính: USD
STT Tên n
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
c
GDP
(USD)
(tính
theo
PPPs)
Hoa K
41827
Thu S
32111
Pháp
30350
c
30776
B
33021
Áo
34394
B ào Nha
20030
Hy L p
29578
Canada
34057
Úc
32825
OECD
N m 2005
Chi phí
yt
bình
quân
(USD)
6278
2787
3273
3162
3224
3367
1953
2902
3183
2999
2759
N m 2006
T l %
chi phí
y t so
v i
GDP
15,3
11,6
11,1
10,7
10,3
10,2
10,2
10,1
9,8
8,8
9,0
12
Chi phí
yt
bình
quân
(USD)
6714
4311
3449
3371
3488
3505
2120
2483
3578
3141
2824
N m 2007
T l %
chi phí
y t so
v i
GDP
15,3
11,3
11,1
10,6
10,4
10,1
10,2
9,1
10,0
8,7
8,9
Chi phí
yt
bình
quân
(USD)
7290
4417
3601
3555
3462
3753
2150
2727
3595
3137
2954
T l %
chi phí
y t so
v i
GDP
16
10,8
11,0
10,4
10,2
10,1
9,9
9,6
10,1
8,7
8,9
(Ngu n: OECD health data 2007, Sep-2007; OECD health data 2008, October-2008;
OECD health care 2009)
Trong vòng 3 n
-2007 chi phí y t
ng m
i
iv
c, Pháp và m t s
i v i Pháp) [91].
c khác l i theo mô hình truy n th ng c a Bismarck- m t
mô hình BHYT xã h i d a vào s
ng và ch s d ng lao
ng. Tuy nhiên, th c hi n mô hình này c
ng v m
ng h n ch
i thu nh p cao và th p; Sin-ga-
hình tài kho n y t cá nhân, k t h p v i nhi
h p tác kinh t . M t s
r t h n ch
ng mô
ình BHYT b sung [33].
B ng 1.2 cho th y chi phí y t cao nh t c
c trong T ch c phát tri n và
n, ngu n l
c kho là
i v i các qu c gia th c hi
trung th c hi
th
b t bình
c m i ch t p
i v i khu v
ng có thu nh
ng chính th c, khu v c không chính
ng xuyên,
nh, ph thu c vào vi c làm
th i v ...) v n còn b b ng [33].
1.2.1. Tài chính y t
ên thu - Mô hình Beveridge
Chính ph cung c p toàn b d ch v y t
t qu
i dân thông qua t ch c y
các b nh vi n do Chính ph qu n lý,
ch có m t ph n nh b nh vi n và phòng khám t
này: Anh, Canada, Ý, Tây Ban Nha, Na Uy,
Mô hình này cung c p BHYT m
trình bày 2 qu
c theo mô hình
ch, Th
n, H ng Kông [6].
quát cho m
à Anh
ình.
1.2.1.1. Tài chính y t
h
àn b
ên hi
(Scotland, Northern Ireland, Wales, và Englandth
Ph n l n vi
.
t do ngân sách chi tr thông qua vi
cung c p d ch v y t
kho ng 86% t ng chi y t qu
Anh ch y u là c
mb
13
c a
c. Có
quan B o hi m y t qu c gia, chi phí này ch y u chi m 76% t ngu n thu thu ,
BHYT ch là 19% và chi tr ti n túi là 11,9% [55].
c phân chia theo các qu u
c kho ban
c kho tuy n huy n
này nh
c 75% trong t ng kinh phí ho
c, m c c
ph i ho
Vi
ng xuyên nh ngu n ngân
i [67
u trách nhi
ng KCB cho toàn b
u
a h t qu n lý. Các ch
ình
ng và trang thi t b tách riêng, do B Y t th c hi n. M c c p kinh
u ch
ut v
u dân s và mô hình b nh t
a
n khi phê duy
t t c các quy n l
u tr n i, ngo
thu
c t do l a ch n th y thu c khám ch a b nh
mình (Bác s
ình). B nh nhân ph i th c hi n cùng chi tr
ngo i trú. Ví d
-la, ph i tr
M t
(sale taxes)
u cho
i v i thu
u tr
- la [55].
mc ayt
y t . B i vì, Chính ph
ti
i v i các d ch v
ã dùng m c thu cao thay cho l phí BHYT. Thu bán l
Anh là t 15-17,5%, thu l i t c và an sinh xã h i c
M r t nhi u [69]. Ch ng h n m
t
t, ph c h i ch
ình thu nh p 150.000 USD ph i tr thu l i
n 50% [71].
Tuy nhiên vi c t n nhi u th i gian ch
c ch
V
u tr
gi i h n (rationin
g p bác s
ng khá ph c t p và là h n ch c a n n y t Anh.
i v i m t s d ch v y t c
àm
ml n
khác c a n n y t Anh [92].
Anh, m
c yêu c u ph
này có th m quy n gi i thi
ph c t
th ng các bác s
i m t bác s
n các chuyên khoa hay nh
ch; b
ên môn mà không có s
, bác s
u tr các b nh
c phép t mình g p
ng ý c a bác s
66], [96].
S gi i h
Clinical Excellence)- m t t ch c ch u s qu n lý c a NHS, có th m quy n kh ng
14
ch khá r
nhân.
i v i các xét nghi m, ch
U ban tài chính
qu c gia
ch v y t dành cho b nh
Ngân sách c
B Yt
NHI
nh m
Thu ,
ngân
sách,
và phí
BH
i
n lý y t (có th m
quy n v y t )
vào chi phí và ho
H p
ng
d ch
v
c2
ng c
T ch
Ngân sách c p
cho b nh vi n
và s c kho
c
ng
D ch v Bác s
H p
ng
d ch
v
(khám t ng quát)3
C quan NHS (b nh vi n)
BHYT t nhân
Tr ti n
tr c ti p
theo chi
phí ngày
ng
b nh
Tr ti n
tr c ti p
B nh vi
nhân
B nh nhân
Nhà thu c1
Thu
Hình 1.2. Lu ng tài chính BHYT trong mô hình Beveridge t i Anh [67]
15
D ch v
y t gia
ình
(Thanh
toán
theo
nh
su t, k t
h pc p
ngân
sách và
phí d ch
v
1
Nhà thu
c tr l i chi phí
này là m t ph n n i dung
2
chi tr
u
nh v giá, ph n chi phí
i v i bác s chuyên khoa.
c p kinh phí này không bao g
c
u mà ch là chí phí KCB
c tính toán theo công th c nh
3
ã
H uh
nh
y t c a BHYT qu c gia có thêm m t s trang thi t b cao c p b nh nhân
s ch u m t ph n chi phí khi n m vi n.
S gi i h n này c
M
m soát s gi i h n
ch là
M các hãng b o hi m
i nhu n, còn
quan NICE l i d a trên hi u qu thi t th c c a d ch v y t cho t
b
i l i ích xã h i [67], [96].
bù l i, n n y t
l bác s
ng h p
t tr ng tâm vào vi c phòng b nh (preventive care), t
ình chi
M [67], [92].
1.2.1.2. B o hi m y t
Canada
c th c hi
c Tommy Douglas
c a t nh Saskatchewan thành l p m t h th ng BHYT do chính quy
tri u dân trong t nh. H th ng này thành công r c r
chính ph
u hành 1
t
ã thành l p h th ng National Health Insurance, BHYT bao ph
toàn qu c mô ph ng theo mô hình c
c pb
ch v y t
c cung
i tr ti n là chính ph [82].
óc y t
yt
àd
ài tr
Liên bang và Chính ph
ên bang là 40%
qu
ày hình thành t
cá nhân và doanh nghi
kh
à th
t
61].
C 10 t nh và 3 lãnh th c
ình BHYT riêng v i ít
nhi u khác bi t; ch ng h n có t nh tr 100% chi phí khám bác s
nhân ph i cùng chi tr v i t l th
i cung c
nh thì b nh
ìn chung chính quy n Liên bang là
nh lu t l b o hi
ng
ng v giá c cho vi c ch a tr , thi t b y t và thu c men [82]. Chi tiêu
16
ti n thu c
M
i, trong khi
i, giá thu c th
M t
Canada là 509
n 45% [86], [92].
o lu
nh theo nguyên t c:
ình b o hi m c a m i t nh ph i do m
hành, không có m
u
m l i (non-
ình b o
hi m ph i tr cho m i d ch v y t c n thi
c
li t kê trong danh sách c a chính ph Liên bang [61].
• BHYT c a các t nh ph i bao quát, b
m cho m
c ch a tr và c p thu
ng
nh c a k ho ch. Các bác s
à b nh
vi n ph i ti p nh n và ch a tr cho m i b nh nhân, không phân bi t, v i cùng m t
m c giá c . B o hi m ph i tr
m
ãnh th Canada [61].
V i h th
bác s
i dân không ph i tr ti n cho vi c khám
c c p c u, n m b nh vi n, b nh tâm th n, tiêm, các xét nghi m, MRI,
ng thì không
c b o hi m chi tr ,
b o hi m ch thanh toán các ph u thu t nha khoa ph c t p t i b nh vi n.
l n các t nh, b nh nhân ph i tr ti n thu
mãn tính thì
ph n
i già và b nh
c mi n tr ti n thu c [82].
Cho dù h th ng BHYT c a chính ph bao trùm ph
bên c nh v n có m t s
ình b o hi
ng chi m m t t l r t
nh , dành cho các d ch v nha khoa ho c nh ng d ch v y t mà b o hi m c a
chính ph
m nh n
v
u tr ngo
ng t i nhà. B o hi
d ch v
th
ã do nhà n
u tr các b nh
c phép ti p th nh ng
c chi tr
ình b o hi
c phí
u so v i M [92].
M
v yt
t, thu
m c a BHYT Canada là th i gian ch
c bi
b nh nhân ph
i cho m t s các d ch
ng kéo dài khá lâu. Ngay t i phòng khám c p c
i ít nh t t 2 gi tr lên (trong khi
ph u c t s ng ph i ch trung bình m
58].
17
n 42%
M có 29%); m t ca gi i
mc an nyt
u hành c a h th ng BHYT th p,
phía cung c p d ch v y t
nh vi n, không ph i g
b nh nhân, h nh n thù lao tr c ti p t
òng BHYT c a chính ph . Ngoài
i dân Canada không ai ph i khai phá s n vì chi phí y t và c
ch t vì lý do là không có BHYT. Kh
n nyt
(M
a tr nh ng b nh hi m nghèo c a
c WHO x p h ng 7 trong s 19 qu
u th gi i
c x p h ng 15/19) [92].
Anh thu qua thu
h
à
.
1.2.2. Tài chính y t
ào s
à
- Mô hình Bismarck
ài chính y t
ên BHYT xã h
s
s
ình thành t
phát trong quá trình công nghi
Xu
às
các hãng nh
àm vi
ài chính m
phong trào này tr
ành m
cùng
àn. Th
ày, Th
ã lu
à ho
ình này ã ho
Hi
nh
ên th
ình
àm
ình tài chính y t
[85
áp d
ình th
th
ình BHYT này
à: qu
ình
thành do s
l
[6],
[33].
1.2.2.1. Tài chính y t
ên BHYT xã h
18
i
c s
d ng th
y t
n t
- th
t
(Die Elektronischen
Carte Vitale c a Pháp,
giúp gi m chi phí v qu n lý h
3].
Theo lu t b t bu
c ph i mua b o hi m t
qu
(Krankenkassen) trên toàn qu c. Các qu b nh t
BHYT
M
ng phi l i nhu n, ngh
nhu
tho mãn yêu c u c a gi
ãng
à không ph i ch
c hi
s d
nhân M
i
phí b o hi m hàng tháng
nh d a trên l i t c cá nhân. Trung bình m
15% ti
b nh t t
[37]. Khác v i công
c có th l a ch n b t k qu b nh t
b t k lúc nào. Khi b th t nghi p, t
i
ng chính ph s tr chi phí b o hi m cho
i th t nghi p [2], [57].
Các qu b nh t t ho
b t k ai c n c
b i các bác s
ng không vì l i nhu n, không t ch i b o hi m cho
ch i chi tr cho b t c d ch v y t
à b nh vi
u hành c a các qu này trung bình ch b ng
ch ng 1/3 chi phí c a các hãng BHYT
M [37]. M c dù phi l i nhu
qu này c nh tranh nhau ráo ri
thu nh
c cung c p
i mua b o hi m, nâng cao uy tín và
u hành. Các qu này cung c p b o hi
i
c [57].
Quy
à toàn di
ngo
ài h
rú (v
là 10 Euro) [37].
[2]
th
qu
g qu
v
[57].
1.2.2.2. B o hi m y t
Nh t
Là m t h th ng b o hi
i ít nhi u tài tr t chính ph . H th ng
b o hi m c a Nh t theo khuôn m u Bismarck c
19
c thi t l p ra t h i cu i
th k 19 trong quá trình n
c Nh
i Nh t s
d ng cách t ch c h i quân theo m u c
i Anh; lu t pháp theo Napoleon c a
Pháp; còn l c quân, h trung h c và an sinh xã h i thì theo mô hình c
M
i dân Nh
u ph i b t bu
c [101].
im
trình BHYT. T ng c ng Nh t B n có kho ng 3.50
ình BHYT khác nhau
[101], có th chia thành 3 lo i:
hi
i v i các công ty l n (t
l n, l phí b o
c công ty tr 55%, công nhân tr 45% còn l i. Lo i này không nh n b t k
s tr c p tài chính nào t chính ph trong v
Honda, Toyota có riêng b nh vi
b o hi m y t
c kho cho công nhân c a h [6],
[101].
-
i v i các công ty nh , công nhân
a còn l i. Tuy nhiên các hãng nh
phí b o hi m, ông ch
c chính ph
c p
14% l phí b o hi m y t [101].
-
ình BHYT công dân: dành cho nh
ch , ti
iv
u
ình này cá nhân và chính quy
u l phí BHYT [101].
ng b nh nhân ph i cùng chi tr 30% chi phí KCB, hãng b o hi m
tr 70% cho các d ch v y t
-la
thì ng
u này có ngh
ib
c cùng chi tr ch gi i h n không quá 650
à khi m c cùng chi tr
- la/tháng
c công ty thanh toán 100% chi phí KCB [101]. C
c, các công ty BHYT
Nh t là nh ng công ty không vì l i nhu n (not for
profits); lý do t n t i c a h
i dân thanh toán chi phí y t , ch không
ph
ki m l i nhu n [22].
B Y t và Phúc l i (Ministry of Health and Welfare) c a Nh t th a thu n
v i gi i cung c p d ch v y t (providers) m t Bi
d ng chung cho t t c bác s
t ng quát v
giá c (Fee Schedule) áp
nh vi n, tr m y t trên toàn qu c, và m
ng d n
u tr cùng giá thù lao kèm theo có tên là Shiryo Tensu
Hyakumihyo (Quick reference Guide to Medical treatment points), li t kê chi ti t
20
- Xem thêm -