1. Sự cần thiết của đề tài
L n nh inh uan n có li n uan c i đ n c c lĩnh v c inh ,
chính ị, an ninh, văn hóa xã h i, môi ờn v đời sốn con n ời n n ừ ấ sớm, quá trình hình h nh h i n, xu h i n đổi, c c c đ n , nh h ởn của hoạ đ n u lịch đã đ c iới hoa h c, c c nh hoạch định chính s ch v c n đồn xã h i đặc i uan âm. Năm 1980, H i n hị Du lịch Th iới h ại Manila, Philippines đã a u n ố Manila về u lịch, on đó hẳn định: “phần đóng góp của du lịch vào nền kinh tế quốc dân và thương mại quốc tế đang làm cho nó trở thành một luận cứ tốt cho sự phát triển của thế giới. Vai trò thiết thực của du lịch trong hoạt động kinh tế quốc dân, trong trao đổi quốc tế và trong sự cân bằng cán cân thanh toán, đang đặt du lịch vào vị trí trong số các ngành hoạt động kinh tế thế giới quan trọng nhất” ( ẫn heo N u ễn Văn Đính, T ần Thị Minh Hòa 2009:17).
L m n nh inh đặc hù, hầu nh m i hoạ đ n của u lịch đều có li n
uan đ n vi c hai h c, s n c c n uồn i n u n nhi n v văn hoá. Tuy nhi n, ở nhiều nơi, hoạ đ n u lịch hôn đ c i m so ố đã ẫn đ n ình
ạn c c n uồn i n u n u lịch ị hai h c và s n lãng phí; nhiều i nguyên không còn h năn h c hồi hoặc cần hời ian i đ hôi h c lại n u n ạn ; h sinh thái mấ cân ằn , tính đa ạn sinh h c của nhi n v đa
ạn văn hóa ị su i m n hi m n . Khôn nhữn h , hoạ đ n u lịch h
i n a v o hai h c c c n uồn i n u n n địa nh n hôn ch n đ n vi c chia sẻ l i ích với c n đồn c ân địa h ơn , ạo nhiều l c l n môi
ờn nhi n, h sinh nhiều nạn xã h i hi n cho đời sốn vậ chấ , inh hần của c n đồn c ân ị x o n và ặ nhiều hó hăn hơn ớc. Do đó, vấn đề
h i n u lịch ền vữn l nhi m v , m c i u uan n , cấ hi on h
i n u lịch iai đoạn hi n na và trong t ơn lai.
L uốc ia có l i h về vị í địa lí, điều i n hí hậu, môi ờn sinh c nh đa ạn , c c n uồn i n u n hi n nhi n v nhân văn hon h , i u n sắc n n Vi Nam có nhiều huận l i đ h i n n nh inh u lịch. Nhận i n về iềm
.
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
***
NGUYỄN THỊ HOÀNG SA
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
TẠI HÒN TẰM, NHA TRANG
LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH
HÀ NỘI - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
***
NGUYỄN THỊ HOÀNG SA
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
TẠI HÒN TẰM, NHA TRANG
Luận văn Thạc sĩ Du lịch
Mã số: 8810101
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. TRẦN THỊ MAI HOA
HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số li u v
h c v ch a đ
cs
n đ
ình h c hi n luận văn đã đ
u n hi n c u on luận văn n
ov m
h c vị n o m i s
c c m ơn v c c hôn
i
đ
in ích ẫn đã đ
l
un
on
u
c chỉ õ
n uồn ốc.
Hà Nội, ngày 13 tháng 8 năm 2020
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Hoàng Sa
LỜI CẢM ƠN
T on
i
u
ình h c hi n đề i hoa h c n , ôi đã nhận đ
cs
uan âm
đ , ạo điều i n huận l i ừ nhiều cơ uan, ổ ch c v c c nh
Nhân đâ , ôi xin
hoa h c.
i lời chân h nh c m ơn đ n Ban Lãnh đạo T ờn Đại h c
Khoa h c Xã h i v Nhân văn, Đại h c Quốc ia H N i Ban Chủ nhi m Khoa Du
lịch h c- T ờn Đại h c Khoa h c Xã h i v Nhân văn C c Thốn
Hòa Ủ
an Nhân ân Ph ờn Vĩnh N u n, h nh hố Nha T an
h nh hố Nha T an
ậ
h
u n lý v c n
ỉnh Kh nh
Phòn Thốn
, nhân vi n Khu Du lịch Hòn
Tằm Me Pe le Reso , Khu Du lịch Đ o Y n Đôn Tằm c c nh n hi n c u, đồn
n hi
đã ích c c hỗ
Đặc i , ôi xin đ
ôi ho n h nh luận văn.
c
ỏ lòn
i ân sâu sắc đ n n
ời h ớn
ẫn hoa
h c- Ti n sĩ T ần Thị Mai Hoa, i n vi n Khoa Du lịch h c- T ờn Đại h c Khoa
h c Xã h i v Nhân văn, Đại h c Quốc ia H N i. S
h
hoa h c cũn nh s n hi m hắc on
un luận văn của Ti n sĩ đã i
l
n v đ n
u
ận ình chỉ ẫn về h ơn
ình định h ớn , chỉnh s a n i
ôi ho n h nh đề
i n hi n c u đ m
o chấ
hời hạn.
Hà Nội, ngày 13 tháng 8 năm 2020
Tác giả
Nguyễn Thị Hoàng Sa
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
1. S cần hi của đề i ............................................................................................ 1
2. M c i u v nhi m v n hi n c u ......................................................................... 2
3. Đối
4. Ph ơn
n v
hạm vi n hi n c u ......................................................................... 3
h
n hi n c u ....................................................................................... 3
5. Bố c c luận văn ..................................................................................................... 4
Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH
NGHIỆM VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG .......................................... 5
1.1. Tổn
uan n hi n c u về h
1.2. Cơ sở lý luận về h
i n u lịch ền vữn ........................................ 5
i n u lịch ền vữn .................................................... 10
1.2.1. Khái niệm du lịch, phát triển bền vững, du lịch bền vững ............................. 10
1.2.2. Nguyên tắc phát triển du lịch bền vững ......................................................... 15
1.2.3. Nội dung phát triển du lịch bền vững ............................................................ 17
1.2.4. Tiêu chí đánh giá phát triển du lịch bền vững ............................................... 17
1.2.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch bền vững ................................ 23
1.3. Kinh n hi m h
i n u lịch ền vữn ......................................................... 25
Ti u k t ch ơn 1.................................................................................................... 27
Chương 2. THỰC TRẠNG DU LỊCH HÒN TẰM TRÊN QUAN ĐIỂM PHÁT
TRIỂN BỀN VỮNG .............................................................................................. 28
2.1. Kh i u về Hòn Tằm ..................................................................................... 28
2.1.1. Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên................................................................... 28
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................................... 29
2.1.3. Tiềm năng phát triển du lịch tại Hòn Tằm ..................................................... 30
2.2. Đ nh i chun về h
i n u lịch ền vữn
ại Hòn Tằm ........................... 32
2.3. Th c ạn về chính s ch u n lý ..................................................................... 33
2.4. Th c ạn
ối đa hóa c c l i ích inh
xã h i v
i m hi u hóa c c
cđ n
có hại ....................................................................................................................... 42
2.5. Th c ạn
ối đa l i ích cho i s n văn hóa v ối hi u c đ n có hại ......... 49
2.6. Th c ạn
ối đa l i ích cho môi
Ti u
ờn v ối hi u c đ n có hại .............. 53
ch ơn 2.................................................................................................... 61
Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG DU LỊCH
HÒN TẰM ............................................................................................................. 62
3.1. Định h ớn
3.2. Gi i h
h
h
i n u lịch Kh nh Hòa ........................................................ 62
i n u lịch Hòn Tằm heo h ớn
ền vữn ............................ 64
3.2.1. Căn cứ đưa ra giải pháp................................................................................ 64
3.2.2. Giải pháp phát triển du lịch Hòn Tằm theo hướng bền vững ........................ 68
Ti u
ch ơn 3.................................................................................................... 78
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 82
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
B n 2.1. K
u
h os
ý i n của c n đồn địa h ơn v nhân vi n về côn
c u n lý ền vữn v hi u u hoạ đ n
B n 2.2. K
u
h os
u lịch ................................................ 35
ý i n của u h ch về h
hốn
u n lý ền vữn v
hi u u hoạ đ n
u lịch....................................................................................... 39
B n 2.3. K
h os
u
ý i n của c n
u n lý, nhân vi n về l i ích inh
xã h i v ối hi u hóa c c c đ n có hại ừ hoạ đ n
B n 2.4. K
u
h o s ý i n c n đồn địa h ơn về l i ích inh
ối hi u hóa c c c đ n có hại ừ hoạ đ n
B n 2.5. K
u lịch ............................. 45
u
xã h i v
u lịch ............................................. 46
h o s ý i n của c n đồn địa h ơn v nhân vi n về ối đa
l i ích cho i s n văn hóa v
ối hi u hóa c c
c đ n có hại ừ hoạ đ n
u lịch
................................................................................................................................ 51
B n 2.6. K
u
h os
ý i n của u h ch về ối đa l i ích cho i s n văn hóa
v ối hi u hóa c c c đ n có hại ừ hoạ đ n
B n 2.7. K
u
h os
u lịch ........................................ 53
ý i n của h ch u lịch về ối đa hóa l i ích cho môi
ờn v ối hi u hóa c c c đ n có hại ừ hoạ đ n
B n 2.8. K
l i ích cho môi
u
h os
u lịch ............................. 56
ý i n c n đồn địa h ơn v nhân vi n h c v về
ờn v ối hi u hóa c c c đ n có hại ừ hoạ đ n
B n 3.1. C c văn
n h
u có li n uan đ n côn
c h
u lịch .... 60
i n u lịch ỉnh
Khánh Hòa .............................................................................................................. 66
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
IUCN
Tổ ch c B o ồn hi n nhi n Th
GDP
Tổn s n hẩm uốc n i
HĐND
H i đồn Nhân ân
RCI
Resort Condominium International
UBND
Uỷ an Nhân ân
UNWTO
Tổ ch c Du lịch Th
TNHH
T ch nhi m hữu hạn
WCED
Ủ
an Th
iới về Ph
iới
iới hu c Li n h
i n v Môi
uốc
ờn
DANH SÁCH PHỎNG VẤN SÂU
Họ và tên
Stt
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Nghề nghiệp, đơn vị công tác
Bà Phạm Thị Kiều T ởn
Vân
Resort
T ần
Ông
N
c Gi m s
Quốc
Bà Bùi Thị Diễm T ởn
Ph ơn
14.
15.
hận nhân s Côn
cổ hần Hòn Tằm Bi n
Nha Trang
Ông N u ễn Danh Nhân vi n
o v Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso
Ph ơn
Bà
N u ễn
Bích Nhân vi n
Thuận
Ông
hận lễ ân Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm
Resort
Trà
Thanh Nhân vi n c u h Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso
Nam
Bà L
Thị Thù
Gi m đốc Côn
TNHH Nha T an Cleane G ou
Liên
Ông N u ễn Đình Gi m đốc Côn
TNHH Quan Minh Nha T an
Thăn
Bà T ần Thị Minh
Kh ch u lịch th nh hố H N i, Vi Nam
Kh ch u lịch h nh hố H i Phòn , Vi Nam
Bà Đo n Thị Kim Kh ch u lịch ỉnh Thừa Thi n Hu , Vi Nam
Ngân
12. Ông Lại Tấn T un
13.
hận i i í Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm
Resort
10. Ôn L Kim Tu ền
11.
hận uồn Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm
Bà
N u ễn
H ờn
Ông
Quân
N
ân h ờn Vĩnh N u n, h nh hố Nha
T an , ỉnh Khánh Hòa
Thị B n u l u ni m, c
ân h ờn Vĩnh N u n, h nh hố
Nha T an , ỉnh Kh nh Hòa
T ần
Quốc N
ân, c
ân h ờn Vĩnh N u n, h nh hố Nha
T an , ỉnh Kh nh Hòa
Ông N u ễn Văn L i
Dũn
n hi , c
u, c
ân
h ờn
T an , ỉnh Kh nh Hòa
Vĩnh N u n, h nh
hố Nha
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
L n nh inh
uan
n có li n uan
c i
đ n c c lĩnh v c inh
chính ị, an ninh, văn hóa xã h i, môi
ờn v đời sốn con n
quá trình hình h nh h
i n đổi, c c
đ n
u lịch đã đ
h i đặc i
i n, xu h
,
ời n n ừ ấ sớm,
c đ n , nh h ởn của hoạ
c iới hoa h c, c c nh hoạch định chính s ch v c n đồn xã
uan âm. Năm 1980, H i n hị Du lịch Th
iới h
ại Manila,
Philippines đã a u n ố Manila về u lịch, on đó hẳn định: “phần đóng góp
của du lịch vào nền kinh tế quốc dân và thương mại quốc tế đang làm cho nó trở
thành một luận cứ tốt cho sự phát triển của thế giới. Vai trò thiết thực của du lịch
trong hoạt động kinh tế quốc dân, trong trao đổi quốc tế và trong sự cân bằng cán
cân thanh toán, đang đặt du lịch vào vị trí trong số các ngành hoạt động kinh tế thế
giới quan trọng nhất” ( ẫn heo N u ễn Văn Đính, T ần Thị Minh Hòa 2009:17).
L m
n nh inh
đặc hù, hầu nh m i hoạ đ n của u lịch đều có li n
uan đ n vi c hai h c, s
n c c n uồn
nhi n, ở nhiều nơi, hoạ đ n
ạn c c n uồn
in u n
u lịch hôn đ
nhi n v
c i m so
i n u n u lịch ị hai h c và s
nguyên không còn h năn
văn hoá. Tuy
ố đã ẫn đ n ình
n lãng phí; nhiều
h c hồi hoặc cần hời ian
i đ
hôi h c lại
n u n ạn ; h sinh thái mấ cân ằn , tính đa ạn sinh h c của
ạn văn hóa ị su
i n
i m n hi m
a v o hai h c c c n uồn
n . Khôn nhữn
in u n
vi c chia sẻ l i ích với c n đồn c
ờn
nhi n, h sinh nhiều
của c n đồn c
h
ân ị x o
nhi n v đa
h , hoạ đ n
n địa nh n
i
u lịch h
hôn ch
ân địa h ơn , ạo nhiều
n đ n
l c l n môi
nạn xã h i hi n cho đời sốn vậ chấ , inh hần
n và ặ nhiều hó hăn hơn
i n u lịch ền vữn l nhi m v , m c i u uan
ớc. Do đó, vấn đề
n , cấ
hi
on
h
i n u lịch iai đoạn hi n na và trong t ơn lai.
L
uốc ia có l i h về vị í địa lí, điều i n hí hậu, môi
đa ạn , c c n uồn i n u n hi n nhi n v nhân văn hon
Vi
Nam có nhiều huận l i đ
h
i n n nh inh
1
ờn sinh c nh
h , i u
n sắc n n
u lịch. Nhận i n về iềm
năn , h mạnh v ý n hĩa của n nh u lịch, on
n đầu
, đ a u lịch ở h nh n nh inh
lớn v o h
i n nền inh
ó n
mũi nh n, iữ vai ò chủ đạo on
v đời sốn c n đồn c
n oại
chủ đạo, có đón
c n
- xã h i đấ n ớc. Hi n na , ại nhiều địa h ơn
lịch đã v đan l n nh inh
kinh
hời ian ua, Vi Nam đã ch
ân, ạo s
ắn
li n vùn v
u
cấu nền
uốc
, ăn
hu
h c đẩ xã h i h
i n về nhiều mặ . Th nh hố Nha T an , ỉnh Kh nh
on nhữn
âm u lịch lớn của Vi Nam với nhiều đi m đ n nổi
Hòa l m
un
i n . Tron đó, Hòn Tằm l m
định, hu h
h n
đi m u lịch có ốc đ
ăm n hìn l
thu tài chính lớn, ó
h ch uốc
hần uan
n v os
ăn
ởn nhanh v ổn
v n i địa mỗi năm, đem lại n uồn
h
i n của địa h ơn
on
hời
gian qua.
Tuy nhiên, b n cạnh nhữn
u đạ đ
ại đ o Hòn Tằm, h nh hố Nha T an
tác u n lý hoạ
h
h
u lịch
u ém. Công
u lịch ch a đạ hi u u đã ẫn đ n vi c u lịch ơi v o ạn
c đầu
xâ
h i
n có nhiều sai hạm đã
ờn sinh thái ị ô nhiễm nặn , c nh uan thiên nhiên ị xâm hại,
ính đa ạn sinh h c i n đ o su
s
còn ồn ại nhiều hạn ch ,
i n “nóng”, hi u i m soát; côn
hi n cho môi
c hì h c iễn hoạ đ n
i m n hi m
n l m nh h ởn
i uc cđ n
i n ền vữn của u lịch i n đ o Hòn Tằm nói i n , n nh u lịch địa
h ơn nói chun .
Do đó, nhằm ó
i n u lịch ền vữn
hần i i u
nhữn vấn đề ồn ại on định h ớn
ại đ o Hòn Tằm nói i n , h nh hố Nha T an
h
ỉnh Kh nh
Hòa nói chung thì vi c h c hi n đề i n hi n c u “Phát triển du lịch bền vững tại
đảo Hòn Tằm, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa” l nhi m v cấ
hi , vừa
có ý n hĩa hoa h c vừa man
h
ền vữn nền inh
ính h c iễn cao, ó
xã h i địa h ơn
on
hần h c đẩ s
i n
hời ian đ n.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
- M c i u n hi n c u: Đề
đ n
u lịch Hòn Tằm on
i n hi n c u nhằm đ nh i
hời ian ua
h đề xuấ nhữn định h ớn
i i h
n uan đi m h
hù h
- Nhi m v n hi n c u:
2
.
h c
ạn hoạ
i n ền vữn đ có
+ Tổn
uan c c côn
+ Kh o s
ình n hi n c u về h
h c ạn hoạ đ n
u lịch ền vữn
u lịch Hòn Tằm heo c c i u chí h
i n
o n cầu.
+ Phân tích đ nh i hoạ đ n
u lịch ền vữn
u lịch Hòn Tằm, theo các tiêu chí phát t i n
o n cầu.
+ Đề xuấ m
h ớn
i n u lịch ền vữn .
số định h ớn , i i h
h
i n u lịch Hòn Tằm theo
u lịch ền vữn .
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối
Đối
n n hi n c u:
n n hi n c u của đề i n
l hoạ đ n
h l của Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso
u lịch ại đ o Hòn Tằm, c
n uan đi m h
i n ền vữn .
- Phạm vi n hi n c u:
+ Phạm vi n i un n hi n c u: Giới hạn on
hạm vi đ nh i hoạ đ n
u lịch của Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso theo m
số i u chí cơ
nm
H i đồn Ti u chí Du lịch Bền vữn To n cầu đề xuấ .
+ Phạm vi hông gian n hi n c u tại Hòn Tằm c
h l
ại Khu Du lịch
MerPerle Hòn Tằm Reso .
+ Phạm vi hời ian n hi n c u: Đề
n hi n c u v
i ậ
un điều a, hu hậ số li u,
hân tích trong giai đoạn ừ năm 2007 đ n na , ầm nhìn đ n năm 2030.
4. Phương pháp nghiên cứu
T on đề
on đó
n
- Ph ơn
v x lý hôn
i nhiều h ơn
âm nhữn
h
n hi n c u h c nhau đ
h
hu hậ v x lý
in c c
ại Hòn Tằm, nh : c c
i m hốn
h ơn
h
li u h cấ : Ch n
o c o hằn năm,
c an h nh on
- Ph ơn
h
uan s
s
n ,
ôi i n h nh hu hậ
n có li n uan đ n hoạ đ n
i li u hốn
u lịch ại địa h ơn
c c văn
của oanh n hi
iai đoạn ừ năm 1995 đ n năm 2020.
h c địa:
3
u lịch
ni n
n luật, chính sách, các
u định của Nh n ớc có li n uan đ n n nh u lịch v hoạ đ n
Tằm đ
h
sau:
i li u, số li u, văn
hoạ đ n
c
u lịch ại Hòn
C c hoạ đ n n hi n c u h c địa ại địa
on
n n hi n c u đ
c h c hi n
hời ian ừ tháng 7 năm 2018 đ n tháng 12 năm 2019, ao ồm uan s
địa
n n hi n c u, hi nhận c c hình nh, hôn
in đ
h cv
u
h c
ình điều
a, hân ích v n hi n c u.
- Ph ơn
h
điều a ằn
ng hỏi:
N i un mẫu phi u điều a cho a đối
n cơ sở
n
h os
đã đ
c xâ
n
a
i u chí o H i đồn Ti u chí Du lịch Bền vữn To n cầu đ a a có
tính đ n điều i n c
n chính l
h ở Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso . Ba nhóm đối
h ch u lịch, c n
Resort, c n đồn c
và nhân viên Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm
ân địa h ơn .
Thời ian: Từ h n 5 đ n h n 8 năm 2019.
Tổn số hi u h o s : 250 hi u h o s , t on đó, nhóm h ch u lịch 150
hi u, nhóm c n đồn c
ân địa h ơn 50 hi u, nhóm c n
u n lý, nhân
vi n l m vi c ại Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso 50 hi u. Quá trình phân
ích x lý chủ
ul
- Ph ơn
với 15 n
h
hân ích mô .
hỏn vấn sâu: Ph ơn
ời hu c nhiều đối
h
hỏn vấn sâu đ
n có li n uan đ n hoạ đ n
Tằm nh chủ c c đơn vị inh oanh ham ia cun
u lịch, du khách, nhân vi n h c v
c i n h nh
u lịch ại đ o Hòn
n h n hóa cho oanh n hi
ại Khu Du lịch MerPerle Hòn Tằm Reso , c
ân địa h ơn …
5. Bố cục luận văn
Ngoài các hần mở đầu, k
luận v t i li u ham h o, luận văn đ
c ình
bày thành 3 ch ơng:
Ch ơn 1. Tổn
uan n hi n c u, cơ sở lý luận v
inh n hi m về h
i n
u lịch Hòn Tằm t n uan đi m h
i n
u lịch ền vữn ;
Ch ơn 2.Th c ạn hoạ đ n
ền vữn ;
Ch ơn 3. Định h ớn
i i h
h
ền vữn .
4
i n u lịch Hòn Tằm theo h ớn
Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH
NGHIỆM VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
1.1. Tổng quan nghiên cứu về phát triển du lịch bền vững
L n nh inh
uan
n có li n uan
chính ị, an ninh, văn hóa xã h i, môi
s
h
i n, xu h
c i
đ n c c lĩnh v c inh
ờn v đời sốn con n
ời, n n ừ ấ sớm
i n đổi, c c c đ n , nh h ởn của n nh u lịch đã đ
hoa h c, c c nh hoạch định chính s ch v c n đồn xã h i đặc i
Cùn với uan đi m h
i n ền vữn
c iới
uan âm.
hì u lịch ền vữn sớm ở h nh vấn đề
chung man ính o n cầu v l m c i u h ớn đ n on
i n , h
,
i n cân ằn , ền vữn đời sốn
h
i n n nh u lịch nói
inh , văn hóa xã h i v môi
ờn
nói chung.
Với s
h
i n mạnh mẽ v
xã h i, vấn đề u lịch ền vữn
on c n đồn
hoa h c, iới xâ
c đ n đa chiều đ n môi
ở h nh chủ đề n hi n c u n
c n
nhi n v
hổ i n
n chính s ch và kinh doanh u lịch. V o đầu
hậ ni n 1990, h i ni m u lịch ền vữn đ
mềm
ờn
c nân cấ l n ừ h i ni m u lịch
ớc đó. Theo Bu le ’s (1993), “phát triển du lịch bền vững là quá trình phát
triển và duy trì trong một không gian và thời gian nhất định (ở đó tồn tại cộng
đồng, môi trường), thêm nữa sự phát triển không là giảm khả năng thích ứng môi
trường của con người trong khi vẫn có thể ngăn chặn những tác động tiêu cực tới
sự phát triển lâu dài” ( ẫn heo Lê Chí Công 2013:03 ). Th n 4 năm 1995, ại H i
n hị h
Nha,
iới về u lịch ền vữn
n Hi n ch ơn
ổ ch c ại Lenza o e, Cana
Islan s, Tâ Ban
a u n ố: “Phát triển du lịch phải dựa trên cơ sở bền
vững, có nghĩa là về mặt sinh thái phải được đảm bảo lâu dài, đồng thời phải có
hiệu quả về khía cạnh kinh tế và phải công bằng về mặt xã hội và dân tộc với các
cộng đồng địa phương” ( ẫn heo N u ễn Đình Hòe, Vũ Văn Hi u 2001:69).
Năm 1996, H i đồn Du lịch v Lữ h nh uốc
đ a a h i ni m: “Du lịch
bền vững là việc đáp ứng các nhu cầu hiện tại của du khách và vùng du lịch mà vẫn
bảo đảm những khả năng đáp ứng nhu cầu cho các thế hệ du lịch tương lai” ( ẫn
theo N u ễn Đình Hòe, Vũ Văn Hi u 2001:63).
5
Theo Hens (1998), cho ằn : “Du lịch bền vững đòi hỏi quản lý tất cả các
dạng tài nguyên theo các nào đó để chúng ta có thể đáp ứng các nhu cầu kinh tế, xã
hội, thẩm mỹ trong khi vẫn duy trì được bản sắc văn hóa, các quá trình sinh thái cơ
bản, đa dạng sinh học và các hệ đảm bảo sự sống” ( ẫn heo N u ễn Đình Hòe, Vũ
Văn Hi u 2001:63). Đ n năm 2003,
vữn
on n hi n c u Tou ism an
c i Macha o định n hĩa về u lịch ền
Sus aina le Develo men , Ca aci
fo Tou ism Develo men in Vie Nam (Du lịch v
năn l c h
i n u lịch ại Vi
h
Buil in
i n ền vữn , nân cao
Nam): “Các hình thức du lịch đáp ứng nhu cầu
hiện tại của khách du lịch, ngành du lịch và cộng đồng địa phương nhưng không
ảnh hưởng tới khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ mai sau. Du lịch khả thi về
kinh tế nhưng không phá hủy về tài nguyên mà tương lai của du lịch phụ thuộc vào
đó, đặc biệt là môi trường tự nhiên, kết cấu xã hội của cộng đồng địa phương” ( ẫn
theo Antonio Machado 2003).
Ở Vi
Nam, chủ đề u lịch ền vữn cũn nhận đ
n ớc v c c nh
uan âm của Nh
hoa h c. Tại m c 14 điều 3, ch ơn I, Luậ Du lịch Vi
năm 2017, “phát triển du lịch bền vững là s
các yêu cầu về inh
h ham ia hoạ đ n
u lịch on
cs
- xã h i v môi
ờn ,
hát tri n u lịch đáp n đồn
Nam
hời
o đ m hài hòa l i ích của các chủ
u lịch, hông làm tổn hại đ n h năn đáp n nhu cầu về
ơn lai” (Luậ Du lịch Vi Nam 2017:02).
Phạm T un L ơn v cs 2002 cho ằn : “Phát triển du lịch bền vững là
phát triển những hoạt động du lịch với mục tiêu mang lại lợi ích kinh tế, tạo công
ăn việc làm cho xã hội và cộng đồng; thỏa mãn các nhu cầu đa dạng của các thành
phần tham gia du lịch… trên cơ sở khai thác các nguồn tài nguyên; đồng thời có ý
thức đến việc đầu tư tôn tạo, bảo tồn và duy trì tính nguyên vẹn của các nguồn tài
nguyên thiên nhiên, đảm bảo môi trường trong sạch; phải gắn trách nhiệm và
quyền lợi của cộng đồng trong việc khai thác sử dụng và bảo vệ tài nguyên, môi
trường” (trang 32).
Theo N u ễn Đình Hòe và Vũ Văn Hi u (2001) thì: “Du lịch bền vững là
phát triển các hoạt động du lịch nhằm đáp ứng những nhu cầu hiện tại của khách
du lịch và người dân bản địa trong khi vẫn quan tâm đến việc bảo tồn và tôn tạo
6
các nguồn tài nguyên cho việc phát triển các hoạt động du lịch trong tương lai”
(trang 35).
Lê Huy Bá (2009) coi u lịch ền vữn “là loại hình du lịch khi hoạt động
không làm tổn hại đến thiên nhiên, không làm ô nhiễm môi trường. Tính bền vững
biểu hiện ở: 1- bền vững về phát triển kinh tế du lịch; 2- bền vững về sử dụng tài
nguyên; 3- bền vững về tổ chức xã hội nơi hoạt động du lịch; 4- bền vững về văn
hóa cộng đồng” (trang 80-81).
Vấn đề u lịch ền vữn n
h
iới v l vấn đề đ
đi m n u
n ch n
u lịch có s
đ n môi
ờn
a nhận hấ
h
i n u lịch ền vữn l
o ồn, h
hu
u
n o n
uan
ình h
ối đa c c i
hời i m hi u đ n m c hấ nhấ nhữn
i n
ị của n uồn
c cđ n
hôn l m h ơn hại đ n nhu cầu của
i uc c
ơn lai.
Nam, u lịch ền vữn đã v đan l định h ớn
n nh u lịch ở hi n ại cũn nh
on
ơn lai. S
h
h
i n của
i n nhanh chón của
n nh u lịch đã man lại nhiều l i ích o lớn về m i mặ cho đấ n ớc với s
ia v h
c của nhiều
ờn … đồn
ân, h ch u lịch, c c cơ uan v
hời, u
ổ ch c u n lý môi
ình nhận h c về u lịch ền vữn n
c n sâu sắc v
o n i n hơn. Tuy nhiên, hoạ đ n của n nh u lịch hi n na cũn
hạn ch , h ch h c, â c n ở cho vi c h c hi n c c m c i u on
lịch ền vữn . Chi n l
c h
i n u lịch Vi
i n u lịch ền vữn l định h ớn
Nh vậ , h
lịch ền vữn xâ
ham
n, ao ồm chính u ền địa h ơn , c c oanh n hi
u lịch, c n đồn c
h
i
nhi n, văn hóa- xã h i nhằm h c v nhu cầu hi n ại của u
h ch v đi m u lịch m
Tại Vi
c s nhận h c chun
c o n cầu uan âm on hơn 30 năm ua. Từ nhữn
uan âm đ n vi c
n u n u lịch đồn
na đã có đ
uan
c l nhiều
h
i n u
Nam đ n năm 2030 x c định phát
n của n nh u lịch.
i n u lịch ền vữn đan l xu h o n cầu, c c mô hình u
n v đ
c
n
n
ãi ại nhiều hu v c v
uốc ia
n
iới. Son , ý n hĩa h c s của u lịch ền vữn ở mỗi hu v c, mỗi uốc ia,
hậm chí on mỗi oanh n hi , địa h ơn lại có nhữn c ch hi u v đ nh i
h c nhau. Vấn đề u lịch ền vữn đ
đo n o nhằm xâ
n đ
c lòn
c đ nh i , minh ch n
in ở h ch h n , h c đẩ s
7
ằn nhữn
h
i n có
h ớc
ch
nhi m v hạn ch c c
điều ch a nhấ
cđ n
i u c c o hoạ đ n
u n. Hi n na , m
ính ền vữn của hoạ đ n
u lịch â
uốc ia đã xâ
n
i u chí đ đ nh i
u lịch ở n ớc mình. Có m
h ớn đ n vi c đ nh i chun hoạ đ n
h
a vẫn còn nhiều
số h
i n u lịch, m
hốn
i u chí
số đ nh i
ừn lĩnh v c c
h của hoạ đ n
sạn- cơ sở l u
, lĩnh v c u n ị u lịch, i u chí đ nh đi m đ n hoặc on
loại hình u lịch c
n hị B o ồn Th
c xâ
n hắ
a
hại cho môi
ổn
ừn
o n cầu lần đầu i n ại H i
n cơ sở c c i u chí đã đ
c
iới (IUCN). B
n
i u
h c iễn hi u u
iới, ao ồm 4 nhóm tiêu chí: u n lý ền vữn hi u u , ối đa hóa
c c l i ích inh
i
i u chí u lịch ền vữn
iới của Tổ ch c B o ồn hi n nhi n Th
n
h
u lịch, nh : lĩnh v c lữ h nh, lĩnh v c h ch
h nh : u lịch văn hóa, u lịch sinh h i…
Th n 10/2008,
chí đ
on
cho c n đồn , h
ờn . Đâ l
h về h
Vi Nam, đồn
i u chí đ nh i
D a
i n i s n văn hóa, i m hi u c đ n có
i u chí có n hĩa ham h o uan
i n u lịch ền vữn đ
hời cũn l cơ sở đ nhiều nh
h
i n u lịch ền vữn .
n cơ sở
i u chí đ nh i
c
n
n h
iới v
ính ền vữn chun của hoạ đ n
u lịch ền vữn đối với h ch sạn – cơ sở l u
n,
ãi
on đ nh
hoa h c on n ớc căn c đề xuấ
lịch, H i đồn Du lịch Bền vữn To n cầu cũn xâ
u lịch. Về cơ
n
n
n c c
v
u
i u chí đ nh i
i u chí đ nh i đi m đ n
i u chí đối với h ch sạn v đi m đ n cũn đ
c h hi n
qua 4 nhóm i u chí: u n lý ền vữn v hi u u , ối đa hóa c c l i ích inh
cho c n đồn địa h ơn v
s n văn hóa v
c c
ối hi u
ối hi u hóa c c c đ n có hại, ối đa l i ích cho i
c đ n có hại, ối đa l i ích cho môi
c đ n có hại. T on đó,
ơn
tiêu chí có c c chỉ số đ nh i c
n đ
ối hi u
n với ừn n i un đ nh i của mỗi
h
n cơ sở đặc đi m, đặc
n của mỗi đối
c đ nh iá.
T on đề
h i, n hỉ
ờn v
n
i n hi n c u n , đối
i n đ o on
sinh sốn , đâ l m
hôn
n n hi n c u l hoạ đ n
ian h o s l m
u lịch sinh
h i đ o hôn có c
đi m đ n với hoạ đ n chủ đạo l h
hốn
eso
ân
n hỉ
n , i i í ắn với ham uan c nh uan sinh h i i n đ o. Chính vì vậ , ch n
8
- Xem thêm -